
0
ThS. Nguyễn Văn Hiền
CỤC ĐƯỜNG THỦY NỘI ĐỊA VIỆT NAM
TRƯỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG VẬN TẢI ĐƯỜNG THỦY II
G
GI
IÁ
ÁO
O
T
TR
RÌ
ÌN
NH
H
G
GI
IẤ
ẤY
Y
C
CH
HỨ
ỨN
NG
G
N
NH
HẬ
ẬN
N
K
KH
HẢ
Ả
N
NĂ
ĂN
NG
G
C
CH
HU
UY
YÊ
ÊN
N
M
MÔ
ÔN
N
M
MÁ
ÁY
Y
T
TR
RƯ
ƯỞ
ỞN
NG
G
H
HẠ
ẠN
NG
G
N
NH
HẤ
ẤT
T

1
ThS. Nguyễn Văn Hiền
MÔN HỌC: ĐIỆN TÀU THỦY
MĐ.01
CHƯƠNG I: HỆ THỐNG ĐIỆN MỘT CHIỀU 24V
TRÊN TÀU THUỶ NỘI ĐỊA
1.1 Sơ đồ hệ thống điện một chiều 24V.
Trên tàu sông các thiết bị tiêu thụ điện như đèn hành trình,đèn sinh hoạt
chuông còi điện một chiều, động cơ khởi động vv... đều sử dụng dòng điện một
chiều 24V. Dòng điện một chiều 24V do tổ hợp ắc quy, và máy phát điện một
chiều 24V
cung cấp.

2
Hình 1.1: Sơ đồ hệ thống điện một chiều 24V
1. Tổ hợp ắc quy 24V
2. Bảng điện chính
3. Bảng điện phụ
4. Đèn sinh hoạt và đèn hành trình
5.Còi điện
6. Động cơ khởi đông máy Diezen
7. Máy phát điện một chiều
8. Cầu dao ( công tắc)
9. Tiết chế (bộ nạp điện cho ắc quy)
10. Bảng điện hành trình
1.2. Quy trình sử dụng hệ thống điện một chiều 24V
1.2.1. Đối với mạch khởi động
Động cơ khởi động làm việc ở chế độ ngắn hạn lặp lại với cường độ dòng
điện rất cao nên khi sử dụng phải thực hiện đúng quy trình để đảm bảo an toàn
cho hệ thống. Vì vậy khi khởi động phải thực hiện tốt các quy trình sau đây:
- Chuẩn bị tốt máy Diezen trước khi khởi động.
- Kiểm tra và chuẩn bị hệ thống khởi động phải đảm bảo tốt các yêu cầu
khi khởi động.
- Vận hành các thiết bị hỗ trợ khởi động của máy Diezen. ấn nút khởi
động máy để khởi động phải để ý theo dõi tình hình hoạt động của mạch và
động cơ theo dõi máy Diezen để kịp thời ngừng khởi động ngay nếu xét thấy
không an toàn.
- Nếu động cơ Diezen đã tự làm việc được thì nhanh chóng thôi ấn nút
khởi động để ngừng khởi động.
Nếu máy Diezen khó khởi động hoặc không khởi động được sau 10 ÷ 15
giây phải ngừng ngay khởi động sau khi dừng phải để động cơ nghỉ một lúc rồi

3
mới khởi động tiếp theo. Nếu khởi động 3 lần liên tiếp không được thì phải dừng
khởi động tìm nguyên nhân khắc phục rồi mới được khởi động tiếp.
- Khi khởi động máy Diezen bị kẹt phải ngừng khởi động ngay.
- Khi máy Diezen đã hoạt động được thôi ấn nút khởi động nếu bánh răng.
không ra khớp do nút khởi động bị dính thì phải cắt ngay cầu dao an toàn.
1.2.2 Đối với mạch chiếu sáng.
Muốn mạch chiếu sáng hoạt động phải đóng cầu dao chính để nguồn
được nối lên bảng phân phối điện chính.
Sau khi đóng cầu dao điện từ bảng phân phối điện chính được đưa đến các
bảng phân phối điện phụ.
Nếu bật công tắc của các thiết bị thì các thiết bị được nối với nguồn điện
các thiết bị sẽ hoạt động.
Ví dụ: Muốn sử dụng đèn chiếu sáng 4 sáng ta bật công tắc trên bảng điện 10.
1.2.3. Đối với mạch nạp
- Hoạt động của mạch nạp ắc quy bao giờ cũng song song với hoạt động
của động cơ Diezen vì vậy vận hành mạch nạp có thể chia thành các bước sau:
+ Công tác chuẩn bị
Trước khi vận hành máy chính ngoài công việc kiểm tra chuẩn bị máy
chính cần phải kiểm tra mạch nạp để khi máy chính hoạt động thì mạch nạp
cũng hoạt động tốt.
+ Nội dung kiểm tra mạch nạp trước khi vận hành có thể bao gồm những
nội dung sau:
Kiểm tra cơ cấu truyền giữa máy Diezen và máy phát có đảm bảo an toàn
không có vấn đề gì cần khắc phục, phải khắc phục trước khi khởi động máy
chính
Kiểm tra dây nối trên các trụ cực của ắc quy yêu cầu phải đảm bảo và
chắc chắn bắt chặt, và dẫn điện tốt và làm công tác chuẩn bị nạp điện cho ắc quy
+ Vận hành và theo dõi khi mạch hoạt động

4
Hoạt động của máy phát điện để nạp điện cho ắc quy phụ thuộc vào hoạt
động của động cơ chính trên tàu vì vậy nếu máy chính quay đủ tốc độ quy định
thì tiết chế đóng mạch nạp. Vì vậy nếu muốn nạp điện cho ắc quy thì phải đóng
cầu dao nạp để nạp điện cho ắc quy.
Sau khi đóng cầu dao phải kiểm tra xem ắc quy đã được nạp điện hay
chưa và điều chỉnh tốc độ của máy để có dòng nạp cho ắc quy vừa phải dòng
nạp không quá 10 % trị số dung lượng là hợp lí nhất.
Trong quá trình nạp phải theo dõi tình hình tích điện của ắc quy xem có đảm
bảo không theo dõi ắc quy máy phát có bình thường hay không nếu máy phát hoặc
ắc quy có những hiện tượng không bình thường phải tìm cách sử lí để đảm bảo an
toàn.
Khi ắc quy có hiện tượng no điện dung dịch sủi bọt, thì chỉ nạp thêm một
vài giờ nữa. Nếu máy chính vẫn hoạt động thì phải cắt cầu dao nạp.
Trong quá trình nạp phải theo dõi tiết chế để kịp thời sử lí những hiện
tượng không bình thường nếu có hiện tượng không bình thường thì phải tìm
cách sử lí
Sau khi dừng nạp thì phải lau chùi máy sạch sẽ và kiểm tra khắc phục
những hư hỏng nếu có để máy sẵn sàng hoạt động những lần tiếp theo.
CHƯƠNG II: MÁY ĐIỆN XOAY CHIỀU
2.1. Máy phát điện xoay chiều ba pha.
2.1.1. Cấu tạo