Giáo trinh điện máy tập 2 part 5

Chia sẻ: Ouiour Isihf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

73
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Từ đấy vẽ được hình tia vμ đa giác s.đ.đ như hình 1.17 3. Số đôi mạch nhánh. Dây quấn sóng phức có: a=m 1.5 Dây quấn hổn hợp Dây quấn hổn hợp là sự kết hợp giữa dq xếp và dq sóng, nh− hình 1.18. 1.6 Dây cân bằng điện thế. 1. Dây cân bằng loại một. Dây cân bằng loại 1 dùng cho dây quấn xếp đơn, nối các điểm đẳng thế trên dq với nhau, điểm 1 vμ 9; 2 vμ 10

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trinh điện máy tập 2 part 5

a) C¸c b−íc d©y quÊn. Z nt 18 2 y1 = ±ε= − =4 2p 44 b−íc ng¾n G - m 18 − 2 yG = y = = =8 p 2 y2 = y - y1 = 8 - 4 = 4 b) Tr×nh tù nèi d©y quÊn D©y quÊn nμy cã 2 m¹ch vßng kÝn. c) Gi¶n ®å khai triÓn. Tõ tr×nh tù nèi c¸c phÇn tö ta vÏ ®−îc gi¶n ®å khai triÓn d©y quÊn nh− h×nh 1.16 d) H×nh tia vμ ®a gi¸c s.®.® H×nh 1.16 Gi¶n ®å dq sãng phøc t¹p víi Víi sè liÖu d©y quÊn trªn ta x¸c ®Þnh ®−îc gãc lÖch gi÷a hai phÇn tö liªn tiÕp lμ: p360 0 2.360 0 α= = = 40 0 S 18 Tõ ®Êy vÏ ®−îc h×nh tia vμ ®a gi¸c s.®.® nh− h×nh 1.17 3. Sè ®«i m¹ch nh¸nh. D©y quÊn sãng phøc cã: a=m 1.5 D©y quÊn hæn hîp D©y quÊn hæn hîp lμ sù kÕt hîp H×nh 1.17 H×nh tia vμ ®a gi¸c s.®.® cña dq gi÷a dq xÕp vμ dq sãng, nh− h×nh 1.18. 1.6 D©y c©n b»ng ®iÖn thÕ. 1. D©y c©n b»ng lo¹i mét. D©y c©n b»ng lo¹i 1 dïng cho d©y quÊn xÕp ®¬n, nèi c¸c ®iÓm ®¼ng thÕ trªn dq víi nhau, ®iÓm 1 vμ 9; 2 vμ 10; 3 vμ 11,... trªn h×nh 1.6 vμ h×nh 1.8(b). D©y c©n b»ng lo¹i mét nh»m c©n b»ng ®iÖn thÕ cña c¸c nh¸nh d−íi c¸c cÆp cùc kh¸c nhau. 2. D©y c©n b»ng lo¹i hai. H×nh 1.18 Dq D©y c©n b»ng lo¹i 2 dïng cho d©y quÊn sãng phøc t¹p. Víi dq xÕp phøc t¹p th× c¸c dq xÕp ®¬n dïng d©y cÇn b»ng lo¹i 1 gi÷a c¸c dq xÕp ®¬n dïng d©y cÇn b»ng lo¹i 2. D©y c©n b»ng lo¹i 2 th−êng ®−îc nèi ë phÝa c¸c phiÕn gãp, ®Ó kh¾c phôc sù ph©n bè ®iÖn ¸p gi÷a c¸c phiÕn ®æi chiÒu kÒ nhau kh«ng ®Òu nhau. M¸y ®iÖn 2 36
Ch−¬ng 7 §¹i c−¬ng vÒ m¸y ®iÖn mét chiÒu 7.1 CÊu t¹o cña m¸y ®iÖn 1 chiÒu. CÊu t¹o cña m¸y ®iÖn mét chiÒu nh− h×nh 2.1 H×nh 2.1 MÆt c¾t däc vμ ngang cña mét m¸y ®iÖn mét 1. PhÇn tÜnh (Stato) PhÇn tÜnh cña m¸y ®iÖn 1 chiÒu gåm c¸c bé phÇn sau: a) Cùc tõ chÝnh §©y lμ bé phËn sinh ra tõ tr−êng chÝnh trong m¸y, nã bao gåm: - Lâi cùc tõ: H×nh d¹ng nh− h×nh 2.1, cã thÓ lμm b»ng thÐp khèi v× dÉn tõ 1 chiÒu. Tuy nhiªn ®Ó gi¶m kÝch th−íc, ngμy nay nã ®−îc lμm b»ng thÐp kü thuËt ®iÖn (KT§) c¸n l¹nh kh«ng ®¼ng h−íng. - D©y quÊn cùc tõ chÝnh. §−îc lμm b»ng d©y dÉn trßn cã bäc c¸ch ®iÖn hoÆc d©y dÉn tiÕt diÖn chö nhËt quÊn ®Þnh h×nh råi H×nh 2.2 Cùc tõ lång vμo th©n cùc tõ. C¸c d©y quÊn kÝch thÝch ®Æt trªn c¸c cùc tõ chÝnh th−êng ®−îc nèi nèi tiÕp víi nhau. b) Cùc tõ phô. §©y lμ bé phËn dïng ®Ó c¶i thiÖn ®æi chiÒu. - Lâi cùc cã thÓ lμm b»ng thÐp khèi - D©y quÊn cùc tõ phô, ®Æt trªn cùc tõ phô vμ nèi nèi tiÕp víi d©y quÊn phÇn øng qua c¸c chæi than. Cùc tõ phô ®−îc bè trÝ xen kÎ víi cùc tõ chÝnh. c) G«ng tõ. Lμm m¹ch dÉn tõ, nèi liÒn c¸c cùc tõ chÝnh vμ phô, ®ång thêi lμm vá m¸y. M¸y nhá vμ võa g«ng tõ lμm b»ng thÐp tÊm, m¸y lín lμm b»ng thÐp ®óc. d) C¸c bé phËn kh¸c. - N¾p m¸y: §Ó che ch¾n c¸c vËt ngoμi r¬i vμo m¸y vμ lμm gi¸ ®ë æ bi - C¬ cÊu chæi than: Hép chæi than vμ chèi than ®−îc cè ®Þnh trªn n¾p m¸y M¸y ®iÖn 2 37
2. PhÇn quay (Roto) a) Lâi thÐp phÇn øng. H×nh 2.3 L¸ thÐp phÇn øng H×nh 2.4 R·nh lái thÐp §©y lμ bé phËn dÉn tõ xoay chiÒu, nªn lμm b»ng thÐp KT§, dμy 0,35 - 0,5. Trªn lâi thÐp cã dËp r·nh ®Ó bè trÝ d©y quÊn phÇn øng. M¸y nhá vμ võa cã læ th«ng giã h−íng trôc, m¸y lín cßn cã kªnh th«ng giã h−íng kÝnh, h×nh 2.3. b) D©y quÊn phÇn øng. §©y lμ bé phËn tham gia trùc tiÕp qu¸ tr×nh biÕn ®æi n¨ng l−îng ®iÖn tõ, nã ®−îc ph©n bè trong c¸c r·nh cña lâi thÐp phÇn øng, h×nh 2.4. D©y quÊn phÇn øng ®· xÐt ë ch−¬ng 1. c) Cæ gãp. §©y lμ bé phËn ®Ó ®æi chiÒu dßng ®iÖn hay cã thÓ coi nã lμ bé chØnh l−u c¬ khÝ. Cæ gãp bao gåm c¸c phiÕn gãp lμm b»ng ®ång, ®−îc ghÐp vμ Ðp l¹i thμnh cæ gãp h×nh trô. Gi÷a c¸c phiÕn H×nh 2.5 PhiÕn gãp vμ cæ gãp gãp cã líp c¸ch ®iÖn b»ng mica dμy 0,4 - 1,2 mm. d) c¸c bé phËn kh¸c. - Trôc m¸y - Qu¹t giã 7.2 c¸c trÞ sè ®Þnh møc. §èi víi m¸y ®iÖn mét chiÒu c¸c trÞ sè ®Þnh møc bao gåm: - C«ng suÊt ®Þnh møc P®m (kW) - §iÖn ¸p ®Þnh møc U®m (V) - Dßng ®iÖn ®Þnh møc I®m (A) - Tèc ®é ®Þnh møc n®m (vg/ph) C¸c th«ng sè kh¸c nh− kiÓu m¸y, ph−¬ng ph¸p vμ dßng ®iÖn kÝch thÝch... M¸y ®iÖn 2 38
7.3 Nguyªn lý lμm viÖc c¬ b¶n cña m¸y ®iÖn mét chiÒu. H×nh 2.6 S¬ ®å nguyªn lý lμm viÖc cña S¬ ®å nguyªn lý nh− h×nh 2.6. Nã gåm mét khung d©y abcd hai ®Çu nèi víi 2 phiÕn gãp, ®Æt trong tõ tr−êng cña nam ch©m vÜnh cöu N-S, hai chæi ®iÖn A vμ B ®Æt cè ®Þnh vμ tú s¸t lªn trªn 2 phiÕn gãp. Khi cho khung d©y quay, theo ®Þnh luËt c¶m øng ®iÖn tõ trong c¸c thanh dÉn ab vμ cd sÏ c¶m øng ®−îc mét s.®.®. e = Blv (v) - B (T) lμ tõ c¶m cña nam ch©m N-S Trong ®ã: - l (m) lμ chiÒu dμi cña thanh dÉn - v (m/s) lμ vËn tèc dμi cña thanh dÉn T¹i thêi ®iÓm trªn h×nh 2.6 thanh dÉn ab n»m d−íi cùc N nªn s.®.® cã chiÒu h−íng tõ b ®Õn a, thanh dÉn cd n»m d−íi cùc S cã s.®.® chiÒu h−íng tõ d ®Õn c. Lóc nμy dßng ®iÖn ch¹y trong m¹ch ngoμi h−íng tõ chæi A (+) ®Õn chæi B (-). Khi khung d©y quay ®−îc 1/2 vßng, thanh dÉn cd lóc nμy n»m d−íi cùc N nªn chiÒu s.®.® vμ dßng ®iÖn h−íng tõ c ®Õn d, cßn trong thanh dÉn ab n»m d−íi cùc S vμ chiÒu e h−íng tõ a ®Õn b. Nh− vËy ë m¹ch ngoμi chæi A vÉn cã dÊu (+) vμ chæi B vÉn mang dÊu (-). Nh− vËy mÆc dÇu chiÒu cña s.®.® vμ dßng ®iÖn trong thanh dÉn thay ®æi nh−ng chiÒu cña chóng ë m¹ch ngoμi lμ kh«ng ®æi. Chæi A lu«n (+) vμ chæi B lu«n (-). Søc ®iÖn ®éng vμ dßng ®iÖn m¹ch ngoμi nh− h×nh 2.6b. §Ó cã s.®.® lÊy ra lín vμ Ýt ®Ëp m¹ch ta bè trÝ nhiÒu khung d©y nèi tiÕp vμ lÖch nhau 1 gãc nμo ®ã (d©y quÊn phÇn øng). Trªn ®©y lμ nguyªn lý lμm viÖc c¬ b¶n cña m¸y ph¸t ®iÖn. Nªu ta cho dßng ®iÖn 1 chiÒu ch¹y vμo chæi A (+) vμ ch¹y ra ë chæi B (-) th× dßng ®iÖn trong thanh dÉn d−íi cùc N lu«n h−íng tõ tr−íc ra sau, vμ dßng ®iÖn trong thanh dÉn d−íi cùc S lu«n h−íng tõ sau ra tr−íc v× vËy lùc (m«men) ®iÖn tõ do chóng sinh ra sÏ cã chiÒu kh«ng ®æi nªn nã lμm cho khung d©y quay víi mét chiÒu kh«ng ®æi. §ã lμ nguyªn lý lμm viÖc cña ®éng c¬ ®iÖn 1 chiÒu. M¸y ®iÖn 2 39
Ch−¬ng 8. Qu¸ tr×nh ®iÖn tõ trong m¸y ®iÖn mét chiÒu 8.1 Søc ®iÖn ®éng, m«men vμ c«ng suÊt ®iÖn tõ. Gi¶ sö chiÒu cña φδ nh− h×nh 4.1, khi cho phÇn øng quay víi tèc ®é n, gi¶ sö theo chiÒu kim ®ång hå. Tõ th«ng φδ quÐt qua d©y quÊn phÇn øng vμ c¶m øng lªn trong thanh dÉn s.®.®: etd = Btb.l.v 4.1 Trong ®ã: H×nh 4.1 S.®.® vμ m« men ®iÖn tõ H×nh 4.2 M« men ®iÖn tõ trong Trong m¸y ph¸t ®iÖn 1 chiÒu ®éng c¬ ®iÖn 1 chiÒu φ π Dn n = 2τ p v= vμ Btb = δ 4.2 τl 60 60 n etd = 2 p φ δ . VËy 4.3 60 NÕu gäi N lμ tæng sè thanh dÉn th× sè thanh dÉn trong mét nh¸nh song song lμ N/2a. Nh− vËy s.®.® cña d©y quÊn phÇn øng sÏ lμ: N pN vËy E− = Ce φδ n φ δ n = Ce φ δ n (V) Eu = etd = 4.4 2a 60a Trong ®ã: φδ tÝnh b»ng (Wb); n (vg/ph); Ce = pN/60a lμ hÖ sè S.®.®. Khi trong thanh dÉn cã dßng ®iÖn i− víi chiÒu nh− h×nh 4.1 vμ 4.2, th× thanh dÉn sÏ chÞu mét lùc ®iÖn tõ t¸c ®éng, chiÒu x¸c ®Þnh theo quy t¾c bμn tay tr¸i, ®é lín: f®t = Btb.l.i− , víi i− = I− /2a th× f®t = Btb.l. I− /2a 4.5 vμ M = NfD/2 víi D = 2pτ/π vμ Btb = φδ /τl 4.6 B M = CMφδ.I− (N.m) Ta cã: 4.7 Trong ®ã CM = pN/2πa lμ hÖ sè m«men M¸y ®iÖn 2 40
1 C M .φ δ .I u (kg.m) M= HoÆc 4.8 9,81 Trong chÕ ®é m¸y ph¸t M ng−îc chiÒu n; E− cïng chiÒu i−. ChÕ ®é ®éng c¬ ng−îc l¹i. - C«ng suÊt ®iÖn tõ. §©y lμ c«ng suÊt øng víi M lÊy vμo ë chÕ ®é m¸y ph¸t vμ ®−a ra ë chÕ ®é ®éng c¬. 2π n P®t = M.ω víi ω = lμ tèc ®é gãc cña phÇn øng. 60 2π n pN pN pN φ δ .I u = φ δ .n.I u = Eu I u víi Eu = φδn Pdt = . 60 2πa 60a 60a VËy P®t = E−.I− 4.9 §Çu vμo c/s c¬ P = M.ω; §Çu ra c/s ®iÖn P = E−.I− ChÕ ®é m¸y ph¸t: §Çu vμo c/s ®iÖn P = E−.I−; §Çu ra c/s c¬ P = M.ω ChÕ ®é ®éng c¬: 8.2 Qu¸ tr×nh n¨ng l−îng vμ c¸c ph−¬ng tr×nh c©n b»ng. 1. Tæn hao trong m¸y ®iÖn 1 chiÒu. a) Tæn hao c¬ (pc¬) §©y lμ tæn hao do ma s¸t æ bi, chæi than vμ vμnh gãp; tæn hao th«ng giã lμm m¸t. pc¬ tû lÖ víi n vμ hiÖu suÊt æ bi,... b) Tæn hao s¾t (pfe) Nguyªn nh©n do tõ trÔ vμ dßng ®iÖn xo¸y pfe ∼ f1,2-1,6 vμ B2 Tæn hao kh«ng t¶i: P0 = pc¬ + pfe ta cã M0 = p0 / ω c) Tæn hao ®ång (pcu): Bao gåm: pcu.− vμ pcu.t pcu.− = I−2.R− víi R− = r− + rf + rtx pcu.t = Ut.it d) Tæn hao phô (pf) Tæn hao phô trong ®ång vμ thÐp (pf = 1%P®m) 2. Qu¸ tr×nh n¨ng l−îng vμ c¸c ph−¬ng tr×nh c©n b»ng. a) M¸y ph¸t ®iÖn. Gäi P1 lμ c/s c¬ ®−a vμo ®Çu trôc cña m¸y ph¸t, ®Ó biÕn thμnh c/s ®iÖn tõ nã ph¶i mÊt ®i c¸c tæn hao pc¬ vμ pfe. P®t = P1 - (pc¬ + pfe) = P1 - p0 = E−.I− P®t = P1 - p0 hay M.ω = M1. ω - M0. ω VËy Hay ta cã ph−¬ng tr×nh c©n b»ng m«men: M = M1 - M0 4.10 M¸y ®iÖn 2 41
C«ng suÊt ®iÖn ®−a ra bÐ h¬n c«ng suÊt ®iÖn tõ mét l−îng tæn hao trªn R− P2 = P®t - pcu.− = E−.I− -I−2.R− = U.I− VËy ta ®−îc ph−¬ng tr×nh ®iÖn ¸p: U = E− - I−.R− 4.11 H×nh 4.3 Gi¶n ®å n¨ng l−îng chÕ ®é m¸y b) §éng c¬ ®iÖn. C«ng suÊt lÊy vμo lμ c/s ®iÖn, c/s ®−a ra lμ c/s c¬. P1 = P®t + pcu.− = E−.I− + I−2.R− = U.I− Ta cã pt cÇn b»ng ®iÖn ¸p: 4.12 U = E− + I−.R− C«ng suÊt c¬ ®−a ra ®Çu trôc bÐ h¬n c/s ®iÖn l−îng tæn hao kh«ng t¶i. H×nh 4.4 Gi¶n ®å n¨ng l−îng chÕ ®é ®éng P2 = P®t - p0 hay P®t = P2 + p0 hoÆc Mω = M2ω + M0ω Ta cã ph−¬ng tr×nh c©n b»ng m«men: M = M2 + M0 4.13 Tõ sù ph©n tÝch trªn ta vÎ ®−îc gi¶n ®å n¨ng l−îng: 4. TÝnh chÊt thuËn nghÞch cña m¸y ®iÖn mét chiÒu Gi¶ sö m¸y ®ang lμm viÖc chÕ ®é m¸y ph¸t víi Eu − U Iu = 〉0 Ru E− > U vμ M lμ m«men h·m. NÕu gi¶m It th× φt gi¶m xuèng, dÉn tíi E− gi¶m xuèng, cho tíi khi E− < U th× I− ®æi dÊu, m¸y chuyÓn sang chÕ ®é ®éng c¬. M¸y ®iÖn 2 42
Ch−¬ng 9. §æi chiÒu dßng ®iÖn trong m.®.1.c 9.1 §¹i c−¬ng §æi chiÒu lμ toμn bé c¸c hiÖn t−îng x¶y ra cña dßng ®iÖn trong phÇn tö d©y quÊn phÇn øng, khi nã dÞch chuyÓn tõ vÞ trÝ bÞ chæi than nèi ng¾n m¹ch qua ranh giíi tiÕp theo. XÐt 1 d©y quÊn xÕp ®¬n gi¶n, h×nh 5.1 Khi t = 0, Chæi than phñ hoμn toμn lªn phiÕn 1. Lóc ®ã nÕu dßng ®iÖn ch¹y trong phÇn tö b lμ (+ i−), th× t¹i thêi ®iÓm t = T®c Chæi than rêi khái phiÕn 1 vμ phñ hoμn toμn lªn phiÕn 2, lóc nμy phÇn tö (b) ®· chuyÓn sang mét nh¸nh kh¸c vμ dßng ®iÖn trong nã ®æi chiÒu (- i−). VÞ trÝ trung gian khi 0 < t < T®c phÇn tö (b) bÞ nèi ng¾n m¹ch, dßng ®iÖn ch¹y trong phÇn tö (b) lóc nμy biÕn thiªn H×nh 5.1 Qu¸ tr×nh ®æi chiÒu trong d©y quÊn theo nh÷ng quy luËt rÊt phøc t¹p, phô thuéc vμo qu¸ tr×nh qu¸ ®é trong phÇn tö (b) vμ c¸c phÇn tö cïng ®æi chiÒu ë c¸c nh¸nh kh¸c. Th−êng T®c< 0,001 (s) nªn f®c = 1000 - 3000 (Hz). 5.2 Qu¸ tr×nh ®æi chiÒu. ViÕt ph−¬ng tr×nh ®Þnh luËt K1 vμ K2 cho nót (1), (2) vμ m¹ch vßng cña phÇn tö (b) ta cã: i− + i - i 1 = 0 5.1 i− - i - i 2 = 0 5.2 rpt.i + (rd + rtx1).i1 - (rd + rtx2).i2 = ∑e 5.3 Trong ®ã: i lμ dßng ®iÖn ch¹y trong phÇn tö (b) bÞ nèi ng¾n m¹ch; i1 vμ i2 lμ dßng ®iÖn ch¹y trong d©y nèi víi phiÕn ®æi chiÒu 1 vμ 2; rpt lμ ®iÖn trë cña phÇn tö d©y quÊn; rd lμ ®iÖn trë d©y nèi; rtx1 vμ rtx2 lμ ®iÖn trë tiÕp xóc gi÷a chæi than víi phiÕn 1 vμ 2; ∑e lμ tæng c¸c s.®.® c¶m øng ®−îc trong phÇn tö ®æi chiÒu (b), nã gåm: a) S.®.® tù c¶m eL, do sù biÕn thiªn cña dßng ®iÖn trong phÇn tö ®æi chiÒu sinh ra. b) S.®.® hæ c¶m eM, do c¸c dßng ®iÖn ®æi chiÒu trong c¸c phÇn tö kh¸c hæ c¶m qua. c) S.®.® ®æi chiÒu e®c, do phÇn tö ®æi chiÒu chuyÓn ®éng trong vïng trung tÝnh h×nh häc cã B ≠ 0. VËy ∑e = eL + eM + e®c = epk + e®c. 5.4 Gi¶i 3 ph−¬ng tr×nh trªn, khi bá qua rpt vμ rd (v× chóng rÊt bÐ), ta ®−îc: M¸y ®iÖn 2 43
∑e rtx2 − rtx1 i= .i u + 5.5 rtx1 + rtx2 rtx1 + rtx2 Gi¶ thiÕt rtx1 vμ rtx2 tû lÖ nghÞch víi bÒ mÆt tiÕp xóc Stx1 vμ Stx2 gi÷a chæi than vμ phiÕn gãp 1 vμ 2. NÕu coi qu¸ tr×nh ®æi chiÒu tõ t = 0 ®Õn t = T®c , nghÜa lμ bc = bG th×: Tdc − t t S tx2 = S tx1 = vμ 5.6 S S Tdc Tdc Trong ®ã: S lμ mÆt tiÕp xóc toμn phÇn gi÷a chæi than vμ phiÕn ®æi chiÒu, th× rtx lμ ®iÖn trë tiÕp xóc toμn phÇn. Tõ ®©y ta cã: T T S S rtx1 = rtx = dc rtx rtx2 = rtx = dc rtx 5.7 Tdc − t S tx1 S tx2 t Thay c¸c gi¸ trÞ trªn vμo (4) ta cã: ∑e 2 Tdc 2t i = (1 − ).iu + rn = rtx . víi 5.8 t (Tdc − t) Tdc rn 1. §æi chiÒu ®−êng th¼ng. 2t NÕu ∑e = 0 ta cã i = (1 − ).iu Tdc Quan hÖ gi÷a i = f(t) lμ ®−êng th¼ng, trªn h×nh vÎ ta cã mËt ®é dßng ®iÖn: i1 T i T PhÝa ra j1 = = dc . 1 = dc .tgα 1 S Tdc − t S tx1 S i2 Ti T j2 = = dc . 2 = dc .tgα 2 PhÝa vμo S tx2 St S V× α1 = α2 nªn j1 = j2 nghÜa lμ mËt ®é dßng H×nh 5.2 §æi chiÒu ®−êng ®iÖn ë phÝa phiÕn gãp ®i ra b»ng phÝa phiÕn gãp ®i vμo, ®iÒu nμy rÊt thuËn lîi cho qu¸ tr×nh ®æi chiÒu. 2. §æi chiÒu ®−êng cong. Thùc tÕ ∑e ≠ 0, nªn ngoμi dßng ®iÖn ë trªn cßn cã dßng ®iÖn phô: ∑e ≠ 0 if = 5.9 rn §−êng biÓu diÔn rn vμ if nh− h×nh 5.3. a) §æi chiÒu tr× ho·n (∑e > 0) H×nh 5.3 Dßng Lóc nμy i = icb + if vμ dßng ®iÖn ®æi chiÒu ®i qua gi¸ trÞ zÐro chËm h¬n ®æi chiÒu ®−êng th¼ng (a → a'), h×nh 5.4. Khi ®æi chiÒu tr× ho·n α1 > α2 nªn j1 > j2 tia löa xuÊt hiÖn ë phÝa chæi than ®i ra. §iÒu nμy gièng nh− tia löa khi ta më cÇu dao cã t¶i. M¸y ®iÖn 2 44