Khóa lu n t t nghi pậ ố ệ 2011 Khoa K toán - Tài chínhế
Ph n I: Đ t v n đầ ặ ấ ề
1. S ực n thi t c a đ tài nghiên c uầ ế ủ ề ứ
Vi t Nam đang b c dài trên con đ ng h i nh p vào n n kinh t th gi i.ệ ướ ườ ộ ậ ề ế ế ớ
Nh ng chuy n bi n quan tr ng trong vài năm g n đây đã đ a n c ta đ n v i nhi uữ ể ế ọ ầ ư ướ ế ớ ề
c h i và thách th c m i. Trong xu th toàn c u hoá đó, ki m toán đã không còn làơ ộ ứ ớ ế ầ ể
m t khái ni m m i m . D n d n, ki m toán, nh t là ki m toán báo cáo tài chính, đãộ ệ ớ ẻ ầ ầ ể ấ ể
tr thành m t b ph n không th thi u c a b t kỳ m t ho t đ ng kinh doanh nào.ở ộ ộ ậ ể ế ủ ấ ộ ạ ộ
V tềh c ch tự ấ , ho t đ ng ki m toán Báo cáoạ ộ ể tài chính là quá trình thu th p và đánh giáậ
các b ng ch ng v các Báo cáo tài chính d a trên các c s d n li u c a chúng. Theoằ ứ ề ự ơ ở ẫ ệ ủ
Chu n m c Ki m toán Vi t Nam VSA 500: ẩ ự ể ệ “B ng ch ng ki m toán là t t c các tàiằ ứ ể ấ ả
li u, thông tin do ki m toán viên thu th p đ c liên quan đ n cu c ki m toán và d aệ ể ậ ượ ế ộ ể ự
trên các thông tin này ki m toán viên hình thành nên ý ki n c a mình”ể ế ủ . Các lo i b ngạ ằ
ch ng ki m toán khác nhau s nh h ng khác nhau đ n k t lu n trên báo cáo ki mứ ể ẽ ả ưở ế ế ậ ể
toán. Do đó, ki m toán viên và công ty ki m toán c n nh n th c đ c vai trò c a m iể ể ầ ậ ứ ượ ủ ỗ
lo i b ng ch ng đ có th thu th p và đánh giá m t cách đ y đ và h p lý nh t, tạ ằ ứ ể ể ậ ộ ầ ủ ợ ấ ừ
đó đ a ra đ c ý ki n phù h p v báo cáo tài chính đ c ki m toán. Có th nói, sư ượ ế ợ ề ượ ể ể ự
thành công c a m t cu c ki m toán ph thu c tr c h t vào vi c thu th p và sau đóủ ộ ộ ể ụ ộ ướ ế ệ ậ
là đánh giá b ng ch ng ki m toán c a KTV.ằ ứ ể ủ
Xu t phát t m c tiêu đó, ki m toán viên ph i s d ng các ph ng pháp kấ ừ ụ ể ả ử ụ ươ ỹ
thu t đ thu th p các b ng ch ng ki m toán thích h p và đ y đ trong su t quá trìnhậ ể ậ ằ ứ ể ợ ầ ủ ố
th c hi n ki m toán c a mình. Các k thu t thu th p b ng ch ng ki m toán baoự ệ ể ủ ỹ ậ ậ ằ ứ ể
g m: ki m tra đ i chi u, quan sát, đi u tra - ph ng v n, xác nh n, tính toán, phânồ ể ố ế ề ỏ ấ ậ
tích. Nh ng gì h c đ c trên gh nhà tr ng ch là khung lí thuy t chung nh t v cácữ ọ ượ ế ườ ỉ ế ấ ề
k thu t thu th p b ng ch ng ki m toán. Th c t , m i công ty ki m toán l i v nỹ ậ ậ ằ ứ ể ự ế ỗ ể ạ ậ
d ng các k thu t này r t khác nhau. T nh ng ki n th c đã đ c h c và đ c cóụ ỹ ậ ấ ừ ữ ế ứ ượ ọ ượ
đ c c h i th c t p t i phòng Ki m toán Báo cáo tài chính c a công ty Ki m toánượ ơ ộ ự ậ ạ ể ủ ể
và k toán AAC, đây là đi u ki n t t đ cho tôi có th đi sâu nghiên c u đ hi u rõế ề ệ ố ể ể ứ ể ể
vi c v n d ng các k thu t thu th p b ng ch ng, t đó có s so sánh, làm rõ gi a líệ ậ ụ ỹ ậ ậ ằ ứ ừ ự ữ
thuy t và th c t .ế ự ế
T đó, ừtôi đã ch n đ tài ọ ề “Hoàn thi n k thu t thu th p b ng ch ng ki m toánệ ỹ ậ ậ ằ ứ ể
trong ki m toán BCTC t i Công ty TNHH Ki m toán và K toán AAC” ể ạ ể ế cho lu n vănậ
t t nghi p c a mình. ố ệ ủ
luanvan84@gmail.com SVTH: Nguy n Tr ng Aễ ườ n
1
Khóa lu n t t nghi pậ ố ệ 2011 Khoa K toán - Tài chínhế
2. M c tiêuụ
Đ tài nghiên c u nh m các m c đích sau:ề ứ ằ ụ
Th nh tứ ấ : H th ng hóa v m t lý lu n v b n ch t c a b ng ch ng ki mệ ố ề ặ ậ ề ả ấ ủ ằ ứ ể
toán và các k thu t thu th p b ng ch ng ki m toán trong ki m toán báo cáo tàiỹ ậ ậ ằ ứ ể ể
chính.
Th hai:ứ Tìm hi u th c t vi c v n d ng các k thu t thu th p b ng ch ngể ự ế ệ ậ ụ ỹ ậ ậ ằ ứ
ki m toán c a công ty TNHH Ki m toán & K toán AAC t i khách hàng c a công ty.ể ủ ể ế ạ ủ
Th ba:ứ Nh n xét và đ xu t gi i pháp nh m kh c ph c các h n ch gópậ ề ấ ả ằ ắ ụ ạ ế
ph n hoàn thi n các k thu t thu th p b ng ch ng ki m toán t i Công ty Ki m toánầ ệ ỹ ậ ậ ằ ứ ể ạ ể
& K toán AAC.ế
3. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
3.1. Ph ng pháp thu th p s li uươ ậ ố ệ
•Thu th p, nghiên c u các chu n m c, ch đ k toán và ki m toán Vi tậ ứ ẩ ự ế ộ ế ể ệ
Nam hi n hành cùng các tài li u chuyên kh o có liên quan nh giáo trình, sách báo vệ ệ ả ư ề
k thu t thu th p b ng ch ng ki m toán trong ki m toán BCTC. ỹ ậ ậ ằ ứ ể ể
•Thu th p các tài li u, h s năm tr c liên quan t i k thu t thu th pậ ệ ồ ơ ướ ớ ỹ ậ ậ
b ng ch ng ki m toán trong trong ki m toán báo cáo tài chính t i Công ty TNHHằ ứ ể ể ạ
Ki m toán và K toán AAC.ể ế
•Quan sát quá trình các KTV ti n hành thu th p b ng ch ng ki m toán vàế ậ ằ ứ ể
ph ng v n KTV v quy trình ti n hành thu th p b ng ch ng ki m toán trong th c t .ỏ ấ ề ế ậ ằ ứ ể ự ế
•Tr c ti p tham gia quy trình ki m toán v i vai trò Tr lý Ki m toánự ế ể ớ ợ ể
viên.
3.2. Ph ng pháp x lý s li uươ ử ố ệ
Sau khi thu th p s li u, ng i vi t ti n hành phân tích, t ng h p, đ i chi uậ ố ệ ườ ế ế ổ ợ ố ế
s li u cũng nh v n d ng các ki n th c và kinh nghi m th c t có đ c v kố ệ ư ậ ụ ế ứ ệ ự ế ượ ề ỹ
thu t thu th p b ng ch ng ki m toán đ t đó có cái nhìn khái quát v v n đ nghiênậ ậ ằ ứ ể ể ừ ề ấ ề
c u.ứ
4. Gi i h n và ph m vi nghiên c u ớ ạ ạ ứ
a, N i dung th c hi n:ộ ự ệ Do gi i h n v th i gian và không gian nên đ tài chớ ạ ề ờ ề ỉ
nghiên c u vi c s d ng k thu t thu th p b ng ch ng ki m toán do các ki m toánứ ệ ử ụ ỹ ậ ậ ằ ứ ể ể
viên c a công ty Ki m toán và K toán AAC đang áp d ng t i khách hàng là công tyủ ể ế ụ ạ
c ph n đ ng ABC.ổ ầ ườ
luanvan84@gmail.com SVTH: Nguy n Tr ng Aễ ườ n
2
Khóa lu n t t nghi pậ ố ệ 2011 Khoa K toán - Tài chínhế
c, Không gian: Đ tài đ c th c hi n t i Công ty TNHH Ki m toán và Kề ượ ự ệ ạ ể ế
toán AAC.
d, Th i gian:ờ
S li u th c hi n t i Cố ệ ự ệ ạ ông ty c ph n đ ng ABC cho năm tài chính k t thúcổ ầ ườ ế
vào ngày 31/12/2010. Th i gian nghiên c u b t đ u t ngày 15/01/2011 đ n ngàyờ ứ ắ ầ ừ ế
15/04/2011.
5. Giá tr c a đ tàiị ủ ề
Đ tài ề“Hoàn thi n k thu t thu th p b ng ch ng ki m toán trong ki m toánệ ỹ ậ ậ ằ ứ ể ể
BCTC t i Công ty TNHH Ki m toán và K toán AAC” ạ ể ế th c hi n mang l i k t quự ệ ạ ế ả
sau:
- V m t khoa h c: Đ tài đ c th c hi n d a trên c s nghiên c u m tề ặ ọ ề ượ ự ệ ự ơ ở ứ ộ
cách t ng quát các v n đ lý lu n liên quan đ n: b ng ch ng ki m toán, vai trò c aổ ấ ề ậ ế ằ ứ ể ủ
b ng ch ng ki m toán, các k thu t thu th p b ng ch ng ki m toán trong ki m toánằ ứ ể ỹ ậ ậ ằ ứ ể ể
BCTC… Nh ng v n đ này s giúp ng i đ c n m b t v b ng ch ng ki m toánữ ấ ề ẽ ườ ọ ắ ắ ề ằ ứ ể
và các k thu t đ thu th p b ng ch ng ki m toán m t cách chung nh t, t ng quátỹ ậ ể ậ ằ ứ ể ộ ấ ổ
nh t. Đ ng th i đây cũng chính là ti n đ giúp ng i đ c ti p c n th c t v vi cấ ồ ờ ề ề ườ ọ ế ậ ự ế ề ệ
áp d ng các k thu t thu th p b ng ch ng ki m toán trong quy trình th c hi n ki mụ ỹ ậ ậ ằ ứ ể ự ệ ể
toán BCTC th c hi n t i đ n v khách hàng mà công ty TNHH Ki m toán và K toánự ệ ạ ơ ị ể ế
AAC đã th c hi n. ự ệ
- V m t th c ti n: Đ tài t p trung vào vi c áp d ng các k thu t thu th pề ặ ự ễ ề ậ ệ ụ ỹ ậ ậ
b ng ch ng ki m toán c a Công ty TNHH Ki m toán và K toán AAC t i m t đ nằ ứ ể ủ ể ế ạ ộ ơ
v khách hàng. Trong quá trình đ c và ti p c n th c t ng i đ c có th nh n th yị ọ ế ậ ự ế ườ ọ ể ậ ấ
m t s đi m khác bi t gi a các v n đ lý lu n và các v n đ th c t , đi u này đ cộ ố ể ệ ữ ấ ề ậ ấ ề ự ế ề ượ
làm rõ trong các gi i pháp mà đ tài đ a ra, nh m hoàn thi n h n các k thu t thuả ề ư ằ ệ ơ ỹ ậ
th p b ng ch ng ki m toán t i Công ty TNHH Ki m toán và K toán AAC. Chính vìậ ằ ứ ể ạ ể ế
v y, đ tài đ c th c hi n mang tính th c ti n r t cao, là n n t ng cho nh ng nghiênậ ề ượ ự ệ ự ễ ấ ề ả ữ
c u liên quan đ c th c hi n t i tr ng Đ i h c Kinh t Hu .ứ ượ ự ệ ạ ườ ạ ọ ế ế
6. C u trúc đ tàiấ ề
Ngoài các ph n M đ u và K t lu n, Lu n văn g m có 3 ch ngầ ở ầ ế ậ ậ ồ ươ :
Ch ng 1: C s lý lu n v k thu t thu th p b ng ch ng trong ki m toánươ ơ ở ậ ề ỹ ậ ậ ằ ứ ể
BCTC.
luanvan84@gmail.com SVTH: Nguy n Tr ng Aễ ườ n
3
Khóa lu n t t nghi pậ ố ệ 2011 Khoa K toán - Tài chínhế
Ch ng 2: ươ Th c t v n d ng k thu t thu th p b ng ch ng trong quá trìnhự ế ậ ụ ỹ ậ ậ ằ ứ
ki m toán Báo cáo tài chính do công ty Ki m toán và k toán AAC th c hi nể ể ế ự ệ
Ch ng 3: Đánh giá và m t s đ xu t nh m góp ph n hoàn thi n ươ ộ ố ề ấ ằ ầ ệ kĩ thu tậ kỹ
thu t thu th p b ng ch ng trong quá trình ki m toán Báo cáo tài chính do công tyậ ậ ằ ứ ể
Ki m toán và k toán AAC th c hi n.ể ế ự ệ
Ph n II: N i dung và k t qu nghiên c uầ ộ ế ả ứ
Ch ng I: C s lý lu n v ươ ơ ở ậ ề k thu t thu th p b ng ch ng trong ki m toánỹ ậ ậ ằ ứ ể
BCTC
1.1 T ng quan v ki m toán BCTCổ ề ể
1.1.1 Khái ni m ki m toán BCTCệ ể
“Ki m toán là quá trình thu th p và đánh giá b ng ch ng v nh ng thông tinể ậ ằ ứ ề ữ
đ c ki m tra nh m xác đ nh và báo cáo v m c đ phù h p gi a nh ng thông tin đóượ ể ằ ị ề ứ ộ ợ ữ ữ
v i các chu n m c đã đ c thi t l p. Quá trình ki m toán ph i đ c th c hi n b iớ ẩ ự ượ ế ậ ể ả ượ ự ệ ở
các KTV đ năng l c và đ c l p” ủ ự ộ ậ [1].
Căn c theo m c đích ki m toán thì ki m toán đ c chia thành: Ki m toánứ ụ ể ể ượ ể
ho t đ ng, Ki m toán tuân th và Ki m toán BCTC. Trong đó, ki m toán báo cáo tàiạ ộ ể ủ ể ể
chính là m t ho t đ ng đ c tr ng c a ki m toán, v i m c tiêu c th là“đ a ra ýộ ạ ộ ặ ư ủ ể ớ ụ ụ ể ư
ki n xác nh n r ng Báo cáo tài chính có đ c l p trên c s chu n m c và ch đế ậ ằ ượ ậ ơ ở ẩ ự ế ộ
k toán hi n hành (ho c đ c ch p nh n), có tuân th pháp lu t liên quan, có ph nế ệ ặ ượ ấ ậ ủ ậ ả
ánh trung th c và h p lý trên các khía c nh tr ng y u hay không” ự ợ ạ ọ ế [4].
Đ i t ng tr c ti p c a ki m toán Báo cáo tài chính là các B ng khai tài chính,ố ượ ự ế ủ ể ả
Báo cáo tài chính đ c đ nh nghĩa trong Chu n m c ki m toán Vi t Nam 200/4 nhượ ị ẩ ự ể ệ ư
sau: “Báo cáo tài chính là h th ng các báo cáo đ c l p theo chu n m c và ch đệ ố ượ ậ ẩ ự ế ộ
k toán hi n hành (ho c đ c ch p nh n) ph n ánh các thông tinh kinh t , tài chínhế ệ ặ ượ ấ ậ ả ế
ch y u c a đ n v .” ủ ế ủ ơ ị
1.1.2 M c tiêuụ
Ki m toán BCTC nh m h ng đ n hai m c tiêu: ể ằ ướ ế ụ
Làm c s giúp KTV đ a ra ý ki n xác nh n r ng BCTC có đ c l p trênơ ở ư ế ậ ằ ượ ậ
c s chu n m c và ch đ k toán hi n hành, tuân th pháp lu t liên quan và cóơ ở ẩ ự ế ộ ế ệ ủ ậ
ph n ánh trung th c và h p lý trên các khía c nh tr ng y u hay không?ả ự ợ ạ ọ ế
luanvan84@gmail.com SVTH: Nguy n Tr ng Aễ ườ n
4
Khóa lu n t t nghi pậ ố ệ 2011 Khoa K toán - Tài chínhế
Làm c s giúp cho đ n v đ c ki m toán th y rõ nh ng t n t i, sai sótơ ở ơ ị ượ ể ấ ữ ồ ạ
đ kh c ph c nh m nâng cao ch t l ng thông tin tài chính c a đ n v ể ắ ụ ằ ấ ượ ủ ơ ị [4].
1.1.3 Vai trò
Đ i v i đ n v đ c ki m toánố ớ ơ ị ượ ể , ki m toán BCTC góp ph n nâng cao đ tinể ầ ộ
c y BCTC c a đ n v và nâng cao ch t l ng thông tin tài chính c a đ n v .ậ ủ ơ ị ấ ượ ủ ơ ị
BCTC là h th ng báo cáo đ c l p theo chu n m c và ch đ k toánệ ố ượ ậ ẩ ự ế ộ ế
hi n hành ho c đ c ch p nh n nh m trình bày b c tranh thông tin v k toán tàiệ ặ ượ ấ ậ ằ ứ ề ế
chính ch y u c a đ n v . Vi c l p BCTC là trách nhi m c a đ n v . Ki m toánủ ế ủ ơ ị ệ ậ ệ ủ ơ ị ể
BCTC đ c th c hi n b i các KTV đ năng l c và đ c l p nh m đ a ra ý ki nượ ự ệ ở ủ ự ộ ậ ằ ư ế
v BCTC. Do đó, báo cáo ki m toán ch p nh n toàn ph n s góp ph n nâng caoề ể ấ ậ ầ ẽ ầ
đ tin c y c a thông tin trên BCTC.ộ ậ ủ
Trong quá trình ki m toán, KTV cũng s phát hi n nh ng thi u sót, nh ngể ẽ ệ ữ ế ữ
đi m t n t i c a b máy k toán tài chính c a đ n v . T đó, ki m toán viên sể ồ ạ ủ ộ ế ủ ơ ị ừ ể ẽ
góp ý nh m hoàn thi n b máy này nh m nâng cao ch t l ng thông tin k toán tàiằ ệ ộ ằ ấ ượ ế
chính c a đ n v .ủ ơ ị
Đ i v i ng i s d ng thông tinố ớ ườ ử ụ , ki m toán BCTC là căn c quan tr ng để ứ ọ ể
nh ng ng i s d ng thông tin BCTC có th đ a ra các quy t đ nh kinh t chính xác.ữ ườ ử ụ ể ư ế ị ế
D a vào BCTC đ n v , các đ i t ng s d ng thông tin tài chính c a đ n vự ơ ị ố ượ ử ụ ủ ơ ị
nh ch n , ngân hàng, nhà đ u t , c quan ch c năng... đ a ra các quy t đ nh kinhư ủ ợ ầ ư ơ ứ ư ế ị
t quan tr ng nh ti p t c cho vay v n, mua c phi u, thu thu ...ế ọ ư ế ụ ố ổ ế ế
Đ i v i t ng th n n kinh tố ớ ổ ể ề ế, ki m toán BCTC góp ph n c ng c và nângể ầ ủ ố
cao hi u qu ho t đ ng k toán tài chính nói riêng và qu n lý kinh t nói chung. ệ ả ạ ộ ế ả ế
Ho t đ ng k toán tài chính bao g m r t nhi u m i quan h kinh t đa d ngạ ộ ế ồ ấ ề ố ệ ế ạ
và ph c t p, th ng xuyên bi n đ i và c u thành b i hàng lo t nghi p v c th .ứ ạ ườ ế ổ ấ ở ạ ệ ụ ụ ể
Đ h ng các nghi p v này theo các chu n m c và quy đ nh hi n hành, ngoài vi cể ướ ệ ụ ẩ ự ị ệ ệ
đ nh h ng và th c hi n t t các đ nh h ng thì c n ph i th ng xuyên th c hi nị ướ ự ệ ố ị ướ ầ ả ườ ự ệ
vi c soát xét quá trình th c hi n đ h ng các nghi p v vào qu đ o mong mu n.ệ ự ệ ể ướ ệ ụ ỹ ạ ố
1.1.4 Khái quát v ềm t qui trình ki m toán BCTCộ ể
Quy trình ki m toán BCTC có th phân thành ba giai đo n chính là chu n b ,ể ể ạ ẩ ị
th c hi n và hoàn thành ki m toán:ự ệ ể
Giai đo n chu n b ki m toán ạ ẩ ị ể bao g m:ồ
luanvan84@gmail.com SVTH: Nguy n Tr ng Aễ ườ n
5