ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br />
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN<br />
<br />
<br />
HOÀNG THỊ THANH MỘC<br />
<br />
NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM KIỂU NHÂN<br />
CỦA BỆNH NHÂN NGHI MẮC<br />
HỘI CHỨNG DOWN<br />
<br />
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC<br />
<br />
Hà Nội – Năm 2016<br />
<br />
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br />
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN<br />
<br />
<br />
HOÀNG THỊ THANH MỘC<br />
<br />
NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM KIỂU NHÂN<br />
CỦA BỆNH NHÂN NGHI MẮC<br />
HỘI CHỨNG DOWN<br />
Chuyên ngành: Di truyền học<br />
Mã số: 60 42 01 21<br />
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC<br />
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:<br />
PGS. TS. Nguyễn Thị Hồng Vân<br />
<br />
Hà Nội- Năm 2016<br />
<br />
LỜI CẢM ƠN<br />
Đề tài luận văn này đƣợc thực hiện tại Khoa Di Truyền và Sinh học Phân tử<br />
bệnh viện Nhi Trung Ƣơng.<br />
Đầu tiên tôi xin gửi những lời cảm ơn chân thành nhất đến PGS.TS. Nguyễn<br />
Thị Hồng Vân, trƣởng bộ môn Di truyền học, Khoa Sinh học, Trƣờng Đại học Khoa<br />
học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. Cô đã hết lòng quan tâm, hƣớng dẫn, chỉ bảo<br />
tận tình cho em trong suốt quá trình nghiên cứu vừa qua. Mỗi lúc gặp khó khăn, cô<br />
luôn động viên, giúp đỡ em tìm ra những cách giải quyết hợp lý nhất. Sự giúp đỡ và<br />
hƣớng dẫn nhiệt tình của cô đã giúp em hoàn thành đƣợcluận văn tốt nghiệp lần này.<br />
Tôi xin đƣợc cảm ơn các đồng nghiệp trong khoa Di truyền và Sinh học Phân tử<br />
– Bệnh viện Nhi Trung Ƣơng.Các anh chịvà bạn bè đồng nghiệp đã nhiệt tình giúp đỡ<br />
tôi hết sức trong thời gian tôi thực hiện đề tài nghiên cứu của mình.<br />
Tôi cũng xin cảm ơn các thầy cô giáo đã giảng dạy trong quá trinh học tập và<br />
Ban lãnh đạo Khoa Sinh học, Trƣờng Đại học Khoa học Tự nhiên đã tạo điều kiện tốt<br />
nhất để tôi có thể thực hiện tốt việc nghiên cứu của mình.<br />
Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn tới bố mẹ, gia đình và bạn bè đã luôn giúp đỡ,<br />
ủng hộ tôi trong suốt thời gian qua.<br />
Tôi xin chân thành cảm ơn!<br />
<br />
Hà Nội, ngày …… tháng …… năm 2016<br />
Học viên<br />
<br />
HOÀNG THỊ THANH MỘC<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
MỤC LỤC ...................................................................................................................2<br />
DANH MỤC KÍ HIỆU, TỪ VIẾT TẮT .....................................................................4<br />
DANH MỤC BẢNG ...................................................................................................5<br />
DANH MỤC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ..............................................................................6<br />
ĐẶT VẤN ĐỀ.............................................................................................................6<br />
Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU .........................................................................8<br />
1.1.<br />
<br />
Hội chứng Down ..........................................................................................8<br />
<br />
1.1.1.<br />
<br />
Khái niệm ..............................................................................................8<br />
<br />
1.1.2.<br />
<br />
Tỷ lệ mắc hội chứng Down ...................................................................9<br />
<br />
1.1.3.<br />
<br />
Các dạng Down thƣờng gặp................................................................11<br />
<br />
1.2.<br />
<br />
Lịch sử nghiên cứu về hội chứng Down ....................................................13<br />
<br />
1.3.<br />
<br />
Nguyên nhân hình thành hội chứng Down.................................................16<br />
<br />
1.3.1.<br />
<br />
Do tuổi của bố mẹ cao ........................................................................16<br />
<br />
1.3.2.<br />
<br />
Do di truyền từ bố hoặc mẹ có biểu hiện rối loạn NST, đặc biệt là<br />
<br />
mang NST chuyển đoạn cân bằng.....................................................................17<br />
1.3.3.<br />
1.4.<br />
<br />
Các yếu tố liên quan đến hội chứng Down .........................................18<br />
<br />
Cơ chế hình thành hội chứng Down ...........................................................18<br />
<br />
1.4.1.<br />
<br />
Không phân li cặp NST 21 trong quá trình giảm phân tạo giao tử .....18<br />
<br />
1.4.2.<br />
<br />
Không phân li cặp NST 21 trong quá trình nguyên phân của hợp tử .19<br />
<br />
1.4.3.<br />
<br />
Bố hoặc mẹ là ngƣời mang NST chuyển đoạn hòa nhập tâm .............20<br />
<br />
1.4.4.<br />
<br />
Bố hoặc mẹ mang NST chuyển đoạn kế tiếp ......................................22<br />
<br />
1.4.5.<br />
<br />
Bố hoặc mẹ mang NST 21 tâm cân cánh dài i(21q) ...........................23<br />
<br />
1.4.6.<br />
<br />
Các gen liên quan đến hội chứng Down .............................................23<br />
<br />
1.5.<br />
<br />
Nghiên cứu về bộ NST ...............................................................................24<br />
<br />
1.6.<br />
<br />
Tình hình nghiên cứu hội chứng Down trên thế giới và Việt Nam............27<br />
<br />
1.6.1.<br />
<br />
Tình hình nghiên cứu hội chứng Down trên thế giới ..........................27<br />
<br />
1.6.2.<br />
<br />
Tình hình nghiên cứu về hội chứng Down ở Việt Nam .....................29<br />
2<br />
<br />
CHƢƠNG 2 – ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................30<br />
2.1.<br />
<br />
Đối tƣợng ....................................................................................................30<br />
<br />
2.2.<br />
<br />
Hóa chất và trang thiết bị ...........................................................................30<br />
<br />
2.2.1.<br />
<br />
Hoá chất ..............................................................................................30<br />
<br />
2.2.2.<br />
<br />
Dụng cụ và thiết bị ..............................................................................31<br />
<br />
2.3.<br />
<br />
Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................31<br />
<br />
2.3.1.<br />
<br />
Quy trình lấy mẫu máu ngoại vi .........................................................31<br />
<br />
2.3.2.<br />
<br />
Nuôi cấy tế bào máu ngoại vi .............................................................32<br />
<br />
2.3.3.<br />
<br />
Phƣơng pháp làm tiêu bản, nhuộm băng NST và lập NST đồ ............34<br />
<br />
2.4.<br />
<br />
Đạo đức trong nghiên cứu ..........................................................................36<br />
<br />
CHƢƠNG 3 – KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN.............................................................38<br />
3.1.<br />
<br />
Nghiên cứu phát hiện các dạng hội chứng Down ......................................38<br />
<br />
3.2.<br />
<br />
Phân bố vể tuổi và giới của trẻ Down ........................................................45<br />
<br />
3.3.<br />
<br />
Tỷ lệ sinh con mắc Down theo tuổi mẹ ......................................................48<br />
<br />
3.4.<br />
<br />
Quan hệ giữa số lƣợng mắc hội chứng Down với số thứ tự con trong gia<br />
<br />
đình<br />
<br />
....................................................................................................................50<br />
<br />
KẾT LUẬN ...............................................................................................................52<br />
KIẾN NGHỊ ..............................................................................................................53<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................54<br />
<br />
3<br />
<br />