Kế toán giỏi, kiểm
toán tồi?
Những kế toán giỏi cũng thường là những kiểm toán giỏi bởi v
ì
họ nắm vững các thủ thuật kế toán và tài chính của công ty?
Không, hầu hết các kế toán giỏi lại làm kiểm toán tồi. Có khúc
mắc gì trong vấn đề tưởng chừng như logic này?
Điều gì thực sự xảy ra đằng sau những vụ scandal kế toán ở
các tập đoàn lớn?
Thông thường những vụ scandal không bắt nguồn từ những vụ
tham nhũng mà chúng có nguồn gốc sâu xa và nguy hại hơn. Đó
là những điều vô tình đư
ợc tạo ra bởi chính hệ thống kế toán của
những công ty đó.
Do sự chủ quan của kế toán hay các mối quan hệ vô cùng phức
tạp giữa các công ty kế toán và khách hàng, nên ngay cả những
kiểm toán viên trung thực và cẩn thận cũng có thể có lúc vô ý
nhầm lẫn những con số.
Điều này thường gây thiệt hại cho các nhà đầu tư, những người
điều hành và thậm chí cho cả bộ máy quản lý.
Nh
ững bộ luật mới về “giải trình kiểm toán doanh nghiệp” và
các mức án phạt tù cũng không thể giải quyết được vấn đề này.
Đây là vấn đề cần giải quyết triệt để hơn nữa so với những g
ì mà
chính phủ Mỹ đã và có thể làm.
Sự độc lập của các kiểm toán viên đòi hỏi phải có những thay
đổi cơ bản trong hoạt động của ngành kiểm toán. Các công ty
cần thừa nhận sự tồn tại của những thành kiến và tuân theo
những ứng dụng và quy định có thể làm tác động xấu đến nh
ững
thành kiến đó. Chỉ có cách làm như vậy, chúng ta mới có thể tin
tưởng vào các bản báo cáo tài chính của công ty.
… Đến thực tế
Do sự “tự kỷ ám thị” về những mục tiêu muốn đạt được, chúng
ta có xu hướng đưa ra các mục tiêu c
ần sự tận tâm cao. Chúng ta
thường thiếu sự phê bình tổng thể, hay tuân theo những bằng
chứng phù hợp với ý kiến bản thân và loại trừ một cách vô thức
những thực tế mâu thuẫn với ý kiến của chúng ta mà không có
một lời lý giải nào.
Có ba khía cạnh tạo ra những thành kiến đối với các kiểm
toán viên:
Sự mơ hồ.Con người thường có xu hướng kết luận chủ
quan khi có sự mơ hồ về các bằng chứng. Rất nhiều những
quyết định về kế toán (Ví dụ như cái gì cấu thành nên chi
phí, khi nào có thu nhập xác định) đòi hỏi người kế toán
phải biết cách giải thích chủ động cho những thông tin
không rõ ràng...
Sự gắn bó.Những kiểm toán viên thường rất tận tâm trong
việc giữ gìn mối quan hệ tốt với khách hàng và kiểm kê tài
khoản của họ. Tại sao lại như vậy? Khách hàng có thể
không thuê họ kiểm toán nữa vì những kết quả kiểm toán
không như ý hay thái độ thiếu thiện ý. Hơn nữa, chỉ có các
mối quan hệ dài hạn mới cho phép các công ty kiểm toán
bán được nhiều dịch vụ tư vấn có lợi hơn.
Sự chấp nhận.Khi người khác thường hay tán thành những
suy nghĩ chủ quan của bạn, bạn sẽ có thói quen đưa ra
những kết luận chủ quan. Đơn giản là bởi bạn cho rằng
những kết luận đó phù hợp với cách suy nghĩ của mình.
Vì vậy, các kiểm toán viên thường chấp nhận những kết
quả kiểm toán mà khách hàng đã chuẩn bị sẵn hơn là nh
ững
kết quả mà họ sẽ phải quyết định độc lập