H NG D N CH N VÀ CH NG MÂM NGŨ QU 3 MI NƯỚ Ẫ Ọ Ư Ả Ề
CHO NGÀY T TẾ
Trên bàn th i gia tiên vào m i d p T t c truy n v i gia đình Vi t, mâm ngũ qu là m t ph nờ ỗ ị ế ổ ề ớ ệ ả ộ ầ
không th thi u. Nó đã ăn sâu vào phong t c, t p quán c a ng i Vi t ta. Mâm ngũ qu mangể ế ụ ậ ủ ườ ệ ả
ý nghĩa sâu s c v s đoàn viên, sung túc cũng nh đây là th đ h g i g m nh ng cắ ề ự ư ứ ể ọ ử ắ ữ ướ
nguy n t t đp cho su t m t năm nhân d p đu năm m i.ệ ố ẹ ố ộ ị ầ ớ
1. Ý nghĩa các lo i trái cây trong mâm ngũ quạ ả
Ngày T t Nguyên Đán c a Vi t Nam, m i gia đình đu bày trí m t mâm ngũ qu v a đpế ủ ệ ỗ ề ộ ả ừ ẹ
m t, trang tr ng dâng cúng t tiên th hi n lòng hi u th o và ch a đng nh ng đi u cắ ọ ổ ể ệ ế ả ứ ự ữ ề ướ
nguy n c a gia ch mong m t năm m i v n s nh m .ệ ủ ủ ộ ớ ạ ự ư ơ
Ý nghĩa c a mâm ngũ qu t ng tr ng cho 5 c mong: Phú (giàu có, tài l c) - Quý (đa v ,ủ ả ượ ư ướ ộ ị ị
công danh) - Th (s ng lâu trăm tu i) - Khang (kh e m nh) - Ninh (bình an).ọ ố ổ ỏ ạ
M i lo i qu ch n l a đ đt trên mâm ngũ qu đu có nh ng ý nghĩa riêng th hi n mongỗ ạ ả ọ ự ể ặ ả ề ữ ể ệ
mu n c a gia ch nh :ố ủ ủ ư
B i: Phúc l c viên mãnưở ộ
Thanh long: R ng mây t h iồ ụ ộ
D a h u: T t đp, viên mãn, trung th cư ấ ố ẹ ự
Đu đ: S đy đ, th nh v ngủ ự ầ ủ ị ượ
Mãng c u: C u chúc m i đi u nh ýầ ầ ọ ề ư
D a (Th m): Th m tho, đa phúc l cứ ơ ơ ộ
H ng: H ng hào, t i t t, t ng tr ng s thành đtồ ồ ươ ố ượ ư ự ạ
L u: Đa phúc, đa l c, con đàn cháu đngự ộ ố
Ph t th : Bàn tay Ph t che ch cho con ng iậ ủ ậ ở ườ
Chu i: Bàn tay ng a b o b c, đem s bình an, đa phúc l cố ử ả ọ ự ộ
D a: Có nghĩa là không thi uừ ế
Xoài: C u mong tiêu xài không thi u th nầ ế ố
Qu t: Sung túc, đa l cấ ộ
Đào: S thăng ti nự ế
2. Ý nghĩa, cách bài trí mâm ngũ qu 3 mi nả ề
G i là ngũ qu nh ng tùy t ng đa ph ng và quan ni m riêng t ng vùng mi n mà ng i taọ ả ư ừ ị ươ ệ ừ ề ườ
ch n ra nh ng lo i qu khác nhau đ bày bi n trên mâm ngũ qu .ọ ữ ạ ả ể ệ ả
2.1 Mâm ngũ qu mi n B cả ề ắ
Các gia đình mi n B c th ng chú tr ng Ngũ hành, vì th m i lo i trái cây bày lên mâm ngũề ắ ườ ọ ế ỗ ạ
qu đu mang m t màu s c t ng ch ng cho Kim - M c - Th y - H a - Th riêng.ả ề ộ ắ ượ ư ộ ủ ỏ ổ
Cách bày trí mâm ngũ qu truy n th ng c a mi n B c là qu chu i s n m d i cùng, baoả ề ố ủ ề ắ ả ố ẽ ằ ướ
b c t ng lo i qu nh b i vàng, quýt đ, táo xanh hay nho tím.ọ ừ ạ ả ư ưở ỏ
Tuy nhiên ngày nay, ng i ta không còn c ng nh c ph i là "ngũ qu " n a mà phong phú h n ườ ứ ắ ả ả ữ ơ
nhi u, có th là th p, bát, c u nh ng nhìn chung v n mang ý nghĩa c u mong sung túc và an ề ể ậ ử ư ẫ ầ
khang.
Các lo i qu th ng có trên mâm ngũ qu mi n B c g m: qu ph t th / b i, chu i xanh, ạ ả ườ ả ề ắ ồ ả ậ ủ ưở ố
qu sung ho c mây, qu t, h ng, lê, d a lê, nho....ả ặ ấ ồ ư
2.2 Mâm ngũ qu mi n Trungả ề
Đi v i mâm ngũ qu các gia đình mi n Trung khá đn gi n, v i đi u ki n thiên nhiên khá ố ớ ả ở ề ơ ả ớ ề ệ
b t ti n cho vi c sinh tr ng c a cây c i nên ng i dân đây th ng không câu l hình th c, ấ ệ ệ ưở ủ ố ườ ở ườ ệ ứ
ch y u là cây nhà lá v n có gì l đy.ủ ế ườ ễ ấ
M t khác, mi n Trung ch u s giao thoa c a 2 mi n Nam, B c nên mâm ngũ qu th ng có: ặ ề ị ự ủ ề ắ ả ườ
chu i, mãng c u, sung, d a, đu đ, xoài…ố ầ ừ ủ
2.3 Mâm ngũ qu mi n Namả ề
Ng i mi n Nam không bày mâm ngũ qu theo quan ni m ngũ hành tuy nhiên có nhi u câu nóiườ ề ả ệ ề
có phát âm gi ng nh nh ng lo i qu đ bày mâm ngũ qu nh "C u v a đ xài", "C u ố ư ữ ạ ả ể ả ư ầ ừ ủ ầ
sung/th m v a đ xài",... t ng ng v i nh ng lo i qu nh mãng c u, d a, đu đ, xoài, ơ ừ ủ ươ ứ ớ ữ ạ ả ư ầ ừ ủ
sung, th m v i mong mu n m t năm đy đ, sung túc không lo túng thi uơ ớ ố ộ ầ ủ ế
Khác v i gia đình mi n B c hay Trung, các gia đình mi n Nam l i k nh ng lo i qu do ớ ở ề ắ ở ề ạ ỵ ữ ạ ả
phát âm không đc hay nh :ượ ư
Chu i: Chúi nh i, làm ăn bình bình, không ph t lên đc.ố ủ ấ ượ
Cam, quýt: Quýt làm cam ch u.ị
Lê, bom: Lê l t, khó thành công, d th t b i.ế ễ ấ ạ
M i vùng mi n đu có nh ng phong t c, t p quán cùng đi u ki n t nhiên riêng nên s bày trí,ỗ ề ề ữ ụ ậ ề ệ ự ự
l a ch n hoa qu bày lên mâm ngũ qu cũng có s khác nhau. Nh ng xét chung v n mang m t ự ọ ả ả ự ư ẫ ộ
nét đp văn hóa đc tr ng c a ng i Vi t và lòng thành kính v i t tiên, đt tr i v i mong ẹ ặ ư ủ ườ ệ ớ ổ ấ ờ ớ
mu n m t năm m i an khang, đ đy và h nh phúc.ố ộ ớ ủ ầ ạ
3. Cách ch n mua hoa qu ch ng mâm ngũ qu đúng cách, t i lâuọ ả ư ả ươ
Mâm ngũ qu th ng đc bày vào sáng ho c chi u 30 T t, vì v y vi c mua hoa qu ph i ả ườ ượ ặ ề ế ậ ệ ả ả
ti n hành t 28 - 29 T t. Đ tránh tr ng h p qu nhanh b héo, nhũn tr c khi h t t t, b n ế ừ ế ể ườ ợ ả ị ướ ế ế ạ
nên l a ch n nh ng lo i qu có đ già v a ph i, không đc chín quá, không thâm ho c d p ự ọ ữ ạ ả ộ ừ ả ượ ặ ậ
nh t là chu i, h ng xiêm, mãng c u...ấ ố ồ ầ
Hi u h t ý nghĩa c a các lo i qu tr c khi mua và bày trí trên mâm ngũ qu nh : Chu i n m ể ế ủ ạ ả ướ ả ư ố ằ
phía d i nâng đ đc nh ng trái cây khác nên ph i còn xanh, c ng cáp. D a h u, b i ph i ướ ỡ ượ ữ ả ứ ư ấ ưở ả
ch n qu căng tròn. ọ ả
Khi r a trái cây b n nên đ ráo n c, dùng gi y ăn ho c khăn th m h t n c tr c khi bày trí ử ạ ể ướ ấ ặ ấ ế ướ ướ
đ tránh tr ng h p n c còn đng l i trên trái cây gây h h ng.ể ườ ợ ướ ọ ạ ư ỏ
4. Tham kh o m t s m u bày trí mâm ngũ qu đp, đn gi n, d th c hi nả ộ ố ẫ ả ẹ ơ ả ễ ự ệ