Luận văn: "Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế thu nhập cá nhân"

Chia sẻ: Lythi Loan | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:52

Thêm vào BST

Báo xấu

755
lượt xem 406
download

Luận văn: "Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế thu nhập cá nhân"

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong báo cáo chiến lược phát triển kinh tế- xã hội 2001- 2010 của Ban chấp hành Trung ương khóa VIII tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng Cộng sản Việt Nam có đoạn viết “tiếp tục cải cách hệ thống thuế phù hợp với tình hình đất nước và cam kết quốc tế. Bổ sung hoàn thiện, đơn giản hóa các sắc thuế, từng bước áp dụng hệ thống thuế thống nhất, không phân biệt doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế khác nhau, doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Áp dụng thuế...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: "Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế thu nhập cá nhân"

Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa LU N VĂN T T NGHI P TÀI: “M t s gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý thu thu nh p cá nhân” -1-
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa M CL C PH N M U .............................................................................................................. CHƯƠNG 1: NH NG V N CƠ B N V CÔNG TÁC QU N LÝ THU TNCN . 1.1. Khái ni m, hoàn c nh ra i thu TNCN ................................................................ 1.2. M c ích, ý nghĩa c a thu TNCN.......................................................................... 1.2.1. M c ích ....................................................................................................... 1.2.2. Ý nghĩa ......................................................................................................... 1.3. Thanh tra thu TNCN ............................................................................................. 1.4. T ch c b máy qu n lý thu TNCN ...................................................................... CHƯƠNG 2: TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ THU TNCN ............................ 2.1. Tình hình qu n lý thu TNCN hi n nay 2.2. H th ng qu n lý thu TNCN 2.2.1 ng d ng tin h c vào qu n lý 2.2.2 H th ng qu n lý thu thu nh p cá nhân 2.3 Qu n lý kê khai n p thu TNCN online 2.4. ánh giá th c tr ng qu n lý thu TNCN................................................................. 2.4.1. ánh giá thành t u ........................................................................................ 2.4.2. Nh ng khó khăn và nguyên nhân .................................................................. CHƯƠNG 3: M T S GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU C A CÔNG TÁC QU N LÝ THU TNCN ................................................................................................... 3.1. y m nh công tác tuyên truy n ph bi n ................................................................. 3.2. Thi t l p cơ ch giám sát ng b ............................................................................... 3.3. Thu thu qua h th ng ngân hàng ............................................................................... 3.4. ào t o cho cán b ngành thu .................................................................................... 3.5. Xây d ng hành lang pháp lý cho d ch v tư v n thu ................................................ 3.6. C i thi n cơ s v t ch t c a ngành thu ..................................................................... 3.7. Tăng ki m tra thu thu nh p v i ngư i nư c ngoài .................................................... -2-
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa 3.8. Tăng ki m tra thu thu nh p v i gi i ca sĩ ................................................................. 3.9. Tăng cư ng thanh tra, x lý nghiêm các trư ng h p vi ph m ................................... 3.10. T ch c khen thư ng nh ng ơn v , cán b tích c c ................................................ T NG K T ....................................................................................................................... TÀI LI U THAM KH O................................................................................................ PH L C .......................................................................................................................... -3-
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa L IM U Trong báo cáo chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i 2001- 2010 c a Ban ch p hành Trung ương khóa VIII t i ih i i bi u toàn qu c l n th IX c a ng C ng s n Vi t Nam có o n vi t “ti p t c c i cách h th ng thu phù h p v i tình hình t nư c và cam k t qu c t . B sung hoàn thi n, ơn gi n hóa các s c thu , t ng bư c áp d ng h th ng thu th ng nh t, không phân bi t doanh nghi p thu c thành ph n kinh t khác nhau, doanh nghi p Vi t Nam và doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài. Áp d ng thu thu nh p cá nhân (TNCN) th ng nh t và thu n l i cho m i i tư ng ch u thu , b o m công b ng xã h i và t o ng l c phát tri n. Hi n i hóa công tác thu thu và tăng cư ng qu n lý c a nhà nư c”. Thu thu nh p cá nhân là m t lo i thu tr c thu tính trên ph n thu nh p th c t mà các cá nhân nh n ư c trong t ng năm, t ng tháng, t ng l n phát sinh thu nh p. nư c ta hi n nay, qu n lý thu nói chung và qu n lý thu thu nh p cá nhân nói riêng còn nhi u h n ch k t vi c ban hành pháp l nh thu n t ch c th c hi n cũng như thanh tra thu . N u như chúng ta không s m kh c ph c nh ng h n ch này thì khi Vi t Nam gia nh p vào WTO s g p r t nhi u b t l i. Chính vì th công tác qu n lý thu thu nh p cá nhân Vi t Nam c n ph i ư c hoàn thi n áp ng nh ng yêu c u trong xu th h i nh p và phát tri n nhanh chóng hi n nay. Xu t phát t th c t Vi t Nam, trên giác qu n lý góp ph n y m nh công tác thu thu nh p cá nhân và ch ng l i n n th t thu thu thu nh p cá nhân và tăng ngân sách nhà nư c, nên chúng tôi ã ch n tài M t s gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý thu thu nh p cá nhân i tư ng và ph m vi nghiên c u: nghiên c u trong sách báo, các trang web v thu TNCN trong nh ng năm g n ây. Phương pháp nghiên c u: s d ng t ng h p các phương pháp nghiên c u, trong ó ch y u là phương pháp phân tích và t ng h p, các phương pháp nh tính, nh lư ng và các công c th ng kê, kh o sát th c t . -4-
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa Chúng tôi xin chân thành c m ơn ThS Nguy n Th Ng c Hoa ã t n tình hư ng d n và giúp chúng tôi hoàn thành bài ti u lu n này. Trong th i gian và ph m vi nghiên c u có h n nên không tránh kh i nh ng thi u sót mong các b n thông c m và óng góp ý ki n bài ti u lu n ngày càng hoàn thi n hơn. TP.HCM, Tháng 05 Năm 2010 -5-
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa CHƯƠNG 1: NH NG V N CƠ B N V CÔNG TÁC QU N LÝ THU TNCN 1.1. Khái ni m, hoàn c nh ra i Thu thu nh p cá nhân là m t lo i thu tr c thu ánh vào thu nh p th c nh n c a các cá nhân trong m t năm, t ng tháng ho c t ng l n. Thu TNCN có di n ánh thu r t r ng, th hi n trên hai khía c nh: m t là i tư ng ánh thu TNCN là toàn b các kho n thu nh p c a cá nhân thu c di n ánh thu không phân bi t thu nh p ó có ngu n g c phát sinh trong nư c hay nư c ngoài; hai là i tư ng ph i kê khai n p thu TNCN là toàn b nh ng ngư i có thu nh p, bao g m t t c công dân c a nư c s t i và nh ng ngư i nư c ngoài cư trú thư ng xuyên hay không thư ng xuyên nhưng có s ngày có m t, làm vi c, có thu nh p theo m c quy nh c a pháp lu t thu TNCN. Thu TNCN là m t lo i thu thu nh p nhưng khác v i thu Thu nh p doanh nghi p ch nó có tính t t y u g n v i chính sách xã h i c a m i qu c gia cho dù qu c gia ó có m c tiêu hoàn thi n chính sách thu , xây d ng m t chính sách thu có tính trung l p không nh m nhi u m c tiêu khác nhau. Th hi n, nó luôn quy nh lo i tr m t s kho n thu nh p trư c khi tính thu TNCN như thu nh p mang tính tr c p xã h i, kho n chi c n thi t cho cu c s ng cá nhân, gia ình ngư i n p thu , kho n chi mang tính nhân o xã h i. Thu TNCN có góc k thu t tính thu khá ph c t p b i di n ánh thu r ng, liên quan ch t ch v i hoành c nh cá nhân, chính sách xã h i c th , có áp d ng phương pháp lu ti n. Có như v y m i m b o công b ng xã h i, ngư i có thu nh p cao hơn thì trư c và sau khi n p thu h v n còn m t kho n thu nh p cao hơn so v i ngư i có thu nh p th p khi chưa n p thu . mi n Nam Vi t Nam trư c 1975, chính quy n Sài Gòn ã áp d ng thu TNCN nhưng v i tên g i là thu l i t c lương b ng năm 1962 và sau ó ư c c i cách vào năm 1972. -6-
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa Ngày 27/12/1990, Ch t ch nư c ã ký l nh công b Pháp l nh Thu thu nh p i v i ngư i có thu nh p cao (Income Tax on high - Income earner) và ã ư c y ban Thư ng v Qu c h i thông qua. Ð cho phù h p v i tình hình th c t c a t ng giai o n phát tri n kinh t - xã h i c a t nư c, t ó n nay ã có 06 l n s a i, b sung Pháp l nh Thu thu nh p i v i ngư i có thu nh p cao: l n th nh t vào ngày 10/3/1992, l n th hai vào ngày 1/6/1994, l n th ba vào ngày 6/2/1997, l n th 4 vào ngày 30/6/1999 và l n th năm vào ngày 13/6/2001 (có hi u l c thi hành t ngày 1/7/2001) và l n th 6 là Pháp l nh s a i, b sung s 14/2004/PL-UBTVQH11 ban hành năm 2004 (có hi u l c t ngày 01/07/2004 n nay). Hi n nay vi c th c hi n các quy nh c a Pháp l nh s 14 này ư c hư ng d n b i thông tư 81/2004/TT-BTC và thông tư s 12/2005/TT-BTC. nâng cao hơn n a tính ch t quan tr ng và ph i có các bi n pháp ch tài m nh vi c th c hi n thu thu TNCN ư c i vào n nh, có hi u qu , công b ng, t i kỳ h p Qu c h i khoá XII ã thông qua Lu t s 04/2007/QH12 - Lu t thu TNCN. Lu t này ã có hi u l c thi hành chính th c t ngày 01/01/2009. Các thông tư s 81 và 12 s ng th i h t hi u l c thi hành k t ngày 01/01/2009. B lu t thu TNCN g m 4 chương và 35 i u. Chương 1 là nh ng quy nh chung g m 9 i u, bao g m các quy nh như: ph m vi i u ch nh, i tư ng n p thu , thu nh p ch u thu , thu nh p ư c mi n thu , gi m thu , quy i thu nh p ch u thu ra ng Vi t Nam, kỳ tính thu , qu n lý thu và hoàn thu , áp d ng i u ư c qu c t . Chương 2 là căn c tính thu i v i cá nhân cư trú, g m 2 m c và 15 i u, bao g m: xác nh thu nh p ch u thu và thu nh p tính thu , bi u thu . Chương 3 là căn c tính thu i v i cá nhân không cư trú bao g m 9 i u như: thu i v i thu nh p t kinh doanh, thu i v i thu nh p t ti n lương, ti n công, thu i v i thu nh p t u tư v n, thu i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n, thu i v i thu nh p t b n quy n, như ng quy n thương m i, thu i v i thu nh p t trúng thư ng, th a k , quà t ng, th i i m xác nh thu nh p ch u thu , trách nhi m c a t ch c, cá nhân tr thu nh p và trách nhi m c a i tư ng n p thu là cá nhân không cư trú . Và cu i cùng -7-
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa là chương 4 v i các i u kho n thi hành bao g m 2 i u quy nh v hi u l c thi hành và hư ng d n thi hành. 1.2. M c ích, ý nghĩa 1.2.1. M c ích Lu t thu TNCN ra i có nh ng m c ích chính sau: Phân ph i l i thu nh p, góp ph n h n ch kho ng cách v thu nh p t o công b ng, thu h p chênh l ch giàu nghèo; t o s công b ng gi a các công dân. Tăng ngu n thu cho ngân sách qu c gia, huy ng ư c ngu n qũy an sinh xã h i. Ngu n qũy này tuy không tr c ti p thu c ngân sách qu c gia, nhưng rõ ràng khi v n an sinh xã h i ư c gi i quy t m t ph n quan tr ng thì ngân sách qu c gia dành cho lĩnh v c an sinh s ư c gi m tương ng m t cách h p lý. Th c hi n công b ng v gi a ngư i có thu nh p chính th c và ngư i có thu nh p không chính th c. Vi c thu ư c t m ng thu nh p phi chính th c này v a t ư c m c tiêu tăng ngân sách, v a t ư c s công b ng cho nh ng công dân có m c thu nh p chính th c - v n là i tư ng chính c a lu t thu thu nh p hi n t i. H n ch nh ng ho t ng mà nhà nư c không mu n phát tri n, ch ng h n như u cơ vào th trư ng b t ng s n. B o m tăng trư ng kinh t , khuy n khích ti t ki m, u tư và tiêu dùng trong nư c, b o m khuy n khích ng l c s n xu t, lao ng, b o m s c nh tranh c a Vi t Nam i v i các nư c trong khu v c Thúc y s phát tri n c a m t s ho t ng có óng góp dài lâu cho s tăng trư ng v giá tr kinh t c a qu c gia. Ví d , u tư vào ch ng khoán lâu dài nên ư c ưu tiên vì nó thu hút v n c a ngư i dân vào th trư ng v n và góp ph n phát tri n kinh t . H tr cho s phát tri n c a n n kinh t . 1.2.2. Ý nghĩa Lu t thu thu nh p cá nhân có ý nghĩa r t quan tr ng, ngu n thu thu thu nh p cá nhân gia tăng cùng v i s phát tri n kinh t nói chung và s gia tăng s lư ng lao ng c a m i qu c gia là m t trong nh ng ngu n thu chính c a m i qu c gia. -8-
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa Lu t thu TNCN còn có ý nghĩa i v i các h kinh doanh nh nư c ta, vì theo quy nh trư c ây h ph i n p thu thu nh p doanh nghi p v i thu su t chung b ng v i các doanh nghi p (thông thư ng là nh ng ơn v kinh doanh có quy mô l n). Vi c áp d ng thu su t như v i các doanh nghi p là quá cao i v i h cá nhân kinh doanh. Hơn n a, quy nh này cũng m b o tính thông l qu c t , vì h u h t các nư c u ưa cá nh n kinh doanh vào di n n p thu TNCN. Lu t thu TNCN có nhi u i m phù h p v i ti n trình i m i qu n lý kinh t c a nhà nư c, v i quá trình h i nh p kinh t c a t nư c và phù h p v i trình phát tri n kinh t - xã h i c a nư c ta hi n nay. V i vi c ban hành Lu t thu quan tr ng này, h th ng thu c a chúng ta ang hư ng n phù h p hơn v i h th ng thu các nư c, hư ng t i m t h th ng thu công b ng và hi n i hơn 1.3. Thanh tra thu TNCN ây là m t n i dung quan tr ng c a công tác qu n lý thu . Thanh tra thu ư c th c hi n b i cơ quan thanh tra chuyên ngành thu . i tư ng thanh tra thu là các t ch c kinh t và cá nhân có nghĩa v n p thu thu nh p cá nhân cho Nhà nư c và bao g m c các ơn v thu c ngành thu . M c tiêu thanh tra thu là phát hi n và x lý các trư ng h p sai trái nh m gi m b t nh ng t n th t cho Nhà nư c và m b o tính nghiêm minh c a pháp lu t. ng th i cũng qua quá trình thanh tra, cơ quan thu có th phát hi n nh ng thi u sót, b t c p trong văn b n pháp lu t thu và quá trình t ch c th c hi n, t ó tìm ra nh ng hư ng gi i quy t nh m hoàn thi n công tác qu n lý thu thu nh p cá nhân. Thanh tra thu ư c th c hi n dư i cá hình th c và phương pháp khác nhau. Hình th c thanh tra : - Các hình th c thanh tra xét theo th i gian ti n hành thanh tra: + Hình th c thanh tra thư ng xuyên ư c th c hi n mang tính nh kỳ, không ph thu c vào vi c có x y ra v vi c hay không trong các i tư ng n p thu và các cơ quan qu n lý thu . -9-
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa + Thanh tra t xu t là hình th c thanh tra mang tính b t thư ng và i tư ng thanh tra không ư c bi t trư c. Hình th c này ư c ti n hành khi có nh ng v vi c x y ra t phía các i tư ng n p thu ho c trong các cơ quan thu có bi n pháp x lý. - Các hình th c thanh tra xét theo ph m vi và n i dung : + Thanh tra toàn di n : ư c ti n hành v i t t c các n i dung thanh tra thu , ho c v i t tc i tư ng thanh tra. Hình th c này thư ng ư c áp d ng ph c v cho nh ng nghiên c u c i ti n l n v h th ng thu . + Thanh tra có tr ng i m : ư c ti n hành ch v i m t s n i dung, m t s i tư ng. Ngư i ta thư ng ch n ra các i tư ng i n hình và t ch c thanh tra , t ó rút ra các k t lu n chung cho toàn h th ng. Phương pháp thanh tra thu Tùy theo m c ích, yêu c u và i tư ng thanh tra mà ngư i ta áp d ng phương pháp thanh tra thu thích h p. M t s phương pháp sau thư ng ư c áp d ng: - Phương pháp ki m tra, i chi u. - Phương pháp phân t , thu nh p các thông tin v s vi c. Trên th c t , ngư i ta cũng có th k t h p c hai phương pháp này trong trư ng h p c n thi t. 1.4. T ch c b máy qu n lý thu TNCN Nhà nư c xây d ng b máy qu n lý thu qu n lý thu thu nh p cá nhân cũng như các s c thu khác. Tùy thu c vào i u ki n phát tri n kinh t -xã h i c a t ng nư c, b máy qu n lý thu cũng ư c xây d ng m t cách tương ng. Nhìn t ng th trong ph m vi n n kinh t qu c dân, cơ quan thu các nư c trên th gi i u ư ct ch c thành m t h th ng bao g m nhi u c p. T i nhi u nư c, h th ng ó không hoàn toàn phù h p v i h th ng chính quy n Nhà nư c và bao g m: cơ quan thu trung ương, cơ quan thu c p t nh, thành ph và cơ quan thu c p qu n, huy n như Trung Qu c, Vi t Nam… Ngoài ra, m t s qu c gia thì h th ng ngành thu còn ư c t ch c theo các d ng khác. - 10 -
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa CHƯƠNG 2: TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ THU TNCN 2.1. Tình hình qu n lý thu TNCN hi n nay Ngành thu d ki n i tư ng n p thu thu nh p s tăng lên 20 tri u vào năm 2009, g p 10 l n hi n nay. i u này òi h i ph i có h th ng qu n lý m nh, n u không mu n th t thu. Hi n t i, ngành thu ang qu n lý 2 tri u i tư ng n p thu bao g m các cơ quan, t ch c có thu nh p, doanh nghi p và 300.000 cá nhân n p thu thu nh p cao. S ngư i này hi n ang óng thu thu nh p cao qua các doanh nghi p, t ch c chi tr thu nh p mà h ang làm vi c. Khi Lu t thu thu nh p cá nhân có hi u l c sau hai năm n a, d ki n m i ngư i ph i có m t mã s thu cá nhân riêng. Kèm theo ó, các mã s này s ư c b xung thêm nh ng thông tin dành cho ngư i ph thu c trong gia ình nh m ki m soát các kho n chi t tr úng lu t. 2.2. H th ng qu n lý thu TNCN 2.2.1 ng d ng tin h c vào qu n lý Quy trình qu n lý thu TNCN b t u b ng vi c ăng ký c p mã s thu và ã ư c xây d ng các ng d ng CNTT ngay t khâu này. i v i các cá nhân có phát sinh thu nh p c l p mà t kê khai v i cơ quan thu thì ngay th i i m Lu t Thu TNCN có hi u l c vào u năm 2009, ngành thu s ban hành t khai thu nh p t m n p ngư i n p thu kê khai s ư c thu nh p hàng tháng, hàng quý và n p l i cho cơ quan thu . T khai ó s ư c x lý b ng CNTT xác nh nghĩa v thu ban uc a ngư i n p thu . i v i các cá nhân làm công ăn lương, sau khi ư c cơ quan chi tr thu nh p kh u tr thu , t khai ư c chuy n n cơ quan thu và ư c nh p vào h th ng ng d ng phân nh nghĩa v n p thu c a t ng cá nhân. Theo l trình, d ki n n cu i 2009, h th ng ng d ng CNTT c a ngành thu s ư c phát tri n m r ng, nâng c p thêm ph n x lý t khai quy t toán thu c a t ng cá nhân. n u năm 2010, cá nhân có thu nh p ch u thu s ph i l p t ng b n quy t toán thu riêng (g i là - 11 -
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa t khai quy t toán thu năm) n p cho cơ quan thu , sau ó s ư c x lý b ng các ng d ng tin h c trong qu n lý. Ư c tính n năm 2010, s t khai quy t toán thu năm n p cho cơ quan thu s lên t i kho ng 3-4 tri u t khai. Thu TNCN là s c thu có bao quát r ng, i tư ng ch u thu l n, ư c tính s có t i kho ng 15 tri u ngư i ư c ăng ký c p mã s thu . Nhưng th i gian u, s i tư ng n p thu TNCN ư c ưa vào di n qu n lý thu kho ng 3 tri u ngư i. Ngay t th i i m cu i năm 2006, u năm 2007 - khi ó B Tài chính m i b t u nghiên c u so n th o d án Lu t Thu TNCN thì Ban Tin h c T ng c c Thu (nay là C c ng d ng CNTT) ã tri n khai các công vi c nghiên c u, n m b t các n i dung c a d án lu t, nh m xác nh quy mô, ph m vi, i tư ng qu n lý phân tích, xây d ng quy trình qu n lý thu , theo ó ã l p d án tin h c hoá qu n lý thu TNCN. Trư c m t, ph c v cho yêu c u qu n lý thu TNCN vào u năm 2009, ngành thu ang ti n hành nâng c p các ng d ng hi n có. D ki n, n h t quý II/2009, s ưa các ng d ng m i vào x lý t khai và n th i i m u năm 2010, các quy trình nghi p v qu n lý thu TNCN s ư c hoàn ch nh tin h c hoá toàn b . 2.2.2 H th ng qu n lý thu thu nh p cá nhân H th ng c a d án TNCN là thi t k chi ti t các ch c năng c a h th ng ph c v cho các ho t ng và lu ng công vi c nghi p v xác nh ư c c u hình h th ng chu n SAP TRM và ti n hành phân tích các i m khác bi t so v i yêu c u hi n t i c a ngành Thu , t ó ch nh s a, phát tri n h th ng chu n SAP cho phù h p v i yêu c u nghi p v . D án ã ti n hành tri n khai các lu ng công vi c thi t k nh m x lý và áp ng kh i lư ng l n yêu c u d a trên k t qu c a giai o n Phân tích yêu c u h th ng g m 32 ti u quy trình nghi p v , trong ó có 7 ti u qui trình (TQT) ăng ký thu ; 7 TQT X lý t khai; 10 TQT Qu n lý tuân th ; 8 TQT K toán thu .. Bên c nh ó,vư t qua nh ng khó khăn trong công tác chu n b thi t b ph n c ng cho h th ng, d án cũng ã b t tay vào xây d ng thi t k chi ti t và c u hình h t ng k thu t cho ng d ng."Chi n d ch" ăng ký thu 2009 ã góp ph n mang l i nhi u k t qu áng m ng: Tính n ngày 22/9/2009, d án ã th c hi n c p hơn 4 tri u mã s thu (MST) trên h th ng m i, x lý ư c g n 1500 yêu c u h tr t các cơ quan thu g i lên. - 12 -
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa Vi c nâng c p h th ng ăng ký và c p MST hi n t i c a ngành thu cũng ã ư c th c hi n nh m áp ng yêu c u c p MST cá nhân năm 2009 và x lý t khai quy t toán thu TNCN. T ngày 04/01 n ngày 07/02/2010, D án Qu n lý thu thu nh p cá nhân (PIT) s tri n khai ki m th nghi m thu ngư i dùng (UAT). ây là giai o n ki m th do chính ngư i s d ng tương lai th c hi n. Nhóm ăng ký thu 2009 thu c d án PIT ã c p ư c hơn 5 tri u mã s thu cho ngư i làm công ăn lương, nâng t ng s mã s thu cá nhân lên g n 9 tri u. D ki n n h t năm 2009, s có kho ng 10 tri u mã s thu ư c c p cho các cá nhân làm công ăn lương trên toàn qu c. 2.3 Qu n lý kê khai n p thu TNCN online Song song v i vi c nh n h sơ ăng ký qua cơ quan thu , gi i pháp kê khai online trên website tncnonline.com.vn là m t bi n pháp tích c c thúc y vi c c p mã s thu di n ra nhanh chóng và chính xác. T ngày 01/07/2009 n nay, có g n 1,8 tri u mã s thu ã ư c c p qua website này. T ng c c Thu , B Tài chính v a ưa vào ho t ng website tncnonline.com.vn nh m h tr ăng ký thu thu nh p cá nhân m t cách ơn gi n, nhanh chóng và chính xác. Vi c ăng ký thu thu nh p cá nhân tr c tuy n này d ki n k t thúc vào tháng 10- 2009. H n chót n p b ng kê h sơ ăng ký thu và file d li u ư c chuy n n cơ quan thu ch m nh t là ngày 31-8-2009. m b o vi c ăng ký thu ư c th c hi n nhanh chóng và hi u qu . T ng c c Thu yêu c u c c thu các a phương c n thành l p t tri n khai ăng ký thu ; t ch c t p hu n, hư ng d n cho các cán b c c thu , chi c c thu v các bư c th c hi n c p mã s thu , v n hành h th ng ng d ng ăng ký thu ; chu n b trang thi t b , a i m, thi t l p h th ng, ng d ng. 2.4. ánh giá th c tr ng qu n lý thu TNCN 2.4.1. ánh giá thành t u Sau 16 năm, thu thu nh p cá nhân ã tr i qua 6 l n s a i, b sung và t ng bư c kh ng nh ư c vai trò v n có. Công tác qu n lý thu thu nh p cá nhân cũng ã t ng bư c ư c c i thi n cho phù h p v i tình hình m i và ã t ư c m t s thành - 13 -
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa t u áng k . Các chính sách thu i v i thu nh p cá nhân (TNCN) nư c ta nhìn chung phù h p v i i u ki n kinh t , xã h i t nư c, ã góp ph n quan tr ng trong vi c m b o ngu n thu ngân sách, ki m soát thu nh p cá nhân, phân ph i l i thu nh p, th c hi n công b ng xã h i cũng như bư c u t o thói quen và góp ph n nâng cao nh n th c c a các i tư ng n p thu v trách nhi m nghĩa v n p thu cho ngân sách nhà nư c (NSNN). n nay, kho ng hơn 300 nghìn ngư i n p thu TNCN (trong ó kho ng 90 nghìn ngư i nư c ngoài), g n 100 nghìn t ch c th c hi n kh u tr thu thu nh p t i ngu n, cá nhân ăng ký mã s thu vào kho n 3,4 tri u cá nhân, h kinh doanh cá th và t ư c m t s thành t u áng k . - Huy ng ngày càng nhi u thu nh p c a cá nhân có thu nh p cao cho nhà nư c: Qua 6 l n s a i pháp l nh thu thu nh p cá nhân b t k p v i nh ng thay i c a i s ng kinh t xã h i. Ngành thu Vi t Nam ã ti n hành t ch c th c hi n pháp l nh, qua ó ã em l i nh ng k t qu bư c u như sau: Bi u: K t qu thu thu thu nh p i v i ngư i có thu nh p cao Vi t Nam t năm 1991- 2005 % Thu TNCN S Thu Thu T ng Thu Thu , Năm Trên T ng Thu TNCN Phí Thu ,phí 1991 62 9844 0.63 1992 153 18815 0.81 1993 184 29232 0.63 1994 326 37585 0.86 1995 510 48090 1.06 1996 1100 57050 1.93 1997 1300 67120 1.94 1998 1780 68461 2.60 1999 1540 70063 2.2 - 14 -
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa 2000 1975 76190 2.1 2001 2105 78475 2.6 2002 2338 80208 2.9 2003 2951 124101 2.37 2004 3253 104935 3.1 2005 4400 102326 4.3 (Ngu n: B Tài Chính) Như v y, s thu thu thu nh p cá nhân có xu hư ng chung là tăng u qua các năm. Riêng năm 1999, s thu thu thu nh p cá nhân gi m i do m t s nguyên nhân như: tăng m c kh i i m tính thu i v i thu nh p tính thu c a ngư i nư c ngoài cư trú t i Vi t Nam và công dân Vi t Nam i h c t p, công tác nư c ngoài. Năm 1991, khi pháp l nh m i ra i và i vào th c hi n thì s thu m i ch là 62 t ng chi m 0,63% t ng thu thu , phí, con s này v n m c th p. Tuy nhiên, qua các năm s thu tăng d n, trong ó có năm 1996 tăng t bi n v s thu t thu thu nh p cá nhân, tăng t 510 t ng năm 1995 lên 1100 t ng năm 1996, i u này th hi n tính hi u qu c a công tác qu n lý thu thu thu nh p cá nhân d n ư c c i thi n hay cũng th hi n ý th c ch p hành c a ngư i dân ã có ti n b hơn so v i trư c. n năm 2000, s thu này ã là 1975 t ng. Năm 2002 s thu thu là 2338 t ng, năm 2003 tăng lên 3253 t ng, năm 2004 d toán là 3253 t ng, năm 2005 là 4400 t ng vư t 6,8% so v i d toán là là 4100 t ng và tm c tăng trư ng 25% so v i năm 2004 và s thu mà s c thu này em l i m i ch b ng 4,3% t ng s thu do ngành thu qu n lý, ti n t i năm 2006 ư c d toán là s thu thu thu nh p cá nhân tăng lên 5100 t ng. Chúng ta có th minh h a b ng bi u như sau: - 15 -
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa Bi u : K t qu thu thu thu nh p cá nhân Vi t Nam qua các năm. ( ơn v t VN ) (Ngu n: B Tài Chính) Theo th ng kê c a T ng c c thu thì vào năm 1999, s i tư ng n p thu vào kho ng 200.000 ngư i, n năm 2005 thì ã có kho ng 300.000 ngư i n p thu thu nh p cá nhân. S i tư ng n p thu này t p trung ch y u các doanh nghi p nư c ngoài, các văn phòng i di n nư c ngoài và m t s t ch c qu c t , các i tư ng lao ng trong các ngành d u khí và bưu chính vi n thông. ây là nh ng khu v c mà ngư i lao ng có m c thu nh p tương i cao so v i m t băng chung c a xã h i. S i tư ng là ngư i nư c ngoài có thu nh p thu c di n tính thu Vi t Nam kho ng x p x 90.000 ngư i, ho t ng ch y u trong các t ch c qu c t và là các i di n c a nư c ngoài t i Vi t Nam. S i tư ng này cũng óng góp m t ph n không nh vào t ng thu thu thu nh p cá nhân c a c nư c. Ngu n thu thu thu nh p cá nhân ư c óng góp ch y u t hai trung tâm l n c a c nư c là Hà N i và Thành ph H Chí Minh; Năm 2003 Thành Ph H Chí Minh tăng thu thu thu nh p cá nhân lên 27,5% so v i năm trư c, chi m t tr ng 5,74% so t ng thu thu và phí và tăng 68% so v i năm - 16 -
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa 2000; s lư ng cơ quan chi tr thu nh p ư c qu n lý thu TNCN tăng 54% và cá nhân thu c i tư ng n p thu TNCN tăng 95,7% so v i năm 2000. Năm 2004 ư c thu s c thu này t 1,6 t ng, tăng 6,67% so v i k ho ch năm và tăng 21,27% so v i cùng kỳ năm 2003. - Phương pháp kh u tr t i ngu n giúp cho công tác thu thu thu n l i Phương pháp qu n lý thu thu theo cách kh u tr t i ngu n ã giúp gi m b t ư c s lư ng cá nhân ăng ký n p thu t i các c c thu , công tác qu n lý thu thu cũng th n l i hơn. H th ng thu ang trong giai o n ti n hành c i cách bư c 2. Bi n pháp thu thu theo cách y nhi m thu ã ư c cơ quan thu th c hi n t t hơn do vi c ph i k t h p v i các cơ quan, các ban ngành khác ch t ch hơn, ngư i n p thu ã có ý th c cao hơn trong v n n p thu thu nh p. Vi c qu n lý thu thu thông qua kho b c nhà nư c ã t p trung ngu n thu cho ngân sách nhà nư c m t cách nhanh chóng, gi m d n tình tr ng cán b thu chi m d ng, xâm ph m ti n thu , gi m b t th i gian và chi phí i l i, kê khai n p thu c a t ng cá nhân, n nh v m t t ch c, giúp cán b thu d dàng, thu n l i trong công vi c. - C p mã s thu cá nhân trong vòng 1 gi T trư c n nay, vi c c p mã s thu cá nhân m i ch y u th c hi n iv i ngư i nư c ngoài. Hi n nay, cơ quan thu ã ti n hành c p mã s thu cá nhân trong vòng 1 gi . Các cá nhân có thu nh p nhi u nơi có th liên h v i phòng thu ư c c p mã s thu cá nhân. hoàn thành th t c ư c c p mã s thu , các cá nhân ch c n có b n sao ch ng minh nhân dân, i n m t s thông tin vào m u ơn có s n t i cơ quan thu . Sau 1 gi , cơ quan thu s c p mã s thu . T trư c n nay, vi c c p mã s thu cá nhân m i ch y u th c hi n i v i ngư i nư c ngoài. - Th c hi n thu thu nh p cá nhân ã góp ph n phân ph i l i thu nh p Thu thu nh p cá nhân v i ch c năng i u ti t và phân ph i l i thu nh p trong xã h i ã góp ph n nâng cao ư c tính công b ng trong phân ph i. M t ph n thu nh p c a nh ng ngư i có thu nh p cao ã ư c chuy n vào ngân sách, thông qua ó, Nhà nư c có th s d ng vào các m c ích phát tri n chung c a xã h i. - Công tác tuyên truy n, ph bi n thu thu nh p cá nhân ã ư c th c hi n - 17 -
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa Công tác tuyên truy n, ph bi n thu thu nh p cá nhân Vi t Nam ã bư c u t o cho nh ng ngư i dân có thu nh p hi u bi t, làm quen v i vi c kê khai thu nh p, t ó có ý th c hơn v nghĩa v , trách nhi m c a mình i v i nhà nư c. S ngư i n p thu qua các năm tăng d n th hi n ngư i dân ã d n nh n th y trách nhi m óng thu thu nh p c a mình v i Nhà nư c. - Công tác thanh tra thu thu nh p cá nhân ã b t u phát huy hi u qu ã bư c u phát hi n ra nh ng sai ph m và ã truy thu nh ng kho n thu nh p khá l n mà các cá nhân c tình tr n thu . Trong m y tháng u năm 2005, các cán b thu ã phát hi n nhi u trư ng h p nhân viên thu c các văn phòng ai di n nư c ngoài ch kê khai óng thuê v i m c thu nh p kho ng 1-2 nghìn USD/ tháng trong khi s ti n th c nh n lên t i hành ch c nghìn USD 2.4.2. Nh ng khó khăn và nguyên nhân Nh ng h n ch Công tác qu n lý thu thu nh p cá nhân ã có nh ng bư c ti n b áng k trong th i gian v a qua. Bên c nh ó, công tác qu n lý thu thu nh p cá nhân Vi t Nam v n còn g p ph i nh ng t n t i cũng như vi c th c hi n chính sách thu c th như sau: - V chính sách thu thu nh p cá nhân Dù ã ư c ban hành 15 năm, ch nh s a r t nhi u l n nhưng pháp l nh Thu thu nh p cá nhân v n không ư c ngư i n p thu ng tình. Nguyên nhân th c s khi n lu t thu này v p ph i ph n ng c a ngư i n p thu là quy nh thu TNCN chưa th hi n s h p lý, công b ng… + Ph m vi i u ch nh chưa bao quát và áp d ng chưa ng b , th ng nh t i v i các ngu n thu nh p. Hi n nay, thu nh p c a cá nhân ư c hình thành ch y u t lao ng, kinh doanh, u tư gián ti p, chuy n như ng b t ng s n và các lo i thu nh p khác (quà bi u, quà t ng, th a k , b n quy n, phát minh, sáng ch …). Trong ó, các lo i thu nh p t lao ng, kinh doanh và chuy n như ng b t ng s n ư c áp d ng các chính sách thu khác nhau. Các kho n thu nh p c a cá nhân t u tư gián ti p như lãi ti n g i ti t ki m, trái phi u, kỳ phi u, c t c, lãi v n t m th i chưa thu thu ; trong khi ó các kho n thu nh p khác như thu nh p t chuy n như ng tài s n (các - 18 -
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa lo i ch ng khoán, b t ng s n), quà t ng, th a k … không thu c i tư ng ch u thu ho c qu n lý thu kém hi u qu . i u này không m b o tính công b ng, hi u qu c a thu và không phù h p v i thông l qu c t v thu TNCN. y là m t trong nh ng nguyên nhân d n nm c ng viên t thu TNCN nư c ta còn khá th p so v i các nư c ang phát tri n khác. Thêm vào ó là thu thu nh p cá nhân b sót các i lý. T ng c c Thu cho bi t B tài chính ã có công văn xác nh các cá nhân làm i lý b o hi m, i lý bưu i n, i lý m ph m, i lý dư c… n u không có ăng ký kinh doanh thì ph i n p thu thu nh p cá nhân thay vì n p thu thu nh p doanh nghi p v i m c ch có 5% như hi n nay. Chia ra hai trư ng h p: cá nhân có h p ng i lý n nh thì n p thu theo bi u thu TNCN lũy ti n; n u làm cho nhi u i lý ho c có h p ng làm thêm i lý thì cơ s chi tr ph i t m kh u tr 10% i v i kho n chi tr trên 500.000 ng/l n tr lên. Quy nh này áp d ng t ngày 1/1/2005. Khi ban hành các quy nh hư ng d n thu TNCN, B tài chính ã sót các trư ng h p có thu nh p t ho t ng làm i lý. Trong khi s cá nhân làm i lý r t l n, nh t là i lý b o hi m, ch riêng m t công ty b o hi m nhân th cũng có trên 40.000 ngư i làm i lý b o hi m. Chính vì nh ng h n ch trong quy nh v thu nh p tính thu , t m bao quát c a thu thu nh p cá nhân Vi t Nam ã b thu h p r t nhi u v s thu cũng như s ngư i n p thu . Cho n nay thu thu nh p cá nhân v n chưa th phát huy ư c h t nh ng vai trò và ch c năng c a mình. M c dù thu nh p bình quân u ngư i Vi t Nam hi n nay là $ 450 nên t l ngư i n p thu nh nhưng nguyên nhân quan tr ng là t m bao quát c a chính sách thu còn h p. Hi n nay, t tr ng thu thu nh p cá nhân ch chi m kho ng 4,3% trong t ng thu thu và phí như v y là quá th p vì n u nhìn sang m t s nư c khác như Nh t tuy là m t nư c không ông dân nhưng t tr ng thu thu nh p cá nhân c a h chi m 30% trong t ng thu thu và phí i u ó th hi n h qu n lý thu thu nh p cá nhân t t hơn chúng ta. + Nghĩa v thu còn khá cao, chưa công b ng gi a các lo i thu nh p và i tư ng n p thu . Hi n lu t thu TNCN quy nh thu su t TNCN v i nh ng ngư i - 19 -
Ti u lu n môn: Thu GVHD: ThS. Nguy n Th Ng c Hoa trong nư c là 10% n u có thu nh p t 5-10 triêu ng/tháng; 20% (thu nh p t 15-25 tri u ng/tháng), 30% (25-40 tri u ng/tháng), thu su t cao nh t lên n 40% ( i v i ngư i có thu nh p trên 40 tri u ng/tháng). Thu su t này cao hơn nhi u m t s nư c, lãnh th châu Á mà ngư i dân có thu nh p cao hơn ngư i dân Vi t Nam r t nhi u l n, ch ng h n như Singapore thu su t cao nh t là 22%; Nh t 37%; Thái Lan:37%; Indonesia: 35%; Philippines: 32%; Malaysia: 28%; Hông Kông (Trung Qu c): 17%. Như v y, m c thu su t cao có th gây nh hư ng n môi trư ng u tư, c bi t là vi c th c hi n chính sách thu hút ngu n nhân l c có trình k thu t và qu n lý cao t nư c ngoài. Thu su t thu TNCN hi n hành ư c quy nh t 10-40% trên thu nh p ch u thu . Trong khi ó thu su t thu TNDN ư c quy nh th ng nh t 28% trên thu nh p ch u thu , thu su t thu chuy n quy n s d ng t là 2% iv i t nông nghi p và 4% i v i các lo i t khác tính trên doanh thu chuy n quy n s d ng t. Các chính sách thu này cũng có các quy nh khác nhau v ph m vi, i tư ng n p thu , thu nh p ch u thu , các kho n kh u tr , mi n gi m… i u này d n nt l ng viên thu còn chưa công b ng gi a các lo i thu nh p ch u thu khác nhau.Theo quy nh c a chính sách thu TNCN hi n hành, c u trúc b c thu còn có s phân bi t gi a ngư i Vi t Nam và ngư i nư c ngoài, áp d ng thu 10% i v i ngư i Vi t Nam có thu nh p t 5 tri u ng/tháng tr lên và ngư i nư c ngoài có thu nh p 8 tri u ng/tháng tr lên; m c thu nh p áp d ng thu su t 40% i v i ngư i Vi t Nam có thu nh p trên 40 tri u ng/tháng, ngư i nư c ngoài có thu nh p trên 80 tri u ng/tháng. M c thu thu nh p cá nhân cao như v y có r t nhi u b t l i: Th nh t, là không khuy n khích các công ty nư c ngoài Vi t Nam b t tr lương cao cho ngư i Vi t Nam vì n u h tr lương cao thì s ti n ó s vào ng n sách nhà nư c ch không ph i ngư i lao ng. Trong trư ng h p ó, h có th ch n ngư i Indonesia hay ngư i Singapore vào thay v trí ó vì chi phí h tr s th p hơn. Có th nói v i m c thu như hi n nay thi lao ng ch t xám c a Vi t Nam thu c di n t nh t th gi i. Th hai, là do m c thu quá cao nên không khuy n khích ngư i lao ng khai thu m t cách trung th c. Nói cách khác, ngư i ta s b nhi u th i gian làm sao - 20 -

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD