Khóa luận tốt nghiệp đại học: Vận dụng phương pháp bàn tay nặn bột trong tổ chức hoạt động dạy học chương “Dòng điện xoay chiều” Vật lý 12 THPT

Khóa luận này nghiên cứu việc vận dụng phương pháp dạy học "Bàn tay nặn bột" (BTNB), một phương pháp dựa trên sự tìm tòi và khám phá, vào giảng dạy chương "Dòng điện xoay chiều" trong môn Vật lý lớp 12 bậc Trung học phổ thông. Mặc dù BTNB đã được áp dụng rộng rãi ở cấp tiểu học và trung học cơ sở, việc triển khai nó ở cấp THPT, đặc biệt trong môn Vật lý, vẫn còn hạn chế. Đề tài nhằm chứng minh tính hiệu quả và sự cần thiết của việc đưa phương pháp này vào chương trình Vật lý 12.

Giáo viên Vật lý trung học phổ thông, cán bộ quản lý giáo dục, nhà nghiên cứu về phương pháp giảng dạy tích cực và đổi mới giáo dục, đặc biệt quan tâm đến phương pháp "Bàn tay nặn bột" trong lĩnh vực khoa học tự nhiên.

Nghiên cứu này tập trung vào việc vận dụng phương pháp "Bàn tay nặn bột" (BTNB) trong dạy học chương "Dòng điện xoay chiều" môn Vật lý 12 THPT. Khóa luận nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của BTNB, làm rõ khái niệm, mục tiêu, cơ sở khoa học và các nguyên tắc cốt lõi của phương pháp. Đặc biệt, nó trình bày chi tiết tiến trình dạy học BTNB, bao gồm các bước từ đặt tình huống, bộc lộ quan niệm ban đầu, đề xuất giả thuyết, thực nghiệm đến kết luận và hợp thức hóa kiến thức. Khóa luận cũng thiết kế cụ thể một giáo án áp dụng BTNB cho bài "Máy phát điện xoay chiều". Để kiểm chứng giả thuyết khoa học, nghiên cứu đã tiến hành thực nghiệm sư phạm tại trường THPT Huỳnh Thúc Kháng với hai nhóm đối chứng và thực nghiệm. Kết quả định tính cho thấy học sinh ở nhóm thực nghiệm tích cực, chủ động hơn trong học tập, khả năng lập luận và tư duy phát triển rõ rệt. Kết quả định lượng thông qua điểm kiểm tra và thống kê toán học cũng chứng minh chất lượng học tập của học sinh nhóm thực nghiệm cao hơn đáng kể, với tỉ lệ học sinh khá giỏi tăng và tỉ lệ yếu giảm so với nhóm đối chứng. Điều tra ý kiến học sinh cho thấy phần lớn các em đều hứng thú và mong muốn được học theo phương pháp này. Nghiên cứu kết luận rằng BTNB có tác dụng kích thích hứng thú học tập và nâng cao hiệu quả giảng dạy Vật lý, có tính khả thi cao trong môi trường THPT, mặc dù cần có giải pháp khắc phục một số hạn chế về cơ sở vật chất và kỹ năng giáo viên.