GVHD: ThS. Đinh Th Thu H ng Chuy n giá t i MNCsị ồ ể ạ
I. Khái quát chung v chuy n giá:ề ể
1. Các nghi p v mua bán n i b :ệ ụ ộ ộ
Các MNC có ph m vi ho t đ ng trên nhi u qu c gia khác nhau và m iạ ạ ộ ề ố ỗ
qu c gia đ u có các công ty con hay chi nhánh, do đó cácố ề giao dịch nội bộ của
các MNC diễn ra rất đa dạng và phức t p v iạ ớ số l ngượ ngày càng nhiều và giá
trị ngày càng l n.ớ Các giao d ch n i b c a MNC g mị ộ ộ ủ ồ nh ngữ hoạt động mua
bán qua lại giữa công ty mẹ và công ty con hoặc giữa các công ty con c a MNCủ
v iớ nhau thông qua các giao dịch như: chuyển giao nội bộ tài sản cố định hữu
hình hay tài sản cố đ nhị vô hình; chuyển giao nguyên vật liệu, thành phẩm,
thông qua sự d chị chuyển nguồn vốn như cho vay và đi vay nội bộ; tài tr vàợ
nh n tài tr v các ngu n l c nh tài chính và nhân l c, quaậ ợ ề ồ ự ư ự sự cung cấp các
dịch vụ tư vấn tài chính, tư vấn quản lý; chuy n giao chiể phí cho việc quảng
cáo và chi phí nghiên cứu phát triển.
Trong th c t , các nhà qu n lý c a các MNC th ng đ nh giá các ho tự ế ả ủ ườ ị ạ
đ ng chuy n giao n i b sao cho t i thi u hóa t ng s thu mà c t p đoànộ ể ộ ộ ố ể ổ ố ế ả ậ
ph i n p. Vi c làm này không ch tác đ ng đ n chi n l c phát tri n, k t quả ộ ệ ỉ ộ ế ế ượ ể ế ả
ho t đ ng c a MNC mà còn tác đ ng lên ngân sách qu c gia nh n đ u t . Doạ ộ ủ ộ ố ậ ầ ư
đó, đ h n ch nh ng tác đ ng tiêu c c c a các nghi p v mua bán n i b , cácể ạ ế ữ ộ ự ủ ệ ụ ộ ộ
qu c gia c n d a vào nguyên lý giá th tr ng ALP (The Arm’s –Lengthố ầ ự ị ườ
Principle) làm c s cho các nghi p v mua bán, trao đ i hàng hóa và cung c pơ ở ệ ụ ổ ấ
d ch v gi a các công ty thành viên. Nguyên t c này đòi h i các nghi p v muaị ụ ữ ắ ỏ ệ ụ
bán n i b trong các MNC ph i đ c th c hi n nh các nghi p v mua bánộ ộ ả ượ ự ệ ư ệ ụ
di n ra gi a các bên đ c l p v i nhau nh m th hi n đ c tính khách quan c aễ ữ ộ ậ ớ ằ ể ệ ượ ủ
quan h th tr ng, đ m b o tính công b ng trong th ng m i.ệ ị ườ ả ả ằ ươ ạ
2. Khái ni m ho t đ ng chuy n giá:ệ ạ ộ ể
Nhóm SV TC III – K33 Trang 1
GVHD: ThS. Đinh Th Thu H ng Chuy n giá t i MNCsị ồ ể ạ
Trong công tác qu n tr tài chính t i các Công ty đa qu c gia (MNC) thìả ị ạ ố
vi c đ nh giá chuy n giao đ c xem là m t ph ng pháp qu n tr ng d ngệ ị ể ượ ộ ươ ả ị ứ ụ
đ c các nhà qu n tr áp d ng m t cách điêu luy n nh m mang l i hi u quượ ả ị ụ ộ ệ ằ ạ ệ ả
qu n lý cao nh t. Nh ng trong th c t vi c đ nh giá chuy n giao này khôngả ấ ư ự ế ệ ị ể
đ c áp d ng theo căn b n giá th tr ng mà nó có th đ c tính toán theo m tượ ụ ả ị ườ ể ượ ộ
m c đích nào đó c a MNC. Các tr ng h p này đ c g i là hành vi chuy n giá.ụ ủ ườ ợ ượ ọ ể
V y chuy n giá là m t ho t đ ng mang tính ch quan, là vi c ậ ể ộ ạ ộ ủ ệ th c hi nự ệ
chính sách giá đ i v i hàng hóa, d ch v và tài s n đ c chuy n d ch gi a cácố ớ ị ụ ả ượ ể ị ữ
thành viên trong t p đoàn nh ng không theo giá th tr ng, quy lu t cung c uậ ư ị ườ ậ ầ
gi a công ty m và công ty con nh m gi m thi u s thu ph i n p c a cácữ ẹ ằ ả ể ố ế ả ộ ủ
MNC trên toàn c u. S dĩ giá c có th đ c xác đ nh l i trong nh ng giao d chầ ở ả ể ượ ị ạ ữ ị
gi a các thành viên trong t p đoàn xu t phát t ba lý do: ữ ậ ấ ừ
- Th nh t, đó là quy n t do đ nh đo t trong kinh doanh, các ch thứ ấ ề ự ị ạ ủ ể
hoàn toàn có quy n quy t đ nh giá c c a m t giao d ch. ề ế ị ả ủ ộ ị
- Th hai, s khác bi t v giá giao d ch đ c th c hi n gi a các ch thứ ự ệ ề ị ượ ự ệ ữ ủ ể
kinh doanh trong t p đoàn không làm thay đ i l i ích toàn c c. ậ ổ ợ ụ
- Th ba, vi c quy t đ nh chính sách giá giao d ch gi a các thành viênứ ệ ế ị ị ữ
trong nhóm liên k t có th làm thay đ i t ng nghĩa v thu c a các công ty đaế ể ổ ổ ụ ế ủ
qu c gia.ố
3. Các y u t thúc đ y vi c chuy n giá:ế ố ẩ ệ ể
3.1. Các y u t thúc đ y bên ngoài:ế ố ẩ
Thu :ế
Nhóm SV TC III – K33 Trang 2
GVHD: ThS. Đinh Th Thu H ng Chuy n giá t i MNCsị ồ ể ạ
- Đ ng c đ u tiên là do có s khác bi t v thu su t thu thu nh p doanhộ ơ ầ ự ệ ề ế ấ ế ậ
nghi p. Khi phát hi n ra thu su t thu thu nh p doanh nghi p gi a hai qu cệ ệ ế ấ ế ậ ệ ữ ố
gia có s khác bi t l n, v i m c tiêu luôn mu n t i đa hóa l i nhu n c a mìnhự ệ ớ ớ ụ ố ố ợ ậ ủ
các MNC s ti n hành th c hi n hành vi chuy n giá nh m m c đích gi m thi uẽ ế ự ệ ể ằ ụ ả ể
t i đa kho n thu mà MNC này ph i n p. ố ả ế ả ộ
S bi n đ ng c a t giá h i đoái:ự ế ộ ủ ỷ ố
- M t y u t khác là các MNC mong mu n b o toàn v n đ u t theo đ ngộ ế ố ố ả ố ầ ư ồ
n i t . Kỳ v ng v s bi n đ i trong t giá và trong chi phí c h i đ u t , cácộ ệ ọ ề ự ế ổ ỷ ơ ộ ầ ư
MNC s ti n hành đ u t vào m t qu c gia n u h d đoán r ng trong t ngẽ ế ầ ư ộ ố ế ọ ự ằ ươ
lai đ ng ti n c a qu c gia này s m nh lên nghĩa là s v n đ u t ban đ u c aồ ề ủ ố ẽ ạ ố ố ầ ư ầ ủ
h đ c b o toàn và phát tri nọ ượ ả ể
- D a trên các d báo v tình hình t giá, các MNC th c hi n các kho nự ự ề ỷ ự ệ ả
thanh toán n i b s m h n hay mu n h n nh m gi m r i ro v t giá. Cácộ ộ ớ ơ ộ ơ ằ ả ủ ề ỷ
kho n n có th đ c thanh toán s m h n n u các d báo cho r ng đ ng ti nả ợ ể ượ ớ ơ ế ự ằ ồ ề
c a qu c gia mà MNC có công ty con s b m t giá và ng c l i, n u d báoủ ố ẽ ị ấ ượ ạ ế ự
đ ng ti n c a qu c giá đó s tăng giá thì MNC có th trì hoãn thanh toán cácồ ề ủ ố ẽ ể
kho n n . H n n a, vi c tr s m hay tr ch m này cũng có th giúp tránh đ cả ợ ơ ữ ệ ả ớ ả ậ ể ượ
nhu c u vay m n, làm gi m b t s vay n ng n h n trên b ng cân đ i k toánầ ượ ả ớ ố ợ ắ ạ ả ố ế
c a các công ty thành viên.ủ
Chính sách c a n c s t i:ủ ướ ở ạ
- Đ i v i các qu c gia có chính sách ti n t th t ch t thì th c hi n vi cố ớ ố ề ệ ắ ặ ự ệ ệ
chuy n giá s giúp cho MNC d dàng chuy n l i nhu n ra n c ngoài và th cể ẽ ễ ể ợ ậ ướ ự
hi n nh ng k ho ch kinh doanh m t cách nhanh chóng, không b l các c h iệ ữ ế ạ ộ ỏ ỡ ơ ộ
Nhóm SV TC III – K33 Trang 3
GVHD: ThS. Đinh Th Thu H ng Chuy n giá t i MNCsị ồ ể ạ
kinh doanh. Đ ng th i cũng tránh đ c tình tr ng lãi nhi u s d n đ n áp l cồ ờ ượ ạ ề ẽ ẫ ế ự
đòi tăng l ng c a l c l ng lao đ ng.ươ ủ ự ượ ộ
L m phát:ạ
- Tình hình l m phát c a các qu c gia là khác nhau, n u qu c gia nào có tạ ủ ố ế ố ỷ
l l m phát cao t c đ ng ti n n c đó đang b m t giá. Do đó, đ b o toàn l iệ ạ ứ ồ ề ướ ị ấ ể ả ợ
nhu n và l ng v n đ u t ban đ u c a mình thì các MNC s ti n hành ho tậ ượ ố ầ ư ầ ủ ẽ ế ạ
đ ng chuy n giá.ộ ể
3.2. Các y u t thúc đ y bên trong:ế ố ẩ
Ngoài nh ng y u t bên ngoài đã nêu trên, thì ho t đ ng chuy n giá cònữ ế ố ạ ộ ể
đ c th c hi n do các y u t thúc đ y t bên trong: ượ ự ệ ế ố ẩ ừ
- Khi các ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a MNC t i công ty m b thuaạ ộ ả ấ ủ ạ ẹ ị
l hay t i các công ty thành viên trên các qu c gia khác, chuy n giá s giúp choỗ ạ ố ể ẽ
các MNC san s thua l gi a các thành viên v i nhau, t đó làm gi m các kho nẻ ỗ ữ ớ ừ ả ả
thu ph i n p và t o nên b c tranh tài chính t i sáng h n cho công ty khi báoế ả ộ ạ ứ ươ ơ
cáo v i các c đông và các bên h u quan khác.ớ ổ ữ
- Các MNC trong giai đo n thâm nh p th tr ng m i s tăng c ng cácạ ậ ị ườ ớ ẽ ườ
ho t đ ng qu ng cáo, qu ng bá s n ph m m i nh m xây d ng n n t ng choạ ộ ả ả ả ẩ ớ ằ ự ề ả
ho t đ ng kinh doanh sau này, do đó giai đo n này các MNC s ph i ch p nh nạ ộ ạ ẽ ả ấ ậ
ch u l n ng trong th i gian dài. Và d a vào ti m l c tài chính m nh m c aị ỗ ặ ờ ự ề ự ạ ẽ ủ
mình, các MNC s th c hi n hành vi chuy n giá b t h p pháp đ làm cho ho tẽ ự ệ ể ấ ợ ể ạ
đ ng kinh doanh thua l kéo dài, sau đó đ y các bên liên k t kinh doanh ra kh iộ ỗ ẩ ế ỏ
và chi m l y quy n qu n lý, ki m soát công ty. Sau khi đánh b t các các đ i thế ấ ề ả ể ậ ố ủ
Nhóm SV TC III – K33 Trang 4
GVHD: ThS. Đinh Th Thu H ng Chuy n giá t i MNCsị ồ ể ạ
và đ i tác kinh doanh ra kh i th tr ng thì MNC s chi m lĩnh th tr ng vàố ỏ ị ườ ẽ ế ị ườ
nâng giá s n ph m đ bù l i ph n chi phí tr c đây đã b ra. ả ẩ ể ạ ầ ướ ỏ
- Do đ c h ng các đ c quy n, đ c l i trong quá trình kêu g i đ u tượ ưở ặ ề ặ ợ ọ ầ ư
c a n c ch nhà, MNC xem công ty con đ t trên qu c gia này nh là trung tâmủ ướ ủ ặ ố ư
l i nhu n c a c MNC và th c hi n hành vi chuy n giá đ l i h u qu đáng kợ ậ ủ ả ự ệ ể ể ạ ậ ả ể
cho n c ti p nh n đ u t . ướ ế ậ ầ ư
- Thông qua vi c bán các tài s n, thi t b l i th i v i giá cao thì m t m tệ ả ế ị ỗ ờ ớ ộ ặ
giúp các công ty t i chính qu c thay đ i đ c công ngh v i chi phí th p, m tạ ố ổ ượ ệ ớ ấ ộ
m t l i thu h i v n đ u t nhanh t i các qu c gia ti p nh n đ u tặ ạ ồ ố ầ ư ạ ố ế ậ ầ ư và các MNC
đã chuy n m t ph n thu nh p ra n c ngoàiể ộ ầ ậ ướ . Đ ng th i, ồ ờ các MNC có th tránhể
đ c các r i ro trong ho t đ ng nghiên c u và phát tri n s n ph m vì các ho tượ ủ ạ ộ ứ ể ả ẩ ạ
đ ng này th ng t n nhi u chi phí và kh năng thành công cũng không cao. ộ ườ ố ề ả
4. Tác đ ng c a chuy n giá:ộ ủ ể
4.1. Đ i v i qu c gia nh n đ u t :ố ớ ố ậ ầ ư
- Trong m t s tr ng h p, qu c gia ti p nh n đ u t có thu su t thuộ ố ườ ợ ố ế ậ ầ ư ế ấ ế
thu nh p doanh nghi p th p h n nên tr thành ng i đ c h ng l i t ho tậ ệ ấ ơ ở ườ ượ ưở ợ ừ ạ
đ ng chuy n giá c a các MNC. Vì v y mà các qu c gia này c ý làm l đ cácộ ể ủ ậ ố ố ơ ể
MNC tha h th c hi n hành vi chuy n giá. V lâu dài, các qu c gia này s ph iồ ự ệ ể ề ố ẽ ả
đ ng đ u v i khó khăn v tài chính do các ngu n thu không b n v ng đã ph nươ ầ ớ ề ồ ề ữ ả
ánh không chính xác s c m nh c a n n kinh t và kh ng ho ng kinh t s x yứ ạ ủ ề ế ủ ả ế ẽ ả
ra.
- Thông qua ho t đ ng chuy n giá, các MNC đ nh giá cao các y u t đ uạ ộ ể ị ế ố ầ
vào t đó các MNC này rút ng n th i gian thu h i v n, vì v y mà các lu ng v nừ ắ ờ ồ ố ậ ồ ố
có xu h ng ch y ng c ra kh i qu c gia ti p nh n đ u t . ướ ả ượ ỏ ố ế ậ ầ ư Các hành đ ngộ
chuy n giá nh m thu h i v n nhanh h n so v i k ho ch đ u t ban đ u s làmể ằ ồ ố ơ ớ ế ạ ầ ư ầ ẽ
Nhóm SV TC III – K33 Trang 5
