LÀ NGƯỜI ĐỒNG TÍNH,
SONG TÍNH VÀ CHUYỂN GIỚI
(LGBT) Ở CHÂU Á:
BÁO CÁO QUỐC GIA VIỆT NAM
Tổng hợp và phân tích môi trường pháp lý và xã hội cho
các cá nhân, tổ chức xã hội dân sự của người đồng tính,
song tính và chuyển giới (LGBT)
Đề xuất cách trích dẫn:
UNDP, USAID (2014). BÁO CÁO QUỐC GIA LGBT VIỆT NAM – LÀ LGBT Ở CHÂU Á . Bangkok.
Báo cáo này đã được xem xem xét về mặt kỹ thuật bởi UNDP và USAID như một phần của sáng kiến “Là LGBT ở
Châu Á” (Being LGBT in Asia). Báo cáo dựa trên các quan sát của những tác giả của Đối thoại Cộng đồng LGBT Quốc
gia Việt Nam (Viet Nam National LGBT Community Dialogue) được tổ chức tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh
vào tháng 6 năm 2013, trao đổi với các tham dự viên, và tổng quan các tài liệu đã xuất bản. Những quan điểm và
ý kiến trong báo cáo này không nhất thiết thể hiện lập trường về chính sách của Chương trình Phát triển Liên Hợp
Quốc tại Việt Nam (UNDP) hay Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID).
UNDP phối hợp với những người ở mọi tầng lớp trong xã hội để xây dựng các quốc gia với khả năng chống đỡ
được khủng hoảng, và đạt được cũng như duy trì những sự phát triển nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho
tất cả mọi người. Vận hành tại 170 quốc gia và vùng lãnh thổ, chúng tôi mang đến góc nhìn toàn cầu và hiểu biết
địa phương để nâng cao sức mạnh cho người dân và sự vững vàng cho các quốc gia.
Bản quyền của UNDP 2014
Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (United Nations Development Programme)
Trung tâm UNDP Khu vực Châu Á-Thái Bình Dương (UNDP Asia-Pacific Regional Center)
Toà nhà United Nations Service Building, tầng 3
Đường Rajdamnern Nok, Bangkok 10200, Thái Lan
Email: aprc.th@undp.org
Điện thoại: +66 (0)2 304-9100
Fax: +66 (0)2 280-2700
Web: http://asia-pacific.undp.org/
Thiết kế: Safir Soeparna/Ian Mungall/UNDP, Bùi Mạnh Tiến/ Việt Nam
LÀ NGƯỜI ĐỒNG TÍNH,
SONG TÍNH VÀ CHUYỂN GIỚI (LGBT)
Ở CHÂU Á:
BÁO CÁO QUỐC GIA VIỆT NAM
Tổng hợp và phân tích môi trường pháp lý và xã hội cho
các cá nhân, tổ chức xã hội dân sự của người đồng tính,
song tính và chuyển giới (LGBT)
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN 3
TỪ VIẾT TẮT 4
TÓM TẮT TỔNG QUAN 5
GIỚI THIỆU 9
TỔNG QUAN VỀ LỊCH SỬ LGBT TẠI VIỆT NAM 11
NHỮNG BƯỚC PHÁT TRIỂN GẦN ĐÂY 16
10 SỰ KIỆN QUAN TRỌNG NHỮNG NĂM QUA 22
ĐỐI THOẠI QUỐC GIA VỀ CỘNG ĐỒNG LGBT VIỆT NAM 24
LAO ĐỘNG 25
GIÁO DỤC 27
Y TẾ 29
GIA ĐÌNH 31
CHÍNH SÁCH, QUYỀN VÀ LUẬT 36
CHIẾN LƯỢC THEN CHỐT 40
VẬN ĐỘNG CHÍNH SÁCH 40
DỊCH VỤ HỖ TRỢ 41
THỂ HIỆN TRÊN TRUYỀN THÔNG 41
NGHIÊN CỨU 42
PHÁT TRIỂN TỔ CHỨC VÀ XÂY DỰNG NĂNG LỰC 43
NGUỒN TRÍCH DẪN 47
PHỤ LỤC 1: DANH SÁCH CÁC TỔ CHỨC LGBT NỔI BẬT TẠI VIỆT NAM 50
PHỤ LỤC 2: TRUYỀN THÔNG 51
PHỤ LỤC 3: LUẬT VÀ CHÍNH SÁCH 53
LỜI CẢM ƠN
Báo cáo này lấy dẫn chứng từ các bài trình bày và những cuộc thảo luận từ buổi Đối thoại Cộng đồng LGBT Quốc
gia Việt Nam đã được tổ chức tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 6/2013. Những thông tin bổ sung
được thu thập từ các cuộc phỏng vấn với những người tham gia vào buổi đối thoại cùng với việc nghiên cứu
những tài liệu đã được xuất bản. Xin hãy lưu ý rằng vì liên tục có những thay đổi trong quá trình vận động chính
sách của cộng đồng LGBT và trong các hoạt động chính trị, nên có thể có những bước phát triển mới không được
nhắc đến trong báo cáo vào thời điểm báo cáo được xuất bản.
Những người tổ chức muốn gửi lời cảm ơn sâu sắc đến tất cả những người đã tham gia vào buổi Đối thoại và cung
cấp những thông tin đầu vào quý giá cho báo cáo này.
Báo cáo này được viết bởi Đinh Hồng Hạnh và Trần Khắc Tùng, cùng với sự hỗ trợ của Liễu Anh Vũ và Vy Lam.
Tất cả những bức ảnh trong báo cáo này là các tham dự viên buổi Đối thoại và được cung cấp bởi Trung tâm ICS và
Lương Thế Huy.
Thomas White, Phó Giám đốc, Văn phòng Quản lý Hành chính và Dân số dễ bị tổn thương (Governance and
Vulnerable Populations Office), Phái đoàn Phát triển khu vực châu Á, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (RDMA
– USAID Regional Development Mission Asia); Edmund Settle, Cố vấn chính sách và Saurav Jung Thapa, Cán bộ
kỹ thuật LGBT và Nhân quyền từ Trung tâm UNDP khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (UNDP Asia-Pacific Regional
Centre) đã đóng góp những ý kiến và thông tin đầu vào quý báu cho những bản thảo của báo cáo. Andy Quân là
người biên tập báo cáo.
Cuối cùng, các đối tác trong buổi Đối thoại ghi nhận những đóng góp xuất sắc của các tổ chức dân sự xã hội, Viện
Nghiên cứu Kinh tế, Xã hội và Môi trường (iSEE); Trung tâm Nâng cao Năng lực Cộng đồng (CECEM); Viện Nghiên
cứu Phát triển Xã hội (ISDS), Mạng lưới Quốc gia Phòng chống HIV/AIDS cho nam giới có quan hệ tình dục đồng
giới và những người chuyển đổi giới tính, và cảm ơn tới những người biên tập, biên dịch đã dành rất nhiều thời
gian và công sức cho báo cáo này gồm Nguyễn Hải Yến, Vũ Kiều Châu Loan, Trịnh Thanh Tùng, Nguyễn Thanh Tâm,
Phùng Minh Trang.
Đối thoại Cộng đồng LGBT Quốc gia và báo cáo quốc gia được hỗ trợ bởi UNDP và USAID thông qua sáng kiến khu
vực “Là LGBT ở Châu Á” bao gồm 8 quốc gia: Campuchia, Trung Quốc, Indonesia, Mông Cổ, Nepal, Philippines, Thái
Lan và Việt Nam. Sáng kiến học hỏi chung này được thực hiện nhằm tìm hiểu những thách thức về pháp lý, chính
trị và xã hội mà những người LGBT phải đối mặt; luật pháp và chính sách liên quan, khả năng tiếp cận pháp lý và
dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Sáng kiến cũng sẽ xem xét những nhu cầu của các tổ chức LGBT, môi trường họ đang
hoạt động, khả năng tham gia vào các buổi đối thoại về chính sách và quyền con người, và vai trò của công nghệ
mới trong việc hỗ trợ vận động ủng hộ LGBT.