ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH TRÀ VINH
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ TRÀ VINH
GIÁO TRÌNH
MÔ ĐUN: NGHIỆP VỤ VẬT TƯ VÀ MUA HÀNG
NGÀNH, NGHỀ: QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ
TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP
Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-CĐN ngày tháng năm
của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Trà Vinh
Trà Vinh, năm 2020
(Lưu hành nội bộ)
LỜI GIỚI THIỆU
Quản lý vật tư và mua hàng là một chức năng chuỗi cung ứng cốt lõi và bao gồm
lập kế hoạch chuỗi cung ứng và khả năng thực hiện chuỗi cung ứng. Cụ thể, quản lý vật tư
là các công ty năng lực sử dụng để lập kế hoạch tổng yêu cầu vật liệu. Các yêu cầu vật liệu
được truyền đạt để mua sắm và các chức năng khác để tìm nguồn cung ứng. Mục tiêu kinh
doanh chính của Quản lý vật tư được đảm bảo cung cấp nguyên liệu, mức tồn kho tối ưu
và độ lệch tối thiểu giữa kết quả thực tế và kế hoạch. Với mục tiêu trang bị cho học sinh
sinh viên những kiến thức và khái niệm cơ bản về nghiệp vụ vật tư và mua hàng đồng thời
đáp ứng được chương trình khung của trường, phục vụ nhu cầu về giáo trình giảng dạy,
học tập và nghiên cứu. Ban biên soạn thực hiện biên soạn giáo trình Nghiệp vụ vật tư và
mua hàng (Dùng cho trình độ cao đẳng, trung cấp nghề Kinh tế).
Giáo trình nhằm cung cấp cho sinh viên những kiến thức về Vật tư và mua hàng có
nội dung có 2 phần bao gồm 5 bài:
Phần 1: Mua hàng
Bài 1: giới thiệu về chuỗi cung ứng và vai trò của mua hàng
Bài 2: cơ cấu mua hàng
Bài 3: hoạt động mua hàng
Phần 2: Vật tư
Bài 4: quản trị vật tư
Bài 5: quản trị máy móc thiết bị trong doanh nghiệp
Nội dung biên soạn theo hình thức tích hợp giữa lý thuyết và thực hành. Trong quá
trình biên soạn, nhóm biên soạn đã tham khảo nhiều tài liệu liên quan của các trường Đại
học, Cao đẳng, Trung cấp, dạy nghề và cập nhật những kiến thức mới.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng không tránh khỏi những thiếu sót. Ban biên soạn
rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy, cô giáo và các bạn học sinh sinh viên
để giáo trình được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Trà Vinh, ngày…..........tháng…........... năm 2022
Tham gia biên soạn
Chủ biên: ThS. Nguyễn Khánh Tâm
MỤC LỤC
LỜI GIỚI THIỆU ............................................................................................................ 2
BÀI 1: GIỚI THIỆU VỀ CHUỖI CUNG ỨNG VÀ VAI TRÒ CỦA MUA HÀNG ......... 1
1. Logistics và phát triển chuỗi cung ứng ...................................................................... 1
1.1. Chuỗi cung ứng gồm những thành phần nào ....................................................... 1
1.2. Vai trò của chuỗi cung ứng ................................................................................. 2
1.3. Ngành Logistics Và Quản Lý Chuỗi Cung Ứng Hiện Nay .................................. 2
2. Chuỗi cung ứng tích hợp .......................................................................................... 2
3. Quản lý chuỗi cung ứng ........................................................................................... 3
4. Mua hàng và tầm quan trọng của việc mua hàng ...................................................... 4
4.1. Khái niệm quản trị mua hàng .............................................................................. 4
4.2. Nội dung quản trị mua hàng ............................................................................... 4
4.3. Vai trò cần thiết của quản trị mua hàng trong doanh nghiệp thương mại ............. 5
5. Bốn trụ cột Mua hàng và tầm quan trọng Chuỗi Cung ứng trong nguồn cung ứng
toàn cầu ........................................................................................................................ 5
BÀI 2: CƠ CẤU MUA HÀNG ........................................................................................ 8
1. Tổ chức mua hàng .................................................................................................... 8
1.1.Các loại thị trường tổ chức .................................................................................. 8
1.2. Đặc điểm của thị trường tổ chức ......................................................................... 8
1.3. Mô hình hành vi mua của khách hàng tổ chức .................................................... 9
1.4 Hành vi mua của doanh nghiệp sản xuất .............................................................. 9
2. Mục tiêu và trách nhiệm mua hàng ........................................................................ 12
3. Quá trình mua ......................................................................................................... 18
3.1. Hành vi mua của người tiêu dùng ..................................................................... 18
3.2. Hành vi của người mua bán lại ......................................................................... 20
3.3. Hành vi mua của các tổ chức chính quyền ........................................................ 21
4. Cải thiện quy trình mua hàng .................................................................................. 22
4.1. Giới thiệu về mua hàng và quy trình mua hàng ................................................. 22
4,2. Quy trình mua hàng tiêu chuẩn doanh nghiệp ................................................... 22
4.3. Một số vấn đề thường gặp trong quy trình mua hàng của doanh nghiệp ............ 24
4.4. Số hóa hoạt động mua hàng doanh nghiệp ........................................................ 25
5. Chính sách và Thủ tục Mua hàng ............................................................................ 26
5.1. Chính sách thanh toán: ..................................................................................... 26
5.2. Chính sách xử lý khiếu nại: .............................................................................. 26
5.3. Chính sách vận chuyển và giao nhận: ............................................................... 26
5.4. Chính sách đổi trả và hoàn tiền: ........................................................................ 27
5.5. Chính sách bảo hành: ....................................................................................... 27
6. Tổng quan về Chính sách bán hàng......................................................................... 28
6.1. Chính sách bán hàng ........................................................................................ 28
6.2. Mục đích và tầm quan trọng của chính sách bán hàng ...................................... 29
7. Chính sách bán hàng ........................................................................................... 29
7.1. Các chính sách bán hàng hiệu quả, phổ biến nhất hiện nay ............................... 29
7.2. Cách xây dựng chính sách bán hàng hiệu quả ................................................... 31
7.3. Những lưu ý khi xây dựng chính sách bán hàng ............................................... 31
BÀI 3: HOẠT ĐỘNG MUA HÀNG .............................................................................. 33
1. Quá trình đàm phán và đấu thầu ............................................................................. 33
1.1.Đấu thầu là gì? .................................................................................................. 33
1.2. Đặc điểm của đấu thầu: .................................................................................... 33
1.3. Quy định về lựa chọn hình thức đấu thầu:......................................................... 34
1.4. Quá trình đàm phán: ......................................................................................... 37
2. Hợp đồng kinh doanh ............................................................................................. 38
2.1. Khái niệm hợp đồng kinh doanh là gì .............................................................. 38
2.2. Đặc điểm của hợp đồng trong kinh doanh: ........................................................ 38
2.3. Phân loại hợp đồng trong kinh doanh: .............................................................. 38
2.4. Nội dung pháp luật về giao kết hợp đồng trong kinh doanh: ............................. 38
2.5. Hiệu lực của hợp đồng trong kinh doanh thương mại: ...................................... 39
3. Đánh giá và lựa chọn nhà cung cấp ......................................................................... 41
3.1. Khái niệm Nhà cung cấp .................................................................................. 41
3.2. Mục đích của việc đánh giá nhà cung cấp ......................................................... 41
3.3. Các tiêu chí quan trọng để đánh giá nhà cung cấp ............................................. 41
4. Quản lý Chi phí và Tiết kiệm Chi phí ..................................................................... 43
4.1. Khái niệm về chi phí quản lý doanh nghiệp ...................................................... 43
4.2. Chi phí quản lý doanh nghiệp bao gồm những gì? ............................................ 43
4.3. Vai trò của quản lý chi phí quản lý doanh nghiệp ............................................. 44
4.4. Các phương pháp quản lý chi phí doanh nghiệp hiệu quả ................................. 45
5. KPI mua hàng & KPI nhà cung cấp ....................................................................... 47
5.1. KPI mua hàng................................................................................................... 47
5.2. KPI nhà cung cấp ............................................................................................. 49
6. Quản lý thách thức mua hàng ................................................................................. 52
7. Quy trình tìm nguồn cung ứng ................................................................................ 53
8. Quản lý và Phát triển Nhà cung cấp ........................................................................ 54
8. 1. Khái niệm ........................................................................................................ 54
8.2. Quy trình quản lý nhà cung cấp ............................................................................. 54
8.3. Cách quản lý nhà cung cấp hiệu quả ....................................................................... 55
9. SRM - Quản lý mối quan hệ với nhà cung cấp ....................................................... 56
9. 1. Khái niệm SRM - Quản lý mối quan hệ với nhà cung cấp............................... 56
9.2. Những nguyên tắc cơ bản của Quản lý mối quan hệ nhà cùng cấp ...................... 56
9.3. Quy trình triển khai hoạt động quản lý quan hệ với nhà cung cấp: .................... 56
10. Đo lường hiệu suất................................................................................................ 58
10.1. Chỉ số đo lường hiệu suất ............................................................................... 58
10.2. Chỉ Số Đo Lường Hiệu Suất Bán Hàng Quan Trọng trong doanh nghiệp ........ 58
BÀI 4: QUẢN TRỊ VẬT TƯ ......................................................................................... 61
1. Khái niệm và phân loại vật tư ................................................................................. 61
1.1. Khái niệm vật tư ............................................................................................... 61
1.2. Phân loại vật tư ................................................................................................. 61
2. Nội dung quản trị cung ứng vật tư .......................................................................... 62
2.1. Định mức tiêu hao vật tư trong doanh nghiệp ................................................... 62
2.2. Xây dựng kế hoach cung ứng ........................................................................... 63
2.3. Xây dựng và quản trị hệ thống kho vật tư ......................................................... 65
2.4. Tổ chức vận chuyển trong doanh nghiệp .......................................................... 67
2.5. Các biện pháp sử dụng tiết kiệm vật tư ............................................................. 70
BÀI 5: QUẢN TRỊ MÁY MÓC THIẾT BỊ TRONG DOANH NGHIỆP ....................... 72
1. Máy móc thiết bị và tác dụng của máy móc thiết bị trong quá trình sản xuất ........... 72
1.1. Khái niệm về máy móc thiết bị ......................................................................... 72
1.2. Tác dụng của máy móc thiết bị trong quá trình sản xuất ................................... 73
2. Xác định số lượng máy móc thiết bị cần thiết ......................................................... 73
2.1. Thực trạng quản lý máy móc thiết bị tại các doanh nghiệp ............................... 73
2.2. Quy trình quản lý máy móc thiết bị .................................................................. 73
3. Lựa chọn thiết bị ..................................................................................................... 74
3.1. Trường hợp nhận đồng bộ ................................................................................ 74
3.2. Trường hợp nhập lô thiết bị chính..................................................................... 75
3.3. Trường hợp nhận thiết bị lẻ là thiết bị phụ ........................................................ 75
3.4. Nên mua hay nên thuê ...................................................................................... 76
4. Lập kế hoạch tăng năng lực máy móc thiết bị ......................................................... 77
4.1.Nghiên cứu tăng năng lực máy móc thiết bị ....................................................... 77
4.2. Tăng năng lực máy móc thiết bị........................................................................ 78