TIU LUN TRIT HC -
Trang 1
LI M ĐU
Trong công cuc xây dng và phát trin nn kinh tế nhiu thành phn, vn hành
theo cơ chế th trưng, có s qun lý ca Nhà nước, theo định hướng xã hi ch nghĩa
nưc ta hin nay, lý lun nhn thc, vn đề ci to thc tin nn kinh tế luôn thu hút
s quan tâm ca nhiu đối tưng.
Ngày nay, triết hc là mt b phn không th tách ri vi s phát trin ca bt
c hình thái kinh tế nào. Nhng vn đề triết hc v lý lun nhn thc và thc tin,
phương pháp bin chng... luôn là cơ s, là phương hưng, là tôn ch cho hot động
thc tin, xây dng và phát trin xã hi. Nếu xut phát t mt lp trưng triết hc đúng
đắn, con ngưi có th có được nhng cách gii quyết phù hp vi các vn d do cuc
sng đặt ra. Vic chp nhn hay không chp nhn mt lp trường triết hc nào đó s
không ch đơn thun là s chp nhn mt thế gii quan nht định, mt cách lý gii nht
định v thế gii, mà còn là s chp nhn mt cơ s phương pháp lun nht định ch đo
cho hot động.
Chúng ta biết rng, triết hc là mt trong ba b phn cu thành ca ch nghĩa
Mác. Lênin đã ch rõ rng ch nghĩa duy vt bin chng đó chính là triết hc ca ch
nghĩa Mác. Cho đến nay, ch có triết hc Mác là mang tính ưu vit hơn c. Trên cơ s
nn tng triết hc Mác - Lênin, Đảng và Nhà nưc ta đã hc tp và tiếp thu tư tưởng
tiến b, đ ra nhng mc tiêu, phương hưng ch đạo chính xác, đúng đắn đ xây dng
và phát trin xã hi, phù hp vi hoàn cnh đất nước. Mc dù có nhng khiếm khuyết
không th tránh khi song chúng ta luôn đi đúng hưng trong ci to thc tin, phát
trin kinh tế, tng bưc đưa đt nước ta tiến kp trình độ các nước trong khu vc và thế
gii v mi mt. Chính nhng thành tu ca xây dng ch nghĩa xã hi và qua mưi
năm đổi mi là minh chng xác đáng cho vn đề nêu trên. Hot động nhn thc và ci
to thc tin cùng vi s nm bt các quy lut khách quan trong vn hành nn kinh tế
nưc ta là mt vn ềề còn nhiu xem xét và tranh cãi, nht là trong quá trình đổi mi
TIU LUN TRIT HC -
Trang 2
hin nay.Vì vy, em quyết định chn đ tài Lý lun nhn thc, vn dng quan
đim đó vào nn kinh tế Vit Nam trưc và sau mười năm đổi mi đến nay.
GII THIU ĐỀ TÀI
I, TÌNH HÌNH NGHIÊN CU ĐỀ TÀI
S tt thng ca ch nghĩa cng sn, s thay thế xã hi tư bn ch nghĩa bng xã
hi cng sn ch nghĩa trong tiến trình lch s ca nhân loi là mt quy lut khách
quan. Vit Nam hin nay đang vào thi k quá độ, chúng ta đã b qua giai đon tư
bn ch nghĩa, tiến thng lên ch nghĩa xã hi. Vì vy trong quá trình phát trin, luôn
luôn ny sinh nhng mâu thun cn gii quyết. Vi s lãnh đạo đúng đn ca Đng và
Chính ph, chúng ta đã có nhng chiến lưc và sách lưc đúng đắn.
Trên cơ s nn tng ca ch nghĩa Mác- Lênin, đc bit là lý lun triết hc Mác-
Lênin, chúng ta đã vch rõ đưc con đưng phát trin kinh tế đúng đắn đó là: luôn
luôn xut phát t thc tin, tôn trng và hot đng theo quy lut khách
quan.(TríchVăn kin đi hi đại biu toàn quc ln th VI). T năm 1986, chúng ta
đã tng kết đưc nhng bài hc kinh nghim quý báu đ đổi mi và ci cách kinh tế.
Xây dng mt nn kinh tế th trưng, mt nn kinh tế nhiu thành phn, lành mnh
chính là s vn dng sáng to quan đim ch đo ca Đảng vào thc tin hoàn cnh
trong nước và trên thế gii. Nhng quan đim đi mi, tiến b đó là s tôn trng hoàn
toàn nhng lý lun nhn thc và thc tin chi phi nn kinh tế.
Đứng trên quan đim triết hc Mác- Lênin, ta càng có cơ s đ khng định
nhng khi sc trong mưi năm đi mi cho dến nay t sau Đại hi Đảng ln th VI
là nhng thành công mang tính tt yếu do chúng ta đã vn dng đúng đắn các quy lut
khách quan vào ci to thc tin. Chúng ta đã tôn trng nhng bưc phát trin có tính
quy lut ca lch s, không đi ngưc li gung quay ca lch s.
II, MC ĐÍCH VÀ NHIM V CA Đ TÀI
Luôn luôn gn lý thuyết vi thc hành, nm vng kiến thc thông qua s hiu
biết sâu rngvn đề là mt phương châm hành động ca sinh viên trong thi đi mi.
TIU LUN TRIT HC -
Trang 3
Nghiên cu lý lun nhn thc và thc tin là mt s nghiên cu sâu rng ca triết hc
trong mi liên quan vi phát trin kinh tế và phát trin xã hi.
Hơn thế na, đng trưc ngưỡng ca thế k 21, khi mà xu thé hi nhp đang
tăng cao, nn kinh tế ngày càng phát trin mnh m thì các hành động đều xut phát t
quá trình nhn thc và ci to thc tin là phương châm ch đạo và hot động ca
Đảng, Nhà nước ta.
Mun phát trin kinh tế vng mnh thì phi luôn đặt nó vi mi quan h vi
nhng khoa hc khác, đặc bit là triết hc. S thành công hay tht bi, phát trin hay
lc hu ca bt c nn kinh tế nào là do có lp trưng triết hc đúng đắn. Bi vì xut
phát t mt lp trường triết hc đúng đắn, con người có th có đưc cách gii quyết
phù hp vi nhng vn đề do cuc sng đặt ra. Còn ngược li, xut phát t mt lp
trưng triết hc sai lm, con ngưòi khó có th tránh khi hành động sai lm. Trong
hot dông kinh tế, mt lp trường triết hc đúng đắn là ti cn thiết. Ch có triết hc
Mác - Lênin mi có đưc nhng tính ưu vit này.
Đối vi mt sinh viên ngân hàng nói riêng và nhng cán b kinh tế nói chung,
viếc nm vng triét hc vi nhng quy lut, lý lun, phương pháp ca nó là không th
thiếu đưc. Vì khi gii quyết nhng vn đề phc tp c th như: các cán b làm công
tác thc tin này không th tìm thy đưc nhng cán b thuc lĩnh vc chuyên ngành
triết hc mt câu tr li c th v vn đề đó dưc, nhưng trong hot động thc tin,
nhng vn đề phc tp này li luôn ny sinh.
III, PHM VI NGHIÊN CU
Triết hc Mác - Lênin v vt cht, vn động trong không gian, thi gian và v s
thng nht vt cht ca thế gii đã góp phn xác lp thế gii quan duy vt khoa hc và
có ý nghĩa v phương pháp lun to ln trong nhn thc khoa hc và hot động thc
tin. Triết hc không phi là mt cái gì quá xa xôi, vin vông, ngưc li nó gn bó hết
sc cht ch vi cuc sng, thc tin, ch đo cho con ngưi hành động. Nm vng
đưc mi ni dung ca triết hc, đặc bit là lý lun nhn thc và ci to thc tin s
TIU LUN TRIT HC -
Trang 4
làm cho con ngưi làm ch thế gii, chinh phc thiên nhiên, ci to được xã hi, phát
trin kinh tế mnh m.
Vn đề đã nêu trong văn kin Đi hi Đng VI có tác dng tích cc đối vi s
phát trin ca nn kinh tế hin nay. Sau hơn mưi năm đổi mi vi nhng thành tu
nht định ta càng thy rõ s đúng đắn và cn thiết ca bài hc kinh nghim đó. Trong
bài viết này, ch tp trung phân tích vn đề lý lun nhn thc và ci to thc tin ca
nn kinh tế Vit Nam trong quá trình phát trin. Cùng vi s tng kết ca đại hi Đng
toàn quc ln th VI trong văn kin đã đánh du mt mc son lch s ca Vit Nam
chuyn t cơ chế tp trung quan liêu, bao cp sang nn kinh tế nhiu thành phn, vn
hành theo cơ chế th trưng dưi s qun lý ca nhà nước, theo định hướng xã hi ch
nghĩa. Hot động xây dng kinh tế, đi mi kinh tế nhng năm gn đây và mi liên h
ca nó vi thc tin và các quy lut triết hc là trung tâm ca ni dung này.
IV, CƠ S LÝ LUN
Đại hi Đảng ln th VI đã đánh du mt bưc ngot quan trng trong quá trình
phát trin kinh tế ca Vit Nam. Trưc văn kin này, nhng bài hc kinh nghim đã
đưc rút ra trong triết hc Mác - Lênin và Đảng ta ly đó làm kim ch nam cho hot
động ca mình. Triết hc là mt b phn cu thành ca ch nghĩa Mác- Lênin đã ch
rõ; triết hc ca ch nghĩa Mác là ch nghĩa duy vt. Nhưng Mác không dng li ch
nghĩa duy vt thế k XVIII mà nhng thiếu sót ch yếu nht ca nó là máy móc, siêu
hình và duy tâm khi xem xét các hin tưng xã hi. C.Mác và F.Enghen đã khc phc
nhng thiếu sót y, đẩy triết hc tiến lên hơn na bng cách tiếp thu mt cách có phê
phán và có chn lc nhng thành qu ca triết hoc c đin Đức và nht là ca h thng
triết hc Hêghen. Trong nhng thành qu đó thì thành qu ch yếu là phép bin chng,
tc là hc thuyết v s phát trin dưới hình thc toàn din nht, sâu sc nht và thoát
hn đưc tính phiến din. Nhưng phép bin chng ca Heeghen là phép bin chng
duy tâm nên Mác và Enghen đã ci to nó. Chính trong quá trình ci to này, Mác và
Enghen đã gn phép bin chng Hêghen vi thc tin, phát trin tiếp tc ch nghĩa duy
vt cũ, đẩy nó lên thành ch nghĩa duy vt bên chng.Vì vy chính Mác và Enghen đã
TIU LUN TRIT HC -
Trang 5
xây dng mt triết hc mi vi thế gii quan duy vt nht quán trong vic nhn thc
xã hi. Cơ s ca nhng lí lun trong hc thuyết đó là nhng quy lut khách quan và
thc tin xã hi (Triết hc Mác- Lênin- Chương trình cao cp. Tp I;Tp san triết
hc).
Vy trong quá trình xây dng nên triết hc Mác, C.Mác và Enghen đã luôn đi t
thc tin và nhng quy lut khách quan để định hưng lý lun nghiên cu. Nhng lý
lun đó vì thế có cơ s khoa hc vng chc, không sa vào siêu hình hay nh nguyên
lun như các nhà triết hc đi trước.
Để ch đạo hot động đưc đúng đắn, triết hc Mác- Lênin chính là nn tng bn
vng cho mi mc tiêu, phương hưng phát trin mi mt ca Đảng và Nhà nưc ta.