HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG
LỊCH SỬ
ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
(Dùng cho sinh viên hệ đào tạo đại học từ xa)
Lưu hành nội bộ
HÀ NỘI - 2007
HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG
LỊCH SỬ
ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
Biên soạn : TS. TRẦN THỊ MINH TUYẾT
ThS. NGUYỄN THỊ HỒNG VÂN
3
LỜI NÓI ĐẦU
Với mục đích góp phần vào công cuộc xã hội hóa giáo dục và nâng cao năng lực, vị thế của
Học viện Công nghệ-bưu chính viễn thông, Trung tâm đào tạo BCVT1 đã tổ chức đào tạo hệ đại
học theo hình thức giáo dục từ xa kết hợp với mạng tin học - viễn thông. Hình thức đào tạo này có
nhiều nét đặc thù so với các hình thức đạo tạo trước đây mà nét tiêu biểu nhất đó là sinh viên phải
tự học, tự nghiên cứu là chủ yếu với sự giúp đỡ của thầy cô và các phương tiện tin học hiện đại.
Nhằm mục đích tạo điều kiện cho sinh viên tự nghiên cứu, Trung tâm đào tạo BCVT1 đã đề ra kế
hoạch biên soạn tài liệu hướng dẫn học tập cho hệ đào tạo từ xa. Cuốn sách này được ra đời trong
hoàn cảnh và mục đích như vậy.
Khi nhận biên soạn tài liệu hướng dẫn học tập môn ‘Lịch sử Đảng Cộng Sản Việt nam’’,
nhóm biên soạn chúng tôi luôn lưu ý tuân thủ ba điều sau đây. Thứ nhất: Đây không phải là giáo
trình môn ‘’Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam’’ vì chúng ta đã có cuốn giáo trình chuẩn do Bộ
giáo dục và đào tạo biên soạn cho các trường đại học, cao đẳng. Đây càng không phải là bài giảng
của giáo viên dùng để lên lớp cho môn học này. Đúng như tên gọi của nó- đây là tài liệu hướng
dẫn học tập trên cơ sở giáo trình đã có sẵn. Vì vậy, khi sử dụng cuốn tài liệu này, trước hết sinh
viên phải nghiên cứu bản thân cuốn giáo trình chuẩn. Thứ hai: chúng tôi rất lưu ý tới đối tượng sử
dụng tài liệu này là sinh viên học từ xa với điều kiện chủ yếu là tự học mà không được thầy cô
thuyết giảng trực tiếp và kỹ càng như các loại hình đào tạo khác nên chúng tôi cố gắng biên soạn
tài liệu theo hướng chốt lại những nội dung quan trọng nhất mà sinh viên cần nắm được khi
nghiên cứu giáo trình để sinh viên tự học dễ dàng hơn. Thứ ba: chúng tôi tuân thủ những yêu cầu
của Trung tâm đặt ra đối với nhóm biên soạn như bản hợp đồng đã ký kết.
Biên soạn cuốn tài liệu hướng dẫn học tập môn Lịch sử Đảng CSVN đối với nhóm biên
soạn chúng tôi là một điều tương đối khó khăn khi trên thực tế chúng tôi chưa được làm quen
nhiều với loại hình đào tạo này và cũng chưa được tiếp xúc với một tài liệu nào tương tự do các
trường bạn biên soạn để tham khảo và rút kinh nghiệm. Vì vậy, tuy rất cố gắng nhưng có lẽ cuốn
sách này vẫn cần phải tiếp tục chỉnh sửa để hoàn thiện hơn nữa. Chính thực tiễn giảng dạy và sự
phản hồi của sinh viên sẽ giúp chúng tôi làm tiếp việc này trong tương lai.
Với tất cả sự nghiêm túc và trách nhiệm với công việc, chúng tôi tự nhận thấy cuốn tài liệu
này đáp ứng được những yêu cầu đề ra đối với sản phẩm là tài liệu hướng dẫn học tập và sẽ giúp
đỡ sinh viên một cách tích cực trong quá trình tự học.
Chúng tôi chân thành cảm ơn sự góp ý của các đồng nghiệp và bạn đọc để cuốn sách này
ngày càng trở nên hoàn thiện hơn.
Nhóm biên soạn
4
BÀI MỞ ĐẦU
NHẬP MÔN LỊCH SỬ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
GIỚI THIỆU
1 Giới thiệu chung:
Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam là một chuyên ngành của khoa học lịch sử. Đó còn là
chuyên ngành mang nội dung khoa học chính trị và có quan hệ mật thiết với các khoa học về lý
luận của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Khoa học Lịch sử Đảng nghiên cứu quy
luật phát sinh, phát triển và trưởng thành của bản thân Đảng Cộng sản Việt Nam với tính cách là
một thực thể chính trị-xã hội và những quy luật hoạt động lãnh đạo của Đảng với tư cách là đội
tiên phong lãnh đạo sự nghiệp cách mạng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động nước ta.
Khoa học lịch sử Đảng có đối tượng, chức năng, nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu cụ thể
của mình. Bài giảng này trang bị cho sinh viên cái nhìn tổng quan về môn học để có thể tiếp cận
các kiến thức cụ thể dễ dàng hơn.
2. Mục đích yêu cầu:
Khi nghiên cứu bài này, sinh viên cần nắm được những nội dung chính sau đây:
- Đối tượng nghiên cứu của môn học.
- Phương pháp nghiên cứu môn học
- Mục đích, yêu cầu và chức năng, nhiệm vụ của môn học
- Ý nghĩa khoa học và thực tiễn sau khi nghiên cứu môn Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam.
NỘI DUNG
1. Đối tượng nghiên cứu của lịch sử Đảng
• Xem giáo trình trang 8-9
• Trong phần này, sinh viên cần nắm được các nội dung chính sau đây:
- Lịch sử là khoa học nghiên cứu về xã hội và con người của xã hội, nghiên cứu về cuộc
sống đã qua của nhân loại một cách toàn diện trong sự vận động, phát triển với những quy luật
phổ biến và đặc thù của nó.
- Lịch sử Việt nam từ 1930 tới nay và lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó hữu cơ với
nhau , tuy có đối tượng nghiên cứu, nhiệm vụ nghiên cứu khác nhau:
+ Lịch sử Việt Nam cận- hiện đại có nhiệm vụ nghiên cứu một cách toàn diện các biến cố
lịch sử diễn ra ở cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng của xã hội Việt Nam trong quá trình
chuyển biến cách mạng từ một xã hội thuộc địa- phong kiến đến hiện nay ( từ 1930 đến nay).
+ Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam là một bộ phận của lịch sử dân tộc, nên có phạm vi
nghiên cứu hẹp hơn. Đó là nghiên cứu những điều kiện và biến cố lịch sử đã diễn ra trong quá
trình ra đời, lãnh đạo và đấu tranh cách mạng của Đảng CSVN.
- Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam là khoa học nghiên cứu về quá trình xuất hiện và trưởng
thành của Đảng Cộng sản Việt Nam – chính đảng cách mạng của giai cấp công nhân Việt Nam;
về quá trình hoạt động trên các mặt lý luận, chính trị, tư tưởng và tổ chức thực tiễn; là khoa học
5
về quy luật vận động phát triển của các biến cố và của quá trình tổ chức lãnh đạo của Đảng trong
các thời kỳ và các giai đoạn cách mạng ở nước ta.
2. Phương pháp nghiên cứu:
• Xem giáo trình trang 16-19.
• Trong phần này, sinh viên cần nắm được các nội dung chính sau đây :
2.1 Phương pháp luận chung của chủ nghĩa Mác - Lê nin:
- Nghiên cứu trên cơ sở của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử để
thấy được sự phát triển khách quan trong quá trình nhận thức, cũng như quá trình chỉ đạo thực
tiễn cách mạng của Đảng.
- Nghiên cứu trên quan điểm lịch sử cụ thể, tránh sự áp đặt chủ quan, tránh thoát ly hoàn
cảnh lịch sử cụ thể kẻo dẫn tới sai lầm trong nghiên cứu.
- Phải thể hiện tính Đảng trong nghiên cứu lịch sử.
2.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể của khoa học lịch sử nói chung, như phương pháp
lịch sử và phương pháp lô gíc, đồng đại và lịch đại, phân tích và tổng hợp, quy nạp và diễn dịch,
cụ thể hóa và trừu tượng hóa…
Trong các phương pháp kể trên, hai phương pháp quan trọng nhất là phương pháp lịch sử
và phương pháp lô gích bởi phương pháp lịch sử dựa trên việc bám sát các sự kiện lịch sử sẽ thể
hiện được tính cụ thể, sinh động, phong phú của lịch sử. Còn phương pháp lôgíc giúp ta tìm thấy
tính tất yếu, tính quy luật, xu hướng phát triển trong sự thăng trầm, bộn bề của lịch sử. Như vậy,
hai phương pháp này luôn bổ sung, hỗ trợ cho nhau.
3. Mục đích, yêu cầu, chức năng, nhiệm vụ
• Xem giáo trình trang 9-16.
• Trong phần này, sinh viên cần nắm được các nội dung chính sau đây :
3.1. Mục đích, yêu cầu :
3.1.1. Mục đích:
- Hiểu rõ quá trình hình thành, phát triển của tổ chức Đảng và những hoạt động toàn diện
của Đảng.
- Khẳng định Đảng Cộng sản Việt Nam là nhân tố hàng đầu đảm bảo mọi thắng lợi của
cách mạng Việt Nam
- Làm rõ những vấn đề có tính quy luật của cách mạng Việt Nam.
- Tổng kết những kinh nghiệm của lịch sử giúp định hướng cho giai đoạn xây dựng CNXH
hiện nay của đất nước.
- Từ những kiến thức cơ bản trên để hình thành lòng tin vào sự lãnh đạo của Đảng và
đường lối đổi mới của đất nước.
3.1.2. Yêu cầu khi nghiên cứu:
- Nghiên cứu một cách khách quan, toàn diện và có hệ thống, có sự so sánh với những yêu
cầu thực tiễn của các sự kiện cơ bản trong từng giai đoạn, từng thời kỳ cách mạng.
- Khẳng định được những thắng lợi, những thành tựu, những sai lầm khuyết điểm trong quá
trình lãnh đạo của Đảng là tất yếu khách quan trong quá trình nhận thức và lãnh đạo của Đảng.