ề ả ườ ứ ế ạ Đ bài: Hình nh thiên nhiên và con ng i x Hu qua bài Đây thôn Vĩ D
Bài làm
ế ẹ ứ ấ ầ ả ả ả ơ ơ ổ Căn c vào b n thân văn b n th , ta th y n i lên hàng đ u là hình nh Hu đ p và th .
ổ ơ ườ ơ ồ ấ ổ ỗ ư ượ ể Bài th g m 3 kh , 12 câu th t ngôn. M i kh th d ng nh đ ề ộ c dành đ nói v m t
ươ ph ế ệ ủ ng di n c a Hu .
ề ơ Sao anh không v ch i thôn Vĩ?
ề ứ ỉ ệ ề ế ậ ố ỏ ộ ơ ồ ằ Câu h i làm s ng d y k ni m v thôn Vĩ, nói r ng h n v x Hu , trong tâm h n đ m
ơ ộ ủ ắ ạ ử th m và th m ng c a Hàn M c T .
ổ ớ ữ ế ấ ả ắ ơ ớ C nh bu i s m n i thôn Vĩ: N ng m i lên, chi u sáng, l p loáng nh ng hàng cau. Vĩ D ạ
ữ ẳ ắ ượ ữ có nh ng hàng cau th ng t p thân cao v ữ t lên trên các mái nhà và nh ng tán cây. Nh ng
ươ ư ấ tàu cau còn bóng loáng s ng đêm nh hút l y ánh sáng lúc ban mai.
ặ ắ ề ặ ướ ườ ư ắ ọ ơ V n ai m t quá xanh nh ng c là câu th không có gì đ c s c tân kì l m v m t sáng
ừ ấ ả ữ ư ườ ả ạ t o hình nh và t ng , nh ng càng nghĩ càng th y t ữ nh ng v n cây t ươ ố i t t, xum xuê
ư ế ể ạ ỗ ỉ ở ạ ở ủ c a Vĩ D cũng ch có th nói nh th mà thôi. M i ngôi nhà Vĩ D , nói chung ế Hu ,
ượ ọ ườ ườ ọ ớ ườ đ ữ c g i là nh ng nhà v ắ n. V n b c quanh nhà, g n v i ngôi nhà xinh xinh th ng là
ộ ấ ệ ệ ặ ấ ẩ ọ ỗ ộ ẽ nhà tr t, thành m t c u trúc th m mĩ ch t ch . Xuân Di u g i m i câu trúc y là m t bài
ơ ứ ế ườ ệ ượ ữ ả th t tuy t. Vì th v n đ ả ề c chăm sóc chu đáo: nh ng cây c nh và cây ăn qu đ u
ố ẽ ườ ạ ở ơ ư ượ ắ ỉ xanh t t m n m n và s ch s . d ng nh đ ữ c c t t a, lau chùi, mài giũa thành nh ng
ự ọ ở ượ ướ ệ cành vàng lá ng c. S ví von đây đ c nâng lên theo h ng cách đi u hóa. Khuynh
ướ ệ ượ ữ ở ẩ ơ ứ ư ặ h ng cách đi u hóa đ c đ y lên cao h n n a câu th t : Lá trúc che ngang m t ch ữ
ề ệ ể ọ ả ự đi n. Đã g i là cách đi u hóa thì không nên hi u theo nghĩa t ệ ằ th c, tuy r ng cách đi u
ấ ừ ự ự ữ ằ ắ ấ hóa cùng xu t phát t ữ s th c: th p thoáng đ ng sau nh ng hàng rào xinh x n, nh ng
ậ ị khóm trúc, có bóng ai đó kín đáo, d u dàng, phúc h u.
ổ ơ ứ ế ụ ỉ ệ ế ể ẫ ớ ớ Trong kh th th hai, dòng k ni m v n ti p t c. Nh Hu không th không nh dòng
ươ sông H ng.
ươ ề ậ ướ ắ Dòng sông H ng, gió và mây. Con thuy n ai đó đ u d ố ơ ế i ánh trăng n i b n v ng... B n
ơ ư ễ ả ủ ệ ẹ ậ ị câu th nh di n t ế cái nh p đi u nh nhàng, ch m rãi c a Hu .
ố ườ Gió theo l i gió mây đ ng mây
ướ ắ ồ Dòng n c bu n thiu, hoa b p lay.
ả ổ ấ ẹ ướ Cái tinh t ế ở đây t ủ làn gió th i r t nh , không đ cho mây bay, không dù cho n ợ c g n,
ư ẹ ắ ấ ả ả ẫ ươ nh ng gió v n run lên nhè nh cho hoa b p lay. T t nhiên đây ph i là c nh sông H ng
ạ ữ ả ờ ệ ủ ế ồ ử ề ậ ị ch y qua Vĩ D l ng l trôi v phía c a Thu n. Đúng là nh p đi u c a Hu r i.
ế ế ả ầ ả ỉ ệ Hai câu ti p theo đ y trăng. C nh trong k ni m nên c nh cũng chuy n theo logic c a k ủ ỉ
ơ ộ ươ ệ ả ơ ướ ử ạ ni m. C nh sông H ng không gì th m ng h n là d i ánh trăng. Hàn M c T cũng
ề ề ậ ạ ơ ở không mê gì h n là mê trăng. Trăng tr thành nhân v t có tính huy n tho i trong nhi u bài
ụ ạ ề ả ơ ủ ư ả ầ ộ ư th c a ông. Ánh trăng huy n o tràn đ y vũ tr , t o nên m t không khí h o, nh là
trong m ng.ộ
ề ậ ế "Thuy n ai đ u b n sông trăng đó
ề ị ố ở Có ch trăng v k p t i nay?
ả ở ể ề ể ộ ớ ớ ở Ph i trong m ng thì sông m i có th là sông trăng và thuy n m i có th ch trăng v ề
ư ộ ươ ề ở ớ ư ả nh m t du khách trên sông H ng... Hình nh thuy n ch trăng không gì m i, nh ng
ẽ ủ ạ sông trăng thì có l ử là c a Hàn M c T .
ổ ơ ứ ề ườ ư ớ ả ể ơ ớ Kh th th ba nói v ng i x a n i thôn Vĩ. Nh c nh không th không nh ng ườ i.
ườ ớ ả ơ ề ữ ế ế ợ ơ Ng i phù h p v i c nh Hu không có gì h n là nh ng cô gái Hu . Ai làm th v Hu ế
ớ ế ơ ủ ữ ử ư ủ ẳ ế ẹ mà ch ng nh đ n nh ng cô gái này (Hu đ p và th c a Nam Trân, D ng d ng c a T ố
ữ H u...).
ổ ơ ườ ữ ư ở ầ ộ ờ ằ ướ ả ộ Nh ng kh th d ng nh m đ u b ng m t l ố i th t ra tr c m t hình nh ai đó tuy m ờ
ả ư ự o nh ng có th c:
ơ ườ ườ M khách đ ng xa khách đ ng xa
ắ Áo em tr ng quá nhìn không ra
ờ ả ườ ư ự ắ M o vì khách đ ả ng xa và nhìn không ra nh ng có th c vì áo em tr ng quá. Hình nh
ế ế ấ ỗ ư ả ờ ỉ bi t bao thân thi t nh ng cũng r t đ i xa v i. Xa không ch là kho ng cách không gian mà
ủ ư ắ ả ờ ố ờ ố ứ còn là kho ng cách c a th i gian, và m i tình cũng xa v i vì v n x a đã g n bó, đã h a
ế ế ậ ẽ ả ẹ h n gì đâu. Vì th mà ai bi t tình ai có đ m đà. Ai là anh hay là em? Có l ữ là c hai. Gi a
ườ ử ừ ầ ạ ộ ớ ươ hai ng ơ i (Hàn M c T và cô gái mà nhà th đã t ng th m yêu tr m nh ) là s ng khói
ủ ủ ư ờ ố ẹ ủ c a không gian, c a th i gian, c a m i tình ch a có l ờ ướ i c h n, làm sao bi ế ượ t đ c có
ư ự ộ ỗ ơ ứ ờ ợ ồ ậ đ m đà hay không? L i th c bâng khuâng h th c và g i m t n i bu n xót xa.
ụ ể ữ ổ ơ ư ọ ố ơ ỉ ườ ạ Nh ng kh th không ch minh h a cho m i tình c th gi a nhà th và ng i b n gái.
ỉ ệ ề ế ệ ấ ặ ươ ủ ấ Đ t trong dòng k ni m v Hu , ta th y hi n lên trong s ng khói c a đ t kinh đô hình
ả ấ ặ ế ườ ủ ư ữ ế ệ nh r t đ c tr ng c a các cô gái Hu . Nh ng cô gái Hu th ng e l quá, kín đáo quá nên
ư ả ữ ậ ấ ờ xa v i, h o quá. Nh ng cô gái y khi yêu, liêu tình yêu có đ m đà chăng? Đây không
ự ả ế ữ ặ ph i là s đánh giá hay trách móc ai. Tình yêu càng tha thi t, càng hay đ t ra nh ng nghi
ư ậ ấ v n nh v y.
ơ ờ ư ỉ ượ Tình trong th bao gi cũng là tình riêng. Nh ng tình riêng ch có ý nghĩa khi nói đ c tình
ọ ườ ố ớ ự ế ư ậ ứ ủ ệ ả ủ c a m i ng ậ ệ i. Phép bi n ch ng c a tình c m ngh sĩ là nh v y. Đ i v i s ti p nh n
ườ ọ ướ ế ổ ơ ườ ứ ủ c a ng ổ i đ c, n i lên tr c h t trong kh th này, và ng ế i x Hu .
ẫ ố Bài M u S 2:
ẻ ấ ổ ể ể ơ ạ ề ấ ứ ấ ơ Đây thôn Vĩ D b ngoài mang dáng v r t c đi n. Th th , ch t th và c u t ạ tho t
ấ ệ ơ ấ ứ ữ ẳ ớ ớ ộ nhìn ch ng có gì m i. Hình th c th th t ngôn cùng v i nh ng ch t li u khá quen thu c:
ữ ề ặ ướ ề ắ n ng hàng cau, lá trúc m t ch đi n, gió mây, n ế c hoa, thuy n b n, sông trăng...
ấ ứ ả ừ ả ễ ườ ọ ả Ngay c cách c u t đi t c nh sang tình cũng d làm cho ng i đ c có c m giác bài th ơ
ể ơ ườ ự ớ ủ ề ạ ầ ẳ ch ng qua là s n i giãn c a th th Đ ng. Tuy nhiên, đi vào chi u sâu m ch ng m bên
ổ ự ữ ơ ướ ấ ị trong bài th , nh ng khuôn kh m c th ỡ c y hoàn toàn b phá v .
ủ ọ ườ ấ ờ Cái g i là tình quê hay tình yêu th y chung ta th ng th y trong các l ề ư i bình x a nay đ u
ơ ộ ự ủ ử ứ ủ ế ặ ậ ồ ộ ỉ ch là s ng nh n bi n h n th đ c đáo c a Hàn M c T thành th khuôn sáo c a thi ca
ự ổ ử ướ ặ ạ ộ ờ ơ ể ệ ỡ ươ m t th i. S n i lo n trong thi pháp th Hàn M c T tr c tiên th hi n ph ứ ng th c
ặ ệ ấ ạ ơ ự ấ c u trúc đ c bi ể t. M ch th không phát tri n theo cái logic nh t quán, t ủ ả nhiên c a c m
ổ ơ ưở ự ế ổ ấ ả ơ ừ ẳ ờ ữ xúc, mà có s bi n đ i b t ng gi a ba c nh th trong ba kh th t ng ch ng ch ng liên
ứ ớ ỏ ữ ế ủ ứ ấ ả ộ ợ ạ l c gì v i nhau ch ng t nh ng đ t bi n c a cõi vô th c, b t ch t và mông lung. C nh và
ườ ề ộ ệ ầ ơ ộ ờ ỉ ạ ng i trong bài th ch mang m t ph n hoài ni m v m t th i quá vãng, còn l ỉ i ch là
ữ ả ả ả ươ nh ng o giác siêu hình, b ng l ng đâu đó trong s ủ ng khói c a tâm linh.
ớ ẻ ẹ ổ ể ơ ứ ấ ặ ờ ệ ẹ ắ ả C nh th th nh t hi n ra khá rõ nét, đ p v i v đ p c đi n. Ánh n ng m t tr i và hàng
ộ ở ỉ ượ ộ ừ ắ ờ ấ cau hóa thân làm m t b i phép t nh l c đ ng t : n ng hàng cau. Tr i đ t giao hòa, v ườ n
ọ ứ ấ ừ ướ ư ư ậ ọ thôn Vĩ nh cô gái d y thì, m t, xanh nh ng c h ng l y t ng gi t ánh sáng long lanh.
ữ ề ộ ự ữ ư ừ ể ấ ặ ố ợ Gi a lá trúc và m t ch đi n là m t s ph i h p mang tính ch t bi u tr ng: v a quý phái
ị ạ ừ ủ ọ ố ườ ứ ế ự sang tr ng, v a dân dã bình d t o nên c t cách văn hóa c a con ng i x Hu . S tinh
ủ ấ ờ ẻ ủ ườ ơ ấ ả ẽ ư khôi c a đ t tr i và trong tr o c a lòng ng i trong c nh th y có l ỷ ệ là d âm k ni m
ắ ầ ớ ố ộ ờ ồ ủ c a m t th i Gái quê v i m i tình đ u h n nhiên trong tr ng.
ấ ệ ơ ứ ứ ả ầ ầ ả C nh th th hai nhòe d n, chìm d n trong o giác, các ch t li u thi ca b t phá ra ngoài
ổ ấ ữ ủ ị ổ ứ ơ ở khuôn kh c u trúc c a thi ca c . T th m ra toàn nh ng ngh ch lý trái l ẽ ự t nhiên.
ệ ữ ữ ữ ề ế Quan h gi a gió và mây, gi a thuy n và b n, gi a sông và trăng không còn là quan h ệ
ỉ ấ ự ố ậ ỡ ắ ữ ả ổ ặ g p g , g n bó n a mà ch th y s đ i l p, phân ly. Không ph i gió th i mây bay mà gió
ố ườ ướ ả ắ theo l i gió, mây đ ả ng mây, c t không gian làm hai m nh. N c ch y hoa trôi hóa thành
ướ ắ ồ ướ ư ả ữ ẫ ả ờ dòng n c bu n thiu hoa b p lay: n ồ c v n ch y xuôi, còn hoa h ng h nh m nh h n
ộ ế ạ ề ớ ế ề ỉ cô đ c không bi ề t trôi d t v đâu. Câu ca dao: thuy n v có nh b n chăng... ch còn là
ề ế ơ ồ ư ế ề ạ ọ ở ậ ti ng v ng m h , xa xăm: con thuy n đang ch trăng v b n nh ng còn l c lõng t n
ươ ộ ủ ế ầ ạ ộ ờ ố ở ph ng tr i nào. Cu c h nh ng c a m i tình đ u đang bi n thành xa xôi cách tr . K ỷ
ủ ươ ủ ệ ầ ờ ộ ư ừ ả ị ỉ ni m c a m t th i ch còn là tr m tích c a t ng t ở ỡ , nó đang b phá v ra t ng m ng b i
ự ạ ẽ ơ ứ ủ ắ ậ th c t ắ ả i b bàng, ngang trái c a duyên ph n. C nh th th ba toàn màu tr ng, cái tr ng
ữ ấ ấ ạ ơ ộ ộ ườ ừ ừ ủ c a m t gi c m sau hàng lo t nh ng xung đ ng b t th ng. Ai đó v a là khách v a là
ấ ườ ươ ữ ệ ườ ệ em xu t hi n trên con đ ầ ng đ y s ng khói. Đi p ng khách đ ng xa làm cho con
ườ ờ ế ư ở ườ ỉ đ ng nh dài thêm ra và m toang thành không gian vô b b n. Ng i ch còn là cái
ươ ứ ắ ả ắ ắ bóng. S ủ ỷ ệ ng tr ng, áo tr ng, hai th màu tr ng hòa vào nhau. Cái nhân nh c a k ni m
ỡ ươ ấ ư ủ ả ắ ẩ ơ đang v tan ra cùng s ng khói. Cái màu tr ng c a o giác r t h vô này đã đ y th Hàn
ử ế ự ư ế ắ ặ ặ ắ ờ ợ ớ ử ấ M c T đ n b n b siêu th c: tr ng nh tinh, tr ng r n mình... V i Hàn M c T , đ y
ả ượ ắ ượ ủ ộ ph i chăng là cái Th ộ ng thanh khí c a m t tình yêu đang s p đ c thăng hoa vào m t cõi
xa xôi nào đó.
ạ ế ụ ế ể ồ ủ ế ầ ộ ộ ờ Đây thôn Vĩ D k t t bao nhiêu bi n đ ng c a cu c đ i tr n th đ r i tan ra trong
ử ườ không gian vĩnh c u, vô th ng.
