ề ả ớ ế ế Đ bài: Gi i thích ý nghĩa l ờ ề ừ i đ t "N u tôi ch t hãy chôn tôi v i cây đàn ghi ta"
Bài làm
ủ ề ộ ọ ệ ữ Phêđêricô Garxia Lorca là m t trong nh ng tài năng sáng chói c a n n văn h c hi n
ừ ở ỏ ượ ế ầ ồ ạ đ i Tây Ban Nha. Ngay t thu nh , Lorca đã đ ẩ ớ c coi là th n đ ng v i khi u thiên b m
ự ủ ộ ọ ề ệ ạ ấ ậ ơ ữ trên nhi u lĩnh v c c a ngh thu t: th ca, h i h a, âm nh c, sân kh u… Không nh ng
ầ ấ ạ ừ ế ệ ồ ệ ổ th , Lorca còn có tinh th n r t l c quan và anh minh trong vi c v a n ng nhi t c vũ
ề ố ế ự ở ướ ừ ấ ớ ọ ế nhân dân đ u tranh v i m i th l c áp ch , đòi quy n s ng chính đáng v a kh i x ng và
ặ ủ ữ ự ự ẽ ệ ậ ẩ ạ thúc đ y m nh m nh ng cách tân trong các lĩnh v c ngh thu t. S có m t c a Lorca
ề ấ ờ ầ ủ ờ ố ế cùng nhi u tài năng khác lúc b y gi đã khi n cho đ i s ng tinh th n c a Tây Ban Nha và
ự ộ ớ ộ ở ả ố ộ ả ộ c m t vùng r ng l n thu c khu v c Tây Âu tr nên s ng đ ng. Ho ng s tr ợ ướ ả c nh
ưở ớ ủ ế ộ ự ề ả ộ ộ h ng xã h i to l n c a Lorca, năm 1936, ch đ ph n đ ng c c quy n thân phát xít đã
ế ủ ế ẫ ắ ộ ộ ế ắ b t giam và b n ch t ông. Cái ch t c a Lorca đã làm dâng lên m t làn sóng ph n n h t
ế ớ ố ớ ổ ủ ạ ừ ẽ ứ s c m nh m trên th gi i đ i v i bè lũ Phrăngcô. Tên tu i c a Lorca t ở đó tr thành
ể ượ ộ ờ ậ ế ớ ọ ợ m t bi u t ng, là ng n c t p h p các nhà văn hóa Tây Ban Nha và th gi ấ ế i chi n đ u
ủ ệ ạ ả ố ộ ch ng ch nghĩa phát xít, b o v văn hóa dân t c và văn minh nhân lo i.
ấ ắ ề ế ả ả ộ ơ ồ ớ ươ Thanh Th o – m t nhà th xu t s c có cùng ni m đ ng c m v i lòng ti c th ớ ng l n lao
ử ắ ữ ư ả ấ ủ ả ắ ơ ế đã g i g m h t nh ng tâm t ế , tình c m c a mình vào th văn. Tình c m y sâu s c đ n
ả ủ ố ữ ắ ể ế ề ơ ố ỗ n i ông ph i kh ướ ừ c t ậ nh ng niêm lu t kh t khe c a l i th truy n th ng đ vi t theo
ể ộ ể ộ ạ ớ m t ki u hoàn toàn m i, phóng khoáng và t ự Ở do. đó, ông có th b c b ch h t t ế ấ ả ỗ t c n i
ấ ự ủ ề ộ ứ ầ ề ẫ ậ ớ ni m c a mình m t cách r t t ệ nhiên mà v n ch a đ y ngh thu t. V i nhan đ “Đàn ghi
ủ ứ ấ ế ề ẩ ớ ta c a Lorca” và l ờ ề ừ i đ t “khi tôi ch t hãy chôn tôi v i cây đàn” đã n ch a r t nhi u ý
nghĩa sâu xa.
ượ ấ ướ ọ ở ơ ầ Tây Ban Nha còn đ c g i là đ t n ỉ ổ ế c Tây Ban C m. B i n i đây không ch n i ti ng
ữ ấ ườ ứ ế ọ ườ ớ ế ữ ớ v i nh ng đ u tr ng bò tót náo n c mà còn khi n m i ng ả ớ i nh đ n v i nh ng b n
ậ ủ ệ ạ ầ ở ộ ữ nh c “li la li la” đ y ngh thu t c a cây đàn ghi ta. Cây đàn đã tr thành m t trong nh ng
ư ủ ể ề ả ộ hình nh bi u tr ng cho n n văn hóa c a Tây Ban Nha. Trong khi đó, Lorca là m t ng ườ i
ệ ế ạ ệ ế ủ ngh sĩ đa tài, yêu đàn, yêu nh c, yêu đ n mãnh li t, si mê. Cái ch t c a ông cũng chính là
ấ ứ ế ệ ế ậ ở ượ ặ ế ớ ch t vì ngh thu t, vì cây đàn. B i th , tên ông r t x ng đáng đ c đ t ngang v v i cây
ề ủ ả ơ ồ ờ ố ộ ầ đàn ghi ta trong nhan đ c a bài th . Đ ng th i, Thanh Th o cũng mu n thêm m t l n
ể ượ ẳ ộ ị ờ ủ ệ ữ n a kh ng đ nh Lorca chính là m t bi u t ậ ề ng sáng ng i c a n n văn hóa ngh thu t
ỉ ủ ủ ạ ả ở ỉ không ch c a riêng Tây Ban Nha, mà c a toàn nhân lo i. B i đâu ph i ch có Tây Ban Nha
ớ ế ế ườ ế ớ m i có đàn và bi t yêu đàn. Bi t bao nhiêu con ng ắ i trên kh p th gi ề i có cùng ni m
ắ ớ ộ đam mê v i guitar. Ghi ta là Lorca, và Lorca cũng chính là ghi ta. Tuy hai mà m t, g n bó
ế ớ ậ m t thi t v i nhau.
ể ố ứ ữ ề ề ơ ắ Cách đ đ i x ng gi a guitar và Lorca trong nhan đ bài th còn là ni m tôn kính sâu s c
ế ử ớ ả ầ ậ ớ ườ ệ ủ c a Thanh Th o trong t ng l p h u th g i t i ng i ngh sĩ đa tài sĩ đã hi sinh vì ngh ệ
ậ ọ ờ ủ ố ố thu t. Trong l ờ ề ừ i đ t ấ , ông cũng r t trân tr ng l i trăn tr i cu i cùng c a Lorca: “khi tôi
ế ế ế ấ ớ ộ ộ ch t hãy chôn tôi v i cây đàn”. Th p thoáng trong đó có m t chút luy n ti c, m t chút xót
ế ế ộ ừ ượ ồ ủ xa cùng m t chút đau bu n c a Lorca. Luy n ti c vì t đây ông không còn đ ả c g y lên
ữ ả ạ ườ ờ ưở ứ ữ ề ơ ỗ nh ng b n nh c “li la li la” cho ng i đ i th ng th c, cho v i đi nh ng n i ni m sâu
ẳ ườ ầ ư ư ệ ể ố th m trong lòng ng i ngh sĩ đ y u t . Xót xa vì ông không th nào ch ng c l ự ạ ượ c i đ
ữ ư ẻ ậ ế ự ả ế ề ỉ nh ng k tàn ác đã l p m u gi t ch t mình ch vì ông có nhi u tài năng, có s nh h ưở ng
ọ ườ ồ ừ ấ ướ ế ầ ắ ớ l n cho m i ng i. Đau bu n vì t nay, trên đ t n ộ c Tây Ban C m đã thi u v ng đi m t
ự ộ ỏ ặ ế ằ ự ậ ạ ộ ườ cây đàn c c đ c, c c hay. Và m t câu h i đ t ra cho h u th r ng: T i sao ng i tài gi ỏ i
ư ạ ệ ạ ả ạ ế ả ả ộ ị nh Lorca l ư ậ i đo n m nh nh v y? T i sao ông l ớ i ph i ch u m t cái ch t bi th m và đ n
ế ậ ườ ườ ữ ệ ậ ớ ệ đau đ n v y? Ng i tài th ng đi v i ch “tai” sao? Và ngh thu t có đúng là nghi t ngã
ứ ư ế ẻ ả ẫ ả ấ ậ ế ế ế đ n m c ph i ch p nh n cái ch t bi th m nh Lorca? K thù nh n tâm gi ồ t ch t ông r i
ứ ế ế ố ộ ươ ỉ ỏ đem xác v t xu ng gi ng phi tang. M t cái ch t quá thê l ng. Ch vì ông tài gi i quá, h ọ
ườ ẽ ế ấ ả ộ ộ ớ ợ ọ s m i ng ữ i s vì m n m tài năng y mà m t lòng nghe theo ông, làm ph n v i nh ng
ế ự ườ ề ộ th l c c ng quy n ác đ c kia.
ế ớ ờ ẩ ả ố ươ “Khi tôi ch t hãy chôn tôi v i cây đàn” – l i trăn tr i kh n kho n, đau th ớ ố ng. S ng v i
ẫ ượ ế ề ỉ ọ ộ đàn, ch t cũng ch có m t ni m khát khao là v n đ c ôm tr n cây đàn trong tay. Tình yêu
ệ ế ế ậ ậ ớ ưỡ ộ ọ ngh thu t trong Lorca quá l n lao khi n h u th ng ng m và kính tr ng vô cùng.
ạ ế ế ệ ủ ư ế ệ ậ ấ ố ỉ Ti ng đàn đàn y đã đ t đ n đ nh cao c a ngh thu t, nh ng ông mong mu n th h sau
ứ ữ ế ế ể ế ấ ỉ ớ ố ắ dù có yêu m n mình đ n m y, cũng hãy c g ng b t phá đ đi đ n nh ng đ nh cao m i,
ữ ừ ấ ớ ờ ớ ạ ủ ệ ệ ậ ậ nh ng chân tr i m i, đ ng l y ông làm gi ở i h n c a ngh thu t. B i ngh thu t không có
ớ ạ ư ủ ố ườ ề ạ ấ ỳ ộ b t k m t gi i h n nào, cũng gi ng nh tài năng c a con ng i là vô h n. Đi u quan
ọ ế ứ ấ ậ ố ượ tr ng là ta có bi t đánh th c tài năng y hay không. Vì v y, Lorca mong mu n đ c chôn
ộ ờ ớ ủ ờ ắ ụ ế cây đàn v i mình cũng chính là m t l i nh n nh , l ế ệ i thúc gi c đ n th h sau hãy tìm tòi,
ư ữ ệ ớ ỉ ỏ ơ ẹ ơ ậ ọ ỏ h c h i, hãy đ a ngh thu t lên nh ng đ nh cao m i, gi ơ i h n, hay h n, đ p h n.
ể ượ ữ ẫ ả Dù mang ý nghĩa gì đi chăng n a, c cây đàn và Lorca v n mãi là bi u t ờ ng sáng ng i
ậ ủ ủ ề ệ ế ạ ấ cho n n ngh thu t c a Tây Ban Nha, c a toàn nhân lo i. Ti ng đàn y “li la li la” du
ươ ườ d ng mãi trong lòng ng i nghe.
