Kỹ thuật mô phỏng thực trong thiết kế chiếu sáng:
Giảm thiểu sai lệch giữa thiết kế và thực tế
Thiết kế một công trình chiếu sáng có hiệu quả tốt là một thách thức, tư vấn
chọn lựa những thiết bị chiếu sáng đưa vào thiết kế làm sao cho tối ưu là
thách thức hơn, giải thích cho chủ đầu tư hiểu rõ và chấp thuận các ý tưởng
trong đồ án thiết kế là thách thức lớn hơn nữa, phương pháp tốt nhất là sử
dụng hình ảnh bởi kỹ thuật mô phỏng thực để vượt qua thách thức…
THIẾT KẾ CHIẾU SÁNG NỘI THẤT, CHIẾU SÁNG CÔNG CỘNG
Mỗi công trình chiếu sáng thông thường là một công trình kiến trúc, không
những đòi hỏi phải đạt được chức năng hiệu quả khi sử dụng về đêm mà còn
phải đảm bảo được tính thẩm mỹ cả về ban ngày. Người chịu trách nhiệm về
thiết kế có thể hiểu rất rõ về hệ thống chiếu sáng, chức năng của hệ thống,
hiệu ứng của hệ thống đối với cảnh quan xung quanh… nhưng thực sự rất
khó để giải thích cho chủ đầu tư hiểu được chất lượng của bản thiết kế đó
một cách rõ ràng. ví dụ như độ sáng sẽ thấy là như thế nào ? có đẹp không ?
hiệu ứng có ấn tượng không ? cảnh ban ngày và ban đêm khi đèn bật sáng
tương quan với cảnh quan xung quanh công trình ra sao ?…
Do vậy để tăng tính thuyết phục của đồ án thiết kế, người ta sử dụng thêm
các hình vẽ phối cảnh có tô bóng để cho dễ hình dung. Và điều bất ngờ xảy
ra là rất dễ có sự chấp thuận của chủ đầu tư sau khi kiểm tra các hình ảnh vẽ
phối cảnh công trình. Tuy nhiên, rất nhiều trường hợp sau khi thiết kế được
thông qua, chủ đầu tư cho đầu tư lắp đặt và đưa vào sử dụng thì công trình
không đạt được hiệu quả như mong muốn…
Vấn đề ở chỗ các hình vẽ phối cảnh tô bóng chỉ mang tính mô phỏng chứ
không thể hiện được hiệu ứng ánh sáng thực, hiệu ứng ánh sáng được thực
hiện bởi chủ quan của người làm đồ hoạ bằng những công cụ thông dụng,
khi thực hiện người làm đồ hoạ chỉ sử dụng kỹ năng đồ hoạ để làm sao cho
bức ảnh đẹp và hấp dẫn là đạt yêu cầu mà hầu như không quan tâm gì đến
đặc tính kỹ thuật quang học của bộ đèn chiếu sáng.
Thậm chí đối với những nhà thiết kế chiếu sáng chuyên nghiệp hơn, các kỹ
sư thiết kế thường sử dụng những phần mềm chuyên dụng để tính toán thiết
kế chiếu sáng, tiếp theo sử dụng phần mềm thiết kế 3D dựng hình mô phỏng
công trình, bố trí đèn chiếu sáng theo đúng phương án đã tính toán thiết kế
sau đó tô bóng để tạo hiệu ứng hình ảnh. Tuy nhiên phương pháp này cũng
chỉ là mô phỏng ước lệ, vì việc điều chỉnh cường độ sáng của đèn, góc chiếu
rộng hẹp, màu sắc ánh sáng… chỉ cần một cách đơn giản là kéo chuột điều
chỉnh đặc tính nguồn sáng có sẵn trên các công cụ có sẵn của phần mềm để
có được hình ảnh đẹp và hấp dẫn hơn.
THIẾT KẾ CHIẾU SÁNG VỚI KỸ THUẬT MÔ PHỎNG ƯỚC LỆ
HOẶC VẼ PHÔI CẢNH…
Thực tế phương pháp mô phỏng ước lệ luôn có độ xác thực cao hơn phương
pháp vẽ phối cảnh tô bóng. Với phương án mô phỏng ước lệ, các kỹ sư đồng
thời đệ trình luôn cả kết quả tính toán thiết kế chiếu sáng với sự tư vấn lựa
chọn những thiết bị chiếu sáng rất cụ thể. tuy nhiên có một điểm không may
mắn là các kết quả tính toán đó là những con số kỹ thuật khô khan và phải là
những người có chuyên môn mới hiểu một cách rõ ràng. Vì vậy, do sự hấp
dẫn bởi hình ảnh đẹp của hai phương pháp mô phỏng này nên chủ tư rất dễ
dãi với sự lựa chọn thiết bị chiếu sáng khi quyết định đầu tư cho công trình.
Kết quả là nhiều trường hợp hiệu quả đầu tư không đạt được như mong
muốn, đối với các công trình chiếu sáng nội thất thì việc khắc phục có thể
nằm trong phạm vi điều chỉnh được. tuy nhiên đối với các công trình chiếu
sáng bên ngoài, đặc biệt là chiếu sáng công cộng thì sự dễ dãi trong việc
chọn lựa thiết bị chiếu sáng mà xem nhẹ kết quả tính toán của tư vấn thiết kế
thì nhiều khi dẫn đến sự lãng phí lớn, do tính chất của công trình công cộng
việc khắc phục đòi hỏi nhiều thủ tục và chi phí thường khá cao…