Hội thảo về hai luật ngân hàng của TS Nguyễn Đại Lai(11/2007)

Chia sẻ: Minhanh Minhanh | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

208
lượt xem 69
download

Hội thảo về hai luật ngân hàng của TS Nguyễn Đại Lai(11/2007)

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sau khi VN gia nhập WTo, ngành NH cungx như các ngành khác trong nền kinh tế có cơ hội mới dể phát triển lên một tầm cao mới. Tuy nhiên, hệ thống luật ngân hàng hiện nay còn rất nhiều bất cập đòi hỏi phải thay đổi.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hội thảo về hai luật ngân hàng của TS Nguyễn Đại Lai(11/2007)

Bµi Tham LuËn TÝnh cÊp b¸ch ph¶i ®æi míi hai luËt vÒ ng©n hµng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®æi míi tiÕp theo cña ngµnh Ng©n hµng ViÖt Nam trong kû nguyªn WTO TS – NguyÔn §¹i Lai Héi th¶o t¹i TP HCM th¸ng 11/2007 1
A / Bèi c¶nh kinh tÕ x· héi ra ®êi cña 2 dù LuËt Ng©n Hµng ViÖt Nam 1997 - C«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ quèc d©n ë ViÖt Nam ®Õn n¨m 1997 míi chØ mang mµu s¾c “cuéc c¸ch m¹ng b-íc ®Çu vÒ ®æi míi t- duy” - NÒn kinh tÕ ®· ®-îc thõa nhËn ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr-êng, nh-ng hÖ thèng ph¸p luËt ch-a b¾t kÞp víi nhu cÇu cña c¬ chÕ míi - N¨m 1990, 02 Ph¸p lÖnh Ng©n hµng ra ®êi: + T¸ch b¹ch ho¹t ®éng kinh doanh ra khái ho¹t ®éng qu¶n lý + NHNN vÉn lµ c¬ quan Ên ®Þnh c¸c lo¹i l·i suÊt, c¸c quan hÖ vÒ vèn chñ së h÷u, tiÒn l-¬ng, c«ng t¸c c¸n bé cña NHTM - N¨m 1997, sau 10 n¨m ®æi míi, nÒn kinh tÕ VN ch-a tho¸t ra khái cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ ®· t¹o søc Ðp ®èi víi Quèc héi, ChÝnh Phñ, NHNN thÓ hiÖn trong LuËt vÒ viÖc qu¶n lý, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng - Cuèi n¨m 1997, dù th¶o lÇn cuèi 02 LuËt Ng©n hµng míi thay thÕ 02 Ph¸p lÖnh ng©n hµng ®· ®-îc Quèc héi kho¸ 10 th«ng qua t¹i kú häp thø hai vµ cã hiÖu lùc tõ 1/10/1998 2
Nh÷ng t¸c ®éng chÝnh cña 02 LuËt ng©n hµng I/ Mét sè thµnh tùu næi bËt cña ngµnh ng©n hµng tõ khi cã sù ®iÒu chØnh cña 02 LuËt Ng©n hµng - Gi÷ vai trß then chèt trong viÖc b¶o ®¶m sù æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn ViÖt Nam (®iÒu 15 vÒ thùc hiÖn CSTT, ®iÒu 16 vÒ sö dông c¸c c«ng cô CSTT, ®iÒu 32 vÒ t¹m øng cho NSNN trong n¨m NS...) - CÊu tróc h¹ tÇng ng©n hµng ®a së h÷u ®-îc h×nh thµnh - C¸c c«ng cô CSTT ®· liªn tôc ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn theo h-íng gi¶m dÇn sù can thiÖp cña NHNN vµo c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c TCTD - HÇu hÕt c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn vÒ doanh sè ho¹t ®éng chñ yÕu ®· t¨ng tõ 10 ®Õn 100 lÇn sau h¬n 8 n¨m ngµnh NHVN ho¹t ®éng theo 2 LuËt hiÖn hµnh. - B-íc ®Çu t¹o ®-îc mét ®iÓm xuÊt ph¸t míi c¶ vÒ t- duy, tr×nh ®é vµ c¬ së h¹ tÇng trong ho¹t ®éng ng©n hµng - Ph¸t triÓn quan hÖ ®èi ngo¹i víi hÇu hÕt c¸c NHTW trªn thÕ giíi vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh – tiÒn tÖ quèc tÕ vµ khu vùc - X©y dùng ChiÕn l-îc héi nhËp lµm c¬ së ®µm ph¸n gia nhËp WTO3 trong lÜnh vùc ng©n hµng
Nh÷ng t¸c ®éng chÝnh cña 02 LuËt ng©n hµng II. Nh÷ng mÆt bÊt cËp cña hai luËt Ng©n hµng hiÖn hµnh 1/ Nh÷ng bÊt cËp trong néi dung ®iÒu chØnh LuËt NHNN hiÖn hµnh - VÞ thÕ cña NHNN, vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Thèng ®èc vµ mét sè quan hÖ gi÷a Ng©n hµng víi c¸c cÊp c¸c ngµnh trong nÒn KTQD cßn bÞ chia sÎ quyÒn lùc vµ lÖ thuéc rÊt lín vµo c¬ chÕ “Héi §ång t- vÊn CSTT” - C«ng cô ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tuy ®· ®-îc tÝch cùc gi¸n tiÕp ho¸, nh-ng vÒ c¬ b¶n vÉn cßn lµ gi¸n tiÕp h×nh thøc – RÊt nhiÒu sù can thiÖp... - Mét sè nghiÖp vô "ruét" cña NHTW cßn ch-a chó ý ph¸t triÓn nh÷ng tÝnh chÊt ®Æc biÖt quan träng cña nã ®Ó cô thÓ ho¸ trong LuËt - Néi hµm ®iÒu chØnh cña LuËt v« h×nh dung ®· hµnh chÝnh ho¸ vµ “Bé” ho¸ ho¹t ®éng cña NHNN. Vai trß NHTW bÞ mê nh¹t (®iÒu 3,4,6,7,8...). 4
Nh÷ng t¸c ®éng chÝnh cña 02 LuËt ng©n hµng 1/ Nh÷ng bÊt cËp trong néi dung ®iÒu chØnh LuËt NHNN hiÖn hµnh (tiÕp) - ViÖc qu¶n lý ngo¹i hèi vµ viÖc qu¶n lý tµi kho¶n Kho b¹c Nhµ n-íc ®-îc quy ®Þnh ch-a chÆt chÏ. LuËt chØ “giíi thiÖu” ®Þa chØ më tµi kho¶n KBNN mµ kh«ng cã chÕ tµi b¾t buéc. - Vai trß cña ho¹t ®éng kiÓm to¸n NHTW ch-a ®-îc ®Æt ra. - Nh÷ng nguyªn t¾c ®iÒu chØnh khi cã sù xung ®ét víi LuËt ph¸p n-íc ngoµi vµ LuËt ph¸p kh¸c vÒ cïng mét néi dung ®iÒu chØnh cßn ch-a ®-îc thÓ hiÖn trong LuËt NH hiÖn hµnh - VÊn ®Ò “tªn goi” vµ vÞ thÕ cña NHNN ch-a phï hîp 5
Nh÷ng t¸c ®éng chÝnh cña 02 LuËt ng©n hµng II. Nh÷ng mÆt bÊt cËp cña hai luËt Ng©n hµng hiÖn hµnh 2.Nh÷ng bÊt cËp lín trong néi dung cña LuËt c¸c TCTD hiÖn hµnh - Trong h¬n 8 n¨m qua, viÖc chØnh söa nhiÒu ®¹o LuËt cïng thêi víi c¸c LuËt Ng©n hµng ®· lµm n¶y sinh nhiÒu xung ®ét víi LuËt TCTD hiÖn hµnh míi chØnh söa mét sè ®iÒu kh«ng c¬ b¶n vµo th¸ng 6 n¨m 2004 - MÆc dï LuËt c¸c TCTD ®· ®-îc chØnh söa mét sè ®iÒu vµ ®-îc Quèc Héi kho¸ 10 th«ng qua song vÒ c¬ b¶n vÉn ph¶n ¸nh mét dù LuËt mang tÝnh bao cÊp, -u tiªn nhiÒu cho “TCTD Nhµ n-íc, NHCS…; diÔn ®¹t cßn rÊt nhiÒu ®o¹n ®Þnh tÝnh, r-êm rµ, cÊu tróc kh«ng thay ®æi, nhiÒu thuËt ng÷ ch-a ®ñ râ rµng, cßn nhiÒu néi dung “giao cho ChÝnh phñ” hoÆc “TTCP” qui ®Þnh. - M« h×nh kinh doanh cña c¸c tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam hiÖn nay vÉn mang tÝnh chÊt "®éc canh“ vµ qu¶n lý “«m ®åm” theo chiÒu ngang. - C¸c tiÖn Ých vµ s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng cßn nghÌo nµn, thÞ tr-êng b¸n lÎ cßn hÇu nh- bÞ bá ngá, tû träng tiÒn mÆt trong tæng ph-¬ng tiÖn thanh to¸n cßn rÊt cao, hÖ thèng thanh to¸n cßn rêi r¹c, côc bé mµ lÏ ra ph¶i cã chÕ tµi trong LuËt. - Ho¹t ®éng NH nãi chung ch-a tho¸t ra khái nh÷ng vßng luÈn quÈn 6
Nh÷ng t¸c ®éng chÝnh cña 02 LuËt ng©n hµng II. Nh÷ng mÆt bÊt cËp cña hai luËt Ng©n hµng hiÖn hµnh 2. Nh÷ng bÊt cËp lín trong néi dung cña LuËt c¸c TCTD hiÖn hµnh - Qu¸ tr×nh "lÊn s©n" lÉn nhau mét c¸ch kh¸ch quan cña rÊt nhiÒu lo¹i h×nh §Þnh chÕ tµi chÝnh, trung gian tµi chÝnh ®· lµm cho ®èi t-îng ®iÒu chØnh, ph¹m vi ®iÒu chØnh vµ ph-¬ng thøc ®iÒu chØnh trong LuËt TCTD hiÖn hµnh ®· l¹c hËu trong thùc tiÔn (T§TC, c¸c QuÜ, NHPT, NHCSXH...) - C¸c TCTD phi ng©n hµng hoÆc nhiÒu ho¹t ®éng Ng©n hµng tr¸ h×nh tuy ®· nªu trong LuËt, nh-ng kh«ng cã chÕ 7 tµi ®ñ m¹nh vÒ quyÒn lùc qu¶n lý, kiÓm so¸t an toµn cña
Nh÷ng t¸c ®éng chÝnh cña 02 LuËt ng©n hµng III. §Ò xuÊt quan ®iÓm vµ néi dung chñ yÕu cÇn ®æi míi c¨n b¶n hai LuËt vÒ NHVN. 1/ §èi víi LuËt NHNN VN - TÇm nh×n cña LuËt míi ph¶i xuÊt ph¸t tõ chiÕn l-îc ph¸t triÓn tæng thÓ toµn ngµnh ®Õn 2010 vµ 2020. T«n träng thÓ chÕ chÝnh trÞ vµ c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr-êng ViÖt Nam trong kû nguyªn WTO. - Kü thuËt thiÕt kÕ luËt ph¶i tu©n thñ mét sè nguyªn t¾c: + T¹o ra nh÷ng vïng cÊm mang tÝnh bÒn v÷ng + Kh«ng t¹o ra nh÷ng kho¶ng trèng trong “ruét” luËt + H¹n chÕ tèi thiÓu viÖc ph¶i ra nhiÒu sè l-îng th«ng t- h-íng dÉn d-íi luËt. 8
Nh÷ng t¸c ®éng chÝnh cña 02 LuËt ng©n hµng III. §Ò xuÊt quan ®iÓm vµ néi dung chñ yÕu cÇn ®æi míi c¨n b¶n hai LuËt vÒ NHVN. 1/ §èi víi LuËt NHNN VN (tiÕp) - Néi dung luËt nµy ph¶i thÓ hiÖn ®-îc mét sè tÝnh chÊt sau: +TÝnh phï hîp víi thùc tiÔn ViÖt Nam vµ th«ng lÖ quèc tÕ. +TÝnh ®æi míi phï hîp víi bèi c¶nh ViÖt Nam ®· gia nhËp WTO vµ thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ kh¸c. + Ph¶n ¸nh mét NHTW m¹nh vÒ quyÒn lùc, nghiÖp vô vµ chøc n¨ng. 9
Nh÷ng t¸c ®éng chÝnh cña 02 LuËt ng©n hµng III. §Ò xuÊt quan ®iÓm vµ néi dung chñ yÕu cÇn ®æi míi c¨n b¶n hai LuËt vÒ NHVN. 1/ §èi víi LuËt NHNN VN - TÇm nh×n cña LuËt ph¶i phï hîp víi CLPT NHVN ®Õn 2010 & 2020 - T¨ng c-êng tÝnh c«ng ph¸p song song víi chuyÓn m¹nh chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n-íc sang chøc n¨ng NHTW theo h-íng x©y dùng mét NHTW m¹nh, tõng b-íc hiÖn ®¹i (ho¹t ®éng nghiÖp vô cña NHTW mang tÝnh Nhµ n-íc). - Ph¶i chi tiÕt ho¸ c¸c nghiÖp vô c¬ b¶n cña NHTW kÌm theo quan hÖ t¸c nghiÖp khoa häc gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong bé m¸y cÊu tróc NHTW trong LuËt – Tr¸nh t×nh tr¹ng “LuËt èng” – Giao cho CP, TTCP, NHTW Q§...tuú ý vËn dông. - Ph¶i thÓ hiÖn ®-îc quyÒn lùc vµ chÕ tµi ho¹t ®éng thanh tra chuyen ngµnh NH trong LuËt NHTW ngay c¶ khi cã LuËt TT-Gi¸m s¸t tµi chÝnh... - Kh«ng bá sãt c¸c ®èi t-îng ®iÒu chØnh cã trong hiÖn t¹i còng nh- sÏ xuÊt hiÖn tÊt yÕu trong t-¬ng lai trung vµ dµi h¹n - §¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh trong trung vµ dµi h¹n cña LuËt. 10
Nh÷ng t¸c ®éng chÝnh cña 02 LuËt ng©n hµng - Cã thÓ chän mét trong hai c¸ch gäi tªn LuËt nµy: i) LuËt Ng©n hµng Trung -¬ng cña ViÖt nam (Central Bank of ViÖt nam - CBV) hoÆc ii) LuËt Ng©n Hµng quèc gia ViÖt Nam (National Bank of ViÖt nam - NBV). (Chóng t«i cho r»ng c¸ch gäi thø nhÊt phæ biÕn h¬n). 2/ §èi víi LuËt c¸c TCTD - Ngoµi nh÷ng quan ®iÓm chung vÒ tÝnh hiÖn ®¹i, tÝnh minh b¹ch, tÝnh æn ®Þnh vµ bæ sung ®Çy ®ñ ®èi t-îng ®iÒu chØnh th× ph-¬ng ph¸p ®iÒu chØnh trong LuËt míi ph¶i h-íng vµo ®iÒu chØnh hµnh vi vµ ®-a ra chÕ tµi cô thÓ ®Ó gi¶m ®Õn tèi thiÓu c¸c v¨n b¶n h-íng dÉn LuËt ®i kÌm. 11
Nh÷ng t¸c ®éng chÝnh cña 02 LuËt ng©n hµng III. §Ò xuÊt quan ®iÓm vµ néi dung chñ yÕu cÇn ®æi míi c¨n b¶n hai LuËt vÒ NHVN. 2/ §èi víi LuËt c¸c TCTD: - LuËt míi ph¶i phï hîp víi thùc tiÔn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ViÖt Nam ®· gia nhËp AFTA, WTO vµ thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ kh¸c. - LuËt míi ph¶i söa ®æi nh÷ng ®iÒu xung ®ét ph¸p lý víi c¸c LuËt kh¸c theo h-íng -u tiªn LuËt quèc tÕ vµ c¸c LuËt kh¸c ph¶i t«n träng LuËt chuyªn ngµnh. - Néi dung ®iÒu chØnh cña LuËt míi ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c t¸ch b¹ch tÝn dông chÝnh s¸ch víi tÝn dông th-¬ng m¹i vµ nguyªn t¾c b×nh ®¼ng víi mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Còng cÇn ph¶i bæ sung c¸c nghiÖp vô Ng©n hµng... 12
Nh÷ng t¸c ®éng chÝnh cña 02 LuËt ng©n hµng Trªn tinh thÇn quan ®iÓm vµ xuÊt ph¸t tõ nh÷ng mÆt bÊt cËp cña LuËt TCTD hiÖn hµnh nh- trªn, bµi viÕt ®Ò xuÊt chØnh söa mét sè néi dung chi tiÕt sau: 1. §Ò nghÞ xem xÐt vµ chØnh söa l¹i mét sè ®Þnh nghÜa, gi¶i thÝch tõ ng÷ ®-îc ghi trong LuËt nh»m ®¹t ®-îc ®é chÝnh x¸c cao vµ kh«ng g©y m©u thuÉn víi c¸c ®iÒu kho¶n kh¸c 2- X©y dùng mét ch-¬ng míi mang tªn: “Ng©n hµng chÝnh s¸ch vµ ho¹t ®éng tiÒn tÖ - tÝn dông cña c¸c tæ chøc kh«ng chuyªn ngµnh Ng©n hµng ” ; 3- §Ò nghÞ thay tªn : “LuËt c¸c TCTD” thµnh tªn “LuËt Ng©n hµng ViÖt Nam” 13
Nh÷ng t¸c ®éng chÝnh cña 02 LuËt ng©n hµng 4- §Ò nghÞ trong LuËt míi kh«ng nªn ®Ó riªng mét ch- ¬ng mang tªn: “TCTD n-íc ngoµi, v¨n phßng ®¹i diÖn cña TCTD n-íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ” nh- ch- ¬ng 7 LuËt hiÖn hµnh... 5- §Ò nghÞ bá hoÆc söa l¹i mét sè kho¶n, môc: Bá môc 52.4 vÒ c¸c qui ®Þnh cho vay theo chØ ®Þnh cña ChÝnh phñ; Bá môc 54.4 vÒ nh÷ng qui ®Þnh cho viÖc miÔn, gi¶m l·i suÊt, phÝ, gia h¹n nî. 6- §Ò nghÞ xem xÐt l¹i ®iÒu 77 (kho¶n 1, 2) vµ ®iÒu 78 (kho¶n 1) theo h-íng bá 77.1 vµ 77.2, chØ gi÷ l¹i 77.3; T- ¬ng tù, ®iÒu 78 còng nªn bá kho¶n 1 (78.1) mµ chØ gi÷ 78.2 lµ ®ñ 7- Liªn quan ®Õn ®iÒu 79 - NÕu ë ®iÒu 20 ®· kh«ng thÓ cã mét ®Þnh nghÜa vÒ kh¸i niÖm “1 kh¸ch hµng” th× tèt nhÊt nªn bá ®iÒu nµy 14
Nh÷ng t¸c ®éng chÝnh cña 02 LuËt ng©n hµng 8- §iÒu 117 “Thanh tra Ng©n hµng ” ®Ò nghÞ ®æi l¹i lµ “®èi t-îng ph¶i chÞu sù thanh tra cña thanh tra chuyªn ngµnh Ng©n hµng ” hoÆc ®¬n gi¶n còng ph¶i lµ: "®èi t-îng cña thanh tra Ng©n hµng" 9- §Ò nghÞ ®æi tªn ch-¬ng 3 trong LuËt c¸c TCTD hiÖn hµnh tõ “ho¹t ®éng cña TCTD” thµnh tªn míi lµ “Ho¹t ®éng Ng©n hµng ”. 10- §Ò nghÞ 2 Ban so¹n th¶o 2 LuËt cÇn thèng nhÊt quan ®iÓm vµ trao ®æi th«ng tin ®Ó sö dông nh÷ng néi dung liªn quan gi÷a hai LuËt NH hiÖn hµnh... 15
Xin tr©n träng c¶m ¬n sù theo dâi cña Quý VÞ! TS. NguyÔn §¹i Lai 16