̀ ̀ ́ ́ ́ ̀ ́ ề ượ Đ bài: Nêu chi tiêt vê hinh t ̀ ng Ba Kiên trong bai Chi Pheo
Bài làm
ữ ự ầ ườ ậ ở ậ ươ Nam Cao có ph n đã d a vào nh ng ng ệ i th t vi c th t quê h ự ể ng mình đ xây d ng
ệ ắ truy n ng n Chí Phèo.
ệ ạ ấ ị ở ạ ậ Đ i di n cho giai c p thông tr ộ ặ ế làng Vũ Đ i chính là bá Ki n. Qua nhân v t này, b m t
ạ ủ ọ ườ ủ ị ấ ơ ị ấ x u xa tàn b o c a b n c ng hào, đ a ch b ph i bày r t rõ nét.
ộ ố ậ ị ủ ữ ủ ẩ ố ở Không gi ng m t s nhân v t đ a ch trong nh ng tác ph m khác c a Nam Cao, Chí
ớ ư ế ệ ể ậ ộ ỉ Phèo, bá Ki n hi n lên v i t cách là m t nhân v t đi n hình hoàn ch nh.
ủ ự ế ị ệ ỗ ả ỉ ậ ị Khi xây d ng nhân v t đ a ch ngh Qu keo ki t, thô l ấ ố ; Ngô T t T đã miêu t khá t m ỉ
ừ ủ ắ ồ ể ế ữ ư ắ ả ộ ố ớ gia c nh, r i k đ n nh ng hành đ ng và ngôn ng c a h n trong T t đèn. Nh ng đ i v i
ề ả ệ ế ế ạ ấ ỉ bá Ki n, Nam Cao không h t di n m o, ch nói đ n tiêng quát “r t sang” và “cái c ườ i
ẫ ự ơ ơ ụ ơ ờ ế ư ạ Tào Tháo” mà y v n t ph h n đ i. Đ n s vài chi ti ế t nh ng nhà văn t o cho bá Ki n
ế ườ ọ ậ ậ ở ộ ề b ngoài khá đ c đáo, khi n ng ố i đ c khó quên. Tuy v y, nhân v t này tr thành s ng
ơ ả ả ộ ắ ả ậ ủ ả ộ đ ng c b n còn do tài miêu t n i tâm s c s o, chân th t c a tác gi .
ệ ầ ể ế ầ ấ ướ ọ ả Nhà văn đ cho bá Ki n xu t hi n l n đ u tiên tr c đ c gi đúng lúc Chí Phèo say r ượ u,
ạ ả ắ ạ ổ ượ ậ ỗ ạ ặ ế đ n c ng nhà h n r ch m t, kêu làng ăn v . C nh t ừ ng th t h n lo n, huyên náo. V a
ư ầ ẽ ế ấ ằ th y Chí Phèo “n m dài, không nhúc nhích rên kh nh g n ch t”, “thoáng nhìn qua", bá
ơ ự ế ể ượ ấ ể ứ ế ợ ắ Ki n “đã hi u c s ”; h n nhanh chóng tìm ra đ c k sách thích h p nh t đ ng phó.
ả ụ ế ớ ự ừ ạ ủ ế ấ ặ V i s t ng tr i, c bi ế ố t rõ tác h i c a đám đông này. B con bá Ki n thêm m t m t, n u
ụ ủ ứ ừ ế ắ ộ ế ể đ dân làng ch ng ki n hành đ ng thô t c c a Chí Phèo. H n cũng th a bi ủ t tâm lí c a
ể ậ ẫ ằ ầ ơ th ng “đ u bò”, đám đông kia chính là h u thu n kích thích đ nó hung hăng h n. Và,
ề ể ầ ả ờ ượ ả ạ ỡ ợ ướ cũng c n ph i có ít nhi u th i gian đ Chí Phèo giã r u, đ táo t n. V l i, tr c đám
ườ ể ễ ụ ỗ ế ộ ố đông ng i, bá Ki n khó có th di n thành công mánh khóe, mua chu c, d d . Mu n d ụ
ả ườ ườ ộ ụ ể ỗ ắ d , t ph i nhún nh ườ ng. Đ ng đ ử ng là m t c bá hét ra l a, mà đ đám dân đen
ạ ớ ứ ế ể ả ả ọ ộ ở ằ ch ng ki n c nh ph i ng t nh t v i m t th ng cùng đinh, thì còn ra th thông gì? B i
ệ ầ ả ướ ế ắ ấ ậ v y, vi c đ u tiên, bá Kiên tìm cách gi i tán đám đông, tr ợ c h t, h n “quát m y bà v ”,
ổ ọ ữ ắ ườ ế ấ và đu i h vào nhà. Ch c nh ng ng ế i “tuôn đ n xem” nghe ti ng quát “r t sang” này đ ủ
ụ ể ế ổ ọ ườ ị hi u: c muôn đu i khéo mình. Ti p theo “quay sang b n ng ọ ế i làng”, bá Ki n d u gi ng
ứ ề ả ộ ạ ế ữ ơ h n m t chút “c các ông các bà n a, v đi thôi ch ! Có gì mà xúm l ế i th này?”. Đ n
ấ ườ ừ ừ ả ầ ả đây, t t nhiên, “không ai nói gì, ng i ta l ng d n di”. Cho dù v a tò mò, v a h hê,
ể ẫ ợ ụ ọ ẫ ả ạ ư ợ ủ ụ ả ở ọ ườ nh ng h v n n , v n s c bá. V l i, ngay v c a c cũng ph i gi gi ng đ ậ ng m t,
ậ ớ ủ ư ế ế ằ ồ ọ ầ ớ g i đ y t cũ c a mình, nay nh đã bi n thành con v t g m ghi c b ng “anh”, v n vã
ố ờ ướ ư ủ ụ ế ạ m i Chí Phèo “vào nhà u ng n c”. Ch a đ , c “tiên chí làng Vũ Đ i”, “khét ti ng trong
ệ ậ ọ ớ ồ ế ượ hàng huy n”, còn nh n có h hàng v i anh cùng đi này “r i gi t gà mua r ắ u cho h n
ạ ể ề ố ỉ ầ ạ ồ ồ ố u ng, xong l ố i đãi thêm đ ng b c đ v u ng thu c..”. Ch c n Chí Phèo ng i lên, bá
ế ụ ẫ ườ ư ắ ắ ậ ế Ki n bi ắ t là đã th ng. Tuy v y, c v n quát m ng lí C ng, sau khi đã “đ a m t nháy
ộ con m t cái”.
ư ử ư ứ ớ ỏ ế ạ ố V i cách c x nh trên, ch ng t ư ụ bá Ki n đã đi ru c vào b ng d Chí Phèo lúc này: a
ỉ ị ạ ượ ắ ố ộ ờ ph nh n nh, ham cái l ợ ướ i tr ế c m t... R t cu c, bá Ki n “khôn róc đ i” đ t đ ả c c hai
ừ ạ ậ ắ ụ ọ ử ờ ườ ừ ẩ m c đích: v a t m d p t t ng n l a h n căm trong con ng i Chí Phèo, v a chu n b ị
ế ợ ạ ệ ọ ư ậ ả ộ ố bi n Chí Phèo thành tay sai l i h i. Nh v y, qua m t tình hu ng, cái x o quy t l c lõi
ườ ượ ể ệ ộ ộ ủ c a tôn c ng hào này đ c th hi n m t cách sinh đ ng.
ờ ụ ầ ưở ổ ượ ề Già đ i đ c khoét đè đ u c ụ i c nông dân, c bá đã đúc rút đ ệ c nhi u kinh nghi m
ệ ả ế ắ ắ ế ề ề phong phú, trong “cái ngh làm vi c quan”. Ph i bi t “th nào là m m n n r n buông”.
ấ ầ ẩ ườ ồ ạ ắ ề ơ ư ể ố Hãy ng m ng m đ y ng i ta xu ng sông, nh ng r i l i d t nó lên đ nó đ n n. Hãy
ế ậ ượ ư ồ ượ ồ ứ ả ạ ậ đ p bàn đ p gh đòi cho đ c năm đ ng, nh ng đ c r i thì v t tr l i năm hào, “vi
ươ ụ ủ ể ạ ị ượ th ng anh túng quá!”. C có không ít th đo n thâm hi m “tr không đ ụ c thì c dùng”.
ụ ụ ữ ứ ữ ằ ằ ầ ả ầ “C nghĩ b ng: cũng ph i có nh ng th ng đ u bò ch ? Không có nh ng th ng đ u bò thì
ữ ủ ể ậ ằ ầ ở ị ở ấ l y ai tr nh ng th ng đ u bò?”. Cái nham hi m ghê t m c a nhân v t này là ỗ ch tìm
ứ ệ ặ ố ế ẫ cách cho lũ đàn em, ho c đám dân làng “sinh chuy n” t c là đ t phá, chém gi t l n nhau,
ị ể ắ đ h n “có d p mà ăn!”
ụ ế ậ ệ ể ữ ệ ộ Bá Ki n đã v n d ng tri ể ế t đ nh ng kinh nghi m đó đ bi n Chí Phèo m t thanh niên
ấ ự ọ ạ ẵ ạ ỏ ch t phác, t ệ ỷ ữ tr ng và kh e m nh thành “con qu d làng Vũ Đ i”, s n sàng theo l nh
ả ế ễ ể ả ồ ờ ộ ố ộ ắ h n đ đi đâm chém., r i ph i k t li u cu c đ i mình m t cách th m kh c. Rõ ràng, bi
ủ ủ ệ ế ầ ọ ị k ch c a Chí Phèo đã góp ph n quan tr ng hoàn thi n chân dung gian hùng c a bá Ki n.
ấ ọ ệ ệ ắ ả ả ạ ắ ọ ộ ạ Bên c nh vi c kh c h a sinh đ ng sâu s c b n ch t l c lõi, x o quy t. Nam Cao v ch
ỉ ổ ủ ữ ệ ạ ố ỉ ầ tr n nhân cách b i c a “tiên ch làng Vũ Đ i”, trong nh ng m i quan h kín đáo. Và
ở ỗ ộ ủ ệ ầ Nam Cao tài năng là ch : khi c n đ c t ặ ả ự ợ ụ s l i d ng đê ti n và thói dâm ô vô đ c a tên
ườ ề ỏ ế ấ ộ c ng hào này, ông đã b qua nhi u chi ti ủ ấ ụ ể t r t phong phú, r t c th và sinh đ ng c a
ở ệ ỡ ạ ủ ụ ố ớ ạ ườ ẫ nguyên m u. Lí Bính làng Đ i Hoàng. Ngay cái vi c g g c c a c lí đ i v i ng i đàn
ủ ắ ỉ ượ ướ ề ắ ẫ ồ bà v ng ch ng và có ti n, l n máu ghen tuông c a h n cũng ch đ c l t qua. Tác gi ả
ả ề ườ ợ ẻ ủ ứ ư ẹ ẫ ắ ấ ể đ có m y dòng t ụ ý nghĩ c bá v ng i v tr và đ p... nh ng v n đ s c kh c sâu
ườ ọ ộ ỉ ổ ạ trong ng i đ c m t nhân cách b ả i và th m h i.
ư ậ ủ ườ ủ ừ ế ấ ấ ả ị ừ Nh v y, bá Ki n v a mang b n ch t chung c a giai c p đ a ch c ng hào, v a có
ữ ệ ủ ấ ộ ị nh ng nét riêng bi ọ ộ t sinh đ ng không giông b t kì m t tên đ a ch nào trong văn h c.
ề ả ắ ượ ỉ ộ ẻ ế ắ ầ Đi u đó gi i thích vì sao h n luôn đ c chúng ta nh c đ n, khi c n ám ch m t k có
ề ự ể quy n l c, gian hùng và nham hi m.
ữ ẻ ế ệ ậ ằ ớ ậ B ng nhân v t bá Ki n, Nam Cao đã ghi nh n nh ng thành công m i m trong vi c xây
ứ ề ậ ỏ ự ế ể ủ ộ ự d ng nhân v t. Đi u này ch ng t s ti n b đáng k c a Nam Cao nói riêng ph ươ ng
ự ở ệ ạ pháp sáng tác hi n th c giai đo n 1939 1945 nói chung.
