RƯỜNG TRUNG CẤP QUỐC TẾ MEKONG
GIÁO TRÌNH
MÔN HỌC: GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH
NGÀNH: Y SĨ, DƯỢC SĨ
TRÌNH ĐỘ TRUNG CẤP
Ban hành kèm theo Quyết định số 32/2024/QĐ-TCQTMK ngày 25 tháng 01 năm 2024
của Hiệu trưởng Trường Trung cấp Quốc tế Mekong
Thành phố Cần Thơ, tháng 01 năm 2024
Lưu hành nội bộ
LỜI GIỚI THIỆU
Căn cứ Thông tư số 10/2018/TT – BLĐTBXH ngày 26 tháng 9 năm 2018 về
ban hành chương trình môn học Giáo dục quốc phòng và an ninh thuộc khối các
môn học chung trong chương trình đào tạo trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng của bộ
trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội;
Nội dung giáo trình có những nội dung chính như sau
- Công tác Quốc phòng và An ninh.
- Điều lệnh đội ngũ đơn vị.
- Giới thiệu và hướng dẫn kỹ thuật sử dụng một số loại vũ khí Bộ binh .
- Cấp cứu và chuyển thương.
Ban Giám hiệu Trường trung cấp quốc tế Mekong giới thiệu cuốn Giáo trình
môn Giáo dục quốc phòng và an ninh trình độ trung cấp, để người học nắm bắt một
cách có hệ thống những kiến thức cơ bản về môn học
Trong quá trình biên soạn giáo trình này, tổ biên soạn đã cố gắng bám sát
khung chương trình đào tạo, cập nhật các kiến thức từ nhiều nguồn tài liệu, nhằm thể
hiện được kiến thức cơ bản, hiện đại và thực tiễn. Trường rất mong nhận được những
ý kiến đóng góp của các chuyên gia, các đồng nghiệp, các độc giả để giáo trình hoàn
thiện hơn trong lần ban hành sau.
Xin cảm ơn các cơ quan liên quan, các đơn vị và cá nhân đã tham gia.
Cần Thơ, ngày 25 tháng 01 năm 2024
Hiệu trưởng
(đã ký)
DSCKII. Nguyễn Văn Ảnh
LỜI NÓI ĐẦU
Giáo trình Giáo dục Quốc phòng và An ninh được biên soạn với mục tiêu giúp
người học trình bày được những nội dung cơ bản về xây dựng nền quốc phòng toàn dân,
an ninh nhân dân; lực lượng vũ trang nhân dân; có kiến thức cơ bản về phòng thủ dân
sự, rn luyện kỹ năng quân sự, sẵn sàng tham gia nghĩa vụ quân sự và xây dựng nền
quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân. Luôn có tinh thần cảnh giác cao trước những
âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch; chấp hành tốt mọi đường lối chủ trương của
Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác quốc phng và an ninh; Rèn
luyện bản lĩnh chính trị, đạo đức, hình thành lối sống có kỷ luật, có ý thức tự giác và tác
phong nhanh nhẹn trong các hoạt động; Sẵn sàng tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc,
các hoạt động xã hội góp phần xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Giáo trình này có sử dụng hình ảnh và nội dung của cuốn “Tài liệu dạy học môn
Giáo dục quốc phòng và an ninh trong chương trình đào tạo trung cấp, kèm theo Công
văn số 147/TCGDNN-ĐTCQ ngày 22 tháng 01 năm 2020 của Tổng cục Giáo dục nghề
nghiệp”. Tổ tham khảo và kế thừa những ưu điểm nổi bật của các cuốn giáo trình đã
xuất bản và cố gắng cập nhật những nội dung mới trong các văn bản giáo dục quốc
phòng và an ninh vừa ban hành để học sinh học tập, nghiên cứu;
Trong quá trình biên soạn, mặc dù đã có nhiều cố gắng, song khó tránh khỏi những thiếu
sót cả về hình thức lẫn nội dung. Tổ biên soạn mong nhận được những ý kiến đóng xây
dựng của giáo viên và học sinh để cuốn sách ngày càng hoàn thiện hơn./.
TM. Tổ biên soạn
(đã ký)
CN. Phan Đình Huệ
MỤC LỤC
BÀI 1: Nhập môn gáo dục quốc phng và an ninh .................................................................... 1
1.Vị trí, tính chất, mục tiêu ......................................................................................................... 1
1.1.Vị trí: ……………………………………………………………………………….1
1.2. Tính chất…………………………………………………………………………...1
1.3. Mục tiêu…………………………………………………………………………………...1
2. Các nội dung chính ................................................................................................................. 1
3. Một số yêu cầu cơ bản về lễ tiết tác phong quân nhân cho người học ................................... 2
3.1. Phong cách quân nhân và xưng hô………………………………………………….2
3.2. Đến gặp cấp trên và chào hỏi của quân nhân……………………………………….2
3.3. Qui định về mang mặc trang phục…………………………………………………..3
3.4. Biện pháp quản lý bộ đội thực hiện lễ tiết tác phong quân nhân……………………4
4. Điều kiện thực hiện môn học .................................................................................................. 5
4.1. Địa điểm học tập…………………………………………………………………5
4.2. Trang thiết bị……………………………………………………………………….5
5. Tổ chức dạy, học và đánh giá kết quả học tập ........................................................................ 6
BÀI 2: Phng chống chiến lược” Diễn biến ha bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch
chống phá Việt Nam ................................................................................................................... 7
1. Chiến lược “Diễn biến ha bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch chống phá chủ
nghĩa xã hội ................................................................................................................................ 7
1.1. Khái niệm chiến lược "Diễn biến hòa bình"…………………………………….7
1.2. Khái niệm bạo loạn lật đổ………………………………………………………….7
2. Chiến lược “Diễn biến ha bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch đối với Việt Nam
.................................................................................................................................................... 8
2.1. Âm mưu, thủ đoạn của chiến lược "Diễn biến ha bình" đối với Việt Nam………8
2.2. Bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch chống phá Việt Nam……………….......10
3. Quan điểm và phương châm của Đảng, Nhà nước về phng chống chiến lược “Diễn biến
ha bình”, bạo loạn lật đổ ........................................................................................................ 10
3.1. Quan điểm chỉ đạo……………………………………………………………….10
3.2. Phương châm tiến hành…………………………………………………………..10
4. Những giải pháp phng chống chiến lược “Diễn biến ha bình”, bạo loạn lật đổ ở Việt Nam
hiện nay ................................................................................................................................... 11
4.1. Nâng cao nhận thức về âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, nắm chắc mọi
diễn biến không để bị động và bất ngờ……………………………………………….11
4.2. Đẩy lùi tệ quan liêu, tham nhũng, tiêu cực xã hội, giữ vững định hướng xã hội chủ
nghĩa trên các lĩnh vực, chống nguy cơ tụt hậu về kinh tế…………………………..12
4.3. Xây dựng ý thức bảo vệ Tổ quốc cho toàn dân…………………………………..12
4.4. Xây dựng cơ sở chính trị - xã hội vững mạnh về mọi mặt……………………….13
4.5. Chăm lo xây dựng lực lượng vũ trang ở địa phương vững mạnh………………..13
4.6. Xây dựng, luyện tập các phương án, các tình huống chống "Diễn biến hoà bình",
bạo loạn lật đổ của địch………………………………………………………………14
4.7. Đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và chăm lo nâng cao
đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân lao động………………………………….14
BÀI 3: Xây dụng lực lương Dân quân – Tự vệ, lực lượng Dự bị đông viên ........................... 20
1. Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ .................................................................................... 20
1.1. Khái niệm, vị trí, vai tr và nhiệm vụ của lực lượng dân quân tự vệ……………...20
1.2. Nội dung xây dựng lực lượng dân quân tự vệ…………………………………… 21
1.3. Một số biện pháp xây dựng lực lượng dân quân tự vệ trong giai đoạn hiện nay….25
2. Xây dựng lực lượng dự bị động viên………........................................................................25
2.1. Khái niệm, vị trí, vai trò xây dựng lực lượng dự bị động viên……………………25
2.2. Những quan điểm, nguyên tắc xây dựng lực lượng dự bị động viên………………26
2.3. Nội dung xây dựng lực lượng dự bị động viên………………………………….27
2.4. Một số biện pháp xây dựng lực lượng dự bị động viên trong giai đoạn hiện
nay…………………………………………………………………………………... 29
BÀI 4: Xây dựng và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia ....................................... 34
1. Xây dựng và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia ............................................... 34
1.1. Chủ quyền lãnh thổ quốc gia………………………………………………………34
1.2. Chủ quyền biên giới quốc gia……………………………………………………36
2. Quan điểm của Đảng, Nhà nước về xây dựng và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biển đảo và
biên giới quốc gia .................................................................................................................... 38
2.1. Xây dựng và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biển đảo và biên giới quốc gia là một nội
dung quan trọng của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ
nghĩa…………………………………………………………………………………..38
2.2. Chủ quyền lãnh thổ, biển đảo và biên giới quốc gia là thiêng liêng, bất khả xâm
phạm của dân tộc Việt Nam……………………………………………………………38
2.3. Xây dựng biên giới hoà bình, hữu nghị, ổn định; giải quyết các vấn đề tranh chấp
thông qua đàm phán hoà bình, tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích
chính đáng của nhau…………………………………………………………………39
2.4. Xây dựng và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biển đảo và biên giới quốc gia là sự nghiệp
của toàn dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý thống nhất của Nhà nước, lực lượng
vũ trang là nòng cốt……………………………………………………………………40
3. Một số giải pháp cơ bản của Đảng, Nhà nước về xây dựng và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ,
biển đảo và biên giới quốc gia ................................................................................................. 40
4. Một số giải pháp cơ bản của Đảng, Nhà nước về xây dựng và bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ,
biển đảo và biên giới quốc gia ................................................................................................. 40
BÀI 5: Một số vấn đề cơ bản về dân tộc và tôn giáo ............................................................. 46
1. Một số vấn đề cơ bản về dân tộc ......................................................................................... 46
1.1. Một số vấn đề chung về dân tộc………………………………………………….46
1.2. Đặc điểm các dân tộc ở Việt Nam…………………………………………….....48
2. Một số vấn đề cơ bản về tôn giáo ........................................................................................ 49
2.1. Một số vấn đề chung về tôn giáo…………………………………………………49
2.2. Tình hình tôn giáo ở Việt Nam……………………………………………………52
3. Quan điểm chính sách của Đảng và Nhà nước ta về vấn đề dân tộc và tôn giáo ở Việt Nam
................................................................................................................................................. 52
3.1. Quan điểm, chính sách về dân tộc của Đảng, Nhà nước…………………………52
3.2. Quan điểm, chính sách về tôn giáo của Đảng và Nhà nước…………………….53
3.3. Một số giải pháp nâng cao nhận thức xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc.54
BÀI 6: Những vấn đề cơ bản về phng chống tội phạm và tệ nạn xã hội ............................... 59
1. Những vấn đề cơ bản về phng chống tội phạm ................................................................. 59
1.1. Khái niệm tội phạm và phòng chống tội phạm…………………………………..59
1.2. Nội dung, nhiệm vụ hoạt động phòng chống tội phạm……………………………59
1.3. Chủ thể và nguyên tắc tổ chức hoạt động phòng chống tội phạm………………….62
1.4. Phòng chống tội phạm trong nhà trường…………………………………………..64
2. Công tác phng chống tệ nạn xã hội ................................................................................... 65
2.1. Khái niệm, mục đích công tác phòng chống tệ nạn xã hội và đặc điểm đối tượng
hoạt động tệ nạn xã hội………………………………………………………………..65
2.2. Chủ trương, quan điểm và các quy định pháp luật về phng chống tệ nạn xã hội..66