1
M C L CỤ Ụ
2
L I NÓI Đ UỜ Ầ .................................................................................................................. 2
I.T NG QUAN V KINH T TH GI I VÀ KINH T VI T NAM T 2008 –Ổ Ề Ế Ế Ớ Ế Ệ Ừ
NAY ................................................................................................................................... 3
1.Kinh t th gi iế ế ớ .......................................................................................................................... 3
2.Kinh t Vi t Namế ệ ....................................................................................................................... 8
II.KH NG HO NG TRÊN TH TR NG CH NG KHOÁN VI T NAM T 2008Ủ Ả Ị ƯỜ Ứ Ệ Ừ
– NAY .............................................................................................................................. 13
1.T ng quan th tr ng ch ng khoán Vi t Nam 2008 – nayổ ị ườ ứ ệ ...................................................... 13
3.1.Nguyên nhân khách quan ................................................................................................. 18
3.2.Nguyên nhân ch quanủ ..................................................................................................... 19
III.H NG PHÁT TRI N C A TH TR NG CH NG KHOÁN VI T NAMƯỚ Ể Ủ Ị ƯỜ Ứ Ệ ... 22
TÀI LI U THAM KH OỆ Ả .............................................................................................. 23
DANH SÁCH NHÓM .................................................................................................... 23
L I NÓI Đ UỜ Ầ
Th tr ng ch ng khoán Vi t Nam đã chính th c k ni m sinh nh t l n th c 11ị ườ ứ ệ ứ ỷ ệ ậ ầ ứ
ngày 20/7/2011.
V i nh ng nhà đ u t đã tr i qua quãng đ ng su t 11 năm tr i ròng rã cùng v iớ ữ ầ ư ả ườ ố ờ ớ
th tr ng, bi t bao nhiêu k ni m vui bu n đã đ n và đi. Đ c đ y và cũng m t đ y,ị ườ ế ỷ ệ ồ ế ượ ấ ấ ấ
đ th dao đ ng tâm tr ng c a nhà đ u t cũng h t nh bi n đ ng hình sin c a thồ ị ộ ạ ủ ầ ư ệ ư ế ộ ủ ị
tr ng trong vòng 10 năm.ườ
3
Con sóng đ u tiên t thu "khai sinh l p đ a" đã làm cho m i nhà giàu Hà N iầ ừ ở ậ ị ỗ ở ộ
đ c c ng thêm m t chi c Mercedes vào tài s n cá nhân c sau m t phiên th tr ngượ ộ ộ ế ả ứ ộ ị ườ
tăng nóng. Nó đã mang l i l i l c cho không bi t bao nhiêu ng i.ạ ợ ộ ế ườ
Dĩ nhiên, l i l c c a ng i này l i là m t mát c a ng i n - quy lu t b t bi nợ ộ ủ ườ ạ ấ ủ ườ ọ ậ ấ ế
và cũng là bài toán bù tr trong TTCK. Song ít gì, trong 10 năm đ u, th tr ng có xu ngừ ầ ị ườ ố
có lên, ch thuy t đ u t dài h n ít ra còn có tác d ng đ i v i nh ng ng i kiên nh n.ủ ế ầ ư ạ ụ ố ớ ữ ườ ẫ
Tài s n không đ n n i đ i nón ra đi không bao gi tr l i. Hoàn toàn không gi ng v iả ế ỗ ộ ờ ở ạ ố ớ
nh ng gì đã b t đ u t ngày sinh nh t 20/7/2010...ữ ắ ầ ừ ậ
Đ t kh ng ho ng b t đ u t cu i năm 2007 và tình tr ng đang suy thoái c a thợ ủ ả ắ ầ ừ ố ạ ủ ị
tr ng h n làm không ít nhà đ u t ph i lo l ng, bu n phi n. ườ ẳ ầ ư ả ắ ồ ề
Nhóm sinh viên H c vi n ngân hàng đã ch n đ ọ ệ ọ ề tài “Kh ng ho ng trên thủ ả ị
tr ng ch ng khoán Vi t Nam. Di n bi n và nguyên nhân”ườ ứ ệ ễ ế v i mong mu n đemớ ố
đ n m t cái nhìn t ng quan nh t v di n bi n th tr ng ch ng khoán Vi t Nam trongế ộ ổ ấ ề ễ ế ị ườ ứ ệ
th i kỳ kh ng ho ng cũng nh nguyên nhân khi n th tr ng r i vào tình tr ng này.ờ ủ ả ư ế ị ườ ơ ạ
I. T NG QUAN V KINH T TH GI I VÀ KINH T VI T NAM T 2008 –Ổ Ề Ế Ế Ớ Ế Ệ Ừ
NAY
1. Kinh t th gi iế ế ớ
Năm 2008
Năm 2008 đã đi vào lịch sử c aủ nh ng bữi nế đ ng ộkinh tế và cũng là năm mà giới
đ uầ t ưtrên thế giới nh nậ ra r ng ằhệ th ng ốtài chính có lớn và v ngữ m nhạ đ nế đâu cũng
có nh ng h n cữ ạ hế và rủi ro nh tấ định c a nó. C c ủ ụ di nệ thế giới tài chính có thể sẽ thay
đ iổ nhi u ềsau năm 2008 kể từ cu cộ đ iạ kh ngủ kho ngả năm 1929-1933, trong đó kh ngủ
ho ngả hệ th ng ốtài chính, nợ dưới chu nẩ và kh ngủ ho ngả trong lĩnh v cự bất đ ngộ s nả
được nh cắ tới nh ưlà nh ngữ ch đủ ề trọng tâm nh tấ c a ủnăm.
Cu c kh ng ho ng tài chínhộ ủ ả đ c “châm ngòi” b ng ho t đ ng cho vay th ch pượ ằ ạ ộ ế ấ
d i chu n d dãi và thi u ki m soát M . S l ng các kho n vay lo i này phátướ ẩ ễ ế ể ở ỹ ố ượ ả ạ
4
tri n bùng n trong th i kỳ hình thành bong bóng trên th tr ng đ a c M , do ng iể ổ ờ ị ườ ị ố ở ỹ ườ
đi vay đ t nhi u hy v ng vào vi c mua nhà đ bán ki m l i, còn các ngân hàng thì nh nặ ề ọ ệ ể ế ờ ậ
th y nh ng kho n l i nhu n quá béo b .Cu c kh ng ho ng tài chính đã đ y đ ng lo tấ ữ ả ợ ậ ở ộ ủ ả ẩ ồ ạ
c ba n n kinh t l n nh t th gi i là M , Nh t B n và khu v c s d ng đ ng ti nả ề ế ớ ấ ế ớ ỹ ậ ả ự ử ụ ồ ề
chung châu Âu vào suy thoái.Suy thoái t i các n n kinh t l n - đ ng th i là th tr ngạ ề ế ớ ồ ờ ị ườ
xu t kh u ch ch t c a các n n kinh t đang n i lên - kéo t c đ tăng tr ng s t gi mấ ẩ ủ ố ủ ề ế ổ ố ộ ưở ụ ả
trên ph m vi toàn c u. Trong quý 3, kinh t Trung Qu c tăng tr ng v i t c đ 9%,ạ ầ ế ố ưở ớ ố ộ
th p nh t trong vòng 5 năm tr l i.ấ ấ ở ạ
B i c nh th tr ng d u thôố ả ị ườ ầ liên ti p l p k l c và thi u chút n a chinh ph cế ậ ỷ ụ ế ữ ụ
m c 150 USD/thùng, l m phát là n i lo canh cánh c a c th gi i. Tuy nhiên, càng vố ạ ỗ ủ ả ế ớ ề
cu i năm, n i lo này càng gi m b t cùng v i s đi xu ng nhanh ch a t ng có c a giáố ỗ ả ớ ớ ự ố ư ừ ủ
nhiên li u.Th gi i l i ph i đ ng đ u v i m t m i đe d a m i là gi m phát,giá cệ ế ớ ạ ả ươ ầ ớ ộ ố ọ ớ ả ả
l ng th c gi m, d n t i h n ch đ u t phát tri n di n tích tr ng tr t, d n t i ngu nươ ự ả ẫ ớ ạ ế ầ ư ể ệ ồ ọ ẫ ớ ồ
cung eo h p,đe d a nghiêm tr ng cu c s ng c a t ng l p dân nghèo.ẹ ọ ọ ộ ố ủ ầ ớ
Chính sách ti n t :ề ệ T ch tr ng th t ch t ti n t đ ch ng kh ng ho ng, thừ ủ ươ ắ ặ ề ệ ể ố ủ ả ế
gi i đã chuy n sang n i l ng m nh m chính sách này đ ch ng kh ng ho ng và h trớ ể ớ ỏ ạ ẽ ể ố ủ ả ỗ ợ
tăng tr ng.Cùng v i vi c h lãi su t, các n c cũng liên t c b m ti n v i kh i l ngưở ớ ệ ạ ấ ướ ụ ơ ề ớ ố ượ
l n vào h th ng tài chính và n n kinh t đ tăng c ng tính thanh kho n cho thớ ệ ố ề ế ể ườ ả ị
tr ng.ườ
Hai m t hàng đ c quan tâm nhi u là ặ ượ ề vàng và d u thôầ đ u cùng đ t đ nh cao l chề ạ ỉ ị
s trong năm nay, v i m c trên 1.030 USD/oz đ i v i giá vàng vào th i đi m tháng 3, vàử ớ ứ ố ớ ờ ể
m c trên 147 USD/thùng đ i v i giá d u vào gi a tháng 7. Sau đó, giá c hai m t hàngứ ố ớ ầ ữ ả ặ
này cùng tr t d c dài.ượ ố
Năm 2009
N n kinh t th gi i đã d n sáng tr l i sau c n bão tài chính. Cu c kh ngề ế ế ớ ầ ở ạ ơ ộ ủ
ho ng đã khép l i khi các trung tâm kinh t tài chính l n phát đi nh ng tín hi u ph cả ạ ế ớ ữ ệ ụ
h i. Nh ng bi n pháp quy t li t trong chính sách ti n t n i l ng và tài khóa m r ngồ ữ ệ ế ệ ề ệ ớ ỏ ở ộ
c a các chính ph đ c nh n đ nh là nguyên nhân chính đem l i s ph c h i nhanhủ ủ ượ ậ ị ạ ự ụ ồ
chóng c a kinh t th gi i.ủ ế ế ớ
Các n c trên th gi i đã có s liên k t h p tác trongướ ế ớ ự ế ợ hành đ ng ng c u n nộ ứ ứ ề
kinh t , mà đ c bi t quan tr ng là ch ng trình hànhế ặ ệ ọ ươ đ ng c a các qu c gia nhóm G20.ộ ủ ố
Theo s li u c a Qu Ti n t Qu c t (IMF) nh ng n c nhóm G20 đã chi t ng c ngố ệ ủ ỹ ề ệ ố ế ữ ướ ổ ộ
kho ng 10 nghìn t USD đ kìm hãm đà suy gi m. Trong đó, Anh là n c chiả ỉ ể ả ướ nhi uề
5
nh t, đ n 94% GDP, k đ n là M , 25% GDP. C c d tr liên bang Mấ ế ế ế ỹ ụ ữ ữ ỹ đã duy trì lãi
su t FED m c th p g n 0% đ kích thích tiêu dùng và s n xu tấ ở ứ ấ ầ ể ả ấ nh m v c d y n nằ ự ậ ề
kinh t .ế
Kinh t toàn c uế ầ đã b t đ u có d u hi u ph c h i t trong quý II/2009. H u h tắ ầ ấ ệ ụ ồ ừ ầ ế
các qu c gia trên th gi i đã có t c đ tăng tr ng GDP d ng trong quý III và quýố ế ớ ố ộ ưở ươ
IV/2009. Ch s giá tiêu dùng CPI c a nhi u qu c gia cũng b t đ u tăng tr ng d ngỉ ố ủ ề ố ắ ầ ưở ươ
cho th y d u hi u ph c h i tr l i c a nhu c u tiêu dùng. Nhi u ch báo kinh t khácấ ấ ệ ụ ồ ở ạ ủ ầ ề ỉ ế
nh ch s lòng tin ng i tiêu dùng, tăng tr ng công nghi p,doanh s bán nhà, s đ nư ỉ ố ườ ưở ệ ố ố ơ
đ t hàng cũng đ c c i thi n khá tích c c. Các n n kinh t m i n i, đ c bi t là Trungặ ượ ả ệ ự ề ế ớ ổ ặ ệ
Qu c, cũng khôi ph c đ c đà tăng tr ng, th m chí còn nhanh h n mong đ i. T i M ,ố ụ ượ ưở ậ ơ ợ ạ ỹ
hai ch s quan tr ng hàng đ u là ch s s n xu t công nghi p và ch s “leading” (chỉ ố ọ ầ ỉ ố ả ấ ệ ỉ ố ỉ
s lãnh đ o) đã có s b t phá m nh m t m c đáy t i quý I/2009.ố ạ ự ứ ạ ẽ ừ ứ ạ
Tình tr ng th t nghi pạ ấ ệ c a nhi u n c v n còn m c r t cao: T i M lên t iủ ề ướ ẫ ở ứ ấ ạ ỹ ớ
10% là m c cao nh t trong nhi u năm qua, còn t l này c a Liên minh châu Âu đang ứ ấ ề ỷ ệ ủ ở
m c 9.8% và m c cao nh t trong h n 20 năm qua. Bên c nh đó,chính ph các n c ph iứ ứ ấ ơ ạ ủ ướ ả
chi m nh tay cho các kho n kích thích kinh t do v y thâm h t ngân sách c a các qu cạ ả ế ậ ụ ủ ố
gia l n đ c bi t t i M và Châu Âu đã tăng cao lên m c k l c. Đi u này cho th y sớ ặ ệ ạ ỹ ứ ỷ ụ ề ấ ự
ph c h i kinh t th gi i ch a th c s v ng ch c và phía tr c s còn nhi u khó khăn.ụ ồ ế ế ớ ư ự ự ữ ắ ướ ẽ ề
Chính vì v y, nhi u qu c gia v n cam k t ti p t c duy trì chính sách ti n t m r ng vàậ ề ố ẫ ế ế ụ ề ệ ở ộ
gi lãi su t m c th p đ h tr cho n n kinh t b t ch p c nh báo v nh ng h l yữ ấ ở ứ ấ ể ỗ ợ ề ế ấ ấ ả ề ữ ệ ụ
lâu dài và nguy c l m phát có th bùng phát.ơ ạ ể
Đ n cu i năm 2009, h u h t các ế ố ầ ế ch s ch ng khoánỉ ố ứ chính trên th gi i đ u đãế ớ ề
tăng cao h n so v i tr c cu c kh ng ho ng tài chính n ra h i tháng 10 năm ngoái. Cơ ớ ướ ộ ủ ả ổ ồ ụ
th , so v i cu i năm 2008, các ch s này đ u tăng 25-30%, còn so v i m c đáy đ cể ớ ố ỉ ố ề ớ ứ ượ
thi t l p trong năm nay thì m c tăng kho ng 50%.Nhìn chung, các ch s ch ng khoánế ậ ứ ả ỉ ố ứ
Châu Á có m c h i ph c m nh h n các Châu l c khác.Đi n hình là s h i ph c m nhứ ồ ụ ạ ơ ụ ể ự ồ ụ ạ
c a Ch ng khoán Trung Qu c và n Đ . Đã có lúc th tr ng ch ng khoán Bombay khiủ ứ ố Ấ ộ ị ườ ứ
ph i đóng c a giao d ch, vì các ch s tăng đi m quá m nh, v t biên đ cho phép. Tuyả ử ị ỉ ố ể ạ ượ ộ
nhiên, n u so v i đ u năm 2008 thì ph n l n các ch s ch ng khoán trên th gi i v nế ớ ầ ầ ớ ỉ ố ứ ế ớ ẫ
còn gi m t kho ng 15-25%.Ngày 15/7/2009, l n đ u tiên trong 1 năm r i, Trungả ừ ả ầ ầ ưỡ
Qu c v t Nh t B n đ tr thành th tr ng ch ng khoán l n th hai Th gi i nh tácố ượ ậ ả ể ở ị ườ ứ ớ ứ ế ớ ờ
d ng c a gói kích thích kinh t tr giá 585 t USD. Vào giai đo n tháng 8/2009, đã cóụ ủ ế ị ỷ ạ