Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:87

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam dưới góc độ quản lý kinh tế. Mời các bạn cùng tham khảo luận văn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI --------------------------------------- ĐỖ ĐỨC THUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH ĐIỆN TẠI CÔNG TY ĐIỆN LỰC HÀ NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI --------------------------------------- ĐỖ ĐỨC THUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH ĐIỆN TẠI CÔNG TY ĐIỆN LỰC HÀ NAM Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế Mã số: 8340410 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: TS. Trần Văn Trang HÀ NỘI, NĂM 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi đã đọc hiểu quy định về sự trung thực trong nghiên cứu và vi phạm học thuật. Tôi xin cam đoan, nghiên cứu về đề tài: tài “Quản lý hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam” là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các tài liệu được sử dụng trong công trình đều có nguồn gốc rõ ràng. Những đánh giá, nhận định trong công trình đều do cá nhân tôi nghiên cứu và thực hiện. Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận văn
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực tập và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ. Trước tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới TS. Trần Văn Trang đã tận tâm hướng dẫn tôi hoàn thành công trình. Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu cùng toàn thể Thầy, Cô giáo Trường Đại học Thương mại đã truyền đạt, trang bị cho tôi những kiến thức và kinh nghiệm quý giá trong suốt hai năm học vừa qua. Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Tỉnh Hà Nam và công ty Điện lực Hà Nam đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thu thập số liệu để thực hiện luận văn. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè, đồng nghiệp những người đã luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ, cổ vũ và động viên tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn. Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận văn
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................... ii MỤC LỤC .........................................................................................................................iii DANH MỤC B ẢNG, SƠ ĐỒ ........................................................................................ vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................................... vii MỞ ĐẦU..............................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài ..............................................................................................1 2. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan...............................................2 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................6 5. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................................7 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn .........................................................7 7. Kết cấu của luận văn ....................................................................................................8 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH ĐIỆN TRÊN ĐỊA BÀN CẤP TỈNH ..............................................................................9 1.1. Kinh doanh điện .........................................................................................................9 1.1.1. Khái niệm kinh doanh điện...............................................................................9 1.1.2. Các yêu cầu đối với hoạt động kinh doanh điện ......................................... 10 1.2. Quản lý hoạt động kinh doanh điện ................................................................... 11 1.2.1. Khái niệm và mục tiêu quản lý hoạt động kinh doanh điện ...................... 11 1.2.2. Nội dung quản lý hoạt động kinh doanh điện trên địa bàn cấp tỉnh ......... 14 1.2.3. Công cụ quản lý hoạt động kinh doanh điện ............................................... 19 1.2.4. Nguyên tác quản lý hoạt động kinh doanh điện.......................................... 20 1.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động kinh doanh điện .... 23 1.3.1. Các yếu tố thuộc về cơ quan quản lý nhà nước .......................................... 23 1.3.2. Các yếu tố về thị trường tiêu thụ, sử dụng điện .......................................... 26 1.3.3. Các yếu tố liên quan đến đối tượng quản lý ................................................ 27 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH ĐIỆN TẠI CÔNG TY ĐIỆN LỰC HÀ NAM ...................................................................... 28
iv 2.1. Tổng quan về Công ty Điện lực Hà Nam và tình hình hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực tỉnh ......................................................................... 28 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ................................................................... 28 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức ...................................................... 29 2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam ...... 33 2.2. Phân tích thực trạng quản lý hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam ...................................................................................................................... 37 2.2.1. Thực trạng lập kế hoạnh hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam ....................................................................................................................... 37 2.2.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam ......................................................................................... 42 2.2.3. Thực trạng thanh tra, kiểm tra hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam ................................................................................................................ 49 2.3. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam ........................................................................................................ 55 2.3.1. Những thành công........................................................................................... 55 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân .................................................................... 56 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH ĐIỆN TẠI CÔNG TY ĐIỆN LỰC HÀ NAM ......................................... 59 3.1. Quan điểm và mục tiêu hoàn thiện quản lý hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam trong thời gian tới ........................................................... 59 3.1.1. Quan điểm hoàn thiện quản lý hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam ................................................................................................................ 59 3.1.2. Mục tiêu hoàn thiện quản lý hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam ................................................................................................................ 61 3.2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam ......................................................... 62 3.2.1. Hoàn thiện công tác xây dựng, ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện chính sách, pháp luật về hoạt động kinh doanh điện............................................. 62
v 3.2.2. Hoàn thiện công tác quy hoạch mạng lưới hoạt động kinh doanh điện ... 64 3.2.3. Hoàn thiện bộ máy quản lý hoạt động kinh doanh điện ............................ 65 3.2.4. Hoàn thiện công tác quản lý sử dụng điện................................................... 67 3.2.5. Hoàn thiện công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát đối với hoạt động quản lý hoạt động kinh doanh điện ................................................................................... 69 3.2.6. Hoàn thiện sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong quản lý hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam .................................... 70 3.2.7. Tích cực trẻ hóa nguồn nhân lực, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý hoạt động kinh doanh điện ......................................................................... 71 3.3. Một số kiến nghị ...................................................................................................... 72 3.3.1. Với Chính phủ ................................................................................................. 72 3.2.2. Với Uỷ ban nhân dân tỉnh Hà Nam .............................................................. 72 KẾT LUẬN ...................................................................................................................... 74 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................... 76
vi DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ Bảng Bảng 2.1 Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty Điện lực Hà Nam giai đoạn 2017-2019 .................................................................................................... 33 Bảng 2.2. Bảng thống kê tổn thất điện năng tại Hà Nam giai đoạn 2017- 2019 .. 37 Bảng 2.3. Kế hoạch hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam giai đoạn 2017-2019........................................................................................... 41 Bảng 2.4: Kế hoạch, quy hoạch hoạt động kinh doanh điện theo địa bàn giai đoạn 2017-2019 .................................................................................................... 41 Bảng 2.5. Kết quả thực hiện hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam giai đoạn 2017-2019 ......................................................................... 45 Bảng 2.6. Tình hình tiêu thụ và doanh thu của ngành điện trên đia bàn tỉnh Hà Nam giai đoạn 2017-2019 ......................................................................... 46 Bảng 2.7: Tình hình thanh tra, kiểm tra của cơ quan quản lý hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam giai đoạn 2017 – 2019 .................... 51 Sơ đồ Sơ đồ 2.1. Sơ đồ tổ chức bộ máy của Công ty Điện lực Hà Nam ........................... 32
vii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Tên đầy đủ 1 CNTT Công nghệ thông tin 2 EVN Tập đoàn điện lực Việt Nam 3 KD Kinh doanh 4 KV Khu vực 5 KTXH Kinh tế -xã hội 6 ND Nghị định 7 NXB Nhà xuất bản 8 UBND Ủy ban nhân dân
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hiện nay điện năng là nguồn năng lực quan trọng hàng đầu cho tất cả các hoạt động kinh tế xã hội của con người nói chung và của một đất nước nói riêng. Đây là nhu cầu cơ bản của con người, mức độ xây dựng hoạt động kinh doanh điện cũng đồng nghĩa phản ánh sự phát triển tiến bộ của một quốc gia. Điện là một loại hàng hóa đặc biệt với tính chất là không có khả năng tích trữ được, vì ngay sau khi được sản xuất, điện năng được hòa vào lưới điện quốc gia và truyền tải đến nơi tiêu thụ. Ngày nay, điện là một trong những mặt hàng tiêu dùng thiết yếu của nền kinh tế, là mặt hàng tiêu dùng không thể thiếu tại các xã hội có tốc độ phát triển đô thị hóa cao và Việt Nam cũng không là ngoại lệ. Mặt khác, xét trên bình diện chính trị thì điện năng là mặt hàng mang tính an ninh quốc gia. Chính vì vậy tại hầu hết các quốc gia trên thế giới điện năng là hàng hóa độc quyền thuộc sở hữu của Nhà nước. Do có tính chất đặc biệt quan trọng nên việc cung cấp điện đòi hỏi ngày càng phải được nâng cao, bao gồm: kịp thời đáp ứng nhu cầu sử dụng điện, đảm bảo đủ công suất cung cấp và nâng cao chất lượng hoạt động kinh doanh điện, đảm bảo cấp điện an toàn liên tục với chất lượng điện ngày càng tốt hơn. Điều đó đòi hỏi phải có biện pháp quản lý tốt hơn hoạt động cung cấp điện cho mọi đối tượng tiêu dùng. Ở nước ta hiện nay, Chính phủ đã có chỉ đạo Bộ Công Thương ban hành các thông tư, các quy định yêu cầu ngành điện phải đảm bảo thời gian cấp điện, nâng cao chất lượng hoạt động kinh doanh điện và cải thiện môi trường kinh doanh để thu hút đầu tư. Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng công ty Điện lực miền Bắc cũng đã có chỉ thị thực hiện nâng cao hoạt động kinh doanh điện, đáp ứng nhu cầu sử dụng điện của khách hàng. Để nâng cao năng lực cạnh tranh trong quá trình hội nhập và lộ trình thị trường điện đã được Chính phủ phê duyệt, đòi hỏi phải đ ẩy mạnh công tác quản lý chất lượng hoạt động kinh doanh điện. Thời gian qua, công ty Điện lực Hà Nam đã có nhiều đóng góp trong việc cung cấp điện đến hầu hết tất cả các địa bàn trên phạm vi toàn Tỉnh góp phần nâng
2 cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của Tỉnh. Tuy nhiên, thực tế công tác kinh doanh và dịch vụ khách hàng của công ty Điện lực Hà Nam đang còn nhiều tồn tại, hạn chế: năng suất lao động chưa cao, phương pháp quản trị và mô hình tổ chức kinh doanh còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ, độ tin cậy cung cấp điện thấp, quy trình thủ tục phức tạp, rườm rà, dịch vụ khách hàng còn yếu, chưa đáp ứng được các nhu cầu của khách hàng. Những tồn tại, hạn chế này nếu để kéo dài làm ảnh hưởng đến hình ảnh và uy tín của ngành điện lực Việt Nam nói chung và công ty Điện lực Hà Nam nói riêng trong mắt khách hàng và xã hội. Bước sang giai đoạn mới, để thực hiện tốt 2 nhiệm vụ chính trị hết sức quan trọng của công ty Điện lực Hà Nam là đảm bảo cung ứng điện cho phát triển kinh tế - xã hội và đời sống của nhân dân trên địa bàn tỉnh thì việc nâng cao hiệu quả kinh doanh và dịch vụ khách hàng là điều kiện tiên quyết, là vấn đề cốt lõi để Điện lực Hà Nam có thể phát triển và phát triển ngày càng bền vững. Tại tỉnh Hà Nam, công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động hoạt động kinh doanh điện trong thời gian qua đã được tăng cường, song còn nhiều hạn chế. Do vậy, công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam đang là vấn đề cần quan tâm, đòi hỏi phải có những nghiên cứu về lĩnh vực này, cả dưới góc độ lý luận lẫn góc độ thực tiễn. Trước sự cấp thiết của việc đảm bảo chất lượng hoạt động kinh doanh điện theo yêu cầu khách hàng, đảm bảo chỉ số độ tin cậy cung cấp điện theo quy định Thông tư 32 và chỉ số tiếp cận điện năng theo Thông tư 33 của Bộ Công Thương, tác giả chọn đề tài “Quản lý hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam” làm luận văn thạc sĩ với mong muốn đóng góp một phần vào việc đẩy mạnh quản lý đối với hoạt động kinh doanh điện tại công ty Điện lực Hà Nam đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. Đây là vấn đề hết sức cần thiết, có ý nghĩa thực tiễn và không trùng lặp với những công trình nghiên cứu trước đó. 2. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan Ở Việt Nam và nước ngoài có rất nhiều công trình nghiên cứu đề tài về quản lý đối với các đối tượng khác nhau. Đề tài quản lý hoạt động kinh doanh điện cũng
3 được nhiều tác giả trong và ngoài nước nghiên cứu với cách tiếp cận cũng như phương pháp nghiên cứu khác nhau, mỗi tác giả đã tìm ra cho mình những hướng đi phù hợp để đạt được hiệu quả cao. Trong luận văn, tác giả sẽ tham khảo và phân tích những công trình nghiên cứu về hoạt động cung ứng điện lực trong nước và ngoài nước, các bài báo, tạp chí, luận văn, sách xuất bản…sau đây là kết quả tổng quan từ các công trình nghiên cứu có liên quan đến luận văn: Một số công trình trong nước: Đinh Thị Thảo (2016), “Một số vấn đề về quản lý và điều hành hoạt động kinh doanh điện nhà nước”, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. Trong cuốn sách gồm 262 trang, tác giả làm rõ những nội dung cơ bản về điện lực nhà nước và những vấn đề về quản lý và điều hành hoạt động kinh doanh điện nhà nước; đánh giá thực trạng quản lý, điều hành ở các trung tâm điện lực tại Việt Nam và đề xuất một số giải pháp nhằm đổi mới quản lý điều hành hoạt động kinh doanh điện ở nước ta trong điều kiện mới. Lê Hoàng Trường Sơn (2015), “Hoàn thiện công tác quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực tỉnh Thái Bình”, Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế, Đại học Thương mại, Hà Nội. Nội dung chủ yếu của luận văn là hệ thống hóa các cơ sở lý luận dựa trên phân tích thực tế quản lý hoạt động kinh doanh điện, từ đó đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả dịch vụ điện lực tại Công ty Điện lực tỉnh Thái Bình. Tuy công trình có nêu một số điểm về công tác quản lý điện lực nhưng vẫn đi sâu về nghiên cứu dịch vụ kinh doanh điện lực nhiều hơn. Lê Minh Hạo (2016), “Nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động kinh doanh điện tỉnh Lào Cai giai đoạn 2017-2019, tầm nhìn đến năm 2025”, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Thương mại, Hà Nội. Tác giả nghiên cứu về phân cấp quản lý hoạt động kinh doanh điện tại tỉnh Lào Cai, kết luận về thực trạng phân cấp quản lý giữa tỉnh, huyện, xã ở tỉnh Lào Cai về cơ bản giống như luật định. Tuy nhiên, tình trạng mất cân đối trong quản lý dịch vụ của các cấp chính quyền là phổ biến. Luận văn
4 cũng xem xét mối quan hệ giữa các cấp chính quyền theo chu trình quản lý hoạt động kinh doanh điện và các khuyến nghị giải pháp nhằm cải thiện hiệu quả quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực tỉnh Lào Cai. Nguyễn Thị Thanh Thủy (2016); “Một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực tỉnh Bắc Ninh”, Luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc Gia. Cho thấy: Với việc sử dụng tổng hợp nhiều phương pháp nghiên cứu, gắn liền cơ sở lý luận và thực tiễn, luận văn đã từ những hạn chế, nguyên nhân kém hiệu quả quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực tỉnh Bắc Ninh, trên cơ sở lý luận và thực tiễn, luận văn đã đưa một số giải pháp và kiến nghị mang tính khả thi đối với Chính phủ và đối với Tập đoàn Điện lực Việt Nam nhằm đổi mới công tác quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực tỉnh Bắc Ninh. Một số công trình nước ngoài: Jung Press (2010), Lộ trình quản lý kinh doanh tiêu thụ điện năng, Collectesd Works of C.G.Jung, Princeton University Press, tác giả nghiên cứu đề tài nhằm bổ sung và làm rõ những thông tin mà phân tích số liệu sẵn có không đáp ứng, đặc biệt là khả năng thực hiện lộ trình quản lý quản lý kinh doanh tiêu thụ điện năng, tác giả đề cập đến quản lý kinh doanh điện như một giải pháp nhưng lại không quá nghiên cứu sâu, chưa đưa ra được cơ sở chuyên sâu về quản lý kinh doanh điệm Tom Library (2008), "Chính sách quản lý kinh doanh phân phối điện” Translated by R.F.C Hull, Taylor & Francis e - Library, trong công trình, tác giả đã hệ thống lại toàn bộ chính sách quản lý kinh doanh phân phối điện tiến bộ trong lịch sử và quá trình quản lý kinh doanh phân phối điện, nêu bật vai trò của kinh doanh phân phối điện đối với sự phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên đề tài nghiên cứu quá rộng khiên cho hệ thống khoa học không tập trung vào đối tượng cần nghiên cứu. Theo Campbell Joseph (1999), “Xây dựng hệ thống vận hành nguồn điện năng nước Mỹ”, New York: Pantheon Books. tác giả đã nghiên cứu hệ thống quản lý kinh doanh phân phối điện tại nước Mỹ. Tuy nhiên công trình quá rộng, chủ yếu nghiên cứu
5 và nói về quản lý hệ thống điện trên nhiều khía cạnh mà quản lý kinh doanh điện chỉ là một trong số đó. Ngoài các đề tài đã tổng quan trên, còn khá nhiều công trình nghiên cứu khác liên quan đến quản lý hoạt động kinh doanh điện nói chung. Những đề tài trên đã nêu lên tương đối sát thực tế về những tồn tại hiện nay về công tác quản lý của nhà nước về xây dựng cơ bản, một số nghiên cứu đã có giá trị nhất định trong việc hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh điện. Tại đề tài này, các tác giả đã kế thừa các kết quả nghiên cứu trên để xây dựng cơ sở lý thuyết và một số vấn đề thực tiễn thuộc lĩnh vực nghiên cứu như giá trị và bản chất của hoạt động kinh doanh điện, các vận hành và xây dựng hoạt động kinh doanh điện… Tuy nhiên, cho đến nay chưa có một đề tài nào đề cập đến quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam do đối tượng nghiên cứu có những đặc thù khá riêng mà các giải pháp, kết luận của các công trình có liên quan đưa ra nêu áp dụng vào đối tượng có thể chưa phù hợp. Mặc dù vậy, các nghiên cứu trên là những tài liệu tham khảo có giá trị cho việc nghiên cứu và viết đề tài này. Từ thực tiễn các công trình này thì nghiên cứu của tôi tiếp tục đi sâu vào tìm hiểu cụ thể hơn trong công tác quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam. Để từ đó đề xuất một số kiến nghị, giải pháp để nâng cao hiệu quả hơn trong công tác quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam.
6 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu: Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam dưới góc độ quản lý kinh tế. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: Một là, hệ thống hóa một số cơ sở lý luận về công tác quản lý hoạt động kinh doanh điện trên địa bàn cấp tỉnh. Hai là, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam.giai đoạn 2017-2019 Ba là, đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam đến năm 2025. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là công tác quản lý hoạt động kinh doanh điện tại một đơn vị cấp tỉnh 4.2 Phạm vi nghiên cứu a) Phạm vi nội dung Luận văn nghiên nội dung quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam. Trong đó, chú trọng vào các nội dung chủ yếu là: Lập kế hoạch; Tổ chức thực hiện; Thanh tra, kiểm tra; xử lý, khắc phục các vi phạm về quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam. b) Phạm vi không gian: Luận văn giới hạn điều tra khảo sát đối với các hoạt động quản lý hoạt động kinh doanh điện của công ty Điện lực Hà Nam trên phạm vi địa bàn tỉnh Hà Nam. c) Phạm vi thời gian: Luận văn xem xét, đánh giá chính sách về quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam trong giai đoạn từ năm 2017 đến 2019. Đề xuất giải pháp định hướng đến năm 2025.
7 5. Phương pháp nghiên cứu Để thấy rõ được thực trạng về quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam diễn ra như thế nào và đưa ra các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam, luận văn đã sử dụng phương pháp nghiên cứu cụ thể như sau: a. Phương pháp thu thập dữ liệu Luận văn thu thập, phân loại tài liệu đã được công bố đã được công bố về thực trạng và chính sách nhà nước nhằm quản lý hoạt động kinh doanh điện như: các đề án, đề tài, sách tham khảo, các bài báo khoa học chuyên ngành, các luận văn tiến sỹ, đồng thời thu thập, phân loại các văn bản nhà nước về quản lý hoạt động kinh doanh điện nói chung và những văn bản nhà nước được Tập đoàn Điện lực Việt Nam áp dụng nói riêng đã ban hành như: Luật, Nghị định, Quyết định, Chỉ thị, Nghị quyết, Thông tư, liên quan đến hoạt động kinh doanh điện cũng như quản lý hoạt động kinh doanh điện. Luận văn còn khai thác và sử dụng các số liệu trực tuyến trên Internet của Tổng Cục thống kê, Bộ Công nghệ Thông tin, các tổ chức Chính phủ, đồng thời sử dụng các quan điểm, đánh giá, nhận định của các chuyên gia về chính sách quản lý hoạt động kinh doanh điện đã công bố. Sau khi có các dữ liệu thứ cấp, tiến hành đánh giá, lựa chọn, sử dụng dữ liệu phù hợp hình thành nên khung lý thuyết nghiên cứu đồng thời đánh giá thực trạng và tác động của chính sách nhà nước nhằm quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam giai đoạn từ năm 2017 đến 2019. b) Phương pháp xử lý dữ liệu Sau khi tổng hợp các dữ liệu thứ cấp, luận văn sẽ sử dụng các phương pháp nghiên cứu chung trong khoa học kinh tế như: So sánh, tổng hợp, phương pháp thống kê mô tả... từ đó đưa ra kết luận chung nhất. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn Về khoa học: Nghiên cứu nêu ra những cơ sở lý luận khoa học về quản lý hoạt động kinh doanh điện trên địa bàn cấp tỉnh hiện nay. Phân tích thực trạng quản
8 lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam mang lại một cái nhìn tổng quan hơn về thực tế quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam, từ đó đưa ra được giải pháp tăng cường quản lý nhằm hoàn thiện và thực hiện tốt hơn nữa việc xây dựng hoạt động kinh doanh điện trên địa bàn Hà Nam nói riêng và cả nước nói chung. Về thực tiễn: Việc quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam sẽ góp phần định hướng cho công tác quản lý ngày càng hiệu quả, phù hợp với thực tế và cung cấp cho các nhà quản lý tại các doanh nghiệp điện lực Điện lực Việt Nam một tầm nhìn vĩ mô cho hoạt động quản lý hoạt động kinh doanh điện. Việc nghiên cứu vấn đề này làm tài liệu tham khảo phục vụ cho việc nghiên cứu và giảng dạy những vấn đề có liên quan đến quản lý kinh doanh hoạt động kinh doanh điện cho các doanh nghiệp điện lực, đề tài về quản lý kinh tế. 7. Kết cấu của luận văn: Ngoài phần mở đầu, lời cảm ơn, mục lục và các danh mục, nội dung chính của đề tài luận văn gồm có 3 chương cơ bản sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động kinh doanh điện trên địa bàn cấp tỉnh Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý hoạt động kinh doanh điện tại Công ty Điện lực Hà Nam
9 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH ĐIỆN TRÊN ĐỊA BÀN CẤP TỈNH 1.1. Kinh doanh điện 1.1.1. Khái niệm kinh doanh điện Hoạt động kinh doanh điện là các hoạt động cung ứng điện do bên bán điện là “các công ty điện lực” cung cấp cho “khách hàng” sản phẩm điện nhằm đáp ứng nhu cầu thắp sáng sinh hoạt, sản xuất kinh doanh dịch vụ, công ích, phát triển kinh tế- xã hội, … qua đó, bên bán điện thu tiền điện sử dụng của khách hàng sử dụng sản phẩm dịch vụ điện. Bản chất của hoạt động kinh doanh điện bao gồm những nội dung cụ thể như sau: - Truyền tải điện năng từ lưới điện phân phối qua công tơ đến thiết bị, dụng cụ của người tiêu dùng. Trong giai đoạn này cả người mua và người bán điện cùng thực hiện các nội dung như: làm thủ tục cấp điện; lắp đặt thiết bị để người bán cấp cho người mua; ký kết hợp đồng mua bán điện sinh hoạt; đấu nối; đóng điện để đưa điện năng đến các thiết bị, dụng cụ sinh hoạt của người tiêu dùng từ đó điện sinh năng lượng phục vụ lợi ích sinh hoạt hàng ngày của người tiêu dùng. - Đảm bảo cho sự truyền tải điện ổn định. Bên bán điện phải thường xuyên kiểm tra, sửa chữa, nâng cấp để đảm bảo lưới điện phân phối và thiết bị đo đếm điện năng hoạt động ổn định; vận hành lưới điện phân phối và thiết bị đo đếm điện năng theo quy trình kỹ thuật điện; kiểm tra sử dụng điện; tư vấn kỹ thuật, chăm sóc khách hàng sử dụng điện an toàn. - Thông qua sản lượng điện đã tiêu dùng giữa hai bên: là các hoạt động của bên bán, nhằm làm rõ và cung cấp số liệu cho bên mua về sản lượng điện mà bên mua đã sử dụng. - Thanh toán tiền điện đã sử dụng: là các hoạt động mà người bán phát hành hóa đơn thu tiền và người mua thực hiện trả tiền điện.
10 - Chăm sóc khách hàng, công khai chính sách giá bán điện của chính phủ, tuyên truyền chương trình sử dụng điện an toàn, tiết kiệm của chính phủ theo từng thời kỳ; là mặt hàng năng lượng thiết yếu của mọi nhà và độc quyền nhà nước, nên ngoài việc bên cung cấp dịch vụ phải có tinh thần phục vụ cộng đồng rất cao, bên bán còn phải có các hoạt động nhằm cung cấp thông tin về giá bán điện tuyên truyền và hướng dẫn tiết kiệm điện, tư vấn kỹ thuật, chăm sóc khách hàng cho các hộ sử dụng điện theo quy định của pháp luật về điện lực. Như vậy, hoạt động kinh doanh điện vừa mang những đặc điểm và nội dung của kinh doanh vừa bao hàm cả hoạt động thương mại bán lẻ, đồng thời bị ràng buộc bởi nhiều quy định của luật điện lực và mang tính phục vụ lợi ích cộng đồng rất cao. Điều này thể hiện rõ nét nhất ở chỗ: Khu vực nông thôn và miền núi, hải đảo và vùng sâu, vùng xa luôn luôn được Đảng và Chính phủ ưu tiên đầu tư lưới điện quốc gia đến từng thôn bản, đến từng hộ gia đình; đồng thời Chính phủ đưa ra khung giá bán lẻ điện sinh hoạt thống nhất cả nước, không phân biệt chi phí đầu tư lưới điện hay sản lượng bán điện nhiều hay ít giữa đô thị và nông thôn, miền núi và hải đảo. Dựa trên khái niệm về kinh doanh điện, tác giả luận văn có thể tổng hợp khái niệm kinh doanh điện được hiểu như sau: Kinh doanh điện là hoạt động của công ty Điện lực nhằm kinh doanh và bán điện theo quy định, đây là giai đoạn cuối cùng trong việc cung cấp năng lượng điện; nó mang điện từ hệ thống truyền tải điện đến người tiêu dùng cá nhân.…nhằm phục vụ cho công tác sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và sinh hoạt hàng ngày của người dân và mọi hoạt động an ninh, quốc phòng, kiến thiết đất nước và thu lại bằng tài chính. Kinh doanh điện luôn gắn liền với tiến bộ khoa học kỹ thuật, luôn luôn cập nhật và phát triển theo tình hình kinh tế, chính trị xã hội và cơ sở hạ tầng của đất nước, cũng như khoa học kỹ thuật về năng lượng. 1.1.2. Các yêu cầu đối với hoạt động kinh doanh điện Thứ nhất, về mức độ thuận tiện của các thủ tục cấp điện, ngừng cấp điện: Phải đơn giản, thuận tiện, nhanh chóng, công khai, minh bạch trong việc đáp ứng yêu
11 cầu về điện của mọi tầng lớp nhân dân, nhưng vẫn bảo đảm các quy định của pháp luật và an toàn điện lực. Thứ hai, về chất lượng điện năng: đảm bảo sự ổn định của điện áp và tần số điện, hạn chế thời gian ngừng cấp điện hay xử lý sự cố lưới điện, đảm bảo cung ứng điện tin cậy. Thứ ba, cần có giá bán điện hợp lý và sự minh bạch của giá bán điện, đồng thời cần có độ chính xác của việc đo đếm sản lượng điện tiêu thụ và sự thuận tiện trong thanh toán: đa dạng hóa hình thức thanh toán tiền điện hàng tháng để tạo thuận lợi cho khách hàng sử dụng điện. Thứ tư, thái độ phục vụ của nhân viên điện lực: Do tâm lý vẫn bị chi phối bởi độc quyền nhà nước, nên mỗi cá nhân cán bộ, công nhân viên được giao nhiệm vụ giao tiếp với khách hàng luôn làm hài lòng mọi người trên cơ sở quy định. Ngoài ra, phải thiết lập các kênh để chăm sóc khách hàng thuận tiện nhất, thường xuyên cập nhật các hoạt động nhằm cung cấp thông tin về giá bán điện tuyên truyền và hướng dẫn tiết kiệm điện, tư vấn kỹ thuật, chăm sóc khách hàng sử dụng điện. 1.2. Quản lý hoạt động kinh doanh điện 1.2.1. Khái niệm và mục tiêu quản lý hoạt động kinh doanh điện 1.2.1.1. Khái niệm quản lý hoạt động kinh doanh điện Trương Thị Thanh Nhàn (2010) cho rằng “Quản lý là sự tác động có chủ đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý một cách liên tục, có tổ chức, liên kết các thành viên trong tổ chức hành động nhằm đạt tới mục tiêu với kết quả tốt nhất” . Quản lý là hiện tượng tồn tại trong mọi chế độ xã hội. Bất kỳ ở đâu, lúc nào con người có nhu cầu kết hợp với nhau để đạt mục đích chung đều xuất hiện quản lý. Quản lý trong xã hội nói chung là quá trình tổ chức điều hành các hoạt động nhằm đạt được những mục tiêu và yêu cầu nhất định dựa trên những quy luật khách quan. Xã hội càng phát triển, nhu cầu quản lý càng cao. Từ những quan niệm này cho thấy, quản lý là một hoạt động liên tục và cần thiết khi con người kết hợp với nhau trong tổ chức. Đó là quá trình tạo nên sức mạnh gắn liền các hoạt động của các cá nhân với nhau trong một tổ chức nhằm đạt