1
GIÁO ÁN SỐ : 14 Thời gian thực hiện: 2 tiết
Tiết thứ(PPCT): 40-41 Thực hiện ngày tháng năm
TÊN BÀI : MỘT SÔ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ ĐỘNG CƠ ĐIỆN
I/Mục tiêu: Biết cách phân loại động cơ điện
Hiểu được các đại lượng định mức của động cơ điện
Biết được phạm vi ứng dụng của động cơ điện
II/Chuẩn bị:
1.Giáo viên: Các loại động cơ điện
Máy bơm nước, máy khoan điện.....
2.Học sinh: Sách vở......
III/Các hoạt động dạy học
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS Nội dung
Kể tên một số loại động
cơ điện.
Động cơ điện xoay chiều
và 1 chiều loại nào
thông dụng trong sản
xuất và sinh hoạt?
Cho HS quan sát hình vẽ
Trả lời về số dây quấn
và góc lệch pha?
Máy sấy tóc, máy bơm
nước, máy khoan ...
Động cơ điện xoay chiều
-3 cuộn dây, góc lệch
nhau 1200
-2 cuộn dây, góc lệch
nhau 900
-1 cuộn dây, góc lệch
nhau O0
-Động cơ điện có công
suất trên 600W thường là
đọng cơ 3 pha
-Dưới 600W thường là
động cơ 1 pha hoặc 2 pha
Giải thích số liệu ghi trên
nhãn động cơ điện 1 pha?
Động cơ quạt điện là
động cơ điện xoay chiều 1
pha không đồng bộ.
I.Khái niệm về động cơ điện:
Động cơ điện là thiết bị điện dùng để biến
đổi điện năng thành cơ năng.
Động cơ điện làm quay máy khoan máy
bơm.....
II.Phân loại
1/Phân loại theo dòng điện:
-Động cơ điện xoay chiều 3 pha
-Động cơ điện xoay chiều 2 pha
-Động cơ điện xoay chiều 1 pha
-Động cơ điện 1 chiều
2/Phân loại theo nguyên lý làm việc:
-Động cơ điện không đồng bộ: Có tốc độ
quay nhỏ hơn tốc độ quay của từ trường
-Động cơ điện đồng bộ: Có tốc độ quay
bằng tốc độ quay của từ trường.
III.Các đại lượng định mức:
Công suất cơ có ich trên trục: Pdm
Điện áp stato: Udm
Dòng điện stato: Idm
Tần số dòng điện stato: fdm
Tốc độ quay rôto: ndm
Hệ số công suất: cosφ
Hiệu suất: ŋdm
Ví dụ: Trên nhãn động cơ điện 1 pha ghi
125W,220V,50Hz,2845vòng/phút. Giải
thích số liệu trên?
IV Ứng dụng:
Động cơ điện được sử dụng trong sản xuất
và sinh hoạt dùng làm nguồn động lực cho
các máy công tác làm việc
-Làm quay cánh quạt
-Thổi gió cho máy sấy tóc
-Tạo lực hút cho máy bơm nước...
2
GIÁO ÁN SỐ :15 Thời gian thực hiện: 2 tiết
Tiết thứ(PPCT): 42-43 Thực hiện ngày tháng năm
TÊN BÀI: ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA
I/Mục tiêu: Biết được cấu tạo nguyên lý làm việc và ứng dụng của động cơ điện
xoay chiều 1 pha
Hiểu và phân biệt được động cơ điện xoay chiều 1 pha vòng chập và
động cơ điện 1 pha chạy tụ
II/Chuẩn bị:
1.Giáo viên: Động cơ điện 1 pha vòng chập
Động cơ điện 1 pha chạy tụ
2.Học sinh: Sách vở
III/Các hoạt động dạy học:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS Nội dung
Giải thích nguyên lý về
động cơ điện
Cho các ví dụ về từ
trường
Cho HS quan sát động
cơ điện 1 pha có công
suất 30W
Nhận xét về lõi thép?
Phân biệt rôto và stato
Giải thích lồng sóc?
Vòng ngắn mạch dùng
để làm gì?
Giải thích dòng điện
cảm ứng ?
Từ trường của dòng điện
chạy qua dây dẫn điện
Gồm nhiều lá thép KTĐ
Rôto chuyển động
Stato đứng yên
Khởi động cho động cơ
I.Thí nghiệm về nguyên lý động cơ điện
không đồng bộ:
1/Thí nghiệm: (SGK)
2/Nguyên lý:
-Khi cho dòng điện vào dây quấn stato sẽ
tạo ra từ trường quay.
-Lực điện từ do từ trường quay tác dụng lên
dòng điện cảm ứng ở dây quấn roto,kéo
roto quay với tốc độ n<n1
II.Động cơ điện 1 pha có vòng ngắn mạch
1/Cấu tạo: gồm 2 phần chính:stato và roto
a.Stato(phần tĩnh):gồm lõi thép và dây quấn
-Lõi thép làm bằng nhiều lá thép KTĐ ghép
lại thành hình trụ rổng,mặt trong có các cực
từ để quấn dây
-Cực từ được xẻ làm 2 phần, được lắp vòng
đồng ngắn mạch
-Dây quấn stato được đặt cách điện với lõi
thép và quấn tập trung quanh cực từ
b.Roto(phần quay): gồm lõi thép và dây
quấn lồng sóc
Lõi thép được ghép bằng nhiều lá thép
KTĐ thành hình khối trụ,mặt ngoài có các
rãnh nhôm nối với nhau bằng vòng ngắn
mạch ở 2 đầu lõi thép.
2/Nguyên lý làm việc:
Khi cho dòng điện xoay chiều vào dây quấn
stato sẽ xuất hiện dòng điện cảm ứng trong
vòng chập Dòng điện trong vòng chập và
dòng điện trong dây quấn stato sẽ tạo ra từ
trường quay.Từ trường quay tác dụng lên
dòng điện cảm ứng ở thanh dẫn roto lực
điện từ F, động cơ sẽ khởi động và quay với
tốc độ n .
3
Tại sao động cơ vòng
chập ít được sử dụng?
Cho HS quan sát động
cơ quạt bàn 75W
Nêu cấu tạo?
Giải thích nguyên lý làm
việc
Do hiệu suất thấp, momen
khởi động yếu
Gồm rôto và stato
*Ưu, nhược điểm của động cơ vòng chập:
-Ưu điểm: cấu tạo đơn giản, làm việc bền
lâu, vận hành và bảo dưỡng dễ dàng.
-Nhược điểm: hiệu suất thấp, momen khởi
động yếu, tốn nhiều vật liệu.
Động cơ vòng chập thường chế tạo với
công suất nhỏ.
III. Động cơ có dây quấn phụ nối tiếp với tụ
điện:
1/Cấu tạo: gồm 2 phần chính: stato và roto
-Stato gồm: lõi thép và dây quấn( dây quấn
LV, dây quấn KĐ )
-Roto kiểu lồng sóc
2/Nguyên lý làm việc:
Khi cho dòng điện xoay chiều 1 pha vào 2
dây quấn stato. Dòng điện trong 2 dây quấn
sẽ tạo nên từ trường quay. Từ trường quay
tác dụng lên dòng điện cảm ứng trong roto
lực điện từ F kéo roto quay tốc độ n.
IV/Củng cố, rút kinh nghiệm:
1. Nêu cấu tạo quạt trần
2. Sự giống nhau và khác nhau giữa quạt trần và quạt bàn?
TỔ TRƯỞNG Ngày tháng năm
(Ký, duyệt) Chữ ký GV
4
GIÁO ÁN SỐ :16 Thời gian thực hiện: 3 tiết
Tiết thứ(PPCT): 44-45-46 Thực hiện ngày tháng năm
TÊN BÀI: MỘT SỐ MẠCH ĐIỀU KHIỂN ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY CHIỀU 1 PHA
I/Mục tiêu: Hiểu được nguyên lý làm việc của mạch điều khiển đổi chiều quay động cơ điện
1 pha
Hiểu được nguyên lý mạch điều khiển tốc độ quay của quạt điện
II/Chuẩn bị:
1.Giáo viên: Giáo án
Sơ đồ 1 số mạch điều khiển đổi chiều quay
Sơ đồ 1 số mạch điều khiển tốc độ quay của quạt điện
2. Học sinh: Sách vở
III/Các hoạt động dạy học:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS Nội dung
Hướng dẫn cách đổi chiều
động cơ điện 1 pha
Cách điều chỉnh tốc độ
quay của quạt điện
HS theo dõi GV
Dùng hộp số
Dùng bán dẫn
1.Đổi chiều quay động cơ điện 1 pha:
-Đổi chiều quay momen
-Đảo đầu nối dây
Sơ đồ đổi chiều quay:
2. Điều chỉnh tốc độ quay của quạt điện:
Thay đổi điện áp đặt vào dây quấn stato
-Dùng cuộn điện kháng để điều chỉnh tốc
độ
-Thay đổi số vòng dây stato
-Quạt bàn chạy tụ có cuộn dây tốc độ
-Dùng mạch điều khiển bán dẫn và tiristo
IV/Cùng cố dặn dò
1.Cách đổi chiều quay động cơ điện ?
2.Hộp số quạt điện dùng để làm gì?
V/Rút kinh nghiệm:
TỔ TRƯỞNG Ngày tháng năm
(Ký, duyệt) Chữ ký GV