Hướng dẫn những quy tắc trong nghệ thuật bonsai
Cũng như tất cả các loại nghệ thuật khác, cách trưng bày bonsai thường
không tuân theo một phong cách truyền thống hay sự chỉ dẫn nào.
Nhưng có một số chỉ dẫn tuyệt vời cho việc tạo ra một cây bonsai đẹp,
và chúng rất có giá trị cho những ai đang theo đuổi nghệ thuật bonsai
đầy quyến rũ này.
Độ khó: Cực dễ
1
Chậu
- Cây bonsai nên được đặt sau vạch chính giữa của chậu, và bên trái
hoặc bên phải của vạch trung tâm.
- Độ sâu của chậu phải bằng đường kính thân cây, ngoại trừ những cây
có dáng rũ xuống.
- Nên sử dụng những chậu có màu men thích hợp cho việc tưới tiêu và
chăm sóc cây, những màu men đó cần phải hài hòa với màu sắc của
hoa.
- Nên chọn những chậu có chiều rộng gấp 2/3 chiều cao của cây. Với
những cây lùn thì chiều rộng chậu phải gấp 2/3 bề rộng thân cây.
- Kiểu dáng chậu cũng cần phải phù hợp với kiểu dáng của cây bonsai.
Chậu hình chữ nhật thì thích hợp với những cây dáng thẳng không uốn
éo nhiều, còn với những cây thẳng không bình thường, những cây mà
có nhiều điểm uốn trên thân thì chậu hình oval hay hình tròn là thích
hợp nhất. Đối với những cây bonsai lớn thì ta nên trồng chúng sâu
trong những chậu hình chữ nhật.
2
Chăm sóc
- Cần trộn chung nhiều loại đất vào một chậu, không nên phân ra thành
nhiều lớp đất (Đây là qui tắc mới, vẫn sẽ có nhiều tranh cãi).
- Ta cần bón phân đầy đủ theo nhu cầu của cây (Đây là qui tắc mới, vẫn
sẽ có nhiều tranh cãi).
- Ta nên tưới nước từ trên xuống, tránh để bonsai bị ngập trong nước,
vì điều này sẽ cản trở sự tích tụ muối của cây.
- Ta tăng độ ẩm của cây bằng cách đặt chậu cây vào một khay đựng
nhiều đá cuội và nước hay đặt chậu bonsai ở dưới một cái ghế dài ẩm
ướt, nhưng không được để sương bám trên cây (Đây là qui tắc mới, vẫn
sẽ có nhiều tranh cãi. Vì sương mù làm tăng sự tích tụ muối trên lá, và
thực tế thì nó không có tác dụng gì trong việc làm tăng độ ẩm cho
cây).
- Ta cần dọn sạch hết những hạt cát mịn từ bất kì hỗn hợp đất nào, chỉ
nên sử dụng những hòn đá thô và nhỏ.
- Chỉ tưới nước khi nào cây thực sự cần được tưới, không tưới chúng
theo một thời khóa biểu cố định nào.
- Cho cây tiếp xúc nhiều với nhiệt độ môi trường bên ngoài. Chỉ với
những cây bonsai nhiệt đới và cận nhiệt đới (với hầu hết các bộ phận)
đều thích hợp cho việc để chúng ở trong nhà. Nếu chúng được đặt trong
nhà thì phải đảm bảo rằng nhiệt độ môi trường thấp, phù hợp để có thể
tạo nên tình trạng tiềm sinh cho cây.
3
Những qui tắc về thân cây và Nebari
- Nên để chiều cao thân cây gấp 6 lần đường kính rễ cây.
- Thân cây nên để hơi nghiêng về phía trước hướng về bên phải người
xem.
- Gốc cây nên được tạo dáng xòe ra và để cho nó nhô lên trên nền chậu,
như thế trông nó giống như đang bám vào đất để giữ cho cây đứng
thẳng.
- Rễ cây nên được để nhô lên từ gốc cây xòe trên nền chậu.
- Không nên để những nút sần mọc trên rễ cây (vì người xem sẽ để ý
nhiều đến nó).
- Nên tạo dáng ngọn cây hơi nghiêng về phía trước hướng về phía
người xem.
- Thân cây nên được giữ thon từ dưới lên trên để trông nó như là đang
mọc vươn lên, nhưng không được làm thon ngược lại từ trên xuống.
- Những chồi ghép nên được ghép với số lượng vừa phải để tạo được
dáng cây hài hòa, hoặc ghép chúng đủ thấp để không nhìn thấy những
mối ghép từ nebari.
- Uốn thân cây sao cho những điểm uốn trên thân không mang hình "ức
bồ câu" (những điểm uốn nên được uốn cong hướng về phía người
xem).
- Nên tạo dáng ngọn cây theo hướng của gốc cây. Độ uốn của cây cần
phải được đảm bảo.
- Không để cây tự mọc ra phía sau. Đây là một trong những qui tắc của
tôi và rất khó giải thích vì sao. Nó liên quan đến độ uốn cong của thân
cây. Nếu một thân cây tự mọc ra phía sau thì sẽ tạo ra một điểm uốn
hình chữ "C".
- Đối với những thân cây thẳng bình thường và thẳng không bình
thường thì ngọn cây nên được giữ sao cho nó mọc cao hơn gốc cây.
- Trên những thân cây thẳng bình thường, nếu có quá nhiều điểm uốn
hình chữ "S" sẽ làm cho cây trông rất nặng nề mất đi vẻ tự nhiên vốn
có của nó.
- Với những cái cây mọc nhọn hướng lên cao thì những điểm uốn nên
được uốn gần nhau (cần để ý đến vị trí của cành cây).
- Một cây chỉ nên mang một ngọn.