Ỉ

Ắ Ễ

Ừ

Ủ Y BAN NHÂN DÂN T NH B C NINH Ị ƯỜ NG CHÍNH TR  NGUY N VĂN C

TR

GIÁO ÁN

Ề Ơ Ả

Ữ

Ấ

BÀI 2: NH NG V N Đ  C  B N

Ủ

Ủ

Ậ

Ị

Ử

C A CH  NGHĨA DUY V T L CH S

ậ

ộ

ế (1. Lý lu n hình thái kinh t ề ơ ả ủ

ữ

ấ

­ xã h i) ủ

ầ

Ph n 1.1: Nh ng v n đ  c  b n c a ch  nghĩa Mác ­

ồ

Lênin, t

ư ưở  t

ng H  Chí Minh

ươ

ấ

ị

Ch

ậ ng trình: Trung c p lý lu n chính tr  ­ hành chính

ườ ầ ị Ng i so n: ạ Tr n Th  Nga

ọ ị ử

H c v : C  nhân

ự ậ

ứ

Ch c danh: Th c t p sinh

ư ưở

ậ

ồ

Khoa: Lý lu n Mác ­ Lênin, T  t

ng H  Chí Minh

ắ B c Ninh, tháng 3 năm 2016

Ỉ

Ắ Ễ Ừ Ủ Y BAN NHÂN DÂN T NH B C NINH Ị ƯỜ NG CHÍNH TR  NGUY N VĂN C TR

GIÁO ÁN

Ề Ơ Ả

Ữ

Ấ

BÀI 2: NH NG V N Đ  C  B N

Ủ

Ủ

Ậ

Ị

Ử

C A CH  NGHĨA DUY V T L CH S

ậ

ộ

ế (1. Lý lu n hình thái kinh t ề ơ ả ủ

ữ

ấ

­ xã h i) ủ

ầ

Ph n 1.1: Nh ng v n đ  c  b n c a ch  nghĩa Mác ­

ồ

Lênin, t

ư ưở  t

ng H  Chí Minh

ươ

ấ

ị

Ch

ậ ng trình: Trung c p lý lu n chính tr  ­ hành chính

ườ

ầ

ị

Ng

i so n:

ạ Tr n Th  Nga

ọ ị ử

H c v : C  nhân

ự ậ

ứ

Ch c danh: Th c t p sinh

ư ưở

ậ

ồ

Khoa: Lý lu n Mác ­ Lênin, T  t

ng H  Chí Minh

ố ượ

ườ ọ

ạ

ả

ộ

Đ i t

ng ng

i h c: Cán b  lãnh đ o, qu n lý

ở ơ ở  c  s

ố ế

ế

ỗ ế

S  ti

ớ t lên l p: 04 ti

t (m i ti

t 45 phút)

ắ B c Ninh, tháng 3 năm 2016

Ạ Ả Ế A. K  HO CH BÀI GI NG

ả 1. Tên bài gi ng:

Ề Ơ Ả Ữ Ủ Ủ Ấ Ậ Ị Ử NH NG V N Đ  C  B N C A CH  NGHĨA DUY V T L CH S

Ậ Ế Ộ 1. LÝ LU N HÌNH THÁI KINH T  ­ XàH I

ờ ả ế 4 ti t (180 phút) 2. Th i gian gi ng:

ố ượ ạ ả ộ ườ ọ  Cán b  lãnh đ o, qu n lý ở ơ ở  c  s 3. Đ i t ng ng i h c:

ụ 4. M c tiêu:

ề ế ứ a. V  ki n th c:

ứ ơ ả ữ ế ề ậ ọ ị ­ Trang b  cho h c viên nh ng ki n th c c  b n v  lý lu n hình thái kinh

ắ ượ ủ ự ậ ữ ậ ộ ế t ộ  ­ xã h i; n m đ ể   c nh ng quy lu t chung c a s  v n đ ng và phát tri n

ộ ử ủ ị c a l ch s  xã h i.

ắ ọ ượ ả ấ ậ ề ả ủ ấ ộ ­ H c viên n m đ ắ   c s n xu t v t ch t ­ n n t ng c a xã h i. N m

ượ ữ ự ượ ệ ệ ứ ố ệ ả ả ấ đ c m i quan h  bi n ch ng gi a l c l ấ   ng s n xu t và quan h  s n xu t.

ữ ơ ở ạ ầ ứ ế ệ ượ Bi n ch ng gi a c  s  h  t ng và ki n trúc th ầ ng t ng.

ượ ự ể ủ ế ộ ể ­ Hi u đ c s  phát tri n c a các hình thái kinh t ­ xã h i là quá trình

ử ự ị l ch s  ­ t nhiên.

ề ỹ b. V  k  năng:

ế ậ ớ ậ ự ụ ụ ễ ậ ắ ­ Bi t v n d ng lý lu n vào th c ti n, g n v i v n d ng quy lu t v  s ậ ề ự

ể ủ ự ượ ợ ủ ệ ả ộ ấ ớ phù h p c a quan h  s n xu t v i trình đ  phát tri n c a l c l ấ   ả ng s n xu t

ướ ở ị ươ ơ ở n c ta nói chung và đ a ph ng, c  s  nói riêng.

ế ệ ệ ụ ứ ậ ­ Bi ố t phân tích, đánh giá, v n d ng m i quan h  bi n ch ng gi a c  s ữ ơ ở

ế ượ ộ ổ ầ ạ ầ h  t ng và ki n trúc th ng t ng vào công cu c đ i m i ớ ở ướ  n ệ c ta hi n nay.

ể ề ườ ộ ở ệ ­ Hi u đúng v  con đ ủ ng đi lên ch  nghĩa xã h i Vi ệ   t Nam hi n

nay.

ề ộ c. V  thái đ :

ộ ượ ộ ườ ọ ủ ố ề ­ Thông qua n i dung đã đ c lĩnh h i, ng i h c c ng c  ni m tin vào

ủ ồ ị ườ ch  nghĩa Mác ­ Lênin, t ư ưở  t ng H  Chí Minh, kiên đ nh con đ ng đi lên ch ủ

ự ả ộ ọ nghĩa xã h i mà Đ ng và nhân dân đã l a ch n.

ệ ị ụ ủ ả ­ Xác đ nh trách nhi m, nghĩa v  c a b n thân đóng góp tài năng, trí tu ệ

ự ự ệ ươ ấ ướ ủ ộ trong s  nghi p xây d ng quê h ng, đ t n c đi lên ch  nghĩa xã h i.

ộ ọ ậ ủ ầ ọ ị ủ ớ   ­ H c viên c n có thái đ  h c t p nghiêm túc, tuân th  quy đ nh c a l p,

ả ủ c a gi ng viên.

ế ạ ế 5. K  ho ch chi ti t:

ộ B cướ N i dung Ph ngươ Ph ngươ Th iờ

lên l pớ gian pháp ti nệ

Ổ ị ướ B c 1 ớ n đ nh l p 3 phút Thuy tế Micro

trình

ể ỏ ướ B c 2 Ki m tra bài cũ H i ­ đáp 7 phút

Micro,   Máy  chi u,ế Thuy tế ấ ả ph n, b ng trình

ậ ế ướ B c 3 Thuy t ế 160 1. Lý lu n hình thái kinh t ­ xã

trình Micro,   Máy  chi u,ế Phút h i ộ (Gi ngả ấ ả ph n, b ng ả ấ 20 phút ề   ấ ậ 1.1.   S n   xu t   v t   ch t   ­   n n ỏ H i ­ đáp

bài  m i)ớ

ộ ủ ả t ng c a xã h i ứ ệ 1.2. Bi n ch ng c a l c l ủ ự ượ   ng 60 phút

ệ ả ấ ấ ả s n xu t và quan h  s n xu t 20 phút 1.2.1. Khái ni mệ

5 phút ươ ả   ứ ng   th c   s n

1.2.1.1.   Ph xu tấ Thuy tế 8 phút ự ượ 1.2.1.2. L c l ấ ả ng s n xu t trình Micro,   Máy 7 phút ệ ả ấ 1.2.1.3. Quan h  s n xu t

ề ự ậ ợ   1.2.2.   Quy   lu t   v   s   phù   h p 30 phút chi u,ế   ấ ả ph n, b ng ấ ớ ệ ả ủ c a quan h  s n xu t  v i trình ỏ H i ­ đáp

ủ ự ượ ả   ng s n

ể ộ đ  phát tri n c a l c l xu tấ 10 phút

ự ậ ụ 1.2.3. S  v n d ng quy lu t v ậ ề

ợ ủ ệ ả

ể ộ ấ   ự s  phù h p c a quan h  s n xu t ủ ự   ớ v i   trình   đ   phát   tri n   c a   l c

ng s n xu t t Nam Vi

ả ệ ấ ở ượ l ứ 1.3. Bi n ch ng gi a c  s  h ệ ữ ơ ở ạ 60 phút

ượ ế ầ t ng và ki n trúc th ầ ng t ng Thuy tế Micro,   Máy 15 phút ơ ở ạ ầ ế 1.3.1. C  s  h  t ng và ki n trúc trình ượ th ầ ng t ng chi u,ế   ấ ả ph n, b ng ỏ H i ­ đáp ệ ệ ố ứ   1.3.2.   M i   quan   h   bi n   ch ng 25 phút ữ ơ ở ạ ầ ế gi a c  s  h  t ng và ki n trúc

ượ th ầ ng t ng

ụ ậ ố 1.3.3.   V n   d ng   m i   quan   h ệ 10 phút

ứ ữ ệ ơ ở ạ ầ   bi n ch ng gi a c  s  h  t ng

ế ượ ầ và   ki n   trúc   th ng   t ng   vào

ộ ổ công cu c đ i m i ớ ở ướ  n 10 phút

ự c ta ơ ở ạ 1.3.4.   S   hình   thành   c   s   h

ượ ế ầ t ng và ki n trúc th ầ ng t ng xã

Thuy tế Micro,   Máy ủ ộ h i ch  nghĩa   ạ 1.4. Ph m trù hình thái kinh t ế 20 phút

trình ủ ộ ­ xã h i và ý nghĩa c a nó 5 phút chi u,ế   ấ ả ph n, b ng ạ 1.4.1. Ph m trù hình thái kinh t ế    ­ ỏ H i ­ đáp

xã h iộ

ử ự ị 1.4.2. Quá trình l ch s  ­ t nhiên 10 phút ự ể ủ c a   s   phát   tri n   các   hình   thái

ế kinh t ộ  ­ xã h i

ờ ạ ủ ọ   1.4.3. Ý nghĩa th i đ i c a h c 5 phút

ế ế ộ  ­ xã h i

ố 5 phút ướ B c 4 thuy t hình thái kinh t ứ ế Ch t ki n th c Thuy tế Micro

trình

ướ ẫ ỏ ướ B c 5 ậ   H ng   d n   câu   h i,   bài   t p, Thuy tế Micro 5 phút

ệ ứ nghiên c u tài li u trình

Ụ Ạ Ụ Ả Ệ B. TÀI LI U PH C V  SO N GI NG

ệ ắ ộ 1. Tài li u b t bu c

ữ ệ ấ ọ ố ồ ị ề ơ ả   H c vi n chính tr  qu c gia H  Chí Minh (2014), Nh ng v n đ  c  b n

ư ưở ủ ấ ồ ủ c a Ch  nghĩa Mác ­ Lênin, T  t ng H  Chí Minh, Giáo trình trung c p Lý

ậ ộ ị lu n Chính tr  ­ Hành chính , Nxb LLCT, Hà N i.

ệ ả 2. Tài li u tham kh o

ụ ạ ộ ữ ơ ả   Giáo trình Nh ng nguyên lý c  b n 2.1. B  giáo d c và đào t o (2010),

ủ ố ộ ị ủ c a ch  nghĩa Mác ­ Lênin , Nxb Chính tr  Qu c gia, Hà N i.

ả ả ệ ạ ộ ạ ệ ể t Nam (2001), Văn ki n Đ i h i đ i bi u toàn ộ 2.2. Đ ng C ng s n Vi

ố ầ ứ ố ộ ị qu c l n th  IX, Nxb Chính tr  qu c gia, Hà N i.

ả ả ệ ạ ộ ạ ệ ể ộ 2.3. Đ ng C ng s n Vi t Nam (2006), Văn ki n Đ i h i đ i bi u toàn

ố ầ ứ ố ộ ị qu c l n th  X, Nxb Chính tr  qu c gia, Hà N i.

ả ả ệ ạ ộ ạ ệ ể t Nam (2011), Văn ki n Đ i h i đ i bi u toàn ộ 2.4. Đ ng C ng s n Vi

ố ầ ứ ố ộ ị qu c l n th  XI, Nxb Chính tr  qu c gia, Hà N i.

ộ ồ ậ ươ ỉ ạ ố 2.5. H i đ ng Lý lu n Trung ạ ng ch  đ o biên so n giáo trình qu c gia

ư ưở ộ ồ Giáo trình ọ các b  môn khoa h c Mác  ­  Lênin, T  t ng H  Chí Minh (2004),

ế ọ ố ộ ị tri t h c Mác ­ Lênin , Nxb Chính tr  Qu c gia, Hà N i.

ề ậ ả ỏ H i ­ đáp v  tri t h c (2009), ề ế ọ , Nxb Chính tr  ­ị ể 2.6. T p th  nhi u tác gi

hành chính, Hà N i.ộ

Ộ Ả C. N I DUNG BÀI GI NG

ướ Ổ ị ớ B c 1:  n đ nh l p (3 phút)

ể ố ­ Ki m tra sĩ s

ở ộ ố ủ ớ ắ ị ­ Nh c nh  m t s  quy đ nh chung c a l p

ể B c 2ướ : Ki m tra bài cũ (7 phút)

ủ ủ ể ề ậ Câu h iỏ : Trình bày quan đi m c a ch  nghĩa duy v t mácxít v  vai trò

ự ễ ố ớ ậ ? ủ c a th c ti n đ i v i lý lu n

ả ờ ợ G i ý tr  l i:

ơ ở ộ ự ễ ự ủ ứ ậ ậ ­ Th c ti n là c  s , đ ng l c c a nh n th c, lý lu n.

ự ễ ủ ứ ụ ậ ậ ­ Th c ti n là m c đích c a nh n th c, lý lu n.

ự ễ ự ủ ứ ể ẩ ậ ậ ­ Th c ti n là tiêu chu n ki m tra s  đúng sai c a nh n th c, lý lu n.

ướ ả B c 3: ớ . Gi ng bài m i

Ộ Ậ Ế 1. LÝ LU N HÌNH THÁI KINH T  ­ XàH I

ề ả ấ ậ ủ ộ ả ấ ả 1.1. S n xu t v t ch t ­ n n t ng c a xã h i (gi ng 20 phút)

ệ ả *.  Khái ni m (gi ng 7  phút)

ấ ậ ủ ả ấ ộ ườ i. Trong quá trình ­ S n xu t v t ch t là quá trình lao đ ng c a con ng

ườ ử ụ ụ ự ế ế ặ ộ đó, con ng i s  d ng công c  lao đ ng (tr c ti p ho c gián ti p) vào t ự

ủ ả ậ ấ ể ỏ ầ ủ ằ ạ nhiên, nh m t o ra c a c i v t ch t đ  th a mãn nhu c u c a mình.

ư ặ ­  Đ c tr ng:

ấ ậ ạ ộ ư ủ ả ấ ặ ườ + S n xu t v t ch t là ho t đ ng đ c tr ng riêng có c a con ng i và xã

ườ ỉ ườ ử ụ ả ạ ớ ộ h i loài ng i: ch  có con ng i m i có kh  năng sáng t o và s  d ng công

ấ ậ ơ ả ế ể ả ấ ộ ụ c  lao đ ng, ti n hành s n xu t v t ch t, đây là tiêu chí c  b n đ  phân bi ệ   t

ườ ớ ậ con ng i v i con v t.

ế ủ ả ế ữ ư ạ ộ ơ Ăngghen có vi t: “Lao đ ng t o ra c a c i nh ng h n th  n a nó còn

ườ ượ ậ ắ ườ ạ t o ra con ng i” hay “Loài v t may l m thì hái l m trong khi con ng i thì

ấ ả s n xu t”.

ấ ậ ạ ộ ụ ả ấ ắ ớ ộ + S n xu t v t ch t là ho t đ ng g n v i công c  lao đ ng.

ườ ử ụ ụ ự ế ặ ộ ộ Con ng ế   i s  d ng công c  lao đ ng tác đ ng tr c ti p ho c gián ti p

ự ấ ủ ự ế ả ạ ậ ể ạ vào t nhiên, c i bi n các d ng v t ch t c a t ủ ả ủ    nhiên đ  t o ra c a c i c a

ầ ồ ạ ằ ộ ỏ ể ậ xã h i, nh m th a mãn nhu c u t n t ủ   i, phát tri n phong phú và vô t n c a

con ng i.ườ

ấ ậ ạ ộ ụ ả ấ ạ   + S n xu t v t ch t là ho t đ ng mang tính m c đích và luôn sáng t o

ườ ủ c a con ng i.

ủ ả ậ ấ ể ỏ ủ ả ấ ậ ụ ấ ạ M c đích c a s n xu t v t ch t là t o ra c a c i v t ch t đ  th a mãn

ầ ồ ạ ể ủ ườ ể ẩ ộ nhu c u t n t i và phát tri n c a con ng i, thúc đ y xã h i phát tri n

ể ệ ạ ả ấ ộ Th  hi n tính sáng t o: trong quá trình s n xu t, tác đ ng vào gi ớ ự  i t

ườ ỉ ử ụ ữ ẩ ẵ ạ nhiên, con ng ậ i không ch  s  d ng nh ng v t ph m có s n, mà còn t o ra

ớ ể ụ ụ ữ ữ ả ẩ ậ ẩ ầ nh ng s n ph m, nh ng v t ph m m i  đ  ph c v  cho nhu c u vô cùng

ủ ườ phong phú c a con ng i.

ụ ữ ế ế ủ ư ớ ế ổ ủ Ví d : so sánh gi a thi t k  c a ki n trúc s  v i hành vi làm t c a con

ổ ư ế ả ế ế ong. (Con ong xây t là theo b n năng, còn ki n trúc s  thì có thi t k  mang

ử ụ ụ ạ ướ ớ ẹ tính sáng t o, m c đích là s  d ng và h ng t i cái đ p).

ủ ả ấ ả ấ ậ *. Vai trò c a s n xu t v t ch t (gi ng 13 phút)

ố ẫ ấ ậ ữ ả ấ ộ ồ ế ự ộ ­  Lao đ ng s n xu t v t ch t là m t trong nh ng ngu n g c d n đ n s

ấ ườ ệ ủ xu t hi n c a loài ng i.

ấ ậ ơ ả ơ ở ề ệ ể ả ấ ộ + S n xu t v t ch t (lao đ ng) là c  s , đi u ki n c  b n đ  loài

ườ ừ ớ ộ ậ ộ ượ ườ ng i thoát thai t i đ ng v t: lao đ ng làm cho v gi n ng ứ   i có dáng đ ng

ẳ ộ ả th ng, thông qua quá trình lao đ ng, hai chi tr ướ ượ c đ c gi i phóng, đây chính

ề ơ ở ầ ử ụ ụ ệ ề ộ ế   ế ạ là ti n đ , c  s  đ u tiên cho vi c ch  t o và s  d ng công c  lao đ ng, ti n

ả ấ hành quá trình s n xu t.

ấ ậ ả ấ ộ ườ ế + Trong quá trình lao đ ng s n xu t v t ch t, con ng i bi n đ i c ổ ả

ệ ẫ ộ ề ể v  th  hình l n trí tu : thông qua lao đ ng, kích thích con ng ườ ư i t duy, phát

ữ ể ể ệ tri n ngôn ng , giúp phát tri n trí tu .

ạ ộ ọ ủ ấ ậ ủ ả ấ ả ồ ố ỏ   ­  Ho t đ ng s n xu t v t ch t là ngu n g c c a m i c a c i th a

ủ ầ ườ mãn nhu c u phong phú c a con ng i.

ấ ậ ạ ộ ấ ạ ả ư ệ ạ ằ + Ho t đ ng s n xu t v t ch t t o ra t li u sinh ho t nh m duy trì s ự

ủ ườ ư ừ ể ồ ạ t n t ể i và phát tri n c a con ng i nói chung, cũng nh  t ng cá th  con

ườ ng i nói riêng.

ườ ặ ở ố ố ạ ớ + Con ng ả i mu n s ng ph i có ăn, m c, , đi l i... sau đó m i làm

ữ ụ ệ ậ ậ ẩ ị ạ ộ chính tr , làm ngh  thu t và các ho t đ ng khác. Nh ng v t ph m ph c v ụ

ế ế ấ ự ữ ơ ầ nhu c u thi t y u đó có r t ít trong t ử ụ    nhiên, h n n a qua quá trình s  d ng

ườ ữ ế ậ ẩ ầ ạ ở ệ ủ c a con ng i thì nh ng v t ph m đó d n tr  nên khan hi m và c n ki t. Vì

ứ ể ượ ủ ầ ộ ơ ườ ậ v y, đ  đáp  ng đ c nhu c u ngày m t phong phú h n c a loài ng i thì

ế ả ế ấ ậ ấ ấ nh t thi ả t ph i ti n hành s n xu t v t ch t.

ườ ệ ả ả ậ ủ ấ ấ ­ Con ng ế   i thông qua vi c s n xu t ra c a c i v t ch t đã gián ti p

ộ ớ ấ ả ờ ố ủ ấ ậ ầ ấ ả s n xu t ra chính đ i s ng v t ch t và tinh th n c a xã h i v i t t c  tính

ứ ạ ủ phong phú và ph c t p c a nó.

ấ ậ ả ấ ườ ồ ạ ờ Trong quá trình s n xu t v t ch t, con ng i đ ng th i sáng t o ra toàn

ặ ủ ờ ố ờ ố ậ ầ ấ ộ ờ ố ộ b  các m t c a đ i s ng xã h i (đ i s ng v t ch t và đ i s ng tinh th n)

ộ ồ ạ ể ượ ướ ế ấ ậ ờ ả ấ + Xã h i t n t i và phát tri n đ c tr c h t là nh  s n xu t v t ch t.

ấ ỳ ứ ạ ờ ố ủ ệ ọ ộ ự   + M i quan h  ph c t p c a đ i s ng xã h i dù trong b t k  lĩnh v c

ề ượ ơ ở ậ ế ổ ộ nào cũng đ u đ ủ ờ ố   c hình thành và bi n đ i trên c  s  v n đ ng c a đ i s ng

ấ ấ ậ ả s n xu t v t ch t.

ấ ậ ớ ả ệ ể ấ ộ ự   + Cùng v i s n xu t v t ch t, các quan h  xã h i phát tri n, các lĩnh v c

ủ ờ ố ệ ậ ậ ộ ị ể   khác c a đ i s ng xã h i cũng phát tri n: chính tr  và pháp lu t, ngh  thu t và

ọ ạ ứ đ o đ c, tôn giáo và khoa h c,...

ụ ữ ệ ề ấ ừ Ví d :ụ  Ca dao, t c ng , đi u hò, câu hát... đ u xu t phát t ả   ộ  lao đ ng s n

xu t.ấ

ạ ơ ở ề ả ự ồ ạ ấ ậ ả ấ Tóm l i, s n xu t v t ch t là c  s , n n t ng cho s  t n t i và phát

ể ủ ộ tri n c a xã h i.

ủ ự ượ ệ ệ ả ấ ả ả ấ ứ 1.2. Bi n ch ng c a l c l ng s n xu t và quan h  s n xu t (gi ng 60

phút)

ệ ả 1.2.1. Khái ni m (gi ng 20 phút)

ươ ứ ả ả 1.2.1.1. Ph ấ ng th c s n xu t (gi ng 5 phút)

ươ ứ ả ứ ấ ườ ự Ph ng th c s n xu t là cách th c con ng ệ   i th c hi n ­ Khái ni m:  ệ

ử ấ ị ấ ậ ạ ị ừ ấ ả quá trình s n xu t v t ch t trong t ng giai đo n l ch s  nh t đ nh.

=> Phân tích:

ươ ứ ả ấ ượ ả +  Ph ng th c s n xu t đ ấ ậ   c hình thành trong quá trình s n xu t v t

ch t.ấ

Ở ộ ạ ị ộ ế ấ ị ộ + ử  m t giai đo n l ch s , m t hình thái kinh t ­ xã h i nh t đ nh có

ươ ứ ả ấ ộ m t ph ng th c s n xu t riêng.

ủ ả ộ ươ Ví d :  ụ Trong xã h i công s n nguyên th y có ph ấ   ứ ả ng th c s n xu t

ủ ả ộ c ng s n nguyên th y.

ữ ế ộ ệ ươ ứ ả ữ ế Trong xã h i chi m h u nô l có ph ấ ng th c s n xu t chi m h u nô

...ệ l

ươ ứ ả ệ ậ ấ ặ ồ + Ph ng th c s n xu t bao g m hai m t, có quan h  m t thi ế ớ   t v i

ự ượ ệ ả ấ ả ấ nhau: l c l ng s n xu t và quan h  s n xu t.

ự ượ ả ấ ả 1.2.1.2. L c l ng s n xu t (gi ng 8 phút)

ự ượ ấ ữ ơ ữ ự ố ấ ả L c l ng s n xu t là s  th ng nh t h u c  gi a ng ườ   i ­ Khái ni m: ệ

ớ ư ệ ả ấ ộ ướ ế ụ ộ lao đ ng v i t li u s n xu t, tr c h t là công c  lao đ ng.

ế ấ =>  K t c u:

ự ượ ấ ồ ả ườ ư ệ ả ấ L c l ng s n xu t g m ng ộ i lao đ ng và t li u s n xu t (công c ụ

ố ượ ộ ươ ệ ấ ậ lao đ ng, đ i t ộ ng lao đ ng, ph ng ti n v t ch t khác)

=> Phân tích:

ườ ­ Ng ộ i lao đ ng:

ủ ể ủ ả ấ ậ ụ ạ ộ   ấ + Là ch  th  c a s n xu t v t ch t, luôn sáng t o ra công c  tác đ ng

ố ượ ủ ả ậ ể ạ ấ ộ vào đ i t ng lao đ ng đ  t o ra c a c i v t ch t.

ườ ộ ồ ộ ộ + Ng i lao đ ng g m lao đ ng chân tay và lao đ ng trí óc, và có các

ứ ệ ộ ộ ỹ tiêu chí: tri th c, k  năng, thói quen lao đ ng, kinh nghi m lao đ ng, trình đ ộ

ậ ứ ọ ỹ ầ ỏ ộ khoa h c k  thu t, s c kh e, nhu c u lao đ ng.

ườ ộ ố ầ ủ ự ượ ả + Ng i lao đ ng là nhân t hàng đ u c a l c l ẳ   ấ ng s n xu t. Kh ng

ề ế ự ượ ủ ể ả ấ ị đ nh đi u đó, Lênin vi t: “L c l ầ ng s n xu t hàng đ u c a toàn th  nhân

ạ ườ lo i là công nhân, là ng ộ i lao đ ng.”

ư ệ ả ố ượ ồ ộ ­ T  li u s n xu t ụ ấ : g m công c  lao đ ng, đ i t ộ ng lao đ ng, ph ươ   ng

ệ ấ ậ ti n v t ch t khác.

ứ ậ ấ ụ + Công c  lao đ ng ạ   ộ : là khí quan v t ch t “n i dài”, “nhân lên” s c m nh ố

ườ ượ ườ ử ụ ố ượ ể ộ ủ c a con ng i, đ c con ng i s  d ng đ  tác đ ng vào đ i t ộ   ng lao đ ng

ả ấ trong quá trình s n xu t.

ữ ậ ườ ố ượ ộ ộ ­> Đây là v t trung gian gi a ng i lao đ ng và đ i t ng lao đ ng.

ế ố ế ị ư ệ ả ấ ườ ­> Đây là y u t quy t đ nh trong t li u s n xu t, nó th ng xuyên

ố ự ậ ể ủ ế ổ ộ ộ bi n đ i, chi ph i s  v n đ ng, phát tri n c a xã h i.

ộ ộ ủ ụ ư ả ộ Ví d :ụ  Trong xã h i c ng s n nguyên th y, công c  lao đ ng nh  rìu đá,

ệ ằ ả ấ ấ ộ ủ   cung tên, giáo mác b ng đá... làm cho hi u qu , năng su t lao đ ng th p, c a

ầ ủ ỉ ủ ư ự ứ ộ ả c i làm ra ch  đ  đáp  ng nhu c u c a công xã, xã h i ch a có s  phân chia

ấ ướ ệ ữ ườ ườ ệ ư giai c p, ch a có nhà n c, quan h  gi a ng i và ng i là quan h  bình

ữ ứ ế ế ấ ộ ệ ẳ đ ng, không có áp b c, b t công. Đ n xã h i chi m h u nô l ế   , phong ki n,

ẽ ế ố ượ ụ ằ ạ ộ ộ ộ ạ công c  lao đ ng b ng kim lo i tác đ ng m nh m  đ n đ i l ng lao đ ng,

ữ ề ấ ộ ộ nâng cao năng su t lao đ ng, phân công lao đ ng gi a các ngành ngh  rõ nét,

ế ộ ư ữ ệ ữ ự ệ ấ ấ ộ xã h i xu t hi n ch  đ  t h u, có s  phân chia giai c p, quan h  gi a ng ườ   i

ườ ệ ộ ấ ẳ ớ v i ng i là quan h  bóc l t b t bình đ ng,....

ụ ừ ộ ướ ể ủ ­> Trình đ  phát tri n c a công c  v a là th ụ   ộ c đo trình đ  chinh ph c

ự ườ ừ ẩ ệ ự ữ t ủ  nhiên c a con ng i, v a là tiêu chu n phân bi t s  khác nhau gi a các

ờ ạ ế th i đ i kinh t .

ế ằ ố Ănghghen vi ế   t: “cái c i xay quay b ng tay thì có lãnh chúa phong ki n,

ằ ố ư ả cái c i xay quay b ng máy thì cho ra nhà t b n”

ố ượ ộ ậ ủ ữ ượ ư ­ Đ i t ng lao đ ng: ộ  là nh ng b  ph n c a gi ớ ự i t nhiên đ c đ a vào

ả ấ ạ ồ trong quá trình s n xu t. G m hai lo i:

ố ượ ạ ẵ ộ ự ấ + Đ i t ng lao đ ng lo i 1: có s n trong t ả    nhiên: đ t đai, khoáng s n,

ướ n ừ c, r ng...

ố ượ ạ ộ ượ ườ ạ + Đ i t ng lao đ ng lo i 2: đ c con ng i t o ra t ừ ự  t nhiên (đã qua

ế ế ệ ắ ch  bi n): Đi n, xi măng, s t, thép...

ươ ệ ậ ấ ườ ế ầ ả ố ­ Ph ng ti n v t ch t khác: Đ ng sá, c u c ng, sân bay, b n c ng,

ươ ệ ướ ể ễ ệ ậ ệ ố ph ệ ố ng ti n v n chuy n, h  th ng vi n thông, đi n l i, h  th ng th y l ủ ợ   i...

ờ ạ ọ ướ ­ Trong th i đ i ngày nay, khoa h c mà tr ế c h t là ậ   ọ ỹ khoa h c k  thu t

ự ế ở tr  thành LLSX tr c ti p vì:

ọ ế ợ ớ ỹ ữ ậ ạ ả ấ ớ   + Khoa h c k t h p v i k  thu t đã t o ra nh ng ngành s n xu t m i

ệ ạ ngày càng hi n đ i.

ữ ụ ể ả ờ ọ ấ   + Th i gian đ  áp d ng nh ng phát minh khoa h c vào trong s n xu t

ngày càng rút ng n.ắ

ế ậ ọ + Ngày nay, khoa h c đã k t tinh thâm nh p vào m i y u t ọ ế ố ủ ự    c a l c

ượ ổ ề ấ ấ ả ữ ế ố ế ả ấ l ng s n xu t và làm bi n đ i v  ch t t t c  nh ng y u t đó.

ộ ủ ự ượ ự ứ ể ả ấ ỉ ­ Trình đ  c a l c l ộ   ng s n xu t: dùng đ  ch  năng l c, m c đ ,

ụ ệ ả ụ hi u qu  chinh ph c gi ớ ự i t ộ   ệ ử ụ  nhiên thông qua vi c s  d ng công c  lao đ ng

ộ ể ạ ủ ả ẩ ầ ỏ tác đ ng vào gi ớ ự i t nhiên đ  t o ra s n ph m th a mãn nhu c u c a con

ng i.ườ

ộ ủ ự ượ ấ ượ ả ể ệ + Trình đ  c a l c l ng s n xu t đ c bi u hi n tr ướ ế ở c h t trình đ ộ

ộ ụ ủ c a công c  lao đ ng.

ộ ủ ự ượ ụ ờ ỳ ả ấ ả Ví d : Trình đ  c a l c l ng s n xu t đã tr i qua 4 th i k : trình đ ộ

ộ ủ ộ ơ ơ thô s  => trình đ  th  công => trình đ  c  khí hóa, máy móc hóa => trình đ ộ

ự ộ ọ t đ ng hóa, tin h c hóa.

ộ ủ ự ượ ả ấ ượ ệ ở ể ườ + Trình đ  c a l c l ng s n xu t còn đ c bi u hi n ng i lao

đ ng.ộ

ộ ộ ộ + Trình đ  phân công lao đ ng xã h i.

ộ ứ ụ ệ ả ấ + Trình đ   ng d ng khoa – công ngh  vào s n xu t.

ự ượ ấ ồ ả ậ ộ ườ  Nh  v y, l c l ư ậ ng s n xu t g m hai b  ph n là ng ộ i lao đ ng và t ư

ủ ử ủ ệ ấ ả ườ ậ ị li u s n xu t, ch  nghĩa duy v t l ch s  đánh giá cao vai trò c a ng i lao

ụ ộ ộ đ ng và công c  lao đ ng.

ệ ả ấ ả 1.2.1.3. Quan h  s n xu t (gi ng 7 phút)

ệ ữ ệ ả ấ ườ ớ ườ i v i ng i trong ­ Khái ni m: ệ Quan h  s n xu t là quan h  gi a ng

ấ ậ ấ ả quá trình s n xu t v t ch t.

ấ => C u trúc:

ể ệ ở ệ ả ấ ệ ở ữ ề ư ệ ặ Quan h  s n xu t th  hi n ba m t: quan h  s  h u v  t ả    li u s n

ệ ổ ứ ệ ả ấ ổ ớ xu t, quan h  t ạ ộ  ch c qu n lý và trao đ i ho t đ ng v i nhau, quan h  phân

ố ả ộ ẩ ph i s n ph m lao đ ng.

=> Phân tích:

ệ ở ữ ề ư ệ ấ ọ ả  li u s n xu t ­  Quan h  s  h u v  t ấ : (quan tr ng nh t) là quan h ệ

ữ ữ ậ ườ ữ ư ệ ả ệ ế ấ gi a nh ng t p đoàn ng i trong vi c chi m h u t li u s n xu t. Quan h ệ

ườ ắ ữ ủ ế ộ này nói lên ai là ng i n m gi TLSX ch  y u trong xã h i. Đây là quan h ệ

ế ị ệ ố ộ ạ ơ ả c  b n, chi ph i, quy t đ nh các quan h  xã h i còn l i.

ị ườ ừ ướ ứ ở ữ ế ả ử L ch s  loài ng i t tr c đ n nay tr i qua hai hình th c s  h u c ơ

ở ữ ư ề ư ệ ả ấ ộ ả b n: là s  h u t nhân v  t ở ữ  li u s n xu t và s  h u công c ng v  t ề ư ệ    li u

ấ ả s n xu t.

ệ ổ ứ ạ ộ ả ớ ổ  ch c qu n lý và trao đ i ho t đ ng v i nhau ­ Quan h  t ề   ệ : là vi c đi u

ổ ứ ứ ậ ộ ố ủ ộ ề ả ấ ể khi n và t ch c, cách th c v n đ ng các nhân t ấ    c a m t n n s n xu t nh t

ị đ nh.

ỗ ề ẽ ế ả ủ ệ ạ ộ ộ ố + Tác đ ng m nh m  đ n quy mô, t c đ , hi u qu  c a m i n n kinh

. ế t

ệ ở ữ ị ự ệ ở ị ộ   ủ + Quan h  này ch u s  quy đ nh c a quan h  s  h u: B i trong xã h i

ắ ấ ữ ư ệ ả ề ấ giai c p nào n m gi ấ  li u s n xu t thì giai c p đó có quy n trong t t ổ ứ    ch c,

ề ả ấ ả qu n lý, đi u hành s n xu t.

ự ệ ẩ ả ố ả ­  Quan h  phân ph i s n ph m lao đ ng ộ : là s  phân chia thành qu  lao

ữ ấ ườ ự ả ả ộ đ ng sau quá trình s n xu t cho nh ng ng ấ   i tham d  vào quá trình s n xu t,

ượ ả ữ ể ườ ắ ư ệ ả ấ ặ ườ đ c hi u là c  nh ng ng i n m t li u s n xu t ho c ng ộ i lao đ ng theo

ộ ỷ ệ ấ ủ ả ộ ị m t t l mà b n ch t c a xã h i đó quy đ nh.

ế ợ ế ườ ế ộ ộ ự + Liên quan tr c ti p đ n l ủ i ích c a ng i lao đ ng, tác đ ng đ n thái

ả ấ ộ ộ ủ ọ đ  c a h  trong quá trình lao đ ng, s n xu t.

ấ ớ ặ ủ ư ậ ả ấ ố  Nh  v y, c  ba m t c a quan h  s n xu t th ng nh t v i nhau. Trong ệ ả

ệ ở ữ ề ư ệ ả ố ớ ế ị ấ đó quan h  s  h u v  t li u s n xu t luôn có vai trò quy t đ nh đ i v i hai

ặ ạ ệ ơ ả ệ ở ữ ệ m t còn l ố   ấ i. Quan h  s  h u là quan h  xu t phát, quan h  c  b n, chi ph i

ệ ộ ệ ổ ứ ả ả ấ các quan h  xã h i khác. Ng ượ ạ c l i, quan h  t ch c ­ qu n lý s n xu t, quan

ở ạ ộ ố ệ ở ữ ế ớ ệ h  phân ph i cũng tác đ ng tr  l i to l n đ n quan h  s  h u.

ậ ề ự ợ ủ ấ ớ ệ ả ộ 1.2.2. Quy lu t v  s  phù h p c a quan h  s n xu t v i trình đ  phát

ể ủ ự ượ ấ ả ả tri n c a l c l ng s n xu t (gi ng 30 phút)

ậ ơ ả ủ ự ậ ể ủ ộ ộ ộ Đây là m t quy lu t c  b n c a s  v n đ ng và phát tri n c a xã h i loài

ườ ữ ự ượ ứ ệ ệ ả ả ấ ấ ố ng i. Bi n ch ng gi a l c l ng s n xu t và quan h  s n xu t là m i quan

ấ ậ ủ ả ấ ố ọ ệ h  khách quan, v n có c a m i quá trình s n xu t v t ch t.

ệ ữ ố ữ ế ị Trong m i quan h  gi a LLSX và QHSX thì LLSX gi vai trò quy t đ nh

ệ ả ự ấ ộ ả ấ và quan h  s n xu t có s  tác đ ng tr  l ở ạ ớ ự ượ i v i l c l ng s n xu t.

ữ ế ị ệ ả *. LLSX gi ấ  vai trò quy t đ nh quan h  s n xu t

ể ủ ả ấ ủ ấ ậ ự ế ộ ­ S  phát tri n c a s n xu t v t ch t c a xã h i, xét đ n cùng, bao gi ờ

ắ ầ ừ ự ế ể ủ ự ượ ổ ả ấ cũng b t đ u t s  bi n đ i và phát tri n c a l c l ng s n xu t, tr ướ ế   c h t

ộ ụ là công c  lao đ ng.

ự ượ ả ấ ậ ộ + L c l ấ   ế ị ng s n xu t đóng vai trò quy t đ nh vì nó là n i dung v t ch t

ứ ủ ệ ả ả ấ ấ ủ c a quá trình s n xu t còn quan h  s n xu t là hình th c c a quá trình đó.

ệ ữ ế ị ứ ố ộ ộ Trong m i quan h  gi a n i dung và hình th c thì n i dung quy t đ nh hình

th c.ứ

ự ượ ứ ộ ấ ị ể ế ẽ ả ấ + L c l ộ ng s n xu t phát tri n đ n m t m c đ  nh t đ nh s  làm cho

ệ ả ế ể ấ ả ổ ợ ớ quan h  s n xu t ph i bi n đ i theo đ  phù h p v i nó.

ộ ủ ự ượ ư ế ả ấ ị + Trình đ  c a l c l ộ   ng s n xu t nh  th  nào thì quy đ nh nên m t

ấ ươ ứ ệ ả quan h  s n xu t t ng  ng.

ổ ổ + Khi LLSX thay đ i thì QHSX cũng thay đ i theo.

ấ ớ ệ ả ự ủ ể ợ ộ ủ ự   ­ S  phù h p c a quan h  s n xu t v i trình đ  phát tri n c a l c

ộ ạ ệ ả ả ấ ấ ượ l ứ   ng s n xu t là m t tr ng thái mà trong đó quan h  s n xu t là “hình th c

ể ả ấ phát tri n” t ấ ế ủ ự ượ t y u c a l c l ng s n xu t.

ạ ạ ở ế ố ủ ợ + Tr ng thái phù h p là tr ng thái mà đó các y u t ệ ả    c a quan h  s n

ầ ủ ự ượ ạ ấ ị ể ả xu t “t o đ a bàn đ y đ ” cho l c l ấ ng s n xu t phát tri n.

ấ ạ ớ ặ ủ ệ ả ạ ả ợ + Trong tr ng thái phù h p, c  ba m t c a quan h  s n xu t đ t t i trình

ể ủ ự ượ ấ ạ ệ ố ư ề ả ộ đ  phát tri n c a l c l ng s n xu t, t o đi u ki n t ệ ử ụ   i  u cho vi c s  d ng

ế ợ ộ ư ệ ả ấ ữ và k t h p gi a lao đ ng và t li u s n xu t.

ự ệ ể ợ S  phù h p đó bi u hi n rõ r t ệ ở :

(cid:0) ả ự ượ ế ể ả K t qu  l c l ấ ng s n xu t phát tri n.

(cid:0) ế ể Kinh t phát tri n.

(cid:0) ượ ự ả ọ Phát huy đ ấ c m i năng l c s n xu t

(cid:0) ấ ộ ơ Năng su t lao đ ng cao h n.

ợ ủ ấ ớ ệ ả ự ộ ­ S  phù h p c a quan h  s n xu t v i trình đ  phát tri n c a l c l ể ủ ự ượ   ng

ự ứ ự ệ ấ ả ẫ ợ ợ ả s n xu t là s  phù h p bi n ch ng, s  phù h p bao hàm c  mâu thu n.

ự ượ ự ứ ợ ệ ả ấ ấ ả ệ + S  phù h p bi n ch ng: L c l ng s n xu t và quan h  s n xu t luôn

ấ ớ ố ộ ươ ứ ả ấ th ng nh t v i nhau trong m t ph ệ ả   ng th c s n xu t. Khi đó, quan h  s n

ấ ợ ấ ạ ề ề ả xu t phù h p, là hình th c t ứ ấ ế ủ ự ượ t y u c a l c l ng s n xu t, t o đi u ki n cho

ể ủ ự ượ ả ấ ự s  phát tri n c a l c l ng s n xu t.

ự ượ ẫ ấ ả ườ ổ ế ế ộ + Mâu thu n: l c l ng s n xu t th ng xuyên bi n đ i đ n m t giai

ự ượ ạ ộ ớ ể ả ấ ấ đo n nào đó, l c l ộ   ng s n xu t chuy n sang trình đ  m i, tính ch t xã h i

ệ ả ơ ố ổ ị hóa ngày càng cao h n. Trong khi quan h  s n xu t l ấ ạ ươ i t ng đ i  n đ nh, lúc

ấ ừ ỗ ợ ở ớ ự ợ ệ ả đó quan h  s n xu t t ch  phù h p tr thành không phù h p v i s  phát

ể ủ ự ượ ẫ ẽ ế ả ấ ắ ộ tri n c a l c l ng s n xu t. Mâu thu n s  càng ngày gay g t và đ n m t lúc

ủ ự ượ ấ ở ệ ả ề ả nào đó quan h  s n xu t tr  thành xi ng xích c a l c l ấ ng s n xu t (không

phù h p).ợ

ữ ự ượ ẫ ấ ấ ả Mâu thu n gi a l c l ệ ả ng s n xu t và quan h  s n xu t ngày càng gay

ả ả ệ ả ề ấ ỏ ỡ ỉ ằ   ắ g t đòi h i ph i c i cách, đi u ch nh và phá v  quan h  s n xu t cũ b ng

ớ ự ượ ệ ả ấ ợ ả ấ ợ ớ quan h  s n xu t m i phù h p v i l c l ng s n xu t (phù h p).

ệ ả ớ ạ ế ụ ẩ ự ượ ấ ả ấ Quan h  s n xu t m i l i ti p t c thúc đ y l c l ng s n xu t phát

ồ ế ữ ể ẫ ộ ạ ở ắ tri n, r i đ n m t lúc nào đó, mâu thu n gi a chúng l i tr  nên gay g t...

ự ể ệ ợ ợ ợ Cho nên s  phù h p ­ không phù h p ­ phù h p là bi u hi n khách quan

ữ ự ượ ả ấ ấ ẩ ủ ự ươ c a s  t ng tác gi a l c l ề   ệ ả ng s n xu t và quan h  s n xu t, thúc đ y n n

ấ ậ ừ ể ấ ộ ừ ươ ả s n xu t v t ch t, xã h i phát tri n không ng ng, t ph ấ   ứ ả ng th c s n xu t

ươ ứ ả ấ ừ ế ộ ế này đ n ph ng th c s n xu t khác, t hình thái kinh t ­ xã h i này sang

ế ộ ơ hình thái kinh t ­ xã h i khác ngày càng cao h n.

ộ ậ ươ ệ ả ố ộ ấ *. Quan h  s n xu t có tính đ c l p t ng đ i, tác đ ng tr  l ở ạ ự   i l c

ả ấ ượ l ng s n xu t.

ấ ượ ơ ở ự ộ ệ ả Quan h  s n xu t đ ể ủ ự   c xây d ng trên c  s  trình đ  phát tri n c a l c

ượ ự ượ ả ế ị ả ấ l ấ ng s n xu t, do l c l ng s n xu t quy t đ nh. Tuy nhiên, sau khi đ ượ   c

ạ ở ạ ự ể ủ ự ượ ự ộ ả ấ ậ xác l p nó l i có s  tác đ ng tr  l i s  phát tri n c a l c l ng s n xu t.

ộ ủ ả ệ ả ụ ấ ấ ị ị ­ Quan h  s n xu t quy đ nh m c đích xã h i c a s n xu t, quy đ nh hình

ứ ổ ứ ả ả ị ướ ủ th c t ấ  ch c, qu n lý s n xu t, quy đ nh khuynh h ể ng phát tri n c a các

ề ợ ậ ấ ợ ầ ừ ầ nhu c u v  l i ích v t ch t và l i ích tinh th n, t ệ ố    đó hình thành h  th ng

ế ố ữ ở ạ ố ớ ự ể ủ ự ượ ấ ả nh ng y u t ộ  tác đ ng tr  l i đ i v i s  phát tri n c a l c l ng s n xu t.

ế ị ệ ả ủ ề ấ ả ấ ả   ụ + Quan h  s n xu t quy t đ nh m c đích c a n n s n xu t đó là s n

ả ấ ấ xu t vì cái gì, s n xu t cho ai, đem l ạ ợ i l i ích cho ai?

ế ị ệ ả ấ ướ ể ủ + Quan h  s n xu t quy t đ nh khuynh h ầ   ng phát tri n c a các nhu c u

ậ ấ ợ ầ ề ợ v  l i ích v t ch t và l i ích tinh th n.

ế ị ệ ả ứ ổ ấ ứ ả ả + Quan h  s n xu t quy t đ nh hình th c t ấ    ch c, qu n lý s n xu t,

ự ế ế ợ ả ộ ộ ủ ầ ư ủ qu n lý xã h i và tác đ ng tr c ti p đ n l i ích c a ch  đ u t ư ủ    cũng nh  c a

ườ ộ ệ ố ữ ể ộ ố ng i lao đ ng. Do đó nó có th  hình thành m t h  th ng nh ng nhân t tác

ở ạ ố ớ ự ể ủ ự ượ ả ấ ộ đ ng tr  l i đ i v i s  phát tri n c a l c l ng s n xu t.

ệ ả ộ ả ấ ­ Quan h  s n xu t tác đ ng tr  l ở ạ ự ượ i l c l ấ ng s n xu t theo hai h ướ   ng

ư nh  sau:

ệ ả ế ấ ợ ớ ộ + N u quan h  s n xu t phù h p v i trình đ  phát tri n c a l c l ể ủ ự ượ   ng

ẩ ự ượ ấ ể ả ấ ẽ ả s n xu t thì nó s  thúc đ y l c l ng s n xu t phát tri n vì:

ấ ư ệ ả ượ ứ ổ ứ ả Quan   h   s n   xu t   đ a   ra  đ c   hình   th c   t ơ     ch c   qu n  lý   cao   h n,

ươ ả ợ ứ ậ ả ơ ừ ườ ph ợ ng th c thu nh p h p lý h n, đ m b o l i ích t đó kích thích ng i lao

ề ả ệ ẩ ấ ộ đ ng hăng say làm vi c. Qua đó thúc đ y n n s n xu t, cũng nh  l c l ư ự ượ   ng

ấ ể ả s n xu t phát tri n

ế ợ ụ ệ ế ộ ượ ế ố Ví d : trong m t xí nghi p, n u k t h p đ c các y u t kích thích

ườ ả ế ế ả ậ ộ ỹ ng ấ   ằ i lao đ ng phát huy h t kh  năng nh m c i ti n k  thu t, tăng năng su t

ộ ạ ờ ố ề ậ ộ ổ ị ủ ả   lao đ ng và có thu nh p cao,  n đ nh đ i s ng xã h i, t o ra nhi u c a c i

ể ệ ề ấ ộ ộ ớ ợ ể   ệ ả cho xã h i. Đi u đó th  hi n quan h  s n xu t phù h p v i trình đ  phát tri n

ấ ả ủ ự ượ c a l c l ng s n xu t.

ệ ả ế ể ấ ớ ợ ộ ủ ự   + N u quan h  s n xu t không phù h p v i trình đ  phát tri n c a l c

ượ ể ủ ự ượ ự ẽ ả ấ ả ấ l ng s n xu t thì s  kìm hãm s  phát tri n c a l c l ng s n xu t.

ợ ủ ấ ớ ệ ả ự => S  không phù h p c a quan h  s n xu t v i trình đ  c a l c l ộ ủ ự ượ   ng

ể ả ấ ả ả s n xu t có th  x y ra hai kh  năng:

(cid:0) ấ ỗ ờ ạ ậ ớ ộ ệ ả  Quan h  s n xu t l ể ủ ự   i th i, l c h u so v i trình đ  phát tri n c a l c

ượ ấ ả l ng s n xu t.

(cid:0) ệ ả ặ ượ ướ ữ ộ ớ ấ  Quan h  s n xu t có nh ng m t v t tr ể   c so v i trình đ  phát tri n

ấ ả ủ ự ượ c a l c l ng s n xu t.

ạ ệ ả ậ ấ ớ ợ Tóm l i, quy lu t quan h  s n xu t phù h p v i trình đ  c a l c l ộ ủ ự ượ   ng

ổ ế ộ ế ử ậ ấ ộ ị ả s n xu t là quy lu t ph  bi n tác đ ng trong toàn b  ti n trình l ch s  nhân

ử ủ ự ế ể ạ ộ ộ ủ ị lo i. S  thay th  phát tri n đi lên c a l ch s  xã h i là do tác đ ng c a các h ệ

ậ ơ ả ụ ệ ậ ậ ấ ố ậ   th ng quy lu t và quy lu t này là quy lu t c  b n nh t. Vi c áp d ng quy lu t

ộ ở ủ ầ ọ ộ ệ ờ ỳ này có t m quan tr ng trong th i k  quá đ  lên ch  nghĩa xã h i Vi t Nam

ự ậ ụ ậ ề ự ợ ủ ệ ả ấ ớ   1.2.3. S  v n d ng quy lu t v  s  phù h p c a quan h  s n xu t v i

ể ủ ự ượ ộ ấ ở ệ ả trình đ  phát tri n c a l c l ng s n xu t Vi ả t Nam (gi ng 10 phút)

ướ ứ ụ ậ ậ ậ *. Tr ờ ỳ ổ c th i k  đ i m i ớ : trong nh n th c và v n d ng quy lu t này ở

ướ ủ ữ ả ắ ạ ầ n ệ c ta đã m c ph i nh ng l ch l c, sai l m ch  quan.

ệ ở ệ ự ủ ệ ể ộ ­ Bi u hi n ệ ả    vi c ch  quan, nóng v i trong vi c xây d ng quan h  s n

ủ ấ ộ ớ ộ ủ ự ượ ả xu t xã h i ch  nghĩa mà không tính t i trình đ  c a l c l ng s n xu t ấ ở

ướ n ụ ể c ta. C  th :

ộ ủ ự ượ ả ộ + Trình đ  c a l c l ng s n xu t ấ ở ướ  n ề c ta đan xen nhi u trình đ  khác

ủ ề ể ấ ả ồ ỏ ơ nhau, phát tri n không đ ng đ u (s n xu t nh , thô s , th  công).

ủ ươ ự ế ấ ướ + Trong khi ch  tr ệ ả ng xây d ng quan h  s n xu t tiên ti n, đi tr c xa

ộ ủ ự ượ ớ ở ườ ả ấ ự so v i trình đ  c a l c l ng s n xu t, m   đ ể ự   ng cho s  phát tri n l c

ượ ấ ả l ng s n xu t.

ẫ ớ ứ ừ ữ ầ ậ ữ ­ T  nh ng sai l m trong nh n th c đã d n t ầ i nh ng sai l m trong ch ỉ

ụ ể ư ự ễ ạ đ o th c ti n, c  th  nh  sau:

(cid:0) ế ộ ở ữ ư ỏ ề ư ệ ả ộ Xóa b  ch  đ  s  h u t nhân v  t ấ  li u s n xu t m t cách ồ ạ     t,

ể ự ượ ế ộ ự ạ ị ả ấ trong khi ch  đ  đó đang t o đ a bàn cho s  phát tri n l c l ng s n xu t.

(cid:0) ữ ề ư ệ ả ự ấ ộ ế ộ  Xây d ng ch  đ  công h u v  t li u s n xu t m t cách tràn lan, trong

ộ ự ượ ể ề ả ấ ấ ồ khi trình đ  l c l ng s n xu t còn th p kém và phát tri n không đ ng đ u.

ự ậ ụ ệ ả ư ề ấ ợ ớ Đây là s  v n d ng ch a đúng v  quan h  s n xu t phù h p v i trình đ ộ

ể ủ ự ượ ệ ả ấ ượ ả ấ phát tri n c a l c l ng s n xu t: làm cho quan h  s n xu t v t qua trình

ữ ủ ả ấ ầ ộ ủ ự ượ đ  c a l c l ng s n xu t. Nh ng sai l m, ch  quan đó đã ki n l c l ế ự ượ   ng

ể ể ề ấ ẩ ạ ơ ả s n xu t không th  phát tri n, đ y n n kinh t ế ướ  n c ta r i vào tình tr ng trì

ủ ệ ả tr , kh ng ho ng.

ờ ỳ ổ ớ ừ ạ ộ ứ ả ầ *. Trong th i k  đ i m i (t Đ i h i Đ ng l n th  VI năm 1986), Đ ngả

ủ ươ ể ừ ộ ề ế ủ ầ ấ ta đã ch  tr ng chuy n t m t n n kinh t ộ  thu n nh t xã h i ch  nghĩa sang

ề ế ơ ế ị ườ ề ầ ậ ộ “n n kinh t hàng hóa nhi u thành ph n v n đ ng theo c  ch  th  tr ng, có

ủ ả ướ ị ướ ủ ộ ự s  qu n lý c a nhà n c theo đ nh h ề   ng xã h i ch  nghĩa; đó chính là n n

ướ ủ ộ kinh t ế ị ườ  th  tr ị ng đ nh h ng xã h i ch  nghĩa”.

ự ậ ụ ắ ạ ậ ộ ệ ả   ­ Đây là s  v n d ng m t cách đúng đ n, sáng t o quy lu t quan h  s n

ể ủ ự ượ ấ ợ ớ ộ ả ấ xu t phù h p v i trình đ  phát tri n c a l c l ng s n xu t.

ủ ươ ồ ừ ự ạ Ch  tr ắ ng đó b t ngu n t ộ  th c tr ng trình đ  phát tri n c a l c l ể ủ ự ượ   ng

ề ấ ồ ả s n xu t ấ ở ướ  n ể c ta: còn th p kém và phát tri n không đ ng đ u nên không

ệ ả ự ủ ể ấ ạ ấ ộ ộ ự   th  nóng v i và nh t lo t xây d ng quan h  s n xu t xã h i ch  nghĩa d a

ơ ở ế ộ ữ ề ư ệ ả ư ướ ấ trên c  s  ch  đ  công h u v  t li u s n xu t nh  tr c kia.

ệ ề ư ạ ộ ạ ể ­ Hi n nay, n n kinh t ế ở ướ  n ố ầ   c ta, nh  Đ i h i đ i bi u toàn qu c l n

ủ ươ ứ ứ ở ữ ử ụ ề ư ệ ề th  XI ch  tr ng s  d ng “nhi u hình th c s  h u v  t ấ   ả  li u s n xu t,

ề ế ầ ầ ỉ ế ế nhi u thành ph n kinh t ” và đã ch  ra có các thành ph n kinh t : kinh t nhà

ướ ế ậ ế ầ ư ướ n c, kinh t ể  t p th , kinh t ế ư  t nhân, kinh t ố  có v n đ u t n c ngoài.

ầ ế ạ ộ ế ổ Các thành ph n kinh t đó ho t đ ng trong khuôn kh  Hi n pháp và

ậ ướ ủ ộ ộ ệ ề ậ ộ pháp lu t n c C ng hòa Xã h i ch  nghĩa Vi ấ   t Nam và đ u là b  ph n c u

ủ ề ướ ủ ộ thành quan trong c a n n kinh t ế ị ườ  th  tr ị ng, đ nh h ng xã h i ch  nghĩa,

ướ ể ậ ạ ợ ẳ bình đ ng tr c pháp lu t, cùng phát tri n lâu dài, h p tác và c nh tranh lành

m nh.ạ

ự ệ ệ ể ế ề ầ ườ Vi c th c hi n phát tri n kinh t nhi u thành ph n theo đ ng l ố ổ   i đ i

ủ ả ơ ậ ớ ủ ả ạ ấ ơ   ề m i c a Đ ng đã và đang kh i d y ti m năng sáng t o c a s n xu t, kh i

ủ ể ủ ộ ủ ự ạ ả ộ ấ   ậ d y năng l c sáng t o, ch  đ ng c a các ch  th  lao đ ng trong s n xu t,

ể ấ ẩ ả kinh doanh, thúc đ y s n xu t phát tri n.

ầ ế ướ ữ Tuy nhiên, thành ph n kinh t nhà n c gi ự   ủ ạ  vai trò ch  đ o, là l c

ượ ể ậ ấ ọ ướ ướ ề ế ề l ng v t ch t quan tr ng đ  Nhà n ị c đ nh h ng và đi u ti t n n kinh t ế   ,

ườ ệ ề ầ ế ạ t o nên môi tr ẩ ng và đi u ki n thúc đ y các thành ph n kinh t cùng phát

tri n.ể

ư ậ ệ ả ậ ợ ớ ộ ể ủ   ấ Nh  v y, quy lu t quan h  s n xu t phù h p v i trình đ  phát tri n c a

ậ ơ ả ủ ọ ề ấ ả ế ệ ậ ự ượ l c l ng s n xu t là quy lu t c  b n c a m i n n kinh t ứ   . Vi c nh n th c

ụ ậ ắ ặ ậ ạ ộ đúng đ n và v n d ng quy lu t này m t cách sáng t o có ý nghĩa đ c bi ệ   t

ố ớ ọ ướ ế ộ ỏ quan tr ng đ i v i các n c đi lên CNXH b  qua ch  đ  TBCN nh ư ở ướ   c  n

ta.

ứ ế ệ ượ ầ ữ ơ ở ạ ầ 1.3. Bi n ch ng gi a c  s  h  t ng và ki n trúc th ả   ng t ng (gi ng

60 phút)

ơ ở ạ ầ ế ượ ầ 1.3.1. C  s  h  t ng và ki n trúc th ả ng t ng (gi ng 15 phút)

ơ ở ạ ầ ả *. C  s  h  t ng (gi ng 8 phút)

ơ ở ạ ầ ệ ả ữ ổ ợ ấ ợ   C  s  h  t ng là t ng h p nh ng quan h  s n xu t h p ­ Khái ni m:  ệ

ế ủ ấ ị ộ ơ ấ thành c  c u kinh t ộ  c a m t xã h i nh t đ nh.

ơ ở ạ ầ ư ủ ệ ả ấ ồ ­ K t c u: ế ấ C  s  h  t ng g m: Quan h  s n xu t tàn d  c a XH cũ,

ệ ả ệ ả ủ ấ ấ ầ ố ố ị ươ quan h  s n xu t th ng tr , quan h  s n xu t m m m ng c a XH t ng lai.

ơ ở ạ ầ ủ ế ộ ồ Ví d :ụ  c  s  h  t ng c a xã h i phong ki n g m:

ư ủ ệ ả ệ ả ữ ế ấ ấ ộ Quan h  s n xu t tàn d  c a xã h i cũ: quan h  s n xu t chi m h u nô

ệ ữ ủ ệ ố ệ l (m i quan h  gi a ch  nô và nô l ).

ệ ả ệ ả ế ấ ấ ố ố ị Quan h  s n xu t th ng tr : quan h  s n xu t phong ki n (m i quan h ệ

ữ ị ủ gi a đ a ch  và nông nô).

ệ ả ộ ươ ủ ấ ố ệ ả ầ Quan h  s n xu t m m m ng c a xã h i t ng lai: quan h  s n xu t t ấ ư

ệ ữ ư ả ủ ả ả ố b n ch  nghĩa (m i quan h  gi a t s n và vô s n)

ệ ả ấ ố ị ờ ữ Trong đó, quan h  s n xu t th ng tr  bao gi cũng gi ủ ạ    vai trò ch  đ o,

ệ ả ấ ố ị ướ ủ chi ph i các quan h  s n xu t khác, nó quy đ nh xu h ờ   ng chung c a đ i

ế ệ ả ệ ả ư ấ ộ ố s ng kinh t ấ    ­ xã h i. Tuy nhiên, quan h  s n xu t tàn d  và quan h  s n xu t

ấ ị ự ầ ố m m m ng cũng có s  vai trò nh t đ nh.

ế ượ ầ *. Ki n trúc th ả ng t ng (gi ng 7 phút)

ế ượ ể ầ ộ Ki n trúc th ữ ng t ng là toàn b  nh ng quan đi m chính ­ Khái ni m: ệ

ậ ị ế ọ ứ ệ ể ạ ậ ớ tr , pháp lu t, tri t h c, đ o đ c, tôn giáo, ngh  thu t cùng v i các th  ch ế

ứ ướ ể ả ượ ươ t ng  ng (nhà n ộ c, đ ng phái, giáo h i, các đoàn th ,...) đ c hình thành

ộ ơ ở ạ ầ ấ ị trên m t c  s  h  t ng nh t đ nh.

ế ấ ­ K t c u:

Chính trị Pháp lu tậ Tri ế ọ Đ oạ t h c Tôn giáo Nghệ Quan

đ cứ thu tậ đi m,ể

tư

Nhà Tòa   án, Vi nệ T pậ Các   giáo Các   h iộ ngưở t Th  chể ế

xã   h iộ n c,ướ vi nệ nghiên t c,ụ ộ h i, tòa văn   h c,ọ

ể t ngươ ả đ ng   phái ki m sát ứ c u   tri ế   t h ngươ thánh,   nhà ộ h i   ngh ệ

ngứ chính trị h cọ c,ướ chùa,   nhà thu tậ

quy đ nhị thờ

ủ c a làng

xã

ượ ỗ ế ố ầ ể ặ ế ­ Trong ki n trúc th ng t ng m i y u t ậ    có đ c đi m riêng, có quy lu t

ệ ớ ư ể ộ ố phát tri n riêng nh ng chúng có m i liên h  v i nhau, tác đ ng qua l ạ ẫ   i l n

ấ ả ế ố ề ơ ở ạ ầ ể nhau. T t c  các y u t đ u hình thành, phát tri n trên c  s  h  t ng, song

ế ố ố ớ ơ ở ạ ầ ệ các y u t khác nhau có quan h  khác nhau đ i v i c  s  h  t ng:

ế ố ữ ệ ự ư ề ế ị + Nh ng y u t nh : chính tr , pháp quy n có quan h  tr c ti p v i c ớ ơ

ở ạ ầ s  h  t ng.

ế ố ữ ế ọ ệ ệ ậ ỉ + Nh ng y u t ư  nh : tri t h c, tôn giáo, ngh  thu t ch  có quan h  gián

ti p.ế

ấ ộ ướ ề ự ủ ơ ộ ­ Trong xã h i có giai c p, nhà n c ­ c  quan quy n l c c a m t giai

ặ ệ ế ọ ượ ể ầ ấ c p ­ có vai trò đ c bi t quan tr ng trong ki n trúc th ng t ng, tiêu bi u cho

ị ệ ồ ế ộ ch  đ  chính tr  hi n t n.

ữ ơ ở ạ ầ ứ ố ế ệ ệ 1.3.2.  M i   quan  h  bi n   ch ng  gi a  c  s h  t ng   và  ki n  trúc

ượ ầ th ả ng t ng (gi ng 25 phút)

ơ ở ạ ầ ế ượ ệ ặ ấ ầ C  s  h  t ng và ki n trúc th ứ   ố ng t ng là hai m t th ng nh t bi n ch ng

ộ ế ự ứ ệ ộ trong m t hình thái kinh t ộ  ­ xã h i. Trong s  tác đ ng bi n ch ng gi a c  s ữ ơ ở

ế ượ ơ ở ạ ầ ế ị ế ầ ạ ầ h  t ng và ki n trúc th ng t ng thì c  s  h  t ng quy t đ nh ki n trúc

ượ ế ầ ượ ở ạ ế ầ ộ th ng t ng, còn ki n trúc th ự ng t ng có s  tác đ ng tr  l i đ n c  s  h ơ ở ạ

t ng.ầ

ơ ở ạ ầ ế ị ế ượ ầ ả ng t ng (gi ng 15 phút) * C  s  h  t ng quy t đ nh ki n trúc th

ơ ở ạ ầ ấ ủ ế ị ượ ­ C  s  h  t ng quy đ nh tính ch t c a ki n trúc th ầ ng t ng. Nghĩa là,

ủ ế ấ ấ ộ ượ ấ ả ầ tính ch t xã h i, giai c p c a ki n trúc th ng t ng ph n ánh tính ch t xã

ấ ủ ơ ở ạ ầ ộ h i, giai c p c a c  s  h  t ng:

ơ ở ạ ầ ế ị ươ ứ ổ ủ ứ + C  s  h  t ng quy t đ nh ph ng th c t ạ ộ  ch c, ho t đ ng c a các

ế ế ộ ị thi t ch  chính tr , xã h i.

ấ ả ế ố ủ ượ ư ầ ướ T t c  các y u t ế  c a ki n trúc th ng t ng nh  nhà n ậ   c, pháp lu t,

ế ọ ơ ở ạ ụ ự ế ế ề ộ tri t h c, tôn giáo... đ u tr c ti p hay gián ti p ph  thu c vào c  s  h  tâng,

ơ ở ạ ầ ế ị và do c  s  h  t ng quy t đ nh.

ượ ữ ế ể ầ ế + Dù ki n trúc th ệ ng t ng có nh ng bi u hi n phong phú đ n đâu thì

ề ừ ơ ở ạ ầ cũng đ u có nguyên nhân sâu xa t c  s  h  t ng.

ờ ố ẫ ế ẫ ị + Mâu thu n trong đ i s ng kinh t ấ  quy đ nh tính ch t mâu thu n trong

ự lĩnh v c chính tr , t ị ư ưở  t ng.

ị ố ị ề ế ấ ấ ộ ị + Trong xã h i có giai c p, giai c p nào chi m đ a v  th ng tr  v  kinh

ờ ố ị ố ế ầ ị ị ị ế t thì cũng chi m đ a v  th ng tr  trong đ i s ng chính tr , tinh th n.

ơ ở ạ ầ ế ổ ượ ả ầ ­ C  s  h  t ng thay đ i thì ki n trúc th ổ   ng t ng cũng ph i thay đ i

theo.

ơ ở ạ ầ ộ ẽ ẫ ế ự ự ế ổ ổ   ớ S  bi n đ i trong c  s  h  t ng s m hay mu n s  d n đ n s  thay đ i

ả ủ ế ượ căn b n c a ki n trúc th ầ ng t ng.

ơ ở ế ộ ế ổ ượ ầ Mác nói “c  s  kinh t thay đ i thì toàn b  ki n trúc th ng t ng đ  s ồ ộ

ị ả ộ ề cũng b  đ o l n ít nhi u, nhanh chóng”.

ỉ ễ ể ế ạ ấ   Quá trình đó không ch  di n ra trong giai đo n chuy n ti p có tính ch t

ế ộ ủ ạ ộ ượ ự ệ ả cách m ng c a các ch  đ  xã h i, mà còn đ c th c hi n ngay trong b n thân

ộ ế ộ m t hình thái kinh t ­ xã h i.

ụ ơ ở ạ ầ ế ổ ướ ế Ví d : c  s  h  t ng phong ki n thay đ i thì nhà n c phong ki n cũng

ệ ả ấ ư ả ế ả ổ ph i thay đ i theo, khi quan h  s n xu t t ệ ả    b n thay th  cho quan h  s n

ế ế ấ ượ ầ ổ xu t phong ki n thì ki n trúc th ả ng t ng cũng ph i thay đ i theo.

ổ ủ ơ ở ạ ầ ự ế ế ấ ộ ­ Trong xã h i có giai c p, s  bi n đ i c a c  s  h  t ng và ki n trúc

ượ ượ ự ế ệ ấ ộ th ầ ng t ng đ c th c hi n thông qua cu c đ u tranh gay go, quy t li ệ   t

ữ ấ ấ ố ị ị ị gi a giai c p th ng tr  và giai c p b  tr .

ả ứ ơ ở ạ ầ ổ ấ ế ớ ờ Trong quá trình bi n đ i  y, không ph i c  c  s  h  t ng m i ra đ i thì

ế ượ ẽ ấ ứ ầ ắ ki n trúc th ng t ng cũ s  m t đi ngay t c kh c.

ủ ị ồ ạ ứ ệ ề ậ Theo quy lu t ph  đ nh bi n ch ng, nhi u khi cái cũ còn t n t i khá lâu.

ả ạ ử ụ ị ớ ể ấ ặ ố M t khác, giai c p th ng tr  m i cũng có th  duy trì, c i t o, s  d ng m t s ộ ố

ứ ủ ế ượ ể ế ự ầ ộ hình th c c a ki n trúc th ng t ng cũ đ  ti n hành công cu c xây d ng xã

ớ ộ h i m i.

ế ố ủ ượ ế ố ữ ầ Trong các y u t ế  c a ki n trúc th ng t ng, có nh ng y u t ổ    thay đ i

ổ ủ ơ ở ạ ầ ư ự ị ề   nhanh chóng cùng s  thay đ i c a c  s  h  t ng nh : chính tr , pháp quy n;

ế ố ư ữ ư ệ ậ ậ ổ nh ng cũng có nh ng y u t ạ    thay đ i ch m nh : tôn gáo, ngh  thu t, đ o

đ c...ứ

ở ạ ủ ự ộ ượ ầ *. S  tác đ ng tr  l ế i c a ki n trúc th ả   ớ ơ ở ạ ầ ng t ng v i c  s  h  t ng (gi ng

10 phút)

ơ ở ạ ầ ế ị ế ượ ế ầ Tuy c  s  h  t ng quy t đ nh ki n trúc th ư ng t ng nh ng ki n trúc

ượ ộ ậ ươ ầ ố ộ th ng t ng cũng có tính đ c l p t ủ   ậ ậ ng đ i, có quy lu t v n đ ng riêng c a

ộ ủ ụ ự ự ế ể ượ ầ nó trong s  phát tri n. S  ph  thu c c a ki n trúc th ng t ng vào c  s  h ơ ở ạ

ụ ộ ự ả ơ ộ ạ ẫ ữ ầ t ng không gi n đ n và th  đ ng. S  tác đ ng qua l i l n nhau gi a các b ộ

ậ ủ ế ượ ầ ả ưở ế ự ồ ạ ậ ph n c a ki n trúc th ng t ng cũng có  nh h ng đ n s  t n t ộ   i, v n đ ng

ể ủ ế ượ và phát tri n c a ki n trúc th ầ ng t ng.

ủ ế ậ ộ ượ ề ế ầ ộ ng t ng đ u tác đ ng đ n c  s  h ơ ở ạ ­ Các b  ph n c a ki n trúc th

ở ứ ữ ứ ề ằ ộ ầ t ng nh ng   m c   đ   khác   nhau,   b ng   nhi u   hình   th c   khác   nhau,   theo

ữ ơ ướ ữ ặ ệ ọ ế nh ng c  ch  khác nhau . Trong đó, nhà n c gi vai trò đ c bi t quan tr ng.

ậ ủ ộ ộ ế ượ ư ầ ướ Tuy là m t b  ph n c a ki n trúc th ng t ng, nh ng nhà n c là l c l ự ượ   ng

ạ ấ ế ế ề ự ạ ự ứ ứ ậ v t ch t có s c m nh kinh t , Ăngghen vi t: “B o l c (t c quy n l c nhà

ướ ộ ứ ế ạ n c) ­ cũng là m t s c m nh kinh t ”.

ế ố ủ ế ượ ư ầ ế ọ ứ ạ Các y u t khác c a ki n trúc th ng t ng nh : tri t h c, đ o đ c, tôn

ở ạ ế ơ ở ạ ầ ư ộ ị ướ ề giáo,... cũng đ u tác đ ng tr  l i đ n c  s  h  t ng, nh ng b  nhà n c, pháp

ậ ố lu t chi ph i.

ế ượ ơ ở ạ ầ ể ề ể ầ ỉ Ki n trúc th ng t ng có th  đi u ch nh c  s  h  t ng, phát tri n c ơ

ố ơ ở ạ ầ ủ ở ạ ầ s  h  t ng, c ng c  c  s  h  t ng.

ộ ủ ứ ế ượ ầ ­ Ch c năng xã h i c a ki n trúc th ả ệ ơ ở ạ ầ   ng t ng là b o v  c  s  h  t ng

ả ệ ệ ả ấ ố sinh ra nó, b o v  quan h  s n xu t th ng tr ị.

ệ ả ấ ư ả ủ ụ ề ắ ố ị Ví d : khi quan h  s n xu t t b n ch  nghĩa n m quy n th ng tr  thì

ả ế ậ ể ả ệ ả ệ ấ ầ c n ph i thi t l p nhà n ướ ư ả c t b n đ  b o v  cho quan h  s n xu t sinh ra

nó.

ở ạ ự ể ễ ộ ­ S  tác đ ng tr  l i này có th  di n ra theo 2 xu h ướ : ng

ự ậ ộ ợ ớ ế ẽ + S  tác đ ng phù h p v i các quy lu t kinh t khách quan s  thúc

ứ ể ế ộ ượ ầ ẩ đ y xã h i phát tri n. T c là khi ki n trúc th ợ ng t ng phù h p v i c  s  h ớ ơ ở ạ

t ng.ầ

ự ậ ộ ớ + Ng ượ ạ c l ợ i, s  tác đ ng không phù h p v i các quy lu t kinh t ế

ộ ứ ự ể ế ẽ ượ khách quan thì s  kìm hãm s  phát tri n xã h i, t c là ki n trúc th ầ   ng t ng

ớ ơ ở ạ ầ ợ không phù h p v i c  s  h  t ng.

ụ ể ậ ẩ ộ Ví d : Pháp lu t đúng, nghiêm minh => thúc đ y xã h i phát tri n.

ậ ơ ở ế ộ ổ   N u pháp lu t s  h , không nghiêm minh => xã h i không  n

ể ố ượ ị đ nh, không phát tri n t t đ c.

ự ế ệ ữ ơ ở ạ ầ ế ố ượ Trong th c t , m i quan h  gi a c  s  h  t ng và ki n trúc th ầ   ng t ng

ượ ệ ở ố ệ ữ ể ế ị đ c bi u hi n m i quan h  gi a kinh t ­ chính tr , trong đó kinh t ế ữ   gi

ố ớ ế ị ạ ộ ị ị ư vai trò quy t đ nh đ i v i chính tr  nh ng chính tr  cũng có tác đ ng m nh m ẽ

ở ạ ố ớ ế tr  l i đ i v i kinh t .

ư ậ ở ạ ủ ự ộ ượ ầ Nh  v y, s  tác đ ng tr  l ế i c a ki n trúc th ng t ng đ i v i c  s ố ớ ơ ở

ế ấ ủ ư ế ế ớ ượ kinh t ệ ố  r t to l n, nh ng n u tuy t đ i hóa vai trò c a ki n trúc th ầ   ng t ng

ẽ ẫ ữ ủ ậ ầ ộ ả ố ớ   ế m t cách ch  quan, duy ý chí s  d n đ n nh ng sai l m gây h u qu  đ i v i

ể ế ự ế ộ ộ ự s  phát tri n kinh t , s  ti n b  xã h i.

ữ ơ ở ạ ầ ậ ụ ệ ệ ứ ố ế   1.3.3. V n d ng m i quan h  bi n ch ng gi a c  s  h  t ng và ki n

ượ ộ ổ ớ ở ướ ầ ả trúc th ng t ng vào công cu c đ i m i n c ta (gi ng 10 phút)

ế ượ ủ ự ầ ặ ộ ộ ệ ­ Ki n trúc th ng t ng xã h i ch  nghĩa có s  tác đ ng đ c bi ớ   t to l n

ơ ở ạ ầ ủ ủ ộ ộ ố ớ ơ ở ạ ầ đ i v i c  s  h  t ng xã h i ch  nghĩa. C  s  h  t ng xã h i ch  nghĩa

ể ể ộ ự ả ượ không th  hình thành và phát tri n m t cách t phát, mà ph i đ ự   c xây d ng

ộ ự ự ủ ế ờ ộ ộ ượ m t cách t giác nh  tác đ ng m t cách tích c c c a ki n trúc th ầ ng t ng xã

ủ ộ h i ch  nghĩa.

ờ ỳ ủ ự ệ ộ ộ ­ Trong th i k  quá đ  lên xã h i ch  nghĩa, vi c xây d ng c  s  h ơ ở ạ

ượ ả ượ ủ ầ ộ ừ ế ế ầ t ng, ki n trúc th ng t ng xã h i ch  nghĩa ph i đ c ti n hành t ng b ướ   c

ứ ữ ướ ợ ớ v i nh ng hình th c, b c đi phù h p.

ệ ữ ơ ở ạ ầ ế ượ ự ấ ầ ­ Quan h  gi a c  s  h  t ng và ki n trúc th ng t ng th c ch t là quan

ế ị ế ế ị ị ị ệ ữ h  gi a kinh t và chính tr , trong đó, kinh t quy t đ nh chính tr , chính tr  là

ệ ậ ủ ể bi u hi n t p trung c a kinh t ế .

ậ ụ ự ế ở ệ V n d ng vào th c t Vi t Nam:

ướ ờ ỳ ổ ớ *. Tr c th i k  đ i m i:

ừ ậ ứ ườ ệ ấ ­ Xu t phát t ư ầ ủ  nh n th c ch a đ y đ , chúng ta đã c ng đi u hóa chính

ơ ở ạ ầ ị ấ ự ậ ấ ặ tr , b t ch p quy lu t khách quan, áp đ t xây d ng c  s  h  t ng mang tính

ấ ệ ố ự ễ ệ ề ớ ợ ch t h  th ng, không phù h p v i đi u ki n th c ti n.

ườ ủ ế ệ ượ ầ ị C ng đi u hóa vai trò c a ki n trúc th ố   ng t ng, coi chính tr  là th ng

ấ ả ấ ấ ậ ố soái, là t t c , b t ch p quy lu t kinh t ế ườ , đ ng l ự i chính sách d a vào mong

ủ ế ề ẫ ậ ả ả ố mu n ch  quan, d n đ n không có tính kh  thi, đi u đó gây ra h u qu  cho

ế ế ượ ầ ặ ề n n kinh t (ki n trúc th ơ ở ạ ầ   ng t ng mang n ng tính quan liêu, c  s  h  t ng

ủ ệ ạ ả ơ r i vào tình tr ng kh ng ho ng, trì tr ).

ờ ỳ ổ ướ ứ ượ ầ *. Trong th i k  đ i m i ớ , n ậ c ta nh n th c đ c sai l m và nhanh chóng

ệ ệ ứ ụ ậ ộ ổ ố ạ thay đ i, đã v n d ng m t cách sáng t o m i quan h  bi n ch ng gi a c  s ữ ơ ở

ế ượ ộ ớ ữ ầ ổ ớ ộ ồ ạ ầ h  t ng và ki n trúc th ng t ng, đ i m i m t cách đ ng b  v i nh ng b ướ   c

ữ ợ ế ượ ự ề đi thích h p gi a kinh t ị  và chính tr  đã giành đ ớ   c nhi u thành t u to l n:

ộ ượ ủ ữ ữ ế ộ ượ ể ộ ch  nghĩa xã h i đ c gi v ng, kinh t ế  phát tri n, ti n b  xã h i đ ể   c bi u

ệ ệ ộ hi n m t cách rõ r t.

ờ ỳ ự ệ ộ ộ Nh  v y, ủ ư ậ  trong th i k  quá đ  lên ch  nghĩa xã h i, vi c xây d ng c  s ơ ở

ạ ầ ả ượ ừ ế ướ ữ ứ ớ ướ h  t ng ph i đ c ti n hành t ng b c v i nh ng hình th c, b c đi thích

h p.ợ

ơ ở ạ ầ ự ế ượ ộ ầ 1.3.4. S  hình thành c  s  h  t ng và ki n trúc th ng t ng xã h i ch ủ

ả nghĩa (gi ng 10 phút)

ơ ở ạ ầ ế ượ ủ ể ầ ộ C  s  h  t ng và ki n trúc th ng t ng xã h i ch  nghĩa không th  hình

ể ộ ự ả ượ ự ộ ự thành và phát tri n m t cách t phát, mà ph i đ c xây d ng m t cách t giác

ự ủ ế ờ ộ ộ ượ ủ ầ nh  tác đ ng m t cách tích c c c a ki n trúc th ộ ng t ng xã h i ch  nghĩa.

ơ ở ạ ầ ủ ộ ờ ượ ­ C  s  h  t ng xã h i ch  nghĩa: ra đ i sau khi giành đ ề   c hính quy n,

ử ụ ấ ướ ả ủ ủ ộ ự giai c p công nhân s  d ng nhà n c vô s n c a mình ch  đ ng, t giác thi ế   t

ế ớ ủ ộ ớ ậ ơ ở l p c  s  kinh t m i c a xã h i m i.

ự ế ượ ủ ầ ơ ở ạ ầ ­ Khi xây d ng c  s  h  t ng và ki n trúc th ộ   ng t ng xã h i ch  nghĩa

ủ ế ậ ả ặ ố ậ   ph i tuân theo quy lu t, không áp đ t ý mu n ch  quan thay th  các quy lu t

ự ả ạ ồ ờ ộ ủ   khách quan. Đ ng th i ph i phát huy tính tích c c, năng đ ng, sáng t o c a

ế ượ ệ ậ ụ ầ ậ ki n trúc th ng t ng trong vi c v n d ng quy lu t khách quan.

ơ ở ạ ầ ư ậ ự ế ệ ượ ầ ộ Nh  v y, vi c xây d ng c  s  h  t ng, ki n trúc th ng t ng xã h i ch ủ

ả ượ ừ ế ướ ớ ữ ứ ướ ợ nghĩa ph i đ c ti n hành t ng b c v i nh ng hình th c, b c đi phù h p.

ủ ộ ế ạ ả 1.4. Ph m trù hình thái kinh t ­ xã h i và ý nghĩa c a nó (gi ng 20

phút)

ạ ế ộ 1.4.1. Ph m trù hình thái kinh t ả  ­ xã h i (gi ng 5 phút)

ế ậ ị ủ ủ ạ ộ ­ Hình thái kinh t ­ xã h i là ph m trù c a ch  nghĩa duy v t l ch s  ch ử ỉ

ộ ở ừ ấ ị ấ ệ ả ể ặ ộ xã h i t ng n c thang nh t đ nh , v iớ  m t ki u quan h  s n xu t ư   ấ  đ c tr ng

ế ậ ấ ị ộ thi t l p trên trình đ  phát tri n ể  nh t đ nh ủ ự ượ c a l c l ả ng s n xu t ộ   ấ  và v i m t ớ

ượ ươ ượ ữ ự ế ki u  ể ki n trúc th ầ ng t ng t ứ ng  ng đ c xây d ng trên nh ng quan h ệ

ấ ấ . ả s n xu t  y

ế ấ ­ K t c u:

ế ự ượ ộ Hình thái kinh t ­ xã h i               L c l ấ ả ng s n xu t

ệ ả ấ                                                      Quan h  s n xu t

ế ượ Ki n trúc th ầ ng t ng

ự ượ ấ ả ữ ấ ỹ ậ ề ả n n t ng v t ch t k  thu t + L c l ng s n xu t: Gi vai trò ộ   ậ  c a m t ủ

ế ộ hình thái kinh t ­ xã h i.

(cid:0) ự ượ ấ ở ả ộ ủ ồ ồ ữ L c l ng s n xu t trình đ  th  công (đ  đ ng) gi ề ả    vai trò n n t ng

ữ ế ộ ệ trong xã h i chi m h u nô l .

(cid:0) ự ượ ộ ủ ồ ắ ấ ả ữ L c l ng s n xu t trình đ  th  công (đ  s t) gi ề ả    vai trò n n t ng

ế ộ trong xã h i phong ki n.

(cid:0) ự ượ ệ ệ ấ ả ạ ộ ữ L c l ng s n xu t trình đ  công nghi p hi n đ i gi ề ả    vai trò n n t ng

ộ ư ả trong xã h i t ủ  b n ch  nghĩa.

ờ ồ ạ ế ị ự ế ủ => Nó quy t đ nh s  ra đ i, t n t i và thay th  c a các hình thái kinh t ế    ­

xã h i.ộ

ấ ủ ộ ữ ế ấ k t c u kinh t ệ ả   + Quan h  s n xu t: Là ế  c a xã h i, gi vai trò là cái

ươ ủ ố ế ư ặ ộ ỗ ườ s n x ng s ng c a 1 hình thái kinh t ­ xã h i, đ c tr ng cho m i hình thái

ế ộ ệ ế ộ ớ kinh t ­ xã h i nên nó là cái phân bi t hình thái kinh t ­ xã h i này v i hình

ế thái kinh t ộ  ­ xã h i khác.

ự ợ ạ ủ ơ ở ạ ầ ệ ả ữ S  h p l ấ ạ i c a nh ng quan h  s n xu t t o nên c  s  h  t ng. Trên c ơ

ế ố ủ ữ ấ ượ ượ ở ạ ầ s  h  t ng  y mà nh ng y u t ế  c a ki n trúc th ầ ng t ng đ ự c xây d ng và

ướ ệ ấ ậ ượ ẩ ể phát tri n: nhà n c xu t hi n, lu t pháp đ ự   ữ c ban hành, nh ng chu n m c

ạ ứ ượ ạ ự đ o đ c đ c t o d ng...

ế ố ặ ư ể ả ỗ Đây là y u t đ c tr ng cho m i hình thái và là tiêu chí căn b n đ  phân

ệ ờ ạ bi t các th i đ i:

(cid:0) ế ế ộ ượ ư ặ Hình thái kinh t ­ xã h i phong ki n đ ệ ả   ở c đ c tr ng b i quan h  s n

ủ ề ộ ấ ị ữ ủ ủ ự ấ ị ế xu t đ a ch  ­ nông dân d a trên chi m h u c a đ a ch  v  ru ng đ t. Vì

ủ ấ ả ộ ộ ị   ậ v y, khi nhìn vào 1 xã h i mà nông dân cày c y trên 1 m nh ru ng c a đ a

ủ ế ế ộ ố ụ ộ ch  và cu i v  n p tô thì ta bi t ngay đó là xã h i phong ki n.

(cid:0) ế ộ ượ ệ ả ư ặ ở Hình thái kinh t ­ xã h i đ c đ c tr ng b i quan h  s n xu t t ấ ư ả    s n

ữ ư ự ế ư ả ề ư ệ ả ủ ­ công nhân d a trên chi m h u t nhân t b n ch  nghĩa v  t ấ  li u s n xu t

ế ượ ụ ể ầ ả + Ki n trúc th ệ ơ ở ạ ầ   ng t ng: là công c  đ  duy trì, b o v  c  s  h  t ng

sinh ra nó.

ứ ậ ượ ư ư ầ ị ị ế Vì v y, ki n tr c th ậ   ng t ng nh  “da” nh  “th t” (chính tr , pháp lu t,

ể ắ ứ ườ ệ ả ấ ạ đ o đ c, tôn giáo...) đ  đ p vào cái “s n” quan h  s n xu t. Nó là c  s ơ ở

ộ ớ ệ ể ẹ ậ ấ ộ ỉ giúp ta nh n di n 1 xã h i v i 1 c u trúc, 1 ch nh th  toàn v n, 1 xã h i có

ủ ặ ế ờ ố ậ ấ ị ầ đ y đ  các m t: có kinh t ả ờ ố   , có chính tr , có đ i s ng v t ch t và c  đ i s ng

tinh th n.ầ

ử ự ị ủ ự 1.4.2. Quá trình l ch s  ­ t ể  nhiên c a s  phát tri n các hình thái kinh t ế

ộ ả ­ xã h i (gi ng 10 phút)

ế ế ứ ề ể ả ạ ộ ớ ộ Xã h i phát tri n tr i qua nhi u giai đo n k  ti p nhau,  ng v i m t giai

ạ ủ ự ể ộ ế ậ ộ đo n c a s  phát tri n là m t hình thái kinh t ứ  ­ xã h i. Đ ng trên l p tr ườ   ng

ể ủ ậ ị ự ử ủ ẳ ị ữ   duy v t l ch s , ch  nghĩa Mác ­ Lênin kh ng đ nh: “s  phát tri n c a nh ng

ế ử ự ộ ộ ị hình thái kinh t ­ xã h i là m t quá trình l ch s  ­ t nhiên”:

ơ ở ề ả ủ ự ồ ạ ấ ậ ả ấ ứ *. Th  nh t: ấ   S n xu t v t ch t là c  s , n n t ng c a s  t n t ậ   i, v n

ể ế ộ ộ đ ng và phát tri n các hình thái kinh t ­ xã h i.

ể ệ ả ạ ộ ế ấ ­ Trong quá trình lao đ ng s n xu t, bên c nh vi c phát tri n kinh t , con

ườ ộ ủ ư ệ ạ ả ộ ng i còn t o ra các quan h  xã h i c a mình, nh ng không ph i m t cách

ủ ữ ậ ch  quan mà là tuân theo nh ng quy lu t khách quan.

ườ ự ọ Hay nói cách khác, con ng i không đ ượ ự c t do l a ch n hình thái kinh

ơ ở ề ả ả ự ộ ủ ỗ ố ế t ả   ề  ­ xã h i c a mình. M i qu c gia đ u ph i d a trên c  s  n n t ng s n

ấ ậ ấ ướ ế ớ ự ế xu t v t ch t trong n c và trên th  gi i mà xây d ng hình thái kinh t ­ xã

ợ ộ h i phù h p.

ấ ậ ạ ộ ụ ữ ả ấ ơ ộ ố H n n a, ho t đ ng s n xu t v t ch t không ph  thu c vào ý mu n ch ủ

ườ ả ườ ố ố ủ quan c a con ng i. Không ph i con ng ộ   i mu n hay không mu n lao đ ng

ượ ể ề ộ ộ ố ượ mà đ ị c, đi u đó là do xã h i quy đ nh, vì xã h i mu n phát tri n đ c thì

ấ ậ ả ả ấ ph i s n xu t v t ch t.

ự ậ ộ ế ứ *. Th  hai: ể ủ  S  v n đ ng, phát tri n c a các hình thái kinh t ­ xã h i, s ộ ự

ế ừ ể ố ở ị chuy n bi n t ậ    hình thái này sang hình thái khác b  chi ph i b i các quy lu t

khách quan.

ạ ộ ứ ủ ụ ậ ậ ộ ­ Quy lu t xã h i là quy lu t ho t đ ng có ý th c, có m c đích c a con

ườ ồ ạ ư ộ ậ ộ ộ ớ ng i, nh ng t n t ố   i và tác đ ng m t cách khách qua, đ c l p v i ý mu n

ườ ủ c a con ng i.

ườ ể ể ạ ỏ Con ng ậ i không th  sáng t o ra quy lu t, cũng không th  xóa b  quy

ủ ậ ườ ậ ụ ứ ậ ậ lu t. Vai trò c a con ng i là nh n th c và v n d ng quy lu t khách quan.

ợ ủ ậ ự ệ ả ư ữ ậ ộ ấ   ­ Nh ng quy lu t xã h i nh : quy lu t s  phù h p c a quan h  s n xu t

ể ủ ự ượ ộ ậ ề ố ả ấ ớ v i trình đ  phát tri n c a l c l ệ ệ   ng s n xu t, quy lu t v  m i quan h  bi n

ữ ơ ở ạ ầ ứ ế ượ ữ ầ ch ng gi a c  s  h  t ng và ki n trúc th ng t ng. Đó là nh ng quy lu t c ậ ơ

ấ ả b n nh t.

ậ ặ ữ ạ ậ Bên c nh đó cũng tuân theo nh ng quy lu t đ c thù: quy lu t kinh t ế

ậ ậ ạ ậ ầ ị ị ộ   (quy lu t giá tr , quy lu t cung ­ c u...), quy lu t chính tr   (cách m ng xã h i

ạ ứ ổ ủ ế ộ ế ị ự ậ ị quy t đ nh s  thay đ i c a các ch  đ  chính tr ), quy lu t văn hóa ­ đ o đ c...

ể ự ủ ị ử ự ể Quá trình phát tri n t ồ  nhiên c a l ch s  bao g m s  phát tri n tu n t ầ ự ừ t

ố ế ủ ế ấ ế ộ th p đ n cao, n i ti p c a các hình thái kinh t ồ    ­ xã h i và nó cũng bao g m

ầ ự ỏ ể ặ ể ả ự c  s  phát tri n không tu n t (b  qua 1 ho c 2 HTKT ­ XH) đ  đi lên HTKT

­ XH cao h n.ơ

ỗ ố ạ ụ ể ệ ị ử ề ­ M i qu c gia l i có 1 đi u ki n l ch s  ­ c  th  riêng.

ư ở ệ ấ ướ ệ ề ệ ờ ấ Nh Vi t Nam, trong đi u ki n đ t n c Vi t Nam th i b y gi ờ

ướ ị ử ế ầ ộ ị ộ ề đang là 1 n c thu c đ a n a phong ki n, ch u 2 t ng bóc l t, 2 xi ng xích: 1

ế ộ ọ ư ả ễ ế ỹ ị bên là ch  đ  phong ki n nhà Nguy n cai tr , 1 bên là b n t b n Pháp, M  đô

ể ả ậ ọ ườ ộ h . Và vì v y, Đ ng, Bác và toàn th  nhân dân đã tin ch n theo con đ ng đi

ủ ẳ ỏ ế ộ ư ả ộ th ng lên ch  nghĩa xã h i, b  qua hình thái kinh t ­ xã h i t ủ  b n ch  nghĩa.

ờ ạ ồ ạ ố ạ ượ ự ỏ ­ Th i đ i mà qu c gia đó t n t i cho phép đ t đ c s  b  qua này. Ở

ờ ạ ộ ố ư ế ế ộ th i đ i đó, trong quá trình giao l u và ti p bi n văn hóa, m t s  dân t c đi

ể ế ừ ệ ề ự ữ ề ọ sau có th  k  th a nh ng thành t u (v  khoa h c công ngh , v  văn hóa, v ề

ế ủ ướ ướ kinh t ...) c a các n c đi tr c.

ỹ ừ ế ộ ị ộ ộ ạ ướ ủ ỏ N c M  t ch  đ  th  t c, b  l c (công xã nguyên th y) b  qua ch ế

ữ ế ệ ế ẳ ư ả ộ đ  chi m h u nô l và phong ki n, đi th ng lên t ủ  b n ch  nghĩa vì ở ờ    th i

ủ ể ạ ở ạ đ i đó, các n ướ ư ả c t ệ ố    b n ch  nghĩa đã phát tri n m nh, tr  thành 1 h  th ng

ế ớ ạ trên ph m vi toàn th  gi i.

ế ướ ệ ế ướ ớ ỹ ượ Tuy nhiên, n u n c Vi t Nam, n u n c M  không ch p đ c th i c ờ ơ

ấ ạ ẫ ứ ọ ườ ầ ự ệ y, mà l i v n c  ch n con đ ể ng phát tri n tu n t ể   ự  thì li u có s  phát tri n

ặ ế ộ ấ ắ ắ ỏ b  qua 1 ho c 1 vài hình thái kinh t ­ xã h i  y không? Ch c ch n là không.

ụ ể ệ ị ử ữ ữ ề ậ Vì v y, dù nh ng đi u ki n l ch s  ­ c  th  có là khách quan đi chăng n a thì

ệ ớ ượ ớ ấ ờ ơ ượ ệ ấ ạ ữ vi c ch p đ c th i c , ch p l y đ ề c nh ng đi u ki n  y l ủ i do ch  quan

ị quy đ nh.

ộ ậ ư ậ ể ậ ộ ố Nh  v y, xã h i v n đ ng, phát tri n theo các quy lu t khách quan v n có

ế ộ ơ ẽ ớ ế ế ộ ờ ủ c a nó. Hình thái kinh t ­ xã h i m i ti n b  h n s  ra đ i thay th  cho hình

ế ộ ạ ậ ử ự ị ủ ự ể thái kinh t ­ xã h i l c h u. Quá trình l ch s  ­ t nhiên c a s  phát tri n các

ế ộ ừ ự ể hình thái kinh t ­ xã h i v a bao hàm s  phát tri n tu n t ầ ự ừ ấ  t th p lên cao

ả ự ỏ ặ ế ủ ừ v a bao hàm c  s  b  qua c a 1 ho c 1 vài hình thái kinh t ấ   ộ  ­ xã h i  nh t

ị đ nh.

ờ ạ ủ ọ ế ế ộ ả 1.4.3. Ý nghĩa th i đ i c a h c thuy t hình thái kinh t ­ xã h i (gi ng 5

phút)

ờ ơ ướ ổ ế ứ ữ ế ớ Ra đ i h n 160 năm, tr ắ ủ   c nh ng bi n đ i h t s c to l n, sâu s c c a

ờ ạ ư ế ọ ế ộ ẫ ữ th i đ i, nh ng ngày nay h c thuy t hình thái kinh t ­ xã h i v n gi nguyên

ờ ạ ủ ọ ị giá tr  khoa h c và th i đ i c a nó:

ậ ế ế ầ ọ ộ ọ ­ Lý lu n hình thái kinh t ­ xã h i là 1 h c thuy t khoa h c đ u tiên

ứ ị ử ứ ệ ể ậ ậ ứ   ộ nh n th c, nghiên c u l ch s  ­ xã h i trên quan đi m duy v t bi n ch ng

ạ ấ ả ề ể ộ ố ch ng l i t t c  các quan đi m duy tâm, tôn giáo, siêu hình v  xã h i.

ộ ế ể ằ Trong khi các quan đi m duy tâm, tôn giáo cho r ng xã h i ti n lên là do

ặ ủ ủ ầ ặ ụ ậ ự ắ s  s p đ t c a th n thánh ho c do ý chí c a lãnh t , vĩ nhân. Thì lý lu n v ề

ế ộ ủ ủ ố ồ ỉ hình thái kinh t ­ xã h i c a ch  nghĩa Mác ­ Lênin đã ch  ra ngu n g c căn

ể ộ ở ự ể ủ ả ấ ậ ả ủ ự b n c a s  phát tri n xã h i là ấ ủ ự    s  phát tri n c a s n xu t v t ch t, c a l c

ượ ấ ả l ng s n xu t.

ề ậ ế ơ ở ộ ươ ậ ­ Lý lu n v  hình thái kinh t ­ xã h i là c  s  ph ng pháp lu n và c ơ

ứ ể ậ ộ ọ ở s  lý lu n đ  các khoa h c khác nghiên c u xã h i.

ụ ư ộ ọ ọ ị ử Ví d  nh : xã h i h c, khoa h c l ch s ...

ể ả ơ ở ậ ạ ị ườ ố ­ Là c  s  lý lu n đ  Đ ng ho ch đ nh chính sách, đ ng l i.

ơ ở ủ ậ ọ ỉ Ch  nghĩa Mác ­ Lênin là c  s  lý lu n, là kim ch  nam cho m i hành

ả ủ ộ đ ng c a Đ ng.

ướ ứ ố ế B c 4: Ch t ki n th c (5 phút)

ề ơ ả ủ ữ ữ ấ ọ ộ Nh ng v n đ  c  b n, nh ng n i dung tr ng tâm c a bài là:

ấ ậ ề ả ủ ấ ả ộ ­ S n xu t v t ch t ­ n n t ng c a xã h i

ữ ự ượ ứ ệ ệ ả ả ấ ­ Bi n ch ng gi a l c l ấ ng s n xu t và quan h  s n xu t

ứ ệ ế ượ ữ ơ ở ạ ầ ­ Bi n ch ng gi a c  s  h  t ng và ki n trúc th ầ ng t ng

ạ ế ­ Ph m trù hình thái kinh t ộ  ­ xã h i

ướ ụ ụ ọ ậ ỏ ệ ả ậ B ậ c 5: Câu h i ôn t p, th o lu n, tài li u ph c v  h c t p (5

phút)

ậ ỏ 1. Câu h i ôn t p:

ấ ậ ộ ợ ớ ệ ả Câu 1:  Trình bày quy lu t quan h  s n xu t phù h p v i trình đ  phát

ủ ự ượ ể ệ ớ ể ả ấ ị tri n c a l c  l ng  s n xu t? Liên h  v i quá trình phát tri n theo  đ nh

ướ ủ ộ ở ệ h ng xã h i ch  nghĩa Vi t Nam?

ữ ơ ở ạ ầ ệ ệ ứ ố ế   Câu 2: Trình bày m i quan h  bi n ch ng gi a c  s  h  t ng và ki n

ượ ơ ở ạ ầ ệ ớ ệ ế ầ trúc th ự ng t ng? Liên h  v i vi c xây d ng c  s  h  t ng và ki n trúc

ượ ở ệ th ầ ng t ng Vi ệ t Nam hi n nay?

ỏ ậ ả 2. Câu h i th o lu n:

ể ủ ự ế ộ ­ xã h i là quá trình Câu 3: Vì sao s  phát tri n c a các hình thái kinh t

ử ự ệ ớ ể ị ướ ộ ị l ch s  ­ t nhiên? Liên h  v i quá trình phát tri n theo đ nh h ng xã h i ch ủ

ở ệ nghĩa Vi t Nam

ụ ụ ọ ậ ệ 3. Tài li u ph c v  h c t p:

ệ ọ ố ồ ị ấ   1. H c vi n chính tr  qu c gia H  Chí Minh (2014), Giáo trình trung c p

ề ơ ả ữ ủ ủ ậ ấ ị Lý lu n Chính tr  ­ Hành chính, Nh ng v n đ  c  b n c a Ch  nghĩa Mác ­

ư ưở ồ ộ Lênin, T  t ng H  Chí Minh, Nxb LLCT, Hà N i.

ụ ạ ộ ữ ơ ả   Giáo trình Nh ng nguyên lý c  b n 2. B  giáo d c và đào t o (2010),

ủ ộ ố ị ủ c a ch  nghĩa Mác ­ Lênin , Nxb Chính tr  Qu c gia, Hà N i.

ộ ồ ậ ươ ỉ ạ ố 3. H i đ ng Lý lu n Trung ạ ng ch  đ o biên so n giáo trình qu c gia

ư ưở ộ ồ Giáo trình ọ các b  môn khoa h c Mác  ­  Lênin, T  t ng H  Chí Minh (2004),

ế ọ ộ ố ị tri t h c Mác ­ Lênin , Nxb Chính tr  Qu c gia, Hà N i.

ề ể ậ ả ề ỏ H i ­ đáp v  tri t h c (2009), ế ọ , Nxb Chính tr  ­ị 4. T p th  nhi u tác gi

hành chính, Hà N i.ộ

ạ ượ Bài so n đ c thông qua khoa ngày    tháng    năm

Ủ

ƯỞ

ƯỜ

Ạ

Ậ XÁC NH N C A TR

NG KHOA

NG

I SO N

ị

ọ ầ                 Tr n Ánh Ng c

ầ           Tr n Th  Nga

Ậ

Ủ

Ệ

XÁC NH N C A BAN GIÁM HI U

Ệ

ƯỞ

PHÓ HI U TR

NG

ễ

ấ

Nguy n Chí T n