1
MÔN: LÝ THUY T NGHIÊN C U VĂN HÓAẾ Ứ
Bài tóm t t 1. Bài Tylorắ
Tylor, Edward B. 1871 “ ch ng 1: Khoa h c v văn hóa” L ch s c iươ ọ ề ị ử ộ
ngu n di s n văn hóa. NXB. Th i đi và T p chí Văn hóa Ngh thu tồ ả ờ ạ ạ ệ ậ
Bài 1: Nh ng v n đ chung ữ ấ ề
Ph n 1. N I DUNG CHÍNH:ầ Ộ
Đi t ng nghiên c u chính c a Tylor là “Văn Hóa” ông ôm pố ượ ứ ủ ấ
mu n xác l p nên nghành “ Nhân h c” Và “Văn hóa h c”. Tylorố ậ ọ ọ
mu n ch ng minh r ng khoa h c t nhiên hình thành trên m t quyố ứ ằ ọ ự ộ
lu t nh t đnh và khoa h c xã h i cũng t ng t nh th .ậ ấ ị ọ ộ ươ ự ư ế
Quy lu t th 1. Nh ng hi n t ng văn hóa nh ng xã h i conậ ứ ữ ệ ượ ở ữ ộ
ng i khác nhau có nh ng y u t đng nh t là do chúng có nh ngườ ữ ế ố ồ ấ ữ
nguyên nhân đng nh t d n đn có nh ng hi n t ng văn hóaồ ấ ẫ ế ữ ệ ượ
đng nh t” các hi n t ng văn hóa c a các t c ng i trên th gi iồ ấ ệ ượ ủ ộ ườ ế ớ
gi ng nhau t i vì chúng có nh ng nguyên nhân gi ng nhau d n đnố ạ ữ ố ẫ ế
có t t ng và hành đng gi ng nhau gi a các t c ng i trên thư ưở ộ ố ữ ộ ườ ế
gi i. Tr.12ớ
Quy lu t 2: Các t c ng i trên th gi i có văn hóa khác bi t là doậ ộ ườ ế ớ ệ
chúng nh ng giai đo n phát tri n khác nhau, và các d li u xãở ữ ạ ể ữ ệ
h i khác nhau. Tr.23ộ
Ph n 2.ầ KHÁI NI M VĂN HÓA.Ệ
Khái ni m văn hóa: “ Văn hóa hay văn minh, theo nghĩa r ng v t cệ ộ ề ộ
ng i h c nói chung g m có tri th c, tín ng ng, ngh thu t, đoườ ọ ồ ứ ưỡ ệ ậ ạ
đc, lu t pháp, t p quán và m t s năng l c và thói quen khác đcứ ậ ậ ộ ố ự ượ
con ng i chi m lĩnh v i t cách là m t thành viên c a xã h i.”ườ ế ớ ư ộ ủ ộ
Taylor, Edward B. 1871 “ ch ng 1: Khoa h c v văn hóa” L ch s c iươ ọ ề ị ử ộ
ngu n di s n văn hóa. NXB. Th i đi và T p chí Văn hóa Ngh thu t.ồ ả ờ ạ ạ ệ ậ
(tr.11)
Ph n 3. QUAN ĐI M TI P C Nầ Ể Ế Ậ
- Quan đi m 1: Tylor cho r ng t t c nh ng lý thuy t, quy lu t và nh nể ằ ấ ả ữ ế ậ ậ
đnh đu đúc k t t th c ti n và th c ti n cũng là n i đ ki m traị ề ế ừ ự ễ ự ễ ơ ể ể
nh ng nh ng quy lu t, nh n đnh, ữ ữ ậ ậ ị quan đi m th c ch ngể ự ứ
- Quan đi m 2: “ b ng cách so sánh các giai đo n văn hóa khác nhau ể ằ ạ ở
nh ng xã h i khác nhau, … nh t c a con ng i, mà theo chúng tôi,ữ ộ ấ ủ ườ
ph i coi đó là tr ng thái nguyên th y.” ả ạ ủ Quan đi m so sánhể
- Quan đi m ti p c n 3: tàn tích ( Survival )ể ế ậ
- (Tr.25 Tylor, Edward B. 1871 “ ch ng 1: Khoa h c v văn hóa” L chươ ọ ề ị
s c i ngu n di s n văn hóa. NXB. Th i đi và T p chí Văn hóaử ộ ồ ả ờ ạ ạ
Ngh thu t.)ệ ậ
Ph n 4. PH NG PHÁP.ầ ƯƠ
1. Ph ng pháp th t ch, nghiên c u l ch sươ ư ị ứ ị ử
2. Ph ng pháp đi n dã dân t c h cươ ề ộ ọ
3. Áp d ng, liên h thuy t ti n hóa lu n k th a t thuy t ti nụ ệ ế ế ậ ế ừ ừ ế ế
hóa c a Đac-Uynủ
S phát tri n c a Văn hóaự ể ủ
3
- Chi u phát tri n c a văn hóa t th p đn cao theo trình t :ề ể ủ ừ ấ ế ự
Mông mu i > Dã man > Văn minhộ
- Tr ng thái văn hóa s khai:ạ ơ
+ Là th i đ đá (tr. 65) Ch ng c : Kh o c h cờ ồ ứ ứ ả ổ ọ
- Trí tu là đng l c c a phát tri n c a văn hóaệ ộ ự ủ ể ủ
Bài tóm t t 2.ắ
CH NG 2: ĐC THÙ LU N L CH S ƯƠ Ặ Ậ Ị Ử
Bài tóm t t 3: KHU CH TÁN VĂN HÓAắ Ế
Bài Đc: BOAS, Franz 1920. “ Các ph ng pháp nghiên c u dân t cọ ươ ứ ộ
h c” Lý thuy t nhân lo i h c : Gi i thi u l ch s . McGee, R. Jon vàọ ế ạ ọ ớ ệ ị ử
Warms,Richard L. (Lê S n Ph ng Ng c và Đinh Hông Phúc d ch) NXB Tơ ươ ọ ị ừ
đi n Bách Khoa. Tr.181 – 190.ể
Ph n 1. N I DUNG CHÍNHầ Ộ
H u h t các quan đi m lý thuy t th kye 19 Boas, ông đu phêầ ế ể ế ở ế ề
phán các tr ng phái đó là c s đ xác l p tr ng phái lý thuy tườ ơ ở ể ậ ườ ế
m i c a ông đó là c s đ ông hình thành lý thuy t c a mình.ớ ủ ơ ở ể ế ủ
Th nh t phê phán thuy t ti n hóa lu n tr c đó c a Đác Uyn, ti pứ ấ ế ế ậ ướ ủ ế
theo là thuy t khu ch tán lu n, ông cho r ng văn hóa gi ng nhau là doế ế ậ ằ ố
nó có m t trung tâm và lang truy n đi đn n i khácộ ề ế ơ
- Phê phán thuy t khu ch tán lu n (tr.182)ế ế ậ
- Phê phán thuy t ti n hóa lu n c a Tylor:ế ế ậ ủ
+ Phê phán quy lu t 1: nguyên nhân - k t quậ ế ả
quan h hai chi u.( ông ví d l ng th c tr.185)ệ ề ụ ươ ự
+ Phê phán quy lu t 2: Boas cho r ng không co văn hóa chungậ ằ
cho loài ng i mà t nhóm ng i khác nhau có văn hóa khácườ ừ ườ
nhau culture vi t th ng.ế ườ
Nhóm ng i khác nhau là do văn hóa khác nhauườ
Văn hóa khác bi t là do thích ng v i môi tr ng và y u tệ ứ ớ ườ ế ố
l ch s , tâm lý c a t c ng i m u ch t c a v n đ là” thíchị ử ủ ộ ườ ấ ố ủ ấ ề
ng” (k th a tuy t ti n hóa)ứ ế ừ ế ế
Theo Boas có văn hóa cá nhân, nêu cao v n đ ch quan c aấ ề ủ ủ
t c ng i. ông cho quan đi m c a Tylor là sai.ộ ườ ể ủ
Ph n 2. KHÁI NI M LIÊN QUAN.ầ Ệ
- Evolutionary diffusionism: có cùng đc đi m tâm lý nên conặ ể
ng i có kh năng sáng t o nh nhau .ườ ả ạ ư
- Không có văn hóa cao văn hóa th p ấ thuy t t ng đi vănế ươ ố
hóa
Ph n 3. CÁC QUAN ĐI M LÝ THUY Tầ Ể Ế
5
- Quan đi m 1. Văn hóa đng (tr.184)ể ộ
- Quan đi m 2. Ti p c n l ch s (tr.184)ể ế ậ ị ử
- Quan đi m 3. thích nghi v i môi tr ng(tr.185)ể ớ ườ
- Quan đi m lý thuy t 4. Ti p bi n văn hóa (Tr.185)ể ế ế ế
- Quan đi m lý thuy t 5. Văn hóa bi n đi là do đ thích nghiể ế ế ổ ể
v i môi tr ng xã h i c a t ng t c ng i (Tr.185, 186)ớ ườ ộ ủ ừ ộ ườ
Ph n 4. PH NG PHÁP.ầ ƯƠ
-Ông dùng ph ng pháp đi n dã nghiên c u dân t c h c,ươ ề ứ ộ ọ
Ph ng pháp th t ch, ông quan ni m nh ng tài li u đc vi tươ ư ị ệ ữ ệ ượ ế
và in n s m t qua m t th i gian nh ng nh n đnh quan đi mấ ẽ ấ ộ ờ ữ ậ ị ể
trong tài li u ít nhi u s có s sai l ch v i th c t vì th ôngệ ề ẽ ự ệ ớ ự ế ế
x p ph ng pháp này vào d ng th y u.ế ươ ạ ứ ế
BÀI TÓM T T 4. NHÓM NG I THEO CH Đ PH HẮ ƯỜ Ế Ộ Ụ Ệ