Khóa luận tốt nghiệp đại học: Chế tạo và sử dụng thí nghiệm tự tạo trong dạy học phần Điện từ học vật lý 9 trung học cơ sở

Để nâng cao chất lượng giáo dục, việc đổi mới phương pháp dạy học là cốt lõi, đặc biệt là phát huy tính tích cực, tự chủ, sáng tạo của học sinh. Môn Vật lí, với tính thực nghiệm cao, đòi hỏi các bài thí nghiệm. Tuy nhiên, thực trạng thiếu thốn và kém chất lượng của thiết bị thí nghiệm ở nhiều trường THCS khiến việc dạy học chỉ dừng lại ở lý thuyết, làm giảm hứng thú và sự phát triển tư duy của học sinh. Vì lẽ đó, đề tài này tập trung vào việc chế tạo và sử dụng thí nghiệm tự tạo trong dạy học phần Điện từ học Vật lí 9 THCS nhằm khắc phục những hạn chế trên.

Giáo viên và học sinh trung học cơ sở, đặc biệt là học sinh lớp 9 học phần Điện từ học môn Vật lí.

Khóa luận này nghiên cứu việc chế tạo và sử dụng thí nghiệm tự tạo trong dạy học phần Điện từ học môn Vật lí lớp 9 tại các trường THCS nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Mục tiêu chính là thiết kế và chế tạo các bộ thí nghiệm đơn giản, dễ kiếm vật liệu để khắc phục tình trạng thiếu thiết bị và kém chất lượng hiện nay. Đồng thời, khóa luận cũng soạn thảo các tiến trình dạy học sử dụng những bộ thí nghiệm này để phát huy tính tích cực, tự chủ và sáng tạo của học sinh. Nghiên cứu đã xây dựng cơ sở lý luận về vai trò của thí nghiệm tự tạo trong việc tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh, đồng thời phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp khắc phục khó khăn trong việc sử dụng thí nghiệm vật lí. Cụ thể, đề tài đã chế tạo thành công bộ thí nghiệm về tác dụng từ của dòng điện một chiều, động cơ điện một chiều, máy phát điện một chiều và máy phát điện xoay chiều. Các thí nghiệm này được thiết kế theo hướng dễ thực hiện, bám sát nội dung chương trình và có khả năng tích hợp nhiều kiến thức. Kết quả thực nghiệm sư phạm tại Trường THCS Lê Hồng Phong cho thấy việc áp dụng thí nghiệm tự tạo đã mang lại hiệu quả rõ rệt, giúp học sinh tiếp thu kiến thức nhanh hơn, sâu sắc hơn, rèn luyện kỹ năng thực hành, phát triển năng lực tư duy sáng tạo. Điều này khẳng định tính khả thi và hiệu quả của các thí nghiệm tự tạo trong việc cải thiện chất lượng dạy học Vật lí ở cấp THCS, đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy hiện nay.