Bài 5: Khái quát về luật hình sự , luật tố tụng hình sự

Thc s – Ging viên chính V Th Bích Hng – i hc Lut Tp HCM

Trang 1- Môn Pháp lut Vit nam i cng

Bài 5: KHÁI QUÁT V LUT HÌNH S,

LUT T TNG HÌNH S.

Phn A: Lut Hình s

I/ Khái nim Lut Hình s.

1- nh ngha: Lut hình s là mt ngành lut c lp trong h thng

pháp lut Vit nam, bao gm h thng nhng quy phm pháp lut do Nhà nc ban

hành quy nh nhng hành vi nguy him cho xã hi là ti phm và hình pht vi các

ti phm.

2- i tng iu chnh ca lut hình s: Là nhng quan h xã hi phát

sinh gia nhà nc và ngi phm ti khi ngi này thc hin mt hành vi mà nhà

nc qui nh là ti phm.

3- Phng pháp iu chnh ca lut hình s: là phng pháp quyn uy.

Trong ó nhà nc có quyn ti cao trong vic nh ot s phn ca ngi phm

ti, buc h phi chu trách nhim hình s v ti phm mà h ã gây ra. Trách

nhim hình s v ti phm ã gây ra là trách nhim thuc v cá nhân ngi phm

ti, phi do chính ngi phm ti trc tip gánh chu, mà không th “chuyn” hoc

“y thác” cho ngi khác.

4- B lut hình s – Hình thc pháp lut ch yu ca ngành lut hình

s Vit nam.

 B lut hình s nm 1999 ang có hiu lc, c Quc hi nc

CHXHCNVN thông qua ngày 21-12-1999 và bt u có hiu lc t

ngày 1-7-2000.

 Ngoài li nói u, B lut hình s c cu to gm 2 phn: phn

chung và phn các ti phm. 2 phn này có mi quan h cht ch

vi nhau. Mi phn c chia thành các chng. Mi chng c

chia thành mc vi nhiu iu lut.

 Phn chung B lut hình s 1999 có 10 chng, mi chng quy

nh v mt loi vn  chung ca lut hình s.

 Phn riêng ca lut hình s 1999 có 14 chng, mi chng quy

nh mt nhóm các ti phm c th.

II/ Khái nim ti phm, phân loi ti phm.

1- Khái nim ti phm: “Ti phm là hành vi nguy him cho xã hi c

quy nh trong B lut hình s, do ngi có nng lc trách nhim hình s thc hin

mt cách c ý hoc vô ý, xâm phm c lp, ch quyn, thng nht, toàn v n lãnh

th! T! quc, xâm phm ch  chính tr, ch  kinh t, nn vn hóa, quc phòng,

an ninh, trt t, an toàn xã hi, quyn, li ích hp pháp ca t! ch"c, xâm phm tính

mng, s"c kh#e, danh d, nhân ph$m, t do, tài sn, các quyn, li ích hp pháp

khác ca công dân, xâm phm nhng l%nh vc khác ca trt t pháp lut XHCN”.

(&iu 8 B lut hình s)

T nh ngh%a y  trên, có th a ra nh ngh%a Ti phm mt cách khái quát:

Ti phm là hành vi nguy him cho xã hi c qui nh trong lut nh s, có

li, và phi chu hình pht.

Thc s – Ging viên chính V Th Bích Hng – i hc Lut Tp HCM

Trang 2- Môn Pháp lut Vit nam i cng

2- Nhng du hiu c bn ca ti phm.

2.1 Tính nguy him cho xã hi: Là thuc tính khách quan, là du hiu vt

cht ca ti phm. Hành vi nguy him cho xã hi c coi là ti phm phi là hành

vi gây thit hi hoc e da gây thit hi áng k cho các quan h xh c lut hình

s bo v.

2.2 Tính có li ca ti phm: Li là thái  tâm lý ca mt ngi i vi

hành vi nguy him cho xh ca mình và i vi hu qu do hành vi ó gây ra.

Trong B lut hình s, tính có li là mt du hiu c lp vi tính nguy him

cho xh. Không th buc ti mt ngi mà ch' cn c" vào hành vi khách quan h ã

thc hin.

2.3 Tính trái pháp lut hình s: Hành vi nguy him cho xh ch' c coi là

ti phm nu nó c quy nh trong lut hình s.

2.4 Tính phi chu hình pht: Bt c" mt hành vi phm ti nào c(ng u b

e da phi chu hình pht. Ch' có hành vi phm ti mi phi chu hình pht, ti

càng nghiêm trng thì hình pht áp dng càng nghiêm khc.

3- Phân loi ti phm.

Ti phm tuy có chung các du hiu nh ã trình bày, nhng nhng hành vi

phm ti c th có tính cht và m"c  nguy him cho xh rt khác nhau. Chính vì

vy mà vn  phân hóa trách nhim hình s và cá th hóa hình pht c coi là mt

nguyên tc quan trng ca lut hình s. Quán trit nguyên tc này, B lut hình s

ã phân loi ti phm thành 4 loi:

3.1 Ti phm ít nghiêm trng: M"c cao nht ca khung hình pht i vi loi

ti này là n 3 nm tù.

3.2 Ti phm nghiêm trng: M"c cao nht ca khung hình pht i vi loi

ti này là n 7 nm tù.

3.3 Ti phm rt nghiêm trng: M"c cao nht ca khung hình pht i vi

loi ti này là n 15 nm tù.

3.4 Ti phm c bit nghiêm trng: M"c cao nht ca khung hình pht i

vi loi ti này làtrên 15 nm tù, tù chung thân hoc t) hình.

4- Các ti phm c th.

Các ti phm c th c quy nh trong “Phn các ti phm” ca B lut

hình s, bao gm các nhóm ti phm c bn sau ây:

4.1 Các ti xâm phm an ninh quc gia (chng 11)

4.2 Các ti xâm phm tính mng, s"c kh#e, nhân ph$m, danh d ca con

ngi (chng 12)

4.3 Các xâm phm quyn t do, dân ch ca công dân (chng 13)

4.4 Các ti xâm phm s* hu (chng 14)

4.5 Các ti xâm phm ch  hôn nhân và gia ình (chng 15)

4.6 Các ti xâm phm trt t qun lý kinh t (chng 16)

4.7 Các ti phm v môi trng (chng 17)

4.8 Các ti phm v ma túy (chng 18)

4.9 Các ti xâm phm an toàn công cng, trt t công cng (chng 19)

4.10 Các ti xâm phm trt t qun lý hành chính (chng 20)

4.11 Các ti v ch"c v (chng 21)

4.12 Các ti xâm phm hot ng t pháp (chng 22)

4.13 Các ti xâm phm ngh%a v, trách nhim ca quân nhân (chng 23)

Thc s – Ging viên chính V Th Bích Hng – i hc Lut Tp HCM

Trang 3- Môn Pháp lut Vit nam i cng

4.14 Các ti phá hoi hòa bình, chng loài ngi và ti phm chin tranh

(chng 24)

III/ Tui u ch nhim nh snhng qui nh i vi ngi cha nh

niên m ti. (CTNPT)

 Tui u ch nhim nh s:

• Ngi  14 tu!i phi chu TNHS do li c ý và ti rt nghiêm trng, c bit

nghiêm trng.

• Ngi t  16 tu!i n cha  18 tu!i phi chu TNHS i vi mi loi ti

phm (không b áp dng hình pht chung thân, t) hình).

• Ngi  18 tu!i tr* lên phi chu TNHS i vi mi loi ti phm.

 Nhng qui nh i vi ngi CTNPT

• Ngi CTN +,m ti -./th/c mi0n 123ch nhim ,4nh s/nu +,m ti 5t

nghiêm 12ng hoc ti nghiêm 12ng, gây ,i không ln, -./ nhiu 14nh tit

67m 8, /9:/c gia 4nh hoc c quan, t!/ch"c nhn 673m ;3t, 673o <c.

• Khi =>t x), nu thy không cn thit +,i 3p <ng ,4nh +,t i vi ngi

CTNPT, 1,4/?@:/3n 3p <ng mt trong -3c bin +,3p t +,3p.

• Ngi CTNPT -,'/A/3p <ng mt trong -3c ,4nh +,t sau ây i vi mi

ti +,m: Bnh -3o, +,t tin;-i 1o không giam gi; 1C/-./thi ,n.

 D,t tin: &c 3p <ng E:/,4nh +,t -,5nh i vi ngi cha

1,:nh niên +,m ti t//16 tu!i n di 18 tu!i, n/ngi ./-./thu nhp

hoc -./1:i ;n riêng; M"c +,t tin 3p <ng không FG3/mt phn hai m"c

tin +,t H:/iu lut qui nh.

 Bi 1o không giam gi: Thi ,n CTKGG c 3p <ng

không FG3/mt phn hai thi ,n H:/iu lut quy nh; Không khu tr/thu

nhp -a ngi ..

 ?C/-./thi ,n:/&i vi ngi t//16 tu!i n di 18 tu!i khi

+,m ti, nu iu lut c 3p <ng qui nh ,4nh +,t 1C/chung thân hoc

t)/,4nh, 1,4/m"c +,t cao nht c 3p <ng không !"18 n#m $; nu E:/1C/

-./thi ,n 1,4/m"c ,4nh +,t cao nht c 3p <ng không FG3/ba phn t

(¾ )m"c +,t 1C/H:/iu lut qui nh.

&i vi ngi CTNPT t//14 tu!i n di 16 tu!i khi +,m ti,

nu iu lut c 3p <ng qui nh ,4nh +,t 1C/chung thân hoc t)/,4nh, 1,4/

m"c ,4nh +,t cao nht c 3p <ng không FG3/mi hai nm 1C; nu E:/1C/

-./thi ,n 1,4/m"c ,4nh +,t cao nht c 3p <ng không FG3/mt phn

hai(1/2) m"c +,t 1C/H:/iu lut qui nh.

IV/ Khái nim hình pht, các loi hình pht.

1/ Khái nim hình pht: Hình pht là bin pháp cIng ch nhà nc nghiêm

khc nht c quy nh trong lut hình s do Tòa án quyt nh nhJm tc b# hoc

hn ch quyn, li ích ca ngi phm ti và ngn nga ti phm.

&c im ca hình pht:

 Hình pht là bin pháp cIng ch nhà nc nghiêm khc nht, nó có th tc

b# nhng quyn và li ích ca ngi b kt án nh: quyn t do, quyn v tài

sn, quyn v chính tr, thm chí c quyn sng.

 Hình pht là bin pháp cIng ch nhà nc c quy nh trong B lut hình

s và ch' c áp dng cho chính cá nhân ngi ã thc hin ti phm.

Thc s – Ging viên chính V Th Bích Hng – i hc Lut Tp HCM

Trang 4- Môn Pháp lut Vit nam i cng

 Hình pht là bin pháp cIng ch nhà nc do Tòa án áp dng vi ngi

phm ti và c tuyên b công khai bJng 1 bn án.

 Hình pht là bin pháp cIng ch nhà nc c bit m bo cho lut hình

s có th thc hin c nhim v bo v, giáo dc.

2/ Các loi hình pht.

Hình pht có 2 loi: Hình pht chính và hình pht b! sung.

2.1 Hình pht chính là hình pht c bn c áp dng cho mt ti phm và

c tuyên c lp; i vi mi ti phm tòa án ch' có th tuyên c lp 1 hình pht

chính, bao gm:

 Cnh cáo: &c áp dng i vi ngi phm ti ít nghiêm trng và có nhiu

tình tit gim nh , nhng cha n m"c mi0n hình pht.

 Pht tin: &c áp dng là hình pht chính i vi ngi phm ti ít nghiêm

trng xâm phm trt t qun l/ý / kinh t, trt t công cng, trt t qun l/ý/ hành

chính và mt s ti phm khác do BLHS quy nh.; &c áp dng là hình

pht b! sung i vi các ti v tham nh(ng, ma túy hoc nhng ti phm

khác do BLHS quy nh; M"c pht tin không c thp hn 1 triu ng.

 Ci to không giam gi: &c áp dng t 6 tháng dn 3 nm i vi ngi

phm ti ít nghiêm trng hoc phm ti nghiêm trng mà ang có ni làm

vic !n nh hoc có ni thng trú rõ ràng, nu xét thy không cn thit phi

cách ly ngi phm ti kh#i xã hi.; nu ngi b kt án ã b tm gi, tm

giam thì thi gian ó c tr vào thi gian chp hành hình pht theo t' l: 1

ngày tm gi, tm giam = 3 ngày ci to không giam gi; B khu tr mt

phn thu nhp t 5% n 20%  sung quK nhà nc.

 Trc xut: Là buc ngi nc ngoài ri kh#i lãnh th! Vit nam.

 Tù có thi hn: Là vic buc ngi b kt án phi chp hành hình pht ti tri

giam trong mt thi gian nht nh; M"c ti thiu là 3 tháng, m"c ti a là 20

nm; thi hn tm gi, tm giam c tr vào thi hn chp hành hình pht

tù: 1 ngày tm gi, tm giam = 1 ngày tù.

 Tù chung thân:Là hình pht tù không thi hn c áp dng i vi ngi

phm ti c bit nghiêm trng, nhng cha n m"c b x) pht t) hình;

không áp dng tù chung thân i vi ngi cha thành niên phm ti.

 T) hình. Áp dng i vi ngi phm ti c bit nghiêm trng; không áp

dng hình pht t) hình i vi ngì cha thành niên phm ti, ph n có

thai, ph n ang nuôi con di 36 tháng tu!i khi phm ti hoc khi xét x);

không thi hành án t) hình i vi ph n có thai, ph n ang nuôi con di

36 tháng tu!i, trong trng hp này, hình pht t) hình chuyn thành tù chung

thân; nu c ân gim thì hình pht t) hình chuyn thành tù chung thân.

2.2 Hình pht b! sung là hình pht không c tuyên c lp mà ch' có th

tuyên kèm theo hình pht chính. &i vi mi ti phm tòa án có th tuyên mt hoc

nhiu hình pht b! sung nu iu lut có quy nh các hình pht này,bao gm:

 Cm m nhim ch"c v, cm hành ngh hoc làm công vic nht nh: Thi

hn t 1 nm n 5 nm k t ngày chp hành xong hình pht tù hoc t

ngày bn án có hiu lc nu hình pht chính là cnh cáo, pht tin, ci to

không giam gi, hoc c h*ng án treo.

 Cm c trú: là buc ngi b kt án pht tù không c tm trú và thng trú

* mt s a phng nht nh; thi hn t 1 n 5 nm k t ngày chp hành

xong án pht tù.

Thc s – Ging viên chính V Th Bích Hng – i hc Lut Tp HCM

Trang 5- Môn Pháp lut Vit nam i cng

 Qun ch: là buc ngi b kt án pht tù phi c trú, làm n sinh sng và ci

to * mt a phng nht nh, có s kim soát giáo dc ca chính quyn và

nhân dân a phng; Không c t / ra kh#i ni c trú, b tc mt s

quyn công dân, b cm hành ngh hoc làm công vic nht nh; c áp

dng i vi ngi phm ti xâm phm an ninh quc gia, ngi tái phm

nguy him; Thi hn t 1 n 5 nm k t ngày chp hành xong hình pht tù.

 Tc mt s quyn công dân: Áp dng vi CDVN phm ti xâm phm an

ninh QG hoc ti phm khác do BLHS quy nh.Thi hn t 1 nm n 5

nm k t ngày chp hành xong hình pht tù hoc k t ngày bn án có hiu

lc pháp lut trong trng hp c h*ng án treo.

 Tch thu tài sn: Là tc mt phn hoc toàn b tài sn thuc s* h( ca

ngi b kt án sung quK nhà nc; áp dng i vi ngi b kt án v ti

nghiêm trng, rt nghiêm trng hoc c bit nghiêm trng.

 Pht tin, khi không áp dng là hình pht chính;

 Trc xut, khi không áp dng là hình pht chính.

3/ Các bin pháp t pháp trong lut hình s Vit nam.

Các bin pháp t pháp trong lut hình s Vit nam là nhng bin pháp cIng ch

hình s c áp dng i vi nhng ngi thc hin hành vi phm ti hoc có du

hiu ca ti phm. Trong nhiu trng hp các bin pháp t pháp c áp dng vi

ngi không có nng lc trách nhim hình s ã thc hin hành vi nguy him cho

xh. Bao gm:

 Tch thu vt, tin trc tip liên quan n ti phm;

 Tr li tài sn, s)a cha hoc bi thng thit hi; buc công khai xin li;

 Bt buc cha bnh;

 Giáo dc ti xã, phng, th trn. (i vi ngi cha thành niên)

 &a vào trng giáo dIng. (i vi ngi cha thành niên)

4/ Quy%t nh hình pht trong trng h&p phm nhi'u ti.

Khi xét x) cùng mt ln mt ngi phm nhiu ti, Tòa án quyt nh hình pht i

vi tng ti, sau ó t!ng hp hình pht theo qui nh sau ây:

4.1 i vi hình pht chính:

- Nu các hình pht ã tuyên cùng là cùng là ci to không giam gi hoc

cùng là tù có thi hn thì các hình pht ó c cng thành hình pht chung. Hình

pht chung không c quá 3 nm i vi hình pht ci to không giam gi, 30 nm

i vi hình pht tù có thi hn.

- Nu hình pht ã tuyên là ci to không giam gi, tù có thi hn, thì hình

pht ci to không giam gi c chuyn !i thành hình pht tù theo t' l: 3 ngày ci

to không giam gi = 1 ngày tù  t!ng hp hình pht.

- Nu hình pht nng nht trong s các hình pht ã tuyên là tù chung thân thì

hình pht chung là tù chung thân.

- Nu hình pht nng nht trong s các hình pht ã tuyên là t) hình thì hình

pht chung là t) hình.

- Pht tin, hoc trc xut không t!ng hp vi các loi hình pht khác. Các

khon tin pht c công li thành hình pht chung.

4.2 i vi hình pht b sung

- Nu các hình pht ã tuyên là cùng loi thì hình pht chung c quyt nh

trong gii hn do BLHS quy nh; riêng i vi hình pht tin thì các khon tin

pht c cng li thành hình pht chung.

Bài 5: Khái quát về luật hình sự , luật tố tụng hình sự

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi