Một số đặc điểm cơ cấu bệnh tật tại cộng đồng các dân tộc Tây Nguyên

TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2013<br /> <br /> MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CƠ CẤU BỆNH TẬT<br /> TẠI CỘNG ĐỒNG CÁC DÂN TỘC TÂY NGUYÊN<br /> Nguyễn Minh Hưng*; Trịnh Thanh Hùng*; Nguyễn Văn Ba**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Bằng phương pháp điều tra mô tả cắt ngang hộ gia đình về cơ cấu bệnh tật tại 5 tỉnh Tây Nguyên<br /> (Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, Kon Tum và Lâm Đồng) với tổng số 459.600 khẩu trong 98.268 hộ gia<br /> đình người dân tộc, kết quả cho thấy:<br /> - Tỷ lệ hộ gia đình có ít nhất 1 người mắc bệnh trong vòng 2 tuần qua từ 24 - 29,1%; chung trong<br /> 5 tỉnh là 26,7%. Không phát hiện sự khác biệt về tỷ lệ mắc bệnh theo giới.<br /> - Cơ cấu các bệnh cấp tính mắc trong tháng qua chủ yếu là hội chứng cảm cúm, viêm phổi - viêm<br /> phế quản và tiêu chảy. Đặc biệt, tỷ lệ mắc bệnh đường hô hấp cao hơn bệnh đường tiêu hóa.<br /> - Tỷ lệ hộ gia đình có người mắc bệnh mạn tính từ 9,1 - 25,0%; chung cả 5 tỉnh là 16,2%. Cơ cấu<br /> các bệnh mạn tính rất đa dạng, phong phú; bệnh có tỷ lệ mắc cao nhất trong cộng đồng là bệnh dạ<br /> dày (15,5%) và các bệnh xương khớp (12,8%).<br /> - Tỷ lệ hộ gia đình có người mắc bệnh phải điều trị tại bệnh viện trong năm qua là 14,4%.<br /> * Từ khóa: Cơ cấu bệnh tật; Tây Nguyên.<br /> <br /> STUDY ON DISEASED FRAMEWORK CHARACTERS<br /> OF TAYNGUYEN COMMUNITY<br /> SUMMARY<br /> By the method of cross section study the family on diseased framework characters at five<br /> provinces of Taynguyen (Daklak, Daknong, Gialai, Kontum và Lamdong) with 459,600 persons in the<br /> 98,268 family total, the resutls showed that:<br /> - The rate of family that had one person at less to be ill during two weeks was 24 - 29.1%;<br /> Average ratio of the five provices was 26.7%. There was not different from the illness rate to belong<br /> with the border.<br /> - The main acute diseases to find per pass month: flu syndrome, pneumonia, fiver, bronchitis and<br /> diarrhea. Specially, the rate of respiration diseases was more than digestive diseases.<br /> - The rate of family that had the person of chronic diseases to be found from 9.1% to 25.0%;<br /> Average ratio of the five provices was 16.2%. There were many kinds of chronic diseases, the<br /> heightess disease rate was stomach disorder with 15,5% and join - born diseases among them.<br /> - The rate of family that had the patient who had to treat in the hospital with 14.4% during a year.<br /> * Key words: Diseased framework characters; Taynguyen.<br /> * Bộ Khoa học và Công nghệ<br /> ** Học viện Quân y<br /> Chịu trách nhiệm nội dung khoa học: GS. TS. Hoàng Văn Lương<br /> PGS. TS. Lê Văn Bào<br /> <br /> 1<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2013<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Những nghiên cứu trong và ngoài nước<br /> chỉ ra rằng sức khoẻ và cơ cấu bệnh tật<br /> phản ảnh trung thực điều kiện sống về kinh<br /> tế, xã hội, văn hoá, tập quán và môi trường.<br /> Nhiều nghiên cứu gần đây cũng cho thấy,<br /> ở các nước đang phát triển, bệnh nhiễm<br /> khuẩn và suy dinh dưỡng vẫn còn phổ biến,<br /> tuy nhiên các bệnh này có xu hướng ngày<br /> càng giảm; những bệnh không lây như tim<br /> mạch, ung thư, dị tật bẩm sinh, di truyền,<br /> chuyển hoá, béo phì… đang có xu hướng<br /> gia tăng và đặc biệt cùng với sự phát triển<br /> của xã hội hiện đại các tai nạn, ngộ độc,<br /> chấn thương có xu hướng tăng nhanh và rõ<br /> rệt [4, 6, 7, 8, 9].<br /> Tại Việt Nam, nghiên cứu mô hình bệnh<br /> tật và tử vong chủ yếu dựa vào hệ thống<br /> thống kê y tế tại các bệnh viện công lập. Về<br /> cơ bản, mô hình bệnh tật của Việt Nam vẫn<br /> là mô hình bệnh tật của nước đang phát<br /> triển [2]. Tuy nhiên, một số nghiên cứu gần<br /> đây cho thấy mô hình bệnh tật có chiều<br /> hướng thay đổi như các bệnh nhiễm khuẩn,<br /> suy dinh dưỡng đang giảm dần, thay vào<br /> đó là những bệnh gần giống với các nước<br /> phát triển [3].<br /> Tây Nguyên là vùng cao nguyên có<br /> nhiều dân tộc sinh sống. Đồng bào các dân<br /> tộc thiểu số khu vực Tây Nguyên sống ở 5<br /> tỉnh: Kon Tum, Gia lai, Đắk Lắk, Đắk Nông<br /> và Lâm Đồng, có những đặc điểm kinh tế,<br /> xã hội, văn hóa tinh thần và phong tục tập<br /> quán khác nhau. Tây Nguyên là khu vực địa<br /> bàn chiến lược về an ninh, quốc phòng. Tuy<br /> nhiên, rất ít nghiên cứu về thực trạng cơ<br /> cấu bệnh tật và vệ sinh môi trường dành<br /> cho khu vực này để có cơ sở khoa học và<br /> <br /> thực tiễn cho việc đề xuất giải pháp can<br /> thiệp nhằm cải thiện điều kiện và nâng cao<br /> chất lượng chăm sóc sức khoẻ cho đồng<br /> bào Tây Nguyên. Nghiên cứu nhằm mục<br /> tiêu: Xác định cơ cấu bệnh tật của cộng<br /> đồng các dân tộc Tây Nguyên năm 2008.<br /> ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đối tƣợng, địa điểm nghiên cứu.<br /> - Điều tra 98.268 hộ gia đình người dân<br /> tộc với 459.600 khẩu tại 5 tỉnh Tây Nguyên:<br /> Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, Kon Tum và<br /> Lâm Đồng;<br /> - Thời gian nghiên cứu: tháng 3 đến 8 - 2008.<br /> 2. Phƣơng pháp nghiên cứu.<br /> * Thiết kế nghiên cứu:<br /> Áp dụng phương pháp nghiên cứu dịch<br /> tễ học với thiết kế mô tả cắt ngang kết hợp<br /> với nghiên cứu hồi cứu dựa trên nguồn dữ<br /> liệu lưu trữ tại các cơ sở y tế từ tuyến tỉnh<br /> đến tuyến xã.<br /> * Cỡ mẫu:<br /> Căn cứ vào phân bố dân số chung cũng<br /> như nhóm dân số đồng bào các dân tộc ít<br /> người trong khu vực 5 tỉnh Tây Nguyên,<br /> chúng tôi chọn tối thiểu 1/3 số hộ gia đình<br /> và số người dân tộc sinh sống ở khu vực<br /> Tây Nguyên. Cụ thể, đã điều tra 98.268 hộ<br /> gia đình với 459.600 nhân khẩu.<br /> * Chọn mẫu:<br /> Áp dụng phương pháp chọn mẫu có chủ<br /> định (chỉ điều tra hộ gia đình người dân tộc<br /> tại địa phương nghiên cứu): việc xác định<br /> hộ gia đình được điều tra theo phương<br /> pháp “cổng liền cổng”.<br /> <br /> 2<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2013<br /> * Công cụ và kỹ thuật thu thập thông tin:<br /> - Công cụ và kỹ thuật thu thập thông tin:<br /> + Bộ phiếu phỏng vấn, quan sát dành<br /> cho chủ hộ gia đình hoặc người thay thế<br /> chủ hộ.<br /> + Phỏng vấn trực tiếp các chủ hộ gia<br /> đình. Kết hợp hồi cứu hồ sơ khám chữa<br /> bệnh của hộ gia đình.<br /> + Qua điều tra phỏng vấn đối tượng, nếu<br /> phát hiện những trường hợp nghi vấn về<br /> bệnh đều được kiểm tra xác định do các<br /> bác sỹ chuyên khoa qua khám xét lâm sàng<br /> và xét nghiệm cận lâm sàng thực hiện.<br /> <br /> - Tổ chức điều tra thu thập thông tin:<br /> + Điều tra viên: lực lượng quân y tỉnh đội<br /> (gồm y, bác sỹ đang công tác tại cơ quan<br /> quân y tỉnh đội của 5 tỉnh nghiên cứu).<br /> + Tất cả điều tra viên đã được tập trung<br /> tại Bệnh viện Buôn Ma Thuột và Đà Lạt để<br /> tập huấn về kỹ năng điều tra đối với từng<br /> loại phiếu cho từng đối tượng nhằm tránh<br /> sai số mắc phải.<br /> * Phân tích xử lý số liệu:<br /> Toàn bộ phiếu điều tra phỏng vấn, kết<br /> quả xét nghiệm được xử lý bằng phần mềm<br /> Epi.info 6.04 và SPSS version 13.0 tại Bộ<br /> môn Dịch tễ học, Học viện Quân y.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN<br /> Bảng 1: Tỷ lệ hộ gia đình có người mắc bệnh trong vòng 2 tuần qua (đến thời điểm<br /> điều tra).<br /> TỈNH<br /> TỶ LỆ HỘ MẮC BỆNH<br /> <br /> Đắk Lắk<br /> Đắk Nông<br /> Gia Lai<br /> (n = 24.861) (n = 14.545) (n = 23.508)<br /> <br /> Kon Tum<br /> (n = 15.016)<br /> <br /> Lâm Đồng<br /> (n = 20.338)<br /> <br /> CHUNG<br /> 5 TỈNH<br /> <br /> Số hộ điều tra (n)<br /> <br /> 24.861<br /> <br /> 14.545<br /> <br /> 23.508<br /> <br /> 15.016<br /> <br /> 20.338<br /> <br /> 98.268<br /> <br /> Số hộ có người mắc bệnh<br /> <br /> 6.931<br /> <br /> 4.227<br /> <br /> 5.854<br /> <br /> 3.822<br /> <br /> 5.387<br /> <br /> 26.221<br /> <br /> Tỷ lệ hộ có người mắc bệnh<br /> <br /> 27,9<br /> <br /> 29,1<br /> <br /> 24,9<br /> <br /> 25,5<br /> <br /> 26,5<br /> <br /> 26,7<br /> <br /> Tỷ lệ hộ gia đình có ít nhất 1 người mắc bệnh trong tháng qua là 26,7%; như vậy, cứ 4<br /> hộ điều tra thì có 1 hộ có người mắc một bệnh nào đó trong vòng 2 tuần qua. Tuy nhiên,<br /> tỷ lệ này cao hay thấp còn phụ thuộc vào thời gian điều tra và tình hình dịch của địa<br /> phương. Tại 5 tỉnh điều tra, tỷ lệ mắc bệnh cao nhất là Đắk Lắk và Đắk Nông (27,9% và<br /> 29,1%), tỉnh có tỷ lệ thấp hơn là Gia Lai. Tuy nhiên, tỷ lệ này ở các tỉnh khác nhau không<br /> có sự khác biệt rõ rệt, (p > 0,05).<br /> Bảng 2: Phân bố số mắc bệnh trong vòng 2 tuần qua theo giới (%).<br /> TỈNH<br /> GIỚI<br /> <br /> CHUNG<br /> 5 TỈNH<br /> (n = 32.476)<br /> <br /> Đắk Lắk<br /> (n = 9.515)<br /> <br /> Đắk Nông<br /> (n = 5.305)<br /> <br /> Gia Lai<br /> (n = 6.299)<br /> <br /> Kon Tum<br /> (n = 4.524)<br /> <br /> Lâm Đồng<br /> (n = 6.833)<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 47,3<br /> <br /> 52,4<br /> <br /> 55,8<br /> <br /> 53,3<br /> <br /> 47,4<br /> <br /> 50,6<br /> <br /> Nữ<br /> <br /> 52,7<br /> <br /> 47,6<br /> <br /> 44,2<br /> <br /> 46,7<br /> <br /> 52,6<br /> <br /> 49,4<br /> <br /> 3<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2013<br /> Trong số người mắc bệnh trong vòng 2 tuần qua ở các tỉnh, tỷ lệ mắc bệnh ở nam<br /> 50,6% và ở nữ là 49,4%. Ở các tỉnh Đắk Nông, Gia Lai và Kon Tum, tỷ lệ mắc bệnh ở nam<br /> cao hơn nữ, ngược lại, riêng ở Đắk Lắk và Lâm Đồng, tỷ lệ mắc ở nữ cao nam. Tuy nhiên,<br /> sự khác biệt này không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05).<br /> Bảng 3: Phân bố cơ cấu bệnh tật trong tháng qua của hộ gia đình.<br /> TỈNH<br /> LOẠI BỆNH<br /> <br /> CHUNG<br /> 5 TỈNH<br /> (n = 32.476)<br /> <br /> Đắk Lắk<br /> <br /> Đắk Nông<br /> <br /> Gia Lai<br /> <br /> Kon Tum<br /> <br /> Lâm Đồng<br /> <br /> (n = 9.515)<br /> <br /> (n = 5.305)<br /> <br /> (n = 6.299)<br /> <br /> (n = 4.524)<br /> <br /> (n = 6.833)<br /> <br /> Cảm cúm<br /> <br /> 31,8<br /> <br /> 43,5<br /> <br /> 34,1<br /> <br /> 26,3<br /> <br /> 38,3<br /> <br /> 34,7<br /> <br /> Viªm phổi, phế quản<br /> <br /> 14,7<br /> <br /> 15,5<br /> <br /> 19,7<br /> <br /> 24,4<br /> <br /> 18,4<br /> <br /> 17,9<br /> <br /> Tiêu chảy<br /> <br /> 14,1<br /> <br /> 16,1<br /> <br /> 23,9<br /> <br /> 17,9<br /> <br /> 17,9<br /> <br /> 17,7<br /> <br /> Gan mật<br /> <br /> 2,2<br /> <br /> 0,9<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> 1,4<br /> <br /> 1,4<br /> <br /> Thận, tiết niệu<br /> <br /> 1,9<br /> <br /> 1,5<br /> <br /> 2,9<br /> <br /> 1,7<br /> <br /> 1,8<br /> <br /> 2,0<br /> <br /> Tai mũi họng<br /> <br /> 4,6<br /> <br /> 5,2<br /> <br /> 4,4<br /> <br /> 7,1<br /> <br /> 4,8<br /> <br /> 5,0<br /> <br /> Răng hàm mặt<br /> <br /> 1,5<br /> <br /> 2,1<br /> <br /> 1,8<br /> <br /> 2,2<br /> <br /> 1,9<br /> <br /> 1,8<br /> <br /> Mắt<br /> <br /> 1,7<br /> <br /> 1,5<br /> <br /> 1,7<br /> <br /> 2,5<br /> <br /> 2,2<br /> <br /> 1,9<br /> <br /> Tâm thần kinh<br /> <br /> 2,7<br /> <br /> 1,1<br /> <br /> 0,7<br /> <br /> 1,5<br /> <br /> 2,1<br /> <br /> 1,8<br /> <br /> Da, niêm mạc<br /> <br /> 2,3<br /> <br /> 1,1<br /> <br /> 0,8<br /> <br /> 1,7<br /> <br /> 1,5<br /> <br /> 1,5<br /> <br /> Chấn thương<br /> <br /> 1,9<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> 1,2<br /> <br /> 1,9<br /> <br /> 1,1<br /> <br /> 1,5<br /> <br /> Không rõ nguyên nhân<br /> <br /> 9,8<br /> <br /> 6,4<br /> <br /> 5,9<br /> <br /> 7,3<br /> <br /> 4,9<br /> <br /> 7,1<br /> <br /> Khác<br /> <br /> 10,7<br /> <br /> 4,0<br /> <br /> 1,9<br /> <br /> 4,4<br /> <br /> 3,8<br /> <br /> 5,6<br /> <br /> Các bệnh có tỷ lệ mắc cao là cảm cúm, các bệnh đường hô hấp như viêm phổi, viêm<br /> phế quản và bệnh đường tiêu hoá có tần suất mắc cao hơn, đặc biệt, các bệnh đường hô<br /> hấp có tỷ lệ cao hơn bệnh đường tiêu hoá.<br /> Bảng 4: Tỷ lệ hộ gia đình có người mắc bệnh mạn tính.<br /> TỈNH<br /> TỶ LỆ HỘ MẮC BỆNH<br /> <br /> Đắk Lắk<br /> Đắk Nông<br /> Gia Lai<br /> Kon Tum<br /> Lâm Đồng<br /> (n = 24.861) (n = 14.545) (n = 23.508) (n = 15.016) (n = 20.338)<br /> <br /> CHUNG<br /> 5 TỈNH<br /> <br /> Số hộ có người mắc<br /> bệnh mạn<br /> <br /> 6.221<br /> <br /> 1.388<br /> <br /> 2.494<br /> <br /> 1.373<br /> <br /> 4.428<br /> <br /> 15.904<br /> <br /> Tỷ lệ hộ có người<br /> bệnh mạn<br /> <br /> 25,0<br /> <br /> 9,5<br /> <br /> 10,6<br /> <br /> 9,1<br /> <br /> 21,8<br /> <br /> 16,2<br /> <br /> Tỷ lệ hộ gia đình có người mắc bệnh mạn tính chung là 16,2%, cao nhất ở Gia Lai và<br /> Lâm Đồng. Chúng tôi cho rằng việc điều tra trên số lớn đối tượng chắc chắn sẽ giảm thiểu<br /> sai số. So với một số kết quả điều tra của các tác giả khác, phần lớn các bệnh mạn tính<br /> trong nghiên cứu có tỷ lệ cao hơn ở cộng đồng người Tây Nguyên.<br /> 4<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2013<br /> Bảng 5: Cơ cấu bệnh mạn tính (%).<br /> LOẠI BỆNH<br /> MẠN<br /> <br /> TỈNH<br /> <br /> Đắk Lắk<br /> <br /> Đắk Nông<br /> <br /> Gia Lai<br /> <br /> CHUNG<br /> <br /> Kon Tum<br /> <br /> Lâm Đồng<br /> <br /> 5 TỈNH<br /> <br /> (n = 7.674)<br /> <br /> (n = 1.546)<br /> <br /> (n = 2.599)<br /> <br /> (n = 1.527)<br /> <br /> (n = 5.241)<br /> <br /> (n = 18.587)<br /> <br /> Tim mạch<br /> <br /> 6,0<br /> <br /> 2,5<br /> <br /> 1,8<br /> <br /> 1,8<br /> <br /> 7,2<br /> <br /> 4,3<br /> <br /> Xương khớp<br /> <br /> 17,5<br /> <br /> 6,6<br /> <br /> 10,5<br /> <br /> 6,7<br /> <br /> 17,3<br /> <br /> 12,8<br /> <br /> Dạ dày<br /> <br /> 20,6<br /> <br /> 9,1<br /> <br /> 16,9<br /> <br /> 8,9<br /> <br /> 16,6<br /> <br /> 15,5<br /> <br /> Gan mật<br /> <br /> 3,4<br /> <br /> 0,9<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> 0,6<br /> <br /> 2,6<br /> <br /> 2,0<br /> <br /> Đại tràng<br /> <br /> 4,2<br /> <br /> 1,6<br /> <br /> 3,2<br /> <br /> 1,8<br /> <br /> 5,2<br /> <br /> 3,5<br /> <br /> Phế quản mạn<br /> <br /> 2,8<br /> <br /> 1,2<br /> <br /> 1,7<br /> <br /> 2,9<br /> <br /> 3,4<br /> <br /> 2,5<br /> <br /> Hen<br /> <br /> 1,3<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,7<br /> <br /> 0,7<br /> <br /> 2,3<br /> <br /> 1,2<br /> <br /> Thần kinh<br /> <br /> 7,6<br /> <br /> 1,5<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> 5,3<br /> <br /> 5,5<br /> <br /> 4,6<br /> <br /> Tâm thần<br /> <br /> 1,4<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,7<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> 1,3<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> Ngoài da<br /> <br /> 2,3<br /> <br /> 1,5<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> 0,6<br /> <br /> 1,2<br /> <br /> 1,4<br /> <br /> Thận, tiết niệu<br /> <br /> 4,3<br /> <br /> 0,8<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> 3,9<br /> <br /> 2,5<br /> <br /> Nội tiết<br /> <br /> 1,4<br /> <br /> 0,3<br /> <br /> 0,3<br /> <br /> 0,6<br /> <br /> 1,7<br /> <br /> 0,9<br /> <br /> Khác<br /> <br /> 8,0<br /> <br /> 2,0<br /> <br /> 2,0<br /> <br /> 1,9<br /> <br /> 8,5<br /> <br /> 5,1<br /> <br /> Trong số các bệnh mạn tính thường gặp, nhóm bệnh xương khớp và dạ dày chiếm tỷ lệ<br /> cao nhất; tiếp đến là các bệnh đại tràng và thần kinh. Các bệnh khác có tỷ lệ thấp hơn.<br /> Phân bố này cũng phù hợp với điều tra trước đây ở 9 tỉnh vùng đồng bằng sông Cửu Long<br /> cũng như phân bố tỷ lệ trên phạm vi toàn quốc theo số liệu của Bộ Y tế năm 2006 [2].<br /> Bảng 6: Ngày điều trị trung bình của một trường hợp bệnh.<br /> NGÀY ĐIỀU TRỊ TRUNG<br /> BÌNH; SỐ TIỀN CHI PHÍ<br /> ĐIỀU TRỊ TRUNG BÌNH<br /> <br /> TỈNH<br /> <br /> CHUNG<br /> <br /> Đắk Lắk<br /> <br /> Đắk Nông<br /> <br /> (n = 5.888)<br /> <br /> (n = 1.225)<br /> <br /> Số ngày điều trị trung<br /> bình/BN<br /> <br /> 16,3<br /> <br /> 13,3<br /> <br /> 11,5<br /> <br /> 11,9<br /> <br /> 14,1<br /> <br /> 14,1<br /> <br /> Số tiền trung bình/hộ<br /> <br /> 1604<br /> <br /> 1229<br /> <br /> 590<br /> <br /> 768<br /> <br /> 1422<br /> <br /> 1304<br /> <br /> Số tiền trung bình/BN<br /> (x1.000đ)<br /> <br /> 1369<br /> <br /> 1097<br /> <br /> 522<br /> <br /> 643<br /> <br /> 1342<br /> <br /> 1148<br /> <br /> Tim mạch<br /> <br /> Gia Lai<br /> <br /> Kon Tum<br /> <br /> Lâm Đồng<br /> <br /> (n = 2.242) (n = 3.399) (n = 2.976)<br /> <br /> Trong số bệnh nhân mắc bệnh phải đi điều trị tại bệnh viện: thời gian điều trị trung bình<br /> 14,1 ngày/bệnh nhân. Số tiền trung bình của hộ gia đình có bệnh phải chi cho người đi<br /> viện trong năm là 1.304.000 đồng/đợt điều trị. Số tiền trung bình cho một bệnh nhân đi điều<br /> trị là 1.148.000 đồng/người.<br /> <br /> 5<br /> <br />