Ti u lu n : Kinh doanh Ch ng khoán.ể ậ ứ
Đ TÀI:Ề HO T Đ NG B O LÃNH PHÁT HÀNH CH NG KHOÁN T IẠ Ộ Ả Ứ Ạ
CÔNG TY CH NG KHOÁN NGÂN HÀNG Đ U T & PHÁT TRI N VI TỨ Ầ Ư Ể Ệ
NAM, TH C TR NG VÀ GI I PHÁP.Ự Ạ Ả
L I M Đ UỜ Ở Ầ
1. M c tiêu nghiên c u.ụ ứ
Đ tài “ềHo t đ ng b o lãnh phát hành ch ng khoán t i Công ty ch ngạ ộ ả ứ ạ ứ
khoán Ngân hàng Đ u t và Phát tri n Vi t Nam, th c tr ng và gi i phápầ ư ể ệ ự ạ ả ”
nghiên c u m t cách t ng quát, h th ng c s lý lu n chung v ho t đ ng b oứ ộ ổ ệ ố ơ ở ậ ề ạ ộ ả
lãnh phát hành ch ng khoán. Đ ng th i đ tài nghiên c u nh m đánh giá, nh nứ ồ ờ ề ứ ằ ậ
đ nh c th v th c tr ng ho t đ ng b o lãnh phát hành ch ng khoán, nh ng t nị ụ ể ề ự ạ ạ ộ ả ứ ữ ồ
t i và nguyên nhân, qua đó đ xu t m t s gi i pháp nh m góp ph n hoàn thi nạ ề ấ ộ ố ả ằ ầ ệ
và nâng cao hi u qu ho t đ ng b o lãnh phát hành ch ng khoán t i Công tyệ ả ạ ộ ả ứ ạ
ch ng khoán Ngân hàng ĐT & PT Vi t Nam.ứ ệ
2. Đ i t ng và ph m vi nghiên c u.ố ượ ạ ứ
Đ tài l y ho t đ ng b o lãnh phát hành ch ng khoán t i Công ty ch ngề ấ ạ ộ ả ứ ạ ứ
khoán Ngân hàng ĐT & PT Vi t Nam làm đ i t ng nghiên c u.ệ ố ượ ứ
Ph m vi nghiên c u gi i h n m t s v n đ lý lu n, th c ti n có liênạ ứ ớ ạ ở ộ ố ấ ề ậ ự ễ
quan tr c ti p đ n ho t đ ng b o lãnh phát hành ch ng khoán nói chung và ho tự ế ế ạ ộ ả ứ ạ
đ ng b o lãnh phát hành ch ng khoán t i Công ty ch ng khoán Ngân hàng ĐT &ộ ả ứ ạ ứ
PT VN.
3. K t c u c a đ tài.ế ấ ủ ề
Ngoài ph n m đ u, k t lu n và tài li u tham kh o ph n n i dung c a đầ ở ầ ế ậ ệ ả ầ ộ ủ ề
tài bao g m ba ch ng:ồ ươ
Ch ng 1ươ : Lý lu n chung v công ty ch ng khoán và nghi p v b o lãnhậ ề ứ ệ ụ ả
phát hành ch ng khoán.ứ
Ch ng 2ươ : Th c tr ng v ho t đ ng b o lãnh phát hành ch ng khoán t iự ạ ề ạ ộ ả ứ ạ
Công ty ch ng khoán Ngân hàng ĐT & PT Vi t Nam.ứ ệ
Ch ng 3ươ : M t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu ho t đ ng b o lãnhộ ố ả ằ ệ ả ạ ộ ả
phát hành ch ng khoán t i Công ty ch ng khoán Ngân hàng ĐT & PT Vi t Nam. ứ ạ ứ ệ
Nhóm I – K41DQ2 Page 1 of 37 Hà n i, tháng 08 năm 2011ộ
Ti u lu n : Kinh doanh Ch ng khoán.ể ậ ứ
CH NG I: LÝ LU N CHUNG V ƯƠ Ậ Ề
CÔNG TY CH NG KHOÁN VÀ NGHI P V B O LÃNHỨ Ệ Ụ Ả
PHÁT HÀNH CH NG KHOÁN.Ứ
I. Nh ng v n đ c b n v công ty ch ng khoánữ ấ ề ơ ả ề ứ
1. Khái ni mệ công ty ch ng khoán.ứ
Công ty ch ng khoán là doanh nghi p ho t đ ng trong lĩnh v c ch ng khoán,ứ ệ ạ ộ ự ứ
có th đ m nh n m t ho c nhi u trong s nghi p v chính là môi gi i ch ngể ả ậ ộ ặ ề ố ệ ụ ớ ứ
khoán, t doanh ch ng khoán, b o lãnh phát hành ch ng khoán, và t v n đ u tự ứ ả ứ ư ấ ầ ư
ch ng khoán.ứ
Th tr ng tài chính đ c chia thành 2 lo i là th tr ng ti n t ( moneyị ườ ượ ạ ị ườ ề ệ
market) và th tr ng v n ( capital market ).ị ườ ố
* Th tr ng ti n t là m t b ph n c a th tr ng tài chính mà t i đó di n raị ườ ề ệ ộ ộ ậ ủ ị ườ ạ ễ
các ho t đ ng giao d ch mua bán các công c tài chính ng n h n.ạ ộ ị ụ ắ ạ
* Th tr ng v n cũng là m t b ph n c a th tr ng tài chính mà t i đó di nị ườ ố ộ ộ ậ ủ ị ườ ạ ễ
ra các ho t đ ng giao d ch mua bán c a các công c tài chính dài h n. Công c tàiạ ộ ị ủ ụ ạ ụ
chính dài h n là các công c tài chính có th i gian đáo h n t 1 năm tr lên. Thạ ụ ờ ạ ừ ở ị
tr ng v n bao g m 3 th tr ng chính : th tr ng thuê mua( leasing market), thườ ố ồ ị ườ ị ườ ị
tr ng tín d ng trung và dài h n hay còn g i là th tr ng th ch p ( mortgageườ ụ ạ ọ ị ườ ế ấ
market ) và th tr ng ch ng khoán ( securities market ). Trong ba th tr ng trên,ị ườ ứ ị ườ
thì th tr ng ch ng khoán có v trí quan tr ng nh t trpng vi c t p trung và huyị ườ ứ ị ọ ấ ệ ậ
đ ng v n tài tr cho đ u t phát tri n c a các doanh nghi p và c a n n kinh t .ộ ố ợ ầ ư ể ủ ệ ủ ề ế
Th tr ng ch ng khoán là m t b ph n c a th tr ng v n mà t i đó cácị ườ ứ ộ ộ ậ ủ ị ườ ố ạ
ch ng khoán đ c phát hành và mua bán. Trong đó, ch ng khoán là b ng ch ngứ ượ ứ ằ ứ
xác nh n quy n và l i ích h p pháp c a ng i s h u đ i v i tài s n ho c ph nậ ề ợ ợ ủ ườ ở ữ ố ớ ả ặ ầ
v n c a t ch c phát hành. Ch ng khoán đ c th hi n d i hình th c ch ngố ủ ổ ứ ứ ượ ể ệ ướ ứ ứ
ch , bút toán ghi s ho c d li u đi n t bao g m: c phi u (stock), tráiỉ ổ ặ ữ ệ ệ ử ồ ổ ế
phi u( bond), ch ng ch qu đ u t , quy n mua c ph n (right), ch ng quy nế ứ ỉ ỹ ầ ư ề ổ ầ ứ ề
( warrant ), quy n ch n (option), h p đ ng t ng lai (future)…ề ọ ợ ồ ươ
Công ty ch ng khoán là doanh nghi p ho t đ ng trong lĩnh v c ch ng khoán,ứ ệ ạ ộ ự ứ
có th đ m nh n m t ho c nhi u trong s nghi p v chính là môi gi i ch ngể ả ậ ộ ặ ề ố ệ ụ ớ ứ
Nhóm I – K41DQ2 Page 2 of 37 Hà n i, tháng 08 năm 2011ộ
Ti u lu n : Kinh doanh Ch ng khoán.ể ậ ứ
khoán, t doanh ch ng khoán, b o lãnh phát hành ch ng khoán, và t v n đ u tự ứ ả ứ ư ấ ầ ư
ch ng khoán.ứ
2. C c u t ch c c a công ty ch ng khoánơ ấ ổ ứ ủ ứ .
Th nh t, ch u nh h ng c a th tr ng tài chính. TTCK là m t b ph n c aứ ấ ị ả ưở ủ ị ườ ộ ộ ậ ủ
th tr ng tài chính do đó nh ng bi n đ ng c a th tr ng tái chính nói chung vàị ườ ữ ế ộ ủ ị ườ
TTCK nói riêng đ u có nh ng nh h ng nh t đ nh đ n ho t đ ng, các dich về ữ ả ưở ấ ị ế ạ ộ ụ
và có th c l i nhu n c a các công ty ch ng khoán. Th tr ng tài chính càngể ả ợ ậ ủ ứ ị ườ
phát tri n thì s càng có nhi u c h i h n cho s phát tri n c a TTCK và cácể ẽ ề ơ ộ ơ ự ể ủ
công ty ch ng khoán, các công c tài chính, các d ch v , s n ph m hay trình đứ ụ ị ụ ả ẩ ộ
chuyên môn c a m t th tr ng tài chính phát tri n s là nh ng c h i cho s phátủ ộ ị ườ ể ẽ ữ ơ ộ ự
tri n c a TTCK và các công ty ch ng khoán.ể ủ ứ
Th hai, trình đ chuyên môn hoá và phân c p qu n lý. Các b ph n c a ứ ộ ấ ả ộ ậ ủ
m t công ty ch ng khoán bao gi cũng ho t đ ng đ c l p v i nhau và không phộ ứ ờ ạ ộ ộ ậ ớ ụ
thu c l n nhau do các m ng ho t đ ng c a các b ph n c a CTCK là khác nhauộ ẫ ả ạ ộ ủ ộ ậ ủ
nh môi gi i, t doanh. b o lãnh phát hành, t v n… Do đó m c đ chuyên mônư ớ ự ả ư ấ ứ ộ
hoá và phân c p qu n lý c a các CTCK là r t cao và rõ r t, các b ph n có th tấ ả ủ ấ ệ ộ ậ ể ự
quy t đ nh ho t đ ng c a mình.ế ị ạ ộ ủ
Th ba, nhân t con ng i gi vai trò quy t đ nh. Do đ c đi m chuyênứ ố ườ ữ ế ị ặ ể
môn hoá cao nên con ng i c n có nh ng kh năng đ c l p trong quy t đ nh,ườ ầ ữ ả ộ ậ ế ị
côngvi c. Kh năng làm vi c m i nhân viên trong công ty là nhân t r t quanệ ả ệ ỗ ố ấ
tr ng giúpcho s thành công c a CTCK, h là c u n i gi a khách hàng và công ty,ọ ự ủ ọ ầ ố ữ
tìm ki mkhách hàng cho công ty và hi u đ c ti m l c c a chính nh ng kháchế ể ượ ề ự ủ ữ
hàng đó dođó góp ph n quan tr ng cho thành công c a công ty.ầ ọ ủ
3. Vai trò c a công ty ch ng khoánủ ứ .
Công ty ch ng khoán là tác nhân quan tr ng thúc đ y s phát tri n c a n nứ ọ ẩ ự ể ủ ề
kinh t nói chung và c a TTCK nói riêng. Nh các công ty ch ng khoán mà cácế ủ ờ ứ
ch ng khoán đ c l u thông t nhà phát hành t i các nhà đ u t qua đó huy đ ngứ ượ ư ừ ớ ầ ư ộ
các ngu n v n nhãn r i đ s d ng có hi u qu . CTCK có vai quan tr ng đ i v iồ ố ỗ ể ử ụ ệ ả ọ ố ớ
các ch th khác nhau trên th tr ng ch ng khoán.ủ ể ị ườ ứ
Đ i v i t ch c phát hành: ố ớ ổ ứ
Nhóm I – K41DQ2 Page 3 of 37 Hà n i, tháng 08 năm 2011ộ
Ti u lu n : Kinh doanh Ch ng khoán.ể ậ ứ
Các CTCK th c hi n nghi p v b o lãnh phát hành và đ i lý phát hành cho cácự ệ ệ ụ ả ạ
t ch c phát hành do đó các CTCK có vai trò r t quan tr ng trong vi c phát hànhổ ứ ấ ọ ệ
c phi u, trái phi u ra công chúng c a các t ch c phát hành nh m th c hi n m cổ ế ế ủ ổ ứ ằ ự ệ ụ
tiêu là huy đ ng v n thông qua đ t phát hành các ch ng khoán ra công chúng.ộ ố ợ ứ
Ngoài ra các công ty ch ng khoán còn h tr chuyên môn thông qua t v n phátứ ỗ ợ ư ấ
hành cho các t ch c phát hành, cung c p cho doanh nghi p các gi i pháp t ngổ ứ ấ ệ ả ổ
h p v v n đ tài chính, c c u t ch c công ty, l p và đánh giá d án, qu n lýợ ề ấ ề ơ ấ ổ ứ ậ ự ả
tài s n và đ nh h ng đ u t …ả ị ướ ầ ư
Đ i v i các nhà đ u t : ố ớ ầ ư
Thông qua các ho t đ ng nh môi gi i, t v n đ u t , qu n lý danh m c đ uạ ộ ư ớ ư ấ ầ ư ả ụ ầ
t … CTCK có vai trò làm gi m chi phí và th i gian giao d ch, do đó nâng cao hi uư ả ờ ị ệ
qu các kho n đ u t . Các công ty ch ng khoán là công ty chuyên nghi p trongả ả ầ ư ứ ệ
vi c thu th p và s lý thông tin vì th s chính xác h n n u nh các CTCK đánhệ ậ ử ế ẽ ơ ế ư
giá các kho n đ u t c a khách hàng, và t v n cho khách hàng v đ nh h ngả ầ ư ủ ư ấ ề ị ướ
đ u t c a h . TTCK là m t th tr ng th ng xuyên bi n đ ng v giá c cũngầ ư ủ ọ ộ ị ườ ườ ế ộ ề ả
nh m c đ r i ro cao vì th v i m t ho t đ ng chuyên nghi p các CTCK sư ứ ộ ủ ế ớ ộ ạ ộ ệ ẽ
giúp cho ho t đ ng c a TTCK tr nên hi u qu và n đ nh h n, giúp cho các nhàạ ộ ủ ở ệ ả ổ ị ơ
đ u t xác đ nh đúng giá tr c a các ch ng khoán. Đ ng th i qua ho t đ ng tầ ư ị ị ủ ứ ồ ờ ạ ộ ư
v n các CTCK tr thành m t kênh thông tin có hi u qu đ i v i các nhà đ u tấ ở ộ ệ ả ố ớ ầ ư
nh thông tin v giá c c a các ch ng khoán, thông tin th tr ng, chính sách kinhư ề ả ủ ứ ị ườ
t xã h i… m t cách chính xác và k p th i t i các nhà đ u t . Qua vi c l u ký vàế ộ ộ ị ờ ớ ầ ư ệ ư
đăng ký ch ng khoán các công ty ch ng khoán có vai trò qu n lý ch ng khoán hứ ứ ả ứ ộ
khách hàng do đó s d dàng trách đ c các r i ro v m t hay h ng ch ng khoán,ẽ ễ ượ ủ ề ấ ỏ ứ
r i ro v ch ng khoán không còn giá tr l u hành… Nh đó k p th i đ a ra cácủ ề ứ ị ư ờ ị ờ ư
quy t đinh x lý, đ m b o quy n l i c a khách hàng. ế ử ả ả ề ợ ủ
Đ i v i th tr ng ch ng khoán.ố ớ ị ườ ứ
Góp ph n t o l p giá c , đi u ti t th tr nầ ạ ậ ả ề ế ị ườ g. Giá c ch ng khoán là do thả ứ ị
tr ng quy t đ nh, tuy nhiên đ đ a ra m c giá cu i cùng ng i mua và ng iườ ế ị ể ư ứ ố ườ ườ
bán ph i thông qua các công ty ch ng khoán vì h không đ c tham gia tr c ti pả ứ ọ ượ ự ế
vào quá trình mua bán. V i vi c cung c p c ch giá c , CTCK góp ph n đ aớ ệ ấ ơ ế ả ầ ư
Nhóm I – K41DQ2 Page 4 of 37 Hà n i, tháng 08 năm 2011ộ
Ti u lu n : Kinh doanh Ch ng khoán.ể ậ ứ
giá ch ng khoán ph n ánh đúng cung c u c a th tr ng. Ngoài ra, CTCK cònứ ả ầ ủ ị ườ
th c hi n vai trò n đ nh th tr ng. Vai trò này xu t phát t nghi p v t doanh,ự ệ ổ ị ị ườ ấ ừ ệ ụ ự
qua nghi p v này các công ty ch ng khoán n m gi m t t l nh t đ nh cácệ ụ ứ ắ ữ ộ ỷ ệ ấ ị
ch ng khoán qua đó góp ph n bình n th tr ng. B ng ho t đ ng b o lãnh phátứ ầ ổ ị ườ ằ ạ ộ ả
hành các CTCK t o ra hàng hoá cho và t o ra tính h p d n c a hàng hoá cho choạ ạ ấ ẫ ủ
th tr ng, các t ch c phát hành ch ng khoán thông qua ho t đ ng b o lãnh c aị ườ ổ ứ ứ ạ ộ ả ủ
các công ty ch ng khoán thì ch ng khoán phát hành s có uy tín h n trên thứ ứ ẽ ơ ị
tr ng và s d dàng giao d ch trên th tr ng, đ ng th i giá c a ch ng khoánườ ẽ ễ ị ị ườ ồ ờ ủ ứ
cũng s đ c các CTCK xác đ nh m t cách chính xác, phù h p v i t ch c phátẽ ượ ị ộ ợ ớ ổ ứ
hành góp ph n bình n giá ch ng khoán trong giai đo n đ u. Đi u này giúp choầ ổ ứ ạ ầ ề
ch ng khoán c a các t ch c phát hành phát hành thông qua CTCK s đ oc tínứ ủ ổ ứ ẽ ự
nhi m h n góp ph n làm tăng tính thah kho n c a các ch ng khoán phát hànhệ ơ ầ ả ủ ứ
trên th tr ng s c p. Bên c nh đó, ho t đ ng môi gi i và t v n c a các côngị ườ ơ ấ ạ ạ ộ ớ ư ấ ủ
ty ch ng khoán trên th tr ng ch ng khoán th c p t o nên tính thanh kho n choứ ị ườ ứ ứ ấ ạ ả
các ch ng khoán. ứ
Các ch ng khoán có tính thanh kho n càng cao càng h p d n đ c công chúngứ ả ấ ẫ ượ
đ u t h n t đó t o đi u kiên thu n l i cho s phát tri n c a các doanh nghi pầ ư ơ ừ ạ ề ậ ợ ự ể ủ ệ
phát hành ch ng khoán trên th tr ng.ứ ị ườ
Đ i v i c quan qu n lý th tr ng. ố ớ ơ ả ị ườ
Các c quan qu n lý th tr ng có m c tiêu là qu n lý và bình n th tr ngơ ả ị ườ ụ ả ổ ị ườ
giúp cho th tr ng ho t đ ng m t cách có hi u qu nh t và trong m c tiêu đó cácị ườ ạ ộ ộ ệ ả ấ ụ
công ty ch ng khoán có vai trò r t quan tr ng là cung c p các thông tin cho các cứ ấ ọ ấ ơ
quan qu n lý đ h th c hi n t t m c tiêu đó.Các công ty ch ng khoán th c hi nả ể ọ ự ệ ố ụ ứ ự ệ
đ c vai trò này là vì các CTCK là công ty ho t đ ng chuyên nghi p trên thượ ạ ộ ệ ị
tr ng nên các thông tin mà h có đ c là các thông tin nhanh nh t và chính xácườ ọ ượ ấ
nh t vì h v a là ng i b o lãnh phát hành v a là ng i phát hành ch ng khoánấ ọ ừ ườ ả ừ ườ ứ
ra công chúng thông qua các ho t đ ng b o lãnh và đ i lý b o lãnh phát hành, v aạ ộ ả ạ ả ừ
là trung tâm mua và bán các ch ng khoán do đó các thông tin ph i đ c công khaiứ ả ượ
trên th tr ng d i s giám sát c a các nhà qu n lý th tr ng. Vi c công khaiị ườ ướ ự ủ ả ị ườ ệ
các thông tin v a là quy đ nh c a h th ng pháp lu t v a là nguyên t c nghừ ị ủ ệ ố ậ ừ ắ ề
Nhóm I – K41DQ2 Page 5 of 37 Hà n i, tháng 08 năm 2011ộ