BỘ LAO ĐỘNG THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI
TRƯỜNG CAO ĐẲNG ĐẠI VIỆT SÀI GÒN
GIÁO TRÌNH
MÔN GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ
TRONG CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO TRÌNH ĐỘ CAO ĐẲNG
(Kèm theo Công văn số 147/TCGDNN-ĐTCQ ngày 22 tháng 01 năm 2020
của Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp)
(Tài liệu lưu hành nội bộ)
MỤC LỤC
Bài mở đầu................................................................................................................ 1
I. Vị trí, tính chất môn học ................................................................................. 1
II. Nội dung chính .............................................................................................. 2
III. Phƣơng pháp dạy học và đánh giá môn học .............................................. 2
Bài 1: Khái quát về chủ nghĩa Mác-Lênin .......................................................... 4
I. Khái niệm chủ nghĩa Mác-Lênin ............................................................... 4
II. Một số nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin .................................... 6
III. Vai trò nền tảng tƣ tƣởng, kim chỉ nam cho hành động của chủ nghĩa
Mác-Lênin ........................................................................................................... 25
Bài 2: Khái quát về tƣ tƣởng Hồ Chí Minh ........................................................ 28
I. Khái niệm, nguồn gốc và quá trình hình thành tƣ tƣởng Hồ Chí Minh ..... 28
II. Một số nội dung cơ bản của tƣ tƣởng Hồ Chí Minh .................................. 34
III. Vai trò của tƣ tƣởng Hồ Chí Minh đối với cách mạng Việt Nam ......... 44
IV. Học tập và làm theo tƣ tƣởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong
giai đoạn hiện nay ............................................................................................ 43
Bài 3: Những thành tựu của cách mạng việt nam dƣới sự lãnh đạo của
Đảng ................................................................................................................ 53
I. Sự ra đời và lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với cách mạng
Việt Nam ............................................................................................................. 53
II. Những thành tựu của cách mạng Việt Nam dƣới sự lãnh đạo của
Đảng ..................................................................................................................... 67
Bài 4: Đặc trƣng và phƣơng hƣớng xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa ở
Việt nam ......................................................................................................... 72
I. Đặc trƣng của xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam .................................... 72
II. Phƣơng hƣớng xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam ............................ 76
Bài 5: Phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, con ngƣời ở Việt Nam ................... 83
I. Nội dung của chủ trƣơng phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, con ngƣời
ở Việt Nam hiện nay .......................................................................................... 83
II. Giải pháp phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, con ngƣời ở Việt Nam
hiện nay ............................................................................................................... 90
Bài 6: Tăng cƣờng quốc phòng an ninh, mở rộng quan hệ đối ngoại và
hội nhập quốc tế ở Việt Nam ...................................................................... 104
I. Bối cảnh quốc tế và Việt Nam ....................................................................... 104
II. Quan điểm và những nhiệm vụ chủ yếu thực hiện đƣờng lối quốc
phòng, an ninh .................................................................................................... 106
III. Quan điểm và những nhiệm vụ chủ yếu thực hiện đƣờng lối đối
ngoại .................................................................................................................... 112
Bài 7: Xây dựng và hoàn thiện nhà nƣớcpháp quyền xã hội chủ nghĩa
Việt Nam ........................................................................................................ 117
I. Bản chất và đặc trƣng của nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt
Nam ..................................................................................................................... 117
II. Phƣơng hƣớng, nhiệm vụ xây dựng và hoàn thiện nhà nƣớc pháp
quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam .................................................................... 125
Bài 8: Phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong xây
dựng, bảo vệ Tổ quốc ................................................................................... 132
I. Tầm quan trọng của đại đoàn kết toàn dân tộc trong xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc ........................................................................................ 132
II. Quan điểm và phƣơng hƣớng của đảng về phát huy sức mạnh của
khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ............. 135
Bài 9: Tu dƣỡng, rèn luyện để trở thành ngƣời công dân tốt, ngƣời lao
động tốt ........................................................................................................... 142
I. Quan niệm về ngƣời công dân tốt, ngƣời lao động tốt ................................ 142
II. Nội dung tu dƣỡng, rèn luyện để trở thành ngƣời công dân tốt, ngƣời
lao động tốt .......................................................................................................... 144
1
BÀI MỞ ĐẦU
I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT MÔN HỌC
1. Vị trí
Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam: Chính trị là toàn bộ những hoạt động
có liên quan đến các mối quan hệ giai cấp, dân tộc, quốc gia và các tầng lớp xã
hội, mà cốt lõi là vấn đề giành chính quyền, duy trì và sử dụng quyền lực nhà
nƣớc, xác định hình thức tổ chức, nhiệm vụ, nội dung hoạt động của Nhà nƣớc.
Trong điều kiện xây dựng chủ nghĩa xã hội, chính trị trƣớc hết là bảo đảm
vai trò lãnh đạo của đảng cộng sản, hiệu lực quản lý của Nhà nƣớc, quyền làm
chủ của nhân dân lao động trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội.
Chính trị có vai trò to lớn. Trong xã hội có giai cấp, các giai cấp đều quan
tâm đến chính trị để bảo vệ lợi ích của mình. Theo V.I.Lênin, “Chính trị là biểu
hiện tập trung của kinh tế...”
1
. Chính trị trong xã hội xã hội chủ nghĩa còn là
biểu hiện tập trung của văn minh, lao động sáng tạo trong sự nghiệp giải phóng
con ngƣời.
Môn học Giáo dục chính trị là môn học bắt buộc thuộc khối các môn học
chung trong chƣơng trình đào tạo trình độ cao đẳng.
2. Tính chất môn học
Giáo dục chính trị là bộ phận của khoa học chính trị, của công tác tƣ
tƣởng, có nội dung chủ yếu là giáo dục chủ nghĩa Mác-Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí
Minh, Cƣơng lĩnh, đƣờng lối của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc nhằm hình
thành thế giới quan, phƣơng pháp luận khoa học, bản lĩnh chính trị, niềm tin và
năng lực hoạt động thực tiễn cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, đáp ứng yêu
cầu xây dựng và phát triển của đất nƣớc.
Môn học Giáo dục chính trị có ý nghĩa quan trọng hàng đầu giúp cho mỗi
ngƣời học hiểu biết đƣợc nội dung cơ bản về chủ nghĩa Mác-Lênin, tƣ tƣởng Hồ
Chí Minh; sự ra đời của Đảng và những thắng lợi to lớn của cách mạng Việt
Nam dƣới sự lãnh đạo của Đảng; nội dung chủ yếu đƣờng lối cách mạng của
Đảng; góp phần bồi dƣỡng phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, niềm tin vào
Đảng và con đƣờng xã hội chủ nghĩa mà Đảng và nhân dân đã lựa chọn.
Môn học Giáo dục chính trị gắn bó chặt chẽ với đƣờng lối của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nƣớc, gắn với thực tiễn đất nƣớc, gắn với sự tu
dƣỡng, rèn luyện của ngƣời học; góp phần giáo dục ngƣời lao động phát triển
1
V.I.Lênin, Toàn tập, Nxb Tiến bộ. M. 1977.T42, tr 349