ứ ẻ ủ ệ ề ắ ạ Đ bài: Lòng nhân ái c a Th ch Lam qua truy n ng n Hai đ a tr
Bài làm
ự ự ấ ạ ạ ữ Th ch Lam (1910 1942) là cây bút có tài nh t trong T l c Văn đoàn. Hàng lo t nh ng
ấ ấ ủ ắ ủ ộ ấ ư ệ ầ ạ truy n ng n c a ông ghi d u n c a m t t m lòng nhân ái , nh làn gió đ u mùa se l nh,
ề ấ ẫ ả ướ ấ ạ ữ ữ ậ ố ộ ờ th m đ m ni m c m thông tr c nh ng s ph n b t h nh, nh ng cu c đ i chìm trong
ố ỷ ệ ữ ủ ủ ệ ấ bóng t ữ i. Th p thoáng trong nh ng câu chuy n c a ông bóng hình k ni m c a nh ng
ứ ứ ẻ ạ ẩ ấ ằ ổ ơ ượ ngày tháng đã h n sâu trong ký c tu i th Th ch Lam. Hai đ a tr , tác ph m th m đ m
ườ ộ ấ ư ứ ể tình ng i, nh minh ch ng tiêu bi u cho m t t m lòng nhân ái.
ườ ư ộ ơ ữ ệ ắ ạ ậ ỗ Có ng i đã nh n xét, m i truy n ng n Th ch Lam nh m t bài th tr ế ữ tình. Th L ,
ườ ạ ủ ự ự ủ ễ ạ ậ ồ ộ m t ng i b n c a ông đã nh n xét: "S th c c a tâm h n mà Th ch Lam di n trong l ờ i
ươ ứ ạ ư ề ề ẻ ờ ằ ủ c a văn ch ng ph c t p nhi u hình nhi u v , nh ng bao gi ắ cũng đ m th m, cũng nhân
ẹ ộ ệ ầ ủ ươ ươ ớ ậ h u, cũng ngh n ngào m t chút l th m kín c a tình th ng". Tình th ng v i con ng ườ i
ứ ẻ ề ệ ầ ố ố trong Hai đ a tr hình thành trên n n không gian ph huy n nghèo đ y bóng t ớ i, v i
ấ ả ư ộ ờ ầ ữ ở ị ẩ ẹ nh ng cu c đ i l m lũi, v t v m u sinh: m con ch Tí, bác ph Siêu, gia đình bác X m.
ậ ượ ư ữ ệ ầ ươ Nh ng nh ng nhân v t đ c ông dành cho "chút l th m kín", yêu th ng chân thành
ấ ẽ ứ ả ở ộ ờ ị nh t có l ủ ẻ là hai ch em Liên và An. B i hai đ a tr chính là m t m ng đ i nghèo túng c a
ạ ị ạ ế ớ ươ ệ ẩ ả ố ệ ố hai ch em Th ch Lam t i ph huy n C m Giàng (H i D ng). Th gi ệ i ph huy n hi n
ẻ ơ ứ ự ơ ồ ữ ế ể ậ ạ ơ ra qua góc nhìn tr th ch a đ ng nh ng bí m t m h . H n ai h t, Th ch Lam hi u rõ
ủ ữ ế ắ ả ạ ổ ớ ở ơ tâm tr ng c a nh ng em bé không có tu i th kh c kho i, đau đ n th nào, b i đó chính
ừ ữ ữ ệ ế ả ả ấ là nh ng gì nhà văn đã t ng tr i nghi m. T t th y nh ng gì nhà văn đem đ n trong câu
ệ ệ ệ ầ ố ố ờ chuy n không có c t truy n này: không gian đìu hiu ph huy n, th i gian đi d n vào đêm
ắ ố ờ ợ ữ ủ ế ế ả ố khuya, đ n nh ng kho nh kh c s ng c a Liên và An ch đ i chuy n tàu cu i cùng băng
ộ ấ ủ ừ ệ ệ ố qua ph huy n... mang ý nghĩa thông đi p c a m t t m lòng chân thành : đ ng bao gi ờ
ộ ờ ữ ố ườ ơ ậ ữ lãng quên nh ng cu c đ i trong bóng t i! Và chính ông là ng ồ i đã kh i d y nh ng ngu n
ạ ỳ ể ỗ ườ ọ ắ ủ ẻ ẹ ấ ị ườ sáng l k đ m i ng i đ c chúng ta th m thía v đ p bình d và sâu s c c a con ng i.
ạ ườ ứ ủ ứ ơ ườ ầ Th ch Lam là ng ế ề i ý th c rõ h n h t v thiên ch c c a ng i c m bút chân chính trong
ầ ươ ế ả ườ ọ ự ờ ự l i t a Gió đ u mùa: "Văn ch ng không ph i là cách đem đ n cho ng i đ c s thoát li
ự ạ ươ ứ ộ ớ ắ ự hay s quên. Mà trái l i văn ch ng là m t th khí gi i đ c l c và thanh cao mà chúng ta
ể ố ế ớ ộ ả ố có đ t ổ cáo và thay đ i m t cái th gi i gi ừ d i và tàn ác; v a làm cho lòng ng ườ ượ c i đ
ể ệ ệ ấ ừ ạ ơ thêm trong s ch và phong phú h n lên". Quan ni m y đã th hi n trên t ng trang văn,
ả ở ầ ở ứ ẻ ẩ ấ ạ ừ t ng dòng c m xúc Hai đ a tr , làm nên ph m ch t hàng đ u văn Th ch Lam, làm
ườ ọ ượ ố ế ớ ủ ấ ấ ạ ng i đ c đ c s ng cùng th gi ự i c a lòng nhân ái. T m lòng y giúp ông t o d ng
ượ ượ ườ ẻ ẹ ấ ữ ườ đ ắ c không khí th m đ m tình ng i, đi sâu khai phá nh ng v đ p r t ng i và nói lên
ữ ọ ườ ườ ọ ữ ẩ ờ ị nh ng tâm tình khát v ng con ng i. Ng ấ i đ c có d p th m th u nh ng nét đ i th ườ ng
ộ ế ấ ễ ỏ ệ ế ộ m t cách tinh t mà n u vô tình chúng ta r t d b qua, trong m t câu chuy n đan xen
ế ố ệ ị ữ ấ ượ ữ ự ữ ớ ể ả nh ng y u t hi n th c thi v tr tình, v i nh ng n t ng và c m giác không th phai
ờ ề ộ ố ườ ệ ố m v cu c s ng và con ng i ph huy n.
ượ ệ ằ ấ ả ấ ượ ậ ộ ố Đó là cu c s ng đã đ c nhà văn tái hi n b ng t ữ t c nh ng n t ấ ủ ng đ m nét nh t c a
ộ ờ ượ ồ ưở ự ằ ưở m t th i dĩ vãng. Không gian đ c d ng lên b ng h i t ng giúp ta suy t ắ ng sâu s c
ộ ố ủ ề ườ ữ ầ ả ố ơ h n v cu c s ng c a con ng ả i trong nh ng hoàn c nh đ y ám nh bóng t ủ ụ i ph ch p
ỗ ộ ộ ờ ế ủ ư ệ ề ố ỗ ườ lên cu c đ i. M i m t chi ti ơ ậ t c a ph huy n nh kh i d y bao n i ni m con ng i. T ừ
ề ờ ạ ị ố ở ầ ế ậ ạ ặ ộ ớ ố m t nh p s ng ch m ch p, n ng n , r i r c m đ u v i "ti ng tr ng thu không trên cái
ộ ả ể ọ ỏ ừ ủ ế ề ệ ắ ộ ổ ồ chòi c a huy n nh t ng ti ng m t vang ra đ g i bu i chi u", m t c m giác l ng bu n
ự ế ế ế ầ ỗ ứ c tăng d n cùng âm thanh " ch nhái" đ n "ti ng mu i vo ve". S yên tĩnh không đem l ạ i
ả ườ ữ ế ề ệ ả ả c m giác êm cho lòng ng i mà ti p li n đó là nh ng hình nh hi n lên qua ánh nhìn
ắ ầ ộ ố ờ ắ ủ ở ủ c a cô bé Liên, m t đôi m t đ y bóng t i. "Cái gi ữ kh c c a ngày tàn" cũng m ra nh ng
ộ ờ cu c đ i tàn héo.
ộ ờ ấ ợ ọ ữ ữ ả ấ ợ ố ừ Nh ng cu c đ i y th p thoáng trong quang c nh ch vãn: "Ch h p gi a ph vãn t lâu.
ườ ề ế ứ ế ẻ ấ ồ ở Ng ấ i v h t và ti ng n ào cũng m t", "m y đ a tr con nhà nghèo ợ ven ch cúi lom
ặ ấ ạ ấ ứ ứ ặ ạ khom trên m t đ t đi l i tìm tòi. Chúng nh t nh nh thanh n a, thanh tre, hay b t c cái gì
ể ượ ủ ườ ể ạ ơ ấ ữ ọ ơ có th dùng đ c c a các ng i bán hàng đ l i". Nh ng nét phác h a đ n s y làm
ự ủ ữ ệ ể ệ ố ế ấ ỉ ứ ỏ tăng nét hi n th c đi n hình c a ph huy n. Nh ng chi ti t y không ch ch ng t năng
ườ ụ ể ủ ủ ắ ạ ả ộ ự l c quan sát tinh t ộ ng c a nhà văn mà còn c t nghĩa c th cho đ nh y c m c a m t
ấ ứ ộ ệ ể ặ ỏ ồ ỏ ườ ộ ố ủ tâm h n không b qua b t c m t bi u hi n nh nh t bình th ng c a cu c s ng đ t ể ừ
ữ ơ ưở ề ậ ườ ể ồ ướ ự đó kh i ln nh ng liên t ng v thân ph n con ng i. Đ r i, ông h ủ ng s quan tâm c a
ườ ọ ề ậ ụ ể ữ ắ ố ị ố ọ ng ẹ i đ c v nh ng s ph n c th : m con ch Tý ngày đi mò cua b t tép, t i d n hàng
ướ ỳ ề ề ế ặ ộ ừ ậ ố ế ộ n c, chi u nào cũng th , theo m t chu k đ u đ n "t ch p t i cho đ n đêm", m t bà
ử ỉ ử ư ệ ộ ở ớ ấ ụ c Thy n a điên n a t nh thoáng hi n nh ng khó quên, m t gánh ph bác Siêu v i ch m
ệ ỏ ừ ố ữ ẩ ộ ườ ấ ử l a nh và vàng hi n lên t đêm t i, m t gia đình bác X m... nh ng con ng i y đã tô
ộ ố ủ ệ ề ạ ố ị ậ đ m cu c s ng ph huy n v đêm, hoà cùng gian hàng t p hoá c a ch em Liên và An.
ộ ố ấ ố ả ồ ẻ ạ ứ ị ấ ầ Cu c s ng y chìm trong bóng t i, m đ m và bu n t ạ . Ánh sáng c b l n át d n. Th ch
ố ậ ứ ự ủ ệ ố ằ Lam đã xây d ng b c tranh ph huy n b ng th pháp đ i l p ánh sáng và bóng t ố ấ i r t
ộ ủ ợ ủ ủ ữ ữ ứ ạ quen thu c c a ch nghĩa lãng m n. Nh ng ngôn ng giàu s c g i c a nhà văn đã đem
ự ậ ệ ẩ ố ữ ế đ n ý nghĩa hi n th c đ m nét cho tác ph m. Ánh sáng và Bóng t ả i không ph i là nh ng ý
ượ ụ ể ư ừ ệ ả ạ ệ ni m t ừ ng tr ng trong văn Th ch Lam mà hi n hình c th trong t ng khung c nh , t ng
ộ ố ờ ẩ ứ ữ ủ ấ ầ ả ộ ưở ư ặ m nh đ i, n ch a nh ng xung đ t ng m ng m c a cu c s ng t ng nh bình l ng.
ế ề ố ư ự ố ướ ườ ọ ề Vi t v bóng t ấ i, nh ng th c ch t nhà văn mu n h ng ng i đ c v ánh sáng. Ông
ể ỏ ừ ủ ẩ ồ ề ố dùng ánh sáng đ soi t t ng bí n c a tâm h n con ng ườ Ấ ượ i. n t ng v bóng t i, ánh
ậ ủ ớ ả ắ ộ ườ ủ ị sáng g n v i c m nh n c a m t cô bé Liên bóng dáng ng i ch thân yêu c a chính tác
ả ẫ ắ ườ ọ ấ ủ ữ ồ ườ gi , d n d t ng i đ c khám phá nh ng góc khu t c a tâm h n con ng i phong phú và
ủ ự ầ ả ắ ươ ố ớ sâu s c. Thông qua đó, nhà văn cũng nói lên đ y đ s thông c m th ng yêu đ i v i con
ườ ng ỏ i bé nh .