ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC
NGUYỄN THỊ THANH HOA
ĐÁNH GIÁ HOẠT TÍNH CHỐNG ĐÔNG MÁU
VÀ CHỐNG NGƯNG TẬP TIỂU CẦU IN VITRO
CỦA MỘT SỐ HỢP CHẤT PHÂN LẬP TỪ
CÂY NGẢI HOA
(Canna generalis Bail.)
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH DƯỢC HỌC
Hà Nội – 2021
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC
NGUYỄN THỊ THANH HOA
ĐÁNH GIÁ HOẠT TÍNH CHỐNG ĐÔNG MÁU
VÀ CHỐNG NGƯNG TẬP TIỂU CẦU IN VITRO
CỦA MỘT SỐ HỢP CHẤT PHÂN LẬP TỪ
CÂY NGẢI HOA
(Canna generalis Bail.)
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH DƯỢC HỌC
Khóa: QH.2016.Y
Người hướng dẫn:
1. TS. Nguyễn Thị Vân Anh
2. ThS. Nguyễn Xuân Tùng
Hà Nội – 2021
LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, em xin chân thành cảm các thầy cô giáo đang công tác tại
trường Đại học Y Dược - Đại học Quốc Gia Hà Nội đã dìu dắt, giúp đỡ em
hoàn thành chương trình học tập trong suốt 5 năm qua, cũng như đã tạo điều
kiện cho em được thực hiện khóa luận tốt nghiệp này.
Em xin bày tỏ sự tri ân và lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Thị Vân
Anh - Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH) và ThS.
Nguyễn Xuân Tùng – Trường Đại học Y Dược - Đại học Quốc Gia Hà Nội.
Thầy cô luôn tận tình hướng dẫn, giúp đỡ, kiên nhẫn chỉ dạy cũng như động
viên em thực hiện khóa luận tốt nghiệp.
Em xin cảm ơn Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia Việt
Nam (NAFOSTED) đã tài trợ cho dự án: “Nghiên cứu hoạt tính sinh học của
một số loài thuộc chi Canna, định hướng phát triển cây thuốc chủ lực chữa bệnh
tim mạch”, mã số: 106.02-2018.334 để em có thể hoàn thành nghiên cứu này.
Em cũng xin cảm ơn Khoa xét nghiệm Huyết Học - Bệnh viện Bạch Mai và
Khoa Đông máu - Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương đã tạo điều kiện
cho em thực hiện các thí nghiệm.
Cuối cùng, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến bố mẹ vì sự động
viên, hỗ trợ và quan tâm không ngừng. Đồng thời là lời cảm ơn đến những
người bạn, và những người đã hỗ trợ em trong thời gian hoàn thành đề tài này.
Trong quá trình thực hiện và hoàn thành khóa luận, dù đã rất cố gắng
nhưng khó có thể tránh khỏi những sai sót. Em rất mong nhận được ý kiến đóng
góp của thầy cô để khóa luận được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 5 năm 2021
Sinh viên
Nguyễn Thị Thanh Hoa
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Kí hiệu
Giải nghĩa
ADP
Adenosin diphosphat
AMP
Adenosin monophosphate
APTT
Thời gian thromboplastin từng phần hoạt hóa
(Activated Partial Thromboplastin Time)
AT III
Antithrombin III
AUC
Diện tích dưới đường cong
CGE2
3-methoxybenzaldehyde
CGE3
2-methoxynaphthalene
CGE4
4-Ketopinoresinol
CHD
Bệnh tim mạch vành
COX-1
Cyclooxygenase-1
CVDs
Các bệnh tim mạch
DVT
Huyết khối tĩnh mạch sâu
EtOAc
Ethyl acetate
GP
Glycoprotein
IC50
Liều ức chế 50 % đối tượng thử
(Inhibitory concentration 50%)
IHD
Bệnh tim thiếu máu cục bộ
IR
Quang phổ hồng ngoại
LMWH
Heparin trọng lượng phân tử thấp
MeOH
Methanol
MI
Nhồi máu cơ tim
MS
Khối phổ
NMR
Cộng hưởng từ hạt nhân
n-BuOH
n-Butanol
PCI
Can thiệp mạch vành qua da
PE
Thuyên tắc phổi
PPP
Huyết tương nghèo tiểu cầu
PRP
Huyết tương giàu tiểu cầu
PT
Thời gian Prothrombin (Prothrombin Time)
S (Slope)
Độ dốc của đường cong ngưng tập tiểu cầu
TT
Thời gian thrombin (Thrombine Time)
TXA2
Thromboxane A2
VTE
Huyết khối tĩnh mạch
%I
Phần trăm ức chế
DANH MỤC CÁC HÌNH
STT
Tên hình
Trang
Hình 1.1
Mười yếu tố nguy cơ gây tử vong liên quan đến
CVDs (phần nghìn).
5
Hình 1.2
Minh họa tác dụng của các thuốc chống ngưng
tập tiểu cầu.
7
Hình 1.3
Tác dụng của dẫn xuất coumarin.
9
Hình 1.4
Hình ảnh cây Canna indica (a) và quả (b), hạt
giống (c), thân rễ (d) của cây Canna indica.
12
Hình 1.5
Công thức hóa học của Betulinic acid (a),
Oleonolic acid (b), và Traraxer-14-en-3-one (c).
13
Hình 1.6
Một số hợp chất phenolic từ Canna edulis Ker.
14
Hình 1.7
Các dẫn xuất phenylpropanoid từ Canna edulis
15
Hình 1.8
Cây Ngải hoa
16
Hình 1.9
Hoa cây Ngải hoa
16
Hình 1.10
Các công thức hóa học thuộc nhóm
phytoconstituent đã được xác định có trong
CGE.
17
Hình 2.1
Sơ đồ chiết xuất các phân đoạn dịch chiết cây
Ngải hoa.
20
Hình 2.2
Công thức hóa học của CGE2 (A), CGE3 (B),
CGE4 (C).
20
Hình 2.3
Máy ACL-TOP 500.
22
Hình 2.4
Máy CHRONO-LOG 530 VS.
22
Hình 2.5
Mẫu máu sau khi ly tâm 500 vòng/phút trong 10
phút.
23
Hình 2.6
Mẫu PRP (bên trái) và PPP (bên phải) thu được
sau khi ly tâm.
23
Hình 3.1
Phần trăm ức chế ngưng tập tiểu cầu của hợp
chất sạch từ cây Ngải hoa khi sử dụng chất kích
tập collagen.
26
Hình 3.2
Phần trăm ức chế ngưng tập tiểu cầu của hợp
chất sạch từ cây Ngải hoa khi sử dụng chất kích
tập ADP.
29
