Ở Ầ

PH N M  Đ U

Ủ Ấ Ề Ế 1.TÍNH C P THI T C A Đ  TÀI

ể ủ ớ ự ế ể ề ắ ờ Thu  ra đ i và phát tri n g n li n v i s  hình thành và phát tri n c a Nhà

ố ớ ự ồ ạ ủ ộ ỏ ướ ướ n c và là m t đòi h i khách quan đ i v i s  t n t i c a Nhà n ậ   c đó. Do v y,

ế ắ ả ộ ộ ưỡ ế thu  là m t kho n đóng góp mang tính b t bu c, c ng ch , pháp lý cao, là

ủ ế ồ ướ ố ượ ế ị ngu n thu ch  y u cho ngân sách Nhà n c. Trong các đ i t ng ch u thu , kinh

ố ượ ố ế ế ả ố ỷ ọ ế t ngoài qu c doanh là đ i t ng có s  thu  ph i thu chi m t tr ng cao trong

ướ ượ ầ ế ể ẽ ạ ngân sách Nhà n c, đ c xem là thành ph n kinh t phát tri n m nh m  và

ầ ấ ộ ế ứ ạ ạ năng đ ng nh t. Song cũng là thành ph n kinh t ấ    đa d ng và ph c t p nh t.

ố ớ ụ ể ế ị ầ   Trong 10 năm tri n khai áp d ng thu  giá tr  gia tăng (GTGT) đ i v i thành ph n

ế ữ ả ướ ế ắ ậ kinh t này đã n y sinh không ít nh ng khó khăn, v ng m c. V y, làm th  nào

ự ự ế ế ụ   ộ ố ể ậ đ  lu t thu  GTGT th c s  đi vào cu c s ng, phát huy h t các vai trò, tác d ng

ổ ậ ủ ố ớ ữ ư ể ề ế ấ ả và nh ng  u đi m n i b t c a nó. V n đ  qu n lý thu thu  GTGT đ i v i khu

ế ư ế ỏ ấ ặ ầ ộ ự v c kinh t ữ    NQD nh  th  nào? Đó là m t câu h i c p bách đ t ra c n có nh ng

ả gi i pháp.

ủ ỉ ừ ế ế ố Thành ph  Hu  là trung tâm c a t nh Th a Thiên Hu , thu ngân sách hàng

ủ ế ố ỷ ọ ủ ớ ổ ỉ năm c a Thành ph  chi m t tr ng l n trong t ng thu ngân sách c a T nh. Trong

ủ ế ệ ả ố ộ đó,   kho n   thu   thu   GTGT   c a   doanh  nghi p  ngoài   qu c   doanh  là   m t   trong

ủ ế ế ị ữ ệ ầ ả ọ nh ng kho n thu ch  y u, góp ph n quan tr ng quy t đ nh hoàn thành nhi m v ụ

ố ủ ủ ỉ thu ngân sách c a Thành ph , c a T nh.

ữ ủ ế ả ố Công tác qu n lý thu thu  GTGT trong nh ng năm qua c a Thành ph  đã

ộ ố ề ế ế ả ạ ượ đ t đ c nhi u k t qu . Tuy nhiên, m t s  khâu trong công tác thu thu  GTGT

ế ố ữ ể ế ạ ượ ẫ v n còn nh ng đi m h n ch . S  thu thu  GTGT luôn hoàn thành v t m c k ứ ế

ư ươ ư ẫ ạ ố ộ ố ứ ho ch và có t c đ  tăng cao, nh ng s  thu đó v n ch a t ớ ề   ng x ng v i ti m

ủ ư ề ố ồ ượ ặ ệ năng c a Thành ph , nhi u ngu n thu ch a đ c khai thác. Đ c bi t, tình hình

ế ẫ ễ ấ ở ộ ố ự ư ươ ạ ố th t thu thu  v n đang di n ra m t s  lĩnh v c nh : th ng m i, ăn u ng,

1

ụ ư ệ ạ ạ ị khách s n, d ch v . Tình tr ng doanh nghi p đăng ký kinh doanh nh ng không

ế ộ ế ẫ ư ư ả ể ử ữ khai thu , n p thu  v n còn nh ng ch a có gi ệ i pháp h u hi u đ  x  lý; t ỷ ệ   l

ế ẫ ợ n  thu  v n còn cao.

ế ể ề ả ế Vì th , đ  phát huy vai trò qu n lý vĩ mô n n kinh t ồ   ộ  và huy đ ng ngu n

ướ ế ầ ụ ế ả thu cho ngân sách Nhà n ữ   ố c, chi c c Thu  Thành ph  Hu  c n ph i có nh ng

ả ế ứ ế ự ứ ề ằ ả gi i pháp h t s c thi ầ t th c nh m đáp  ng yêu c u qu n lý v  công tác thu thu ế

ậ ợ ệ ạ ạ ộ ệ ả ề GTGT, t o đi u ki n thu n l ả   i cho các doanh nghi p ho t đ ng và đ m b o

ữ ầ ằ ế ấ ừ ữ ề ấ công b ng gi a các thành ph n kinh t . Xu t phát t nh ng v n đ  trên tác gi ả

ề ọ ả ả ệ ế đã   ch n   đ   tài: “Nâng   cao   hi u   qu   qu n   lý   thu   thu   GTGT   các   doanh

ố ệ ị ậ nghi p ngoài qu c doanh trên đ a bàn thành ph ố  Hu ”ế   làm lu n văn khoa

ọ ủ h c c a mình.

Ứ Ụ Ủ Ề 2. M C ĐÍCH NGHIÊN C U C A Đ  TÀI

ề ệ ế ệ ả ả Nâng cao hi u qu  qu n lý thu thu  GTGT các doanh nghi p ngoài Đ  tài: “

ố ố ạ ượ ự ệ ằ ữ ụ ị qu c doanh trên đ a bàn Thành ph  Hu ế” th c hi n nh m đ t đ c nh ng m c đích

sau đây:

ụ 2.1 M c đích chung

ự ế ề ả ấ ạ ả Đánh giá th c tr ng công tác qu n lý thu thu  GTGT, đ  xu t các gi i pháp

ệ ế ệ ả ả ố   nâng cao hi u qu  công tác qu n lý thu thu  GTGT các doanh nghi p ngoài qu c

ố ị ế doanh (DN NQD) trên đ a bàn Thành ph  Hu

ụ ể ụ 2.2 M c đích c  th

ệ ố ữ ề ề ế ấ ả ậ ­ H  th ng hóa nh ng v n đ  lý lu n v  thu  GTGT và công tác qu n lý

ủ ế ệ ổ ụ   ố thu  GTGT các doanh nghi p ngoài qu c doanh theo quy trình   c a T ng c c

Thu .ế

ự ế ạ ả ­ Phân tích đánh giá th c tr ng công tác qu n lý thu thu  GTGT các doanh

ệ ố ị ế nghi p NQD trên đ a bàn Thành ph  Hu .

ấ ị ề ướ ữ ả ệ ằ ả ả ­ Đ  xu t đ nh h ng và nh ng gi i pháp nh m nâng cao hi u qu  qu n lý

ạ ộ ệ ở ế ụ ế ố ho t đ ng thu thu  GTGT các doanh nghi p Chi c c Thu  Thành ph  trong

ế ờ th i gian đ n.

2

3. PH M VI NGHIÊN C U

ộ ế ả ứ Đánh giá công tác qu n lý thu thu  GTGT các doanh 3.1 N i dung  nghiên c u:

ố ở ụ ố ế ệ ố ị nghi p ngoài qu c doanh trên đ a bàn thành ph ế  Chi c c Thu  thành ph  Hu

ạ ệ ị ố Các doanh nghi p ngoài qu c doanh trên đ a bàn thành 3.1 Ph m vi không gian:

ố ế ph  Hu .

ờ ạ ừ ờ Trong th i gian t năm 2005­2008. 3.2 Ph m vi th i gian:

ủ ấ ủ ế ứ ề ế ọ Tr ng tâm c a v n đ  nghiên c u ch  y u là thu  GTGT và các đ i t ố ượ   ng

ơ ở ế ế ả ả ị ố qu n lý thu thu  trên đ a bàn thành ph . Trên c  s  phân tích k t qu  thu thu ế

ư ỉ ượ ế ế ố ủ ể ộ ừ t ng năm ch  ra  u, nh c đi m và tác đ ng c a chính sách thu  đ n s  thu ngân

ể ế ự ữ ệ ằ ầ sách và phát tri n kinh t ộ  th c hi n công b ng xã h i gi a các thành ph n kinh t ế

ờ ề ữ ị ướ ả ả ờ ấ ồ đ ng th i đ  xu t nh ng đ nh h ng, gi ả i pháp qu n lý kh  thi trong th i gian

i.ớ t

ƯƠ

4. PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

ươ 4.1 Ph ng pháp chung

ụ ế ậ ậ ậ ươ ứ ệ Lu n văn v n d ng cách ti p c n theo ph ậ ng pháp duy v t bi n ch ng,

ử ậ ậ ị ụ ể ườ ố ủ ả ướ duy v t l ch s ; v n d ng quan đi m, đ ng l i c a Đ ng và Nhà n c trong

ớ ế ể ự ự ệ ạ ổ quá trình đ i m i kinh t ả  đ  phân tích th c tr ng qu n lý và th c hi n chính sách

ế ở ị ươ ị ề ứ ừ ế ậ thu đ a ph ấ   ộ ố ng nghiên c u. T  đó rút ra m t s  nh n xét và ki n ngh  đ  xu t

ả ệ ể ế ả ả ầ các gi i pháp đ  góp ph n nâng cao hi u qu  công tác qu n lý thu thu  GTGT

ạ ụ ế ố ố ớ đ i v i các DN NQD t ế i Chi c c Thu  thành ph  Hu .

ươ ứ ế ậ ướ ộ Ph ng pháp ti p c n: xem xét, nghiên c u d i góc đ  các quy trình

ụ ệ ả ướ ệ ủ ự ẫ ướ ậ nghi p v , các văn b n h ng d n th c hi n c a Nhà n c, trong đó t p trung

ế ệ ư ả ả vào các quy trình qu n lý thu  hi n hành nh  quy trình qu n lý DN, quy trình

ấ ậ ữ ể ể ằ ẫ   thanh tra, ki m tra...đ  phân tích, đánh giá nh m tìm ra nh ng b t c p, mâu thu n

ồ ạ ể ộ ố ệ ề ả ấ ặ ằ ữ ho c nh ng t n t i đ  nh m đ  xu t m t s  bi n pháp có tính kh  thi trong

ươ t ng lai.

ươ ụ ể 4.2 Ph ng pháp c  th

3

ươ 4.2.1 Ph ậ ố ệ ng pháp thu th p s  li u

ố ệ ứ ấ ầ ế ượ ậ ừ + S  li u th  c p c n thi ề t cho đ  tài đ c thu th p t ụ   ồ  các ngu n: C c

ế ộ ể ế ố ố ộ ọ ộ   Th ng kê, Phòng th ng kê, các đ i ki m tra thu , đ i kê khai k  toán tin h c. Đ i

ụ ế ế ế ế ả ợ ộ ố ưỡ c ng ch  qu n lý và thu n  thu  thu c Chi c c Thu  thành ph  Hu , niên giám

ủ ệ ố ố ế ộ th ng kê c a thành ph , các tài li u kinh t ­ xã h i, Internet……. Ngoài ra, còn

ố ệ ừ ọ ượ ố ử ụ s  d ng các s  li u t báo cáo khoa h c đã đ c công b , các công trình nghiên

ọ ủ ề ả ề ự ế ề ứ c u khoa h c c a nhi u tác gi v  lĩnh v c liên quan đ n đ  tài.

ố ệ ơ ấ ượ ậ ằ ả ấ ỏ + S  li u s  c p: Đ c thu th p b ng cách kh o sát ph ng v n các doanh

ố ượ ệ ệ ế ả ự nghi p d a trên s  l ụ ng doanh nghi p mà Chi c c Thu  đang qu n lý và s ố

ố ụ ể ứ ế ế ộ ộ ọ ượ l ẫ   ụ ng cán b  công ch c thu  thu c Chi c c Thu  thành ph . C  th  ch n ng u

ầ ả ấ ồ ổ ị nhiên 73 DN s n xu t kinh doanh trên đ a bàn, g m: 18 công ty c  ph n, 20 công

ệ ư ợ ộ ty  TNHH,  25 doanh nghi p t ứ     nhân,  10 H p  tác  xã  và  55  cán b   công ch c

ế ể ế ề (CBCC) thu  đ  ti n hành đi u tra.

ươ ề ế ằ ả ượ Ph ng pháp đi u tra b ng cách phát phi u kh o sát đã đ c thi ế ế ẵ   t k  s n,

ế ứ ộ ề ệ ế ế ằ ị nh m đánh giá các quy đ nh v  vi c kê khai đăng ký thu , k  toán thu , m c đ  hài

ườ ộ ế ề ứ ế ộ ướ ẫ ủ lòng c a ng i n p thu  và cán b  công ch c thu  v  công tác h ng d n tuyên

ỗ ợ ề ườ ộ ế ạ ế ế ể truy n h  tr  ng i n p thu , công tác hoàn thu , ki m tra thu  t i DN c a c ủ ơ

quan thu .ế

ể ắ ắ ượ ụ ủ ệ ữ ề M c đích c a vi c đi u tra là đ  n m b t đ c nh ng khó khăn, v ướ   ng

ấ ủ ị ề ữ ư ứ ế ế ắ ộ m c, nh ng ki n ngh  đ  xu t c a DN cũng nh  cán b  công ch c thu  trong

ế ự ự ệ ơ ự ộ ế ả ệ vi c th c hi n c  ch  t khai, t ậ  n p thu  theo Lu t qu n lý thu . ỏ   ế B ng h i ả

ế ế ế ệ ạ ả ộ ượ đ c thi ủ t k  bám sát theo các n i dung c a quy trình qu n lý thu  hi n t i và

ề ươ ọ ự ứ ả ỏ ỏ theo đ  c ủ ế ử ụ ng nghiên c u, b ng h i ch  y u s  d ng các câu h i ch n l a mà

ộ ố ấ ặ ấ ỏ ỏ ng ườ ượ i đ c ph ng v n cho là đúng nh t, có đ t m t s  câu h i đóng và m t s ộ ố

ở ụ ụ ấ ủ ế ề ỏ ệ ấ câu h i m  ph c v  cho vi c l y ý ki n đ  xu t c a DN.

4

ụ ế ế ấ ả ỏ ộ ộ ứ Ph ng v n kh o sát cán b  công ch c thu  thu c Chi c c thu  thành ph ố

ả ủ ệ ố ữ ệ ệ ề ế ậ ằ ả   ọ Hu  nh m thu th p các d  li u quan tr ng v  tính hi u qu  c a h  th ng qu n

ứ ế ế ả lý thu  nói chung và các ch c năng qu n lý thu  nói riêng.

ố ệ ơ ấ ố ệ ứ ấ ượ ậ S  li u s  c p  và s  li u th  c p đ ầ   ử c thu th p và x  lý trên các ph n

ụ ề ư m m thông  d ng nh   Micrsoft Excel, SPSS.

ươ ế 4.2.2 Ph ng pháp phân tích kinh t

ươ ổ ợ ố ươ Ph ng pháp t ng h p và phân tích th ng kê là ph ng pháp ch  y u đ ủ ế ượ   c

ề ỉ ươ ệ ố ố ụ ể ồ ử ụ s  d ng trong đ  tài, c  th  g m phân tích các ch  tiêu t ng đ i, tuy t đ i và s ố

ự ế ể ộ ỉ ự ố   ủ bình quân đ  đánh giá s  bi n đ ng c a các ch  tiêu phân tích khi có s  th ng

ấ ề ờ ộ ố ấ ị ứ nh t v  th i gian, không gian theo m t s  tiêu th c nh t đ nh..

ươ 4.2.3 Ph ng pháp phân tích ANOVA

ươ ươ ượ ể ể ự ị Ph ng pháp phân tích ph ng sai ANOVA đ c dùng đ  ki m đ nh s  khác

ề ị ủ ế ệ ạ ớ nhau v  tr  trung bình các ý ki n đánh giá c a các lo i hình doanh nghi p v i nhau

ế ề ứ ủ ữ ế ả ộ (c a các cán b  công ch c thu ) v  công tác qu n lý thu thu  GTGT và gi a các

ế ớ ứ ệ ạ ộ ủ ổ   lo i hình doanh nghi p (các cán b  công ch c thu ) v i trung bình chung c a t ng

ể ề th  đi u tra.

ả ế ượ ử ụ ể ể ị Gi thi c s  d ng đ  ki m đ nh: t đ

ự ệ ề ­ Không có s  khác bi t trong cách đánh giá v  công tác H0  :µ1 = µ2 =  µ3 = µ4

ế ạ ả ỗ ừ   qu n lý thu thu  GTGT trong m i lo i hình DN và t ng

ủ ổ ể ạ ớ lo i hình DN v i trung bình chung c a t ng th  nghiên

c u.ứ

ự ệ ề ­ Không có s  khác bi t trong cách đánh giá v  công tác

ế ả ỗ ộ qu n  lý  thu  thu  GTGT  trong  m i  nhóm  cán b   công

ứ ữ ớ ủ ổ   ch c và gi a các nhóm v i trung bình chung c a t ng

ể ứ

ề ả t trong cách đánh giá v  công tác qu n lý th  nghiên c u. ệ ự ­ Có s  khác bi H1  :µ1 ≠ µ2 ≠  µ3 ≠ µ4

ừ ế ạ ỗ ạ thu thu  GTGT trong m i lo i hình DN và t ng lo i hình

5

ủ ổ ứ ể ớ DN v i trung bình chung c a t ng th  nghiên c u.

ệ ề ả ự ­ Có s  khác bi t trong cách đánh giá v  công tác qu n lý

ế ạ ỗ ộ ứ   thu thu  GTGT trong m i lo i nhóm cán b  công ch c

ủ ổ ữ ớ và   gi a   các   nhóm   v i   trung   bình   chung   c a   t ng   th ể

nghiên c u.ứ

ươ ả ế ả ị 4.2.4 Ph ng pháp s  đ ể ơ ồ đ  mô t quy trình qu n lý thu thu  giá tr  gia tăng.

Ầ Ộ

PH N N I DUNG NGHIÊN C U

ƯƠ

Ề Ấ

CH

NG 1: T NG QUAN V  V N Đ  QU N LÝ THU THU

GIÁ TR  GIA TĂNG

1.1 T NG QUAN V  THU

ệ ề ế 1.1.1 Khái ni m v  thu

ử ộ ị ườ ứ ế ờ ể ủ L ch s  phát tri n c a xã h i loài ng ằ i đã ch ng minh r ng, thu  ra đ i là

ộ ấ ế ờ ồ ạ ớ ự ề ắ ủ m t t t y u khách quan, g n li n v i s  ra đ i, t n t ể i và phát tri n c a Nhà

ự ồ ạ ủ ể ướ ầ ữ ồ ướ n c. Đ  duy trì s  t n t i c a mình, Nhà n c c n có nh ng ngu n tài chính đ ể

6

ướ ế ố ộ ị ừ ủ ệ chi tiêu, tr c h t là chi cho vi c duy trì và c ng c  b  máy cai tr  t Trung ươ   ng

ươ ạ ộ ổ ướ ả ị ế đ n đ a ph ng thu c ph m vi lãnh th  mà Nhà n c đó đang cai qu n; chi cho

ứ ủ ệ ộ ướ ư ố các công vi c thu c ch c năng c a Nhà n c nh : qu c phòng, an ninh, chi cho

ơ ở ạ ầ ề ề ự ể ấ ợ xây d ng và phát tri n các c  s  h  t ng; chi cho các v n đ  v  phúc l i công

ề ự ộ ướ ệ ề ắ ộ c ng, v  s  nghi p, v  xã h i tr c m t và lâu dài[30,20].

ứ ể ầ ồ ườ Đ  có ngu n tài chính đáp  ng nhu c u chi tiêu th ng xuyên, Nhà n ướ   c

ề ự ủ ả ầ ậ ộ ộ ị dùng quy n l c chính tr  bu c dân ph i đóng góp m t ph n thu nh p c a mình

ướ ấ ể ộ cho Ngân sách Nhà n ậ   ứ ơ ả c. Đây chính là hình th c c  b n nh t đ  huy đ ng t p

ồ ướ ứ trung ngu n tài chính cho Nhà n c.   Hình th c  đóng góp đó chính là Thuế

[30,20].

ặ ớ ự ư ậ ủ ế ể ắ ờ Nh  v y, Thu  luôn luôn g n ch t v i s  ra đ i và phát tri n c a Nhà

ả ướ ấ ủ ả ị ướ n ấ ủ c. B n ch t c a Nhà n ế ấ c quy đ nh b n ch t giai c p c a thu .

ế ươ ệ ề ộ ố ỉ ượ M t khái ni m khác v  thu  t ng đ i hoàn ch nh đ ố   c nêu lên trong cu n

ế ư ỹ ủ “Economics”   c a   hai   nhà   kinh   t M   K.P.Makkohhell   và   C.L.Bryu   nh   sau:

ề ể ế ể ằ ắ ặ ả ộ ằ   ộ “Thu  là m t kho n chuy n giao b t bu c b ng ti n (ho c là chuy n giao b ng

ụ ủ ủ ộ ị hàng hoá, d ch v ) c a các công ty và các h  gia đình cho Chính ph , mà trong s ự

ậ ổ ượ ự ụ ế ặ ộ ị ọ trao đ i đó h  không nh n đ c m t cách tr c ti p hàng hoá ho c d ch v  nào

ề ạ ạ ả ả ộ ả c , kho n n p đó không ph i là ti n ph t mà toà án tuyên ph t do hành vi vi

ạ ậ ph m pháp lu t”[30,21].

ộ ố ứ ề ế ầ ế G n đây trong m t s  công trình nghiên c u v  thu  các nhà kinh t cho

ấ ủ ể ạ ế ả ậ ả ị ằ r ng, đ  v ch rõ b n ch t c a thu  thì trong đ nh nghĩa đó ph i nêu b t các khía

ộ ế ủ ế ượ ư ặ ở ạ c nh sau đây: n i dung kinh t c a thu  đ c đ c tr ng b i các quan h  ti n t ệ ề ệ

ữ ướ ớ ữ ố gi a Nhà n ể c v i các pháp nhân và các th  nhân; nh ng m i quan h  d ệ ướ ạ   i d ng

ề ệ ượ ộ ặ ả ộ ti n t này đ c n y sinh m t cách khách quan và có ý nghĩa xã h i đ c bi ệ   t

ấ ắ ủ ệ ể ệ ệ ậ ộ vi c chuy n giao thu nh p có tính ch t b t bu c theo m nh l nh c a Nhà n ướ   c

ế ả ậ ạ ộ ộ ướ ượ xét theo khía c nh lu t pháp, thu  là m t kho n n p cho Nhà n c đ c pháp

ờ ạ ấ ị ứ ậ ị lu t quy đ nh theo m c thu và th i h n nh t đ nh.

7

ế ợ ế ể ữ ủ ệ ề ạ ợ K t h p nh ng h t nhân h p lý c a các quan ni m v  thu  k  trên, có th ể

ế ư ệ ề ổ nêu lên khái ni m t ng quát v  thu  nh  sau:

ộ ừ ế ể ậ ắ ả ộ Thu  là m t kho n chuy n giao thu nh p b t bu c t ể  các th  nhân và

ướ ứ ộ ể ậ ả ị pháp nhân cho Nhà n c theo m c đ  và pháp lu t quy đ nh. Kho n chuy n giao

ậ ướ ụ ụ ế ể ứ ụ ộ ồ thu nh p d i hình th c thu  đ  ph c v  cho m c tiêu công c ng. Ngu n thu v ề

ế ượ ử ụ ụ thu  không đ c s  d ng cho m c tiêu cá nhân [19].

ỹ ề ệ ậ ệ Trong th c t ự ế ở ướ , n c ta hi n nay khi hình thành qu  ti n t t p trung, Nhà

ứ ự ủ ứ ệ ả ướ n c th c hi n các ch c năng c a mình trong đó có ch c năng qu n lý và xây

ế ệ ế ế ể ơ ở ạ ầ ự ự d ng kinh t thông qua vi c ki n thi t, xây d ng, phát tri n c  s  h  t ng và các

ợ ộ ườ ộ ế công trình phúc l i xã h i khác thì ng i n p thu  thông qua đó đ ựơ ưở c h ộ   ng m t

ư ậ ả ộ ế ủ ế ầ ph n k t qu  n p thu  c a mình [4]. Nh  v y thu ế ở ướ  n ộ   c ta luôn luôn là m t

ả ắ ộ ượ ườ ộ ế ư kho n thu b t bu c, không đ ả ự ế c hoàn tr  tr c ti p cho ng i n p thu  nh ng h ọ

ế ưở ợ ầ ư ướ ượ đ c gián ti p h ng l i do chính sách đ u t ể ủ , phát tri n c a Nhà n c cho các

ợ ộ công trình phúc l i xã h i khác nhau [30].

ủ ặ ế ể 1.1.2 Đ c đi m c a thu

ứ ấ ưỡ ế Th  nh t, tính c ng ch  và tính pháp lý cao

ặ ượ ủ ể ế ế ỗ ố ể Đ c đi m này đ c th  ch  hóa trong hi n pháp c a m i qu c gia.Trong

ệ ế ố ướ ượ ữ ộ các qu c gia, vi c đóng thu  cho Nhà n c đ c coi là m t trong nh ng nghĩa

ộ ủ ổ ứ ế ướ ổ ứ ụ ắ v  b t bu c c a các t ch c kinh t và công dân cho Nhà n c. Các t ch c kinh

ế ụ ể ượ ơ ự ụ ệ ế ậ ế t và công dân th c hi n nghĩa v  thu  theo các Lu t thu  c  th  đ c c  quan

ề ự ố ở ạ ộ ố ợ ớ ị quy n l c t i cao ậ    qu c gia đó quy đ nh phù h p v i các ho t đ ng và thu nh p

ổ ứ ế ổ ứ ự ặ ủ ừ c a t ng t ch c kinh t ệ    và công dân. T  ch c ho c cá nhân nào không th c hi n

ế ủ ụ ứ ủ ạ ậ ọ ố nghĩa v  thu  c a mình, t c là h  đã vi ph m Lu t pháp c a qu c gia đó [19].

ể ặ ệ ự ữ ả Đ c đi m này phân bi ế ớ t s  khác nhau gi a thu  v i các kho n đóng góp

ự ế ố ớ ượ ủ ệ ả mang tính t nguy n cho NSNN và thu  đ i v i các kho n vay m n c a Chính

ph .ủ

ể ằ ế ệ ả Tuy nhiên, cũng càn ph i hi u r ng thu  là bi n pháp tài chính mang tính

ộ ủ ấ ắ ướ ự ắ ư ộ ượ ự ậ ch t b t bu c c a Nhà n c, nh ng s  b t bu c đó luôn đ c xác l p d a trên

8

ủ ề ấ ế ộ ị ướ ệ ề ả n n t ng c a các v n đ  kinh t , chính tr , xã h i trong n c và quan h  kinh t ế

ế ớ th  gi i.

ả ự ế ứ ế ả Th  hai, thu  là kho n đóng góp không mang tính hoàn tr  tr c ti p

ả ớ ướ ế ừ ổ ứ ế Khác v i các kho n vay, Nhà n c thu thu  t các t ch c kinh t và các cá

ư ả ự ườ ộ nhân   nh ng   không   ph i   hoàn   tr ả ạ   l ế i   tr c   ti p   cho   ng ộ   ế i   n p   thu   sau   m t

ố ề ề ế ả ả ộ ờ ớ ọ ộ kho ng th i gian v i m t kho n ti n mà h  đã n p vào NSNN. S  ti n thu  thu

ướ ẽ ử ụ ụ ụ ộ ượ đ c, Nhà n ầ ủ   c s  s  d ng cho các chi tiêu công c ng, ph c v  cho nhu c u c a

ướ ỗ ộ ọ ườ ộ Nhà n c và m icá nhân trong xã h i. M i cá nhân, ng ế i n p thu  cho Nhà

ư ườ ế ườ ộ ư ề ườ ộ ướ n c cũng nh  ng ộ i không n p thu , ng i n p nhi u cũng nh  ng i n p ít,

ệ ậ ẳ ượ ợ ộ ừ ề đ u bình đ ng trong vi c nh n đ c các phúc l i công c ng t phía Nhà n ướ   c,

ố ượ ự ợ ậ ọ ượ ượ đ c tính toán không d a trên kh i l ng l ộ i ích công c ng h  nh n đ c mà

ậ ủ ụ ể ạ ộ ữ ể ặ ọ ự d a trên nh ng ho t đ ng c  th  và thu nh p c a h . Đ c đi m này cũng phân

ệ ữ ệ bi ế ớ t gi a thu  v i phí và l phí[19].

ủ ề ế 1.1.3 Vai trò c a thu  trong n n kinh t ế ị ườ  th  tr ng

ủ ế ụ ậ ồ ế 1.1.3.1 Thu  là công c  t p trung ch  y u ngu n thu cho Ngân sách Nhà

N cướ

ả ự ộ ề ủ ế ạ ố ồ M t n n tài chính qu c gia lành m nh ph i d a ch  y u vào ngu n thu t ừ

ế ấ ể ụ ế ố ọ ộ ộ ề n i b  n n kinh t qu c dân. Thu  là công c  quan tr ng nh t đ  phân ph i l ố ạ   i

ườ ố ự ủ ộ ặ ệ ậ các thu nh p theo đ ng l i xây d ng xã h i ch  nghĩa ở ướ  n c ta. Đ c bi t trong

ệ ồ ề ả ế ố tình hình hi n nay, ngu n thu t ừ ướ  n c ngoài đã gi m nhi u, kinh t ạ    đ i ngo i

ứ ủ ệ ế ả ả ẳ ị ch u s c ép c a quan h  “mua bán sòng ph ng”,“có vay, có tr ”, thu  ph i là

ụ ự ạ ả ầ ọ ộ ổ   ả công c  quan tr ng góp ph n tích c c gi m b i chi Ngân sách, gi m l m phát,  n

ế ị ề ệ ề ề ệ ể ẩ ộ ị đ nh kinh t ­ xã h i, chu n b  đi u ki n và ti n đ  cho vi c phát tri n đ t n ấ ướ   c

ế ả ở ủ ế ơ ả ủ ề ậ ồ ộ lâu dài. Thu  ph i tr thành ngu n thu ch  y u, b  ph n c  b n c a n n tài

ớ ề ạ ố ế ệ ố ề chính qu c gia lành m nh. V i n n kinh t ầ  nhi u thành ph n, h  th ng thu ế

ụ ầ ấ ố ế ế ượ đ ữ c áp d ng th ng nh t gi a các thành ph n kinh t ả . Thu  ph i bao quát đ ượ   c

ạ ộ ế ậ ồ ộ ầ h u h t các ho t đ ng kinh doanh, các ngu n thu nh p trong xã h i … [9].

ụ ủ ữ ố ớ ề ộ ộ ề M c tiêu c a Qu c h i đ  ra trong nh ng năm t i là đ ng viên v  thu ế

9

ứ ứ ề ế ế ế ả ổ ị ộ   chi m kho ng 20 đ n 25% GDP và  n đ nh m c đóng góp v  thu . M c đ ng

ả ớ ế ớ ứ ợ ợ viên trên đây là phù h p v i kh  năng kinh t ủ   , phù h p v i s c đóng góp c a

ầ ớ ủ ầ ả ả ướ nhân dân, b o đ m ph n l n các nhu c u chi tiêu c a Ngân sách nhà n ồ   c, ngu n

ơ ở ạ ầ ự ể ể ế ướ ợ ố v n đ  xây d ng c  s  h  t ng và phát tri n kinh t theo h ng có l ấ   i cho đ t

ướ ủ ế ế ồ ọ ướ n c. Nhà n ấ ủ   c ta luôn coi thu  là ngu n thu ch  y u và quan tr ng nh t c a

Ngân sách nhà n cướ [1].

ệ ề ế ế ế 1.1.3.2 Thu  tham gia vào vi c đi u ti t kinh t vĩ mô

ệ ữ ơ ấ ự ệ ắ ố ắ   Thông qua vi c xây d ng đúng đ n c  c u và m i quan h  gi a các s c

ế ệ ợ ị ườ ộ ế ố ượ ế ấ ế thu , vi c xác đ nh h p lý ng i n p thu , đ i t ng đánh thu , thu  su t, ch ế

ễ ả ươ ơ ở ạ ế ự ế ả ộ đ  mi n gi m, ph ng pháp qu n lý thu thu  d a trên c  s  h ch toán k  toán

ụ ề ế ế ố ớ ầ ớ ầ ủ đ y đ , chính xác, thu  là công c  đi u ti ậ ủ t đ i v i thu nh p c a các t ng l p xã

ể ệ ạ ộ ữ ế ặ ỡ ộ h i th  hi n trên hai m t: khuy n khích, nâng đ  nh ng ho t đ ng kinh doanh

ế ả ồ ữ ệ ẹ ờ ầ c n thi ề   t làm ăn có hi u qu ; đ ng th i thu h p, kìm hãm nh ng ngành ngh ,

ế ả ế ấ ạ ặ ầ ạ ướ ế ệ m t hàng c n h n ch  s n xu t, h n ch  tiêu dùng theo h ng ti ố   t ki m, ch ng

ệ ỏ ố ầ ư ế ể ả ấ ế lãng phí. Thu  còn khuy n khích vi c b  v n đ u t ế    phát tri n s n xu t, khuy n

ơ ở ầ ộ ọ ế ạ khích các c  s  kinh doanh thu c m i thành ph n kinh t ẳ    c nh tranh bình đ ng

ướ ậ ư ế ệ ầ ậ tr ế c pháp lu t. Thu  góp ph n khuy n khích khai thác nguyên li u, v t t trong

ủ ố ủ ướ ệ ợ ể ể ế vi c tranh th  v n h p tác c a n c ngoài đ  phát tri n kinh t hàng hoá, không

ừ ầ ấ ẩ ả ỹ ả   ứ ng ng nâng cao kh  năng tích lu , đáp  ng nhu c u tiêu dùng và xu t kh u, b o

ở ộ ị ườ ế ạ ộ ấ ệ ả v  s n xu t trong n ẩ ướ   Thu  thúc đ y m  r ng th  tr c. ng m t cách lành m nh,

ừ ấ ư ế ế ạ ừ v a khuy n khích giao l u hàng hoá, v a đ u tranh h n ch  mua bán lòng vòng

ữ ể ưở ầ ơ ề ệ qua nhi u khâu trung gian, đ u c  tích tr  đ  h ng chênh l ch giá [19].

ụ ể ề ự ệ ế ậ ằ ộ   1.1.3.3 Thu  là công c  đ  đi u hòa thu nh p, th c hi n công b ng xã h i

trong phân ph iố

ệ ố ế ượ ụ ữ ề ấ ố H  th ng thu  đ c áp d ng th ng nh t gi a các ngành ngh , các thành

ầ ế ư ắ ả ả ằ ầ ớ ph n kinh t , các t ng l p dân c  theo nguyên t c đ m b o công b ng và bình

ề ợ ụ ự ẳ ằ ượ ẳ đ ng trong làm nghĩa v  và quy n l i. S  bình đ ng và công b ng đ ể ệ   c th  hi n

ữ ế ấ ộ ố ổ ứ thông qua chính sách đ ng viên gi ng nhau (thu  su t) gi a các t ch c và cá

10

ầ ọ ộ ế ạ ộ ự ả ộ nhân thu c m i thành ph n kinh t ả    cùng ho t đ ng trong m t lĩnh v c, b o đ m

ề ợ ề ẳ ằ ụ ớ ự s  công b ng và bình đ ng v  quy n l ọ i và nghĩa v  v i m i công dân, không có

ặ ợ ữ ề ặ ấ ứ ố ượ ế ọ nh ng đ c quy n, đ c l i cho b t c  đ i t ng nào. Thu  kích thích m i công

ầ ư ố ầ ư ấ ậ ỹ ỏ ệ ả ế dân, doanh nghi p c i ti n k  thu t, đ u t v n, đ u t ch t xám, làm ăn gi i và

ậ ộ có thu nh p cao m t cách chính đáng [4].

ụ ể ể ạ ộ ể ế ấ ả 1.1.3.4 Thu  còn là công c  đ  ki m tra, ki m soát các ho t đ ng s n xu t kinh

doanh

ượ ệ ấ ổ ứ ự ế Vai trò này đ c xu t hi n chính do quá trình t ệ  ch c th c hi n thu  trong

ự ế ể ượ ự ế ế ệ ậ ượ th c t . Đ  thu đ c thu  và th c hi n đúng các Lu t thu  đã đ c ban hành, c ơ

ữ ế ệ ằ ắ ả ơ ọ quan  thu   và  các  c  quan  liên  quan  ph i  b ng m i  bi n pháp n m  v ng s ố

ơ ở ả ự ề ấ ượ l ng, quy mô các c  s  s n xu t kinh doanh, ngành ngh  và lĩnh v c kinh

ọ ượ ừ ế ơ ặ doanh, m t hàng h  đ c phép kinh doanh. T  công tác thu thu  mà c  quan thu ế

ậ ủ ữ ệ ệ ạ ơ ẽ s  phát hi n nh ng vi c làm sai trái, vi ph m Lu t c a các cá nhân, các đ n v ị

ả ể ọ ặ ữ ệ ặ ấ ả s n xu t kinh doanh, ho c phát hi n ra nh ng khó khăn mà h  g p ph i đ  giúp

ư ậ ệ ế ả ỡ ỡ ọ đ  h  tìm bi n pháp tháo g . Nh  v y, do công tác qu n lý thu thu  mà có th ể

ạ ộ ủ ể ể ệ ặ ế ợ k t h p ki m tra, ki m soát toàn di n các m t hàng, ho t đ ng c a các c  s ơ ở

ế ả ệ ố ự ả ả ướ ề ọ ặ ủ ờ ố kinh t đ m b o th c hi n t t qu n lý Nhà n c v  m i m t c a đ i s ng kinh

ế t ­ xã h i ộ [19].

ủ ứ ả ấ ế 1.1.4 B n ch t, ch c năng c a thu

ấ ủ ả ế 1.1.4.1 B n ch t c a thu

ế ạ ộ ế ồ ử ạ ờ ị Thu  là m t ph m trù kinh t ộ  đ ng th i cũng là m t ph m trù l ch s , thu ế

ặ ớ ự ờ ồ ạ ắ ể ủ ướ luôn luôn g n ch t v i s  ra đ i, t n t i và phát tri n c a Nhà n c.

ủ ế ộ ướ ượ ử ụ ụ  Thu  là m t công c  tài chính c a Nhà n c, đ ể c s  d ng đ  hình thành

ỹ ề ệ ậ ử ụ ụ ằ ộ nên qu  ti n t t p trung  nh m s  d ng cho m c đích công c ng.

ế ượ ả ể ệ ở ố ộ ấ ủ B n ch t c a thu  đ ủ   c th  hi n b i các thu c tính bên trong, v n có c a

ữ ể ế ặ thu . Nh ng đ c đi m đó là :

ề ự ế ắ ớ ướ ế ề Thu  luôn luôn g n li n v i quy n l c Nhà n ụ ơ ả   c. Thu  là nghĩa v  c  b n

ượ ế ế ầ ộ ị ủ c a công dân đã đ ậ ủ   c quy đ nh trong Hi n Pháp; thu  là m t ph n thu nh p c a

11

ả ộ ư ắ ầ ớ ộ ướ ế các t ng l p dân c  b t bu c ph i n p cho Nhà n ứ   ộ c; thu  là m t hình th c

ả ự ế ể ấ ậ chuy n giao thu nh p không mang tính ch t hoàn tr  tr c ti p [1].

ả ướ ướ ủ ấ ủ B n ch t c a Nhà n c ta là Nhà n c c a dân, do dân và vì dân. Nhà n ướ   c

ồ ự ậ ể ế ạ ằ ộ thu thu  cũng là nh m t o ra m t ngu n l c t p trung đ  chi phát tri n c  s  h ể ơ ở ạ

ợ ụ ộ ế ộ ầ t ng, chi phúc l i công c ng, chi văn hóa, giáo d c y t ố   , xã h i, an ninh, qu c

ế ướ ề phòng… Hi n pháp n c ta năm 1992, Đi u 80 đã ghi rõ: “Công dân có nghĩa v ụ

ế ậ ộ ị đóng thu  và lao đ ng công ích theo qui đ nh pháp lu t”. Tuy nhiên, Nhà n ướ   c

ủ ể ả ụ ả ả ầ c n ph i thu đúng thu đ  đ  đ m b o chi cho các m c tiêu trên, còn ng ườ ộ   i n p

ế ườ ế ộ ố ố ứ ự khi ý th c t ấ  giác ch p hành thu  th ng mu n n p thu  càng ít càng t t. Do đó

ế ủ ậ ườ ế ợ ư ế ạ ố pháp lu t thu  c a ng ề   i dân ch a cao thì tình tr ng tr n thu , n  thu  là đi u

ấ ị ữ ể ế ế ặ ẫ ỏ không th  tránh kh i, d n đ n công tác thu  luôn g p nh ng khó khăn nh t đ nh

[4].

ủ ứ ế 1.1.4.2 Ch c năng c a thu

ữ ệ ế ạ ộ ộ ố   ể Thu  là m t ph m trù tài chính, nó bi u hi n nh ng thu c tính chung v n

ủ ữ ư ế ệ ặ ứ   có c a các quan h  tài chính. Tuy nhiên thu  cũng có nh ng đ c tr ng, hình th c

ồ ừ ổ ứ ể ệ ắ ộ ố ậ v n đ ng và các ch c năng riêng b t ngu n t t ng th  các m i quan h  tài

chính.

ờ ồ ạ ứ ộ ớ ể Căn c  vào n i dung cùng v i quá trình ra đ i, t n t ủ   i và phát tri n c a

ấ ằ ứ ệ ế ế ự thu , chúng ta th y r ng thu  th c hi n các ch c năng sau đây:

ố ạ ứ ố ứ ặ ­ Ch c năng phân ph i và phân ph i l ủ   ơ ả i: là ch c năng c  b n, đ c thù c a

thuế

ừ ế ờ ươ ể ộ ệ ồ Ngay t lúc ra đ i thu  là ph ng ti n dùng đ  đ ng viên ngu n tài chính

ướ ở ấ ả ể ướ ề ặ ị ử vào Ngân sách Nhà n c (có t c  các ki u Nhà n t ứ   c). V  m t l ch s , ch c

ứ ầ ả ồ ộ ả   năng huy đ ng ngu n tài chính là ch c năng đ u tiên, ph n ánh nguyên nhân n y

ỷ ề ệ ậ ủ ế ứ sinh ra thu . Thông qua ch c năng này, các qu  ti n t t p trung c a Nhà n ướ   c

ạ ộ ể ả ự ấ ả ườ ượ đ ơ ở ậ c hình thành đ  đ m b o c  s  v t ch t cho s  ho t đ ng th ng xuyên và

ướ ằ ướ ế ồ ạ ủ t n t i c a Nhà n ứ c. B ng chính ch c năng này, Nhà n c ti n hành tham gia

ố ạ ổ ố ả ẩ ậ ộ ố phân ph i và phân ph i l i t ng s n ph m xã h i và thu nh p qu c dân trong xã

12

ố ạ ứ ố ậ ủ ự ề ộ ộ h i. Ch c năng phân ph i và phân ph i l ộ   i thu nh p c a ti n là s  huy đ ng m t

ậ ố ướ ề ệ ậ ộ b  ph n thu nh p qu c dân d ứ i hình th c ti n t vào Ngân sách Nhà n ướ   c.

ầ ớ ế ậ ườ ậ Ph n l n thu  đánh trên hàng hoá và thu nh p. Ng ử ụ   i có thu nh p cao và s  d ng

ụ ề ị ườ ộ ố ề ế ề ơ nhi u hàng hoá, d ch v  là ng i n p thu  nhi u h n. S  ti n này sau đó l ạ   i

ướ ộ ạ ự ế ệ ằ ượ đ c Nhà n c chi nh m th c hi n chính sách kinh t ­xã h i, t o ra tính công

ươ ấ ị ứ ự ố ộ ộ ằ b ng t ừ ng đ i cho xã h i. Trong m t ch ng m c nh t đ nh, ch c năng phân

ố ạ ố ự ụ ệ ề ạ ph i và phân ph i l ứ   ờ i đã t o đi u ki n cho s  ra đ i và phát huy tác d ng ch c

ề ế ủ ố ạ ứ ế ố ị năng đi u ti t c a thu . Ch c năng phân ph i và phân ph i l i có v  trí ngày càng

ề ọ ượ ả ở ự ở ộ ứ ể quan tr ng. Ði u này đ c gi i thích b i s  phát tri n, m  r ng các ch c năng

ướ ự ề ệ ệ ệ ủ c a Nhà n c và vi c th c hi n nhi u chính sách khác nhau, trong đó có vi c can

ệ ủ ướ thi p c a Nhà n c vào các quá trình kinh t ế[4].

ứ ề ế ố ớ ề ế ­ Ch c năng đi u ti t đ i v i n n kinh t .

ứ ề ế ủ ế ượ ử ụ ứ ậ ộ Ch c năng đi u ti t c a thu  đ c nh n th c và s  d ng r ng rãi t ừ

ầ ủ ế ỷ ữ ủ ề ề ắ ớ ỉ nh ng năm đ u c a th  k  XX và g n li n v i vai trò đi u ch nh c a Nhà n ướ   c

ế ệ ườ ế ướ ố ớ ề đ i v i n n kinh t . Vi c tăng c ng vai trò kinh t ộ ủ  ­ xã h i c a Nhà n ẫ   c d n

ủ ộ ướ ả ấ ế ậ ế ố đ n t c đ  chi tiêu c a Nhà n c ngày càng tăng lên và h u qu  t t y u là đòi

ướ ở ộ ả ỹ ướ ỏ h i Nhà n c ph i m  r ng qu  tài chính Nhà n c, hình thành ch  y u t ủ ế ừ ệ    vi c

ế ề ầ ồ ớ ả thu thu . Nhu c u v  ngu n tài chính càng l n thì Nhà n ướ ầ  ph i tăng c c c n ườ   ng

ả ế ế ể ứ ủ ệ ề ộ ộ ế các ch c năng c a thu  đ  tác đ ng m t cách có hi u qu  đ n n n kinh t ố    qu c

ố ạ ố ứ dân. Chính trong quá trình đó ch c năng phân ph i và phân ph i l ứ i và ch c năng

ề ế ỉ ượ ử ụ ự ệ ề ộ ủ đi u ch nh c a thu  đã đ c s  d ng m t cách hi n th c. Ði u đó có nghĩa là

ề ế ụ ộ ượ ự ệ ướ ộ n i dung đi u ti t theo m t m c tiêu nào đó đã đ c d  li u tr c vào trong quá

ử ụ ể ằ ậ ộ ồ trình huy đ ng t p trung ngu n tài chính. B ng cách s  d ng nó đ  kích thích

ặ ố ộ ưở ườ ự ế ặ ho c kìm hãm t c đ  tăng tr ng, tăng c ng ho c làm y u đi s  tích lu  ti ỹ ế   t

ở ộ ủ ệ ẹ ầ ả ặ ư ẩ   ki m, m  r ng ho c thu h p nhu c u có kh  năng thanh toán c a dân c , đ y

ặ ậ ạ ủ ả ỳ ế ướ nhanh ho c làm ch m l i chu k  kh ng ho ng kinh t , Nhà n ệ   ự c đã th c hi n

ế ế ạ ộ ố ề đi u ti ạ ộ t các ho t đ ng kinh t ­ xã h i trong ph m vi qu c gia [19].

ứ ự ệ ề ế ệ ỉ ị ủ Th c hi n ch c năng đi u ch nh c a thu  thông qua vi c quy đ nh các

13

ố ượ ứ ế ắ ị ế ị hình th c thu thu  khác nhau, xác đ nh đúng đ n đ i t ố   ng ch u thu  và đ i

ả ộ ự ứ ế ế ộ ợ ượ t ế   ng n p thu ; xây d ng chính xác, h p lý các m c thu  ph i n p có tính đ n

ủ ả ườ ộ ơ ở ế ướ kh  năng c a ng i n p thu . Trên c  s  đó Nhà n ạ ộ   c kích thích các ho t đ ng

ế ủ ề ỹ ạ ế ớ ợ ố ợ kinh t đi vào qu  đ o chung c a n n kinh t qu c dân, phù h p v i l ủ   i ích c a

ế ị ườ ề ể ộ ơ ệ toàn xã h i. Trong đi u ki n chuy n sang c  ch  th  tr ng, vai trò kích thích

ế ượ ướ ử ụ ế ể kinh t ế  thông qua thu  ngày càng đ c nâng cao. Nhà n c s  d ng thu  đ  tác

ợ ế ủ ủ ể ợ ế ố ộ đ ng lên l i ích kinh t c a các ch  th  vì l ủ ề i ích c a n n kinh t ớ    qu c dân. V i

ệ ủ ế ự ụ ướ ệ ệ ấ công c  thu , s  can thi p c a Nhà n ắ   c không mang tính ch t m nh l nh, b t

ủ ế ạ ủ ể ả ộ bu c các ch  th  ph i kinh doanh hay không kinh doanh mà ch  y u t o ra s ự

ủ ể ố ớ ọ ự l a ch n đ i v i các ch  th  kinh doanh[4].

ệ ắ ữ ứ ủ ậ ố ế Gi a hai ch c năng trên c a thu  có m i quan h  g n bó m t thi ế ớ   t v i

ố ạ ủ ứ ế ả ố nhau. Ch c năng phân ph i và phân ph i l i c a thu  là nguyên nhân  nh h ưở   ng

ủ ứ ề ể ộ ế ư ế ự ậ đ n s  v n đ ng và phát tri n c a ch c năng đi u ti ề   ứ t. Nh ng ch c năng đi u

ế ủ ế ộ ượ ạ ế ứ ố ti t c a thu  cũng có tác đ ng ng ố   i đ n ch c năng phân ph i và phân ph i c l

ậ ồ ướ ậ ượ ướ ạ ạ l i thu nh p. Ngu n tài chính mà Nhà n c t p trung đ c d ế   i d ng thu  là

ề ủ ự ệ ủ ề ướ ệ ộ ề ớ ti n đ  c a s  can thi p c a Nhà n c trên di n r ng và theo chi u sâu t i quá

ủ ệ ả ấ ệ ề ế trình s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p. Ng ượ ạ c l i, vi c đi u ti ắ   t, s p

ấ ủ ướ ệ ằ ố ộ ế ả x p s n xu t c a Nhà n ẩ c nh m vào vi c thúc đ y nhanh t c đ  tăng tr ưở   ng

ế ạ ậ ủ ề ệ ể ầ ớ kinh t , t o đi u ki n đ  tăng thu nh p c a các t ng l p nhân dân và đây chính là

ể ở ộ ủ ứ ạ ọ ộ ố ơ ở c  s  quan tr ng đ  m  r ng ph m vi tác đ ng c a ch c năng phân ph i và phân

ố ạ ph i l i[4].

ấ ộ ạ ủ ự ố ạ ừ ứ S  th ng nh t n i t i c a các ch c năng hoàn toàn không lo i tr  các mâu

ộ ạ ẫ ứ ứ ự ỗ ườ thu n n i t ữ i trong m i ch c năng và gi a hai ch c năng. S  tăng c ứ   ng ch c

ố ạ ố ủ ồ ướ năng phân ph i và phân ph i l i làm cho ngu n thu c a Nhà n ề   c tăng lên. Ði u

ở ộ ủ ả ướ ệ ệ đó có nghĩa là m  r ng kh  năng c a Nhà n ự c trong vi c th c hi n các ch ươ   ng

ế ệ ặ ộ ườ ứ ố trình kinh t xã h i. M t khác, vi c tăng c ng ch c năng phân ph i và phân

ố ạ ứ ế ặ ậ ả ộ ph i l ả   i m t cách quá m c làm tăng gánh n ng thu  và h u qu  là làm gi m

ự ể ế ề ườ ủ ạ ợ ộ đ ng l c phát tri n kinh t , trong nhi u tr ứ   ế ng h p làm h n ch  vai trò c a ch c

ề ế ặ ủ ả ả ưở năng đi u ti ế t. Ðó là tính hai m t c a thu , nó có kh  năng làm  nh h ế   ng đ n

14

ế ộ ể ả ự ưở ộ ề n n kinh t ư  m t cách tích c c, nh ng cũng có th   nh h ự   ng m t cách tiêu c c.

ặ ủ ự ả ượ ầ ộ Tính hai m t c a s  tác đ ng đó c n ph i đ c xem xét nghiêm túc k  l ỹ ưỡ   ng

ậ ề ự ế ạ ị trong ti n trình ho ch đ nh, xây d ng, ban hành các chính sách pháp lu t v  thu ế

ướ ấ ị ừ ế ạ ộ ủ c a Nhà n ể c trong t ng giai đo n phát tri n kinh t ­ xã h i nh t đ nh [4].

ế ạ ế 1.1.5 Chính sách thu  và phân lo i thu

1.1.5.1 Khái ni mệ

ổ ươ ướ ủ ướ ế Chính sách thu  là t ng hòa ph ng h ng c a Nhà n ự   c trong lĩnh v c

ể ạ ượ ế ụ ữ ị ệ thu  và các bi n pháp đ  đ t đ c nh ng m c tiêu đã đ nh [35].

ế ể ệ ườ ố ươ ướ ộ Chính sách thu  th  hi n đ ng l i và ph ng h ậ   ng đ ng viên thu nh p

ứ ề ế ế ượ ố ự ướ d ế i hình th c thu  trong n n kinh t qu c dân. Chính sách thu  đ ệ   c th c hi n

ế ậ ự ộ ế ậ ả ằ b ng cách thi t l p các văn b n pháp lu t trong lĩnh v c n p thu , ban hành các

ấ ị ư ể ế ề ế ạ ạ ề   ừ lo i thu  và các  u đãi v  thu  trong t ng giai đo n phát tri n nh t đ nh. Đi u

ế ượ ự ệ ằ ế ậ dó có nghĩa là chính sách thu  đ c th c hi n b ng cách thi ế   ệ ố t l p h  th ng thu ,

ố ệ ố ủ ế ế ả c i cách thu  và  ung c  h  th ng thu .

ệ ố ứ ữ ế ế ổ ợ H  th ng thu  là t ng h p các hình th c thu  khác nhau mà gi a chúng có

ệ ậ ố ế ớ ể ự ấ ị ủ ụ ệ ệ m i quan h  m t thi t v i nhau đ  th c hi n các nhi m v  nh t đ nh c a Nhà

ờ ỳ ừ ướ n c trong t ng th i k [35].

ạ ế 1.1.5.2 Phân lo i thu

ụ ể ủ ỗ ướ ề ệ ả ỳ Tu  theo đi u ki n và hoàn c nh c  th  c a m i n ệ ố c mà h  th ng pháp

ể ị ế ế ề ậ ồ ướ ự ạ lu t thu  bao g m nhi u lo i thu  khác nhau. Ð  đ nh h ả   ng xây d ng và qu n

ệ ố ệ ế ế ế ấ ắ ữ   ậ lý h  th ng thu , vi c s p x p các Lu t thu  có cùng tính ch t thành nh ng

ạ ế ọ nhóm khác nhau, g i là phân lo i thu .

ệ ắ ệ ố ế ế ế ạ ạ ậ     Phân lo i thu  là vi c s p x p các lo i thu  trong h  th ng pháp lu t

ấ ị ữ ứ ữ ế ộ ỳ thu  thành nh ng nhóm khác nhau theo nh ng tiêu th c nh t đ nh. Tu  thu c vào

ầ ủ ừ ụ ể ạ ế ơ ấ ộ m c tiêu, yêu c u c a t ng giai đo n phát tri n kinh t ộ    ­ xã h i mà c  c u và n i

ơ ở ụ ế ậ ộ ỳ ị dung các Lu t thu  có khác nhau. Cũng tu  thu c vào c  s , m c đích phân đ nh,

ườ ế ượ ứ ạ thông th ng thu  đ c phân lo i theo các tiêu th c sau:

ấ ủ ứ ộ ồ + Căn c  vào tính ch t c a ngu n tài chính đ ng viên vào Ngân sách Nhà

15

ế ượ ế ạ ướ n c, thu  đ ế ự c phân làm 2 lo i: thu  tr c thu và thu  gián thu.

ế ạ ướ ử ụ ằ ộ Thu  gián thu ế   là lo i thu  mà Nhà n ộ   c s  d ng nh m đ ng viên m t

ầ ườ ử ụ ụ ệ ị ph n thu nh p c a ậ ủ  ng i tiêu dùng hàng hoá, s  d ng d ch v  thông qua vi c thu

ườ ả ụ ấ ấ ị ế ố ớ thu  đ i v i ng i s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch v . Tính ch t gián thu

ể ệ ở ườ ộ ế ườ ấ ớ ế ị th  hi n ỗ  ch  ng i n p thu  và ng ồ i ch u thu  không đ ng nh t v i nhau.

ộ ộ ụ ế ậ ả ấ ị Thu  gián thu là m t b  ph n c u thành trong giá c  hàng hoá, d ch v  do ch ủ

ạ ộ ể ả ấ ộ ướ ườ th  ho t đ ng s n xu t, kinh doanh n p cho Nhà n ư c nh ng ng i tiêu dùng l ạ   i

ườ ả ế ế ạ ồ ộ ị là ng ị i ph i ch u thu . ế Ở ướ  n c ta thu c lo i thu  này bao g m: Thu  giá tr  gia

ụ ặ ế ế ế ẩ ấ ẩ ậ tăng, thu  xu t kh u, thu  nh p kh u, thu  tiêu th  đ c bi ệ  [30]. t...

ạ ướ ự ế ầ ế ự Thu  tr c thu ế  là lo i thu  mà Nhà n ậ   c thu tr c ti p vào ph n thu nh p

ể ệ ở ấ ự ể ặ ủ c a các pháp nhân ho c th  nhân. Tính ch t tr c thu th  hi n ỗ  ch  ng ườ ộ   i n p

ế ị ủ ờ ườ ế ự ế ị thu  theo quy đ nh ậ ồ   c a pháp lu t đ ng th i là ng i ch u thu . Thu  tr c thu

ự ế ề ộ ế ủ ườ ị tr c ti p đ ng viên, đi u ti ậ t thu nh p c a ng i ch u thu . ế Ở ướ  n ộ   c ta thu c

ố ớ ế ế ệ ế ậ ậ ạ ồ ườ lo i thu  này g m: thu  thu nh p doanh nghi p, thu  thu nh p đ i v i ng i có

ề ử ụ ế ử ụ ể ệ ế ấ ấ ậ thu nh p cao, thu  chuy n quy n s  d ng đ t, thu  s  d ng đ t nông nghi p...

[30].

ế ự ự ế ế ạ S  phân lo i thu  thành thu  tr c thu và thu  gián thu có ý nghĩa quan

ự ệ ậ ọ ế tr ng trong vi c xây d ng chính sách pháp lu t thu .

ố ượ ạ ứ +  Căn c  vào đ i t ng đánh thu . ế Theo cách phân lo i này thu  đ ế ượ   c

ế ả ấ ị ư ế ạ ộ chia thành: Thu  đánh vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh, d ch v ụ nh  thu  giá

ư ế ế ả ẩ ấ ậ ẩ ị tr  gia tăng, thu  đánh vào s n ph m hàng hoá nh  thu  xu t nh p kh u, thu ế

ụ ặ ư ế ế ệ ệ Thu  đánh vào thu nh p tiêu th  đ c bi ậ ậ  nh  thu  thu nh p doanh nghi p, thu t. ế

ố ớ ậ ườ ậ ư ế Thu  đánh vào tài s n thu nh p đ i v i ng i có thu nh p cao. ấ   ả  nh  thu  nhà đ t, ế

ặ ử ụ ộ ố ư ế ệ ế ả ố thu  đánh vào vi c khai thác ho c s  d ng m t s  tài s n qu c gia nh  thu  tài

ấ ử ụ ế ử ụ ố ủ ướ ế nguyên, thu  s  d ng đ t, s  d ng v n c a Ngân sách Nhà n c, thu  khác và

ệ l phí, phí.

ế ạ ượ ố ượ ụ ề Các lo i thu  trên đ c áp d ng cho nhi u đ i t ể ừ   ng khác nhau đ  v a

ế ừ ỗ ợ ổ ủ ừ ụ ạ ằ   phát huy tác d ng riêng c a t ng lo i thu , v a h  tr , b  sung cho nhau nh m

16

ủ ệ ố ự ụ ệ ậ ộ ổ ợ th c hi n m t cách t ng h p các m c tiêu và vai trò c a h  th ng pháp lu t thu ế

[30].

Ơ Ả Ộ Ữ Ế Ề Ị 1.2 NH NG N I DUNG C  B N V  THU  GIÁ TR  GIA TĂNG

ặ ể ủ ế ệ ị 1.2.1 Khái ni m, đ c đi m, vai trò c a thu  giá tr  gia tăng

ế ế ả ị ị ủ   Thu  giá tr  gia tăng(GTGT) là thu  tính trên kho n giá tr  tăng thêm c a

ụ ị ừ ả ấ ư ế hàng hoá, d ch v  phát sinh trong quá trình t s n xu t, l u thông đ n tiêu dùng

ề ế ậ ố (Đi u 1­ Lu t thu  GTGT s  02/1997/QH9).

ụ ổ ị ị ị ị Giá tr  gia tăng = T ng giá tr  hàng hoá, d ch v  bán ra – Giá tr  hàng hoá,

ụ ươ ứ ị d ch v  mua vào t ng  ng.

ể ế ặ ị * Thu  giá tr  gia tăng có đ c đi m sau

ố ượ ế ế ạ ộ Thu  GTGT là m t lo i thu  gián thu đánh vào đ i t ng tiêu dùng hàng

ộ ế ố ấ ụ ị ả ị ế hoá, d ch v  ch u thu  GTGT, là m t y u t c u thành trong giá c  hàng hoá và

ụ ả ượ ộ ủ ườ ấ ị d ch v , là kho n thu đ c c ng thêm vào giá bán c a ng i cung c p.

ụ ế ị ở ủ Thu  GTGT đánh vào GTGT c a hàng hoá, d ch v  phát sinh các giai

ạ ừ ả ấ ư ụ ế ổ ố ị đo n t s n xu t, l u thông đ n tiêu dùng hàng hoá, d ch v  đó. T ng s  thu ế

ạ ẽ ằ ế GTGT thu đ ượ ở ấ ả  t ố t c  các giai đo n s  b ng s  thu  GTGT tính trên giá bán c

ườ cho ng ố i tiêu dùng cu i cùng [11].

ư ậ ỉ ầ ế ở ề ắ ố Nh  v y, v  nguyên t c ch  c n thu thu khâu bán hàng cu i cùng. Tuy

ự ế ị ượ ố nhiên, trên th c t khó xác đ nh đ c đâu là khâu bán hàng cu i cùng, đâu là khâu

ậ ứ ế ổ ả bán hàng trung gian. Do v y c  có hành vi mua hàng là ph i tính thu . T ng s ố

ườ ả ằ ế ả ố ổ ố ế thu  ng ừ   i tiêu dùng cu i cùng ph i tr  b ng t ng s  thu  phát sinh qua t ng

ủ ụ ể ấ ặ ạ ả ị giai đo n c a quá trình s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch v . Đ c đi m này

ư ế ấ ệ ơ ế ạ ớ cho th y thu  GTGT có ính  u vi ắ   t h n so v i các lo i thu  gián thu  khác, kh c

ụ ượ ượ ế ồ ể ế ế ph c đ c nh c đi m thu  doanh thu là “thu  ch ng lên thu ” [11].

ế ấ ọ ị * Thu  giá tr  gia tăng có vai trò r t quan tr ng vì:

ế ế ậ ạ ậ ộ ể   Thu  GTGT là m t lo i thu  có tính trung l p cao. Tính trung l p bi u

ệ ở ị ả ứ ế ấ ạ ưở hi n hai khía c nh: Th  nh t, thu  GTGT không ch u  nh h ở ế ng b i k t qu ả

ủ ườ ộ ườ ộ ỉ ườ kinh doanh c a ng ế i n p thu , do ng ế i n p thu  ch  là ng ặ   i “thay m t”

17

ườ ứ ế ế ả ộ ộ ng i tiêu dùng n p h  kho n thu  này vào NSNN; Th  hai, thu  GTGT không

ưở ở ổ ứ ấ ả ị ả b   nh h ng b i quá trình t ch c và phân chia quá trình s n xu t kinh doanh,

ế ạ ằ ố ố ở ở ổ b i t ng s  thu ế ở ấ ả  t t c  các giai đo n luôn b ng s  thu  tính trên giá bán giai

ấ ể ố ề ạ ạ ố đo n cu i cùng b t k  s  giai đo n nhi u hay ít.

ạ ộ ề ế ế ạ ỉ ễ   V  ph m vi đánh thu : Thu  GTGT ch  đánh vào ho t đ ng tiêu dùng di n

ạ ổ ổ ra trong ph m vi lãnh th , không đánh vào hành vi tiêu dùng ngoài lãnh th .

ụ ấ ế ể ọ ướ ự ệ ­ Thu  là công c  r t quan tr ng đ  Nhà n ả   ứ c th c hi n ch c năng qu n

ố ớ ề ế ủ ế ả ọ lý vĩ mô đ i v i n n kinh t . Thu  GTGT là kho n thu quan tr ng c a Ngân sách

ướ ế ạ ượ ồ ớ ươ ố ổ ị nhà n ị c. Thu  giá tr  gia tăng t o đ c ngu n thu l n và t ng đ i  n đ nh cho

ngân sách nhà n c.ướ

ụ ề ế ế ậ ủ ổ ứ Thu  GTGT có tác d ng đi u ti t thu nh p c a t ch c, cá nhân tiêu dùng

ế ị ụ ị hàng hoá, d ch v  ch u thu  GTGT.

ế ắ ị ỉ ế Thu  GTGT không trùng l p, do thu  GTGT ch  tính vào giá tr  tăng thêm

ấ ư ụ ả ị ủ c a hàng hoá, d ch v  qua các khâu s n xu t, l u thông, tiêu dùng, không tính vào

ế ầ ị ị ở ướ ộ ở ế ph n giá tr  đã ch u thu  GTGT các khâu tr c, thu  đã n p các khâu tr ướ   c

ừ ở ấ ế ổ ứ ỏ ố ượ đ c tính kh u tr khâu sau nên khuy n khích các t ầ    ch c, cá nhân b  v n đ u

ể ấ ả ợ ư t ế  phát tri n s n xu t, kinh doanh, khuy n khích chuyên môn hoá, h p tác hoá

ệ ả ấ ế ể ớ ợ ế ả s n   xu t,   nâng   cao   hi u   qu   kinh   t ,   phù   h p   v i   phát   tri n   kinh   t th ị

ườ tr ng[11].

ụ ụ ế ế ẩ ấ ấ   ị Khuy n khích xu t kh u hàng hoá, d ch v  thông qua áp d ng thu  su t

ụ ữ ế ả ấ ẩ ị ị 0%, DN xu t kh u hàng hoá, d ch v  không nh ng không ph i ch u thu  GTGT ở

ấ ượ ế ầ ộ ố ở ướ ẩ khâu xu t kh u mà còn đ c hoàn toàn b  s  thu  đ u vào đã thu khâu tr c .

ế ộ ạ ử ụ ứ ự ế ệ ẩ ơ Thúc đ y th c hi n ch  đ  h ch toán k  toán; s  d ng hoá đ n, ch ng t ừ

và thanh toán qua ngân hàng

ộ ắ ụ ế ế ế ệ ế Tóm l i:ạ  Thu  GTGT là m t s c thu  tiên ti n; vi c áp d ng thu  GTGT

ụ ắ ượ ủ ể ế ướ ế ồ kh c ph c nh c đi m c a thu  doanh thu tr ế   c đây là “thu  ch ng lên thu ”;

ẩ ố ề ư ự ế ể ộ ị ụ thu  GTGT có nhi u  u đi m,  tác d ng tích c c thúc đ y t c  đ  giao d ch,

ế ẩ ấ ả ấ ườ ư khuy n khích s n xu t kinh doanh, xu t kh u, tăng c ầ ng đ u t , tăng thu cho

18

NSNN  [11].

ơ ả ộ ế ậ ị 1.2.2  N i dung c  b n Lu t thu  giá tr  gia tăng

ơ ả ư ế ậ ồ ộ ố ộ Lu t thu  GTGT g m m t s  n i dung c  b n nh  sau:

ụ ế ạ ị Ph m vi áp d ng thu  giá tr  gia tăng

ố ượ ế ị ị ­ Đ i t ng ch u thu  giá tr  gia tăng

ố ượ ụ ế ấ ả ị ị Đ i t ng ch u thu  GTGT là hàng hoá, d ch v  dùng cho s n xu t, kinh

ở ệ ụ ả ồ ị doanh và tiêu dùng Vi t Nam (bao g m c  hàng hoá, d ch v  mua c a t ủ ổ ứ    ch c,

cá nhân ở ướ  n c ngoài).

ố ượ ế ộ ị ­ Đ i t ng n p thu  giá tr  gia tăng

ổ ứ ạ ộ ả ấ ị Các t ch c, cá nhân có ho t đ ng s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch v ụ

ị ở ệ ệ ứ ổ ế ch u thu  GTGT Vi t Nam, không phân bi ề t ngành ngh , hình th c, t ứ    ch c

ơ ở ọ ổ ứ kinh doanh (g i chung là c  s  kinh doanh) và t ậ    ch c, cá nhân khác có nh p

ẩ ị ế ọ ị kh u hàng hoá, mua d ch v  t ụ ừ ướ  n c ngoài ch u thu  GTGT (g i chung là ng ườ   i

ố ượ ề ậ ẩ ộ nh p kh u) đ u là đ i t ế ng n p thu  GTGT[31].

ố ượ ế ị ị ­ Đ i t ng không ch u thu  giá tr  gia tăng

ố ượ ụ ạ ồ ộ ị ị G m 26 lo i hàng hoá d ch v  không thu c đ i t ế ng ch u thu  GTGT. C  s ơ ở

ượ ừ ủ ế ầ ị kinh doanh không đ ấ c kh u tr và hoàn thu  giá tr  gia tăng đ u vào c a hàng

ụ ử ụ ụ ấ ả ị ị hoá, d ch v  s  d ng cho s n xu t kinh doanh hàng hoá, d ch v  thu c đ i t ộ ố ượ   ng

ố ị ế ả ả ị ị không ch u thu  giá tr  gia tăng này mà ph i tính vào nguyên giá tài s n c  đ nh,

ậ ệ ị ặ giá tr  nguyên v t li u ho c chi phí kinh doanh[31].

ứ ế ươ ế Căn c  tính thu  và ph ng pháp tính thu

ị ế ­ Giá tính thu  giá tr  gia tăng

ụ ư ủ ế ị + Giá tính thuế  là giá bán ch a có thu  GTGT c a hàng hoá, d ch v  mà

ườ ả ườ ng ẽ i mua đã thanh toán hay s  ph i thanh toán cho ng i bán

ơ ở ể ể ể ờ ờ ị ế + Th i đi m đ  xác đ nh giá tính thu  GTGT  là th i đi m c  s  kinh doanh

ề ử ụ ề ở ữ ể ị đã chuy n giao quy n s  h u, quy n s  d ng hàng hoá, d ch v  (đ i v i tr ụ ố ớ ườ   ng

ự ể ệ ạ ắ ặ ờ ụ   ợ h p xây d ng, l p đ t là th i đi m nghi m thu, bàn giao công trình, h ng m c

ố ượ ự ặ ắ ệ công trình, kh i l ng xây d ng, l p đ t hoàn thành), không phân bi t đã thu

ư ề ượ ề ượ đ c ti n hay ch a thu đ c ti n[31].

19

ế ấ ị ế ­ Thu  su t thu  giá tr  gia tăng

ế ấ ệ ệ ụ ứ Thu  su t hi n nay Vi t nam đang áp d ng các m c 0%; 5%; 10%; 20%.

ươ ị ­ Ph ế ng pháp tính thu  giá tr  gia tăng

ả ộ ế ệ ệ ế ậ ị Lu t thu  GTGT hi n hành quy đ nh vi c tính thu  GTGT ph i n p có th ể

ự ệ ằ ộ ươ ươ ừ ươ th c hi n b ng m t trong 2 ph ng pháp: ph ấ ng pháp kh u tr  và ph ng pháp

ự ế tính tr c ti p trên GTGT [31].

ươ ừ ơ ở ự ụ ệ ố   t * Ph ấ ng pháp kh u tr  thu ế . Áp d ng cho các c  s  SXKD th c hi n t

ế ộ ế ứ ơ ừ ch  đ  k  toán, hoá đ n ch ng t .

ố ế ế ầ ế S  thu  GTGT Thu  GTGT Thu  GTGT đ u vào = ­ ừ ả ộ ph i n p ấ c kh u tr

ầ ị đ u raầ ằ b ng  ( ế Trong đó:   + Thu  GTGT đ u ra ượ đ ế ủ =)  Giá tính thu  c a hàng hoá, d ch

ế ấ ủ ụ ế ị ụ v    nhân  (x)  Thu  su t thu  GTGT c a hàng hoá, d ch v  đó

ế ầ ằ ổ ố ế  b ng (=) t ng s  thu  GTGT ghi trên hoá + Thu  GTGT đ u vào

ụ ị ế ố ị ơ đ n GTGT mua hàng dùng cho SXKD hàng hóa, d ch v  ch u thu  GTGT, s  thu ế

ứ ừ ộ ế ủ ẩ ậ GTGT ghi trên ch ng t n p thu  c a hàng hoá nh p kh u.

ươ ơ ở ụ ** Ph ự ế ng pháp tính tr c ti p trên GTGT .    Áp d ng cho các c  s  SXKD

ư ứ ượ ầ ủ ế ộ ế ứ ơ ừ ơ ở ch a đáp  ng đ c đ y đ  ch  đ  k  toán, hoá đ n ch ng t ; C  s  kinh doanh

ạ mua, bán vàng, b c, đá quý.

ố ủ ế ấ ế ế S  thu  GTGT GTGT c a hàng hóa, ủ   Thu  su t thu  GTGT c a

· ụ ị = ả ộ ph i n p hàng hóa, d ch v  đó

ụ ị ế ị ị ế ị ụ ị d ch v  ch u thu ủ Có 3 cách xác đ nh GTGT c a hàng hoá, d ch v  ch u thu

ố ớ ơ ở ủ ệ ự ệ ầ ị ­ Đ i v i c  s  kinh doanh đã th c hi n đ y đ  vi c mua, bán hàng hoá, d ch v ụ

ứ ừ ế ổ ơ có hoá đ n, ch ng t , ghi chép s  sách k  toán:

ủ ố ủ GTGT c a hàng hoá, ố ủ Doanh s  c a hàng Giá v n c a hàng hoá, = ­ ụ ị hoá, d ch v  bán ra ụ ị d ch v  bán ra

ụ ị d ch v  bán ra ườ ợ ơ ở ạ ượ Tr ng h p c  s  SXKD không h ch toán đ ố c doanh s  mua vào:

ố ố Giá v n hàng Doanh s  t nố ồ Doanh s  mua Doanh s  t nố ồ = + ­ ỳ bán ra đ u kầ trong kỳ cu i kố ỳ

20

ố ớ ủ ứ ự ầ ơ ừ ệ ­ Đ i v i CSKD đã th c hi n đ y đ  hoá đ n, ch ng t bán hàng hóa,

ụ ị ượ ủ ố ơ ị d ch v , xác đ nh đ c đúng doanh s  bán, không có đ  hoá đ n mua hàng:

ủ ỷ ệ GTGT c a hàng hoá, T  l (%) GTGT · = Doanh số

ụ ị d ch v ố ớ tính trên doanh số ệ ư ầ ủ ư ự ự ệ ặ ơ   ­ Đ i v i cá nhân KD ch a th c hi n ho c th c hi n ch a đ y đ  hoá đ n

ế ấ ụ ứ ơ ố ị ị ế mua, bán hàng hoá, d ch v  thì c  quan thu   n đ nh m c doanh s  tính thu :

ơ ố ỷ ệ ủ GTGT c a hàng Doanh s  do c  quan T  l (%) GTGT tính · = ụ ị trên doanh số

ứ ơ ừ ị ụ ị hoá, d ch v Hóa đ n ch ng t ế ấ thu   n đ nh  mua bán hàng hóa, d ch v

ơ ở ự ụ ệ ả ị C  s  kinh doanh khi mua, bán hàng hoá, d ch v  ph i th c hi n ch  đ ế ộ

ứ ơ ừ ủ ậ ị hoá đ n, ch ng t theo quy đ nh c a pháp lu t.

ơ ở ố ượ ộ ế ộ ươ ­ C  s  kinh doanh thu c đ i t ng n p thu  GTGT theo ph ng pháp

ụ ị ị ừ ế ấ kh u tr  thu  khi bán hàng hoá, cung  ng ả ử ụ   ứ  d ch v  ch u thu  GTGT ph i s  d ng ế

ơ ượ ứ ơ ừ ặ hoá đ n GTGT (tr ừ ườ  tr ợ ng h p đ c dùng hoá đ n, ch ng t đ c thù ghi giá

ế thanh toán là giá đã có thu  GTGT).

ơ ở ế ộ ươ ự ­ C  s  kinh doanh n p thu  theo ph ế ng pháp tr c ti p trên GTGT khi

ơ ị ụ ả ử ụ bán hàng hoá, d ch v  ph i s  d ng hoá đ n bán hàng.

ơ ở ế ố ủ ả ầ ậ ơ ­ Khi l p hoá đ n, c  s  kinh doanh ph i ghi đ y đ , đúng các y u t quy

ố ớ ư ả ơ ơ ị đ nh trên hoá đ n. Đ i v i hoá đ n GTGT ph i ghi rõ giá bán ch a có thu ế

ụ ế ế ổ GTGT, ph  thu và phí tính ngoài giá bán (n u có), thu  GTGT, t ng giá thanh

ế ế ư ế ế toán đã có thu ; n u không ghi tách riêng giá bán ch a có thu  và thu  GTGT, ch ỉ

ế ầ ả ghi chung giá thanh toán thì thu  GTGT đ u ra ph i tính trên giá thanh toán[31].

Ả Ế 1.3. QU N LÝ THU

ế ổ ứ ể ả ệ    ch c, qu n lý và ki m tra vi c ả 1.3.1. Khái ni m  ệ Qu n lý thu  là quá trình t

ự ữ ủ ữ ế ệ ậ ằ ầ ộ ị ả   th c hi n nh ng quy đ nh trong Lu t thu  nh m huy đ ng đ y đ  nh ng kho n

ề ế ướ ậ ị ti n thu  vào ngân sách nhà n c theo lu t đ nh [35].

ướ ả ộ ị ượ ể ị D i góc đ  chính tr : qu n lý đ ư   c hi u là hành chính, là cai tr ; nh ng

ề ể ề ả ộ ộ ỉ ướ ướ d i góc đ  xã h i: qu n lý là đi u hành, đi u khi n, ch  huy. Dù d i góc đ ộ

ơ ở ữ ữ ắ ẫ ả ượ ả ự nào đi chăng n a, qu n lý v n ph i d a nh ng c  s , nguyên t c đã đ ị c đ nh

21

ạ ượ ả ủ ụ ứ ủ ệ ệ ả ả ằ ẵ s n và nh m đ t đ c hi u qu  c a vi c qu n lý, t c là m c đích c a qu n lý.

ủ ơ ạ ộ ế ề ế ấ ả Qu n lý thu  là ho t đ ng ch p hành, đi u hành c a c  quan thu  Nhà

ơ ở ủ ự ứ ệ ể ằ ậ ậ ấ ướ n c các c p trên c  s  c a lu t và đ  thi hành lu t nh m th c hi n ch c năng

ạ ộ ế ủ ề ả ướ ổ ứ t ch c, qu n lý, đi u hành các ho t đ ng thu thu  c a Nhà n c. Nói cách khác,

ế ả ả ướ ượ qu n lý thu  chính là qu n lý Nhà n ự c trong lĩnh v c hành pháp ­ đ ự   c th c

ề ệ ẩ ấ ộ ở ướ hi n b i ít nh t m t bên có th m quy n hành chính Nhà n c trong quan h ệ

ạ ộ ự ề ế ả ả ấ ả ch p hành, đi u hành. Qu n lý thu  là ho t đ ng đ m b o th c thi chính sách

ự ế ế ủ ơ ế ấ ọ thu  trong th c t ộ   , trong đó vai trò c a c  quan thu  r t quan tr ng khi tác đ ng

ệ ự ể ả ụ ứ ả ả lên ĐTNT đ  đ m b o tính hi u l c – đáp  ng m c đích thu cho NSNN. Qu n lý

ủ ế ế ượ ở ệ ố ự ế ệ ơ ướ ổ thu  ch  y u đ c th c hi n b i h  th ng c  quan thu  Nhà n ụ   c: T ng c c

ế ở ươ ế ở ụ ụ ế ươ Thu Trung ng, C c thu , Chi c c Thu ị  các đ a ph ng[35].

ộ ả ế 1.3.2. N i dung qu n lý thu

ứ ể ầ ầ ả ộ Đ  huy đ ng các kho n thu vào NS, đáp  ng nhu c u chi tiêu c n thi ế   t,

ướ ầ ể ư ượ ế nhà n c c n ban hành các chính sách thu  và đ  đ a đ c các chính sách thu ế

ế ể ổ ứ ộ ố ệ ố ự ả ả vào cu c s ng thì ph i có h  th ng qu n lý thu  đ  t ch c th c thi chính sách

ệ ố ệ ữ ơ ớ ữ ế ộ ố thu . Gi a hai n i dung này có m i quan h  h u c  v i nhau, h  th ng chính

ơ ở ề ệ ố ề ể ế ế ả sách thu  là c  s  ti n đ  đ  hình thành h  th ng qu n lý thu  và ng ượ ạ ệ i h c l

ơ ổ ứ ự ệ ố th ng QLT là n i t ế  ch c th c hi n chính cách thu .

ế ượ ề ả ộ ướ ậ Theo Đi u 3 Lu t qu n lý thu  đ ố c Qu c h i n c CHXHCNVN thông

ạ ế ồ ỳ ọ ứ ả qua t ộ i  k  h p th  10, khoá XI, n i dung qu n lý thu  g m :

ế ấ ế ế ị ế ộ ­ Đăng ký thu , khai thu , n p thu ,  n đ nh thu .

ủ ụ ế ễ ế ả ế ­ Th  t c hoàn thu , mi n thu , gi m thu .

ế ề ợ ề ạ ­ Xoá n  ti n thu , ti n ph t.

ề ườ ộ ả ­ Qu n lý thông tin v  ng ế i n p thu .

ể ế ế ­ Ki m tra thu , thanh tra thu .

ế ị ưỡ ế ế ­ C ng ch  thi hành quy t đ nh hành chính thu .

ậ ề ử ế ạ ­ X  lý vi ph m pháp lu t v  thu .

ả ạ ố ế ế ế ­ Gi i quy t khi u n i, t ề  cáo v  thu .

22

ủ ự ệ ệ ậ ả ị ả Các quy đ nh c a Lu t QLT đ m b o tính pháp lý cho vi c th c hi n c ơ

ế ự ế ơ ự ự ộ ế ự ị ệ ớ ch  QLT m i, c  ch  t khai, t tính, t n p thu  và t ch u trách nhi m tr ướ   c

ậ ủ ứ ự ế ể ệ ơ pháp   lu t   c a   NNT.   C   quan   thu   chuy n   sang   th c   hi n   ch c   năng   tuyên

ổ ợ ề ườ ộ ự ứ ệ ế ế ể ơ truy n, h  tr  ng i n p thu . C  quan thu  chuy n sang th c hi n ch c năng

ỗ ợ ườ ộ ể ế ế ế ề tuyên truy n, h  tr  ng i n p thu , ki m tra thu , thanh tra thu  [36].

ộ ượ ụ ể ụ ể ể ằ ả Các n i dung trên đ c c  th  hoá b ng các quy trình c  th  đ  qu n lý

ứ ế ự ế ệ ệ thu thu  theo ch c năng. ể  Hi n nay ngành thu  đã tri n khai th c hi n 5 quy trình

ễ ế ế ế ả ả ể qu n lý thu  : Đăng ký, kê khai thu ; Ki m tra thanh tra; Mi n gi m thu ; Hoàn

ế ả ợ ế thu ; Qu n lý n  thu .

ủ ừ ứ ụ ệ ệ ế ộ ị Vi c quy đ nh rõ vai trò, nhi m v , ch c năng c a t ng Đ i thu  trong

ế ố ớ ư ạ ự ế ạ ằ ề   công tác QLT thu  đ i v i các DN nh m h n ch  các tiêu c c cũng nh  t o đi u

ậ ợ ệ ự ế ệ ậ ấ ki n thu n l i nh t cho DN th c hi n đúng chính sách pháp lu t thu , tuy nhiên

ệ ố ể ả ẫ ướ ư ẫ ấ "H  th ng m u bi u, văn b n, các quy trình h ư   ồ ng d n ch a đ ng nh t, ch a

ờ ẫ ệ ướ ế ổ ợ ệ ố ự ẫ ị k p th i d n đ n khó khăn trong vi c h ng d n, h  tr  NNT th c hi n t t nghĩa

ụ ớ v  v i NSNN" [33].

ộ ế ế ế 1.3.2.1 Đăng ký, kê khai, n p thu , quy t toán thu

ộ ế + Đăng ký n p thu

ể ả ơ ở ệ ­ C  s  kinh doanh, k  c  các ử    công ty, nhà máy, xí nghi p, chi nhánh, c a

ế ớ ơ ở ự ụ ả ộ ộ hàng tr c thu c c  s  kinh doanh chính ph i đăng ký n p thu  v i C c thu ế

ế ế ề ị ụ ể ặ ho c Chi c c thu  n u là cá nhân kinh doanh v  đ a đi m kinh doanh, ngành

ơ ộ ế ề ề ộ ố ỉ ngh  kinh doanh, lao đ ng, ti n v n, n i n p thu  và các ch  tiêu liên quan khác

ế ẫ ộ ướ ẫ ủ ơ ế theo m u đăng ký n p thu  và h ng d n c a c  quan thu [37].

ố ớ ơ ở ớ ế ấ ậ ậ ờ ộ Đ i v i c  s  m i thành l p, th i gian đăng ký n p thu  ch m nh t là 10

ể ừ ầ ư ấ ứ ấ ặ ngày k  t ấ  ngày c p gi y phép đ u t ậ  ho c gi y ch ng nh n đăng ký kinh doanh

ấ ấ ườ ơ ở ư ượ ấ ứ ấ ậ ợ và c p con d u; tr ng h p c  s  ch a đ c c p gi y ch ng nh n đăng ký kinh

ơ ở ả ạ ộ ế ướ ư ộ doanh nh ng có ho t đ ng kinh doanh, c  s  ph i đăng ký n p thu  tr c khi kinh

doanh.

ế ế ơ ở ề ổ ộ Các c  s  đã đăng ký n p thu  n u có thay đ i ngành ngh  kinh doanh,

23

ụ ở ể ậ ả ể ể chuy n tr ị  s  kinh doanh sang các đ a đi m khác, sáp nh p, gi ả   i th , phá s n,

ệ ậ ấ ử   ợ h p nh t, chia, tách hay thành l p các Công ty, nhà máy, xí nghi p, chi nhánh, c a

ế ậ ấ ả ổ ớ ướ ớ ơ hàng m i... ph i đăng ký b  sung v i c  quan thu  ch m nh t là 5 ngày tr c khi

ự ổ có s  thay đ i đó[37].

ạ ộ ụ ở ơ ở ấ ả ở ộ ị ­ C  s  ho t đ ng s n xu t, kinh doanh có tr  s  chính m t đ a ph ươ   ng

ộ ỉ ươ ơ ở ạ ụ ư ố ự (t nh, thành ph  tr c thu c Trung ộ   ng) nh ng có c  s  h ch toán ph  thu c,

ư ử ự ệ ế nh  Công ty, nhà máy, xí nghi p, chi nhánh, c a hàng tr c ti p bán hàng ở ộ    m t

ươ ế ớ ơ ơ ở ả ộ ị đ a ph ng khác thì c  s  kinh doanh ph i đăng ký n p thu  v i c  quan thu ế

ụ ở ơ ở ạ ụ ả ộ ộ ơ n i đóng tr s , các c  s  h ch toán ph  thu c cũng ph i đăng ký n p thu ế

ớ ơ ế ị ươ ơ ơ ở ụ ở ụ ộ GTGT v i c  quan thu  đ a ph ng n i c  s  ph  thu c đóng tr  s . Riêng các

ụ ư ấ ệ ị ế ế ặ ợ ổ ứ t ự  ch c, cá nhân th c hi n d ch v  t ả  v n, kh o sát, thi ồ   t k  ho c các h p đ ng

ế ớ ơ ế ị ụ ị ươ ư ấ t ộ  v n, d ch v  đăng ký, kê khai, n p thu  v i c  quan thu  đ a ph ơ ng n i đóng

ụ ở tr  s [37].

ế ớ ơ ơ ở ự ặ ả ắ ộ ế ị   ­ C  s  xây d ng, l p đ t ph i đăng ký n p thu  v i c  quan thu  đ a

ươ ơ ụ ở ườ ự ặ ợ ph ng n i đóng tr s . Tr ắ ng h p xây d ng, l p đ t các công trình ở ị    đ a

ươ ố ự ộ ỉ ươ ụ ph ng khác (t nh, thành ph  tr c thu c Trung ộ   ơ ở ng) do các c  s  ph  thu c

ư ư ổ ộ ự ệ ả không có t cách pháp nhân nh  t , đ i, ban qu n lý công trình th c hi n... thì c ơ

ế ớ ơ ự ả ờ ồ ộ ế ị   ở s  xây d ng đ ng th i ph i đăng ký, kê khai, n p thu  v i c  quan thu  đ a

ươ ự ơ ph ng n i xây d ng công trình[37].

ơ ở ự ế ệ ể ậ ơ ­ C  s  th c hi n c  ch  khoán cho t p th , cá nhân kinh doanh theo

ươ ứ ự ị ề ế ệ ể ậ ả ph ng th c t ậ    ch u trách nhi m v  k t qu  kinh doanh thì t p th , cá nhân nh n

ả ự ớ ơ ế ơ ế ế ộ khoán ph i tr c ti p đăng ký, kê khai, n p thu  GTGT v i c  quan thu  n i kinh

doanh.

ơ ở ố ượ ộ ươ ­ C  s  kinh doanh thu c đ i t ụ ng áp d ng ph ế ự   ng pháp tính thu  tr c

ự ế ế ệ ị ượ ủ ệ ti p trên giá tr  gia tăng, n u th c hi n đ ề c đúng, đ  các đi u ki n mua, bán

ủ ụ ứ ơ ị ừ ổ ế ạ ầ hàng hoá, d ch v  có đ y đ  hoá đ n, ch ng t , ghi chép h ch toán s  k  toán

ế ộ ế ộ ế ộ ự ệ đúng ch  đ , kê khai, n p thu  GTGT đúng ch  đ  và t ự    nguy n đăng ký th c

ệ ộ ươ ừ ế ấ ượ ụ ế hi n n p thu  GTGT theo ph ng pháp kh u tr  thu  thì đ c áp d ng tính thu ế

24

ươ ấ ừ ử ả ả ậ ơ ở ế ộ theo ph ng pháp kh u tr thu . C  s  ph i l p và g i b n đăng ký n p thu ế

ế ơ ơ ở ế ơ ế ậ ơ ộ ượ cho c  quan thu  n i c  s  đăng ký n p thu . C  quan thu  khi nh n đ c đăng

ủ ơ ở ệ ể ờ ị ký c a c  s  có trách nhi m ki m tra, thông báo k p th i cho c  s  v  vi c đ ơ ở ề ệ ượ   c

ụ ượ ụ ế ộ ươ ấ ừ áp d ng hay không đ c áp d ng n p thu  theo ph ng pháp kh u tr thu ế

ượ ờ ạ ụ ấ ậ GTGT (nêu rõ lý do không đ c áp d ng) trong th i h n ch m nh t là 30 ngày,

ậ ượ ị ủ ơ ở ơ ở ỉ ượ ề ự ộ ể ừ k  t ngày nh n đ c đ  ngh  c a c  s . C  s  ch  đ ệ c th c hi n n p thu ế

ươ ừ ượ ơ ụ ế theo ph ấ ng pháp kh u tr  khi đ c c  quan thu  thông báo cho áp d ng[37].

ố ượ ữ ộ ộ ế ộ Nh ng cá nhân (h ) kinh doanh thu c đ i t ng n p thu  theo ph ươ   ng

ự ế ượ ụ ế ộ ươ pháp tính tr c ti p trên GTGT đã đ c áp d ng n p thu  theo ph ấ   ng pháp kh u

ừ ế ế ơ ở ự ự ệ ệ tr ề    thu , n u trong quá trình th c hi n, c  s  không th c hi n đúng các đi u

ả ộ ụ ệ ế ế ệ ấ ơ ị ị ki n quy đ nh thì c  quan thu  áp d ng bi n pháp  n đ nh thu  ph i n p và ra

ỉ ệ ộ ế ươ ừ thông báo đình ch  vi c n p thu  theo ph ế ấ ng pháp kh u tr  thu .

ố ượ ế ấ ố ế ộ ­ C p mã s  thu  cho đ i t ự   ơ ở ng n p thu : Các c  s  kinh doanh đã th c

ế ớ ơ ế ơ ệ ế ệ ấ ộ hi n đăng ký n p thu  v i c  quan thu , c  quan thu  có trách nhi m c p mã s ố

ố ớ ơ ở ứ ế ế ấ ậ thu  và gi y ch ng nh n đăng ký thu  cho c  s  kinh doanh. Đ i v i các ch  d ủ ự

ệ ạ ặ ượ ư ề ầ ả ỷ án (ho c đ i di n đ c u  quy n nh  ban qu n lý công trình), nhà th u chính

ố ượ ượ ư ế ế ả ố ướ n c ngoài là đ i t ng đ c hoàn thu  GTGT ch a có mã s  thu  ph i làm th ủ

ụ ở ể ượ ấ ế ế ơ ụ ớ ụ t c v i C c thu  n i đóng tr  s  đ  đ ố c c p mã s  thu [37].

ả ộ ế ị ướ + Kê khai thu  giá tr  gia tăng ph i n p ngân sách Nhà n c

ơ ở ả ấ ườ ẩ ậ ả C  s  s n xu t, kinh doanh và ng i nh p kh u hàng hoá ph i kê khai thu ế

ả ộ ư ị GTGT ph i n p theo quy đ nh nh  sau:

ả ậ ơ ở ử ế ị ụ ị C  s  kinh doanh hàng hoá, d ch v  ch u thu  GTGT ph i l p và g i cho

ế ờ ừ ế ả ị ơ c  quan thu  t khai tính thu  GTGT t ng tháng kèm theo b ng kê hàng hoá, d ch

ử ờ ờ ị ủ ẫ ụ v  mua vào, bán ra theo m u quy đ nh. Th i gian g i t khai c a tháng cho c ơ

ế ậ ơ ở ủ ế ả ầ ấ ủ   quan thu  ch m nh t là ngày 20 c a tháng ti p theo. C  s  ph i kê khai đ y đ ,

ẫ ờ ủ ế ệ ệ ị đúng m u t ề  khai thu  và ch u trách nhi m v  tính chính xác c a vi c kê khai.

ườ ơ ở ử ờ ợ ế ơ Tr ng h p c  s  kinh doanh đã g i t ệ    khai cho c  quan thu , sau đó phát hi n

ề ố ệ ự ướ ế ơ ở ờ ạ ả ộ có s  sai sót v  s  li u kê khai tr c th i h n n p thu , c  s  ph i thông báo

25

ế ế ồ ờ ậ ạ ờ ơ ờ cho c  quan thu  bi t đ ng th i l p l i t khai thay cho t khai không đúng.

ườ ơ ở ề ờ ạ ệ ế ợ ộ ỉ Tr ng h p phát hi n sai sót sau th i h n n p thu  thì c  s  đi u ch nh vào t ờ

ủ ế khai c a tháng ti p sau[37].

ộ ế ế ế ị +  N p thu , quy t toán thu  giá tr  gia tăng

ố ượ ủ ế ế ầ ộ ộ Đ i t ệ ng n p thu  GTGT có trách nhi m n p thu  GTGT đ y đ , đúng

ướ ự ủ ụ ộ ế ự ệ ạ h n vào Ngân sách Nhà n c (NSNN). Trình t , th  t c n p thu  th c hi n nh ư

sau:

ơ ở ế ộ ươ ừ ế ấ C  s  kinh doanh n p thu  theo ph ng pháp kh u tr  thu  sau khi n p t ộ ờ

ả ộ ế ế ế ơ ị ị khai thu  giá tr  gia tăng cho c  quan Thu  ph i n p thu  giá tr  gia tăng vào

ờ ạ ế ủ ủ ấ ộ ế   ậ NSNN. Th i h n n p thu  c a tháng ch m nh t không quá ngày 20 c a tháng ti p

theo.

ố ớ ơ ở ề ử ạ ả ở i Ngân hàng làm th ủ Đ i v i c  s  kinh doanh có m  tài kho n ti n g i t

ế ằ ế ề ấ ộ ờ ộ ụ ộ t c n p thu  b ng gi y n p ti n vào NSNN, th i gian n p thu  vào NSNN đ ượ   c

ừ ủ ụ ề ừ ể ậ tính t ngày Ngân hàng nh n và làm th  t c trích chuy n ti n t tài kho n c a c ả ủ ơ

ượ ề ấ ộ ở s  vào NSNN, đ c Ngân hàng ghi trên gi y n p ti n vào NSNN. Đ i v i c  s ố ớ ơ ở

ế ằ ề ế ặ ộ ờ ộ kinh doanh n p thu  b ng ti n m t, th i gian n p thu  vào NSNN là ngày c ơ

ặ ơ ế ế ề ậ ạ quan Kho b c ho c c  quan Thu  nh n ti n thu [37].

ơ ở ế ế ệ ộ ố C  s  kinh doanh có trách nhi m n p s  thu  GTGT còn thi u vào NSNN

ể ừ ế ế ừ ượ ế ộ ộ sau 10 ngày k  t ngày n p báo cáo quy t toán thu , n u n p th a đ ừ c tr  vào

ả ộ ủ ỳ ế ặ ượ ế ế ơ ở ộ ườ ố s  ph i n p c a k  ti p sau, ho c đ c hoàn thu  n u c  s  thu c tr ợ   ng h p

ố ượ ượ và đ i t ng đ ế c hoàn thu .

ị ế 1.3.2.2  Hoàn thu  giá tr  gia tăng

ố ượ ườ ợ ượ ế ị Đ i t ng và tr ng h p đ c hoàn thu  giá tr  gia tăng

ơ ở ố ượ ộ ế ộ ươ ấ ­ C  s  kinh doanh thu c đ i t ng n p thu  theo ph ng pháp kh u tr ừ

ế ượ ườ thu  đ ế c xét hoàn thu  trong các tr ợ ng h p sau:

ơ ở ụ ở ệ + C  s  kinh doanh trong 3 tháng liên t c tr  lên (không phân bi t theo quý

ươ ế ầ ộ ế ư ư ố ị ủ c a năm d ng l ch cũng nh  niên đ  k  toán) có s  thu  đ u vào ch a đ ượ   c

ừ ế ế ượ ấ ố ế ầ ư ượ ố ấ kh u tr  h t. S  thu  đ c hoàn là s  thu  đ u vào ch a đ ừ ế ủ   c kh u tr  h t c a

26

ế ờ ườ ả ơ ở ụ ợ th i gian xin hoàn thu . Tr ầ   ng h p này áp d ng cho c  c  s  kinh doanh có đ u

ầ ư ề ư ớ t m i, đ u t chi u sâu[37].

ơ ở ụ ế ấ ẩ ị + C  s  kinh doanh trong tháng có hàng hoá ố , d ch v  xu t kh u n u có s

ủ ư ế ẩ ầ ấ thu  GTGT đ u vào c a hàng hoá xu t kh u phát sinh trong tháng ch a đ ượ   c

ừ ừ ấ ệ ồ ở ượ ơ ở ế kh u tr  t 200 tri u đ ng tr  lên thì đ c xét hoàn thu  theo tháng. C  s  kinh

ụ ừ ừ ẩ ấ ị ị doanh trong tháng v a có hàng hoá, d ch v  xu t kh u, v a có hàng hoá, d ch v ụ

ướ ụ ế ế ấ ầ ố ị bán trong n ẩ   ủ c, n u s  thu  GTGT đ u vào c a hàng hoá, d ch v  xu t kh u

ư ượ ừ ừ ư ệ ồ phát sinh trong tháng ch a đ ấ c kh u tr  t ở  200 tri u đ ng tr  lên, nh ng sau khi

ừ ớ ố ủ ụ ế ầ ị ướ bù tr v i s  thu  GTGT đ u ra c a hàng hoá, d ch v  bán trong n c, n u s ế ố

ư ượ ế ừ ấ ờ ủ ế ầ thu  GTGT đ u vào ch a đ c kh u tr  trên t khai thu  GTGT c a tháng phát

ỏ ơ ơ ở ệ ồ ượ ế sinh nh  h n 200 tri u đ ng thì c  s  kinh doanh không đ c xét hoàn thu  theo

ế ố ư ế ầ ượ ừ ờ tháng, n u s  thu  GTGT đ u vào ch a đ ấ c kh u tr trên t ế  khai thu  GTGT

ừ ồ ở ư ế ầ ủ c a tháng phát sinh t ệ  200 tri u đ ng tr lên (thu  GTGT đ u vào ch a đ ượ   c

ừ ế ế ầ ủ ụ ấ ả ồ ị ướ kh u tr  h t bao g m c  thu  đ u vào c a hàng hoá, d ch v  bán trong n c) thì

ượ ế ố ớ ườ ợ ỷ ơ ở c  s  kinh doanh đ c hoàn thu  GTGT theo tháng. ng h p u  thác Đ i v i tr

ể ự ự ể ế ệ ẩ ấ ấ ẩ xu t kh u, gia công chuy n ti p, hàng hoá xu t kh u đ  th c hi n d  án đ u t ầ ư

ướ ố ượ ơ ở ế ẩ ấ ỷ ra n c ngoài, đ i t ng hoàn thu  là c  s  có hàng hoá u  thác xu t kh u, gia

ầ ư ể ệ ế ẩ ấ ướ ặ công chuy n ti p xu t kh u, doanh nghi p đ u t ra n c ngoài ho c doanh

ệ ượ ỷ ẩ nghi p đ ấ c u  thác xu t kh u[37].

ố ớ ơ ở ầ ư ớ ­ Đ i v i c  s  kinh doanh đ u t ộ    m i đã đăng ký kinh doanh, đăng ký n p

ế ươ ấ ừ ầ ư ế ạ ư thu  theo ph ng pháp kh u tr thu  đang trong giai đo n đ u t , ch a đi vào

ạ ộ ế ầ ư ờ ở ho t đ ng, ch a phát sinh thu  đ u ra, và th i gian đ u t ầ ư ừ ộ  t m t năm tr  lên thì

ả ậ ờ ẫ ế ượ ơ ở c  s  kinh doanh v n ph i l p t khai thu  hàng tháng và đ c xét hoàn thu ế

ừ ươ ế ố ủ ế ầ ả ị ầ đ u vào theo t ng năm d ầ   ng l ch. N u s  thu  GTGT đ u vào c a tài s n đ u

ị ớ ừ ệ ồ ở ượ ế ư ượ t  đ c hoàn có giá tr  l n t 200 tri u đ ng tr  lên thì đ c xét hoàn thu  theo

ệ ươ ị ụ quý (3 tháng liên t c không phân bi t theo năm d ng l ch) [37].

ố ớ ơ ở ố ượ ộ ế ộ ươ ng n p thu  theo ph ng pháp ­ Đ i v i c  s  kinh doanh thu c đ i t

ầ ư ủ ơ ở ả ừ ự ế ấ ạ ấ kh u tr  thu  có d  án đ u t c a c  s  s n xu t đang trong giai đo n đ u t ầ ư   ,

27

ế ơ ở ạ ộ ư ư ộ ch a đi vào ho t đ ng, ch a đăng ký kinh doanh, đăng ký n p thu , c  s  kinh

ả ậ ờ ế ẫ ồ ơ ế ậ ố doanh ph i l p t khai thu  m u s  01B/GTGT, l p h  s  hoàn thu  riêng cho

ầ ư ủ ừ ế ố ị ự d  án đ u t ế  theo t ng năm, n u có s  thu  GTGT c a hàng hoá, d ch v  s ụ ử

ầ ư ừ ệ ở ượ ế ự ụ d ng cho d  án đ u t t ồ  200 tri u đ ng tr  lên đ c xét hoàn thu  theo quý (3

ụ ệ ươ ầ ư ự ị tháng liên t c không phân bi t theo năm d ng l ch). Khi d  án đ u t ậ    thành l p

ệ ớ ấ ủ ụ ề doanh nghi p m i đã hoàn thành và hoàn t t các th  t c v  đăng ký kinh doanh,

ế ơ ở ủ ự ầ ư ộ ợ ố ả ổ đăng ký n p thu , c  s  kinh doanh là ch  d  án đ u t ph i t ng h p s  thu ế

ư ượ ế ế ố ố GTGT phát sinh, s  thu  GTGT đã hoàn, s  thu  GTGT ch a đ c hoàn c a d ủ ự

ự ệ ệ ể ể ậ ớ ớ ệ   án đ  bàn giao cho doanh nghi p m i thành l p đ  doanh nghi p m i th c hi n

ớ ơ ế ề ộ ị ị ế kê khai, n p thu  và đ  ngh  hoàn thu  GTGT theo quy đ nh v i c  quan thu ế

ự ế ả qu n lý tr c ti p[37].

ơ ở ế ế ậ ấ ợ ­ C  s  kinh doanh quy t toán thu  khi sáp nh p, h p nh t, chia tách, gi ả   i

ổ ở ữ ệ ể ể ả th , phá s n, chuy n đ i s  h u; giao, bán, khoán, cho thuê doanh nghi p Nhà

ư ượ ừ ế ế ầ ộ ừ ế ấ ướ n ố c có thu  GTGT n p th a, s  thu  GTGT đ u vào ch a đ c kh u tr  h t.

ơ ở ượ ủ ơ ế ị ế ­ C  s  kinh doanh đ ẩ   c hoàn thu  theo quy t đ nh c a c  quan có th m

ủ ề ậ ị quy n theo quy đ nh c a pháp lu t.

ả ố ớ ử ụ ự ệ ế ố ự   ­ Vi c hoàn thu  GTGT đã tr  đ i v i các d  án s  d ng v n ODA th c

ệ ướ ẫ ộ hi n theo h ủ ng d n riêng c a B  Tài chính.

ứ ở ổ ệ ử ụ ề ệ ợ ệ ợ ­ T  ch c Vi t Nam s  d ng ti n vi n tr ạ  nhân đ o, vi n tr không

ạ ủ ổ ứ ướ ể ạ ệ hoàn l i c a t ch c, cá nhân n c ngoài đ  mua hàng hoá t i Vi ể ệ   t Nam đ  vi n

ợ ượ ạ ề ế ả ơ tr  thì đ c hoàn l i ti n thu  GTGT đã tr  ghi trên hoá đ n GTGT khi mua hàng

[37].

ể ế 1.3.2.3. Công tác thanh tra, ki m tra thu

ố ượ ủ ế ể ổ ứ ế Đ i t ng c a ki m tra, thanh tra thu  là các t ch c kinh t và các cá

ế ướ ả ơ ị ụ ộ nhân có nghĩa v  n p thu  cho Nhà n ộ   c và chính b n thân các đ n v  thu c

ngành thu .ế

ữ ủ ụ ệ ể ằ ế M c đích c a thanh tra, ki m tra thu  là nh m phát hi n nh ng sai sót đ  t ể ừ

ệ ờ ị ườ ế ậ ạ ằ ợ ử đó có bi n pháp x  lý k p th i các tr ạ   ng h p vi ph m pháp lu t thu  nh m h n

28

ế ứ ế ề ấ ấ ấ ạ ướ ch  m c th p nh t tình tr ng th t thu v  thu  cho Nhà n ứ   c, nâng cao ý th c

ấ ậ ườ ụ ế ch p hành pháp lu t thu  cho các ĐTNT và cho ng i thi hành công v  trong

ế ệ ả ộ ợ ngành thu ; phát hi n các n i dung không phù h p trong các văn b n pháp lu t v ậ ề

ự ễ ử ổ ế ớ ứ ế ằ ổ ị ằ   ơ thu  v i th c ti n nh m ki n ngh  các c  quan ch c năng s a đ i, b  sung nh m

ế ệ ệ ố hoàn thi n h  th ng thu .

ầ ủ ả ả ể ả Yêu c u c a công tác ki m ta, thanh tra là ph i đ m b o tính khách quan,

ự ư ế ệ ậ ể   trung th c, chính xác, rõ ràng trong vi c xem xét và đ a ra các k t lu n sau ki m

ả ự ể ế ả ủ   tra, thanh tra; Ki m tra, thanh tra thu  ph i d a vào các văn b n pháp quy c a

ướ ể ế Nhà n c đ  ti n hành[37].

ộ ủ N i dung c a công tác

ế ậ ữ ề ể ị ệ  thanh ki m tra thu  t p trung vào vi c cháp hành nh ng quy đ nh v  đăng

ế ộ ố ứ ế ế ộ ơ ừ ký, kê khai n p thu , ch  đ  th ng kê ­ k  toán, hoá đ n ch ng t ể   ; thanh ki m

ụ ộ ự ệ ệ ế ướ tra vi c th c hi n nghĩa v  n p thu  cho Nhà n c.

ộ ố ế ả ậ ỉ ệ ụ ủ ế   Th t ra công tác qu n lý thu thu  không ch  là m t s  nghi p v  ch  y u

ạ ủ ữ ự ả ộ ố ợ ư ệ nh  nêu trên mà là c  m t quy trình quan h  ph i h p gi a s  lãnh đ o c a chính

ớ ơ ứ ữ ề ế ấ ở ơ quy n các c p, gi a các S , Ngành và C  quan ch c năng v i c  quan thu  trong

ế ế ừ ệ ủ ố ượ ả ấ ả t t c  các khâu công vi c c a công tác qu n lý thu thu  đ n t ng đ i t ộ   ng n p

thu .ế

Ả Ủ Ả Ể Ỉ Ệ 1.4 CÁC CH  TIÊU Đ  ĐÁNH GIÁ HI U QU  C A CÔNG TÁC QU N LÝ

THUẾ

ỉ ượ ử ụ ể ậ ế Thu  không ch  đ ồ c s  d ng đ  t p trung ngu n thu cho NSNN mà còn là

ữ ụ ề ề ộ ỉ ế ể ọ m t trong nh ng công c  quan tr ng đi u ch nh vĩ mô n n kinh t ộ   . Đ  huy đ ng

ộ ộ ứ ầ ầ ậ ế m t b  ph n GDP vào NSNN, đáp  ng nhu c u chi tiêu c n thi t, Nhà n ướ ầ   c c n

ệ ố ư ư ế ế ố ban hành các chính sách thu  (H  th ng chính sách thu ). Nh ng mu n đ a các

ệ ố ờ ố ế ả ộ ả chính sách thu  vào đ i s ng xã h i ph i thông qua h  th ng qu n lý thu  đ  t ế ể ổ

ự ứ ế ế ả ồ ệ ố ch c th c thi các chính sách thu . H  th ng qu n lý thu  bao g m: C  c u t ơ ấ ổ

ự ượ ứ ụ ệ ề ả ộ ộ ch c b  máy, các quy trình qu n lý v  nghi p v  và l c l ng đ i ngũ cán b ộ

29

công ch cứ [6].

ướ ầ ủ ự ệ ả ệ ố ệ ế ạ Tr ấ   c yêu c u c a s  nghi p c i cách, hi n đ i hoá  h  th ng thu , có r t

ấ ượ ề ề ả ố ỉ ấ ừ nhi u ch  tiêu th ng kê ph n ánh v  ch t  l ng QLT. Xu t phát t ầ ủ    yêu c u c a

ư ặ ứ ủ ể ể ỉ công tác QLT, căn c  vào vai trò, ý nghĩa cũng nh  đ c đi m c a ch  tiêu, đ  đánh

ề ấ ượ ị ươ ế ả ử ụ ỉ giá v  ch t l ủ ừ ng QLT c a t ng đ a ph ầ ng, c n thi t ph i s  d ng 5 ch  tiêu [6].

ứ ộ ự ượ ả ỉ ­ M c đ  hoàn thành d  toán đ c giao. Đây là ch  tiêu ph n ánh m c đ ứ ộ

ấ ủ ừ ấ ổ ị ậ ụ ệ ơ hoàn thành nhi m v  chính tr  t p trung nh t, t ng quát nh t c a t ng c  quan

ộ ị ế ươ ự ế ộ ỉ ạ thu . Trong ph m vi m t đ a ph ủ ng, s  bi n đ ng c a ch  tiêu này có xu h ướ   ng

ẽ ớ ể ệ ặ ỉ ế ủ ươ và quan h  khá ch t ch  v i các ch  tiêu phát tri n kinh t ị  c a đ a ph ng đó.

ứ ộ ấ ượ ự ả ủ ị ươ M c đ  hoàn thành d  toán ph n ánh khá rõ nét ch t l ng QLT c a đ a ph ng.

ứ ộ ế ự ự ệ ượ ố M c đ  hoàn thành (%) = S  thu  th c hi n/ D  toán đ c giao.

ủ ị ố ộ ươ ố ộ ­ T c đ  tăng thu. T c đ  tăng thu c a đ a ph ấ ng cao hay th p không ch ỉ

ủ ừ ự ừ ầ ả ế ả ph n ánh s  tăng lên c a t ng ngành, t ng thành ph n kinh t mà còn ph n ánh

ơ ấ ể ổ ị ế ủ ừ ả ự s  thay đ i, chuy n d ch c  c u kinh t ồ    và kh  năng khai thác c a t ng ngu n

ủ ừ ị ươ thu c a t ng đ a ph ng.

ố ố ướ c = ố T c đố ộ tăng thu (%) S   thu năm nay – S  thu năm tr S  thu năm tr ướ c

ỷ ệ ự ế ỉ ­ T  l ặ  thu Ngân sách và GDP ho c VA tính theo giá th c t . Ch  tiêu này

ữ ổ ư ệ ỉ ặ đ c tr ng cho quan h  so sánh gi a t ng thu NSNN và ch  tiêu GDP tính theo giá

ự ế ỉ ượ ủ ế ể ộ ỉ ị th c t . Ch  tiêu này đ ữ c xác đ nh là m t trong nh ng ch  tiêu ch  y u đ  đánh

ể ế ả ộ ị ươ giá phát tri n kinh t và kh  năng đ ng viên NS đ a ph ng.

ỷ ệ ế ự ệ ộ ố ị T  l huy đ ng (%) = S  thu  th c hi n / Giá tr  tăng thêm (VA)

ỷ ệ ợ ế ổ ố ộ ộ ướ ­ T  l ợ  n  trên t ng s  thu NS. N  thu  là m t tiêu chí, m t th c đo

ự ủ ề ệ ớ ổ ứ ộ QLT và năng l c tài chính c a NNT. V i các đi u ki n pháp lý, t ch c b  máy

ư ệ ự ợ ưở ế ợ ể và nhân l c nh  hi n nay, công tác QL n  và c ế ng ch  n  thu  có th  gánh vác

ụ ọ ế ả ố ợ ứ ệ ế ả ả ợ ượ đ c nhi m v , tr ng trách, đ m b o s  n  thu  gi m đ n m c h p lý. Đáp

ứ ầ ủ ế ỷ ệ ợ ướ ủ ố ổ ng yêu c u c a ngành thu , t n  d l ế i 5% trên t ng s  thu c a ngành thu .

30

ỷ ệ ợ ế ố ố ợ ổ T  l ả ộ  n  (%) = S  thu  còn n  / T ng s  ph i n p

ớ ố ố ượ ả ạ ộ ­ T  l ỷ ệ ố ượ  đ i t ng qu n lý thu so v i s  đ i t ng đăng ký ho t đ ng.

ố ượ ượ ấ ả ượ ị Theo quy đ nh các đ i t ng đã đăng ký KD, đ c c p MST ph i đ ả   c vào qu n

ầ ủ ị ờ lý đ y đ , k p th i.

ỷ ệ ố ế ả ố ố ổ ế T  l s  DN qu n lý = S  DN khai thu  / T ng s  DN đăng ký thu

ấ ượ ứ ỉ ­ Ngoài các ch  tiêu trên, khi nghiên c u đánh giá ch t l ng QLT, có th ể

ư ỉ xem xét, phân tích các ch  tiêu khác nh  :

ứ ừ ị ộ + M c thu bình quân m t DN trên t ng đ a bàn;

ừ ế ố + S  thu bình quân cho t ng CBCC thu ;

ự ừ + Tình hình thu t ng khu v c.

ệ ế ả ả ổ ố ượ ổ ế + Hi u qu  qu n lý thu  (H) = T ng s  thu  thu đ c (M)/ T ng chi phí (C);

ả ủ ế ượ ệ ể ệ ả ề ệ ộ Tính hi u qu  c a thu  đ c th  hi n trên hai góc đ  : Hi u qu  v  hành

ả ề ệ ế ộ thu và hi u qu  v  kinh t ­ Xã h i.

ể ệ ả ề ệ ế ệ ổ ứ Hi u qu  v  hành thu th  hi n ti t ki m chi phí t ệ    ch c QL thu và hi u

ế ố ấ ạ ế ố su t thu cao, h n ch  t ế i đa các hành vi tr n thu  và tránh thu .

ệ ế ể ệ ộ ế ượ ả ề Hi u qu  v  kinh t ­ Xã h i th  hi n ti ệ t ki m đ ủ ủ   c chi phí tuân th  c a

ế ượ ứ ệ ờ ứ NNT t c là ti ệ t ki m đ ự   c th i gian, công s c, các chi phí khác cho vi c th c

ế ồ ủ ụ ề ề ệ ờ ế hi n các th  t c v  thu  đ ng th i phát huy vai trò đi u ti ề t vĩ mô n n kinh t ế

ế ể ế ế ị ướ ủ ướ ủ c a thu , khuy n khích phát tri n kinh t theo đ nh h ng c a Nhà n c, thúc

ồ ự ệ ả ẩ ử ụ đ y s  d ng có hi u qu  các ngu n l c [19]

ứ ộ ủ ế ụ ệ ế ổ ỉ Hi n nay T ng C c Thu   ch  y u dùng ch  tiêu đánh giá m c đ  hoàn thành

ượ ấ ượ ể ủ ừ ế ị ụ ươ ự d  toán đ c giao đ  đánh giá ch t l ng QLT c a t ng C c Thu  đ a ph ng. Đây

ế ủ ế ị ả ơ ỉ ươ là ch  tiêu ph n ánh khách quan công tác thu thu  c a các c  quan thu  đ a ph ng, là

ấ ậ ở ệ ữ ế ệ ả ả ơ ỉ ch  tiêu đ n gi n, hi u qu  song cũng có nh ng b t c p ạ   ự  vi c xây d ng k  ho ch

ừ ị ươ ệ ấ ư ồ thu NSNN cho t ng đ a ph ng là công vi c r t khó chính xác, ch a sát ngu n thu

ị trên đ a bàn .

Ố Ả Ữ ƯỞ Ả Ế Ế 1.5  NH NG NHÂN T   NH H NG Đ N CÔNG TÁC QU N LÝ THU

31

ệ ố ậ ế 1.5.1 H  th ng chính sách, pháp lu t thu

ệ ố ế ượ ậ ấ ố ớ ụ ố H  th ng chính sách, pháp lu t thu  đ ọ   c áp d ng th ng nh t đ i v i m i

ế ả ả ả ượ ự ộ ẳ ầ thành ph n kinh t ph i đ m b o đ ự   c s  đ ng viên đóng góp bình đ ng và th c

ự ự ệ ố ệ ế ả ằ ộ ọ ế hi n công b ng xã h i. H  th ng thu  ph i th c s  khuy n khích m i thành

ầ ế ọ ổ ỏ ố ứ ph n kinh t ề , m i ngành ngh  kinh doanh, các t ch c và cá nhân b  v n, lao

ầ ư ế ị ứ ụ ế ả ậ ộ ọ ỹ ộ đ ng, đ u t trang thi ấ   t b  và  ng d ng ti n b  khoa h c k  thu t cho s n xu t

ỹ ạ ủ ế ạ ướ kinh doanh theo qu  đ o c a k  ho ch nhà n c [30] .

ệ ố ứ ế ế ấ ồ ế H  th ng thu  mang tính ch p vá, ch ng chéo, thi u căn c  kinh t , có th ể

ừ ạ ớ ướ ấ ừ v a gây l m thu, v a gây th t thu l n cho ngân sách nhà n c. Ng ượ ạ c l i, h ệ

ễ ể ế ố ơ ọ ổ ờ ị ả th ng chính sách thu  khoa h c, đ n gi n, d  hi u và  n đ nh trong th i gian dài

ể ề ệ ế ứ ụ ề ậ ạ t o đi u ki n nâng cao hi u bi ố ớ   t và nh n th c v  nghĩa v  công dân đ i v i

ủ ượ ự ồ ộ ộ ủ ủ ư ế ầ ớ thu , tranh th  đ c s  đ ng tình  ng h  r ng rãi c a các t ng l p dân c  và t ự

ế ừ ậ ấ ụ ạ ế ự giác ch p hành lu t thu , t ẩ  đó tác d ng thúc đ y h ch toán kinh t ệ   , th c hi n

ế ộ ế ứ ơ ừ nghiêm ch  đ  k  toán, hoá đ n ch ng t [30].

ổ ứ ộ ả ế 1.5.2 T  ch c b  máy qu n lý thu

ố ế ị ự ệ ọ Y uế  t này có vai trò quan tr ng mang tính quy t đ nh cho vi c th c thi

ủ ươ ả ắ ợ ế ả ộ ch  tr ả ng, chính sách, b o đ m th ng l i cho công cu c c i cách thu . H ệ

ả ượ ế ộ ố ủ ề ủ ệ ả th ng b  máy qu n lý thu  ph i đ ệ   ố ể c ki n toàn, c ng c  đ  có đ  đi u ki n

ụ ủ ả ệ ố ự ứ ệ ế ệ ệ ả ộ th c hi n có hi u qu  các ch c năng, nhi m v  c a c  h  th ng thu . B  máy

ấ ừ ế ả ố ươ ế ị ươ ả ả qu n lý thu  ph i th ng nh t t trung ng đ n đ a ph ệ ự   ả ng, b o đ m hi u l c

ế ớ ệ ố ể ủ ả ệ ố c a c  h  th ng trong quá trình tri n khai h  th ng chính sách thu  m i [33].

1.5.3  Công tác tin h cọ

ố ượ ấ ớ ệ ế ả ấ Kh i l ả   ng công vi c qu n lý thu thu  là r t l n, chi phí r t cao và  nh

ự ế ế ế ả ướ ươ ế ưở h ng tr c ti p đ n k t qu  thu ngân sách nhà n c. Ph ng pháp càng ti n b ộ

ệ ứ ụ ế ệ ế ậ ả ả ọ   thì k t qu  qu n lý thu thu  càng cao. Do v y, vi c  ng d ng công ngh  tin h c

ả ộ ố ụ ệ ạ ẩ ạ ả ấ là m t kh  năng t t nh t có tác d ng m nh trong vi c đ y m nh c i cách thu ế

ộ ủ ữ ế ế ả và phát huy nh ng ti n b  c a ngành thu  trong công tác qu n lý và thu thu ế

ệ hi n nay [33] .

32

ủ ự ế ể ả ả ả ặ ế ừ   ế Đ c đi m c a công tác qu n lý thu  là ph i qu n lý tr c ti p đ n t ng

ế ớ ố ượ ạ ắ ế ề ộ ố ượ ố ượ đ i t ng n p thu  theo nhi u lo i s c thu  v i s  l ng đ i t ộ ng n p thu ế

ị ấ ả ứ ừ ạ ộ ấ ớ r t l n mà theo quy đ nh thì t t c  các ch ng t ho t đ ng kinh doanh, kê khai

ả ư ứ ế ế ế ữ ắ ộ n p thu , căn c  tính thu , thông báo thu  ph i l u gi ộ   ắ  là nguyên t c b t bu c.

ế ằ ậ ươ ẽ ầ ấ ự ủ ề Do v y, n u làm b ng ph ng pháp th  công thì s  c n r t nhi u nhân l c và

ự ệ ế ậ ấ ặ ễ chi phí cao. M t khác, s  sai sót, ch m tr  trong vi c tính thu  và cung c p thông

ẽ ở ể ấ ỉ ạ ể ẽ ề ế ạ ả tin đ  ch  đ o hành thu s  có nhi u kh  năng t o ra k  h  đ  th t thu thu , tiêu

ế ứ ụ ế ả ố ự c c trong công tác qu n lý thu thu . N u  ng d ng t t công tác tin h c s  t ọ ẽ ự

ẽ ẽ ệ ặ ộ ộ đ ng hoá các khâu công vi c trên và theo m t quy trình ch t ch  s  nâng cao tính

ả ẽ ấ ố ế ệ ả ệ pháp lý và hi u qu  s  r t t t trong công tác qu n lý hành thu thu  hi n nay [33].

ề ế 1.5.4 Công tác tuyên truy n chính sách thu

ể ự ế ộ ề ế ậ ỉ ộ   ệ Các chính sách ch  đ , lu t, pháp l nh v  thu  ch  có th  th c thi m t

ầ ủ ổ ế ụ ượ ấ ố ể cách đ y đ , th ng nh t khi công tác ph  bi n giáo d c đ ộ   c tri n khai sâu r ng

ọ ổ ứ ầ ả ả ạ ầ ế ầ trong qu ng đ i qu n chúng. M i t ch c, cá nhân c n ph i bi ủ t đ y đ  các quy

ộ ẽ ị ử ố ớ ừ ữ ứ ệ ả ố ậ   ị đ nh, nh ng vi c ph i làm và m c đ  s  b  x  lý đ i v i t ng hành vi tr n l u

ế ệ ế ạ ấ ề ử ụ   thu , không ch p hành nghiêm vi c kê khai, đăng ký thu ; vi ph m v  s  d ng

ứ ơ ừ ổ ư ợ ọ ế ế ố ườ hoá đ n ch ng t , s  sách k  toán, dây d a n  đ ng tr n thu . Tăng c ng công

ổ ế ậ ề ụ ế ự tác ph  bi n, giáo d c pháp lu t v  thu  còn có ý nghĩa nâng cao tính t giác, ý

ứ ề ố ớ ụ ủ ướ ự ể ủ th c v  nghĩa v  c a công dân đ i v i nhà n c và s  ki m tra giám sát c a xã

ậ ề ế ả ự ệ ả ộ ố ớ h i đ i v i vi c th c thi các chính sách, pháp lu t v  thu , đ m b o tính công

ằ ộ khai, công b ng xã h i [33].

ự ố ợ ữ ứ 1.5.5 S  ph i h p gi a các ban ngành ch c năng

ớ ủ ữ ế ả ộ ướ Thu  là m t trong nh ng chính sách l n c a Đ ng, Nhà n c. Là công c ụ

ể ọ ướ ả ế ả ộ ộ quan tr ng đ  Nhà n c qu n lý kinh t , qu n lý xã h i hay nói m t cách khác

ế ạ ộ ế ị ổ ự ệ ợ thu  là m t ph m trù kinh t ­ chính tr  t ng h p, do đó th c hi n chính sách

ế ệ ả ơ ươ ủ ự ế ầ thu  không ph i là công vi c đ n ph ố ợ   ng c a ngành thu . C n có s  ph i h p

ộ ệ ể ể ể ơ ồ ớ v i các đoàn th  và c  quan có liên quan đ  tri n khai đ ng b  vi c thi hành

33

ế ớ ế ả ộ ị chính sách thu  v i các chính sách khác và qu n lý kinh t ­ xã h i trên đ a bàn

[36].

ủ ứ ầ ế ệ C n phát huy ch c năng c a các toà án hành chính kinh t trong vi c gi ả   i

ữ ơ ế ế ấ ườ ộ ế ả ả quy t các tranh ch p gi a c  quan thu  và ng i n p thu  b o đ m tính khách

ầ ủ ế ủ ự ệ ệ ề ị ướ quan trong vi c th c hi n đ y đ  các quy đ nh v  thu  c a nhà n c [36].

ế ủ ứ ứ ậ ậ ộ ấ + Trình đ  nh n th c và ý th c ch p hành lu t thu  c a nhân dân. Nhà

ượ ệ ấ ế ầ ướ n ư c đ a đ c công tác thu  vào qu n chúng nhân dân là công vi c r t quan

ụ ủ ế ầ ọ ủ   tr ng góp ph n phát huy tác d ng c a chính sách thu ; nâng cao tính pháp lý c a

ụ ế ự ề ế ệ ố h  th ng chính sách thu ; giáo d c tính t ề   ụ ộ  giác v  nghĩa v  n p thu  và quy n

ưở ụ ạ ế ở ế ạ ệ ề ề ợ ượ l i đ c h ng v  thu , t o đi u ki n giúp thu  tr  thành công c  m nh m ẽ

ể ế ứ ứ ế ậ ố ộ ề trong trong đi u khi n kinh t ấ    qu c gia. N u trình đ  nh n th c và ý th c ch p

ế ủ ẽ ạ ậ ợ ề ệ ầ hành thu  c a qu n chúng nhân dân cao s  t o đi u ki n thu n l i cho công tác

ề ấ ợ ế ồ ữ ự ẽ ấ ả ả ờ ầ   ồ qu n lý thu  đ ng th i qua s  ph n h i nh ng v n đ  b t h p lý s  góp ph n

ậ ề ệ ố ế ệ hoàn thi n h  th ng chính sách, pháp lu t v  thu  [36].

ủ ế ộ ế ự ứ ơ ừ ệ 1.5.6  S  tuân th  ch  đ  k  toán, hoá đ n ch ng t , quan h  thanh toán

ứ ế ơ ừ ả ưở ấ ớ ế ử ụ Công tác k  toán, s  d ng hoá đ n, ch ng t nh h ng r t l n đ n công

ế ộ ế ử ụ ứ ự ệ ệ ế ơ tác thu thu  GTGT. Vi c th c hi n ch  đ  k  toán, s  d ng hoá đ n, ch ng t ừ

ạ ộ ả ấ ộ ượ ề ệ ắ trong toàn b  các ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ ộ   c coi là đi u ki n b t bu c

ớ ạ ế ế ệ ả thì công tác thu thu  nói chung, thu  GTGT nói riêng m i đ t hi u qu  cao.

ứ ề ế ưở ế Hình th c thanh toán trong n n kinh t ả  cũng  nh h ng đ n công tác thu

ư ệ ế ệ ề ằ ặ thu  GTGT. Vi c thanh toán b ng ti n m t nh  hi n nay đang gây khó khăn cho

ủ ơ ệ ể ế ắ ả ộ ị vi c ki m soát doanh thu c a c  quan thu . Do đó ph i qui đ nh b t bu c hình

ớ ạ ế ượ ứ ế ạ th c thanh toán qua ngân hàng m i h n ch  đ ậ   ố c tình tr ng tr n thu , gian l n

ế thu [36].

ủ ơ ể ả 1.5.7 Công tác ki m tra, thanh tra c a các c  quan qu n lý Nhà n ướ c

ủ ể ơ ướ ả Công tác ki m tra, thanh tra c a các c  quan Nhà n ả   c có vai trò đ m b o

ự ủ ứ ậ ằ ộ ấ   công b ng trong xã h i và s  công minh c a pháp lu t. Nó làm tăng ý th c ch p

ụ ộ ế ủ ư ứ ủ ệ ộ ế   hành nghĩa v  n p thu  c a ĐTNT cũng nh  ý th c trách nhi m c a cán b  thu ,

34

ự ậ ầ ặ ườ ạ ợ ạ góp ph n ngăn ch n tình tr ng tiêu c c, gian l n. Các tr ả   ng h p vi ph m ph i

ụ ố ượ ụ ờ ớ ị ạ ử x  lý k p th i, nghiêm minh m i có tác d ng răn đe, giáo d c đ i t ng vi ph m.

ả ế 1.5.8 Qui trình qu n lý thu thu

ế ả ị ự ủ ụ ướ Qui trình qu n lý thu thu  qui đ nh trình t , th  t c các b ệ   c công vi c

ệ ế ể ả ả ả ơ ph i làm đ  qu n lý thu thu . Vi c ban hành qui trình qu n lý giúp cho c  quan

ủ ả ệ ố ạ ộ ỉ ạ ề ế ấ ố ộ thu  ch  đ o, đi u hành ho t đ ng c a c  h  th ng m t cách th ng nh t, khoa

ộ ự ợ ủ ự ế ả ậ ả ọ h c, theo m t trình t ệ    h p lý, đ m b o tuân th  đúng pháp lu t thu , th c hi n

ế ố ượ ủ ể ạ ộ dân ch  hoá, công khai minh b ch và rõ ràng đ  các cán b  thu , đ i t ộ   ng n p

ế ễ ự ệ thu  d  th c hi n [36].

ạ ề ế ả ố ộ Tóm l i, công tác qu n lý thu thu  có nhi u nhân t ầ    tác đ ng, chúng ta c n

ữ ế ọ ố ơ ả ư ấ ỏ chú tr ng đ n nh ng nhân t ữ    c  b n nh t, nh ng cũng không nên b  qua nh ng

ủ ề ế ộ ườ ế ố y u t ộ  khác v  kinh t ­xã h i và tác đ ng c a môi tr ng.

Ố Ấ Ề Ề Ố Ộ Ế 1.6   M T   S   V N   Đ   V   KINH   T   NGOÀI   QU C   DOANH,   DOANH

Ố Ệ NGHI P NGOÀI QU C DOANH

ự ể ặ ế ủ 1.6.1 Đ c đi m c a khu v c kinh t ố  ngoài qu c doanh

ơ ả ủ ự ể ặ ố ­ Đ c đi m c  b n c a khu v c ngoài qu c doanh là mang tính s  h u t ở ữ ư

ề ư ệ ả ấ ư ữ ạ ộ ơ nhân v  t li u s n xu t, tính t h u cao và ho t đ ng theo c  ch  th  tr ế ị ườ   ng

ầ ợ ư ụ ự ậ ố ớ v i m c đích chính là m u c u l ồ   i nhu n. Khu v c ngoài qu c doanh bao g m

ệ ố các doanh nghi p ngoài qu c doanh (Công ty CP, Công ty TNHH, DNTN, HTX)

ể ộ và h  kinh doanh cá th .

ể ủ ự ự ế ườ ­ S  phát tri n c a khu v c kinh t ố  ngoài qu c doanh th ng mang tính t ự

ị ườ ụ ề ế ầ ộ ộ phát và có nhi u bi n đ ng ph  thu c vào cung c u th  tr ng hàng hoá, vào

ủ ữ ướ ế ể ệ ế ạ nh ng chính sách c a Nhà n c trong vi c khuy n khích hay h n ch  phát tri n.

ệ ả ấ ườ ­ Quy mô s n xu t kinh doanh trong các doanh nghi p th ỏ ố   ng nh , v n

ườ ủ ế ở ộ ố ự ư ậ ươ ạ ị th ng t p trung ch  y u m t s  ngành nh  xây d ng, th ụ   ng m i, d ch v .

ố ượ ị ả ự ấ ơ Tuy nhiên s  l ấ ớ   ng các đ n v  s n xu t kinh doanh trong khu v c này r t l n.

ạ ộ ườ ễ ộ ệ Các doanh nghi p ho t đ ng th ể   ng có tính năng đ ng cao nên d  dàng chuy n

ầ ủ ề ễ ả ớ ế ướ h ng kinh doanh, d  thích nghi v i hoàn c nh và yêu c u c a n n kinh t .

35

ậ ủ ệ ở ứ ấ ế ­ Ý th c ch p hành pháp lu t c a doanh nghi p ự  khu v c kinh t ngoài

ố ườ ế ộ ế ể ệ ự ệ ệ qu c doanh th ng không cao, th  hi n qua vi c th c hi n ch  đ  k  toán, hoá

ứ ừ ư ầ ủ ủ ị ơ đ n ch ng t mua bán hàng hoá ch a đ y đ , không theo đúng quy đ nh c a Nhà

ấ ố ế ệ ị ị ỉ ướ n c, n u có ch  mang tính ch t đ i phó. Vi c giao d ch mua bán hàng hoá, d ch

ặ ấ ề ằ ườ ợ ụ ủ ế v  ch  y u b ng ti n m t, r t ít tr ng h p thanh toán qua Ngân hàng [25].

ự ủ ế 1.6.2 Vai trò c a khu v c kinh t ố  ngoài qu c doanh

ệ ườ ự ố ổ ự ớ ế ố Th c hi n đ ng l i đ i m i, khu v c kinh t ẳ    ngoài qu c doanh đã kh ng

ữ ự ể ệ ế ộ ủ ấ ướ ị đ nh nh ng đóng góp trong s  nghi p phát tri n kinh t ­ xã h i c a đ t n c.

ụ ư ớ ướ ộ ướ ở V i m c tiêu đ a n c ta nhanh chóng tr  thành m t n ệ   c công nghi p

ể ừ ạ ộ ạ ứ ể ệ ả ầ ạ hoá hi n đ i hoá, k  t ố ủ  Đ i h i đ i bi u toàn qu c c a Đ ng l n th  VI tháng

ủ ươ ề ế ề ả 12 năm 1986, Đ ng ta đã ch  tr ể ng phát tri n n n kinh t ầ    nhi u thành ph n.

ự ệ ườ ố ổ ớ ủ ữ ả Th c hi n đ ng l i đ i m i c a Đ ng trong nh ng năm qua chúng ta đã có

ố ắ ề ề ể ể ế ề ầ nhi u c  g ng đ  phát tri n n n kinh t nhi u thành ph n, kinh doanh theo c ơ

ế ị ườ ủ ự ả ướ ả ướ ạ ch  th  tr ng có s  qu n lý vĩ mô c a Nhà n c. Đ ng và Nhà n c t o ra

ậ ợ ữ ự ế nh ng hành lang pháp lý thu n l i giúp cho các khu v c kinh t ệ    phát huy hi u

ả ủ ủ ươ ữ ờ ắ ủ ướ qu  c a mình. Nh  nh ng ch  tr ng, chính sách đúng đ n c a Nhà n c, khu

ế ớ ơ ấ ự ể ạ ố ự v c kinh t ngoài qu c doanh ngày càng phát tri n v i c  c u đa d ng. S  hình

ể ủ ế ố ọ thành và phát tri n c a kinh t ố ớ    ngoài qu c doanh đóng vai trò quan tr ng đ i v i

ể ủ ề ự s  phát tri n c a n n kinh t ế .

ố ớ ự ữ ư ằ ợ ộ B ng nh ng chính sách  u tiên và đ ng viên h p lý đ i v i khu v c kinh

ầ ớ ố ộ ố ỗ ộ ượ ế t ngoài qu c doanh, m t ph n l n v n nhàn r i trong xã h i đã đ ư c đ a vào

ụ ể ả ầ ệ kinh doanh đúng m c đích và có hi u qu , góp ph n phát tri n kinh t ế ấ ướ   c, đ t n

ấ ướ ệ ệ ạ ộ ẩ đ y nhanh công cu c công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n c.

ứ ự ớ V i quy mô và hình th c kinh doanh ngày càng phong phú, khu v c kinh t ế

ệ ạ ệ ố ầ ấ ớ ngoài qu c doanh đã và đang góp ph n r t l n trong vi c t o công ăn vi c làm và

ườ ộ ệ ể ủ ự ệ ặ Đ c bi t là s  phát tri n c a doanh nghi p ngoài ậ thu nh p cho ng i lao đ ng.

ề ạ ạ ớ ọ ố ọ ọ ộ   qu c doanh v i m i lo i hình, m i quy mô, m i lo i ngành ngh  đã huy đ ng

ồ ự ử ụ ề ả ạ ẩ ọ ộ m i ngu n l c s  d ng cho SXKD t o ra nhi u s n ph m cho xã h i.

36

ế ố ệ ố   doanh nghi p ngoài qu c ự Khu v c  kinh t ngoài qu c doanh, trong  đó

ệ ạ ọ ồ doanh có vai trò quan tr ng trong vi c t o ngu n thu cho NSNN ớ ố ượ   ng . V i s  l

ự ề ệ ề ố ớ l n doanh nghi p ngoài qu c doanh trên nhi u lĩnh v c, ngành ngh  đã đem l ạ   i

ồ ớ ộ ớ ủ ề ề m t ngu n thu l n cho NSNN ế ế N u có . Đây là ti m năng to l n c a n n kinh t .

ả ố ứ ộ ố ớ ệ ố ơ ế c  ch  qu n lý t t thì m c đ ng viên đ i v i doanh nghi p ngoài qu c doanh s ẽ

ổ ế ị ỷ ọ ơ ấ ớ n đ nh và ngày càng chi m t tr ng l n trong c  c u thu NSNN.

ấ ừ ị ư ầ ủ ầ ọ Xu t phát t v  trí, vai trò cũng nh  t m quan tr ng c a thành ph n kinh t ế

ố ớ ề ố ế ả ướ ạ ọ ngoài qu c doanh đ i v i n n kinh t , Đ ng và Nhà n ề   c đang t o m i đi u

ự ể ệ ế ư ể ộ ở ki n đ  khu v c kinh t này ngày càng phát tri n và đ a nó tr  thành m t khu

ế ẩ ự ọ ưở ề ế ủ ự v c kinh t ầ  quan tr ng, góp ph n thúc đ y s  tăng tr ng n n kinh t ấ    c a đ t

ướ n c [25].

ố ệ ế ấ 1.6.3 Th t thu thu  doanh nghi p ngoài qu c doanh

ả ướ ữ ệ ố Trong nh ng năm qua, các doanh nghi p ngoài qu c doanh c  n c nói

ừ ừ ế ể ạ ỉ ữ   chung, t nh Th a Thiên Hu  nói riêng đã phát tri n không ng ng và đã đ t nh ng

ự ệ ố ộ ế ể ẩ ầ thành t u đáng khích l ộ ủ   , góp ph n đ y nhanh t c đ  phát tri n kinh t ­xã h i c a

ắ ỉ ị ườ ố ẳ T nh. Thành công này đã kh ng đ nh tính đúng đ n trong đ ng l ể   i phát tri n

ế ề ả ướ kinh t ầ ủ  nhi u thành ph n c a Ð ng và Nhà n c.

ể ủ ự ệ ầ ố ọ   S  phát tri n c a doanh nghi p ngoài qu c doanh đã góp ph n quan tr ng

ơ ấ ẩ ị ế ơ ấ ế ơ ấ ể trong thúc đ y chuy n d ch c  c u kinh t , c  c u ngành kinh t , c  c u lao

ơ ấ ầ ấ ế ướ ợ ế ộ đ ng, nh t là c  c u thành ph n kinh t theo h ng phát huy l i th  so sánh

ừ ừ ự ừ trong t ng vùng, t ng ngành, t ng lĩnh v c…

ơ ậ ệ ộ ố ộ   Doanh nghi p ngoài qu c doanh đã kh i d y, huy đ ng và khai thác m t

ề ề ứ ệ ề ệ ả ố ớ ộ ti m năng to l n v  ti n v n, s c lao đ ng, trí tu , kinh nghi m, kh  năng kinh

ồ ự ể ế ầ ọ doanh và các ngu n l c khác vào phát tri n kinh t , góp ph n quan tr ng vào s ự

ể ả ấ ư ứ ố ơ ầ phát tri n s n xu t và l u thông hàng hoá đáp  ng t t h n nhu c u ngày càng cao

ỉ ố ủ c a nhân dân trong T nh và Thành ph .

ề ặ ệ ạ ợ ậ ủ M t trái c a n n kinh t ế ị ườ  th  tr ng là vi c ch y theo l i nhu n, chính vì

ơ ở ự ố ườ ậ v y mà các c  s  kinh t ế ở khu v c ngoài qu c doanh này th ẹ ệ   ng xem nh  vi c

37

ậ ề ọ ườ ế ấ ể ố ch p hành pháp lu t v  thu . H  th ụ ộ   ng tìm cách đ  tr n tránh nghĩa v  n p

ộ ố ệ ế ố ợ ụ ẽ ở ủ ậ thu , m t s  doanh nghi p còn c  tình l ế ố   i d ng k  h  c a pháp lu t thu  tr n

ụ ế ấ ế ậ ừ ế ế Th t thu thu  làm cho m c đích thu NSNN t ạ    thu  không đ t thu , gian l n thu .

ủ ướ ể ự ụ ượ đ ế ạ c, gây khó khăn cho k  ho ch chi tiêu c a nhà n ệ c đ  th c hi n các m c tiêu

ể ế ộ phát tri n kinh t ­ xã h i.

ộ ố ủ ệ ạ ố ườ M t s  th  đo n các doanh nghi p ngoài qu c doanh th ử ụ ng s  d ng đ ể

ế ế ậ ố tr n thu , gian l n thu  GTGT đó là:

ơ ừ ấ ế ­ Bán hàng không xu t hoá đ n t đó không kê khai doanh thu tính thu .

ự ế ấ ơ ơ ­ Bán hàng ghi hoá đ n th p h n giá bán th c t ấ    cho khách hàng, th p

ầ ấ ặ ằ ố ơ ớ   ơ h n ho c b ng giá v n mua vào, do đó ph n GTGT phát sinh th p h n so v i

ự ế ế ế ặ th c t , không phát sinh thu  GTGT, ho c phát sinh thu  GTGT âm.

ả ơ ố ­ Bán hàng ph n ánh trên hoá đ n các liên không gi ng nhau, liên 1 dùng

ế ộ ớ ơ ể đ  kê khai n p thu  doanh thu ít h n so v i liên 2 giao cho khách hàng.

ế ấ ợ ụ ụ ể ư ị ụ   ­ L i d ng thu  su t GTGT qui đ nh ch a rõ ràng c  th  do đó áp d ng

ế ấ ả ộ ế ế ả ố thu  su t thu  GTGT không đúng làm gi m s  thu  ph i n p.

ừ ế ể ầ ị ủ   ấ ­ Kê khai thu  GTGT đ u vào đ  kh u tr  không đúng theo qui đ nh c a

ế ậ ườ ị Lu t thu . Th ụ ng là kê khai hàng hoá d ch v  mua vào không dùng cho kinh

ư ụ ạ doanh nh  sinh ho t gia đình và các m c đích khác.

ế ặ ổ ổ ị ­ Không phân b  ho c phân b  thu  GTGT không đúng cho hàng hoá d ch

ế ị ế ụ ị v  ch u thu  và không ch u thu .

ể ấ ấ ợ ừ ủ ế ầ ơ ­ Kê khai thu  GTGT đ u vào đ  kh u tr  c a các hoá đ n b t h p pháp.

ơ ủ ẽ ể ừ ấ Xin hoá đ n c a các DN bán l ế  đ  kê khai kh u tr  thu .

ứ ườ ổ ế ễ ấ ệ ấ ng, ph  bi n và d  th y nh t là vi c doanh Trong đó hình th c thông th

ệ ợ ụ ấ ị nghi p l ụ ể ố   ơ i d ng khách hàng không l y hoá đ n khi mua hàng hoá d ch v  đ  tr n

ư ế ế ặ thu  nh  không kê khai doanh thu tính thu  ho c kê khai không đúng doanh thu

th c t ự ế .

ế ả ả ấ ồ ưở ọ Th t thu thu  làm gi m ngu n thu NSNN,  nh h ế   ng nghiêm tr ng đ n

ả ủ ự ệ ế ệ ệ ấ ằ ậ hi u qu  c a các lu t thu , gây m t công b ng trong vi c th c hi n nghĩa v ụ

ế ủ ườ ứ ạ ườ ỷ ươ ế ộ n p thu  c a ng i dân, t o ra ý th c coi th ng k  c ậ ng pháp lu t thu , gây

38

ữ ự ế ạ ạ ưở ra c nh tranh không lành m nh gi a các DN, s  thi u tin t ủ ng c a ng ườ ộ   i n p

ế ướ ơ thu  vào c  quan Nhà n c [35].

ồ ạ ữ ừ ộ ố ư ơ ế Nh ng t n t ấ i trên xu t phát t m t s  nguyên nhân nh : c  ch  chính

ế ư ế ẫ ề ị ế ụ ể ậ ạ sách thu  v n còn nhi u h n ch  ch a quy đ nh chi ti ữ t, c  th ;  gi a các lu t có

ự ệ ả ộ ồ khi không đ ng b  gây khó khăn cho công tác th c hi n. Công tác qu n lý thu ế

ặ ế ế ẫ ữ ề ộ ộ ộ ư   ẫ v n còn nhi u m t y u kém, đ i ngũ cán b  thu  v n có nh ng cán b  ch a

ự ự ắ ụ ộ ế ế ệ ắ ụ th c s  n m ch c chuyên môn nghi p v ....còn th  đ ng, thi u kiên quy t, lúng

ứ ử ư ệ ắ ườ ạ ợ túng, ch a có bi n pháp c ng r n trong quá trình x  lý các tr ng h p vi ph m.

ự ệ ệ ấ ả ả Qua s  phân tích trên cho th y vi c nâng cao hi u qu  công tác qu n lý thu

ố ớ ấ ầ ế ệ ế ỏ thu  GTGT đ i v i các doanh nghi p NQD là r t c n thi ề   ả t đòi h i ph i có nhi u

ả ộ ớ ả ủ ệ ể ồ gi ầ   i pháp đ ng b  m i có th  nâng cao hi u qu  c a công tác này, góp ph n

ế ự ủ ạ ạ ấ ố ệ   ch ng th t thu, tăng thu ngân sách, h n ch  s  vi ph m c a các doanh nghi p,

ờ ướ ề ả ế ồ đ ng th i giúp Nhà n c qu n lý và đi u ti ề   ệ t các doanh nghi p nói riêng và n n

ế ị ướ ủ ộ kinh t nói chung đúng đ nh h ng xã h i ch  nghĩa.

Ế Ớ Ủ Ả Ế Ệ 1.7 KINH NGHI M QU N LÝ THU  GTGT C A TH  GI I VÀ Ở Ệ    VI T

NAM

1.7.1 Trên Th  Gi ế ớ i

ở ỵ ể ế ­ Thu  GTGT Thu  Đi n

ế ượ ụ ở ể ừ ỵ ể Thu  GTGT đ c áp d ng Thu  Đi n t ngày 01/01/1960 đ  thay th ế

ổ ợ ủ ế ế ể ấ ẩ ớ ỵ ữ   cho thu  Doanh thu và h  tr  xu t kh u. Thu  GTGT c a Thu  Đi n v i nh ng

ơ ả ộ n i dung c  b n sau:

ố ượ ớ ượ ế ầ ị * Đ i t ng ch u thu : Lúc đ u khi m i đ c ban hành vào năm 1960, thu ế

ở ộ ố ụ ể ế ặ ỵ ỉ ị GTGT Thu   Đi n   ch   đánh   vào   m t   s   m t   hàng   và   d ch   v .   Đ n   ngày

ụ ấ ả ụ ừ ặ ị 01/01/1969 thì áp d ng cho t t c  các m t hàng hoá, d ch v  t ấ   ả  khâu s n xu t

ể ả ụ ậ ẩ ố ị ế ư đ n l u thông, phân ph i (k  c  hàng nh p kh u và hàng hoá, d ch v  tiêu dùng

ộ ộ n i b ).

ố ượ ế ế ế ị * Đ i t ng không ch u thu : Tính đ n năm 1992, chính sách thu  GTGT

ụ ệ ể ạ ộ ỵ ị ị ị ủ c a Thu  Đi n quy đ nh 29 lo i hàng hoá, d ch v  không thu c di n ch u thu ế

ẻ ị ư ụ ụ ể ả ẩ ấ ộ   nh : Xu t kh u, giáo d c , coi tr , d ch v  ngân hàng, tài chính, b o hi m, h i

39

ạ ộ ư ữ ệ ả ạ ậ ắ ỹ ư ho , m  thu t, điêu kh c, ho t đ ng l u tr , vi n b o tàng, tem th , sách báo,

ụ ặ ị ễ ạ t p chí, quà t ng, d ch v  tang l , bác sĩ  nha khoa....

ố ượ ế ấ ả ọ ổ ứ ấ ộ * Đ i t ng n p thu : T t c  m i t ả  ch c, cá nhân có s n xu t kinh doanh

ố ượ ế ặ ị ộ ụ ị các m t hàng, d ch v  ch u thu  GTGT là đ i t ế ng n p thu .

ế ấ ứ ế ế * Căn c  tính thu : là doanh thu tính thu  và thu  su t.

ụ ế ộ ị ­ Doanh thu tính thu  : Là toàn b  doanh thu bán hàng hoá, d ch v  do ng ườ   i

ố ớ ộ ộ ụ ả ị mua hàng tr . Riêng đ i v i hàng hoá, d ch v  tiêu dùng n i b  thì tính theo giá

ị ườ ố ớ ẩ ậ ậ th  tr ẩ ng; còn đ i v i hàng hoá nh p kh u thì tính trên giá hàng nh p kh u.

ế ấ ụ ế ớ ộ ứ   ­ Thu  su t: Khi m i ban hành vào năm 1960 thu  GTGT áp d ng m t m c

ụ ế ế ấ ộ ố ị ượ thu  su t 4% cho m t s  hàng hoá, d ch v . Đ nngày 01/01/1969 đ c nâng lên là

ụ ả ọạ ị 10% và áp d ng chung cho tât c  các l ụ ế i hàng hoá, d ch v . Đ n năm 1991 có ba

ế ấ ứ ề ỉ ạ m c thu  su t là 4%, 12% và 20%. Năm 1992 đi u ch nh l ế ấ   ứ i còn hai m c thu  su t

ế ấ ứ ụ ạ ự   18% và 25%. M c thu  su t 18% áp d ng cho các ngành khách s n, nhà hàng, th c

ậ ả ẩ ế ấ ụ ộ ph m, v n t i giao thông công c ng; thu  su t 25% áp d ng cho các ngành còn l ạ   i.

ố ớ ế ệ ẩ ấ ộ ỳ ị ư   Riêng đ i v i hàng hoá xu t kh u tu  thu c di n không ch u thu  GTGT nh ng

ả ạ ố ộ ở ế ướ ươ ứ ứ ượ đ c thoái tr  l i s  thu  GTGT đã n p khâu tr c (t ớ ng  ng v i m c thu ế

ấ su t %).

ươ ế ươ ừ ế ế * Ph ng pháp tính thu : là ph ng pháp kháu tr thu . Thu  GTGT ở

ộ ở ừ ự ế ướ ổ ấ khâu sau đ oc kh u tr  thu  đã n p khâu tr ệ ố c thông qua h  th ng s  sách k ế

ứ ừ ầ ủ ứ ơ toán, hoá đ n ch ng t đ y đ . Không có hình th c khoán thu [30]..

ỷ ậ ế ế ị * K  lu t thu : Thu  GTGT hoàn toàn thu theo kê khai. Quá ngày quy đ nh

ộ ờ ẽ ị ế ầ ạ ạ ị ơ ở c  s  không n p t ổ    khai thu  GTGT s  b  ph t. 15 ngày đ u b  ph t 2% trên t ng

ả ộ ế ừ ố ề ế ạ ổ ị ố s  thu  ph i n p, t ả ộ    trên 15 ngày b  ph t 5% trên t ng s  ti n thu  ph i n p,

ứ ế ế ậ ầ ấ ạ ấ ơ m c ph t th p nh t là 50 SEK. N u ch m quá 3 đ n 4 tu n, c  quan thúe s ẽ

ồ ơ ể ơ ưỡ chuy n h  s  sang c  quan c ế ng ch  thu ế[30].

ế ị ở ­  Thu  giá tr  gia tăng Indonesia

ướ ấ ươ ế ự Tr ụ c năm 1983, Indonesia áp d ng thu  Bán hàng, tính ch t t ng t nh ư

ế ế ướ thu  Doanh thu ở ướ   n c ta. Đ n năm 1983 Nhà n ạ   c Indonesia đã ban hành đ o

ế ư ộ ổ ư ủ ụ ế ậ ộ ả lu t thu  GTGT. Nh ng do trình đ  qu n lý c a cán b  T ng c c thu  ch a cao

40

ứ ủ ậ ườ ộ ế ề ế ạ ạ và nh n th c c a ng ậ   ế i n p thu  còn nhi u h n ch ,nên đ n năm 1985 đ o lu t

ệ ự ế ể ả ả ớ ợ ớ thu  GTGT m i có hi u l c thi hành. Đ  phù h p v i kh  năng qu n lý cu ả

ụ ủ ứ ế ậ ổ ườ ộ ướ T ng c c thu  và nh n th c c a ng ế i n p thu , Nhà n c Indonesia có k ế

ổ ứ ự ừ ế ệ ậ ướ ụ ể ư ạ ho ch t ch c th c hi n lu t thu  GTGT theo t ng b c c  th  nh  sau:

ố ớ ừ ụ ế ỉ ươ ấ ­ T  năm 1985 đ n năm 1988: ch  áp d ng đ i v i ng i cung c p hàng hoá

ụ ẩ ạ ả ấ ổ ị ả   ậ (các DN s n xu t hàng hoá, d ch v , nh p kh u) và các T ng đ i lý bao tiêu s n

ẩ ụ ị ph m, d ch v .

ố ớ ụ ừ ế ạ ­ T  năm 1989 đ n năm 1991: Áp d ng thêm đ i v i Đ i lý bán buôn.

ế ấ ả ừ ử ụ ế ộ ­ T  năm 1992: ti n hành áp d ng r ng rãi đ n t t c  các c a hàng bán l ẻ

ườ và ng i tiêu dùng.

ơ ả ủ ế ộ ở N i dung c  b n c a thu  GTGT Indonesia:

ố ượ ế ị * Đ i t ế ng ch u thu  và cách tính thu :

ế ở ố ớ ấ ả ạ ộ ả ­ Thu  GTGT Indonesia thu đ i v i t ấ ư   t c  các ho t đ ng s n xu t, l u

ị ụ thông hàng hoá và d ch v .

ế ấ ế ớ ộ ế ­ Cách tính thu : Doanh thu tính thu  nhân (X) v i thu  su t. Khi n p thu ế

ừ ố ộ ở ế ấ ướ ế ứ ừ ợ ứ ượ đ c kh u tr  s  thu  đã n p khâu tr c n u có ch ng t h p pháp. Ch ng t ừ

ộ ở ừ ế ể ấ ướ ế ộ ợ h p pháp đ  kh u tr  thu  đã n p khâu tr c là các biên lai n p thu  đã đ ượ   c

ệ ặ ư ngang hàng ho c b u đi n hành t ự[40].

ế ả ộ ồ + Doanh thu tính thu  là toàn b  doanh thu bán hàng (bao g m c  thu ế

GTGT).

ế ế ấ ở ế + Thu  su t: Thu  GTGT Indonesia có 2 thu  suát 0% và 10% (0%: áp

ố ớ ấ ả ố ớ ụ ấ ị ẩ ụ d ng đ i v i hàng xu t kh u, 10%: áp d ng đ i v i t t c  các hàng hoá, d ch v ụ

ư ế ặ ượ ỉ khác). Riêng các m t hàng xa x  nh : ô tô, vô tuy n, radio, bia, r u ngoài thu ế

ế ấ ứ ế ả ớ ị GTGT còn ph i ch u thu  hàng hoá v i m c thu  su t 35%.

ố ượ ế ế ề ắ ị ở Đ i t ng không ch u thu  GTGT: V  nguyên t c thu  GTGT Indonesia

ố ớ ụ không áp d ng đ i v i:

ụ ể ệ ạ ấ ố ­ Hàng hoá không nhìn th y (Không có hình d ng c  th ): Đi n, khí đ t.

ế ế ư ệ ẩ ả ươ ả ­ Hàng hoá là s n ph m nông nghi p ch a qua ch  bi n: cá t i, hoa qu ....

41

ố ượ ụ ộ ị ụ ế ộ ị Các d ch v  sau đây không thu c đ i t ng n p thu  GTGT: D ch v  tìm

ế ế ị ụ ư ụ ế ệ ộ ị ầ ki m d u khí, y t , d ch v  xã h i; d ch v  liên quan đ n b u đi n, hàng không,

ụ ụ ụ ị ị tôn giáo, giáo d c; d ch v  sân kháu không mang tính kinh doanh; d ch v  đài phát

ậ ả ườ ế ườ ạ ả ể thanh và vô tuy n; v n t i đ ộ ng b  và đ ng bi n; v n t ố   i hàng không qu c

ụ ế ị t ; d ch v  khách s n ạ [40].

ố ướ ỏ ộ ả Các h  kinh doanh nh , có doanh s  d ự   i 60.000USD/năm không ph i th c

ế ệ ộ hi n n p thu  GTGT.

ố ượ ườ ụ ấ ị ườ * Đ i t ộ ng n p thu ế: Ng i cung c p hàng hoá, d ch v  (ng i bán hàng)

ệ ế ạ ọ ướ ườ ườ có trách nhi m n p thu  GTGT vào kho b c Nhà n c. Tr ợ ng h p ng ậ   i nh n

ụ ườ ướ ườ ị hàng hoá, d ch v  (ng i mua hàng) là DN Nhà n c thì ng ả   i mua hàng ph i

ợ ườ ả ườ ế ộ n p thu  GTGT. Ở ườ  tr ng h p này ng i mua hàng chi tr  cho ng i bán hàng,

ế ườ ế ầ giá mua hàng không có thu , ng i mua hàng gi ữ ạ  l ả ộ   i ph n thu  GTGT ph i n p

ạ ướ ể ộ đ  n p vào kho b c Nhà n c.

ộ * Kê khai n p thu ế:

ứ ủ ủ ế ế ậ ộ ị ­ Đăng ký n p thu : Các ch  DN căn c  quy đ nh c a Lu t thu  GTGT,

ộ ố ượ ả ế ơ ế ệ ế ộ ế n u thu c đ i t ộ   ng n p thu  GTGT ph i đ n c  quan thu  huy n đăng ký n p

thu .ế

ỳ ộ ế ế ế ộ ườ ộ ế ế ị ­ N p thu : Đ n đ nh k  n p thu , ng ặ   i n p thu  đ n ngân hàng ho c

ặ ư ệ ậ ế ế ệ ộ ư b u đi n l p biên lai thu thu  và n p thu  cho ngân hàng ho c b u đi n. Ngân

ặ ư ệ ẽ ế ộ ạ ể ố hàng ho c b u đi n s  chuy n s  thu  n p cho kho b c Nhà n ướ [40]. c

ế ế ế ế ế ỳ ườ ộ ế ả ­ Quy t toán thu : đ n k  quy t toán thu , ng i n p thu  ph i làm báo

ế ử ơ ả ộ ế ế ế ố ố cáo quy t toán thu  g i c  quan thu , trong đó nêu rõ: s  thu  ph i n p, s  thu ế

ả ộ ế ặ ộ ộ ố ả   ế đã n p (kèm theo các biên lai n p thu ), s  thu  còn ph i n p ho c thoái tr .

ả ằ ừ ứ ề ế ặ ả ấ ả N u là thoái tr  thì ghi rõ hình th c thoái tr  (tr  b ng ti n m t, c n tr  vào s ố

ả ộ ủ ỳ ặ ủ ế ộ ướ thu  ph i n p c a k  sau ho c  ng h  Nhà n c....)

ế ộ ổ ự ế ệ ở ơ * Th c hi n ch  đ  s  sách k  toán và hoá đ n ơ : Indonesia, hoá đ n bán

ự ự ề ệ ế ả ổ hàng do các DN t phát hành. Các DN th c hi n thu  GTGT đ u ph i có s  sách

ủ ầ ỏ ướ ế k  toán rõ ràng, đ y đ . Riêng các DN nh  có doanh thu d i 60.000 USD/ năm

ỉ ầ ổ thì ch  c n theo dõi s  doanh thu bán hàng.

42

ệ ừ ệ ụ ữ ọ ế ở ướ Nh ng bài h c kinh nghi m t vi c áp d ng thu  GTGT các n c.

ự ặ ệ ị ề ề ế ộ ệ ề ớ M c dù có s  khác bi t khá l n v  ch  đ  chính tr , v  đi u ki n, hoàn

ứ ề ư ế ả ộ ộ ả c nh kinh t ­ xã h i, văn hoá và trình đ  qu n lý.... nh ng qua nghiên c u v  xây

ế ậ ở ướ ộ ố ể ệ ọ ự d ng Lu t thu  GTGT các n c có th  rút ra m t s  bài h c kinh nghi m cho

ệ ư Vi t Nam nh  sau:

ứ ệ ấ ế ế ự ế ậ ậ ộ Th  nh t: Vi c thi t k , xây d ng m t Lu t thu  nói chung và Lu t thu ế

ệ ệ ề ể ả ặ ợ ớ ế GTGT nói riêng ngoài vi c ph i phù h p v i đi u ki n, đ c đi m kinh t ộ   , xã h i

ớ ặ ỗ ướ ủ ể ề ả ợ ố ồ còn ph i phù h p v i đ c đi m, truy n th ng văn hoá c a m i n ờ   c, đ ng th i

ệ ươ ế ả ố ớ ướ ph i tính đ n m i quan h  t ng quan v i các n ự c trong khu v c và trên th  gi ế ớ   i

ệ ạ ắ ủ ề trong đi u ki n c nh tranh gay g t c a kinh t ế ị ườ  th  tr ể ng đ  có đ ượ ợ c l ổ   i ích t ng

ể ủ ố th  c a qu c gia.

ụ ừ ứ ể ệ ướ ế Th  hai: Vi c áp d ng thu  GTGT có th  chia ra t ng b ớ   ợ c phù h p v i

ề ế ả ộ ộ ệ đi u ki n kinh t , xã h i và trình đ  qu n lý.

ệ ơ ả ủ ứ ề ậ ằ ị Th  ba: Tính công b ng trong các quy đ nh c a Lu t là đi u ki n c  b n đ ể

ự ủ ượ ẽ ả ạ ượ đ t đ ủ c tính tuân th . Khi tính t tuân th  đ c nâng cao s  làm gi m đáng k ể

ư ậ ở ộ ả ề ệ ế ạ chi phí hành chính thu . Nh  v y m t khía c nh nào đó (xét hi u qu  v  chi

ậ ẽ ủ ế ằ ị phí hành chính thu ) thì tính công b ng trong các quy đ nh c a Lu t s  làm tăng

ệ ế ả ủ ắ hi u qu  c a s c thu .

ứ ư ả ự ủ ọ Th  t ả : B o đ m tính t tuân th  có ý nghĩa quan tr ng trong công tác hành

ể ượ ề ị ế ế chính thu . Đ  có đ c đi u đó, ngoài các quy đ nh rõ ràng, chi ti ằ   t và công b ng

ủ ố ượ ệ ự ộ ự ệ ề v  trách nhi m c a đ i t ế ng n p thu  trong vi c t kê khai, t tính và t ự ộ    n p

ử ế ế ạ ậ ả ộ ườ thu  thì Lu t ph i có ch  tài x  ph t m t cách nghiêm minh các tr ợ ng h p vi

ph mạ [30].

ề ỹ ữ ứ ề ậ ấ ọ ệ Th  năm: Nh ng bài h c kinh nghi m v  các v n đ  k  thu t trong thi ế   t

ậ ự ế k  xây d ng Lu t.

ề ề ề ế ậ ạ ỉ ỉ ­ V  ph m vi đi u ch nh: Lu t thu  GTGT nên đi u ch nh đ i v i t ố ớ ấ ả t c

ấ ư ạ ộ ứ ụ ả ị các ho t đ ng s n xu t, l u thông hàng hoá và cung  ng d ch v , không phân

43

ệ ả ấ ướ ạ ẩ ừ ữ bi t hàng s n xu t trong n ậ c hay hàng nh p kh u (lo i tr nh ng hàng hoá,

ụ ướ ầ ư ế ị d ch v  mà Nhà n c c n  u đãi và khuy n khích).

ố ượ ế ộ ấ ả ổ ụ ứ ­ Đ i t ng n p thu : là t t c  các t ch c, cá nhân có tiêu th  hàng hoá

ặ ị ụ ấ ho c cung c p d ch v .

ư ế ­ Cách tính thu : là doanh thu bán hàng (tính trên giá bán ch a có thu ế

ế ấ ả ộ ế ớ ượ ế ấ GTGT) nhân (X)v i thu  su t. Khi tính thu  ph i n p đ ừ ố c kh u tr  s  thu  đã

ướ ế ầ ế ầ ỏ ơ ế ố ượ ả ộ ở n p khâu tr c. N u s  thu  đ u ra nh  h n thu  đ u vào đ c gi ế   i quy t

ả ộ ủ ỳ ế ừ ế ặ ấ ố ướ ằ b ng cách: C n tr  vào s  thu  ph i n p c a k  ti p theo, ho c Nhà n c hoàn

ả ạ ặ ủ ộ ướ tr  l i, ho c  ng h  cho Nhà n c.

ế ấ ộ ắ ế ế ề ậ ­ V  thu  su t: Thu  GTGT là m t s c thu  có tính trung l p, không phân

ệ ứ ổ ứ ụ ạ ộ bi ề t ngành ngh , hình th c t ch c kinh doanh, ph m vi áp d ng r ng. Do đó nên

ế ấ ể ả ễ ự ự ứ ệ ả ả ơ ố   xây d ng ít m c thu  su t đ  đ m b o tính đ n gi n, d  th c hi n. Theo th ng

ỹ ề ệ ủ ế ướ kê c a qu  ti n t IMF, tính đ n tháng 10/1994, trong 100 n ụ c áp d ng thu ế

ế ấ ộ ướ ứ ỉ GTGT (không tính m c thu  su t 0%) thì ch  có m t n ứ   c là Colombia có 5 m c

ế ấ ướ ử ụ ế ấ ứ ướ ạ ử ụ ố thu  su t và 5 n c s  d ng 4 m c thu  su t, các n c còn l i s  d ng s  thu ế

ộ ố ướ ấ ơ ư ầ su t ít h n 4. M t s  n ụ   c nh  Achentina, Ph n Lan, Indonesia....khi  áp d ng

ế ấ ử ụ ứ ư ế ả ặ ộ ự ề   thu  GTGT s  d ng m t ho c hai m c thu  su t nh ng sau này ph i có s  đi u

ụ ể ụ ứ ư ớ ộ ỉ ỉ ế ấ   ch nh tăng lên. C  th  nh  Indonesia khi m i áp d ng ch  có m t m c thu  su t

ế ấ ử ụ ư ứ ế ế là 10%, nh ng tính đ n tháng 3/1999 đã s  d ng đ n 4 m c thu  su t: 5%, 10%,

ế ở ổ ướ ươ ố ấ 20% và 35%. Theo t ng k t ố  đa s  các n c thì ph ng pháp t t nh t là áp

ế ấ ế ấ ứ ề ầ ả   ụ d ng nhi u thu  su t (không quá 5 m c thu  su t) lúc ban đ u và sau đó gi m

d nầ [40].

ề ế ệ ế ộ ộ ị ­ V  kê khai, tính và n p thu : Vi c kê khai, tính và n p thu  nên quy đ nh

ố ượ ế ự ự ư ế ớ ả ệ ả ả ộ ớ cho đ i t ng n p thu  t th c hi n, có nh  th  m i b o đ m g m b t chi phí

ể ự ế ế ầ ơ ị ắ   ệ hành chính thu . Tuy nhiên đ  th c hi n c  ch  này, c n có các quy đ nh b t

ử ạ ộ ồ ờ ả ổ ứ ự ệ bu c, x  lý nghiêm các vi ph m và đ ng th i có gi i pháp t ch c th c hi n trên

ự ơ ở ề c  s  đ  cao tính t ủ  tuân th .

44

1.7.2 Ở ệ   Vi t Nam

ế ộ ừ ủ ự ể ệ T  tháng 9 – 1993, chính ph  đã cho phép th c hi n thí đi m ch  đ  thu ế

ấ ự ế ở ệ ộ doanh thu có kh u tr ừ ươ  t ng t thu  GTGT ố  11 xí nghi p qu c doanh thu c 3

ấ ườ ệ ả ứ ệ ngành d t, s n xu t đ ng, xi măng. Qua đó rút kinh nghi m nghiên c u xây

ự ậ ế ế ọ ờ ố ộ   ự d ng d  lu t thu  GTGT thay cho thu  doanh thu. Trong th i gian h p qu c h i

ổ ể ậ ộ ố ứ ả ậ ầ ố ộ ọ   khoá IX l n th  11, qu c h i đã dành m t s  bu i đ  t p trung th o lu n m i

ạ ớ ự ế ể ề ầ ạ ậ khía c nh liên quan t i d  án lu t này. H u h t các đ i bi u đ u tán thành là

ệ ề ế ế ế ậ ồ đi u ki n ban hành lu t thu  GTGT thay th  cho thu  doanh thu đã chín mu i. Ý

ể ệ ụ ủ ụ ệ ắ ậ ắ   nghĩa c a Lu t cũng th  hi n rõ trong m c tiêu:  kh c ph c vi c thu trùng l p

ế ả ả ố ộ ả ủ c a thu  doanh thu, đ m b o không gi m, đ ng viên s  thu cho ngân sách nhà

ế ớ ườ ế ạ ướ n c so v i thu  doanh thu; tăng c ầ   ng công tác h ch toán k  toán; góp ph n

ệ ố ệ ớ hoàn thi n h  th ng chính sách thu ế ở ướ  n ợ c ta phù h p v i kinh t ế ị ườ  th  tr ng.

ứ ụ ế ậ Lu t thu  GTGT chính th c áp d ng vào ngày 1/1/ 1999.

Ề Ệ Ổ Ứ Ả Ả 1.8 T NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C U V  HI U QU  QU N LÝ

Ế Ị THU  GIÁ TR  GIA TĂNG

ộ ấ ề ượ ế ệ ả ả ề Hi u qu  qu n lý thu  là m t v n đ  đ ả c nhi u nhà qu n lý quan tâm

ệ ố ế ủ ấ ị ể ẩ ố ộ ở b i nó là tiêu chu n đ  đánh giá h  th ng thu  c a m t qu c gia nh t đ nh. H ệ

ế ả ố ượ ủ ữ ụ ướ ặ ả th ng thu  ph i ph n ánh đ c nh ng m c tiêu c a Nhà n c đ t ra. Chính vì

ộ ệ ố ế ượ ữ ứ ệ ể ậ v y, vi c tìm ra nh ng tiêu th c chung đ  đánh giá m t h  th ng thu  đ c coi

ự ệ ệ ễ ệ ả ả ả ả là tích c c hay hi u qu  không ph i là vi c d  dàng. Đánh giá hi u qu  qu n lý

ư ế ớ ặ ử ụ ể ế ợ ỉ ủ   thu  GTGT nh  th  nào? S  d ng các ch  tiêu nào là phù h p v i đ c đi m c a

ể ổ ế ế ế ố ượ ấ ớ ớ thu  GTGT? Làm th  nào đ  t ng s  thu  GTGT thu đ c là l n nh t v i chi

ổ ứ ấ ấ phí t ế  ch c thu thu  là th p nh t?

ệ ế ả ị ỉ ừ   Trong bài "Nâng cao hi u qu  công tác thu thu  trên đ a bàn t nh Th a

ủ ọ ơ ế ủ ế ỳ Thiên Huế" c a Ths. Hu nh Ng c S n có nêu: “H ả ệ i u qu  kinh t ả    c a thu  ph i

ả ộ ố ự ủ ữ ể ượ đ c xem xét trên hai góc đ : gi m t ộ i thi u nh ng tác đ ng tiêu c c c a thu ế

ồ ự ố ạ ượ ổ ả ướ ệ ộ trong phân b  ngu n l c v n đã đ t đ c hi u qu  d i tác đ ng c a l c l ủ ự ượ   ng

ị ườ ườ ế ố ớ ồ ự ủ ổ th  tr ng; tăng c ư ạ   ệ ng vai trò c a thu  đ i v i vi c phân b  ngu n l c ch a đ t

45

ế ể ệ ả ủ ế ệ ệ ả ượ ượ đ c hi u qu . Tính hi u qu  c a thu thu  th  hi n: thu  thu đ ấ   ề c nhi u nh t

ế ủ ơ ế ủ ơ ở ự ế trên c  s  chi phí tr c ti p c a c  quan thu  và chi phí gián ti p c a ng ườ ộ   i n p

ế ấ ấ thu  là th p nh t.”

ữ ừ ậ ậ ả ề ộ ố ả ấ T  nh ng l p lu n trên tác gi đ  xu t m t s  gi ằ i pháp nh m nâng cao

ế ệ ả ả ố hi u qu  qu n lý thu  GTGT các DN ngoài qu c doanh là:

ướ ế ụ ệ ế ­ Nhà n c ti p t c hoàn thi n chính sách thu  GTGT.

ườ ứ ả ơ ừ ­ Tăng c ng công tác qu n lý hoá đ n ch ng t .

ử ổ ừ ề ế ấ ị ­ S a đ i các quy đ nh v  kh u tr , hoàn thu  GTGT.

ử ổ ậ ế ậ ổ ­ S a đ i, b  sung Lu t DN, lu t k  toán.

ườ ọ ậ ệ ấ ậ ổ ­ Tăng c ng công tác t p hu n, h c t p trao đ i kinh nghi m cho CBCC

thu .ế

ố ượ ả ẩ ạ ế ả ộ ­ Đ y m nh công tác qu n lý đ i t ng n p thu , qu n lý đăng ký kê khai

thuế

ườ ệ ể ằ ạ ­ Tăng c ng công tác thanh tra, ki m tra các doanh nghi p nh m h n ch ế

ấ ạ ế tình tr ng th t thu thu

ỗ ợ ố ượ ề ề ạ ẩ ế ­ Đ y m nh công tác tuy n truy n, h  tr  đ i t ộ ng n p thu

ệ ả ạ ẩ ộ ộ ủ ộ   ­ Đ y m nh vi c nâng cao trình đ  qu n lý, trình đ  chuyên môn c a đ i

ngũ làm công tác thuế

ế ị ỉ ườ ạ ọ ế ế ừ Trên đ a bàn t nh Th a Thiên Hu  và tr ng đ i h c kinh t Hu  cũng đã có

ộ ả ề ệ ứ ư ế ấ ả m t vài tác gi ậ   ả  nghiên c u v n đ  hi u qu  qu n lý thu . Nh  Th.s Hoàng L p,

ớ ề ệ ả ọ ị Cao h c Khoá 7 chuyên ngành qu n tr  kinh doanh  v i đ  tài: “ Nâng cao hi u qu ả

ế ể ề ể ế ệ ả ả ỉ ị ộ qu n lý thu  đ  phát tri n kinh t ­xã h i trên đ a bàn Huy n Qu ng Đi n T nh

ừ ế ề ườ ố ớ ế “Tăng c ng công tác thu thu  GTGT đ i v i DN ngoài Th a Thiên Hu ”, đ  tài:

ố ạ ớ ỉ ả ủ ả ặ qu c doanh t i thành ph  Đ ng ố ồ  H i T nh Qu ng Bình ” c a tác gi ả  Đ ng B o Lâm,

ườ ế ế ậ ả ị “Tăng c ng qu n lý thu thu  Giá tr  gia tăng và thu  Thu nh p doanh ề đ  tài:

ả ệ ệ ả ị ỉ ủ nghi p   trên đ a bàn huy n Qu ng Tr ch, ả ươ   ng Tr ạ   t nh Qu ng Bình ”  c a tác gi

ắ ố Qu c Th ng.

46

Tóm l

ề ấ   i, trong th i gian qua đã có nhi u công trình khoa h c nghiên c u v  v n

ề ấ

ư

ế

ế

ề đ  thu  GTGT và thu  TNDN. Tuy nhiên ch a có công trình nào nghiên c u v  v n đ

ế

nâng cao hi u qu  qu n lý thu  GTGT các doanh nghi p ngoài qu c doanh trên đ a bàn

ạ ỹ

ế ề

ế

ự thành ph  Hu . Vì th  đ  tài mà chúng tôi l a ch n làm lu n văn th c s  khoa h c kinh

ộ ậ

ư ượ

ố ở ấ ỳ

ế t

là công trình đ c l p, ch a đ

c ai công b

b t k  đâu.

ƯƠ Ắ TÓM T T CH NG 1

ươ ả ế ơ ả ữ ề ề ế ế ấ Ch ng I  đã gi i quy t nh ng v n  đ  lý thuy t c  b n v  thu , thu ế

ủ ể ế ả ố ặ GTGT, công tác qu n lý thu  GTGT; Đ c đi m c a các DN ngoài qu c doanh có

ủ ế ệ ế ả ổ ộ   ế liên quan đ n công tác qu n lý thu thu  GTGT; T ng k t kinh nghi m c a m t

ế ớ ở ướ ề ế ả ố ướ s  n c trên th  gi i và trong n ồ   c v  công tác qu n lý thu thu  GTGT đ ng

ệ ọ ờ ệ ừ ế th i rút ra bài h c kinh nghi m cho Vi t Nam nói chung và Th a Thiên Hu  nói

riêng.

ơ ở ế ề ệ ể ả ả Đ  có c  s  đánh giá hi u qu  công tác qu n lý thu thu  GTGT, đ  tài đã

ượ ệ ố ứ ỉ ươ ự xây d ng đ c h  th ng các ch  tiêu nghiên c u và ph ứ   ng pháp nghiên c u.

ứ ủ ề ọ ổ Ngoài ra đ  tài cũng đánh giá t ng quan tình hình nghiên c u c a các h c gi ả

ướ ề ấ ế ề ế ả ả trong n c v  v n đ  qu n lý thu  nói chung và qu n lý thu  GTGT nói riêng.

ƯƠ

CH

NG 2: TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ THU

Ố   THU  GTGT CÁC DOANH NGHI P NGOÀI QU C

Ố DOANH C A CHI C C THU  THÀNH PH

Ơ Ả Ộ Ố Ủ Ề Ế 2.1 M T VÀI NÉT V  TÌNH HÌNH C  B N C A THÀNH PH  HU

ệ ự ề 2.1.1 Đi u ki n t nhiên

47

ế ằ ở ố ủ ỉ ừ ế ắ Thành ph  Hu  n m trung tâm c a t nh Th a Thiên Hu , phía B c giáp

ươ ươ ệ ệ ệ ỷ huy n H ng Trà, phía Nam giáp huy n H ng Thu , phía Đông giáp huy n Phú

2.  nhiên là 68 km

ệ ướ ớ ự Vang, phía Tây giáp huy n A L ệ i, v i di n tích t

ạ ộ ị ắ   To  đ  đ a lý: 107o31‘45‘‘­107o38' kinh Ðông và 16o30'‘45‘‘­16o24' vĩ B c.

ế ằ ở ị ủ ấ ướ ủ ụ ắ ố Thành ph  Hu  n m v  trí trung tâm c a đ t n c, trên tr c B c ­ Nam c a các

ườ ộ ườ ườ ườ ể ế ầ ế tuy n đ ng b , đ ắ ng s t, đ ng hàng không và đ ng bi n, g n tuy n hành

ủ ế ườ ề ộ lang Đông ­ Tây c a tuy n đ ng xuyên Á. C ắ   ách Hà N i 675 km v  phía B c,

ố ồ ề ằ cách Thành ph  H  Chí Minh 1.060 km v  phía Nam, n m trong vùng kinh t ế

ề ể ớ ọ ế ư ể tr ng đi m mi n Trung v i các trung tâm kinh t đang phát tri n nhanh nh  khu

ế ể ế ươ ẵ ạ ố khuy n khích phát tri n kinh t ­ th ng m i Chân Mây, Thành ph  Đà N ng, khu

ế ở ệ ố ệ ấ kinh t ậ    m  Chu Lai, khu công nghi p Dung Qu t..., có h  th ng giao thông thu n

ố ồ ề ỉ ủ ớ ộ ợ ế ố ễ l i k t n i d  dàng v i Th  đô Hà N i, Thành ph  H  Chí Minh và nhi u t nh,

ả ướ thành khác trong c  n c.

ệ ự ề ậ ợ ủ ề ạ Đi u ki n t ố  nhiên c a thành ph  đã t o nhi u thu n l i cho các doanh

ệ ả ể ấ nghi p s n xu t, kinh doanh  hình thành và phát tri n.

ể ặ ế 2.1.2 Đ c đi m kinh t ộ  ­ xã h i

ể ế ủ ố ­ Tình hình phát tri n kinh t c a Thành ph

ữ ế ừ ố ưở Trong nh ng năm qua, kinh t thành ph  không ng ng tăng tr ng cao, c ơ

ế ướ ầ ế ể ộ ấ c u kinh t ể  phát tri n đúng h ng, các thành ph n kinh t phát tri n năng đ ng,

ầ ư ế ạ ụ ươ ố ị ị thu hút đ u t , phát huy th  m nh thành ph  văn hoá­du l ch d ch v ­th ạ   ng m i

ủ ệ ệ ể ­ công nghi p ti u th  công nghi p (CN­TTCN).

ộ ố ỉ ả ế ủ ố ạ B ng  2.1: M t s  ch  tiêu kinh t c a thành ph  giai đo n 2005­2008

ơ ị ệ ồ Đ n v  tính: tri u đ ng

Năm Năm Năm Năm ỉ Ch  tiêu So sánh (08/05) % (+/­) 2005 2006 2007 2008

48

ấ ị ả Giá tr  s n xu t 1.534.44 1.762.67 2.017.83 2.361.74 827.299 153.

ế CN ự Khu v c kinh t 8 1.512.65 6 1.734.28 9 1.980.53 7 2.320.34 807.691 9 153.

cướ

trong n Nhà n cướ 0 857.915 6 949.041 6 1.061.80 1 1.189.21 331.301 4 138.

ể 18.044 20.516 0 25.953 6 31.599 13.555 T p thậ 6 175.

ư T  nhân 58.100 76.687 95.239 128.824 70.724 1 221.

ỗ ợ H n h p 228.587 284.178 335.763 462.928 234.341 7 202.

Cá thể 349.734 403.864 461.781 507.774 158.040 5 145.

ự ố Khu v c có v n 21.838 28.390 37.303 41.406 19.568 1 189.

c ngoài ấ ầ ư ướ  n đ u t ị ả Giá tr  s n xu t 92.114 101.546 114.519 143.340 51.226 6 155.

ế NN ự Khu v c kinh t 92.114 101.546 114.519 143.340 51.226 6 155.

cướ

ự ố ­1.860 ­4.944 ­ ­ 58.030 ­ 6 81.6 47.9 ­ ­ 180 ­ trong n cướ Nhà n T p thậ ể ư T  nhân ợ ỗ H n h p Cá thể Khu v c có v n 10.135 9.502 ­ ­ 72.477 ­ 10.985 3.368 ­ ­ 87.193 ­ 12.336 5.230 ­ ­ 96.953 ­ 8.275 4.558 ­ ­ 130.507 ­

ẻ ầ ư ướ  n đ u t ứ ổ T ng m c bán l c ngoài 3.041.52 3.864.50 4.678.60 6.384.60 3.343.08 187.

hàng hoá Doanh thu du l chị 0 373.560 0 493.800 0 591.500 0 791.300 0 417.740 7 211.

8

ố ế ố (Ngu nồ :Niên giám th ng kê thành ph  Hu  năm 2008)

49

ầ ư ể ạ ượ Đ u t phát tri n CN­TTCN t o đ ứ   ứ ạ c hàng hoá có s c c nh tranh đáp  ng

ầ ướ ố ộ ầ ẩ ấ ưở ị ả nhu c u trong n c và góp ph n xu t kh u; t c đ  tăng tr ấ   ng cao, giá tr  s n xu t

ệ ơ ị ướ ể ố ộ công nghi p trên đ a bàn năm sau cao h n năm tr c, t c đ  phát tri n bình quân

ứ ệ ớ ồ năm 2008 so v i năm 2005 tăng 53,9% t c là tăng 827.299 tri u đ ng. Trong đó khu

ớ ố ộ ạ ươ ứ ự v c kinh t ế ư  t nhân tăng khá m nh v i t c đ  tăng 121,7% t ng  ng tăng 70.724

ầ ư ướ ự ệ ố ồ tri u đ ng. Khu v c có v n đ u t n ệ   ứ c ngoài tăng 89,6% t c là tăng 19.568 tri u

đ ng.ồ

ị ả ệ ấ ớ Giá tr  s n xu t nông nghi p tăng năm 2008 so v i năm 2005 là 55,6%,

ệ ồ ươ ứ t ng  ng tăng 51.226 tri u đ ng.

ươ ạ ộ ể ạ Th ớ   ng m i phát tri n khá phong phú: ho t đ ng có qui mô ngày càng l n,

ạ ộ ượ ở ộ ị ườ ươ các ho t đ ng bán buôn có quy mô ngày càng đ c m  r ng, th  tr ng v n xa,

ẻ ừ ớ ứ ổ t ng m c bán l hàng hoá tăng nhanh qua t ng năm. Năm 2008 tăng so v i năm

ỷ ồ ớ 2005 là 3.343 t đ ng tăng 87,7% so v i năm 2005.

ầ ư ủ ầ ị ế Ngành du l ch đã thu hút đ u t c a các thành ph n kinh t nên có b ướ   c

ấ ượ ể ố ạ ạ ị phát tri n nhanh, ch t l ng t t và đa d ng. Doanh thu du l ch 2008 đ t 791,3 t ỷ

ệ ớ ồ ớ   ồ đ ng, tăng so v i năm 2005 là 417.740 tri u đ ng, tăng bình quân 111,8% so v i

năm 2005.

ơ ở ế ­ Tình hình phát tri n ể c  s  kinh doanh ị  trên đ a bàn thành ph  Huố

ố ọ ủ ự ề ề ể ề ế Hu  là thành ph  tr ng đi m c a khu v c mi n trung có nhi u ti m năng

ờ ơ ữ ụ ể ệ ế ị ể đ  phát tri n công nghi p, d ch v . Trong nh ng năm qua nh  c  ch  thông

ầ ư ỏ ố ề ố thoáng nên thành ph  đã thu hút nhi u nhà đ u t b  v n kinh doanh. Nên s ố

ượ l ng các DN tăng lên nhanh chóng.

ố ơ ở ả ươ ạ ạ ị B ng 2.2 S  c  s  kinh doanh th ng m i, du l ch và khách s n nhà hàng

ạ ị ố trên đ a bàn thành ph  giai đo n 2005­2008

ơ ị ơ ở Đ n v  tính:  c  s

So sánh (08/05) ỉ Ch  tiêu Năm  2005 Năm  2006 Năm  2007 Năm  2008 (+/­) (%)

16.044 18.423 20.498 21.006 4.965 130.9 ướ c

ự Khu   v c   kinh ế  trong n t cướ Nhà n T p thậ ể ư T  nhân 32 2 554 32 2 600 30 2 649 31 1 730 ­1 ­1 176 96.9 50 131.8

50

15.448 8 17.718 8 19.809 8 20.236 8 4.788 ­ 131 ­

2 3 3 3 1 150

Cá thể ợ ỗ H n h p ự   Khu   v c   kinh ố ầ   ế t   có   v n   đ u ư ướ c ngoài t  n ố T ng sổ 16.046 18.426 130.9

20.501 ố 4.963 ế ố (Ngu n :ồ  Niên giám th ng kê 21.009  thành ph  Hu  năm 2008)

ờ ự ủ ể ố ổ Nh  s  phát tri n nhanh chóng c a các DN ngoài qu c doanh mà t ng thu

ộ ổ ị ngân sách trên đ a bàn tăng lên m t cách nhanh chóng. Năm 2005 t ng thu ngân

ố ạ ỷ ồ ế ạ ố sách trên toàn thành ph  đ t 745 t đ ng, đ n năm 2008 s  thu đ t 1.191,71 t ỷ

ứ ươ ứ ỷ ồ ổ ồ đ ng t c là tăng 60% t ng  ng tăng 446,71 t đ ng. Trong t ng thu ngân sách ,

ủ ế ấ ố ố ộ ế   ố thu thu  ngoài qu c doanh c a thành ph  có t c đ  tăng cao nh t 80% và chi m

ổ 7,7% trên t ng thu ngân sách toàn Thành ph  ( ). ả ố B ng 2.3

ủ ố ả ạ ỉ B ng 2.3: Ch  tiêu tài chính c a thành ph  giai đo n 2005­2008

ơ ị ệ ồ Đ n v  tính: tri u đ ng

Năm Năm Năm Năm ỉ Ch  tiêu So sánh (08/05) (%) (+/­) 2005 2006 2007 2008

Ổ I. T NG THU

ổ ị   1.T ng thu trên đ a 446.710 160

phí

ợ ấ ừ bàn ­ Trong đó: TP Hu  thuế ế + Thu  ngoài QD ế ử ụ + Thu  s  d ng đ t NN ấ ế + Thu  nhà đ t ệ + Phí, l ấ ế + Thu  CQSDĐ t   c p   t 2.   Thu   tr NS 745.000 860.000 1.157.000 270.572 185.500 214.943 96.142 82.173 51.083 ­ ­ 171 5.755 5.500 5.293 3.450 3.500 5.419 7.055 7.000 7.033 102.200 95.216 97.560 1.191.710 308.702 92.000 252 9.390 6.825 16.256 160.798 123.202 166.4 180 40.917 81 147.4 4.097 177.4 1.406 125.9 231 9.223 63.238 164.8

15.980 2.782 26.492 3.400 24.350 4.120 90.751 8.784 74.771 567.9 6.002 315.7

trên 3. Thu k t dế ư 4. Thu khác ngân sách II. T NG CHI Chi trên đ a bàn Trong   đó:1.NS   Thành 614.392 749.558 190.400 269.995 899.469 252.254 1.034.390 421.381 419.998 168.4 230.981 221.3

ự ệ ế phố + Chi s  nghi p kinh t 26.240 62.069 71.379 59.366 33.126 226.2

51

ự +   Chi   s ệ   nghi p   giáo 57.666 62.882 75.458 138.328 80.662 239.8

ế ụ d c,Y T , văn hoá ả +   Chi   qu n   lý   hành 22.395 24.400 28.060 18.434 ­3.961 82.3

chính 2. Ngân sách xã 31.330 29.487 261.7

47.721 ố ế 36.029 18.234 ố (Ngu n :ồ  Niên giám th ng kê thành ph  Hu  năm 2008)

Ơ Ả Ộ Ủ Ụ Ề 2.2   M T   VÀI   NÉT   V   TÌNH   HÌNH   C   B N   C A   CHI   C C   THU Ế

Ế THÀNH PH  HUỐ

2.2.1 Quá trình hình thành

ủ ủ ự ệ ị ị ế   Th c hi n Ngh  đ nh 281/HĐBT ngày 07/08/1990 c a Chính ph , Quy t

ộ ưở ủ ộ ị đ nh 314TC/QĐ ngày 21/08/1990 c a B  tr ng B  tài chính ngày 01 tháng 10

ế ỉ ế ượ ụ ừ ơ ở ậ ậ năm 1990, C c thu  t nh Th a Thiên Hu  đ c thành l p trên c  s  sáp nh p ba

ụ ế ươ ệ ệ ổ ứ t ch c: Chi c c Thu  Công Th ế ng Nghi p, Phòng thu  Nông Nghi p và phòng

ổ ứ ủ ụ ầ ố ộ ồ thu Ngoài qu c doanh. T  ch c b  máy lúc đ u c a ngành g m 9 Chi c c thu ế

ệ ố huy n, thành ph  và 8 phòng.

ế ị ự ệ Tháng 01/2004, th c hi n Quy t đ nh 218/2003/QĐ – TTG ngày 28/10/2003

ủ ướ ế ị ủ ố ủ c a Th  t ng Chính ph  và Quy t đ nh s  189/2003/QĐ­BTC ngày 14/11/2003

ộ ộ ổ ứ ế ồ ế ỉ ụ ừ ủ c a B  Tài Chính, b  máy t ụ    ch c C c thu  t nh Th a Thiên Hu  g m 9 Chi c c

ế ệ ố thu  huy n, thành ph  và 10 phòng.

ờ ủ ụ ụ ừ ế ệ ớ ế ỉ Cùng v i vi c ra đ i c a C c thu  t nh Th a Thiên Hu , Chi c c thu ế

ệ ụ ạ ộ ế ứ ế ắ ố ộ ọ thành ph  Hu  n m m t vai trò h t s c quan tr ng trong ho t đ ng nghi p v , là

ệ ắ ủ ế ụ ự ệ ệ ạ ộ ị ế   ơ đ n v  ch  y u th c hi n nhi m v  thu n p ngân sách. Bên c nh vi c s p x p

ở ệ ố ổ ộ ế ườ ở ụ các phòng ụ  văn phòng C c, h  th ng t đ i thu  ph ng xã các Chi c c cũng

ứ ệ ả ầ ầ ả ả ọ ượ đ ệ   ố c ki n toàn, b o đ m tinh g n đ u m i, đáp  ng yêu c u qu n lý và nhi m

ớ ụ ủ v  c a ngành trong tình hình m i.

ơ ấ ổ ứ ộ ụ ố ế ế 2.2.2 C  c u t ch c b  máy Chi c c Thu  thành ph  Hu

ấ ừ ự ờ ỳ ả ủ ễ ầ Xu t phát t th c ti n khách quan và yêu c u c a th i k  c i cách hành

ự ắ ụ ế ế ạ ố ố   ế chính giai đo n 2005­2010, Chi c c thu  thành ph  Hu  đã có s  s p x p, b  trí

52

ạ ộ ệ ố ự ằ ứ ệ ơ ấ ổ ứ ộ c  c u t ch c b  máy ho t đ ng nh m th c hi n t ụ ủ   t ch c năng, nhi m v  c a

ế ị ụ ứ ủ ố ổ ế   mình. Căn c  Quy t đ nh s  729/QĐ –BTC ngày 18/06/2007 c a T ng C c thu ,

ơ ấ ổ ứ ủ ụ ế ế ố ồ ộ b  máy c  c u t ộ    ch c c a Chi c c thu  thành ph  Hu  năm 2008 g m 19 Đ i

ế ự ứ ế ệ ế ả ộ ộ thu , trong đó: 8 Đ i ch c năng, 11 Đ i thu  tr c ti p qu n lý thu, có nhi m v ụ

ế ượ ả ạ ố ượ ắ ấ qu n lý thu các lo i thu  đ ị c phân c p trên đ a bàn Thành ph  đ ế   c s p x p

Ụ T NG C C THU

C C THU

Ụ CHI C C THU

ư nh  sau:

Đ iộ Đ iộ Đ iộ Đ iộ Đ iộ Đ iộ Đ iộ Đ iộ

tuyên Nghiệ KK QL thuế H.chính kiể Q.lý

p v ­ụ KTT n  vàợ truyề liên ­ nhân m lệ

Dự và c nưỡ n hỗ ph ngườ ự s ­ tài tra phí

toán tin g chế trợ , xã v ­  nụ ấ thuế T.b

h cọ nợ NNT chỉ s  1ố ạ

thuế và 2 thu

khác

ụ ế ố ồ ế ( Ngu n: Chi C c Thu  Thành ph  Hu )

ơ ồ ổ ứ ộ ơ ồ ụ ủ ố ế ế S  đ  2.1: S  đ  t ch c b  máy c a Chi c c thu  thành ph  Hu

ụ ủ ứ ộ ế ệ 2.2.3 Ch c năng, nhi m v  c a các Đ i thu

53

ụ ụ ạ ưở ụ ả ệ ị ­ Lãnh đ o Chi c c: Chi c c tr ng, có nhi m v  qu n lý chung ch u trách

ộ ọ ạ ộ ụ ụ ủ ệ ả ưở nhi m toàn b  m i ho t đ ng qu n lý c a Chi c c. Các phó Chi c c tr ng giúp

ụ ệ ưở ự vi c Chi c c tr ng theo s  phân công.

ỗ ợ ườ ộ ề ộ ế ­ Đ i Tuyên truy n và h  tr  ng i n p thu

ụ ưở ế ự ụ ề Giúp Chi c c tr ệ ng Chi c c Thu  th c hi n công tác tuyên truy n v ề

ế ỗ ợ ườ ộ ụ ế ậ chính sách pháp lu t thu ; h  tr  ng ạ i n p thu  trong ph m vi Chi c c Thu ế

ả qu n lý.

ế ế ộ ọ ­ Đ i Kê khai ­ k  toán thu  và tin h c

ụ ưở ế ự ụ Giúp Chi c c tr ng Chi c c Thu  th c hi n ế ử   ệ công tác đăng ký thu , x  lý

ế ế ế ế ấ ả ả ố ồ ơ h  s  khai thu , k  toán thu , th ng kê thu  theo phân c p qu n lý; qu n lý và

ế ị ặ ọ ướ ệ ố ậ v n hành h  th ng trang thi ể t b  tin h c; tri n khai, cài đ t, h ẫ ử ụ   ng d n s  d ng

ụ ụ ề ứ ụ ả ầ ọ ế các ph n m m  ng d ng tin h c ph c v  công tác qu n lý thu .

ả ộ ợ ưỡ ế ­ Đ i Qu n lý n  và c ế ợ ng ch  n  thu

ụ ưở ế ự ụ ệ ả ợ Giúp Chi c c tr ế   ng Chi c c Thu  th c hi n công tác qu n lý n  thu ,

ạ ố ớ ề ế ườ ộ ế ạ ộ ưỡ c ế ợ ề ng ch  thu ti n thu  n , ti n ph t đ i v i ng i n p thu  thu c ph m vi

ủ ụ ả ế qu n lý c a Chi c c Thu .

ế ố ể ộ ­ Đ i Ki m tra thu  s  1

ụ ưở ế ự ụ ệ ể Giúp Chi c c tr ng Chi c c Thu  th c hi n công tác ki m tra, giám sát

ả ế ố ế ườ ộ ế kê khai thu ;ế  gi i quy t t cáo liên quan đ n ng ệ   ị i n p thu ; ch u trách nhi m

ự ự ệ ằ ả ạ ộ th c hi n d  toán thu Ngân sách h ng năm các DN NQD thu c ph m vi qu n lý

ế ụ ủ c a Chi c c Thu .

ự ộ ệ ụ ­ Đ i Nghi p v  ­ D  toán

ụ ưở ế ướ ụ ụ ề ệ ả ẫ Giúp Chi C c tr ng C c thu  h ế   ng d n v  nghi p v  qu n lý thu ,

ụ ứ ế ế ế ậ ộ chính sách, pháp lu t thu  cho cán b , công ch c thu  trong Chi c c Thu ; xây

ổ ự ứ ự ệ ướ ượ ủ ự d ng và t ch c th c hi n d  toán thu Ngân sách nhà n c đ c giao c a Chi

ế ụ c c Thu .

ế ố ể ộ ­ Đ i Ki m tra thu  s  2

ụ ưở ụ ế ộ ỉ Giúp Chi c c tr ng Chi c c Thu  phúc tra tình hình h  ngh  kinh doanh,

54

ự ệ ễ ả ằ ố ị ộ h  mi n gi m, phát sinh h ng tháng trên đ a bàn Thành ph . Th c hi n công tác

ủ ủ ể ệ ế ki m tra vi c tuân th  pháp lu t, ứ   ậ tính liêm chính c a c  quan thu , công ch c ơ

ả ạ ố ế ế ụ ế ệ ấ ế thu ; gi i quy t khi u n i, t ả    cáo liên quan đ n vi c ch p hành công v  và b o

ủ ơ ứ ủ ế ế ề ẩ ộ ệ ự v  s  liêm chính c a c  quan thu , công ch c thu  thu c th m quy n c a Chi

ưở ụ c c tr ế ụ ng Chi c c Thu .

ụ ấ ự ộ ỉ ­ Đ i Hành chính ­ nhân s  ­ tài v ­  n ch

ụ ưở ế ự ụ ệ Giúp Chi c c tr ư   ng Chi c c Thu  th c hi n công tác hành chính, văn th ,

ữ ự ả ả ả ấ ả ị ỉ ư l u tr ; công tác qu n lý nhân s ; qu n lý tài chính, qu n tr ; qu n lý  n ch  trong

ụ ế ả ộ ộ n i b  Chi c c Thu  qu n lý.

ộ ệ ướ ạ ả ­ Đ i qu n lý thu l phí tr c b  và thu khác

ụ ưở ụ ả ệ ướ Giúp Chi c c tr ế ng Chi c c Thu  qu n lý thu l phí tr ạ c b , thu ế

ề ử ụ ề ử ụ ề ể ấ ấ ả ấ ấ chuy n quy n s  d ng đ t, ti n c p quy n s  d ng đ t, các kho n đ u giá v ề

ề ả ấ ệ ả ị ấ đ t, tài s n, ti n thuê đ t, phí, l phí và các kho n thu khác phát sinh trên đ a bàn

ụ ế ả ạ ộ thu c ph m vi Chi c c Thu  qu n lý.

ế ộ ườ ệ ế ả ị ­ Các đ i thu  liên ph ng, xã: Ch u trách nhi m qu n lý và thu thu  27

ườ ủ ừ ế ố ị ị ị ph ng, xã trên đ a bàn thành ph  Hu  theo v  trí đ a lý c a t ng khu v c đ ự ượ   c

phân công.

ứ ạ ụ ố ế ố ộ 2.2.4 Tình hình phân b  cán b  công ch c t ế i Chi c c thu  thành ph  Hu

ế ố ị ự ệ ơ ự ồ Trong công tác đ n v  s  nghi p hành chính, y u t ộ    ngu n nhân l c là m t

ộ ơ ả ủ ế ị ệ ọ ị ế ố y u t quan tr ng quy t đ nh hi u qu  c a công tác. Là m t đ n v  hành chính

ố ướ ự ệ ả ố ị ị ch u trách nhi m qu n lý s  thu Ngân sách trên đ a bàn Thành ph , d i s  ch ỉ

ế ủ ế ỉ ự ụ ừ ụ ế ế ố ạ đ o tr c ti p c a C c thu  T nh Th a Thiên Hu . Chi c c thu  thành ph  Hu ế

ố ự ượ ự ụ ủ ứ ủ ơ ộ ặ đ t cho mình m c tiêu xây d ng, c ng c  l c l ng cán b  công ch c c a đ n v ị

ấ ượ ế ộ ướ ớ có ch t l ng, có trình đ  chuyên môn, sáng ki n và luôn h ng t ệ i hi u qu ả

ế ố ơ ả ệ ể ơ ố ứ ị công vi c. Đ n v  xem đó là y u t c  b n đ  hoàn thành t ệ   t ch c năng, nhi m

ụ ủ v  c a mình.

ộ ộ ứ ệ ơ ộ ộ ị Hi n nay, đ n v  có m t đ i ngũ cán b  công ch c có trình đ  chuyên

ủ ệ ạ ơ ộ ổ ố ộ môn,  có kinh nghi m, năng đ ng và  sáng t o. T ng s  lao  đ ng c a  đ n v ị

55

ườ ủ ế ả ộ ố ổ th ng xuyên bi n đ ng gi m qua các năm. Năm 2005 t ng s  CBCC c a Chi

ỉ ư ế ế ộ ộ   ả ụ c c thu  là 245 cán b , năm 2006 tinh gi m biên ch  do ngh  h u còn 235 cán b ,

ế ả ộ ỉ ộ   năm 2007 tinh gi m biên ch  còn 225 cán b  và năm 2008 ch  còn 210 cán b .

ế ỉ ữ ừ ế ầ Nh ng năm g n đây ngành thu  nói chung và ngành thu  T nh Th a Thiên Hu ế

ậ ố ượ ể ụ ứ ấ ứ ộ nói riêng r t ít tuy n d ng công ch c do v y s  l ng cán b  công ch c thu  ch ế ỉ

ế ề ụ ự ệ ệ ả ằ ầ ờ gi m d n theo th i gian. H ng năm, Chi c c thu  đ u th c hi n vi c luân phiên,

ể ầ ộ ướ ư ế luân chuy n cán b  theo đúng tinh th n mà Nhà n c cũng nh  Ngành thu  quy

ị đ nh.

ộ ạ ọ ụ ộ ộ ­ Năm 2008, Chi c c có 39,53% cán b  có trình đ  Đ i h c, 60% cán b  có

ấ ẳ ộ ượ ự ế ệ ạ trình đ  Cao đ ng, Trung c p và đ c đào t o chuyên môn. Th c t hi n nay có

ạ ọ ể ế ề ộ ọ ạ ọ ấ r t nhi u cán b  đang theo h c ti p đ i h c và trên Đ i h c các ngành đ  nâng

ộ ủ ứ ề ỏ ụ ệ ề ạ cao trình đ  c a mình. Đi u này ch ng t ậ   ọ  Chi c c đã t o m i đi u ki n thu n

ụ ệ ể ơ ộ ộ ợ ể l i đ  nâng cao trình đ  nghi p v  chuyên môn cho toàn th  cán b  trong đ n v ị

ả (B ng 2.4).

ủ ả ặ ầ ớ ­ V i yêu c u và đ c thù c a ngành, công tác qu n lý và thu thu  th ế ườ   ng

ự ữ ệ ậ ỏ ườ ộ có nh ng áp l c trong công vi c do v y đòi h i ng ả   ế i cán b  thu  luôn có b n

ị ữ ể ạ ạ ồ ấ lĩnh chính tr  v ng vàng, m nh d n đ u tranh đ  khai thác các ngu n thu. Ch ủ

ủ ờ ế ệ ề ả ộ đ ng trong  vi c đi u tra kh o sát doanh thu tính thu , tranh th  th i gian ngoài

ờ ế ộ ộ ố ổ gi , ban đêm nên lao đ ng nam chi m t ỷ ệ  l ủ    khá cao trên t ng s  lao đ ng c a

ả ị ơ đ n v  là 56,19% (B ng 2.4).

ủ ụ ố ộ ế ả ế B ng 2.4 Tình hình lao đ ng c a Chi c c thu  Thành ph  Hu

ạ giai đo n 2005­2008

So sánh Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 ỉ Ch  tiêu (08/05)

ổ ố T ng s  CBCC SL % SL % SL % SL % (+/­) % 85.7 245 100 210 100 235 225 100 100 ­35

ớ Theo gi i tính 245 100 235 100 225 100 210 100 ­35 85.7

56

130 53.1 125 53.2 121 53.8 118 56.19 ­12 90.8 Nam

115 46.9 110 46.8 104 46.2 92 43.81 ­23 80 Nữ

Theo trình độ 245 100 235 100 225 100 210 100 ­35 85.7

ạ ọ Đ i h c 100 40.8 97 41.3 90 40 83 39.53 ­17 83

ẳ Cao đ ng, T. 144 58.8 137 58.3 134 59.6 126 60.00 ­18 87.5

c pấ ơ ấ S  c p 1 0.4 1 0.4 1 0.4 1 0.47 0 0

ụ ấ ụ ự ế ộ ỉ ố ( Ngu n: ồ Đ i Hành chính ­ nhân s  ­ tài v ­  n ch  ­ Chi c c thu  thành ph

Hu )ế

ộ ậ ụ ế ắ ố ọ Năm 2008 Chi c c đã chú tr ng b  trí s p x p cán b  t p trung cho các

ế ứ ứ ế ầ ả ậ ằ ộ Đ i thu  ch c năng nh m đáp  ng yêu c u Lu t Qu n lý thu . Công tác cán b ộ

ồ ưỡ ế ề ạ ự ượ ự ằ đã có nhi u quan tâm đ n đào t o, b i d ng nh m xây d ng l c l ng cán b ộ

ỷ ệ ứ ụ ệ ầ ớ ớ ộ đáp  ng v i yêu c u nhi m v  trong tình hình m i. T  l ộ ạ    cán b  có trình đ  đ i

ứ ế ộ ổ ộ ố ọ ở h c các đ i ch c năng chi m t ỷ ệ  l khá cao trong t ng s  cán b  có trình đ ộ

ạ ọ ủ ộ ổ ế ơ ộ ị Đ i h c c a toàn đ n v . Cán b  có đ  tu i trên 50 chi m t ỷ ệ ươ  t l ố ớ   ng đ i l n

ự ễ ề ệ ớ ộ 44,7%. Đây là l p cán b  có nhi u kinh nghi m trong công tác th c ti n tuy nhiên

ế ậ ề ạ ế ượ ả ự ệ ệ ế ấ đây cũng là v n đ  h n ch  trong vi c ti p c n th c hi n chi n l c c i cách và

ụ ụ ủ ệ ạ ạ ớ hi n đ i hoá c a Ngành trong giai đo n m i (Ph  l c 03).

Ự Ạ Ả Ế Ị 2.3   TH C   TR NG   CÔNG   TÁC   QU N   LÝ   THU   THU   GIÁ   TR   GIA

Ố Ớ Ố Ạ Ệ Ụ   TĂNG Đ I V I DOANH NGHI P NGOÀI QU C DOANH T I CHI C C

Ố Ế Ế THU  THÀNH PH  HU

ủ ố ệ ị 2.3.1 Khái quát tình hình c a các doanh nghi p ngoài qu c doanh trên đ a bàn

ế thành ph  Huố

ủ ươ ự ữ ệ ể ế Nh ng năm qua th c hi n ch  tr ng phát tri n kinh t ề    hàng hoá nhi u

ầ ủ ả ướ ế ị thành ph n c a Đ ng và Nhà n ự c, khu v c kinh t NQD trên đ a bàn Thành ph ố

ủ ể ế ạ ướ ủ Hu  phát tri n m nh. Chính sách thông thoáng c a Nhà n ớ   ỉ c, c a T nh, v i

ữ ư ầ ư ặ ệ ự ạ ậ nh ng  u đãi trong đ u t , đ c bi ề   ủ t là s  thông thoáng c a Lu t DN, đã t o đi u

57

ở ữ ư ệ ầ ạ ạ ờ ổ ki n cho DN NQD ra đ i đa d ng lo i hình s  h u nh  Công ty c  ph n, Công ty

ư ự ủ ể ở TNHH, DN t nhân, HTX. S    phát tri n c a DN NQD đã tr ự   ộ  thành đ ng l c

ế ẩ ự ể ầ ọ ế kinh t chính, góp ph n quan tr ng thúc đ y s  phát tri n kinh t ộ ủ    ­ xã h i c a

Thành ph . ố

ả ố ượ ệ ạ ị B ng 2. 5 S  l ng Doanh nghi p NQD đóng trên đ a bàn giai đo n 2005­

2008

ạ Lo i hình Năm Năm Năm Năm So sánh (08/05)

(+/­) (%) Doanh 2005 2006 2007 2008

nghi pệ

ộ ổ Cty CP Cty TNHH DNTN HTX, khác T ng c ng 55 297 525 32 909 80 405 635 45 1.165 87 425 757 54 1.323

ố ố (Ngu n :ồ Niên giám th ng kê 165.5 36 91 145.5 135 432 146.1 242 767 171.8 23 55 436 1.345 148.0 ế  thành ph  Hu  năm 2008)

ố ệ ở ả ố ượ ấ ớ S  li u b ng 2.5 cho th y: So v i năm 2005, s  l ng DN NQD năm

ứ ạ ổ ầ   2008 đã tăng 436 DN t c là tăng 48%. Trong đó lo i hình HTX và công ty c  ph n

ạ ấ ộ ố ổ ầ   có t c đ  tăng cao nh t (HTX và lo i hình DN khác tăng 71,8%; công ty c  ph n

ố ộ ấ ấ ạ tăng 65,5%). Lo i hình công ty TNHH có t c đ  tăng th p nh t (tăng 45,5%).

ơ ấ ệ ư ạ ế ỷ ọ Xét c  c u lo i hình DN NQD, Doanh nghi p t nhân chi m t tr ng cao

ế ạ ấ ổ ố nh t (chi m 57%) trong t ng s  các DN năm 2008; HTX và lo i hình DN khác

ỷ ọ ấ ế chi m t ấ  tr ng th p nh t 4%.

ấ ề ệ ấ ả 2.3.2 V n đ  phân c p qu n lý doanh nghi p

ấ ủ ế ỉ ụ ừ ụ ế ị Theo quy đ nh phân c p c a C c thu  t nh Th a Thiên Hu , Chi c c Thu ế

ố ượ ố ớ ấ ả ề ạ thành ph  đ ả c quy n qu n lý đ i v i t ứ   t c  các lo i hình DN theo các tiêu th c

ư nh  sau:

ậ ừ ộ ể ướ ệ ớ ­ Doanh nghi p m i thành l p t h  kinh doanh cá th  tr c đây do Chi

ả ế ụ c c qu n lý thu thu .

ệ ố ỉ ạ   ­   Doanh   nghi p   kinh   doanh   các   ngành:   ăn   u ng,   nhà   ngh ,   khách   s n,

ươ ệ ạ ạ ầ ạ th ng nghi p, mua bán vàng b c, VLXD, xe máy đ i lý xăng d u, làm đ i lý

ề ố ướ ỷ ồ cho DN khác; các ngành ngh  kinh doanh khác có v n đăng ký d i 5 t đ ng.

58

ế ả ộ ố ụ ệ ấ ộ ứ ­ M t s  doanh nghi p xét theo tiêu th c phân c p thì thu c C c thu  qu n lý

ể ụ ế ẽ ư ề ệ ế ị ệ   nh ng do đi u ki n đ a lý, n u đ  C c thu  s  gây khó khăn cho DN trong vi c

ụ ớ ệ ể ệ ậ ấ ch p hành nghĩa v  v i ngân sách và không thu n ti n trong vi c ki m tra c a c ủ ơ

quan thu .ế

ụ ế ệ ộ ề   ả ­ Doanh nghi p thu c  C c  thu  qu n lý có đăng ký kinh doanh nhi u

ủ ề ố ố   ngành ngh  trong đó có ngành ăn u ng, mà doanh thu phát sinh c a ngành ăn u ng

ỷ ệ ớ ụ ể ẽ ế chi m t l l n (trên 50% doanh thu) trong 3 tháng liên t c thì s  chuy n DN này

ụ ế ả ề v  cho Chi c c thu  qu n lý.

ả ể ế ệ ệ Qu n lý đ ượ ố ượ c s  l ể   ầ ng doanh nghi p là vi c đ u tiên đ  ti n hành tri n

ế ả ượ ệ ế ệ khai công tác thu thu . Có qu n lý đ c doanh nghi p thì các công vi c ti p theo

ế ớ ế ể ể đ  tri n khai công tác thu thu  m i ti n  hành  đ ượ ố c t t. Thông qua công tác này

ế ắ ắ ượ ố ượ ơ ố ượ ộ giúp cho c  quan thu  n m b t đ c s  l ng đ i t ế ng n p thu , giúp Lãnh

ắ ượ ụ ắ ủ ệ ạ đ o Chi c c n m b t đ c tình hình kinh doanh c a các doanh nghi p, các ch ỉ

ế ơ ả ủ ố ượ ế ừ ộ ể ả tiêu kinh t ­ tài chính  c  b n c a đ i t ng n p thu ,  t đó có th  qu n lý thu

ế ộ ệ ả thu  m t cách  có hi u qu .

ấ ủ ố ượ ự ệ ả ế ả ằ ộ Th c ch t c a vi c qu n lý đ i t ng n p thu  là qu n lý b ng mã s ố

ỗ ố ượ ủ ế ậ ị ế ượ ấ ộ ố ộ thu . Theo quy đ nh c a lu t, m i đ i t ng n p thu  đ c c p m t mã s  thu ế

ạ ộ ấ ố ừ ế ậ ấ duy nh t  trong su t quá trình ho t đ ng t ứ    khi thành l p cho đ n khi ch m d t

ạ ộ ừ ườ ể ể ạ ợ ổ ị ho t đ ng (tr  tr ệ   ể ng h p chuy n đ a đi m, chuy n đ i lo i hình doanh nghi p,

ạ ổ ứ ắ ế ạ ệ đăng ký l i kinh doanh,  t ch c s p x p l i doanh nghi p).

ấ ỳ ộ ể ế ề ạ ấ ả ặ ả ố   M t khác, đ  qu n lý thu b t k  m t lo i thu  nào thì v n đ  qu n lý đ i

ế ầ ấ ộ ọ ượ ấ ấ ượ t ề ng n p thu  cũng là v n đ  quan tr ng đ u tiên. Khi đ c c p gi y phép đăng

ệ ế ả ộ ử ụ   ký kinh doanh, các doanh nghi p ph i đăng ký kê khai, n p thu , đăng ký s  d ng

ấ ủ ự ể ệ ặ ơ ộ ế hoá đ n. Do đ c đi m, tính ch t c a các doanh nghi p thu c khu v c kinh t ngoài

ấ ở ữ ư ữ ố ị ườ ừ ơ qu c doanh là nh ng đ n v  có tính ch t s  h u t nhân, th ng có quy mô v a và

ổ ả ề ị ể ể ạ ấ ạ ỏ nh  nên r t linh ho t trong chuy n đ i c  v  đ a đi m kinh doanh và lo i hình

ố ượ ả ậ ả ộ ố ả kinh doanh. Do v y, công tác qu n lý đ i t ế ng n p thu  ph i làm t ặ   t c  hai m t

59

ố ượ ả ệ ệ ạ ả là qu n lý s  l ng các doanh nghi p, lo i hình kinh doanh và qu n lý vi c kê

ế ộ khai, n p thu .

ố ớ ứ ế ệ ả 2.3.3 Quy trình qu n lý thu thu  theo ch c năng đ i v i các doanh nghi p

ướ ế ố ớ ệ ả ượ Tr c đây công tác qu n lý, thu thu  đ i v i các doanh nghi p đ ự   c th c

ệ ế ố ớ ả “Quy trình qu n lý thu  đ i v i doanh nghi p” hi n theo ệ   ban hành theo quy tế

ố ử ộ   “Quy trình x  lý kê khai, n p ị đ nh s 1209 TCT/QĐ/TCCB ngày 29/7/2004 và

ế ế ộ ạ ế ố ị ế t thu ,   k   toán   theo   dõi   thu   n p   thu ” i   quy t   đ nh   s   1125   QĐ/TCT   ngày

ệ ự ế ế ả ậ ự   26/10/2005. Sau đó đ n ngày 01/07/2007 Lu t qu n lý thu  có hi u l c th c

ủ ệ ề ằ ổ ứ ả hi n, nh m đ  cao vai trò c a các t ế    ch c, cá nhân trong công tác qu n lý thu ,

ậ ợ ề ườ ộ ế ộ ủ ị ờ ệ ạ t o đi u ki n thu n l i cho ng i n p thu  n p đúng, đ , k p th i vào ngân sách

ướ ế ổ ụ ế ề ấ ố ị Nhà n ả c và th ng nh t các quy đ nh v  qu n lý thu . T ng C c Thu  đã ban

ụ ủ ứ ế ệ ả ộ ậ   hành các quy trình qu n lý thu thu  theo ch c năng, nhi m v  c a các b  ph n

ộ ế thu c ngành thu .

ự ể ệ ế ế ả ả ơ Đ  qu n lý thu thu  các DN NQD, c  quan thu  ph i th c hi n theo 5 quy

trình sau:

ế ộ ế ế ế ả ố 1­ Quy trình qu n lý khai thu , n p thu  và k  toán thu  (QĐ s  422/QĐ­

TCT ngày 22/4/2008)

ợ ưỡ ế ợ ế ố ả 2­ Quy trình Qu n lý thu n  và c ng ch  n  thu  (QĐ s  477/QĐ­TCT

ngày 15/5/2008)

ế ố 3­ Quy trình Hoàn thu  (QĐ s  490/QĐ­TCT ngày 22/5/2008)

ế ể ố 4­ Quy trình Ki m tra thu  (QĐ s  528/QĐ­TCT ngày 29/5/2008)

ễ ế ế ả ố 5­ Quy trình Mi n thu , gi m thu  (QĐ s  598/QĐ­TCT ngày 29/5/2008)

ế ộ ế ế ả Th  nh t ứ ấ : Quy trình qu n lý  khai thu , n p thu  và k  toán thu ế

ả ả ằ ả ườ ộ ự ế ệ Nh m đ m b o theo dõi, qu n lý ng i n p thu  (NNT) th c hi n các th ủ

ế ộ ế ề ế ế ế ụ t c hành chính thu  v  khai thu , n p thu ,  k  toán thu , hoàn thành nghĩa v ụ

ế ự ế ơ ế ầ ủ ứ ả ị ả thu  đ y đ , đúng quy đ nh và đ m b o công ch c thu , c  quan thu  th c thi

ụ ủ ệ ề ế ả ậ ạ ộ đúng nhi m v , quy n h n c a Lu t qu n lý thu . Theo đó n i dung quy trình

ạ ồ ơ ứ ủ ử ậ ậ ộ ị ế quy đ nh ch c năng c a các b  ph n ti p nh n và x  lý các lo i h  s  khai thu ế

60

ộ ơ ế ủ c a NNT n p cho c  quan thu .

ế ượ ế ế ả ự ệ ế ộ Quy trình qu n lý khai thu , n p thu  và k  toán thu  đ c th c hi n theo

ướ 5 b c sau:

ộ ờ ướ ệ ậ ấ ủ B c 1: Ch m nh t là ngày 20 c a tháng sau doanh nghi p n p t khai

ế ả ạ ỗ ợ ế ề ộ thu  GTGT và b ng kê mua vào bán ra t i Đ i thu  tuyên truy n h  tr  ng ườ   i

ế ộ ộ ử ử ụ ậ ộ ơ ộ n p thu  (b  ph n “m t c a”) và n p báo cáo tình hình s  d ng hoá đ n trong

ạ ụ ấ ự ộ tháng t ỉ i Đ i hành chính – nhân s  ­ tài v  ­ n ch .

ố ề ướ ệ ế ộ B c 2: Doanh nghi p n p s  ti n thu  phát sinh trong tháng do doanh

ệ ự ạ ướ nghi p t khai vào kho b c Nhà n ố c thành ph .

ỗ ợ ướ ề ộ ộ ườ ộ B c 3: Đ i HC­NS­TV­AC và Đ i tuyên truy n h  tr  ng i n p thu ế

ử ụ ế ủ ồ ơ ế ậ ơ ể   ti p nh n báo cáo s  d ng hóa đ n và h  s  khai thu  c a DN sau đó chuy n

ế ậ ộ ọ cho b  ph n kê khai k  toán tin h c.

ướ ế ậ ậ ộ ọ ờ B c 4: B  ph n kê khai k  toán tin h c nh p các thông tin theo t khai

ữ ầ ấ ế ể ế ộ ủ c a DN và cung c p nh ng thông tin c n thi t liên quan đ n DN cho đ i ki m tra

ộ ưỡ ế thu  và Đ i c ế ế ợ ng ch  n  thu .

ướ ạ ướ ứ ể ừ ộ ề ủ ề ộ B c 5: Kho b c Nhà n c chuy n ch ng t n p ti n c a DN v  Đ i kê

ế ố ơ ồ ế ế ọ ể ố khai k  toán thu  và tin h c đ  đ i chi u s  thu (S  đ  2.2)

Ki mể   tra

Hành  chính­ NS­TV­ AC

(1)

(3) Doanh  nghi pệ ( 4) (1) Kê khai,  ế   k  toán thu ,ế tin h cọ

(3) (4)

Tuyên  truy nề h  trổ ợ Qu n lýả n  vàợ   ngưỡ   c ch  nế ợ

(2) (5)

61

Kho b cạ   nhà  cướ n

ụ ế ố ồ ế ( Ngu n: Chi C c Thu  thành ph  Hu )

ơ ồ ứ ế ả S  đ  2.2. Quy trình qu n lý thu thu  theo ch c năng

ợ ưỡ Th  haiứ ả : Quy trình qu n lý thu n  và c ế ế ợ ng ch  n  thu

ụ ủ ệ ộ ị N i dung quy trình phân đ nh rõ trách nhi m, nghĩa v  c a NNT trong

ủ ơ ế ệ ệ ế ả ộ ợ vi c khai n p thu  và trách nhi m c a c  quan thu  trong qu n lý thu n .

Th  baứ : Quy trình Hoàn thuế

ụ ể ộ ệ ị ự ự ệ ả Quy đ nh c  th  n i dung công vi c và trình t ệ  th c hi n vi c gi ế   i quy t

ụ ặ ế ế ệ ế hoàn thu  GTGT, thu  tiêu th  đ c bi ạ   ậ t, thu  TNDN, thu nh p các nhân, các lo i

ế thu  và phí khác.

ể ế Th  tứ ư: Quy trình Ki m tra thu

ế ủ ồ ơ ủ ụ ể ộ ị N i dung quy trình quy đ nh th  t c ki m tra h  s  khai thu  c a DN t ạ   i

ụ ở ơ ế ị ơ ở ế ể ể ạ ụ ở tr s  c  quan thu ; C  s  pháp lý đ  ra quy t đ nh ki m tra t i tr s  doanh

ể ệ ằ ộ ườ nghi p. Theo đó n i dung quy trình ki m tra nh m tăng c ng giám sát h  s ồ ơ

ế ủ ệ ế ấ ặ ố ử   ế khai thu  c a NNT, ch ng th t thu thu  qua vi c kê khai thu , ngăn ch n, x  lý

ế ồ ự ệ ề ằ ả ạ ờ ờ ị k p th i các sai ph m v  thu  đ ng th i cũng nh m th c hi n c i cách hành

ể ả ề ệ ể ệ ấ ạ chính t o đi u ki n đ  doanh nghi p phát tri n s n xu t kinh doanh, tránh sách

ứ ế ễ ề ế ộ nhi u, phi n hà do cán b  công ch c thu  thu  gây ra.

ễ ả ế Th  nămứ : Quy trình Mi n, gi m thu

ụ ể ộ ế ế ả ị ự   ệ ơ Quy đ nh c  th  n i dung công vi c c  quan thu , CBCC thu  ph i th c

ệ ệ ả ế ễ ả hi n trong vi c gi ế i quy t mi n, gi m thu .

ế ủ ồ ơ ộ ồ Theo n i dung các quy trình  h  s  khai thu  c a các DN  bao g m : H  s ồ ơ

ử ồ ơ ế ự ụ ế ế ế khai thu  tháng, quý, năm. DN g i h  s  khai thu  tr c ti p đ n Chi C c thu ế

ộ ử ộ ộ ế ể ậ ộ ộ qua “m t c a”  thu c Đ i TTHT pháp lu t thu . Cán b  đ i TTHT ki m tra t ờ

ế ế ề ể ạ ổ ộ khai quét mã v ch hai chi u vào s  “công văn đ n” và chuy n đ n Đ i kê khai

ể ế ế ế ộ ọ ọ ộ ể   ế k  toán thu  và tin h c, đ i ki m tra 1. Đ i kê khai k  toán thu  và tin h c ki m

62

ủ ợ ồ ơ ế ậ ầ ủ ụ ủ tra tính đ y đ , h p pháp, đúng th  t c c a h  s  khai thu  sau đó nh p h  s ồ ơ

ế ể ỗ ố ọ ạ ổ ơ ở ữ ệ khai thu  vào c  s  d  li u QLT, ki m tra l i s  h c và h ch toán vào s  “theo

ế ộ dõi thu n p thu ”.

ế ự ứ ố ự ự ộ ế DN căn c  vào s  thu  t tính, t khai mà t n p thu  vào NSNN qua Kho

ướ ứ ế ế ậ ố ộ ọ ạ b c Nhà n c thành ph , Đ i kê khai k  toán thu  và tin h c nh n ch ng t ừ ộ    n p

ế ừ ế ố ệ ề ố ề ế ố ộ thu  t KBNN và cùng đ i chi u s  li u v  s  ti n thu  DN đã n p .

ơ ở ữ ệ ế ủ ồ ơ ể ộ Đ i Ki m tra trên c  s  d  li u QLT, h  s  khai thu  c a DN, h  s  đ ồ ơ ề

ễ ế ậ ả ị ngh  mi n gi m, hoàn thu ... và các thông tin thu th p đ ượ ở c ế    bên ngoài ti n

ố ệ ố ệ ọ hành phân tích s  li u, phân tích ngang, phân tích d c : S  li u năm nay, năm

ướ ướ ơ ơ ị tr c; tháng này, tháng tr c; so sánh các đ n v  cùng quy mô... theo c  ch ế

ủ ế ạ ả “phân tích r i ro” mà phân lo i DN và ti n hành thông báo DN gi ặ   i trình ho c

ể ạ ụ ở ứ ệ ể ki m tra t i DN theo ch c năng nhi m v quy trình ki m tra, thanh tra.

ố ớ ố ế ả ộ ợ ưỡ ợ ọ Đ i v i s  thu  DN còn n  đ ng thì Đ i qu n lý n  và c ng ch  n ế ợ

ợ ề ố ế ợ ợ ướ ế ạ ổ ị thu  xác đ nh tình tr ng n  v  s  thu  n , tu i  n  (d i 30 ngày; 30­90 ngày;

ạ ộ ủ ể ệ ạ ợ trên 90 ngày) và tình tr ng ho t đ ng SXKD c a DN đ  có bi n pháp thu n  theo

ế ị ợ ủ ch  tài quy đ nh c a quy trình thu n .

ữ ướ ề ế ế ế ắ ị DN có nh ng v ng m c v  chính sách thu  hay có ý ki n, ki n ngh  thì

ự ế ặ ử ỗ ợ ụ ế ế ề ộ ế đ n tr c ti p ho c g i công văn đ n Chi C c thu . Đ i tuyên truy n h  tr  pháp

ụ ế ị ừ ữ ế ệ ế ế ậ ậ ệ lu t thu  có nhi m v  ti p nh n nh ng ý ki n, ki n ngh  t DN và có nhi m v ụ

ả ượ ụ ự ể ệ ặ ộ gi i thích, tr ả ờ  l i cho DN đ ộ   c rõ ho c chuy n đ i Nghi p v  ­ d  toán; đ i

ể ồ ơ ụ Ki m tra th  lý h  s .

ộ ố ệ ế 2.3.4 Tình hình kê khai, n p thu  doanh nghi p ngoài qu c doanh

ứ ư ố Căn c  theo Thông t s  85/2007/TT­BTC ngày 18 tháng 7 năm 2007 v ề

ệ ướ ế ề ệ ả ẫ ậ vi c h ng d n thi hành Lu t Qu n lý thu  v  vi c đăng ký thu ệ ế thì vi c đăng

ế ủ ế ấ ố ườ ộ ế ư ử ụ ế ố ký thu  và c p mã s  thu  c a ng i n p thu  và s  d ng mã s  thu  nh  sau:

ệ ườ ộ ủ ế ế  Đăng ký thu  là vi c ng ữ i n p thu  kê khai nh ng thông tin c a ng ườ   i

ộ ờ ế ẫ ị ơ ộ n p thu  theo m u quy đ nh và n p t ế ể ắ ầ   ả  khai cho c  quan qu n lý thu  đ  b t đ u

ế ớ ự ệ ướ ủ ậ ụ ề th c hi n nghĩa v  v  thu  v i Nhà n ị c theo các qui đ nh c a pháp lu t.

63

ụ ế ơ ổ ướ ệ ề ả T ng C c Thu  là c  quan nhà n c có trách nhi m qu n lý v  đăng ký

ế ấ ố ế thu  và c p mã s  thu .

ố ượ ế ấ ả ổ ứ ổ ứ Đ i t ng đăng ký thu  là t t c  t ch c, cá nhân có t ch c kinh doanh

ả ấ ỗ ộ ườ ộ ế ề ượ ấ ộ ố và s n xu t hàng hoá. M i m t ng i n p thu  đ u đ c c p m t mã s  thu ế

ậ ế ừ ị ườ ộ ế ượ ả ấ ể duy nh t đ  nh n bi t, xác đ nh t ng ng i n p thu  và đ ố   c qu n lý th ng

ấ ạ ố nh t trên ph m vi toàn qu c.

ề ờ ế ượ ể ư ị ộ V  th i đi m n p đăng ký thu  đ c quy đ nh nh  sau:

ố ượ ộ ẫ ả ị Đ i t ệ ng thu c di n đăng ký thu ế ế  ph i đăng ký thu  theo m u quy đ nh

ể ừ ế ệ ờ ạ ớ ơ v i c  quan thu , trong th i h n 10 ngày làm vi c, k  t ngày:

ượ ứ ấ ặ ậ ấ ấ ­ Đ c c p gi y ch ng nh n đăng ký kinh doanh ho c gi y phép thành

ạ ộ ầ ư ứ ậ ấ ặ ậ l p và ho t đ ng ho c gi y ch ng nh n đ u t ;

ạ ộ ắ ầ ườ ấ ợ ­ B t đ u ho t đ ng kinh doanh trong tr ứ   ng h p không có gi y ch ng

ụ ế ặ ậ ườ nh n đăng ký kinh doanh ho c ngày phát sinh nghĩa v  thu  trong tr ợ   ng h p

ườ ộ ế ổ ứ ng i n p thu  là t ch c, cá nhân không kinh doanh;

ủ ế ế ệ ấ ộ ổ ứ ừ ­ Phát sinh trách nhi m kh u tr  thu  và n p thu  thay c a các t ch c cá

nhân;

ắ ầ ự ụ ệ ệ ệ ủ ậ ị ­ B t đ u th c hi n nhi m v  thu phí, l phí theo quy đ nh c a pháp lu t;

ụ ế ậ ậ ậ ­ Phát sinh nghĩa v  thu  thu nh p cá nhân (ngày cá nhân nh n thu nh p);

ế ượ ủ ­ Phát sinh ti nề    thu  GTGT đ ị c hoàn theo quy đ nh c a pháp lu t v ậ ề

ế ố ớ ặ ạ ệ ượ ỷ ư ề ả ủ ự thu  đ i v i các ch  d  án (ho c đ i di n đ c u  quy n nh  ban qu n lý công

ầ ướ trình), nhà th u chính n c ngoài.

ả ượ ế ấ ạ B ng 2.6 Tình hình DN đ ộ c phân c p, kê khai n p thu  giai đo n 2006­

2008

ố ượ ư ế S  l ng DN DN đã kê khai Năm DN ch a kê khai thu % +/­ ượ ấ đ c phân c p

2006 2007 2008 693 925 1.122 thuế 656 824 975

37 101 147 ụ 5,4 10,9 13,1 ố ế ồ ế ( Ngu n: Chi C c Thu  thành ph  Hu )

64

ố ệ ở ả ố ượ ượ ở S  li u ấ  b ng 2.6 cho th y năm 2008 s  l ng DN đ ấ   c S  KH­ ĐT c p

ố ượ ụ ế ấ ả gi y phép đăng ký kinh doanh và Chi c c thu  thành ph  đ ấ c phân c p qu n lý

ố ượ ế ế là 1.125 DN, s  l ộ ng DN đăng ký thu , kê khai n p thu  là 975 DN, còn 147 DN

ư ế ế ố ổ ượ ấ ẫ v n ch a kê khai thu  chi m 13,1% trong t ng s  DN đã đ ấ c c p gi y phép

đăng ký kinh doanh.

ủ ề ấ ệ ị ướ Nguyên nhân c a v n đ  trên là do vi c đ nh h ầ   ng kinh doanh ban đ u

ượ ị ỹ ẩ ượ ấ ấ ư ch a   đ c   chu n   b   k   nên   sau   khi   đ c   c p   gi y   phép   kinh   doanh,   doanh

ậ ự ổ ứ ạ ộ ệ ệ ặ ư nghi p ch a th t s  t ả    ch c kinh doanh ngay, ho c là ho t đ ng kém hi u qu ,

ủ ề ặ ổ ướ xin b  sung ngành ngh  kinh doanh. M t khác do chính sách c a Nhà n c ta nên

ộ ố ồ ơ ụ ậ ớ ệ m t s  cá nhân đã thành l p Doanh nghi p v i m c đích làm h  s  cho con đi du

ự ế ề ấ ở ọ ướ h c n ư c ngoài nh ng th c t thì không kinh doanh. Đây là v n đ  mà S  KH­

ứ ế ầ ờ ĐT c n nghiên c u trong th i gian đ n.

ụ ế ế ả Tính đ n ngày 30 tháng 6 năm 2007 Chi c c thu  qu n lý trên 700 doanh

ự ế ứ ứ ệ ể ả ộ ố nghi p theo hình th c qu n lý tr c ti p t c là ki m tra, đôn đ c các DN n p thu ế

ỳ ạ ế ả ị ượ khi đ n k  h n và công tác qu n lý các DN trên đ a bàn đ c phân công cho hai

ả ộ ộ ộ đ i qu n lý. Đ i QLDN1: 242 DN, Đ i QLDN 2: 497 DN.

ế ỗ ộ ượ ả ộ Trong đó,  cán b  thu  m i  đ i đ c phân công qu n lý bình quân 40

ộ ố ớ ố ớ ụ ố ị ươ DN/1cán b  đ i v i ngành d ch v  và ăn u ng. Đ i v i ngành th ạ ng m i thì

ụ ể ể ộ ỳ ề bình quân trên 60DN/cán b  tu  theo ngành ngh  kinh doanh c  th  đ  công tác

ả ượ ỉ ự ự ệ ệ ả qu n lý đ ứ   c chuyên sâu. Tuy nhiên, vi c đó ch  th c s  hi u qu  khi mà ý th c,

ụ ộ ế ủ ế ệ ề ệ ỗ trách nhi m v  nghĩa v  n p thu  c a m i doanh nghi p là cao, n u không thì s ẽ

ứ ố ủ ệ ế ấ ờ ộ ắ   ấ r t m t th i gian, công s c, t n kém chi phí c a các cán b  thu  trong vi c nh c

ế ủ ể ệ ệ ố ở ộ nh ,  đôn đ c, ki m tra vi c kê khai, n p thu  c a các doanh nghi p.

ế ộ ố ề ế ả ạ B ng 2.7  S  DN kê khai thu , n p thu  theo ngành ngh  kinh doanh t i Chi

ố ế ế ạ ụ c c thu  thành ph  Hu  giai đo n 2005­2008

So sánh (08/05) Ngành nghề 2005 2006 2007 2008

ấ S n xu t Ăn u ngố 45 92 52 132 74 156 117 175 (+/­) 72 83 (%) 260 190.2

65

ạ ng m i ụ

i ộ ươ Th ị D ch v Xây d ngự ậ ả V n t ổ T ng c ng: 265 45 43 11 501 327 58 62 25 656 380 90 88 36 824 423 110 98 52 975 158 65 55 41 474 59.6 244.4 227.9 472.7 194.6

ụ ế ồ ố ộ ế                                         (Ngu n: Đ i KKKTT­TH Chi c c thu  thành ph  Hu )

ế ố ụ ả ậ ờ Lu t qu n lý thu  s  78/2006/QH11 ngày 29/11/2006  ra đ i và áp d ng t ừ

ự ệ ệ ệ ố ớ ậ   ả tháng 7 năm 2007 đã đ i m i vi c qu n lý các doanh nghi p. Th c hi n Lu t

ứ ụ ể ế ả ả ộ   qu n lý thu , Chi c c qu n lý các DN theo hình th c giám sát, ki m tra. Hai đ i

ả ượ ộ ộ ứ ể ả ậ qu n lý DN đ ớ   c sáp nh p thành m t đ i ki m tra. Theo ch c năng qu n lý m i

ẽ ự ế ạ ộ ướ này, các DN s  t kê khai, n p thu  vào kho b c Nhà n ờ c theo th i gian quy

ả ế ậ ơ ở ể ế ắ ộ ở ố ị đ nh. Cán b  thu  không còn ph i đ n t n c  s  đ  đôn đ c, nh c nh ….

ủ ố ế ế ạ ụ 2.3.5 Tình hình thu Ngân sách c a Chi c c thu  thành ph  Hu  giai đo n 2005­

2008

ượ ự ạ ủ ố ụ ế ỉ ớ ự ố   Đ c s  lãnh đ o c a UBND Thành ph , C c thu  T nh cùng v i s  ph i

ớ ự ố ắ ỗ ự ủ ỡ ủ ể ấ ợ h p, giúp đ  c a các c p, các ngành, v i s  c  g ng n  l c c a toàn th  cán b ộ

ứ ả ế ở ụ ế ế ố công ch c, công tác qu n lý thu thu ữ    Chi c c Thu  thành ph  Hu  trong nh ng

ạ ượ ữ ủ ọ ổ năm qua đã đ t đ c nh ng thành tích đáng trân tr ng. T ng thu ngân sách c a Thành

ế ố ố ự ph  nói chung và thu thu  ngoài qu c doanh nói riêng luôn hoàn thành d  toán thu

ế ố ơ ướ ế ả ượ đ c giao, s  thu  thu năm sau cao h n năm tr c. K t qu  thu ngân sách giai

ạ đo n 2005­2008 đ ượ ậ ở ả c l p b ng 2.8

ệ ự ự ố ả B ng 2.8 Tình hình th c hi n d  toán thu ngân sách thành ph  2005­2008

ơ ị ệ ồ Đ n v  tính: tri u đ ng

Ỉ CH  TIÊU D  TOÁN ự ệ Ự Pháp l nhệ Th c hi n SO SÁNH ( TH/PL) +/­ %

Năm 2005

ổ 114.400 268.340 153.940 234,6 T ng thu:

Trong   đó: Thuế 49.000 49.082 82 100,16

NQD Năm 2006

66

ổ T ng thu: 229.000 208.271 ­20.729 90,9

Trong   đó: Thuế 64.000 62.006 ­1.994 96,9

NQD Năm 2007

ổ 250.800 257.210 6.410 102,6 T ng thu:

Trong   đó: Thuế 77.500 78.270 770 101

NQD Năm 2008

ổ 290.000 323.074 33.074 111,4 T ng thu:

Trong   đó: Thuế 92.000 91.804 ­196 99,8

NQD

ụ ế ồ ộ (Ngu n: Đ i KKKTT­TH Chi c c thu  thành ph ố

Hu )ế

ả ự ấ S  li u ệ  cho th y tình hình th c hi n thu ngân sách thành ph ố ố ệ ở b ng 2.8

ạ ở ề ổ ụ ề ế ế ố ộ giai đo n 2005­2008 Chi c c thu  thành ph  có nhi u bi n đ ng v  t ng s ố

ố ạ ổ ố ị thu ngân sách. Năm 2005 t ng s  thu ngân sách trên đ a bàn thành ph  đ t 234,6%

ớ ự ệ ươ ế ượ ứ ượ v t so v i d  toán pháp l nh là 134,6 % t ớ ố ng  ng v i s  thu  v t 153.940

ế ế ệ ế ố ồ ồ tri u đ ng. Trong đó s  thu NQD (bao g m thu  GTGT, thu  TNDN, thu  Môn

ế ạ ượ ươ ớ ố ứ bài, thu  tài nguyên, thu khác) đ t 100,16% v t 0,16% t ng  ng v i s  thu ế

ủ ế ở ệ ậ ồ ấ ấ ố tăng 82 tri u đ ng. S  thu t p trung ch  y u ề   ề ử ụ  thu c p quy n s  d ng đ t, ti n

ấ ạ ượ thuê đ t và thu t i xã v t khá cao.

ớ ự ệ ạ ổ ố ẫ   Năm 2006 t ng s  thu ngân sách đ t 90,9% so v i d  toán pháp l nh d n

ế ư ế ệ ạ ố ồ ế ố đ n s  thu  ch a hoàn thành k  ho ch giao là 20.729 tri u đ ng. Trong đó s  thu

ế ố ớ ự ế ệ ẫ ạ ạ   NQD đ t 96,9 % so v i d  toán pháp l nh d n đ n s  thu  thu vào ngân sách đ t

ớ ự ượ ệ ồ ỷ ệ ấ t th p so v i d  toán đ l c giao là 1.994 tri u đ ng.

ự ứ ệ ạ ượ Năm 2007 tình hình th c hi n ngân sách đ t 102,6% t c là v t 2,6% so

ệ ươ ế ượ ứ ệ ồ ớ ự v i d  toán pháp l nh t ớ ố ng  ng v i s  thu  v t là 6.410 tri u đ ng. Trong đó

ượ ớ ế ươ ứ ớ ố ế ế ố s  thu  NQD v ạ t so v i k  ho ch giao là 1% t ng  ng v i s  thu  tăng là 770

ệ ồ tri u đ ng.

67

ứ ạ ổ ố ươ Năm 2008 t ng s  thu ngân sách đ t 111,4% t c là tăng 11,4% t ứ   ng  ng

ạ ỷ ệ ế ệ ế ố ồ ớ ố v i s  thu  tăng 33.074 tri u đ ng. Trong đó s  thu thu  NQD đ t t l là 99,8%

ế ố ớ ế ế ệ ấ ạ ồ ẫ d n đ n s  thu  NQD thu th p so v i k  ho ch giao là 196 tri u đ ng.

ụ ầ ưở ụ ế ố Theo ông Tr n Văn Danh Chi c c tr ng Chi c c thu  thành ph  cho bi ế   t:

ẫ ố ượ ố ế Nguyên nhân d n đ n s  thu năm 2005 v ề   t quá cao là do thành ph  thu ti n

ề ử ụ ấ ớ ư ể ố ừ ề chuy n quy n s  d ng đ t l n nh ng năm 2006, 2008 s  thu t ề    chuy n quy n

ớ ế ạ ạ ậ ấ ị ử ụ s  d ng đ t ít do v y đ t t ạ ỷ ệ ấ  l th p so v i k  ho ch giao. Ngoài ra do n n d ch

ầ ở ồ ố ị H1N1, gia súc, gia c m long móng l m m trên đ a bàn thành ph  làm cho khách

ế ẫ ế ạ ự ế ế ấ ị ị du l ch đ n Hu  h n ch  d n đ n th t thu trong lĩnh v c kinh doanh du l ch, ăn

ạ ớ ế ầ ố u ng khá l n. Tình hình l m phát kinh t toàn c u  nói chung trong năm 2008 đã

ả ưở ề ế ủ ị ươ nh h ỏ ế ng không nh  đ n n n kinh t c a đ a ph ng.

ủ ộ ệ ế ạ ị 2.3.5.1. Thu  giá tr  gia tăng n p NSNN c a doanh nghi p giai đo n 2005­

2008

ề ố ượ ự ữ Trong nh ng năm qua, DN NQD đã có s  gia tăng v  s  l ự ng, s  phát

ể ủ ơ ậ ề ớ ề ề   ộ tri n c a DN NQD đã kh i d y, huy đ ng và khai thác ti m năng to l n v  ti n

ự ứ ệ ể ộ ọ ế ầ ố v n, s c lao đ ng, trí tu  ….. góp ph n quan tr ng vào s  phát tri n kinh t ­ xã

ệ ự ự ớ ưở ố ặ ộ h i, đ c bi t đã có s  đóng góp l n vào s  tăng tr ủ   ng s  thu Ngân sách c a

Thành ph .ố

ố ệ ả ấ ố ộ Qua s  li u phân tích ế   cho th y: S  thu  DN NQD n p vào ở b ng 2.9

ệ ồ ứ   ớ NSNN tăng qua các năm. Năm 2008 so v i năm 2005 tăng 23.032 tri u đ ng t c

ứ ệ ế ồ là tăng 367,8%, trong đó thu  GTGT tăng 15.293 tri u đ ng t c là tăng 449,7%.

ế ề ề ạ ố S  thu  GTGT phân theo ngành ngh  kinh doanh cũng tăng khá m nh. Đi u này

ấ ế ộ ị cho th y tình hình kinh t ừ   ạ  xã h i trên đ a bàn giai đo n 2005 ­2008 không ng ng

ố ượ ố ộ ị ể phát tri n. S  l ng DN trên đ a bàn thành ph  ngày m t gia tăng.

ủ ộ ả ạ ế B ng 2.9 Tình hình n p thu  GTGT c a các DN NQD t ụ i Chi c c thu ế

ố ế ạ thành ph  Hu  giai đo n 2005­2008

ơ ị ệ ồ Đ n v  tính: tri u đ ng

ỉ Ch  tiêu 2005 2006 2007 2008 So sánh 08/05

68

ế

ạ ng m i ụ

T ng thu DN NQD Tr.đó: Thu  GTGT ấ S n xu t Ăn u ngố ươ Th ị D ch v Xây d ngự ậ ả V n t 29.293 18.694 1.626 3.254 4.487 3.477 2.841 3.009 17.637 10.541 896 1.718 2.435 1.813 1.908 1.771 6.261 3.401 313 592 894 425 667 510 i

(+/­) 23.032 15.293 1.313 2.662 3.593 3.052 2.174 2.499 ế 12.537 7.456 619 1.096 1.931 1.372 1.230 1.208 ủ ụ ồ ộ ố (%) 467.8 549.7 519.5 549.7 501.9 818.1 425.9 590          ( Ngu n: Báo cáo th ng kê c a Đ i KKKT­TH Chi c c thu  thành ph ố

Hu )ế

ệ ữ ố ặ Đ c bi t, năm 2006 và năm 2008 là nh ng năm thành ph  Hu  t ế ổ ứ ự   ch c s

ệ ễ ộ ượ ị ướ ế ki n l h i Festival l ng khách du l ch trong và ngoài n ế c đ n Hu  tăng đáng

ụ ố ị ươ ệ ể k  làm cho các ngành d ch v , ăn u ng, th ng nghi p cũng tăng theo. Song bên

ầ ở ỉ ế ả ừ ị ạ c nh đó tình hình d ch cúm gia súc gia c m T nh Th a Thiên Hu  gi m đáng k ể

ớ ị ươ ướ ờ ậ ượ ế ị so v i các đ a ph ng trong n c, chính nh  v y l ng khách du l ch đ n Hu ế

ế ổ ữ ủ ạ ẫ ị trong nh ng năm qua tăng  m nh d n đ n t ng doanh thu c a các ngành du l ch,

ượ ụ ị d ch v  tăng v ứ t m c.

ế ưỡ ợ ả ế 2.3.5.2. Công tác qu n lý n  thu  c ế ợ ng ch  n  thu

ế ạ ừ ả ợ ế ượ T  tháng 5/2008, công tác qu n lý n  thu  t ụ i Chi c c thu  đ ự   c th c

ệ ế ế ả ợ ị ố   hi n  theo  quy  trình   qu n   lý   thu   n   thu   Ban  hành  kèm   theo   Quy t   đ nh   s :

ủ ụ ổ ưở ụ ế ệ ổ 477/QĐ­TCT ngày 15/5/2008 c a T ng c c tr ng T ng c c Thu . Vi c ban

ụ ầ ằ hành quy trình này nh m m c đích và yêu c u sau

ụ * M c đích:

ị ự ử ệ ả ợ ụ ể ộ ­ Xác đ nh c  th  n i dung, trình t x  lý công vi c qu n lý thu n  thu ế

ị ạ ế ế ệ ế ậ ậ ả ượ đ c quy đ nh t i Lu t qu n lý thu , các lu t thu , pháp l nh thu  và các văn

ề ẫ ả ướ b n h ế ng d n v  thu .

ủ ơ ự ệ ế ả ả    ­ Nâng cao năng l c, hi u qu  qu n lý c a c  quan thu  trong công tác

ợ ề ế ả ố ướ Qu n lý, đôn đ c thu n  ti n thu  vào ngân sách Nhà n ị c. Quy đ nh c  th ụ ể

ệ ụ ệ ữ ự ệ ậ ờ ố ộ ệ nghi p v , công vi c, th i gian th c hi n và m i quan h  gi a các b  ph n trong

ế ả ợ ế ơ c  quan thu   trong công tác qu n lý  thu n  thu .

69

ậ ủ ủ ổ ứ ệ ­ Nâng cao tính tuân th  pháp lu t c a các t ự    ch c, cá nhân trong vi c th c

ụ ộ ệ ế ả ạ hi n nghĩa v  n p các lo i thu , các kho n thu khác vào Ngân sách nhà n ướ   c

ủ ậ ị theo quy đ nh c a pháp lu t.

* Yêu c u:ầ

ườ ế ể ị ạ ợ ­ Tăng c ng công tác phân tích thông tin, phân lo i n  thu  đ  k p th i đ ờ ề

ử ệ ợ ế ra các bi n pháp x  lý thu n  thu .

ụ ủ ệ ị ườ ộ ế ệ ­ Phân đ nh rõ trách nhi m, nghĩa v  c a ng i n p thu  trong vi c kê khai

ủ ơ ế ệ ệ ế ả ợ ế ộ n p thu  và trách nhi m c a c  quan thu  trong vi c qu n lý thu n  thu .

ế ộ ế ầ ứ ữ ứ ế ắ ­ Công ch c thu  c n n m v ng ch  đ , chính sách thu , có ý th c trách

ệ ụ ủ ệ ị ướ ệ ị nhi m cao, tuân th  đúng quy đ nh nghi p v  và các b c công vi c quy đ nh trong

quy trình.

ự ệ ả ợ ưỡ ế ợ ế Sau khi th c hi n quy trình, công tác qu n lý n  và c ng ch  n  thu  đã

ụ ự ệ ế ể ố ượ đ ự c tri n khai tích c c. Chi c c  đã th c hi n rà soát, đ i chi u, phân lo i n ạ ợ

ế ể ụ ế ệ ề ợ thu  và áp d ng nhi u bi n pháp thu n  thu  đ  thu vào ngân sách Nhà n ướ   c.

ụ ự ứ ệ ờ ồ ợ ụ   ả Đ ng th i Chi c c cũng đã th c hi n qu n lý n  theo đúng quy trình và  ng d ng

ệ ế ả ọ ợ ả công ngh  tin h c vào trong công tác qu n lý, nên công tác qu n lý n  thu  trong

ề ế ờ th i gian qua đã đi vào n  n p.

ặ ỷ ệ ợ ế ướ ẫ ở ứ ư ầ ả M c dù t n  thu  đã có xu h l ng gi m d n nh ng v n m c cao

ế ợ ọ ủ ế ổ ố ệ   tính đ n ngày 31/12/2008 t ng s  thu  n  đ ng c a các DN NQD là 2.688 tri u

ế ố ổ ồ đ ng chi m 12% trên t ng s  thu các DN NQD.

ả ế ấ ặ ố S  li u cho th y m c dù s  thu thu  GTGT năm sau luôn cao ố ệ ở b ng 2.10

ướ ượ ứ ế ạ ạ ơ h n năm tr c và luôn hoàn thành v t m c k  ho ch giao, song tình tr ng n ợ

ế ẫ ỷ ệ ợ ế ả ố ả thu  v n còn x y ra. Năm 2005 t n  trên s  thu  ph i thu là 16%, năm 2006 l

ế ả ố ỷ ệ ợ ế ả ố ỷ ệ ợ t n  trên s  thu  ph i thu là 15%, năm 2007 t l n  trên s  thu  ph i thu là l

ỷ ệ ợ ỷ ệ ợ ế ố 14%. Năm 2008 t ả  n  trên s  thu  ph i thu là 12%. T  l n  qua các năm tuy l

ư ụ ế ả ả ẫ ả ợ ớ ự ỉ ạ ủ đã gi m nh ng v n còn cao so v i s  ch  đ o c a C c thu  là ph i gi m n  thu ế

ủ ả ố ổ ướ d ế i 5% trên t ng s  thu  ph i thu c a DN.

ợ ế ủ ố ệ ả B ng 2.10 Tình hình n  thu  GTGT c a doanh nghi p ngoài qu c doanh

ỉ Ch  tiêu ĐVT Năm Năm  Năm Năm So sánh (%)

70

06/05 2005 2008

ế

ố ố ế 2006 656 79

1. S  DN kê khai thu ợ 2. S  DN n  thu ả   ế 3.   Thu   GTGT   ph i DN DN Trđ 501 70 4.048 2007 824 107 8.794 12.231 07/06 08/07 975     130.9 125.6 118.3 112.9 135.4 136.4 146 139 174.8 217.2 21.382

ả thu ế ố 4. S  thu  đã thu ế 5. N  thuợ ế ợ 6. N / thu  ph i thu Trđ Trđ L nầ 3.401 679 0,16 7.456 10.541 1.690 1.338 0,14 0,15 18.694 2.688 0,12 219.2 141.4 177.3 159 91 197 126.3 90.8 90.6

ụ ế ồ ộ ố ế ( Ngu n: Đ i KKKTT­TH Chi c c thu  thành ph  Hu )

ế ị 2.3.5.3 Công tác hoàn thu  giá tr  gia tăng

ế ề ả ị ướ ả ạ Hoàn thu  giá tr  gia tăng là kho n ti n Nhà n c hoàn tr  l i cho c  s ơ ở

ự ệ ế ấ ươ ấ ả s n xu t, kinh doanh th c hi n tính thu  GTGT theo ph ừ   ng pháp kh u tr ,

ừ ế ế ế ấ ơ ố ơ ở thông qua c  ch  kh u tr  thu  các c  s  kinh doanh (CSKD) có s  thu  GTGT

ả ộ ỏ ơ ẽ ượ ầ ố ộ ế ầ đ u ra ph i n p nh  h n s  thu  GTGT đ u vào đã n p thì s  đ c hoàn l ạ   i

ơ ố ế ầ ệ ầ ộ ề ph n chênh l ch, do CSKD đã n p nhi u h n s  thu  đ u ra phát sinh theo quy

ườ ủ ừ ị đ nh c a t ng tr ợ ụ ể ng h p c  th .

ố ượ ộ ế ộ ươ ấ ừ CSKD thu c đ i t ng n p thu  theo ph ng pháp kh u tr thu  đ ế ượ   c

ườ ế xét hoàn thu  trong các tr ợ ng h p sau:

ụ ở ệ ­ CSKD trong 3 tháng liên t c tr  lên (không phân bi ộ ế t niên đ  k  toán) có

ế ầ ư ượ ừ ế ế ượ ấ ố ế ầ ố ố s  thu  đ u vào ch a đ c kh u tr  h t. S  thu  đ c hoàn là s  thu  đ u vào

ượ ừ ế ủ ế ờ ườ ợ ư ch a đ ấ c kh u tr h t c a th i gian xin hoàn thu . Tr ụ   ng h p này áp d ng

ầ ư ớ ầ ư ả ề cho c  CSKD có đ u t m i, đ u t chi u sâu.

ụ ế ế ấ ẩ ố ị ­ CSKD trong tháng có hàng hoá, d ch v  xu t kh u n u có s  thu  GTGT

ư ượ ủ ấ ừ ừ ẩ ầ đ u vào c a hàng hoá xu t kh u phát sinh trong tháng ch a đ ấ c kh u tr  t 200

ệ ở ượ ườ ợ ồ tri u đ ng tr lên thì đ ế c xét hoàn thu  theo tháng. Tr ng h p trong tháng

ư ượ ế ừ ế ế ầ ủ ấ ồ ầ thu  GTGT đ u vào ch a đ ả c kh u tr  h t bao g m c  thu  đ u vào c a hàng

ị ướ ượ ế ượ ố ụ hoá, d ch v  bán trong n c thì cũng đ c tính vào s  thu  đ c hoàn trong

tháng.

ệ ế ầ ơ ị ự Quy đ nh này đã góp ph n tích c c h n trong vi c khuy n khích các

ồ ượ ụ ấ ẩ ị ố CSKD xu t kh u hàng hoá, d ch v . Giúp cho CSKD thu h i đ ộ   c v n m t

ầ ư ể ụ ị ụ ế ấ ẩ ờ cách nhanh chóng đ  tái đ u t ầ  ph c v  k p th i cho l n xu t kh u ti p theo,

71

ả ả đ m b o uy tín cho CSKD.

ố ớ ầ ư ớ ế ộ Đ i v i CSKD đ u t m i đã đăng ký kinh doanh, đăng ký n p thu  theo

ươ ầ ư ừ ế ạ ấ ạ ộ ư ph ng pháp kh u tr  thu  đang trong giai đo n đ u t , ch a đi vào ho t đ ng,

ế ầ ư ế ở ờ ượ ch a phát sinh thu  đ u ra, n u th i gian đ u t ầ ư ừ ộ  t m t năm tr  lên đ c xét hoàn

ả ầ ư ượ ế ầ ừ ủ ế ầ ố thu  đ u vào theo t ng năm. S  thu  GTGT đ u vào c a tài s n đ u t đ c hoàn

ị ớ ừ ừ ệ ồ ở ượ ế có giá tr  l n t 200 tri u đ ng tr  lên trong t ng quý thì đ c xét hoàn thu  theo

quý.

ộ ố ượ ố ớ ế ộ ươ ừ Đ i v i CSKD thu c đ i t ng n p thu  theo ph ấ ng pháp kh u tr  thu ế

ầ ư ủ ơ ở ả ầ ư ự ạ ấ ư có d  án đ u t c a c  s  s n xu t đang trong giai đo n đ u t , ch a đi vào

ạ ộ ư ế ế ộ ố ủ   ho t đ ng, ch a đăng ký kinh doanh, đăng ký n p thu  có s  thu  GTGT c a

ụ ử ụ ầ ư ừ ự ị ệ ở ượ hàng hoá, d ch v  s  d ng cho d  án đ u t t ồ  200 tri u đ ng tr  lên đ c xét

ồ ơ ự ế ế ậ ả ầ   hoàn thu  theo quý. CSKD ph i kê khai, l p h  s  hoàn thu  riêng cho d  án đ u

. ư t

ộ ố ườ ế ợ ị Hoàn thu  cho m t s  tr ng h p khác theo quy đ nh.

ể ượ ả ả ề ế ế ị Đ  đ c gi ả ử i quy t hoàn thu  CSKD ph i g i văn b n đ  ngh  kèm theo h ồ

ế ớ ơ ế ơ ở ồ ơ ế ồ ữ ả ơ s  hoàn thu  t ể   i c  quan qu n lý thu thu  c  s . H  s  hoàn thu  g m nh ng bi u,

ẫ m u sau:

ế ề ị ­ Công văn đ  ngh  hoàn thu  GTGT.

ợ ố ế ầ ế ầ ả ổ ố ­  B ng kê khai t ng h p s  thu  phát sinh đ u ra, s  thu  đ u vào đ ượ   c

ơ ố ừ ố ế ầ ế ầ ế ế ấ ộ ớ ố kh u tr , s  thu  đã n p (n u có), s  thu  đ u vào l n h n s  thu  đ u ra đ ề

ị ạ ngh  hoàn l i.

ụ ế ả ỳ ị ệ   ­ B ng kê hàng hoá, d ch v  mua vào, bán ra trong k  liên quan đ n vi c

ế ị ượ xác đ nh thu  GTGT đ c hoàn.

ặ ẩ ấ ả ợ ồ ỷ ấ   ­ Biên b n thanh lý h p đ ng xu t kh u ho c u  thác gia công hàng xu t

kh u. ẩ

ồ ơ ả ấ ủ ơ ở ữ ­ B ng kê các h  s  có ch  ký và đóng d u c a c  s .

ố ề ủ ứ ứ ừ ề ố ­ Hình th c thanh toán, s , ngày, s  ti n c a ch ng t thanh toán ti n hàng

ụ ấ ẩ ị hoá, d ch v  xu t kh u.

72

ế ị ấ ậ ợ ả ể ể ả ­ Quy t đ nh sáp nh p, h p nh t, chia tách, gi ổ   i th , phá s n, chuy n đ i

ệ ướ ủ ấ ở ữ s  h u; giao, bán, khoán, cho thuê doanh nghi p Nhà n ẩ   c c a c p có th m

quy n. ề

ế ế ế ấ ậ ờ ợ ể ­ Quy t toán thu  GTGT đ n th i đi m sáp nh p, h p nh t, chia tách, gi ả   i

ổ ở ữ ể ể ệ ả th , phá s n, chuy n đ i s  h u; giao, bán, khoán, cho thuê doanh nghi p Nhà

ướ n c…

ữ ụ ể ế Theo quy trình trên, trong nh ng năm qua Chi c c đã ti n hành ki m tra h ồ

ế ị ị ụ ế ế ề ế ế ơ s  hoàn thu  và đ  ngh  C c thu  ra quy t đ nh hoàn thu  cho các DN. K t qu ả

ệ ở ả ự ượ đ c th c hi n b ng 2.11.

ủ ệ ế ả B ng 2.11 Tình hình hoàn thu  GTGT c a doanh nghi p

ơ ị ồ Đ n v  tính: nghìn  đ ng

ế ố ề   S  ti n Số ướ c hoàn sau ế ế ả ể K t qu  ki m tra tr Thu  GTGT Thu  GTGT Năm đ  nghề ị DN ượ ượ đ c  hoàn không đ c hoàn

380.675 502.648 590.720 11.987.630 13.461.673 3 5 7 8 23

hoàn 380.675 510.487 635.508 13.954.765 15.481.435 ộ ụ ế ồ ố ­ Năm 2005 7.839 Năm 2006 44.788 Năm 2007 1.967.135 Năm 2008 C ng:ộ 2.019.762 ế                              (Ngu n: Đ i KKKTT­TH Chi c c thu  thành ph  Hu )

ả ố ơ ị ề ấ ị ở cho th y s  đ n v  đ  ngh  hoàn trong 4 năm ụ  Chi c c thu ế B ng 2.11

ớ ố ế ề ố ồ ị thành ph  là   23 DN v i   s  thu   đ  ngh   hoàn 15.481.435  nghìn đ ng.   Thu ế

ồ GTGT đã hoàn là 13.461.673 nghìn đ ng.

ồ ơ ự ế ề ế ệ ậ ị ụ   Th c hi n qui đ nh v  hoàn thu  GTGT, sau khi ti p nh n h  s  Chi c c

ỉ ạ ế ể ộ ờ ế   ẩ ch   đ o   các   Đ i   thu   có   liên   quan  đ y  nhanh   th i   gian   ki m   tra   hoàn   thu ,

ồ ơ ề ụ ờ ạ ế ị ề ệ ể ả ớ ề ố   chuy n h  s  v  C c Thu  k p th i, t o đi u ki n gi m b t khó khăn v  v n

ẽ ồ ơ ờ ả ự ệ ệ ặ ồ ả cho các doanh nghi p, đ ng th i đ m b o ch t ch  h  s  và th c hi n đúng theo

quy trình.

ủ ế ở ế ậ ệ ấ ươ ị Vi c hoàn thu  t p trung ch  y u ả  các DN s n xu t, th ạ ng m i, d ch

73

ế ầ ủ ề ế ậ ầ ị ị ộ   ụ v . Các DN đ  ngh  hoàn thu  l n đ u, theo qui đ nh c a Lu t thu  GTGT thu c

ướ ố ượ đ i t ể ng ki m tra tr c hoàn sau.

ể ế ượ ồ ố Qua ki m tra s  thu  không đ c hoàn là 2.019.762 nghìn đ ng do các DN

ế ư ứ ề ầ ạ ơ ừ ả ả vi ph m v  khai thu  nh  kê khai hoá đ n đ u vào ch ng t ợ    không đ m b o h p

ụ ụ ủ ế ầ ệ l , kê khai thu  GTGT đ u vào c a hàng hoá mua vào không ph c v  kinh doanh

ụ ụ ặ ừ ế ế ị ị ho c v a ph c v  kinh doanh hàng hoá ch u thu  và không ch u thu  không phân

ự ế ế ớ ị ầ ổ b  theo qui đ nh, doanh thu đ u ra kê khai thi u so v i th c t kinh doanh...

ế ị ể 2.3.5.4 Công tác thanh ki m tra thu  giá tr  gia tăng

ồ ơ ế ạ ơ ể ế ­ Công tác ki m tra h  s  thu  t i c  quan thu

ế ệ ạ ụ ế ố ể Công tác thanh tra, ki m tra thu  hi n nay t i Chi c c thu  thành ph  đang

ự ệ ể ế ị ạ th c hi n theo quy trình thanh tra, ki m tra thu  theo quy đ nh t ế ị i Quy t đ nh s ố

ụ ủ ổ ưở ổ 528/QĐ­TCT ngày 29/5/2008 c a T ng c c tr ế ụ ng T ng c c Thu .

ớ ộ ụ ự ể ệ ế V i n i dung quy trình, Chi c c thu  đã th c hi n công tác ki m tra thu ế

theo hai hình th c:ứ

ế ạ ụ ở ơ ể ể ế ạ ồ ơ ­ Ki m tra h  s  khai thu  t i tr  s  c  quan thu  (ki m tra t i bàn). Khi

ộ ể ẽ ế ự ệ ệ th c hi n công vi c này, cán b  ki m tra s  ti n hành ữ ệ ử ụ s  d ng d  li u kê khai

ườ ộ ơ ở ữ ệ ệ ố ữ ủ ế ế ủ thu  c a ng i n p thu  trong h  th ng c  s  d  li u c a ngành và nh ng d ữ

ủ ệ ườ ộ ư ượ ữ ệ ậ li u thông tin c a ng ế i n p thu  ch a đ ủ   ệ ố c nh p vào h  th ng d  li u c a

ể ể ế ấ ả ồ ơ ngành (n u có) đ  ki m tra t ự   ế t c  các h  s  khai thu ; phân tích, đánh giá l a

ề ệ ơ ở ủ ọ ế ch n các c  s  kinh doanh có r i ro v  vi c kê khai thu .

ế ộ ữ ệ ồ ơ ể ậ Ngoài các d  li u, thông tin trong h  s  khai thu , b  ph n ki m tra và

ộ ể ả ổ ứ ế ế ậ cán b  ki m tra thu  còn ph i t ch c thu th p thêm thông tin n u có liên quan

ế ủ ụ ệ ị ườ ộ ế ừ ồ ế đ n vi c xác đ nh nghĩa v  thu  c a ng i n p thu  t ủ    các ngu n thông tin c a

ị ườ ư ể ạ ả ơ các c  quan nh  Ngân hàng, Kho b c, Ki m toán, Qu n lý th  tr ng, tài nguyên

ườ ở ế ầ ư môi tr ạ ng, s  k  ho ch và đ u t , thanh tra, công an, toà án...

ơ ộ ồ ơ ế ế ể ự   Sau khi ki m tra s  b  h  s  khai thu , ti n hành phân tích, đánh giá, l a

ế ể ậ ơ ở ủ ể ề ả ọ ự   ch n các c  s  kinh doanh có r i ro v  thu  đ  l p danh sách ph i ki m tra d a

ơ ở ự ơ ở ủ ề ọ ế ư trên c  s  l a ch n các c  s  kinh doanh có r i ro v  thu  nh :

ồ ơ ế ườ ộ ầ ủ ệ N p h  s  khai thu  th ặ ộ   ng không đ y đ  các tài li u kèm theo ho c n p

74

ạ ồ ơ ạ ế không đúng h n các lo i h  s  khai thu .

ế ự ế ớ ố ế ả ộ ả Khai thu  hay sai sót không đúng v i s  thu  th c t ề    ph i n p, ph i đi u

ở ư ề ầ ụ ế ắ ậ ắ ơ ỉ ề ầ ch nh nhi u l n; c  quan Thu  đã nhi u l n nh c nh  nh ng ch m kh c ph c.

ề ồ ơ ế ế ả ạ ơ ế   Vi ph m v  h  s  khai thu  tháng, quý mà c  quan Thu  ph i ra Quy t

ạ ụ ở ơ ở ấ ầ ể ị đ nh ki m tra t i tr  s  c  s  kinh doanh ít nh t 3 l n trong 1 năm.

ủ ố ế ậ ầ ộ ộ ườ Không n p đ y đ  s  thu  đã kê khai và n p ch m kéo dài, th ng xuyên

ạ ợ ế có tình tr ng n  thu .

ấ ườ ề ớ ướ ệ Có các d u hi u không bình th ế ng v  khai thu  so v i tháng tr ặ   c ho c

năm tr c:ướ

ư ụ ế ặ ố ị Có s  thu  giá tr  gia tăng âm (­) liên t c nh ng không xin hoàn ho c có

ầ ủ ồ ơ ư ế ế ầ ơ xin hoàn nh ng h  s  khai thu  không đ y đ  và c  quan Thu  đã có yêu c u b ổ

ệ ượ ự ư ệ sung hoàn thi n nh ng không th c hi n đ c.

ặ ố ả ộ ề ế ế ả ộ Có đ t bi n v  doanh thu ho c s  thu  ph i n p tăng (+), gi m (­) trên

20%.

ộ ồ ơ ả ượ ế ị ể Theo qui đ nh hàng tháng toàn b  h  s  khai thu  ph i đ ộ   c ki m tra. Đ i

ế ủ ồ ơ ế ể ể ộ ki m tra thu  phân công cán b  chuyên trách ki m tra h  s  khai thu  c a DN.

ộ ượ ỗ ồ ơ ự ế ế ể M i cán b  đ ả   c phân công tr c ti p ki m tra h  s  khai thu  bình quân kho ng

ứ ồ ơ ộ ể ế ủ ệ ế 50 DN. Căn c  h  s  khai thu  c a doanh nghi p, cán b  ki m tra ti n hành phân

ườ ệ ệ ệ ầ ấ ấ ợ ả tích, tr ng h p phát hi u d u hi u nghi v n yêu c u doanh nghi p gi i trình b ổ

ườ ấ ậ ợ ả ả ư ổ sung thông tin, tr ng h p không ch p nh n gi i trình b  sung thì ph i đ a vào

nghi p.ệ

ể ậ ể ạ ạ ụ ở ế danh sách đ  l p k  ho ch ki m tra t i tr  s  doanh

ế ể ả ồ ơ B ng 2.12 Tình hình ki m tra h  s  khai thu  GTGT qua các năm

T ng sổ ố Trong đó T  l %ỷ ệ ượ l t DN H  sồ ơ Không h  sồ ơ Ch aư đã n pộ Năm ượ ượ đ ấ   c ch p đ ấ   c ch p ch aư ể ki m tra h  sồ ơ nh nậ nh nậ ể ki m tra

khai thuế 6.012 7.872 Năm 2005 Năm 2006 4.212 5.472 780 660 1.020 1.740 16.9 44.2

75

ộ Năm 2007 Năm 2008 ổ T ng c ng 9.888 11.700 35.472 6.888 8.184 24.756 576 1.116 3.132 2.424 2.400 7.584 24.5 20.5 21.4

ụ ể ế ộ ồ ố                                                   (Ngu n: Đ i ki m tra 1­ Chi c c thu  thành ph )

ả ấ ố ượ ộ S  li u ổ  cho th y trong t ng s  35.472 l t DN đã n p h  s ồ ơ ố ệ ở b ng 2.12

ồ ơ ượ ế ậ ấ khai thu  qua 4 năm: Có 24.756 h  s  đ ể c ch p nh n sau ki m tra, 3.132 h  s ồ ơ

ượ ồ ơ ư ượ ể ậ ấ ế ể không đ c ch p nh n sau ki m tra và 7.584 h  s  ch a đ c ki m tra chi m t ỷ

ố ồ ơ ổ ệ l ế  21,4% trên t ng s  h  s  khai thu .

ế ủ ồ ơ ủ ệ ấ ệ   ậ Nguyên nhân c a vi c không ch p nh n h  s  khai thu  c a doanh nghi p

ự ự ư ể ề ế ể ệ sau ki m tra là do nhi u doanh nghi p ch a th c s  am hi u h t các chính sách

ư ế ộ ế ế ệ ặ ấ thu  cũng nh  ch  đ  k  toán. M t khác các doanh nghi p này không m y quan

ườ ứ ươ ế ế ớ ấ ế tâm đ n ng i làm công tác k  toán, thuê k  toán v i m c l ệ   ng th p làm vi c

ự ế ộ ế ư ề ệ ờ bán th i gian. M t k  toán viên ch a có nhi u kinh nghi m trong lĩnh v c k  toán

ư ệ ế ể ế ể ẫ ậ ộ ế   nh ng cũng có th  nh n m t lúc 4 đ n 5 doanh nghi p đ  làm k  toán, d n đ n

ẫ ố ệ ữ ế ệ ầ nh m l n s  li u gi a công ty này và công ty kia. Ngoài ra vi c kê khai thu  theo

ề ầ ườ ộ ề ấ ậ ẫ ế ố ọ ế ph n m m KKHT ng i n p thu  cũng có nhi u b t c p d n đ n sai s  h c trong

ệ ậ ờ vi c l p t ế  khai thu .

ồ ơ ư ủ ế ệ ể ồ   Nguyên nhân c a vi c ch a ki m tra 7.584 h  s  khai thu  là do ngu n

ổ ớ ố ộ ể ủ ứ ạ ộ ự ủ l c c a cán b  ki m tra có h n, không đáp  ng n i v i t c đ  tăng c a Doanh

ệ ả ố ị nghi p trên đ a bàn thành ph  qu n lý.

­ Công tác ki m tra h  s  khai thu  t

ồ ơ ế ạ ụ ở ủ ể ườ ộ ế i tr  s  c a ng i n p thu

ồ ơ ế ạ ơ ư ể ế Nh  trên đã trình bày, n u công tác ki m tra h  s  khai thu  t i c  quan

ế ẽ ự ệ ề ế ể ề ệ ả ấ ơ thu  có nhi u đi u nghi v n thì c  quan thu  s  ph i th c hi n vi c ki m tra h ồ

ế ạ ụ ở ủ ườ ộ ơ s  khai thu  t i tr  s  c a ng ế i n p thu .

ứ ộ ủ ể ể Ngoài ra, đ  đánh giá m c đ  chính xác c a công tác ki m tra t ạ ụ ở ơ  i tr  s  c

ể ể ự ụ ế ể ệ ẫ ộ quan thu , Chi c c cũng th c hi n ki m tra ng u nhiên m t vài DN đ  ki m tra

ế ạ ụ ở ủ ườ ộ thu  t i tr  s  c a ng ế i n p thu .

ế ạ ụ ở

B ng 2.13 Tình hình thanh, ki m tra thu  t

i tr  s  DN

ơ ị ệ ồ Đ n v  tính: tri u đ ng

76

ố ả ử ế Thuế ể   S  DN thanh, ki m K t qu  x  lý

x  lýử tra Năm TH/KH Truy bình KH TH Ph tạ T ngổ (%) thu

70,6 224,4 695,7 630 2005 2006 2007 2008 80 90 100 120 62 72 91 93

355,6   621,4 2.155,7 3.365 ế 285 397 1.460 2.735 ể 77,5    80    91 77,5 ồ ụ quân        5,7        8,6       23,7   36,18 ố ộ                                                 (Ngu n: Đ i ki m tra 1­ Chi c c thu  thành ph )

ự ể ạ ụ ở ườ ộ ế ơ ế ệ Khi th c hi n ki m tra t i tr  s  ng ả ử   i n p thu , c  quan thu  ph i g i

ế ị ể ế ườ ộ ế ệ ậ Quy t đ nh ki m tra thu  cho ng ấ i n p thu  ch m nh t là 3 ngày làm vi c, k ể

ế ị ể ượ ủ ưở ế ơ ừ t ngày quy t đ nh ki m tra đ c Th  tr ng c  quan Thu  ký.

ế ạ ụ ở ủ ệ ể ườ ộ ả ượ ế Vi c ki m tra thu  t s  c a ng i tr ế i n p thu  ph i đ c ti n hành

ể ừ ệ ậ ấ ể ch m nh t là 10 ngày làm vi c, k  t ế   ế ị  ngày ban hành Quy t đ nh ki m tra thu .

ưở ế ị ế ế ể ể ệ ố Tr ng đoàn ki m tra thu  có trách nhi m công b  quy t đ nh ki m tra thu  và

ả ế ị ể ế ộ ố gi ế ị i thích n i dung ki m tra theo quy t đ nh. Khi k t thúc công b  quy t đ nh

ế ể ườ ộ ế ả ả ị ể ki m tra, Đoàn ki m tra thu  và ng ờ   i n p thu  ph i có biên b n xác đ nh th i

ẫ ố ế ị ể ố ộ gian và n i dung công b  quy t đ nh ki m tra theo m u s  05/KTTT.

ả ự ệ ế ạ S  li u ể    cho th yấ  tình hình th c hi n k  ho ch thanh ki m ố ệ ở B ng 2.13

ừ ư ụ ế ầ tra: T  năm 2005 đ n nay h u nh  không có năm nào Chi c c hoàn thành đ ượ   c

ể ạ ạ ụ ở ệ ố ự ấ ế k  ho ch thanh ki m tra các DN t s  DN. Năm th c hi n t i tr t nh t (năm

ủ ấ ỉ ạ ề 2007) cũng ch  đ t 91%. Nguyên nhân c a v n đ  này là:

ụ ủ ứ ư ệ ể ế ộ ượ ộ ậ ­ Ch c năng nhi m v  c a Đ i ki m tra thu  ch a đ c đ c l p theo

ự ự ế ệ ệ ắ ậ ả ớ ố Lu t qu n lý thu  mà còn g n v i vi c đôn đ c th c hi n d  toán thu, do đó có

ả ưở ộ ậ ế ể ớ ố ự s  chi ph i và  nh h ng l n đ n tính đ c l p trong công tác ki m tra.

ố ượ ụ ấ ả ớ ­ S  l ng DN phân c p qu n lý cho Chi c c quá l n, năm 2005 là 501DN,

năm 2006 là 656 DN, năm 2007 là 824 DN, năm 2008 là 975 DN trong khi đó cán

ư ế ượ ườ ụ ỷ ệ ứ ể ệ ộ ể b  ki m tra thu  ch a đ c tăng c ng đ  đáp  ng nhi m v  (t l cán b ộ

ể ế ế ổ ố ộ ỗ ỉ ki m tra thu  DN NQD ch  chi m  7,6% trên t ng s  cán b ). Năm 2008 m i cán

77

ượ ồ ơ ệ ế ả ộ ể b  ki m tra đ c phân công đ m nhi m phân tích h  s  khai thu  bình quân

ư ồ ơ ư ể ế ạ ả ồ ơ kho ng   60   DN   (ch a   k   các   lo i   h   s   khác   nh   h   s   khai   thu   TNDN,

ồ ơ ạ ơ ụ ể ế ệ ể ả TTĐB...). Ngoài nhi m v  ki m tra h  s  t i c  quan thu , còn ph i ki m tra

ế ạ ị ủ ế ể ế ề ạ thu  t i DN theo k  ho ch và ki m tra hoàn thu  theo đ  ngh  c a DN. Th c t ự ế

ố ượ ệ ớ ả ưở ệ ầ ớ v i yêu c u kh i l ng công vi c l n, do đó đã  nh h ả ng hi u qu  công tác

ể ki m tra.

ộ ể ệ ạ ặ ộ ư ứ ầ ­ M t khác trình đ  cán b  ki m tra hi n t ệ   i ch a đáp  ng yêu c u nhi m

ự ế ề ể ặ ệ ụ v , năng l c chuyên sâu v  công tác ki m tra còn thi u, đ c bi ế   ế t là thi u ki n

ồ ơ ứ ế ế ả ậ ủ   th c k  toán, vì v y kh  năng phân tích h  s  khai thu , báo cáo tài chính c a

ệ ắ ủ ế ề ễ ặ ắ DN còn g p nhi u khó khăn, vi c n m b t di n bi n thông tin c a DN trong quá

ạ ộ ấ ượ ế ậ ạ ể trình ho t đ ng SXKD còn h n ch , vì v y ch t l ư   ng công tác ki m tra ch a

cao.

ả ể ế ế ấ ạ ổ ố K t qu  ki m tra các DN cho th y: T ng s  thu  truy thu và ph t qua các

ả ử ế ệ ạ ầ ồ năm tăng d n; năm 2005 k t qu  x  lý truy thu và ph t là 355,6 tri u đ ng, bình

ả ử ử ệ ế ạ ộ ồ quân m t DN x  lý truy thu và ph t là 5,7 tri u đ ng. Năm 2006 k t qu  x  lý truy

ử ệ ạ ạ ồ ộ thu và ph t là 621,4 tri u đ ng, bình quân m t DN x  lý truy thu và ph t là 8,6

ả ử ệ ế ệ ạ ồ ồ tri u đ ng. Năm 2007 k t qu  x  lý truy thu và ph t là 2.155,7 tri u đ ng, bình

ử ế ệ ạ ộ ồ ả ử   quân m t DN x  lý truy thu và ph t là 23,7 tri u đ ng. Năm 2008 k t qu  x  lý

ử ệ ạ ạ ồ ộ truy thu và ph t là 3.365 tri u đ ng, bình quân m t DN x  lý truy thu và ph t là

ệ ồ 36,18 tri u đ ng.

ị ử ể ạ ở ệ Các DN b  x  lý qua ki m tra phát hi n vi ph m b i các hành vi: Kê khai

ử ụ ứ ế ỏ ơ thi u và b  sót doanh thu; không kê khai doanh thu; s  d ng hoá đ n ch ng t ừ    kê

ị ạ ừ ừ ế ế ấ ị khai kh u tr  thu  không đúng qui đ nh; b  lo i tr  thu  GTGT hàng hoá mua vào

ụ ụ ụ ụ ặ ừ ế ị không ph c v  kinh doanh; ho c v a ph c v  kinh doanh hàng hoá ch u thu  và

ế ộ ế ế ạ ổ ị ị không ch u thu  không phân b  theo qui đ nh; vi ph m ch  đ  k  toán, không

ế ộ ổ ự ế ế ế ệ ả ẫ ơ ị ự   th c hi n ch  đ  s  sách k  toán theo qui đ nh d n đ n c  quan thu  ph i th c

ệ ấ ế ệ ế ấ ạ ố ị ậ   ấ hi n  n đ nh thu . Tình hình trên cho th y d u hi u vi ph m tr n thu , gian l n

ế ướ ả ượ ầ ườ ể thu  có xu h ng gia tăng c n ph i đ c tăng c ng công tác thanh ki m tra

78

ế ố ớ thu  đ i v i DN.

Ề Ơ

2.4 ĐÁNH GIÁ C A CÁC DOANH NGHI P V  C  CH  T

Ế Ự

Ự Ộ KHAI, T  N P THU

ủ ơ ế ế ệ ả ỉ Qu n lý thu thu  GTGT không ch  là trách nhi m c a c  quan thu  mà còn

ế ự ứ ủ ệ ườ ộ ế liên quan đ n tính t giác, ý th c trách nhi m c a ng ủ ụ   i n p thu  và các th  t c

ể ỗ ợ ườ ộ liên quan đ  h  tr  ng ế i n p thu .

ơ ở ề ể ấ ả ệ ả ả ằ Đ  có c  s  đ  xu t các gi i pháp nh m nâng cao hi u qu  qu n lý thu ế

ế ỏ ị ộ   ấ GTGT, chúng tôi đã ti n hành ph ng v n các DN NQD đóng trên đ a bàn thu c

ụ ữ ế ệ ằ ả ố ướ ắ Chi c c thu  thành ph  qu n lý nh m phát hi n ra nh ng v ng m c và khó

ủ ệ ệ ế ộ ự khăn c a các DN trong quá trình th c hi n vi c kê khai n p thu  GTGT.

ể ệ ị ả ế ả ẩ ấ ỏ ỏ ộ   Đ  vi c ph ng v n có k t qu , chúng tôi đã chu n b  b ng h i theo n i

ử ụ ẵ ị ươ ể ị ụ ụ dung đã đ nh s n (xem ph  l c 01, 02) và s  d ng các ph ng pháp ki m đ nh

ệ ấ ợ ố ề ằ th ng kê phù h p nh m phát hi n v n đ .

ề ơ ế ự ủ ệ ộ ự ộ ế ồ N i dung đánh giá c a doanh nghi p v  c  ch  t khai, t n p thu  g m:

ề ệ ủ ệ ế ộ   2.4.1 Đánh giá c a các doanh nghi p v  vi c đăng ký, kê khai thu , n p

ế ế ế thu  và k  toán thu

ệ ậ ể ệ ả ậ ả ư ỏ Đ  thu n ti n trong vi c l p b ng tác gi đã mã hoá các câu h i nh  sau:

ế ố ớ ủ ụ C5 ­ Th  t c đăng ký thu  đ i v i DN

ế ủ ề ờ ổ ứ ậ ụ ế C7.1 ­ Ý ki n c a DN v  th i gian t ấ ủ  ch c t p hu n c a Chi c c thu

ề ộ ế ổ ứ ậ ấ ủ C7.2 ­ Ý ki n v  n i dung t ụ  ch c t p hu n c a Chi c c

ệ ế ệ ấ C7.3 ­ Vi c cung c p tài li u, VBPL thu  cho DN

ộ ờ ờ ị ế ằ C8 ­ Quy đ nh th i gian n p t khai thu  GTGT h ng tháng

ế ả ủ ộ ề ả ế B ng 2.14  K t qu  đánh giá c a DN v  đăng ký, kê khai, n p thu

ề Phân tích theo ngành ngh  kinh doanh Bình Chỉ M c ýứ S nả Ăn Th ngươ VT, quân ị ụ D ch v tiêu nghĩa xu tấ u ngố m iạ khác chung

79

C5 C7.1 C7.2 C7.3 C8 2.80 1.00 2.00 2.70 2.00 2.88 1.17 1.92 2.83 2.00 2.29 1.08 2.08 3.08 2.07 2.24 1.19 2.10 2.67 2.05 2.82 1.09 2.00 2.82 2.00 2.56 1.12 2.03 2.80 2.03 0.014 0.719 0.670 0.434 0.889

ố ệ ề ồ ( Ngu n: S  li u đi u tra năm 2009)

ế ệ ố ớ ủ ụ Th  t c đăng ký thu  hi n nay đ i v i DN

ệ ạ ụ ế ỉ ệ ế ế ơ Hi n nay, t i C c thu  T nh, khi các doanh nghi p đ n c  quan thu  làm

ủ ụ ế ượ ỗ ợ ề ẫ ờ th  t c kê khai thu  đ c phòng tuyên truy n h  tr ấ  cung c p m u t khai,

ẫ ậ ồ ơ ế ệ ấ ố ướ h ng d n l p h  s  đăng ký c p mã s  thu . Doanh nghi p hoàn t ấ ồ ơ ộ   t h  s  n p

ả ồ ơ ẹ ế ế ế ả ậ ơ cho c  quan thu  và nh n phi u h n tr  h  s  và k t qu  đăng ký. Phòng kê khai

ữ ệ ế ể ụ ế ế ạ ậ ổ ị và k  toán thu  nh p các d  li u và thông qua m ng T ng C c thu  đ  xác đ nh

ụ ế ệ ạ ố ả mã s  thu  cho doanh nghi p, trình lãnh đ o C c ký và tr ệ    cho doanh nghi p

ụ ể ặ ờ ồ đ ng th i thông báo cho phòng ki m tra ho c các Chi c c và các phòng liên quan

ế ả ể đ  qu n lý thu thu .

ứ ạ ủ ế ả ả ề ứ ộ ơ K t qu  phân tích ANOVA v  m c đ  đ n gi n hay ph c t p c a các th ủ

ấ ở ứ ỏ ơ ự ế ệ ụ t c đăng ký thu , cho th y m c ý nghĩa nh  h n 5% đã có s  khác bi t trong

ề ấ ủ ể ế ề ủ ụ cách đánh giá c a các DN v  v n đ  th  t c đăng ký thu . Đi m bình quân v ề

ứ ỉ ỏ ủ ụ ế ề ằ ch  tiêu này là 2,56. Ch ng t các DN đ u cho r ng th  t c đăng ký thu  là bình

ườ ứ ạ th ố ớ ọ ng, không quá ph c t p đ i v i h .

ệ ổ ứ ậ ế ạ ấ ố Vi c t ch c t p hu n, đ i tho i chính sách thu  cho các DN ậ   ể  có th  nh n

ả ờ ề ề ấ ụ ậ ấ th y qua đi u tra có 90,4% DN đ u tr  l ệ ậ   i là Chi c c có t p hu n và vi c t p

ầ ủ ề ờ ề ấ ậ ấ ợ ợ ộ ớ hu n đ u phù h p v  th i gian; n i dung t p hu n phù h p v i yêu c u c a công

ề ờ ữ ệ ế ệ ấ ị tác kê khai thu ; vi c cung c p tài li u và nh ng quy đ nh v  th i gian n p t ộ ờ

ế ề ượ ợ ờ khai thu  đ u đ ị c DN đánh giá là k p th i và phù h p.

ươ ề ấ Phân tích ph ng sai theo ngành ngh  kinh doanh chúng ta th y không có

ệ ữ ứ ề ớ ự s  khác bi t trong cách đánh giá gi a các ngành ngh  kinh doanh v i m c đánh

ứ ồ ờ ớ   giá chung là 1,10 và 1,12 đ ng th i m c ý nghĩa p= 0,110, p=0,719 và p= 0,67 l n

ề ấ ổ ứ ị ệ ậ ấ ẩ ố ơ h n 0,05. Đi u này cho th y công tác t ạ    ch c chu n b  vi c t p hu n, đ i tho i

80

ụ ữ ủ ế ế chính sách thu  cho các DN c a Chi c c thu  trong nh ng năm qua r t t ấ ố ượ   c t đ

ở ứ ộ DN đánh giá hài lòng m c đ  cao.

ề ờ ộ ờ ể ế ­ V  th i đi m n p t khai thu

ế ả ươ ớ ứ ớ K t qu  phân tích ph ơ   ng sai (ANOVA) v i m c ý nghĩa p = 0,889 l n  h n

ự ấ ệ ở ề 0,05 ta th y không có s  khác bi t trong cách đánh giá các nhóm ngành ngh  kinh

ộ ờ ế ớ ể ề ờ ể doanh v  th i đi m n p t ế    khai thu  v i đi m đánh giá bình quân chung là 2,03. K t

ủ ế ả ấ ờ ộ ị qu  này cho th y th i gian n p thu  theo quy đ nh vào ngày 20 c a tháng sau là phù

h p.ợ

ổ ế ủ ệ ề ướ 2.4.2 Đánh giá c a các doanh nghi p v  công tác ph  bi n và h ẫ   ng d n

ế ủ ơ ế chính sách, kê khai thu  c a c  quan thu

ự ệ ế ả ậ ả ướ ẫ Th c hi n Lu t qu n lý thu  và các văn b n h ng d n có hi u l c t ệ ự ừ

ỗ ợ ườ ộ ề ượ 01/7/2007, công tác tuyên truy n, h  tr  ng ế i n p thu  luôn đ ự   c quan tâm th c

ả ế ữ ứ ệ ề ề ẫ ư hi n. Tuy đã có c i ti n nh ng v n ch a có nhi u hình th c tuyên truy n ­ h  tr ỗ ợ

ườ ệ ố ượ ế ể ư ấ ộ ể ọ đ  m i ng ặ i, đ c bi t là đ i t ng n p thu  hi u và ch p hành, ch a th c s ự ự

ề ơ ế ự ứ ệ ề ầ ự đáp  ng theo yêu c u trong th c hi n tuyên truy n v  c  ch  t khai ­ t ự ộ    n p

ư ứ ế ượ ầ ủ ế ớ ả ủ c a ngành thu , ch a đáp  ng đ c yêu c u c a công tác qu n lý thu  m i.

ế ặ ổ ứ ỗ ợ ề M c dù ngành thu  đã t ch c công tác tuyên truy n và h  tr  ng ườ ộ   i n p

ộ ử ủ ụ ế ệ ế thu , th  t c hành chính thu  thông qua mô hình “m t c a”. Tuy nhiên hi u qu ả

ố ợ ủ ư ậ ẫ ở ộ ớ ự ủ c a mô hình này v n ch a cao, b i vì s  ph i h p c a b  ph n này v i các b ộ

ứ ậ ổ ứ ư ế ẽ ặ ph n ch c năng khác trong quá trình t ch c thu thu  còn ch a ch t ch , ch a b ư ố

ụ ạ ộ ể ả ậ ữ ự ệ ộ trí nh ng cán b  có năng l c nghi p v  t i b  ph n này đ  gi i đáp và h ướ   ng

ổ ế ả ề ế ệ ề ờ ị ẫ d n k p th i. K t qu  đi u tra các doanh nghi p đánh giá v  công tác ph  bi n và

ế ủ ơ ế ư ẫ ướ h ng d n chính sách, kê khai thu  c a c  quan thu  nh  sau

ả ỏ ể ệ ậ ệ ả Tác gi ậ  đã mã hoá các câu h i đ  thu n ti n trong vi c l p b ng

ộ ụ ụ ử ỹ ứ ầ ả C10­ Tinh th n, thái đ  ph c v , văn hoá  ng x , k  năng gi ế i quy t công

ệ ạ ộ ộ ử ủ ụ ậ ế vi c t i b  ph n “m t c a” c a Chi c c thu

81

ế ị ụ ổ ợ ụ ề ế ầ C11­ Trang thi t b  ph c v  h  tr ph n m m k  toán và thông tin t ừ

ủ ơ ế ế Website ngành thu  cho DN c a c  quan thu

ủ ơ ề ầ ế ọ C12­ Kê khai theo ph n m m tin h c HTKK cho DN c a c  quan thu

ố ệ ượ ả ử ế ở ả K t qu  x  lý s  li u đ c trình bày b ng 2.15

ứ ộ ủ ề ế ả B ng 2.15. Ý ki n đánh giá m c đ  hài lòng c a DN v  công tác tuyên

ề ỗ ợ ậ ế truy n h  tr  pháp lu t thu

Ý ki n đánh giá Bình ấ R t hài Hài Không HT không ế Ch aư Câu M c ýứ quân lòng lòng hài lòng hài lòng hài lòng h iỏ nghĩa chung

(%) 2,7 1,4 1,4 (%) 69,9 11,0 49,3 (%) 27,4 87,7 38,4 (%) ­ ­ 9,6 (%) ­ ­ 1,4 C10 C11 C12 2.25 2.86 2.60 0.001 0.055 0.872

ố ệ ề ả ử ề ế ồ ( Ngu n: X  lý s  li u v  kh o sát DN theo phi u đi u tra năm 2009)

ề ầ ế   ộ ụ ụ có 2,7% ý ki n r t hài lòng, 69,9% ý ki n ế ấ V  tinh th n , thái đ  ph c v

ộ ụ ụ ỹ ư ề ế ả hài lòng và 27,4 % ý ki n là ch a hài lòng v  thái đ  ph c v , k  năng gi ế   i quy t

ệ ạ ộ ộ ử ụ ủ ế ế ả ậ công vi c t i b  ph n “m t c a” c a Chi c c thu . K t qu  phân tích ph ươ   ng

ự ấ ệ ứ ữ ớ sai cho th y có s  khác bi t trong cách đánh giá gi a các DN v i m c đánh giá

ỏ ơ ứ ề ấ chung là 2,25 và m c ý nghĩa p= 0,001 nh  h n 0,005. Đi u này cho th y đã có s ự

ệ ề ỉ khác bi ủ t trong cách đánh giá c a DN v  ch  tiêu này.

ụ ặ ườ ệ ộ ạ ộ M c dù Chi c c đã th ng xuyên ki n toàn b  máy t ộ   ậ i b  ph n   “m t

ề ỹ ư ủ ư ế ẫ ử c a” nh ng v n còn 27,4% ý ki n đánh giá c a DN là ch a hài lòng v  k  năng

ả ự ế ả ắ ắ gi ệ i quy t công vi c, năng l c gi ề i đáp các th c m c v  chính sách thu , h ế ướ   ng

ế ầ ụ ế ế ệ ạ ẫ d n h ch toán k  toán thu  cho DN. Do đó Chi c c thu  c n nâng cao hi u qu ả

ế ố ổ ợ ứ ề ế ậ công tác tuyên truy n, h  tr  pháp lu t thu , b  trí công ch c thu  có trình đ ộ

ổ ợ ả ạ ộ chuyên môn sâu, kh  năng giao ti p t ế ố ể ư ấ t đ  t v n h  tr  cho ĐTNT t ậ   i b  ph n

ộ ử “m t c a”.

ề ế ị ỗ ợ ề ế ầ ừ V  trang thi t b  h  tr  ph n m m k  toán và thông tin t trang Web

ế ế ệ ệ ế ậ ộ ờ ỳ ả   ể đ  thu n ti n trong vi c kê khai, n p thu  và quy t toán thu  trong  th i k  c i

82

ủ ụ ụ ế ổ ế ế ề ế ệ cách th  t c hành chính thu  hi n nay. T ng c c thu  đã thi ầ t k  ph n m m k ế

ọ ỗ ợ ệ ế ề ầ toán tin h c h  tr  cho các DN trong vi c kê khai thu , ph n m m đ ượ ử ụ   c s  d ng

ấ ố ố th ng nh t trên toàn qu c.

Ở ế ố ị ộ ụ ế ạ ộ Chi c c thu  đã trang b  m t máy vi tính có k t n i Internet t ậ   i b  ph n

ộ ử ể ệ ệ ề ầ ậ “m t c a” đ  cho DN thu n ti n trong vi c sao chép thông tin, các ph n m m tin

ư ự ế ế ế ấ ỏ ọ h c HTKK thu  cho DN. Nh ng qua ph ng v n tr c ti p có 87,7% ý ki n đánh

ư ề ế ị ủ ơ ụ ụ ế ể giá là ch a hài lòng v  trang thi ố   t b  c a c  quan thu  dùng đ  ph c v  cho đ i

ế ằ ộ ế ị ể ỗ ợ ọ ủ ụ ượ t ng n p thu . Các DN cho r ng thi t b  tin h c c a Chi c c đ  h  tr cho

ườ ị ỗ ữ ủ NNT quá c  máy tính th ng xuyên b  l ầ i, nh ng lúc DN c n sao chép thông tin

ế ể ạ ạ ế ể ấ ủ ủ ơ c a c  quan thu  không th  vào m ng t ụ i máy tính c a Chi c c thu  đ  l y ngay

ế ả ươ ự ấ ệ ượ đ c. K t qu  phân tích ph ng sai cho th y không có s  khác bi t trong cách

ư ủ ứ ệ ớ đánh giá c a các doanh nghi p v i m c đánh giá là 2,60 có nghĩa là DN ch a hài

ề ế ị ủ ụ ụ ế ề ế ấ lòng v  trang thi t b  c a Chi c c thu . Đây là v n đ  mà Chi c c thu  thành

ố ầ ộ ạ ộ ậ ố ả ph  c n quan tâm, ph i nên b  trí cán b  t ạ   ộ ử i b  ph n “m t c a” thành th o

ể ỗ ợ ọ ể ề ộ ố ơ chuyên môn v  tin h c đ  có th  h  tr  cho DN m t cách t t h n.

ề ế ầ ế ọ  còn có 38,4% ý ki n cho là ít phù Kê khai thu  theo ph n m m tin h c

ư ề ằ ầ ợ ợ h p và 9,6% là ch a phù h p. Các DN này cho r ng kê khai theo ph n m m tin

ườ ấ ờ ợ ỉ ợ ọ ấ h c r t m t th i gian, r m rà không có l i cho DN mà ch  có l ơ i cho c  quan

ể ể ứ ụ ế ệ ể ạ thu  trong vi c ki m tra  ng d ng mã v ch đ  ki m soát.

ự ế ộ ố ụ ệ ế ề ế Th c   t có   m t   s   nghi p   v   kinh   t phát   sinh   v   thu   GTGT   theo

ượ ả ờ ư ứ ế TT60/2007/TT­BTC đ c ph n ánh trên t ụ    khai thu  GTGT nh ng khi  ng d ng

ề ầ ượ ề ầ ượ ph n m m HTKK thì không đánh vào đ c (do ph n m m còn nh ể c đi m, đã

ọ ủ ề ầ ế ạ ặ ổ ế   ộ nhi u l n thay đ i). M t khác do trình đ  tin h c c a k  toán DN còn h n ch ,

ử ụ ộ ử ề ấ ố ươ ớ nhi u DN s  d ng máy vi tính có t c đ  x  lý th p không t ầ   ng thích v i ph n

ề ậ ắ ả ộ ả m m HTKK. Tuy nhiên không có văn b n pháp lu t nào b t bu c ph i khai thu ế

ỗ ợ ế ở ộ ỗ ợ ư ề ầ theo ph n m m h  tr  kê khai nh ng CBCC thu ề  đ i tuyên truy n h  tr  pháp

ậ ờ ậ ề ầ ả ầ ỏ ế ế lu t thu  ti p nh n t ấ    khai yêu c u ph i khai theo ph n m m HTKK. Ph ng v n

ị ườ ự ế ễ ế ị ươ ạ ị tr c ti p ch  Nguy n Th  H ng k  toán công ty TNHH th ng m i và d ch v ụ

83

ấ ả ậ ướ ả ơ ị T n L p. Ch  ph n ánh “Tr ế ỉ ấ c đây tôi khai thu  ch  m t kho ng h n 1 gi ờ ồ    đ ng

ừ ủ ơ ử ụ ề ề ế ầ ư ồ h  nh ng t khi s  d ng ph n m m HTKK c a c  quan thu  nhi u lúc m t c ấ ả

ổ ươ ươ ỗ ầ bu i do ch ổ ng trình thay đ i máy không t ng thích, do l ề i ph n m m nên sai

ố s  v..v..v.”

ỗ ợ ề ế ề ể ự   ế  đã có nhi u chuy n bi n tích c c Công tác tuyên truy n, h  tr  thu

ư ứ ứ ư ề ế ậ ầ ặ ẫ ặ nh ng v n ch a đáp  ng yêu c u đ t ra. M c dù nh n th c v  thu  đã đ ượ   c

ế ậ ồ ơ ư ẫ ộ ế   nâng lên nh ng v n còn DN sai sót trong kê khai n p thu , l p h  s  hoàn thu ,

ồ ơ ặ ậ ộ ế ộ n p ch m ho c không n p h  s  khai thu .

ể ạ ậ ợ ề ệ ệ ể ờ ế ủ Đ  t o đi u ki n thu n l i trong vi c ki m tra t ả    khai thu  c a DN, gi m

ờ ợ ủ ụ ự ế ờ ổ ươ ớ b t th i gian ch  đ i c a DN, T ng c c thu  đã xây d ng ch ng trình quét mã

ủ ụ ề ề ằ ầ ọ ấ   ạ v ch hai chi u b ng ph n m m tin h c. Nghĩa là khi DN làm th  t c đăng ký c p

ố ượ ế ế ọ ố ế ượ ư ộ mã s  thu  thì m i thông tin liên quan đ n đ i t ng n p thu  đ c l u toàn b ộ

ọ ạ ầ ế ế ọ ề vào ph n m m tin h c t i phòng kê khai k  toán thu  ­ tin h c (KK­KTT­TH)

ế ỉ ụ ữ ừ ề ộ ọ ế   ủ c a C c thu  T nh. T  nh ng thông tin đó cán b  phòng tin h c truy n tin đ n

ụ ơ ể ể ị ị ụ   các Chi c c n i mà DN đăng ký đ a đi m kinh doanh trên đ a bàn đ  các Chi c c

ự ả ấ qu n lý theo s  phân c p.

ạ ộ ấ ả Quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh có phát sinh doanh thu tính thu ế

ủ ả ế   hay không phát sinh doanh thu thì ngày 20 c a tháng sau DN ph i kê khai và đ n

ế ạ ộ ộ ử ậ ộ ờ n p t khai thu  t i b  ph n “m t c a”.

ỗ ợ ộ ộ ề ườ ộ ư ờ ỉ ầ ế Cán b  đ i tuyên truy n h  tr  ng i n p thu  ch  c n đ a t khai vào

ậ ứ ủ ủ ữ ệ ầ ạ máy quét mã v ch, ngay l p t c nh ng thông tin c a DN hi n lên đ y đ  trên

máy tính.

ử ụ ế ế ề ẽ ệ ầ N u DN có s  d ng ph n m m kê khai thu  thì máy s  phát hi n đ ượ   c

ậ ứ ộ ộ ữ ủ ệ ề   nh ng sai sót trong vi c kê khai c a DN ngay l p t c và cán b  đ i tuyên truy n

ử ạ ầ ỉ ử ấ ả ỗ ẽ s  yêu c u DN ch nh s a t ặ   ờ i ch  không ph i m t th i gian g i thông báo ho c

ệ ạ đi n tho i.

ử ụ ộ ộ ế ề ế ầ ọ N u DN không s  d ng ph n m m k  toán tin h c, Cán b  đ i tuyên

ồ ơ ế ể ế ề ậ ộ ớ   truy n ti p nh n h  s  khai thu  và chuy n cho Đ i KK­KTT­TH lúc đó m i

ế ủ ữ ệ ế ệ ậ phát hi n nh ng thi u sót trong vi c kê khai thu  c a DN qua quá trình nh p d ữ

84

ệ ờ ộ ộ ủ ế ả ấ ỏ li u trên t khai c a cán b  đ i KK­KTT­TH. K t qu  ph ng v n các DN đ ượ   c

ậ ở ả l p b ng 2.16.

ế ủ ỗ ợ ề ệ ả B ng 2.16 Ý ki n c a DN v  nhóm các bi n pháp h  tr  DN

ề ệ ệ ạ Vi c kê khai mã v ch hai chi u hi n nay

T  lỷ ệ Bình Số trả M c ýứ STT ỉ Ch  tiêu quân ngượ l iờ   l nghĩa chung (%)

ế t 1 2

ổ 0,315

3 4

52,1 47,9 100 1,48 52,1 47,9 100 1,48 38 35 73 38 35 73

ắ ề ệ ế ế t C n thi ầ Không c n thi ộ T ng c ng ệ ậ Thu n ti n ệ ậ Không thu n ti n ộ ổ T ng c ng ặ ướ ng m c v  chính sách Thu , DN tìm bi n pháp nào đ  đ Khi g p v 0,315 ể ượ ỗ  c h

trợ 5 6

ọ ế ổ 28,8 71,2 100 1,71

ứ ế ệ

0,000 ấ ả Khi có thay đ i v  chính sách thu  hình th c ph  bi n nào có hi u qu  nh t 8 9 10 ế ể ự t đ  t tìm

ổ ộ ế ỏ ơ ệ G i đi n h i c  quan thu ế ể ỏ ự ế ơ Đ n tr c ti p c  quan thu  đ  h i ộ T ng c ng ổ ề ấ ổ ứ ậ T  ch c t p hu n ớ ả ử G i văn b n m i cho DN Thông báo cho DN bi T ng c ng 21 52 73 ổ ế 46 26 1 73 63 35,6 1,4 100 1,38 0,003

ố ệ ề ồ (Ngu n: S  li u đi u tra năm 2009)

ỗ ợ ố ệ ệ ề ề ấ Qua s  li u đi u tra v  nhóm các bi n pháp h  tr  cho ĐTNT, ta th y:

ổ ề ố ề ự ụ ế ằ Khi có s  thay đ i v  chính sách thu , đa s  đ u cho r ng Chi c c thu ế

ổ ứ ậ ổ ế ế ệ ệ ấ ả ấ nên t ch c t p hu n là bi n pháp ph  bi n chính sách thu  có hi u qu  nh t.

ự ề ề ệ ệ ạ ­ V  đánh giá vi c th c hi n kê khai mã v ch hai chi u:

ự ế ề ệ ệ ạ ả ụ   K t qu  đánh giá th c hi n vi c kê khai mã v ch hai chi u đang áp d ng

ề ầ ệ ệ ạ ế hi n nay. Có 52,1 % DN  đánh giá là vi c kê khai mã v ch hai chi u c n thi t và

ậ ạ ầ ế ậ ệ thu n ti n, còn l i  47,9% DN đánh giá là không c n thi ệ   t vì không thu n ti n.

85

ế ả ươ ự ệ K t qu  phân tích ph ấ ng sai (ANOVA) cho th y không có s  khác bi t trong

ủ ứ ứ ớ cách đánh giá c a các DN v i m c đánh giá chung là 1,48 và m c ý nghĩa P =

ả ẩ ư ậ ế ầ ụ ạ ơ ớ 0,315 l n h n 0,05. Nh  v y Chi c c thu  c n ph i đ y m nh công tác tuyên

ế ể ề ấ ậ ượ ự ậ ợ truy n đ  làm th  nào mà 100% DN nh n th y đ c s  thu n l i trong vi c s ệ ử

ế ề ầ ụ d ng ph n m m k  toán

ể ở ộ ế ầ ệ ộ ơ Đây cũng là m t tiêu chí mà c  quan thu  c n quan tâm đ  m  r ng di n DN

ơ ế ả ế ằ ậ ợ ụ ệ ề ệ ạ áp d ng công ngh  này trong c  ch  qu n lý thu  nh m t o đi u ki n thu n l i cho

DN.

ặ ướ ườ ệ ­Khi các DN g p v ắ ng m c thì th ng tìm bi n pháp gì đ  đ ể ượ ỗ ợ c h  tr .

ố ớ ặ ướ ề ế ắ ỏ Đ i v i câu h i: “Khi g p v ng m c v  chính sách thu  thì DN th ườ   ng

ể ượ ỗ ợ ế ượ ỏ ề ả ờ ệ ố tìm bi n pháp nào đ  đ c h  tr ” đa s  ý ki n đ c h i đ u tr  l ự   ế i là đ n tr c

ế ạ ơ ế ể ỏ ề ệ ọ ti p t i c  quan thu  đ  h i. Qua đi u tra thì có 28,8% DN là g i đi n tho i đ ạ ể

ế ể ỏ ự ế ế ặ ơ ỏ h i khi g p khó khăn và 71,2% DN thì đ n tr c ti p c  quan thu  đ  h i là ch ủ

y u.ế

ế ả ươ ố ớ ứ ạ K t qu  phân tích ph ng sai đ i v i lo i hình DN có m c ý nghĩa nh ỏ

ứ ỏ ự ệ ỗ ợ ừ ơ ệ ệ ơ h n 0,05. Ch ng t có s  khác bi t trong vi c tìm bi n pháp h  tr  t c  quan

ụ ể ế ủ ầ ạ ổ thu  c a các DN có lo i hình kinh doanh khác nhau. C  th  là công ty c  ph n có

ị ị ỏ ơ   giá tr  trung bình là 1.59 và công ty TNHH có giá tr  trung bình là 1.43 nh  h n

ạ ộ ư ậ ứ ạ m c đánh giá chung là 1.71. Nh  v y, các DN ho t đ ng theo hai lo i hình này

ặ ướ ủ ế ệ ệ ắ ọ khi g p khó khăn, v ng m c ch  y u dùng bi n pháp g i đi n tho i đ  h i c ạ ể ỏ ơ

quan thu . ế

ự ế ế ầ ấ ỏ Ph ng v n tr c ti p anh  Tr n Văn Huy k  toán Công ty TNHH Th ươ   ng

ế ủ ạ ế ạ ổ ệ ằ ấ ợ ơ ọ m i t ng h p Huy Tu n. Ý ki n c a anh cho r ng “g i đi n tho i đ n c  quan

ế ể ỏ ệ ố ư ề ằ ấ ấ ờ thu  đ  h i là bi n pháp t i  u nh t,  không m t nhi u th i gian b ng đ n t ế ạ   i

ả ử ụ ế ố ờ ạ ệ ầ ọ   ơ c  quan thu . S ng trong th i đ i công ngh  thông tin c n ph i s  d ng nó m i

ế ượ ầ ổ ọ ơ n i m i lúc ti ệ t ki m đ c chi phí”. Ngoài ra Công ty c  ph n và công ty TNHH

ứ ươ ữ ế ể ọ ơ ớ ị ể là nh ng đ n v  tuy n ch n nhân viên k  toán v i m c l ng khá cao đ  làm

ữ ủ ế ệ ệ ắ ớ vi c chuyên trách, g n trách nhi m c a k  toán cùng v i công ty. Nh ng sai sót

86

ế ử ị ơ ế ế ế ả ị ạ ủ c a k  toán n u b  c  quan thu  x  ph t hành chính thì k  toán ph i ch u trách

ủ ệ ề ạ ạ ậ ộ ườ ế nhi m n p ti n ph t. Vì v y k  toán c a hai lo i hình này th ọ   ng xuyên g i

ạ ế ữ ệ ặ ơ ướ ắ ế ể ỏ đi n tho i đ n c  quan thu  đ  h i khi g p nh ng khó khăn v ự   ng m c. Th c

ạ ề ệ ế ử ị ơ ặ ạ ấ ế t ậ    hai lo i hình này r t ít khi b  c  quan thu  x  ph t v  vi c sai sót ho c ch m

ộ ờ n p t khai v.v...

ư ề ế ả ỏ Cũng câu h i này nh ng phân theo ngành ngh  kinh doanh thì k t qu  phân

ươ ể ế ứ ớ ơ tích ph ậ ằ   ng sai có m c ý nghĩa = 0,257 l n h n 0,05 nên có th  k t lu n r ng

ự ệ ố ớ ủ ề không có s  khác bi ế   t đ i v i nhóm ngành ngh  kinh doanh c a DN khi tìm ki m

ệ ế ỗ ợ ủ ơ bi n pháp h  tr  c a c  quan thu .

ổ ế ứ ệ ả ổ ấ ố   ­ Hình th c ph  bi n nào khi có chính sách thay đ i là hi u qu  nh t đ i

ệ ớ v i doanh nghi p

ổ ề ố ề ự ụ ế ằ Khi có s  thay đ i v  chính sách thu , đa s  đ u cho r ng Chi c c thu ế

ổ ứ ậ ổ ế ệ ế ệ ả ấ ấ nên t ch c t p hu n là bi n pháp ph  bi n chính sách thu  có hi u qu  nh t.

ả ờ ề ổ ứ ậ ấ Qua đi u tra có 63% DN tr  l i là t ử    ch c t p hu n và 35,6% DN là g i

ả ờ ả ớ ử ể ự ế văn b n m i cho DN, 1,4% DN tr  l i là g i thông báo đ  DN t tìm. K t qu ả

ố ệ ủ ạ ấ ị ử x  lý s  li u cho th y, giá tr  trung bình c a 2 nhóm lo i hình DN và ngành ngh ề

ứ ề ỏ ề ố ọ ằ kinh doanh đ u b ng 1.38 ch ng t ứ ậ   ấ  các DN đ u th ng nh t ch n hình th c t p

ổ ề ổ ế ứ ế ệ ả ấ ấ hu n khi có thay đ i v  chính sách thu  là hình th c ph  bi n có hi u qu  nh t.

ố ớ ứ ạ Đ i v i nhóm các DN phân theo lo i hình kinh doanh có m c ý nghĩa nh ỏ

ậ ằ ể ế ự ệ ề ơ h n 0,05 nên có th  k t lu n r ng, có s  khác bi ủ   ấ t khi đánh giá v n đ  này c a

ụ ể ạ ị các DN trong các lo i hình khác nhau. C  th  DNTN có giá tr  trung bình = 1.20,

ạ ị ướ HTX và DN khác có giá tr  trung bình là 1.10 hai lo i hình này có xu h ố   ng mu n

ế ử ế ế ả ổ ố ơ c  quan thu  g i văn b n đ n DN khi có các chính sách thu  thay đ i. S  còn l ạ   i

ế ổ ứ ậ ấ ố ổ ỏ ơ thì mu n c  quan thu  t ấ    ch c t p hu n khi có chính sách thay đ i. Ph ng v n

ố ậ ự ế ấ ố tr c ti p các DN mu n t p hu n chính sách là vì: DN không mu n kê khai sai do

ấ ợ ị ể ế ạ ậ ơ không am hi u h t các chính sách và r t s  b  vi ph m pháp lu t khi c  quan thu ế

ể ki m tra.

87

ế ủ ơ ủ ệ 2.4.3 Đánh giá c a các doanh nghi p trong công tác hoàn thu  c a c  quan

thuế

ệ ượ ừ ế ệ ấ ặ ượ ừ Kh u tr , hoàn thu  là vi c doanh nghi p đ c tr  ho c đ c hoàn l ạ ố  i s

ụ ụ ộ ộ ụ ế ả ị thu  đã tr  khi mua hàng hoá, d ch v  ph c v  cho SXKD. Đây là m t n i dung

ể ệ ư ặ ệ ủ ơ ả c  b n, đ c thù riêng có, th  hi n tính  u vi ế t c a thu  GTGT.

ế ả ế ả ả ờ ị ị Công tác hoàn thu  gi i quy t đ m b o k p th i theo qui đ nh cho các DN.

ỉ ớ ừ ế ệ ạ ố ớ ế ố Tuy nhiên vi c hoàn thu  ch  m i d ng l i đ i v i các DN do thi u v n kinh

ồ ơ ề ố ớ ủ ộ ế ầ ố ị doanh ch  đ ng làm h  s  đ  ngh  hoàn. Đ i v i các DN có s  thu  đ u vào

ượ ừ ế ề ế ề ậ ư ch a đ ấ c kh u tr ư    h t, còn âm thu  nhi u tháng, th m chí nhi u năm nh ng

ư ượ ể ử ử ể ạ ị ẫ v n ch a đ c ki m tra xác đ nh nguyên nhân đ  x  lý (X  lý vi ph m kê khai

ặ ướ ế ỗ ợ ủ ụ ệ ế ẫ thu  ho c h ng d n, h  tr  doanh nghi p th  t c hoàn thu ).

ệ ề ủ ả ế B ng 2.17 Đánh giá c a doanh nghi p v  công tác hoàn thu

Phân tích theo lo i hình DN ST Bình M c ýứ ạ DNTN HTX, Công Công ty ỉ Ch  tiêu T quân nghĩa

ty CP 2.53 TNHH 3.76 3.76 khác 4.60 3.59 0.000 1 ủ ụ   Công khai th  t c,

2.53 3.76 3.88 4.60 3.63 0.000 ồ ơ ế h  s  hoàn thu ủ ụ   ệ ự Th c hi n th  t c, 2

ế

2.65 3.67 3.76 5.00 3.64 0.000 ồ ơ h  s  hoàn thu ờ Th i   gian   hoàn 3

ế ủ ơ thu   c a   c   quan

ệ vi c   gi ả   i 1.23 1.22 1.00 2.00 1.00 0.015 thuế Khi 4

ế quy t   hoàn   thu ế

ậ ậ   ch m   có   nh n

ượ ả đ c   gi i   thích

ộ không ứ M c   đ   hài   lòng 2.53 3.57 3.68 4.70 3.52 0.002 5

ể ệ ề v   vi c   ki m   tra

ướ ế tr c hoàn thu

88

ố ệ ề ồ (Ngu n: S  li u đi u tra năm 2009)

ứ ế ả ươ ấ ằ ể ậ Căn c  theo k t qu  phân tích ph ậ   ng sai, có th  nh n th y r ng khi nh n

ủ ụ ồ ơ ế ủ ơ ề ệ ự ế ệ ệ   xét v  vi c công khai th  t c h  s  hoàn thu  c a c  quan thu , vi c th c hi n

ủ ụ ồ ơ ế ủ ơ ế ủ ế ờ ạ   th  t c h  s  hoàn thu  c a DN, th i gian hoàn thu  c a c  quan thu  theo lo i

ậ ằ ể ế ỏ ơ ứ ề hình kinh doanh đ u có m c ý nghĩa nh  h n 0,05 nên có th  k t lu n r ng có s ự

ữ ạ khác nhau trong cách đánh giá gi a các lo i hình kinh doanh.

ủ ế ủ ụ ữ ế ế ầ ộ ạ   H u h t các DN làm th  t c hoàn thu  ch  y u là nh ng DN thu c lo i

ầ ổ ươ ế ầ ệ ố hình công ty c  ph n kinh doanh ngành th ớ   ng nghi p có s  thu  đ u vào l n,

ụ ữ ề ạ ớ ậ   âm liên t c nhi u tháng và nh ng DN kinh doanh khách s n khi m i thành l p

ụ ở ủ ụ ự ế ế ố ề   ố xây d ng tr  s  thi u v n kinh doanh, s  DN làm th  t c hoàn thu  không nhi u

ớ ố ụ ế ả ả so v i s  DN mà Chi c c thu  đang qu n lý. Qua kh o sát 73 DN thì có 42,5%

ề ệ ồ ơ ủ ụ ự ệ ế ế DN là không có ý ki n v  vi c công khai, th c hi n  th  t c, h  s  hoàn thu . Có

ề ờ ề ế ế ấ 50,7% DN là không có ý ki n v  th i gian hoàn thu . Đi u này cho th y DN

ế ề ấ ấ ế không m y quan tâm đ n v n đ  hoàn thu .

Nguyên nhân:

ự ụ ế ế ấ ỏ ố ề   ố Ph ng v n tr c ti p các DN thì đa s  các DN có s  thu  âm liên t c nhi u

ả ờ ợ ị ơ ủ ụ ế ố ề tháng đ u tr  l ế ể   i không mu n làm th  t c hoàn thu  vì s  b  c  quan thu  ki m

ự ế ầ ủ ồ ơ ố ớ ế ủ ế ậ ơ tra. Th c t khi c  quan thu  nh n đ y đ  h  s  hoàn thu  c a DN, đ i v i DN

ế ị ế ầ ể ế ả ầ ơ ị ướ ề đ  ngh  hoàn thu  l n đ u c  quan thu  ph i ra quy t đ nh ki m tra tr c hoàn

ế ệ ể ướ ờ ữ thu , vi c ki m tra tr ế ủ c hoàn thu  c a DN bao gi ệ  cũng phát hi n ra nh ng sai

ủ ữ ế ả ượ ế ữ sót c a DN. K t qu  là có nh ng DN không nh ng không đ c hoàn thu  sau khi

ể ị ki m tra mà còn b  truy thu thêm.

ủ ạ ộ ở ụ ế M t nguyên nhân khác c a tình tr ng này là các DN Chi c c thu  đang

ả ườ ỏ ố ố ữ ừ ụ ớ ị qu n lý th ng là nh ng DN v a và nh  s  v n không l n, ngành d ch v  và ăn

ế ơ ấ ề ế ẫ ố u ng chi m t ỷ ệ  l ư    cao trong c  c u ngành ngh  kinh doanh d n đ n các DN ch a

ố ớ ụ ế đánh giá cao tiêu chí này đ i v i  Chi c c thu .

ả ế ị ậ ệ ­ Vi c gi i thích cho DN khi hoàn thu  b  ch m:

89

ả ề ứ ế ự ề Căn c  k t qu  đi u tra, theo nhóm phân tích đ u có s  khác nhau trong

ỏ ơ ứ ề ấ ớ cách đánh giá v i m c ý nghĩa = 0,015 nh  h n 0,05. Đi u này cũng th y rõ vì

ượ ả ờ ề ấ ề ả trong 73 DN đ c kh o sát thì có 33 DN tr  l i v  v n đ  này và 40 DN không

ả ờ ề ế ế ườ ợ ố có ý ki n. Đa s  các DN tr  l ằ i đ u cho r ng, n u có tr ị ng h p b  hoàn thu ế

ệ ậ ả ủ ơ ế ả ch m thì vi c gi i thích c a c  quan thu  là tho  đáng t ỷ ệ  l ế  này chi m 78,8%

ả ờ ề ấ ề ổ ố ữ trong t ng s  nh ng DN tr  l i v  v n đ  này.

ủ ụ ồ ơ ả ề ừ ế ệ ế T  k t qu  đi u tra và phân tích vi c công khai th  t c h  s  hoàn thu  và

ể ấ ằ ủ ế ủ ồ ạ ữ ế ờ th i gian hoàn thu  có th  th y r ng, ch  y u c a nh ng t n t i trong công tác hoàn

ầ ủ ồ ơ ề ể ư ự ế ệ ế ị thu  là các DN có th  ch a th c hi n đ y đ  h  s  đ  ngh  hoàn thu , do đó các

ả ờ ả ậ ả ộ ề DN đ u tr  l ệ i vi c gi i thích là tho  đáng. Tuy nhiên, cũng nhìn nh n m t cách

ệ ướ ằ ủ ụ ồ ơ ế ư ẫ ấ khách quan r ng, vi c h ng d n th  t c h  s  hoàn thu  ch a th u đáo nên còn

ệ ượ ả x y ra hi n t ng trên.

ự ệ ủ ệ ệ ể 2.4.4 Đánh giá c a doanh nghi p trong vi c th c hi n ki m tra, thanh tra

ế ạ ệ ủ ơ ế thu  t i doanh nghi p c a c  quan thu

ơ ế ự ự ộ ờ ớ ế ồ ệ ậ Trong c  ch  t khai, t ồ ự    n p thu , đ ng th i v i vi c t p trung ngu n l c

ề ả ướ ế ẫ ơ ườ ả đ m b o tuyên truy n h ng d n, c  quan thu  tăng c ng công tác thanh tra,

ử ể ệ ế ệ ằ ộ ờ ị ki m tra vi c kê khai, n p thu  nh m phát hi n, x  lý k p th i, nghiêm minh

ề ự ữ ế ệ ả ằ ậ ố ả nh ng hành vi gian l n, tr n thu  và đ m b o công b ng v  th c hi n nghĩa v ụ

ế ơ ế ế ơ ở ể ậ ượ ủ thu . C  quan thu  ti n hành thanh tra, ki m tra trên c  s  thu th p đ c đ  các

ầ ế ề ườ ộ ế ể ủ ừ thông tin c n thi t v  ng i n p thu  đ  phân tích, đánh giá r i ro, t ự    đó l a

ố ượ ọ ề ể ấ ạ ầ ầ ị ch n đúng đ i t ng c n thanh tra, xác đ nh đúng v n đ , ph m vi c n ki m tra.

ề ấ ủ ế ề ậ ấ ồ ờ ử   L y ý ki n đánh giá c a DN v  v n đ  này đ ng th i thu th p và x  lý

ươ ế qua ch ng trình SPSS k t qu  đ ả ượ ậ ở ả c l p b ng 2.18.

ộ ủ ể ộ ạ ­ Đánh giá thái đ  c a cán b  khi ki m tra t i DN.

ể ấ ằ ố ệ ừ ả ề T  b ng s  li u đi u tra, ta có th  th y r ng:

ộ ủ ề ể ộ ạ ế ả V  đánh giá thái đ  c a cán b  khi ki m tra t i DN, k t qu  phân tích

ươ ự ả ệ ề ố ph ề ng sai c  hai nhóm đ u không có s  khác bi t. Đa s  các DN đ u đánh giá ở

ề ớ ứ ứ ộ ớ ơ ị m c đ  hài lòng v i giá tr  trung bình = 3,29 và m c ý nghĩa đ u l n h n 0,05.

Tuy nhiên cũng có 19,2 % không hài lòng và 9,6% không ý ki n ế

90

ủ ấ ề   Nguyên nhân c a v n đ :

ủ ế ể ộ ộ Nguyên nhân ch  y u là trình đ  cán b  làm công tác thanh, ki m tra còn

ư ạ ự ế ớ ể ế ặ ộ ầ ch a đ t yêu c u so v i th c t ư   . M t khác cũng có th  do cán b  thu  còn ch a

ự ự ự ế ể ệ ệ th c s  làm h t trách nhi m khi th c hi n công tác thanh, ki m tra.

ấ ầ ồ ưỡ ế ề ệ ạ ả Đi u này cho th y c n ph i quan tâm đ n vi c đào t o, b i d ng trình đ ộ

ư ư ủ ự ủ ể ộ cũng nh  tác phong, t ệ  cách c a cán b  khi th c hi n thanh, ki m tra DN c a các

ị ơ đ n v  này.

ể ả ưở ủ ế ­ Công tác thanh tra, ki m tra có gây  nh h ng đ n SXKD c a DN

ề ể ả ưở ế V  đánh giá công tác thanh tra, ki m tra có gây  nh h ủ   ng đ n SXKD c a

ế ươ ự ạ ệ ả DN. K t qu  phân tích ph ng sai theo lo i hình DN thì không có s  khác bi t vì

ứ ớ ơ ị giá tr  trung bình =  3.29 và m c ý nghĩa 0,537 l n h n 0,05. Tuy nhiên phân tích

ự ề ệ ứ theo ngành ngh  kinh doanh thì có s  khác bi t trong cách đánh giá vì m c ý

ỏ ơ nghĩa là 0,003 nh  h n 0,05.

ủ ấ ề Nguyên nhân c a v n đ :

ự ế ề ề ả ấ ộ ố Qua th c t đi u tra, các DN thu c ngành ngh  s n xu t và ăn u ng có ý

ủ ơ ể ế ế ệ ả ưở ế ki n là vi c thanh, ki m tra c a c  quan thu  còn có  nh h ủ   ng đ n SXKD c a

ứ ề ỏ ệ ể ạ ủ ề DN. Đi u này ch ng t vi c thanh tra, ki m tra t i DN c a hai ngành ngh  này

ư ượ ậ ợ ệ ề ủ ch a đ ề ệ ạ c DN đánh giá cao v  vi c t o đi u ki n thu n l i cho SXKD c a DN,

ể ặ ả ưở ứ ộ ả ủ ế ệ ho c có th  còn có  nh h ng đ n vi c SXKD c a DN tuy m c đ   nh h ưở   ng

ủ ế ể ẫ ớ ộ ộ không l n. Nguyên nhân ch  y u v n là do trình đ  cán b  thanh, ki m tra còn

ễ ề ế ạ ờ ớ ầ nhi u h n ch , có khi còn gây khó d  cho DN. Do đó, trong th i gian t i c n chú

ờ ầ ự ự ề ệ ấ ộ ộ ố ồ ý b  trí cán b  có trình đ  năng l c khi th c hi n v n đ  này, đ ng th i c n có

ồ ưỡ ạ ạ ứ ứ ế ể ể ộ ế k  ho ch đào t o b i d ng ki n th c cho cán b  thanh ki m tra đ  đáp  ng yêu

ệ ả ạ ầ c u trong vi c c i cách hành chính giai đo n 2010­2015

ệ ề ủ ể ả ủ   B ng 2.18   Đánh giá c a doanh nghi p v  công tác thanh tra, ki m tra c a

ế ơ c  quan thu

ạ Theo lo i hình DN Theo ngành ngh  KDề ST ỉ Ch  tiêu Bình M c ýứ Bình T ứ M c ý nghĩa quân nghĩa quân

91

ộ ộ Đánh giá thái đ  cán b  khi 2.45 0.695 2.45 0.780 1

ạ i DN

ể ệ ể 3.29 0.537 3.29 0.003 2 ki m tra t ủ   Vi c thanh tra, ki m tra c a

ả   ế ơ c   quan   thu   có   gây   nh

ưở ệ ế h ng   đ n   vi c   SXKD

3 không ể ờ Th i   gian   ki m   tra   thu   t ế ạ   i 2.79 0.108 2.79 0.006

ữ ứ ề 4 ệ DN hi n nay ầ Nh ng yêu c u v  ch ng t ừ 2.64 0.226 2.64 0.609

ợ ệ ủ ợ h p   lý,   h p  l ơ   c a   c   quan

ế ể

ơ ị 5 thu  trong quá trình ki m tra ế ấ C   quan   thu   n   đ nh   thu ế 2.60 0.258 2.60 0.001

ả   ủ c a DN khi DN không ph n

ặ ổ ả ánh   ho c   ph n   ánh   s   sách

ầ ợ   ủ không   đ y   đ   có   phù   h p

6 không ấ ử   ề ệ ề ế Ý ki n v  vi c đ  xu t x  lý 2.78 0.000 2.78 0.109

ộ ể ủ ạ vi ph m c a cán b  ki m tra

ế ạ thu  t i DN

ố ệ ề ồ (Ngu n: S  li u đi u tra năm 2009)

ề ờ ế ạ ể V  th i gian ki m tra thu  t ệ i doanh nghi p

ế ượ ơ ị ể ạ ớ Theo quy  đ nh, c  quan thu  đ c phép ki m tra t ể   ờ i DN v i th i gian ki m

ố ể ừ ệ ế ị ể ố tra t i đa là 5 ngày làm vi c k  t ể ế    ngày công b  quy t đ nh ki m tra. Đ  ti n

ả ử ế ự ế ể ế ầ ơ ệ   ủ hành ki m tra c  quan thu  yêu c u ch  DN ph i c  k  toán tr c ti p làm vi c

ề ấ ể ể ể ề ế   ế ủ ớ v i đoàn ki m tra. Đ  tìm hi u ý ki n c a DN v  v n đ  này chúng tôi đã ti n

ự ủ ế ấ ả ấ ỏ ệ hành ph ng v n các ch  DN, k t qu  cho th y không có s  khác bi t trong cách

ề ấ ủ ứ ề ạ đánh giá c a các DN theo lo i hình kinh doanh v  v n đ  này vì m c ý nghĩa

ề ơ ớ p=0,108 l n h n 0,05. Tuy nhiên phân tích theo ngành ngh  kinh doanh thì có s ự

ệ ỏ ơ ứ ự ớ khác bi t trong cách đánh giá v i m c ý nghĩa là 0,006 nh  h n 0,05 và s  khác

92

ệ ụ ằ ấ ả ộ ố bi ờ   t ph  thu c vào ngành s n xu t và ngành ăn u ng. Các DN này cho r ng th i

ạ ừ ỉ ể gian ki m tra t i DN 5 ngày là quá dài ch  nên 3 ngày là v a.

ừ ợ ề ứ V  ch ng t ợ ệ  h p lý, h p l :

ị ạ ư ố ủ ­ Theo quy đ nh t i Thông t s  120/2002/TT­BTC ngày 30/12/2002 c a B ộ

ướ ẫ ố ị ị tài chính h ủ   ng d n thi hành Ngh  đ nh s  89/2002/NĐ­CP ngày 07/11/2002 c a

ủ ề ệ ử ụ ả ơ Chính ph  v  vi c in, phát hành, s  d ng, qu n lý hoá đ n.

ạ ộ ứ ấ ả ả ơ ợ ớ ­ Hình th c hoá đ n ph i phù h p v i các ho t đ ng s n xu t, kinh doanh

ụ ượ ị ể ệ ứ ư ằ ộ hàng hoá d ch v  đ c th  hi n b ng m t trong các hình th c nh  sau:

ơ ượ ể ẫ ơ + Hoá đ n đ ộ c in thành m u: Hoá đ n do B  Tài chính phát hành đ  bán cho

ổ ứ ơ ổ ứ ự ị các t ử ụ  ch c, cá nhân s  d ng; hoá đ n do t ch c, cá nhân t in theo quy đ nh.

ẻ ệ ẵ ạ + Các lo i tem, vé, th  in s n m nh giá.

ủ ả ộ ơ ớ ị ỉ + N i dung hoá đ n ph i có đ  các ch  tiêu sau đây thì m i có giá tr  pháp lý:

ế ế ủ ế ả ố ọ ị ỉ H , tên; đ a ch ; mã s  thu  (n u có), tài kho n thanh toán (n u có) c a ng ườ   i

ườ ụ ơ ố ượ ị ị ơ mua và ng i bán; tên hàng hoá d ch v , đ n v  tính, s  l ề   ng, đ n giá, ti n

ố ề ế ề ế ế ấ ổ ị hàng; thu  su t, ti n thu  giá tr  gia tăng ­ GTGT (n u có); t ng s  ti n thanh

ườ ườ ườ ườ ữ toán; ch  ký ng i bán, ng i mua hàng. Tr ợ ng h p ng i mua hàng không ký

ơ ượ ậ ị ạ ụ ả ầ ư khi l p hoá đ n đ c quy đ nh t i kho n 1.11 m c VI Ph n B Thông t này.

ề ấ ủ ể ể ế ề ế Đ  tìm hi u ý ki n đánh giá c a DN v  v n đ  này chúng tôi đã ti n hành

ế ằ ấ ả ấ ỏ ố ớ   ph ng v n các DN. K t qu  cho th y có 50,7% DN cho r ng là khó khăn đ i v i

ế ườ ế DN và 38,4% DN có ý ki n là bình th ộ   ng, có 8,2% DN là không có ý ki n. M t

ệ ơ ế ạ ể ế ằ ạ ỏ ố s  DN cho r ng vi c c  quan thu  khi ki m tra thu  t ữ   i các DN lo i b  nh ng

ệ ơ ướ ữ ỉ ề hoá đ n ti n đi n, n ơ c do nh ng ch  tiêu trên hoá đ n không đúng tên , không có

ữ ế ề ả ầ ả ố mã s  thu .v.v. Đi u này có ph n khó cho DN vì b n thân nh ng DN ph i thuê

ặ ằ ệ ả ọ ướ ư ề ơ ị m t b ng và ph i ch u m i chi phí đi n, n c nh ng các hoá đ n đ u không

ủ ế ạ ả ượ ứ đ c đ ng tên c a DN. K t qu   phân tích theo hai nhóm lo i hình KD và ngành

ự ề ề ệ ớ ị ngh  KD đ u không có s  khác bi t trong cách đánh giá v i giá tr  bình quân là

ề ớ ứ ơ 2.64 và m c ý nghĩa đ u l n h n 0,05.

93

ế ủ ơ ề ệ ấ ế ể ị ạ ­ V  vi c  n đ nh thu  c a c  quan thu  khi ki m tra t i DN mà DN không

ả ặ ả ổ ầ ủ ph n ánh s  sách ho c ph n ánh không đ y đ .

ề ậ ả ả ườ ộ ế “Ng ế i n p thu  theo ph ươ   ng Theo Kho n 1 Đi u 37 Lu t qu n lý thu ;

ị ấ ế ườ ợ ị pháp kê khai b   n đ nh thu  trong các tr ng h p sau đây:

+ Không đăng ký thu .ế

ế ộ ồ ơ ồ ơ ể ừ ế ộ + Không n p h  s  khai thu ; n p h  s  khai thu  sau 10 ngày k  t ngày

ờ ạ ờ ạ ồ ơ ồ ơ ế ế ặ ạ ộ ộ ế h t th i h n n p h  s  khai thu  ho c ngày h t th i h n gia h n n p h  s  khai

thu ;ế

ồ ơ ế ế ổ ộ +Không khai thu , không n p b  sung h  s  thu .........

ầ ủ ự ặ ả ả + Không ph n ánh ho c ph n ánh không đ y đ , trung th c, chính xác s ố

ổ ế ụ ệ ể ế ị li u trên s  k  toán đ  xác đ nh nghĩa v  thu ;...............”

ề ấ ể ấ ủ ế ề ế ỏ   Đ  l y ý ki n đánh giá c a DN v  v n đ  này chúng tôi đã ti n hành ph ng

ự ế ấ ả ệ ấ v n các DN. K t qu  phân tích cho th y không có s  khác bi t trong cách đánh

ủ ứ ứ ạ ớ giá c a lo i hình DN v i m c đánh giá trung bình là 2.60 và m c ý nghĩa là 0,258

ự ề ơ ệ ớ l n h n 0,05. Tuy nhiên xét theo ngành ngh  kinh doanh thì có s  khác bi t vì

ụ ể ỏ ơ ứ ở ụ ả ị m c ý nghĩa nh  h n 0,05. C  th  là ấ  ngành s n xu t, d ch v  và th ươ   ng

ỏ ơ ữ ứ ệ ị nghi p là nh ng ngành có giá tr  bình quân nh  h n m c bình quân chung là 2.60.

ủ ơ ệ ấ ế ả ị ế   ằ Qua kh o sát có 57,8% ý ki n cho r ng vi c  n đ nh c a c  quan thu  là

ố ớ ộ ố ư ữ ằ ợ ườ ạ ợ ế ch a phù h p. M t s  ý ki n cho r ng đ i v i nh ng tr ầ   ng h p vi ph m l n

ấ ố ế ế ế ậ ơ ỉ ạ   ầ đ u không mang tính ch t tr n thu , gian l n thu  thì c  quan thu  ch  nên ph t

ử ế ạ ấ ặ ị ế ấ   ả c nh cáo ho c là x  lý vi ph m hành chính không nên  n đ nh thu . Vì n u  n

ế ứ ớ ướ ồ ề ấ ừ ế ẽ ị đ nh thu  t c là đ ng nghĩa v i t c quy n kh u tr ư ậ  thu . Nh  v y s  không

ề ệ ệ ộ ế ạ t o đi u ki n cho DN trong vi c kinh doanh và kê khai n p thu .

ề ệ ề ấ ử ộ ể ế ạ ủ ạ ­ Đánh giá v  vi c đ  xu t x  lý vi ph m c a cán b  ki m tra thu  t i DN

ế ế ấ ằ ấ có 2,7% ý ki n cho r ng hoàn toàn nh t trí, 54,8 % ý ki n nh t trí và 23,3 % ý

ế ế ạ ấ ki n không nh t trí và 19,2 % không có ý ki n. Phân tích theo lo i hình DN thì có

ệ ỏ ơ ứ ư ự s  khác bi t trong cách đánh giá vì m c ý nghĩa nh  h n 0,05 nh ng phân tích

ự ề ệ theo ngành ngh  kinh doanh thì không có s  khác bi t trong cách đánh giá vì giá

ứ ớ ơ ị tr  trung bình là 2.78 và m c ý nghĩa là 0,109 l n h n 0,05.

94

ư ư ề ế ế ạ ậ   ấ Nh  trên đã phân tích, tình tr ng th t thu thu  còn nhi u, nh ng k t lu n

ể ạ ế ệ ả ồ ố ủ c a công tác ki m tra thúê t i DN đa s  ý ki n đ ng ý. Ph i chăng do nghi p v ụ

ế ể ế ạ ế ế ị ủ c a CBCC thu  ki m tra còn h n ch  hay vì lý do t ư   ề  nh , phi u đi u tra này ch a

ủ ự ả ả ượ ề ằ làm cho DN đ  t ự ậ  tin ph n  nh s  th t, do đó mà DN đ c đi u tra cho r ng t ố   t

ặ ứ ế ấ ấ ợ nh t là không có ý ki n, ho c c  đánh giá hoàn toàn nh t trí là có l i cho DN.

Ế Ố Ớ Ộ Ủ Ệ Ộ   2.5   ĐÁNH   GIÁ   C A   CÁN   B   THU   Đ I   V I   VI C   KÊ   KHAI,   N P

Ế Ủ Ệ THU  C A DOANH NGHI P

ố ớ ế ỉ ụ ế ờ ừ   Đ i v i công tác đăng ký thu : Trong th i gian qua C c thu  T nh Th a

ớ ở ế ố ợ ầ ư ự ệ ươ ế ạ ố ố Thiên Hu  đã ph i h p v i S  K  ho ch đ u t th c hi n t ng đ i t t công tác

ệ ượ ấ ậ ấ này. Khi doanh nghi p đ c c p gi y phép thành l p và đăng ký kinh doanh thì

ở ế ầ ư ủ ệ ệ ấ ạ S  K  ho ch và đ u t ớ    cung c p các tài li u liên quan c a doanh nghi p m i

ế ắ ụ ế ả ậ ể thành l p cho C c thu  n m đ  qu n lý đăng ký kê khai thu .

ố ớ ự ế ệ ế ả ậ ậ   Đ i v i công tác kê khai thu , th c hi n Lu t qu n lý thu  và các Lu t

ế ệ ế ủ ụ ế ả ổ thu  hi n hành; quy trình qu n lý thu thu  c a T ng c c thu  ban hành, hàng

ệ ự ặ ự ớ ơ ế tháng, quý ho c năm các doanh nghi p t tính t kê khai v i c  quan thu  (thu ế

ệ ở ư ự ế ệ ậ kê khai theo quý, năm nh  thu  thu nh p doanh nghi p). Qua th c hi n ngành

ế ỉ ừ ừ ế ế ướ ấ thu  T nh Th a Thiên Hu  cho th y công tác kê khai thu  đã t ng b c đi vào n ề

ứ ệ ố ờ ị ế n p, đa s  các doanh nghi p đã có ý th c kê khai đúng th i gian quy đ nh.

ế ề ệ ế ộ ủ ộ ế   2.5.1 Đánh giá c a cán b  thu  v  vi c đăng ký, kê khai thu , n p thu  và

ế ủ ệ ế k  toán thu  c a doanh nghi p

ế ự ự ệ ơ ự ộ ệ ự Th c hi n theo c  ch  “t khai, t ị  n p” thì DN ch u trách nhi m t kê

ế ố ự ự ố ớ ề ệ ạ ộ khai s  thu  phát sinh và t th c hi n n p ti n vào kho b c. Đ i v i kê khai thu ế

ụ ộ ờ ấ ậ GTGT thì các DN có nghĩa v  n p t ươ ủ    khai ch m nh t là vào ngày hai m i c a

ồ ơ ế ươ ấ ừ ế ồ tháng sau. H  s  khai thu  GTGT theo ph ng pháp kh u tr thu  g m có: T ờ

ứ ế ả ẫ ố ơ ừ khai thu  GTGT theo m u s  01/GTGT; b ng kê hoá đ n, ch ng t hàng hoá,

ụ ứ ả ẫ ơ ừ ị ị d ch v  bán ra theo m u 01­1/GTGT; B ng kê hoá đ n, ch ng t hàng hoá, d ch

ả ẫ ả ề ổ ỉ ụ v  mua vào theo m u 01­2 GTGT; B ng gi i trình khai b  sung, đi u ch nh theo

ẫ ố ế ướ ế ề ỳ ỉ m u s  01­3/GTGT (n u có khai đi u ch nh cho k  khai thu  tr c đó).

ố ớ ơ ị ư ệ ộ Đ i v i các DNNQD, là đ n v  có t ắ    cách pháp nhân và thu c di n b t

ở ổ ả ạ ộ ở ệ ạ ế bu c m  s  sách k  toán, m  tài kho n t ự i ngân hàng và th c hi n h ch toán

95

ậ ế ế ầ ủ ả ầ ị doanh thu, thu  đ u ra, đ u vào trên tài kho n theo quy đ nh c a Lu t k  toán.

ờ ồ ờ ế ẫ ị ả Đ ng th i ph i kê khai trên t khai thu  giá tr  gia tăng hàng tháng theo m u 02­

GTGT.

ế ể ứ ệ ế Căn c  vào tài li u kê khai, phòng kê khai và k  toán thu  ki m tra tính

ủ ể ề ế ể ầ ả ẫ ậ ỉ ầ đ y đ  các ch  tiêu đ  nh p vào ph n m m qu n lý thu  và chuy n m u 02­

ề ộ ế ố ể ộ ế ố   ể GTGT, 03­GTGT, 04­GTGT v  Đ i ki m tra thu  s  1. Đ i ki m tra thu  s  1

ế ầ ồ ơ ể ả ợ ợ ầ   ủ ki m tra h  s , tính h p lý h p pháp c a các kho n phát sinh, thu  đ u ra đ u

ấ ợ ự ế ệ ề ỉ vào, n u có s  sai sót, b t h p lý thì thông báo cho các doanh nghi p đi u ch nh.

ế ề ấ ể ấ ủ ế ề ộ ế   Đ  l y ý ki n đánh giá c a cán b  thu  v  v n đ  này chúng tôi đã ti n

ế ở ứ ấ ộ ỏ ứ ậ ộ ộ hành ph ng v n cán b  công ch c thu ụ    các b  ph n ch c năng thu c Chi c c

ế ồ ế ằ ố ờ ỏ thu  thành ph  Hu , đ ng th i chúng tôi mã hoá các câu h i nh m thu n l ậ ợ   i

ệ ậ ế ả ả ỏ trong vi c l p b ng. K t qu  đánh giá đ ượ ậ ở ả c l p ớ  b ng 2.19 v i các câu h i.

ế ở C6 ­. % DN đã kê khai đăng ký thu ế ụ  Chi c c thu .

ứ ộ ớ ậ ấ ướ ế ủ ẫ C7 ­. M c đ  tham gia các l p t p hu n, h ng d n kê khai thu  c a doanh

nghi p.ệ

ố ượ ủ ế ậ ấ ợ C8 ­   Đ i t ng tham gia t p hu n (ch  DN, k  toán) có phù h p hay

không?

ứ ộ ố ớ ấ ậ C9.1 ­  M c đ  sai sót trong công tác kê khai đ i v i DN có t p hu n.

ứ ộ ố ớ ậ ấ C9.1 ­  M c đ  sai sót trong công tác kê khai đ i v i DN không t p hu n.

ộ ề ệ ủ ộ ế ả ế ủ   B ng 2.19 Ý ki n đánh giá c a cán b  v  vi c đăng ký, kê khai n p thu  c a

DN

ộ ậ Theo b  ph n công tác

ả Qu n lý thu Bình Tuyên Kê khai Câu M c ýứ Ki mể n  vàợ quân ế h iỏ truy nề k  toán Khác nghĩa ưỡ tra c ng ch ế chung h  trỗ ợ tin hoc

C6 3.63 4.50 4.56 4.05 4.33 nợ 3.00 0.013

C7 2.75 2.00 2.19 2.45 2.33 3.14 0.011

C8 2.06 2.20 2.00 2.04 1.83 2.00 0.447

96

C9.1 1.69 1.60 1.25 1.29 1.00 1.42 0.121

C9.2 2.81 2.40 2.31 2.57 2.50 2.53 0.569

ố ệ ề ồ ( Ngu n: S  li u đi u tra năm 2009)

ế ở ụ ế ị ố % DN đã kê khai đăng ký thu Chi c c thu  trên đ a bàn thành ph

ự ế ấ ả ệ ữ K t qu  phân tích cho th y có s  khác bi t trong cách đánh giá gi a các b ộ

ỏ ơ ứ ứ ậ ớ ộ ph n v i m c đ  đánh giá chung là 4,05 và m c ý nghĩa nh  h n 0,05. Nguyên

ệ ộ ở ộ ụ ể ậ ộ ủ ự nhân c a s  khác bi ộ t này ph  thu c vào cán b ậ    b  ph n ki m tra và b  ph n

ả ợ ưỡ ế Ở ữ ậ ộ ộ ộ qu n lý n  và c ế ợ ng ch  n  thu . nh ng b  ph n này đ i ngũ cán b  không

ề ặ ộ ẻ ữ ự ề ổ ộ ố ớ ồ đ ng đ u v  m t tu i tác, trình đ . Đ i v i nh ng cán b  tr , có năng l c trình

ệ ậ ử ấ ạ ậ ộ đ   thì vi c c p nh t thông tin và phân tích x  lý thông tin r t nhanh nh y. Thông

ế ườ ượ ọ ậ ư ả tin trên qu n lý thu  th ng xuyên đ ậ c h  c p nh t nh ng ng ượ ạ c l ữ   i nh ng

ộ ổ ươ ộ ệ ử ụ ố ớ ị ạ ế cán b  có đ  tu i t ng đ i l n thì b  h n ch  trong vi c s  d ng máy vi tính,

ố ớ ữ ề ệ ậ ộ ỉ ở ộ vi c truy c p thông tin v  DN đ i v i nh ng cán b  này ch góc đ  DN mà h ọ

ượ đ c phân công theo dõi.

ố ớ ữ ể ể ậ ổ Do v y đ  đánh giá t ng th  chung thì đ i v i nh ng CBCC làm ở ộ   b

ể ả ậ ộ ợ ưỡ ế ợ ậ ph n ki m tra và b  ph n qu n lý thu n  và c ế ng ch  n  thu  có cách nhìn

ỉ ớ ề ậ ị ừ ứ ế nh n v  DN ch  v i giá tr  trung bình t ỏ ơ  3,00 đ n 3,63 nh  h n m c bình quân

ố ượ ứ ế ở chung là 4,05. T c là đ i t ố ng này đánh giá s  DN kê khai thu ụ  Chi c c thu ế

ố ớ ộ ở ế ỗ ợ ề ậ ộ ừ t 61% đ n  80%. Đ i v i cán b các b  ph n tuyên truy n h  tr , kê khai k ế

ự ậ ộ ọ ệ toán tin h c và b  ph n khác thì không có s  khác bi ớ   t trong cách đánh giá v i

ứ ơ ở ậ ộ ề ớ m c bình quân chung đ u l n h n 4,05. Nghĩa là các b  ph n này đánh giá s ố

ế ở ụ DN kê khai thu ế  Chi c c thu  trên 80%.

ự ế ộ ố ượ ượ ấ ở Th c t hàng năm còn m t s  l ỏ ng nh  DN đ ấ   c S  KH­ĐT c p gi y

ứ ư ế ậ ộ ch ng nh n đăng ký kinh doanh nh ng không đăng ký, kê khai n p thu . Theo s ố

ệ ở ệ ố ượ ấ ứ ậ ấ li u trên thì 13,1% s  doanh nghi p đã đ c c p gi y ch ng nh n đăng ký kinh

ự ụ ệ ả ượ ế ố doanh không th c hi n khai thu . S  DN này Chi c c không qu n lý đ ị   c do đ a

ỉ ố ệ ụ ể ấ ạ ch , s  đi n tho i ghi trên gi y phép kinh doanh không c  th , rõ ràng, DN không

97

ế ơ ạ ộ ệ ế ể ẫ ị treo bi n hi u, không ho t đ ng trên đ a bàn d n đ n c  quan thu  không liên h ệ

ườ ạ ể ể ậ ủ ử ạ ượ ớ đ c v i ng i đ i di n ệ  theo pháp lu t c a DN đ  ki m tra x  lý vi ph m theo

ị qui đ nh.

ầ ủ ữ ể ả ậ ế Theo yêu c u c a Lu t qu n lý thu  nh ng CBCC làm công tác ki m tra,

ữ ả ả ợ ộ ộ ỹ công tác qu n lý thu n  ph i là nh ng cán b  có trình đ  chuyên môn, có k  năng

ụ ệ ể ể ầ ạ ề ứ   phân tích nghi p v , thành th o vi tính đ  có th  khai thác các ph n m m  ng

ươ ự ế ế ả ộ ể ộ ụ d ng trong ch ng trình qu n lý thu . Trên th c t thì đ i ngũ cán b  ki m tra

ưỡ ệ ử ụ ế ợ ế ế ề ế thu  và c ộ ị ạ ng ch  n  thu  còn nhi u cán b  b  h n ch  trong vi c s  d ng máy

ộ ở ụ ế ề ấ ố ố vi tính. Đi u này cho th y Chi c c thu  thành ph  nên b  trí cán b các b ộ

ậ ợ ộ ơ ph n này m t cách h p lý h n

ấ ủ ứ ộ ệ ớ ậ ­ M c đ  tham gia các l p t p hu n c a doanh nghi p

ế ả ươ ự K t qu  phân tích ph ng sai có s  khác nhau trong cách đánh giá ở ộ   b

ỗ ợ ế ề ế ậ ậ ớ ọ ộ ứ   ph n tuyên truy n h  tr  , kê khai k  toán thu  tin h c và b  ph n khác v i m c

ứ ậ ấ ơ ộ đánh giá th p h n m c đánh giá chung là 2,45. Có nghĩa là các b  ph n này đánh

ậ ấ ậ ộ ạ ề ề ằ giá ít DN tham gia t p hu n, các b  ph n còn l i đ u cho r ng có nhi u DN tham

ậ ấ gia t p hu n.

ố ượ ấ ậ ng tham gia t p hu n ­ Đ i t

ố ượ ế ế ằ ả Qua kh o sát CBCC thu  thì 91% ý ki n cho r ng đ i t ậ   ng tham gia t p

ủ ế ế ấ ợ hu n các chính sách thu  là ch  DN và k  toán là hoàn toàn phù h p. Không có

ệ ữ ứ ậ ộ ớ ự s  khác bi t trong cách đánh giá gi a các b  ph n v i m c đánh giá chung là 2,04

ứ ớ ơ và m c ý nghĩa là 0,447 l n h n 0,05.

ứ ộ ố ớ ệ ậ ấ ­ M c đ  sai sót trong công tác kê khai đ i v i doanh nghi p có t p hu n

ự ế ấ ả ệ K t qu  phân tích cho th y không có s  khác bi t trong cách đánh giá giũa

ố ứ ế ớ ơ các nhân t vì m c ý nghĩa là 0,121 l n h n 0,05. Nghĩa là  có 67,3% ý ki n cho

ứ ộ ế ấ ậ ướ ằ r ng các DN có tham gia t p hu n chính sách thu  thì m c đ  sai sót d i 20%,

ứ ộ ằ ừ ế ằ có 23,6% cho r ng m c đ  sai sót t 21% đ n 40% và có 9,1%  cho r ng m c đ ứ ộ

ừ ấ ạ ế ố sai sót t ế  41 đ n 60%. Tuy nhiên con s  này r t h n ch .

98

ố ớ ứ ệ ộ ậ   ­  M c đ  sai sót trong công tác kê khai đ i v i doanh nghi p không t p

hu nấ

ứ ộ ố ớ ủ ế ế Ý ki n đánh giá chung c a CBCC thu  là m c đ  sai sót đ i v i DN không

ế ừ ấ ế ế ả ậ t p hu n chính sách thu  t 41% đ n 60%. Thông qua k t qu  phân tích cũng

ứ ự ớ ị không có s  khác nhau trong cách đánh giá v i giá tr  bình quân là 2,53 và m c ý

ớ ơ nghĩa là 0,569 l n h n 0,05.

ế ề ứ ộ ủ ủ ộ ậ   2.5.2 Đánh giá c a cán b  thu  v  m c đ  hành vi không tuân th  pháp lu t

thuế

ế ự ể ệ ạ ơ ự Trong giai đo n hi n nay, khi tri n khai c  ch  t tính ­ t khai ­ t ự ộ    n p,

ứ ệ ả ơ ừ ủ ị ử ụ vi c qu n lý và s  d ng hoá đ n ch ng t ệ  c a các doanh nghi p trên đ a bàn còn

ề ấ ậ ợ ụ ủ ế ề ậ ấ ị ẻ ở ề nhi u v n đ  b t c p. L i d ng k  h  v  qui đ nh c a pháp lu t thu , m t s ộ ố

ế ướ ệ ố ứ ề ấ doanh  nghi p  đã   tìm   cách  tr n   thu ,   d ư   i   nhi u  hình  th c:  Ch p  hành  ch a

ế ộ ạ ử ụ ứ ế ả ơ nghiêm ch  đ  h ch toán, k  toán; Qu n lý, s  d ng hoá đ n, ch ng t ừ ư ẩ    ch a c n

ệ ử ụ ộ ố ứ ậ ơ ừ th n, m t s  DN còn sai sót trong vi c s  d ng hoá đ n ch ng t . Ngoài ra còn

ử ụ ơ ơ ị ờ   ể ấ đ  th t thoát hoá đ n GTGT; báo cáo tình hình s  d ng hoá đ n không k p th i.

ộ ờ ậ ế ộ ế ự ệ ế Ch m n p t khai , báo cáo thu . Th c hi n ch  đ  k  toán còn mang tính hình

ế ư ồ ơ ứ ự ế ậ ố th c, đ i phó; l p h  s  khai thu  ch a đúng, thi u trung th c.

ứ ướ ườ ả ấ ế Đ ng d ộ i góc đ  là ng i qu n lý, chúng tôi đã l ủ   y ý ki n đánh giá c a

ế ề ấ ế ề ấ ả ỏ ượ ử CBCC thu  v  v n đ  này. K t qu  ph ng v n đ c x  lý và phân tích ph ươ   ng

ỏ ượ ữ ả ớ sai (ANOVA) v i nh ng câu h i đ ể ậ c mã hoá đ  l p b ng 2.20.

ộ ế C 10. Bao nhiêu % DN không kê khai n p thu

ự ế ấ ơ ớ C 11. Bao nhiêu % DN kê khai doanh thu th p h n so v i th c t

ự ế ở ứ ộ ứ ố ơ C12. S  DN kê khai chi phí cao h n m c th c t m c đ  nào

ế ậ C13. Bao nhiêu % DN gian l n trong hoàn thu  GTGT

ậ ộ ờ ế C14. Bao nhiêu % DN n p ch m t khai, báo cáo thu

ề ậ ộ ế C15. Bao nhiêu % DN ch m n p ti n thu

ậ ủ

ế ề

B ng 2.20 Đánh giá c a cán b  thu  v  hành vi không tuân th  pháp lu t c a DN

ộ ậ Câu Theo b  ph n công tác Bình  M c ýứ

99

Qu n lýả Tuyên Kê khai Ki mể thu n  vàợ quân ế truy nề k  toán Khác h iỏ nghĩa tra c ngưỡ chung h  trổ ợ tin h cọ

1.50 2.25 2.44 2.06 1.63 2.31 1.38 3.44 3.56 1.88 1.38 2.44 1.50 3.50 2.70 2.20 2.30 2.50 0.668 0.003 0.014 0.867 0.128 0.724 ch  nế ợ 1.43 3.71 3.57 1.86 1.29 2.71

1.00 3.50 3.17 1.83 1.17 2.17 ố ệ 1.40 3.15 3.04 1.98 1.58 2.42 ề ồ C10 C11 C12 C13 C14 C15                                                                             (Ngu n: S  li u đi u tra năm

2009)

ệ ộ ế ­ Doanh nghi p không kê khai n p thu

ự ế ấ ả Qua k t qu  phân tích cho th y không có s  khác nhau trong cách đánh giá

ố ề ứ ộ ế ủ ứ ớ ủ c a các nhóm nhân t ộ  v  m c đ  không kê khai n p thu  c a DN, v i m c đánh

ứ ơ ớ giá chung là 1,40 và m c ý nghĩa là 0,668 l n h n 0,05. Nghĩa là các CBCC thu ế

ả ờ ề ỏ ơ ộ ượ đ ấ c ph ng v n đ u tr  l ế i là có ít h n 20% DN không kê khai n p thu .

ự ế ệ ấ ớ ơ ­ Doanh nghi p kê khai doanh thu th p h n so v i th c t

Ở ự ấ ả ỏ câu h i này theo b ng phân tích chúng ta th y có s  khác nhau trong

ứ ứ ớ ỏ ơ   cách đánh giá v i m c bình quân chung là 3,15 và m c ý nghĩa là 0,003 nh  h n

ụ ể ứ ấ ả ộ ừ 0,05. C  th  là m c đ  kê khai doanh thu th p trong kho ng t ế  41% đ n 80%.

ế ế ậ ạ ả ố Trên th c t ự ế ình tr ng DN tr n thu , gian l n trong kê khai thu  GTGT x y ra t

ổ ế ủ ế ữ ế ẫ ấ ế ph  bi n. Nh ng hành vi ch  y u d n đ n th t thu doanh thu tính thu  đó là: DN

ấ ấ ơ ơ ơ không xu t hoá đ n khi bán hàng; bán hàng ghi trên hoá đ n th p h n giá bán

ự ế ủ ế ữ ẻ ế ị th c t . Nh ng DN này ch  y u là bán l ụ ự  hàng hoá d ch v  tr c ti p cho cá nhân

ư ươ ạ ạ ế ế tiêu dùng nh  các DN kinh doanh th ng m i bán các lo i hàng thi ụ   t y u ph c

ậ ệ ự ư ệ ạ ợ ổ ụ v  cho sinh ho t nh  hàng bách hoá t ng h p, v t li u xây d ng, đi n máy..., các

ụ ệ ể ể ạ ố ể ử   ị DN kinh doanh ăn u ng, khách s n và d ch v . Vi c ki m tra, ki m soát đ  x  lý

ề ặ ạ ố ớ đ i v i lo i hành vi này còn g p nhi u khó khăn.

ự ế ứ ệ ơ ­ Doanh nghi p kê khai chi phí cao h n m c th c t

100

ứ ế ậ ộ ượ ạ ộ ử ụ ậ M t cách th c gian l n thu  GTGT đ c đ i b  ph n DN s  d ng là kê

ự ấ ừ ầ ế ể ả khai không trung th c trong kh u tr đ u vào. K t qu  công tác thanh ki m tra

ổ ế ủ ạ ấ ử ụ   ộ ố ủ qua các năm 2005­2008 cho th y m t s  th  đo n ph  bi n c a các DN s  d ng

ừ ư ữ ế ầ ấ ơ ị nh : Kê khai kh u tr  thu  GTGT đ u vào nh ng hoá đ n mua hàng hoá, d ch v ụ

ư ạ ả ấ ồ không dùng cho s n xu t ­ kinh doanh nh  mua đ  sinh ho t trong gia đình (Ô tô,

ủ ạ ệ ướ ấ ừ ủ ế xe máy, t l nh, đi n n c …), kê khai kh u tr ầ  thu  GTGT đ u vào c a hoá

ế ầ ợ ổ ổ ặ ơ đ n không h p pháp; không phân b  ho c phân b  sai thu  GTGT đ u vào cho

ế ế ầ ạ ị ượ ị hàng hoá ch u thu , tình tr ng kê khai thu  GTGT đ u vào v ứ t đ nh m c kinh

doanh.

ủ ư ế ề ả ố ế ề ấ K t qu  đánh giá c a CBCC thu  v  v n đ  này cũng gi ng nh  đánh giá

ở ữ ự ế ề v  kê khai doanh thu, đây CBCC thu  cũng đánh giá có s  khác nhau gi a b ộ

ỗ ợ ứ ề ế ậ ậ ộ ớ ọ ph n tuyên truy n h  tr  và b  ph n kê khai k  toán tin h c v i m c đánh giá

ụ ể ứ ứ ấ ơ ơ ộ ứ   th p h n m c bình quân chung. C  th  là m c đ  kê khai chi phí cao h n m c

ự ế ả ừ th c t cũng trong kho ng t ế  41% đ n 80%.

ứ ộ ộ ờ ế ề ậ ậ Đánh giá v  gian l n trong hoàn thu , m c đ  ch m n p t khai, báo cáo

ế ủ ự ế ề ậ ộ thu  và ch m n p ti n thu  c a DN cũng không có s  khác nhau trong các nhóm

ố ề ớ ứ ơ nhân t . Vì các m c ý nghĩa đ u l n h n 0,05.

ế ề ệ ế ạ ủ ộ ể ệ 2.5.3 Đánh giá c a cán b  thu  v  vi c ki m tra thu  t i doanh nghi p

ố ậ ế ậ ạ ướ Tình tr ng tr n l u gian l n thu  có xu h ng ngày càng gia tăng mà

ạ ộ ứ ạ ủ ế ự ự nguyên nhân ch  y u là do s  ph c t p trong các ho t đ ng KT­XH, s  buông

ứ ủ ể ể ơ ơ ế   ỏ l ng ki m tra, ki m soát c a các c  quan ch c năng trong đó có c  quan thu .

ặ ạ ữ ể Trong khi đó, công tác thanh tra, ki m tra cũng còn nh ng m t h n ch . S  l ế ố ượ   ng

ư ạ ủ ể ế ệ ặ ầ ạ ố ớ   DN ki m tra ch a đ t yêu c u theo k  ho ch đ t ra. Vi c phân tích r i ro đ i v i

ư ệ ấ ơ ượ ấ DN còn s  sài, các d u hi u nghi v n trong quá trình phân tích ch a đ ề   c đi u

ầ ủ ị ư ể ệ ộ ờ ể ử   tra, xác minh làm rõ, do đó ch a th  phát hi n m t cách đ y đ , k p th i đ  x  lý

vi ph m. ạ

101

ộ ề ấ ể ấ ủ ế ế ề Đ  l y ý ki n đánh giá c a cán b  v  v n đ  này chúng tôi ti n hành

ả ớ ỏ ượ ử ữ ế ế ấ ộ ỏ ư ph ng v n cán b  thu  và x  lý k t qu  v i nh ng câu h i đ c mã hoá đ a vào

ả b ng 2.21

ế ề ệ

ế ạ

Đánh giá c a cán b  thu  v  vi c ki m tra thu  t

i doanh nghi p

ả B ng 2.21

ươ ớ ứ ộ ậ Phân tích ph ng sai theo b  ph n công tác v i m c ý nghĩa p =

0,05 Qu n lýả Câu Tuyên Kê khai Bình Ki mể thu n  vàợ M c ýứ h iỏ ế truy nề k  toán Khác quân ưỡ tra c ng ch ế nghĩa (1) h  trổ ợ tin h cọ chung

3.40 1.40 2.44 2.20 1.70 3.50 3.36 1.42 2.84 2.29 1.95 3.58 3.44 1.31 3.31 2.44 2.13 3.81 3.38 1.75 2.56 2.31 2.00 3.06 0.767 0.007 0.313 0.962 0.395 0.087 nợ 3.14 1.00 3.14 2.14 1.86 4.29

3.33 1.33 2.67 2.17 1.83 3.67 ố ệ ề ồ C16 C17 C19 C20 C21 C23                                                                             (Ngu n: S  li u đi u tra năm

2009)

ế ạ ể ờ ị ệ C16 ­ Quy đ nh th i gian ki m tra thu  t i DN theo quy trình hi n nay.

ế ạ ể ẫ ộ ọ ể C17 – Khi ki m tra thu  t i DN thì nên ki m tra toàn b  hay ch n m u.

ổ ứ ạ ườ ặ C19 – Công tác t ể  ch c ki m tra t i DN th ữ ng g p nh ng khó khăn

ướ v ắ ng m c gì?

ả ứ ự ể ệ ế C20 – Có bao nhiêu % DN ph n  ng không tích c c vi c ki m tra thu .

ệ ủ ự ả ứ ể C21 – Các bi u hi n c a s  ph n  ng.

ườ ế ề ấ ậ C23 – Các nhóm ngành th ng gian l n trong kê khai thu  nhi u nh t.

ế ả ươ ấ ằ Thông qua k t qu  phân tích ph ng sai chúng ta th y r ng không có s ự

ữ ố ề ệ ế ạ khác nhau trong cách đánh giá gi a các nhân t ể  v  vi c ki m tra thu  t i DN vì

ề ớ ố ớ ứ ể ơ ỏ các m c ý nghĩa đ u l n h n 0,05. Tuy nhiên đ i v i câu h i khi ki m tra thu ế

ự ẫ ọ ộ ệ ạ t i DN thì nên ch n m u hay toàn b  thì có s  khác bi ữ   t trong cách đánh giá gi a

ậ   ộ các b  ph n.

102

ế ờ ị ể ­ Quy đ nh th i gian ki m tra thu  theo quy trình

ả ề ế ể ằ ờ ạ ế K t qu  đi u tra có 63,6% ý ki n cho r ng th i gian ki m tra t i DN là 5

ể ừ ệ ế ị ợ ố ngày làm vi c k  t ể  ngày công b  quy t đ nh ki m tra là phù h p và 36,4% ý

ể ế ằ ạ ư ậ ụ ụ ờ ki n cho r ng th i gian ki m tra t ắ i DN nh  v y là ng n (Ph  l c 06). M t s ộ ố

ố ớ ữ ằ ộ ườ ỏ ẻ ợ ứ cán b  cho r ng đ i v i nh ng tr ng h p kinh doanh nh  l thì ch ng t ừ ổ   s

ố ớ ứ ữ ớ ị ừ ề ơ ơ sách ít còn đ i v i nh ng đ n v  kinh doanh l n ch ng t ồ   , hoá đ n nhi u. Đ ng

ứ ế ề ẫ ờ ừ ố ượ ớ ể th i nhi u năm không ki m tra d n đ n ch ng t các năm có s  l ng l n do đó

ộ ể ế ể ả ả ắ ờ th i gian ki m tra ng n không đ m b o ti n đ  ki m tra.

ể ạ ẫ ọ ộ ­ Ki m tra t i DN nên ch n m u hay toàn b

ế ế ể ằ ộ ọ   Có 58,2% ý ki n cho r ng nên ki m tra toàn b  và 48,2% ý ki n nên ch n

ụ ụ ự ế ể ể ế ệ ả ả ẫ ộ m u (ph  l c 06). Trên th c t đ  ki m tra đ m b o đúng ti n đ  và hi u qu ả

ố ớ ữ ứ ớ ơ ừ ề cao thì đ i v i nh ng DN có doanh thu l n hoá đ n ch ng t ộ ể    nhi u, cán b  ki m

ườ ố ớ ữ ứ ẫ ọ ỏ ừ tra th ng ch n m u, còn đ i v i nh ng DN nh  ch ng t ể  ít thì ki m tra toàn

b .ộ

ữ ướ ế ạ ắ ụ ụ ­ Nh ng khó khăn v ể ng m c khi ki m tra thu  t i DN (ph  l c 06)

ả ử ấ ượ ế ế ộ ể Qua k t qu  x  lý có 45,5% ý ki n đánh giá là ch t l ng cán b  ki m tra

ế ạ ệ ả ạ ự ế ả thu  t ầ i DN hi n nay c n ph i xem xét l i. Ph i chăng CBCC thu  có s  thông

ệ ề ế ể ạ ớ ố ằ ồ đ ng v i DN trong quá trình ki m tra nh m t o đi u ki n cho DN tr n thu , gian

ế ể ưở ợ ế ậ l n thu  đ  h ng l i riêng cho cá nhân. Tuy nhiên cũng có 30,9% ý ki n đánh

ệ ể ả ứ giá là do DN ph n  ng vi c ki m tra.

ụ ể ả ứ ể ề ấ ố C  th  ngành ăn u ng khi ki m tra thì DN ph n  ng nhi u nh t, vì đây là

ự ườ ề ế ặ ậ lĩnh v c mà DN th ng gian l n thu , do đ c thù ngành ngh  kinh doanh. Khách

ế ố ạ ầ ớ ấ ơ hàng đ n ăn u ng t i nhà hàng ph n l n không l y hoá đ n cho nên DN th ườ   ng

ệ ụ ổ ế ỏ b  ngoài s  sách các nghi p v  kinh t phát sinh doanh thu này.

ự ể ế ấ ố ố ơ Đ  ch ng th t thu trong lĩnh v c kinh doanh ăn u ng. C  quan thu  đã

ệ ệ ươ ế ằ dùng bi n pháp hi p th ầ   ng doanh thu tính thu  h ng tháng cho DN và yêu c u

ả ố ứ ệ ể ậ ả ớ DN ph i kê khai doanh thu t i thi u theo m c đã tho  thu n. V i bi n pháp này

ế ớ ứ ứ ề ấ ằ ộ ị ằ   nhi u DN c  cho r ng mình đang n p thu  v i m c doanh thu  n đ nh h ng

103

ụ ệ ế ằ ị tháng nên trong quá trình phát sinh nghi p v  kinh t ơ  h ng ngày đ n v  đã không

ế ị ế ể ổ ơ ả ứ   ạ h ch toán s  sách cho nên khi c  quan thu  ra quy t đ nh ki m tra DN ph n  ng

ắ ộ m t cách gay g t.

ả Qua kh o sát có 29,1% CBCC tr  l ả ờ ướ i d ả ứ i 20% DN ph n  ng không tích

ủ ơ ả ờ ừ ể ế ệ ế ự c c vi c ki m tra c a c  quan thu , 23,6% tr  l i t 21% đ n 40%, 38,2% tr ả

ả ờ ừ ế ể ế ờ ừ l i t 41% đ n 60% và 7,3% tr  l i t ệ ủ ự ả    61% đ n 80% .Các bi u hi n c a s  ph n

ứ ế ể ậ ờ ố ệ   ng là DN c  tình trì hoãn th i gian ki m tra, không ti p nh n thông báo làm vi c

ễ ệ ế ặ ơ ộ ưỡ ề ủ c a c  quan thu . Ho c có nhi u DN làm vi c m t cách mi n c ng không

ạ ộ ư ế ề ệ ấ ổ ố ủ   mu n đ a các tài li u s  sách liên quan đ n v n đ  ho t đ ng kinh doanh c a

mình.

ị ố ế ấ ể Thông qua phép ki m đ nh các nhân t cho th y có 50,9% ý ki n đánh giá

ế ằ ườ ề ế ấ ậ ủ c a CBCC thu  cho r ng nhóm ngành th ng gian l n thu  nhi u nh t là ngành

ố ươ ạ ăn u ng và th ng m i.

Ậ Ế ƯƠ K T LU N CH NG 2

ươ ế ộ ủ ố Ch ng 2 đã nêu khái quát tình hình kinh t ạ    – xã h i c a thành ph  giai đo n

ệ ề ổ ơ ấ ủ ứ ụ ả ạ 2005­2008, hi n tr ng v  mô hình t ch c, c  c u qu n lý c a Chi c c thu ế

ả ố ố ị thành ph . Khái quát tình hình qu n lý DN trên đ a bàn thành ph . Tình hình thu

ủ ế ạ ố ờ ồ ngân sách c a thành ph  giai đo n 2005­2008. Đ ng th i, phân tích ý ki n đánh

ố ớ ơ ủ ế ế ế ệ ả giá c a các DN đ i v i c  ch  qu n lý thu  GTGT hi n nay và ý ki n đánh giá

ế ề ệ ế ộ ế ủ ơ ủ c a CBCC thu  v  vi c kê khai đăng ký thu , n p thu  c a DN theo c  ch  t ế ự

ự ộ ậ ợ ự ặ ư ủ khai, t n p. Phân tích các m t tích c c, thu n l i cũng nh  thành tích c a Chi

ế ậ ạ ờ ặ   ụ c c thu  trong th i gian qua. Bên c nh đó, lu n văn cũng đi sâu phân tích các m t

ồ ạ ấ ậ ả ề ế ơ ườ ộ ế ể ơ ở còn t n t i, b t c p c  v  phía c  quan thu , ng i n p thu  đ  làm c  s  cho

ệ ề ệ ế ả ả ấ ệ vi c đ  xu t các bi n pháp nâng cao hi u qu  công tác qu n lý thu thu  GTGT

ớ ờ trong th i gian t i.

104

ƯƠ

ƯỚ

CH

NG 3: Đ NH H

NG VÀ GI I PHÁP NH M NÂNG CAO

Ệ   HI U QU  QU N LÝ THU THU  GTGT CÁC DOANH NGHI P

NGOÀI QU C DOANH TRÊN Đ A BÀN THÀNH PH  HU

ƯỚ Ằ Ả Ả Ệ Ị 3.1   Đ NH   H NG   NH M   NÂNG   CAO   HI U   QU   QU N   LÝ   THU Ế

Ố Ớ Ố Ệ GTGT Đ I V I DOANH NGHI P NGOÀI QU C DOANH

ị ướ 3.1.1 Đ nh h ng chung

ướ ố ớ ự ổ ấ ớ ị Ngân sách nhà n ể   c có vai trò r t to l n đ i v i s   n đ nh và phát tri n

ế ủ ế ừ ộ ồ ế ệ ả kinh t xã h i, ngu n thu ngân sách ch  y u t thu , vi c tìm các gi i pháp đ ể

ế ệ ả ả ố nâng cao hi u qu  qu n lý thu , tăng thu cho ngân sách thành ph  trong tình hình

ự ỳ ả ề ự ệ ễ ặ ậ ọ ệ hi n nay có ý nghĩa c c k  quan tr ng c  v  lý lu n và th c ti n. Đ c bi t trong

ườ ự ự ủ ề ề ị ươ ơ ế c  ch  tăng c ng s  t ch  v  tài chính cho chính quy n đ a ph ng thì vai trò

ơ ờ ế thu ngân sách càng có ý nghĩa h n bao gi h t.

ế ụ ả ế ạ ộ ứ ầ ẳ ả ị ị Ngh  quy t đ i h i Đ ng l n th  XI đã kh ng đ nh: “Ti p t c c i cách h ệ

ấ ướ ế ợ ớ ố ố ế ơ ế th ng  thu  phù h p v i tình hình đ t n c và cam k t qu c t ả , đ n gi n hoá các

ế ừ ướ ệ ố ụ ế ấ ố ắ s c thu , t ng b c áp d ng h  th ng thu   th ng nh t...”

ạ ộ ế ầ ứ ế ả ố ộ ị ị ẩ   Ngh  quy t Đ i h i Đ ng B  thành ph  Hu  l n th  IX đã xác đ nh đ y

ể ộ ố ế ướ ệ ệ nhanh t c đ  phát tri n kinh t ộ  ­ xã h i theo h ạ   ng công nghi p hoá, hi n đ i

ơ ấ ể ế ướ ỷ ọ ị ị hoá; chuy n d ch c  c u kinh t theo h ng tăng t ệ   ụ  tr ng D ch v  ­ Công nghi p

ầ ư ự ợ ự ế ệ ậ ­ Xây d ng. T p trung đ u t vào các ngành có l i th  so sánh. Th c hi n chính

ậ ợ ư ệ ề ạ ọ ộ ố ộ ự ồ sách   u đãi và t o m i đi u ki n thu n l i, huy đ ng t ờ   i đa n i l c, đ ng th i

ầ ư ố ệ ề ằ ả ồ thu hút ngu n v n đ u t , khai thác hi u qu  các ti m năng  nh m tăng thu ngân

sách.

ị ướ ụ ể 3.1.2. Đ nh h ng c  th

ễ ự ứ ự ề ế ệ ầ ớ ­ Hoàn thi n khung pháp lý v  thu  đáp  ng v i yêu c u th c ti n s  phát

ể ậ ộ ế ố ế tri n kinh t ế ủ ấ ướ  c a đ t n c và trong quá trình h i nh p kinh t qu c t .

105

ế ơ ầ ạ ả ả ỏ ả ­ Đ m b o chính sách thu  đ n gi n, r  ràng, minh b ch góp ph n thúc

ẩ ả đ y c i cách  hành chính .

ạ ườ ầ ư ẫ ẳ ấ ằ ­ T o môi tr ng bình đ ng, công b ng và h p d n thu hút đ u t . Nâng

ự ạ ủ ệ cao năng l c c nh tranh c a doanh nghi p.

ả ả ồ ố ị ­ Đ m b o ngu n thu cho NSNN trong cân đ i thu chi  NS trên đ a bàn.

ứ ế ậ ấ ườ ộ ế ấ ­ Nâng cao ý   th c ch p hành pháp lu t thu . Ng i n p thu  th y rõ

ủ ụ ế ệ ệ ộ ượ đ c nghĩa v , trách nhi m c a mình trong vi c n p thu  cho Ngân sách Nhà

c.ướ n

ế ề ự ứ ả ệ   ế ủ ­ Nâng cao năng l c qu n lý thu thu  c a công ch c ngành thu  v  nghi p

ư ạ ề ệ ế ệ ứ ụ v  chuyên môn cũng nh  đ o đ c ngh  nghi p; Đ n năm 2010 Vi ổ   t nam đu i

ế ủ ả ộ ướ ự ị k p trình đ  Qu n lý thu  c a các n c trong khu v c .

ế ở ộ ượ ộ ộ ậ ớ ơ Xã h i hóa công tác thu đây đ ớ   c nhìn nh n v i góc đ  r ng h n, v i

ụ ế ệ ộ ộ ơ m c đích và n i dung khác toàn di n h n. Xã h i hóa công tác thu , có th  đ ể ượ   c

ả ượ ể ế ề ổ ứ ừ hi u là công tác thu  ph i đ c nhi u t ch c, cá nhân tham gia, t ự ả    khâu d  th o

ậ ế ừ ự ầ ậ ộ ố ban hành Lu t đ n khi Lu t đi vào cu c s ng. T  đó, góp ph n xây d ng chính

ề ủ ế ộ ủ ạ ườ ộ sách thu  m t cách dân ch , minh b ch, nâng cao các quy n c a ng ế   i n p thu ,

ủ ề ườ ổ ơ ả ờ ạ ự ề ậ ồ quy n giám sát c a ng ứ   i dân; đ ng th i t o ra s  thay đ i c  b n v  nh n th c

ứ ụ ự ệ ộ ộ ồ ủ   ế ủ c a xã h i, nâng cao ý th c nghĩa v  thu , xây d ng c ng đ ng trách nhi m c a

ọ ổ ứ ộ ố ớ ế m i t ch c cá nhân trong xã h i đ i v i công tác thu .

ế ẽ ệ ạ ả ạ ạ ấ   Ngành thu  đang trong giai đo n c i cách và hi n đ i hoá m nh m , nh t

ổ ẳ ứ ể ế ả ơ ườ là đang chuy n đ i h n sang c  ch  qu n lý theo ch c năng, tăng c ng tính t ự

ủ ự ế ủ ộ ườ ộ ế ơ ế ch , t giác trong kê khai n p thu  c a ng i n p thu , c  quan thu , cán b ộ

ế ả ế ể ớ ườ ộ ỗ ợ ế thu  gi m thi u ti p xúc v i ng ỉ ậ i n p thu , ch  t p trung h  tr chính sách

ế ể ầ ạ ơ ở ệ ấ ạ thu  khi có yêu c u và ki m tra thanh tra t i c  s  khi có d u hi u vi ph m, theo

ế ớ ự ẽ ệ ạ ậ ả ặ ộ ự m t qui trình ch t ch . Bên c nh đó, th c hi n Lu t qu n lý thu  v i s  tham

ẽ ủ ạ ổ ứ ắ ằ ắ gia m nh m  c a các t ộ  ch c và cá nhân trong xã h i, ch c ch n r ng công tác

ớ ẽ ắ ế ạ ợ ệ ố ệ ề thu thu  trong giai đo n m i s  th ng l ạ i toàn di n, t o đi u ki n t ấ t nh t cho

ệ ẩ ầ ế ộ ấ ướ ể các doanh nghi p, góp ph n thúc đ y kinh t ­ xã h i đ t n c phát tri n.

106

ạ ượ ữ ự ạ ệ ố ế ủ ặ Bên c nh nh ng m t tích c c đã đ t đ c thì h  th ng thu  c a chúng ta

ộ ộ ữ ế ả ề ể ế ế ế ạ ổ ứ đã b c l nh ng h n ch , khi m khuy t c  v  th  ch  chính sách và t ả    ch c qu n

ố ị ươ ả ướ ế lý thu. Thành ph  Hu  nói riêng và các đ a ph ng trong c  n ẫ   c nói chung v n

ấ ậ ư ề ế ạ ả ẫ còn nhi u b t c p trong chính sách cũng nh  trong qu n lý d n đ n tình tr ng vi

ạ ậ ậ ươ ế ễ ổ ế ạ ố ế ph m lu t thu , gian l n th ng m i tr n thu  di n ra khá   ph  bi n, và ngày

ứ ạ càng ph c t p.

ừ ự ự ế ệ ậ ấ ạ ổ ứ ả T  th c tr ng vi c ch p hành, th c thi lu t thu , công tác t ch c qu n lý

ơ ở ữ ế ố ị thu thu  trong nh ng năm qua  trên đ a bàn thành ph , trên c  s  đánh giá đúng

ồ ạ ữ ỏ ầ ủ ễ ả ả nh ng t n t ự i và nguyên nhân c a nó, th c ti n đòi h i c n ph i có gi i pháp

ế ự ả ầ ộ ạ ủ ằ thi t th c c  t m vĩ mô và ngay chính n i t ầ   ế i c a ngành thu  nh m góp ph n

ệ ế ả ả ế nâng cao hi u qu  qu n lý thu thu  GTGT có ý nghĩa kinh t ộ ấ  ­ xã h i r t quan

ọ ế tr ng và thi ự t th c.

Ả Ằ Ả Ả 3.2 GI Ệ I PHÁP  NH M NÂNG CAO HI U QU  QU N LÝ  THU THU Ế

Ố Ớ Ố Ị Ế GTGT Đ I V I DN NQD TRÊN Đ A BÀN THÀNH PH  HU

ả 3.2.1 Gi i pháp mang tính vĩ mô

ướ ừ ế ệ ậ ắ ữ Nh ng v ng m c trong Lu t thu  GTGT hi n nay v a làm cho các DN

ế ừ ế ệ ộ lúng túng trong vi c kê khai và n p thu , v a làm công tác thu thu  GTGT c a c ủ ơ

ỡ ữ ế ặ ự ệ ể ệ quan thu  g p khó khăn trong tri n khai th c hi n. Vi c tháo g  nh ng khó khăn

ả ừ ữ ủ ậ ị ướ ấ ph i xu t phát t nh ng quy đ nh c a Pháp lu t do đó Nhà n ấ   c có vai trò r t

ọ ả ầ ả ả ữ ế ướ ắ ướ quan tr ng. Theo tác gi , c n ph i gi i quy t nh ng v ng m c d i đây giúp

ế ự ư ơ ệ ố ơ ế ậ cho DN cũng nh  c  quan thu  th c hi n t t h n lu t thu  GTGT.

ế ụ ế ệ ị ­ Ti p t c hoàn thi n chính sách thu  giá tr  gia tăng

ả ả ế ả ượ ự ữ ằ Chính sách thu  ph i  đ m b o  đ c s  công b ng gi a các thành

ầ ế ể ả ế ằ ả ộ ọ ph n kinh t ợ  đ  đ m b o đ  công b ng , h p lý và khuy n khích m i thành

ầ ế ạ ể ph n kinh t ể  c nh tranh đ  phát tri n .

ươ ế ấ ố ộ ươ ề ­ V  ph ụ ng pháp tính thu  : áp d ng th ng nh t m t ph ng pháp tính

ế ấ ươ ấ ừ ố ượ ế ộ thu  duy nh t là ph ng pháp kh u tr thu  cho các đ i t ế   ng n p thu .

107

ề ộ ườ ữ ẳ ệ ạ Đây là đi u ki n t o m t môi tr ng kinh doanh bình đ ng gi a các doanh

nghi p .ệ

ố ớ ồ ơ ề ẩ ế ấ ề ế ­ V  th m quy n hoàn thu  GTGT  đ i v i h  s  hoàn thu  c p Chi c c đ ụ ề

ồ ơ ự ụ ệ ẩ ấ ộ ị ị ngh  nên phân c p  giao cho Đ i nghi p v  ­ d  toán th m đ nh h  s , trình Chi

ưở ế ị ụ ụ ế ế ệ ế ổ ụ C c tr ng Chi C c Thu  quy t đ nh hoàn thu . Hi n nay T ng C c thu  đang

ụ ề ế ẩ ị ưở ế ị ụ quy đ nh  th m quy n hoàn thu  GTGT do C c Tr ế ng C c Thu   quy t đ nh.

ườ ứ ơ ả ­ Tăng c ng công tác qu n lý hoá đ n, ch ng t ừ

ế ệ ề ế ề ặ ọ ị Kinh t Vi t nam đang là n n kinh t ti n m t, cho nên m i giao d ch kinh

ứ ề ậ ằ ợ ừ ơ ả doanh h p pháp đ u ph i ghi nh n b ng ch ng t thanh toán. Hoá đ n, ngoài tác

ứ ừ ế ơ ạ ữ ộ ọ ộ ụ d ng là m t ch ng t k  toán, hoá đ n l i gi ố    m t vai trò quan tr ng chi ph i

ạ ộ ủ ụ ậ ọ ớ ị ể m i ho t đ ng c a DN, nó luân chuy n cùng v i hàng hoá d ch v . Vì v y v ề

ặ ả ướ ế ượ ể ơ ượ m t qu n lý Nhà n ể c n u ki m soát đ c hoá đ n là ki m soát đ ề c ti n và

ư ặ ố ơ ấ ợ   hàng trong khâu l u thông. Mu n ngăn ch n hành vi mua bán hoá đ n b t h p

ả ả ạ ứ ủ ơ ơ ố pháp, ph i tr  l ở ề ớ ả   i ch c năng v n có c a hoá đ n, làm cho hoá đ n tr  v  v i b n

ấ ủ ứ ừ ế ơ ẽ ủ ứ ể ch t c a nó là ch ng t k  toán và ch c năng ki m soát c a hoá đ n s  giao cho

ộ ơ ề ệ ệ ố ổ m t c  quan tài chính ti n t khá, đó là h  th ng Ngân hàng và các t ứ  ch c tín

ứ ơ ừ ở ụ ứ ế ỉ ể ậ ụ d ng. Làm cho hoá đ n ch ng t ạ    tr  thành công c  th  y u ch  đ  ghi nh n ho t

ụ ụ ế ệ ạ ị ộ đ ng giao d ch kinh doanh và ph c v  cho vi c h ch toán k  toán. Do đó trong

ươ ứ ể ph ng   th c   thanh   toán   nên   chuy n   sang   thanh   toán   qua   Ngân   hàng.   Đây   là

ươ ứ ế ấ ượ ầ ướ ph ng th c thanh toán tiên ti n nh t đang đ ế c h u h t các n c trên th  gi ế ớ   i

ụ ụ ệ ắ ộ ị áp d ng. B t bu c các doanh nghi p mua bán hàng hoá, dich v  có giá tr  trên 10

ư ậ ệ ậ ả ồ tri u đ ng ph i thanh toán qua Ngân hàng. Có nh  v y gian l n hoá đ n s  đ ơ ẽ ượ   c

ế ẩ ạ h n ch  và đ y lùi.

ạ ặ ố ượ ữ ơ ả ấ ố ớ Ph t n ng đ i v i nh ng đ i t ng làm hoá đ n gi , làm m t hoá

ơ đ n bán hàng ....

ệ ế ạ ị ố   Nhanh chóng hi n  đ i hoá  ngành  thu ,  trang  b   máy  vi  tính và  n i

ứ ể ạ ơ ừ ệ ả ơ ầ m ng trong toàn ngành góp ph n ki m soát hoá đ n, ch ng t hi u qu  h n .

108

ệ ự ế ế ơ ặ C  quan thu  khuy n khích các doanh nghi p t ơ  in hoá đ n đ c thù

ề ể ặ ặ ơ ệ ẽ ạ ế ớ ủ c a mình. Hoá đ n đ c thù có nhi u đ c đi m khác bi t s  h n ch  b t tình

ấ ắ ờ ạ ề ệ ả ạ ồ ơ ể   tr ng m t c p hoá đ n, đ ng th i t o đi u ki n cho qu n lý thanh tra, ki m

ủ ả ơ ướ tra c a các c  quan qu n lý nhà n c.

ố ớ ụ ư ơ ộ ế Đ a hoá đ n GTGT áp d ng đ i v i các h  nông dân làm kinh t trang

ụ ả ụ ả ệ ẽ ẩ ạ ẩ ọ tr i khi tiêu th  s n ph m. Vi c này s  giúp h  tiêu th  s n ph m thu n l ậ ợ   i

ố ượ ế ồ ế ả ố ờ ạ ơ h n, đ ng th i h n ch  các đ i t ng thu mua nông s n tr n thu  .

ừ ế ề ấ ị ­ V  kh u tr , hoàn thu  giá tr  gia tăng

ứ ử ổ ừ ế ề ầ ả ấ ầ ị ự   C n nghiên c u s a đ i các quy đ nh v  kh u tr  thu , yêu c u ph i th c

ệ ố ế ộ ạ ự ệ ế ả hi n t t ch  đ  h ch toán, k  toán và ph i th c hi n thanh toán qua Ngân hàng.

ệ ệ ế ậ ớ ỉ ị ố   Hi n nay, lu t thu  GTGT m i ch  quy đ nh vi c thanh toán qua Ngân hàng đ i

ạ ộ ị ừ ữ ữ ệ ẩ ấ ơ ớ v i nh ng doanh nghi p ho t đ ng xu t kh u, nh ng hoá đ n có giá tr  t 20

ệ ồ ở ướ ầ ộ ấ ả ắ ả ị tri u đ ng tr  lên. Do đó, Nhà n c c n ph i qui đ nh b t bu c t t c  các quan

ớ ủ ề ủ ả ệ   ệ h  mua bán hàng hoá c a DN ph i thanh toán qua Ngân hàng m i đ  đi u ki n

ừ ế ấ ườ ề ặ ợ ượ ấ kh u tr  thu . Các tr ằ ng h p thanh toán b ng ti n m t không đ ừ   c kh u tr  và

ế hoàn thu  GTGT.

ề ưỡ ượ ươ ấ ị + Qui đ nh v  ng ng doanh thu đ ụ c áp d ng ph ng pháp kh u tr ừ

ư ở ế ộ ố ướ ố ữ thu  GTGT nh Trung Qu c và m t s  n ư   c. Nh ng DN nào doanh thu ch a

ưỡ ị ượ ươ ế ạ ớ đ t t i ng ng qui đ nh thì không đ ụ c áp d ng ph ng pháp tính thu  GTGT

ươ ừ Ở ệ ấ ả ề ấ ưỡ theo ph ng pháp kh u tr . Vi t Nam theo tác gi đ  xu t ng ng doanh thu

ụ ể ừ ả ấ ị nên qui đ nh theo t ng nhóm ngành kinh doanh. C  th  là ngành s n xu t thì

ưỡ ớ ượ ế ươ ấ ự ố ớ ng ng doanh thu là bao nhiêu m i đ ừ c kh u tr  thu , t ng t đ i v i ngành

ươ ậ ả ụ ị ưỡ ộ ự xây d ng, th ạ ng m i, v n t i, d ch v . Ng ầ   ng doanh thu này B  Tài chính c n

ứ ệ ả ợ ồ ờ ạ có nghiên c u cho phù h p trong giai đo n hi n nay, đ ng th i cũng đ m b o s ả ự

ạ ể ố ượ ưỡ ượ ả phân lo i đ  qu n lý. Các đ i t ng có doanh thu ở ướ  d i ng ng này đ c áp

ươ ư ậ ố ố ượ ế ự ế ụ d ng ph ng pháp tính thu  tr c ti p trên doanh thu. Nh  v y s  đ i t ộ   ng n p

ế ươ ấ ể ậ ả thu  theo ph ng pháp kh u tr ừ ẽ ượ  s  đ ệ   c tách ra đ  t p trung qu n lý có hi u

ả ơ ệ ố ưỡ ẽ ả ả ơ qu  h n, s  doanh nghi p có doanh thu ở ướ  d i ng ơ   ng s  qu n lý đ n gi n h n,

109

ư ậ ẽ ả ệ ệ ả ấ ố ả ế nh  v y vi c ch ng th t thu thu  GTGT s  đ m b o có hi u qu .

ử ổ ổ ậ ế ệ ậ ­ S a đ i, b  sung Lu t doanh nghi p, Lu t k  toán

ử ậ ổ ướ ư ặ ổ + Lu t DN s a đ i, b  sung theo h ẽ   ng thông thoáng nh ng ch t ch .

ố ớ ề ậ ị ườ ạ ậ ủ ệ Theo đó đ i v i lu t DN: Qui đ nh v  ng i đ i di n theo pháp lu t c a DN,

ệ ủ ề ườ ề ề ậ ộ đi u ki n c a ng i đi u hành DN (v  văn hoá, pháp lu t, trình đ  chuyên môn

ụ ứ ệ ề ặ ệ ế ể ả ơ ỉ nghi p v , ch ng ch  hành ngh ). Đ c bi ị t là ph i có qui đ nh c  ch  ki m tra

ố ố ủ ể ị ượ ấ ấ ki m soát s  v n pháp đ nh c a DN sau khi đ c c p gi y phép kinh doanh. Xây

ữ ơ ệ ấ ố ợ ệ ế ố ở ự d ng m i quan h  ph i h p gi a c  quan thu  và S  KH­ĐT trong vi c c p đăng

ạ ộ ế ậ ủ ề ấ ố ằ   ậ ký kinh doanh và c p mã s  thu , c p nh t thông tin v  ho t đ ng c a DN nh m

ệ ử ổ ụ ụ ẽ ạ ư ể ề ậ ệ   ph c v  cho công tác h u ki m tra DN. Vi c s a đ i nh  trên s  t o đi u ki n

ể ắ ế ấ ơ ượ ể ơ đ  c  quan c p đăng ký kinh doanh và c  quan thu  có th  n m đ ễ   ọ c m i di n

ườ ồ ạ ề ờ ử ạ ộ ủ ị ế bi n th ng xuyên v  tình hình t n t i và ho t đ ng c a DN, k p th i x  lý DN

vi ph m .ạ

ữ ơ ậ ế ố ợ ề ự ầ ổ ị + Lu t k  toán c n b  sung qui đ nh v  s  ph i h p gi a c  quan thu ế

ạ ộ ề ế ủ ệ ể ớ ơ v i c  quan Tài chính trong vi c ki m tra ho t đ ng hành ngh  k  toán c a các

ứ ử ụ ế ự ạ ị ổ ứ t ch c, cá nhân làm d ch v  k  toán, xây d ng m c x  ph t hành chính nghiêm

ổ ứ ề ế ể ạ ệ ề ạ ố ớ đ i v i các t ậ    ch c, cá nhân hành ngh  k  toán vi ph m. Đ  t o đi u ki n thu n

ế ố ớ ủ ơ ử ể ạ ợ l i cho quá trình thanh ki m tra và x  lý vi ph m c a c  quan thu  đ i v i DN,

ự ế ị ổ ữ ề ạ ạ ẩ ề đ  ngh  b  sung th m quy n x  ph t vi ph m hành chính trong lĩnh v c k  toán

ấ ượ ế ằ ố ớ ế ố ớ ơ đ i v i c  quan thu  nh m nâng cao ch t l ng công tác k  toán đ i v i DN

NQD

ườ ọ ậ ổ ệ ấ ậ Tăng c ng công tác t p hu n, h c t p, trao đ i kinh nghi m cho cán

ứ ộ ế b  công ch c thu

ả ầ ữ ệ ệ ế Nh ng công vi c ngành Thu  đã làm có hi u qu  c n ph i đ ả ượ ệ ố   c h  th ng

ổ ế ả ướ ụ ụ ậ ể hoá và ph  bi n đ  áp d ng trong c  n c, do v y hàng năm C c thu  c n t ế ầ ổ

ổ ọ ậ ứ ậ ế ớ ữ ụ ệ ấ ụ   ch c t p hu n, trao đ i h c t p kinh nghi m gi a C c thu  v i các Chi c c

ệ ế ọ ươ ụ ế ỏ thu , qua đó h c h i kinh nghi m, ph ủ ng pháp cách làm c a C c thu  và các

110

ươ ả ạ ượ ế ồ ạ ầ ượ ả ế ị đ a ph ng; k t qu  đ t đ ữ c và nh ng t n t i c n đ c gi ằ i quy t nh m rút ra

ọ ổ các bài h c b  ích.

ố ậ ề ế ổ ố Công tác trao đ i thông tin v  ch ng tr n l u thu  GTGT thông qua hình

ứ ể ừ ả ượ ầ ế ể ạ th c chuy n giá t phía các DN c n ph i đ c xúc ti n ki m tra m nh và trao

ườ ấ ừ ả ướ ụ ế ổ ổ đ i th ng xuyên nh t là t phía T ng c c thu , trong c  n ộ ủ ị   c, góc đ  c a đ a

ươ ể ự ệ ệ ph ả ng khó có th  th c hi n có hi u qu .

ộ ẻ ượ ọ ọ ạ ơ ả ạ ở ậ ơ + Ch n l c cán b  tr  đ c đào t o c  b n, cho đào t o b c cao h n; có

ế ượ ộ ả ể ọ ủ ả ố ộ chi n l c lâu dài cho s  cán b  này đ  h  có đ  kh  năng, trình đ  đ m đ ươ   ng

ố ủ ệ ề ề ị ế ộ ự ậ các v  trí then ch t c a ngành trong đi u ki n n n kinh t h i nh p khu v c và

qu c t ố ế .

ả ạ ụ ế ố 3.2.2 Gi i pháp mang tính vi mô t i Chi c c thu  thành ph

ố ượ ả ạ ẩ ộ ế ả 3.2.2.1 Đ y m nh công tác qu n lý đ i t ng n p thu , qu n lý đăng ký, kê khai

thuế

ệ ạ ề ơ ả ụ ả ố ươ Hi n t ế i, v  c  b n Chi c c thu  thành ph  đã  qu n lý t ặ   ố ng đ i ch t

ẽ ố ượ ế ả ầ ộ ườ ả ch  đ i t ng n p thu , tuy nhiên c n ph i tăng c ố   ng công tác qu n lý đ i

ế ộ ố ớ ẽ ơ ữ ặ ộ ượ ượ t ng n p thu  m t cách ch t ch  h n đ i v i nh ng DN đã đ ụ c C c thu ế

ụ ể ự ế ạ ụ ể ấ ả phân c p Chi c c qu n lý. C  th  thông qua công tác ki m tra th c t t i doanh

ể ắ ắ ị ủ ệ ể ế ệ ờ ộ ổ   nghi p đ  n m b t k p th i các bi n đ ng c a doanh nghi p khi chuy n đ i

ụ ở ể ề ể ị ngành ngh  kinh doanh, chuy n tr  s  kinh doanh sang đ a đi m khác, các doanh

ệ ậ ấ ả ể ể ầ ả ợ nghi p sáp nh p, h p nh t, chia, tách, gi i th , phá s n. . . đ  yêu c u doanh

ệ ặ ả ổ ệ ộ ố ệ ừ nghi p ph i đăng ký b  sung, đ c bi t là m t s  doanh nghi p vãng lai t ị    các đ a

ươ ữ ủ ế ẹ ỉ ị ph ng khác đ n, là nh ng chi nhánh c a công ty m  đóng trên đ a bàn t nh khác.

ế ả ủ ụ ạ ẩ ả ề ủ ụ   Đ y m nh c i cách th  t c đăng ký thu , c i cách hành chính v  th  t c

ế ế ộ ớ ượ ự ứ ế ộ kê khai, n p thu  thì m i khuy n khích đ c DN t giác n p thu . M c thu ế

ấ ể ủ ệ ề ấ ả ấ ọ su t không ph i là v n đ  quan tr ng nh t đ  các doanh nghi p tuân th  quy

ế ấ ế ộ ủ ụ ế ề ề ờ ị đ nh v  thu , v n đ  là th i gian và th  t c đăng ký thu , n p thu .

ố ợ ự ữ ế ấ ơ ấ   ổ Xây d ng quy ch  ph i h p trao  đ i thông tin gi a c  quan c p gi y

ầ ư ở ế ứ ạ ấ ậ ơ ch ng nh n đăng ký kinh doanh (s  K  ho ch đ u t ) ­ C  quan c p đăng ký

111

ủ ế ắ ằ ắ ẫ ấ ơ ơ m u d u c a DN (c  quan Công an) ­ C  quan Thu  nh m n m b t thông tin

ậ ộ ớ ồ ờ ụ   m t cách nhanh chóng và chính xác các DN m i thành l p. Đ ng th i, Chi c c

ế ả ườ ế ố ớ ượ thu  ph i th ng xuyên báo cáo tình hình kê khai thu  đ i v i các DN đ c phân

ề ố ượ ề ụ ế ỉ ể ấ ấ c p v  C c thu  T nh đ  tránh th t thu v  s  l ng DN.

ạ ộ ệ ố ị Xác đ nh s  doanh nghi p không ho t đ ng mà không thông báo v i c ớ ơ

ờ ề ế ể ủ ụ ị ơ ế ố ồ ẩ   quan thu  đ  làm th  t c đóng mã s  thu . Đ ng th i đ  ngh  c  quan có th m

ề ậ ấ ồ ứ quy n thu h i gi y ch ng nh n kinh doanh.

ế ố ể ằ ạ ơ ữ Tri n khai m ng thông tin k t n i gi a các c  quan có liên quan nh m khai

ề ườ ủ ế ậ ớ ợ ộ thác thông tin v  các tr ng h p thành l p DN m i, các bi n đ ng c a DN đang

ạ ộ ả ề ề ể ả ỉ ư ho t   đ ng   nh   chia,   tách,   gi i   th ,   phá   s n,   đi u   ch nh   ngành   ngh   kinh

ộ ọ doanh...m t cách nhanh chóng, chính xác. Đây cũng là thông tin quan tr ng giúp

ắ ượ ắ ạ ộ ủ ể ị cho các DN n m b t đ c tình hình ho t đ ng c a các DN trên đ a bàn đ  có

ươ ế ạ ủ ự ợ ớ ph ng án kinh doanh phù h p v i năng l c và th  m nh c a mình.

ệ ứ ủ ụ ẩ ạ ệ Đ y m nh vi c  ng d ng công ngh  thông tin vào các khâu c a quá trình

ả ặ ệ ự ệ ệ ế ả ế qu n lý thu  mà đ c bi t là công tác kê khai thu . Ph i th c hi n vi c kê khai

ệ ử ế ạ ậ ợ ệ ạ ằ ấ thu  qua m ng thông tin đi n t ề  nh m t o đi u ki n thu n l i nh t cho ĐTNT ­

ể ế ễ ự ệ ố ế ả ả ạ ơ ệ   H  th ng th  ch  chính sách thu  ph i rõ ràng, đ n gi n, minh b ch d  th c hi n

trong th c t ự ế .

ườ ể ệ ằ 3.2.2.2 Tăng c ạ   ng công tác thanh tra, ki m tra các doanh nghi p, nh m h n

ế ấ ạ ch  tình tr ng th t thu

ệ ượ ụ ế ơ ừ ạ Đây là bi n pháp đ c c  quan thu  áp d ng t ậ   ầ  giai đo n đ u thành l p

ư ướ ự ệ ướ ứ ề ớ ngành nh ng tr c đây nó th c hi n d i nhi u hình th c khác nhau v i quy mô

ư ụ ự ứ ư ữ ệ ộ khác nhau nh ng m c tiêu cũng nh  cách th c th c hi n mang nh ng n i dung

ự ươ t ng t .

ừ ế ế ọ ỉ ườ ỉ         Không ch  ngành thu  trong t nh Th a Thiên Hu  chú tr ng tăng c ng công

ư ị ướ ụ ủ ế ổ tác này mà theo nh  đ nh h ng công tác c a T ng c c thu  đây là công tác mang

ệ ố ệ ệ ặ ả ố ạ l ế   ệ i hi u qu  tuy t đ i trong vi c phát hi n và ngăn ch n các hành vi tr n thu ,

ế ượ ậ ả ướ ể ườ gian l n thu  đ ế c ngành thu  trong c  n c tri n khai tăng c ng.

112

ụ ự ế ệ ệ ả ạ ộ ữ   Th c hi n m c tiêu hi n đ i hoá công tác qu n lý thu , m t trong nh ng

ơ ả ấ ượ ả ủ ệ ộ n i dung c  b n là nâng cao ch t l ể   ng và hi u qu  c a công tác thanh tra, ki m

ừ ử ệ ế ằ ờ ị ườ ợ tra thu  nh m ngăn ng a, phát hi n và x  lý k p th i các tr ạ   ng h p vi ph m

ệ ự ế ả ằ ả ậ ả ộ ế pháp lu t thu  đ m b o công b ng xã h i và hi u l c qu n lý thu .

ủ ệ ể ậ ả ị ế Theo qui đ nh c a Lu t qu n lý thu , công tác thanh tra, ki m tra hi n nay

ự ế ứ ọ ư ẫ ượ đ c coi là ch c năng quan tr ng. Th c t ể  công tác thanh ki m tra v n ch a đáp

ứ ơ ế ự ầ ế ủ ệ ộ ng yêu c u trong c  ch  t kê khai và n p thu  c a doanh nghi p. Hi n t ệ ượ   ng

ế ẫ ứ ế ế ề ấ ấ ậ ố tr n thu , gian l n thu  gây th t thu thu  v n là v n đ  nh c nh i đ i v i c ố ố ớ ơ

quan thu . ế

ậ ả ơ ả ạ ộ Do v y, theo tác gi ế , c  quan thu  ph i rà soát l ạ ộ   i toàn b  các ho t đ ng

ị ướ ạ ự ụ ươ ủ kinh doanh c a DN, đ nh h ng l i các m c tiêu và xây d ng ch ng trình, gi ả   i

ủ ể ả ọ pháp thanh ki m tra. Coi đây ph i là công tác tr ng tâm c a công tác thu thu ế

ạ ớ ể ườ ế ể GTGT trong giai đo n t i. Đ  tăng c ạ   ng công tác thanh ki m tra thu , ho t

ả ậ ế ể ộ đ ng thanh ki m tra thu thu  GTGT ph i t p trung:

ố ượ ả ế ể ả ả ỷ ệ ộ ­ Qu n lý đ i t ng n p thu  đ  đ m b o t l ệ  doanh nghi p đăng ký kê

ế ạ ị ươ khai thu  t i đ a ph ng là 100%.

ể ể ồ ơ ủ ế ạ ­ Phân tích h  s  khai thu , đánh giá r i ro đ  ki m tra, thanh tra t i doanh

ệ ử ụ ố ậ ể ệ ế ơ ấ   nghi p tr n l u thu . Thanh tra ki m tra các doanh nghi p s  d ng hóa đ n b t

ủ ể ạ ợ ợ h p pháp; không h p lý....có th  chia ra các nhóm hành vi vi ph m c a doanh

ử ụ ề ệ ạ ơ ả nghi p: Nhóm hành vi vi ph m v  qu n lý, s  d ng hoá đ n; nhóm hành vi vi

ế ộ ế ế ạ ạ ộ ph m kê khai và n p thu ; nhóm hành vi vi ph m ch  đ  k  toán.

ố ượ ả ả ệ ượ ậ ế ­ Đ m b o 100% s  l ng doanh nghi p  đ ự ế   ạ c l p k  ho ch d  ki n

ả ượ ể ế ồ ơ ế ki m tra thu  ph i đ c phân tích h  s  khai thu  tháng; quý; năm; báo cáo tài

chính.

ệ ể ế ậ ị ­ Ki m tra các doanh nghi p có t ỷ ệ  l thu nh p ch u thu  trên doanh thu

ụ ế ệ ề ấ ố th p; các doanh nghi p có s  thu  GTGT âm liên t c trên 3 tháng không đ  ngh ị

hoàn thu .ế

113

ể ệ ẩ ạ ố ớ   ­ Đ y m nh công tác thanh tra, ki m tra các doanh nghi p có s  thu l n.

ế ợ ể ệ ấ ầ ị Trong quá trình ki m tra c n k t h p giám sát vi c ch p hành các quy đ nh v ề

giá.

ự ệ ể ệ ế ả ạ ạ ­ Th c hi n ngay bi n pháp phân lo i DN đ  có k  ho ch qu n lý thích

ố ớ ừ ệ ả ể ề ặ ợ h p. Đ i v i các doanh nghi p   ng ng kinh doanh, gi i th  ho c nhi u tháng

ầ ậ ố ớ ử ứ ể ệ không kê khai, c n t p trung x  lý d t đi m. Đ i v i các doanh nghi p  không

ệ ượ ấ ổ ứ ủ ụ ể ồ ạ t n t i, không liên h  đ c hoàn t ỏ ố t th  t c thông báo b  tr n. T  ch c ki m tra

ể ể ệ ặ ị ị ườ ngay đ a đi m đ t văn phòng giao d ch, tìm hi u, liên h  ng i cho thuê văn

ể ắ ầ ế ử ụ ể ấ ộ ắ phòng đ  n m ch c thông tin c n thi t. Ki m tra đ t xu t tình hình s  d ng hoá

ệ ầ ầ ơ ủ đ n c a các doanh nghi p mua l n đ u.

ể ả ộ ườ ắ ắ ­ Đ i ki m tra ph i tăng c ạ   ng giám sát, n m b t thông tin các sai ph m

ể ấ ờ ặ ử ệ ỉ ị ệ ố ớ ơ ị ủ c a doanh nghi p đ  ch n ch nh, x  lý k p th i đ c bi ấ   t đ i v i các đ n v  xu t

ơ ơ ố ỏ hoá đ n kh ng, xin hoá đ n, b  sót doanh thu.

ệ ể ả ế ­ Nâng cao hi u qu  công tác thanh tra , ki m tra sau hoàn thu

ụ ủ ứ ứ ệ ầ ơ ị ư   C n phân đ nh rõ ch c năng , nhi m v  c a các c  quan ch c năng nh :

ể ể ế ệ thu , công an, vi n ki m soát ... trong công tác thanh tra, ki m tra sau hoàn

ố ợ ộ ố ế ể ự ự ấ ạ ồ ồ thu , đ  tránh s  ch ng chéo và t o ra s  ph i h p đ ng b  th ng nh t khi

ự ệ ệ ụ th c hi n nhi m v .

ả ượ ế ể ế ị Công tác thanh tra, ki m tra sau hoàn thu  ph i đ ờ   c ti n hành k p th i,

ạ ộ ệ ề ắ ả   nhanh chóng, tránh gây phi n hà ách t c cho doanh nghi p trong ho t đ ng s n

ấ xu t kinh doanh.

ậ ủ ế ể ả ồ ờ ệ   Các k t lu n c a thanh tra, ki m tra ph i chính xác, đ ng th i có các bi n

ệ ự ủ ử ể ằ ợ pháp x  lý thích h p nh m nâng cao hi u l c c a công tác thanh tra, ki m tra.

ườ ứ ơ ả ừ 3.2.2.3 Tăng c ng công tác qu n lý hoá đ n, ch ng t

ạ ặ ố ượ ữ ơ ả ố ớ Ph t n ng đ i v i nh ng đ i t ng làm hoá đ n gi ơ   ấ , làm m t hoá đ n

bán hàng ....

ệ ế ạ ố ị ạ   Nhanh chóng hi n đ i hoá ngành thu , trang b  máy vi tính và n i m ng

ứ ể ầ ơ ừ ệ ả ơ trong toàn ngành góp ph n ki m soát hoá đ n, ch ng t hi u qu  h n.

114

ệ ự ế ế ơ ặ ơ C  quan thu  khuy n khích các doanh nghi p t ủ    in hoá đ n đ c thù c a

ể ề ặ ặ ơ ệ ẽ ạ mình. Hoá đ n đ c thù có nhi u đ c đi m khác bi ạ   ế ớ t s  h n ch  b t tình tr ng

ấ ắ ờ ạ ủ ề ể ả ồ ơ ệ m t c p hoá đ n, đ ng th i t o đi u ki n cho qu n lý thanh tra, ki m tra c a các

ướ ả ơ c  quan qu n lý nhà n c.

ố ớ ư ụ ơ ộ ế Đ a hoá đ n GTGT áp d ng đ i v i các h  nông dân làm kinh t trang

ụ ả ụ ả ẽ ệ ẩ ạ ẩ ọ tr i khi tiêu th  s n ph m. Vi c này s  giúp h  tiêu th  s n ph m thu n l ậ ợ   i

ố ượ ế ồ ả ố ờ ạ ơ h n, đ ng th i h n ch  các đ i t ế ng thu mua nông s n tr n thu .

ụ ứ ộ ề ậ ạ ẩ ấ   3.2.2.4 Đ y m nh công tác truyên truy n, v n đ ng, giáo d c ý th c ch p

ế ủ ố ượ ậ ổ ớ ộ ế hành pháp lu t thu  c a đ i t ng n p thu , trong đó đ i m i trong tác

ệ ủ ế ể ế ế ậ ộ phong làm vi c c a cán b  thu . Nâng cao hi u bi ơ   t pháp lu t thu  , kh i

ự ế ố ớ ụ ấ ướ ậ d y tính t giác ch p hành nghĩa v  thu  đ i v i ngân sách nhà n c trong

ọ ầ ớ m i t ng l p nhân dân

ề ự ự ự ộ tính t khai, t ế ủ    n p thu  c a Quy trình 1209/QTR­TCT v  quy trình t

ụ ế ổ ượ ơ ụ ế ị T ng C c Thu  đã đ ủ   c c  quan thu  áp d ng 3 năm nay trong đó quy đ nh c a

ườ ộ ế ự ả ộ ố ị ự ự ng i n p thu  t ế  xác đ nh s  thu  ph i n p và t giác kê khai, t ộ  giác n p thu ế

ỉ ự ụ ướ ệ ệ ơ ẫ ế vào ngân sách. C  quan thu  ch  th c hi n nhi m v  h ệ ng d n vi c kê khai,

ề ặ ố ọ ồ ơ ể ế ế ậ ki m tra tính chính xác v  m t s  h c trong quá trình ti p nh n h  s  khai thu .

ổ ế ế ậ ừ ế ấ ạ ố Tình tr ng tr n thu , l u thu  còn khá ph  bi n v a làm th t thu cho

ừ ư ằ ả ả ả ộ NSNN, v a không đ m b o công b ng xã h i và đ a công tác qu n lý thu thu ế

ề ế ướ ế ườ ộ ế ư ể ắ vào n  n p. Nguyên nhân tr c h t là do ng i n p thu  ch a hi u sâu s c v ề

ụ ộ ế ặ ệ ể ượ ụ ưở ợ nghĩa v  n p thu  và đ c bi ư t là ch a hi u đ ề c quy n th  h ng l i ích t ừ

ề ộ ế ể ề ả ế   ư kho n ti n thu  mà mình đóng góp; ch a hi u rõ v  n i dung, chính sách  thu ,

ậ ề ứ ư ệ ế ậ ộ kê khai và n p thu ; ch a nh n th c đúng trách nhi m pháp lu t v  nghĩa v ụ

ế ủ ả ộ ph i kê khai n p thu  c a mình.

ủ ự ả ẩ ư ệ ầ ậ ạ Do đó tính tuân th  t nguy n ch a cao. Vì v y c n ph i đ y m nh công

ộ ể ụ ề ằ ế ủ tác tuyên truy n và giáo d c nh m nâng cao trình đ  hi u bi ề ự   t c a DN v  th c

ụ ế ệ ả ướ ướ ẫ ằ hi n nghĩa v  thu . Công tác gi i đáp v ắ ng m c, h ng d n cho DN nh m h ỗ

115

ọ ể ụ ộ ế ủ ự ệ ầ ợ tr  và giúp h  hi u và th c hi n đúng nghĩa v  n p thu  c a mình c n đ t đ ạ ượ   c

ụ ể ụ m c tiêu c  th  là:

ố ượ ế ắ ủ ụ ữ ộ ­ Giúp các đ i t ng n p thu  n m v ng chính sách, quy trình, th  t c thu

ủ ị ơ ở ự ế ế ệ ờ ệ ộ ộ n p thu , trên c  s  đó th c hi n vi c n p thu  đúng, đ , k p th i vào NSNN.

ể ố ượ ệ ề ạ ế ự ệ ự ộ ự ­ T o đi u ki n đ  đ i t ng n p thu  th c hi n t khai, t tính, t ự ộ    n p

ố ượ ế ạ ầ ả ế ườ ộ ắ ả ữ thu , gi m d n nh ng sai ph m mà đ i t ng n p thu  th ng m c ph i.

ệ ệ ậ ố ườ ữ ơ ế ớ ­ L p m i quan h  thân thi n, th ng xuyên gi a c  quan Thu  v i các

ậ ợ ọ ụ ộ ế ủ ự ệ DN, giúp h  thu n l i khi th c hi n nghĩa v  n p thu  c a mình.

ả ề ế ượ ử ụ ụ ố ­ Theo k t qu  đi u tra DN đ c x  lý qua ph  l c 06, đa s  các DN khi

ỏ ề ế ế ế ượ đ ổ ề c h i đ u có ý ki n là khi có thay đ i v  chính sách thu  thì có đ n 63% s ố

ượ ỏ ề ả ờ ổ ứ ậ ế ể ự ệ DN đ c h i đ u tr  l i là nên t ấ  ch c t p hu n cho DN bi t đ  th c hi n. Do

ư ỹ ế ầ ụ ế ạ ạ ộ ỹ đó, Chi c c Thu  c n có k  ho ch đào t o k  năng cho cán b  nh  k  năng s ư

ụ ụ ề ế ể ệ ạ ạ ỹ ỹ ph m, k  năng truy n đ t, k  năng giao ti p đ  ph c v  cho vi c vi c t ệ ổ ứ    ch c

ệ ấ ả ậ t p hu n cho DN có hi u qu .

ố ệ ạ ụ ụ ữ ặ ướ ắ ề Cũng theo s  li u t i ph  l c 06, khi g p nh ng v ng m c v  chính sách

ế ố ế ể ỏ ế ơ ự ế thu , có 71,2.% s  DN đ ượ ỏ ả ờ c h i tr  l i là đ n tr c ti p c  quan thu  đ  h i. Đ ể

ượ ầ ả ướ ế ầ ụ ẫ ứ đáp  ng đ c nhu c u gi i thích h ng d n cho DN, Chi c c thu  c n ph i b ả ố

ế ạ ộ ữ ể ề ộ ỹ trí nh ng cán b  am hi u sâu v  chính sách và có k  năng giao ti p t ậ   i b  ph n

ế ướ ả ờ ị đón ti p h ẫ ng d n gi i đáp cho DN k p th i và chính xác.

ể ự ệ ượ ầ ầ ẩ ạ ị Đ  th c hi n đ ụ ỗ ợ ố   c các yêu c u đó c n đ y m nh các d ch v  h  tr  đ i

ế ạ ộ ụ ế ả ố ượ ắ ượ t ng n p thu  t i Chi c c thu . Gi ắ ủ i đáp th c m c c a các đ i t ộ ng n p thu ế

ỗ ợ ế ạ ự ề ộ ị ể có th  là ở ạ  t i Đ i tuyên truy n h  tr  và tr c ti p t i các trung tâm giao d ch

ộ ử ệ ạ ặ ạ m t c a, ho c qua đi n tho i, fax, m ng máy tính…

ầ ư ơ ở ậ ấ ể ụ ụ ề ầ C n đ u t ổ ế    c  s  v t ch t đ  ph c v  cho công tác tuyên try n, ph  bi n

ề ế ế ạ ậ ổ ở ố ố   pháp lu t thu , chính sách thu  khi có thay đ i, b i vì đ i đa s  DN đ u mu n

ế ổ ứ ậ ấ ồ ờ ườ ượ ơ đ c c  quan thu  t ch c t p hu n. Đ ng th i, tăng c ạ ng đào t o, b i d ồ ưỡ   ng

ụ ừ ế ừ ư ệ ể ạ ộ ỹ ấ   cán b  thu  v a tinh thông nghi p v  v a có k  năng s  ph m đ  nâng cao ch t

ậ ấ ượ l ng công tác t p hu n cho DN.

116

ố ớ ố ượ ề ạ ỉ Song bên c nh đó chúng ta không ch  tuyên truy n đ i v i đ i t ộ   ng n p

ế ề ế ầ ộ ườ ề thu  mà chúng ta c n tuyên truy n sâu r ng đ n ng ấ i tiêu dùng. V n đ  là làm

ể ườ ế ả ấ ứ ậ ơ th  nào đ  ng ộ   i mua hàng nh n th c là ph i l y hoá đ n khi mua hàng. DN n p

ế ỉ ườ ộ ộ ố ế ườ thu  GTGT ch  là ng i n p h  s  thu  mà ng ộ i tiêu dùng đã n p thông qua giá

c . ả

ủ ố ệ ế ế ậ ả Vì v y, vi c có qu n lý và thu đ  s  thu  GTGT hay không liên quan đ n ý

ứ ủ ỏ ợ ườ ế ườ ơ th c đòi h i hoá đ n h p pháp c a ng i mua hàng. N u ng i mua hàng không

ợ ệ ủ ế ặ ơ ợ ấ l y hoá đ n ho c không quan tâm đ n tính h p pháp, h p l ơ  c a hoá đ n thì công

ẽ ế ề ấ ặ ớ tác thu thu  GTGT s  còn g p nhi u khó khăn, gây th t thu l n cho Ngân sách Nhà

ướ n c.

ầ ế ả ườ ộ Do đó c n thi t ph i tăng c ổ ế   ề ng công tác tuyên truy n sâu r ng, ph  bi n,

ả ề ợ ế ị ướ h ẫ ng d n, gi i thích chính sách thu  GTGT, xác đ nh quy n l ệ   i và trách nhi m

ệ ử ụ ứ ơ ừ ệ ủ ổ ứ c a t ch c và cá nhân trong vi c s  d ng hoá đ n ch ng t ề   . Vi c tuyên truy n

ộ ố ộ ậ t p trung vào m t s  n i dung:

ử ụ ứ ề ề ả ổ ơ   ị ­ T  ch c tuyên truy n v  các quy đ nh trong qu n lý, s  d ng hoá đ n,

ừ ứ ằ ườ ụ ị ứ ch ng t , nh m nâng cao ý th c cho ng ả   i dân khi mua hàng hoá d ch v  ph i

ườ ế ế ằ ạ ạ ậ ấ ơ ầ yêu c u ng ố   i bán xu t hoá đ n nh m h n ch  tình tr ng gian l n thu , tr n

ự ứ ề ế thu . Thông qua đài truy n hình, đài phát thanh ... xây d ng các hình th c tuyên

ế ộ ể ề ạ ắ ẩ ớ ọ ả   truy n v i các ti u ph m ng n g n, phê phán các hành vi vi ph m ch  đ  qu n

ử ụ ổ ộ ụ ệ ẩ ơ ớ   lý, s  d ng hoá đ n bán hàng, c  đ ng trên c m Pa nô, băng rôn kh u hi u v i

ư ạ ộ ườ ả ấ ơ ị ẳ các n i dung ch ng h n nh : “Ng ụ i mua hàng hoá d ch v  ph i l y hoá đ n khi

ụ ấ ồ ố ơ ị ế   mua hàng”, “Mua hàng hoá d ch v  không l y hoá đ n là thông đ ng tr n thu ”,

ụ ấ ự ơ ố ổ ị “Mua   hàng   hoá   d ch  v   l y   hoá   đ n   là   đóng   góp  xây   d ng  T   qu c,   là   yêu

ướ n c”...

ố ớ ộ ủ ự ề ề ế ơ ­ C  quan thu  xây d ng đ  án tuyên truy n đ i v i cán b  c a các c ơ

ướ ổ ứ ứ ằ quan Nhà n c, các t ch c kinh t ế ổ ; t ề ộ  ch c tuyên truy n r ng rãi nh m nâng

ứ ề ử ụ ữ ứ ậ ơ ị ừ ề cao nh n th c v  nh ng qui đ nh trong s  d ng hoá đ n ch ng t , đ  cao trách

ộ ả ụ ủ ệ ệ ấ ố ế nhi m và nghĩa v  c a cán b  đ ng viên trong vi c ch ng th t thu thu .

117

ự ế ả ơ ưở ị ­ C  quan thu  ph i xây d ng chính sách khen th ữ   ờ ng k p th i nh ng

ườ ề ế ấ ơ ườ ng i cung c p cho c  quan thu  các thông tin v  ng ấ   i bán hàng không xu t

ứ ơ ừ ề ả ơ ượ ư hoá đ n nh : các ch ng t tính ti n không ph i là hoá đ n GTGT thì đ c c ơ

ế ưở ồ ị ưở quan thu  th ng theo t ỷ ệ  l ấ  % trên giá tr  cung c p đó, ngu n trích th ng l y t ấ ừ

ầ ử ạ ạ ph n x  ph t DN vi ph m.

ộ ộ ệ ả ạ ẩ ủ   3.2.2.5 Đ y m nh vi c nâng cao trình đ  qu n lý, trình đ  chuyên môn c a

ộ ế ị ộ đ i ngũ cán b  làm công tác thu  trên đ a bàn

ụ ệ ệ ộ ộ ỉ ả       Vi c nâng cao trình đ  cán b  qu n lý không ch  là bi n pháp áp d ng t ạ ơ  i c

ế ầ ơ ướ ệ ệ ả ế quan thu  mà h u h t các c  quan nhà n ự   c. Hi u qu  hay không trong vi c th c

ị ề ụ ệ ệ ấ ơ ừ ộ ủ ộ ự hi n nhi m v  chuyên môn đ n v  đi u xu t phát t trình đ  c a đ i ngũ th c thi

ụ ặ ệ ệ ế ề ế ể ả nhi m v  đ c bi t là trong xu th  n n kinh t đang chuy n mình, nhà qu n lý

ặ ớ ả ố ề ph i đ i m t v i nhi u thách th c t ứ ừ ự ế ả  th c t x y ra.

ế ố ự ự ứ ả S  qu n lý ngày nay trong nó ch a đ ng y u t ệ ở  công ngh  b i khi nhà

ộ ế ợ ệ ớ ệ ứ ụ ầ ả ớ ề   qu n lý có trình đ  k t h p v i vi c  ng d ng các công ngh  m i, ph n m m

ỉ ế ớ ề ặ ệ ậ ờ m i không ch  ti ữ   t ki m v  m t th i gian   mà còn   thu th p cho mình nh ng

ầ ủ ấ ấ ồ ngu n thông tin nhanh nh t, chính xác và đ y đ  nh t.

ụ ế ế ệ ệ ả ố ố ế           Con s  doanh nghi p hi n nay Chi c c thu  thành ph  Hu  qu n lý lên đ n

ị ư ể ạ ơ ế ố ượ ầ g n 2000 đ n v  ch a k  các lo i hình kinh t khác trong khi đó s  l ng cán b ộ

ỉ ằ ụ ệ ả ả ả ộ ộ qu n lý ch  b ng 1/10 thì hi u qu  hay không ph  thu c vào trình đ  qu n lý,

ệ ế ợ ệ ố ế ệ ả ả ắ ố ớ kh  năng s p x p, b  trí v i vi c k t h p vi c qu n lý qua h  th ng thông tin t ừ

ỗ ợ ắ ự ữ ữ ệ ệ ệ ồ đó phát hi n ra nh ng ngu n thông tin h u hi u h  tr  đ c l c trong vi c phát

ữ ệ ệ ấ ườ ặ ờ ờ ồ ị ấ hi n nh ng d u hi u b t th ố   ng đ ng th i ngăn ch n k p th i các hành vi tr n

thu .ế

ế ố ộ ừ ỗ ư ứ ế ộ Tuy nhiên y u t trình đ  t ầ  m i cán b  thu  “c n” ch  ch a là y u t ế ố

ứ ạ ể ả ự ủ ư ự ế ộ “đ ” trong m t lĩnh v c ph c t p và khó khăn nh  lĩnh v c thu . Đ  gi ế   i quy t

ự ố ợ ề ề ỏ ớ ự   ệ ấ v n đ  này khi có s  ph i h p nhi u bi n pháp l n nh  khác nhau mà trong th c

ư ồ ụ ư ủ ụ ễ ể ặ ả ộ ư   ti n qu n lý c a ngành có th  áp d ng nh ng ch a đ ng b  ho c áp d ng nh ng

118

ư ủ ể ẽ ệ ề ế ặ ầ ộ ch a đ y đ  ho c có th  thi u m t hay nhi u các bi n pháp s  trình bày d ướ   i

đây.

ộ ả ố ợ ồ 3.2.2.6  Ph i h p đ ng b  các gi i pháp

ướ ế ườ ỗ ợ ụ Tr c h t là tăng c ề ng công tác tuyên truy n giáo d c, h  tr  cho

ườ ộ ế ớ ụ ệ ế ấ ng i n p thu  trong vi c ch p hành nghĩa v  thu  v i ngân sách nhà

n c.ướ

ế ướ ự ẽ ệ ề ề ạ ả Th c hi n m nh m  công tác tuyên truy n v  thu , tr ế c h t gi i thích

ụ ế ề ậ ứ chính sách pháp lu t thu , nâng cao ý th c v  nghĩa v  đóng góp cho ngân sách

ướ ẽ ớ ơ ố ợ ạ ặ ơ nhà n c, ph i h p ch t ch  v i c  quan thông tin đ i chúng và c  quan pháp

ử ệ ậ ườ ợ ề lu t trong vi c tuyên truy n và x  lý nghiêm các tr ạ ng h p vi ph m chính sách,

ế ủ ụ ướ nghĩa v  thu  c a nhà n c.

ề ạ ờ ồ ề   Đ ng th i đa d ng hoá các kênh thông tin tuyên truy n: báo, đài, truy n

ổ ị ố ứ ệ ạ ằ ộ ả ờ ị hình..., t ch c các h i ngh  đ i tho i doanh nghi p nh m gi i đáp k p th i các

ự ệ ặ ắ ệ ả ờ ướ v ng m c trong quá trình th c hi n, đ c bi t trong kho ng th i gian này khi

ế ư ẫ ớ ự ự ệ ể ậ ả Lu t qu n lý thu  đ a vào tri n khai th c hi n, d n t ổ ả ệ ố   i s  thay đ i c  h  th ng

ậ ị ố ượ ữ ậ ả ổ ờ ộ văn b n liên quan, c p nh t k p th i nh ng thay đ i cho đ i t ế ng n p thu .

ơ ở ể ẩ ậ ạ T p trung đ y m nh công tác thanh tra, ki m tra trên c  s  phân tích

ủ ệ ệ ả ằ ả ầ các thông tin hi u qu , chính xác đ y đ  nh m nâng cao hi u qu  trong

ệ ệ ạ vi c phát hi n hành vi vi ph m.

ủ ư ệ ệ ể ể          Công tác thanh tra, ki m tra  u đi m c a nó trong vi c phát hi n hành vi vi

ể ố ư ế ạ ậ ượ ủ ể ph m pháp lu t thu  là không th  ch i cãi nh ng nh c đi m c a nó là nó không

ể ể ố ớ ạ ệ ạ ỉ th  tri n khai trên ph m vi s  l n mà ng ượ ạ c l ả i ch  có hi u qu  trong ph m vi s ố

ấ ượ ậ ỏ ể ồ ể nh , vì v y đ  nâng cao ch t l ng công tác thanh ki m tra thì ngu n thông tin t ừ

ậ ố ệ ế ứ ả ọ ế k t qu  thu th p s  li u và phân tích thông tin là h t s c quan tr ng.

ả ậ ự ầ ậ ộ ộ ữ Chính vì v y c n ph i t p trung nh ng cán b  có năng l c, trình đ , có

ả ạ ể ả ệ ề ệ ệ ờ ồ kinh nghi m đ  đ m nhi m công tác này, đ ng th i ph i t o đi u ki n v  c  s ề ơ ở

ự ệ ạ ấ ạ ấ ố ậ v t ch t. Hi n nay tình tr ng th t thu trong lĩnh v c ăn u ng, khách s n, nhà

119

ỉ ậ ả ứ ạ ế ứ ự ễ ầ ỏ ngh , v n t i, xăng d u, xây d ng, đang di n ra h t s c ph c t p đòi h i cán b ộ

ố ợ ề ấ ự ệ ấ ậ ố ằ   thanh tra ph i h p, t p trung trong vi c xây d ng các đ   n ch ng th t thu nh m

ể ạ ỉ tri n khai trên ph m vi toàn t nh.

ứ ộ ộ ộ Nâng cao trình đ  chuyên môn cho đ i ngũ cán b  công ch c ngành

ể ụ ố ượ ữ ế ợ ớ ộ ằ ấ thu , tuy n d ng nh ng đ i t ng có trình đ , b ng c p phù h p v i yêu

ộ ơ ả ứ ụ ớ ộ ệ ạ ằ ầ c u nh m t o ra l p cán b  có trình đ  c  b n, đáp  ng nhi m v  ngày

ế ợ ọ ệ ả ạ ạ càng cao. Bên c nh đó k t h p công tác hi n đ i hoá tin h c hoá qu n lý

thu .ế

ụ ự ể ể ố           M c tiêu và quan đi m xuyên su t trong quá trình xây d ng và tri n khai

ệ ố ế ố ệ ạ ọ ồ hi n đ i hoá, tin h c hoá là: các h  th ng thông tin (bao g m 4 y u t ầ   : ph n

ề ứ ụ ứ ầ ườ ả ượ ế ơ m m  ng d ng, ph n c ng, con ng i và c  ch  chính sách) ph i đ ể   c tri n

ỗ ợ ầ ủ ả ả ấ ố ố ệ   khai th ng nh t trong  toàn qu c, đ m b o h  tr  đ y đ  các quy trình nghi p

v .ụ

ả ố ơ ở ệ ố ứ ứ ế ị Qu n lý t t các căn c  tính thu  trên c  s  h  th ng các đ nh m c kinh

ế ỹ t ậ  k  thu t

ơ ế ự ụ ự ự ộ ế ể ế ả Khi áp d ng c  ch  t tính t khai­t n p thu  thì làm th  nào đ  qu n lý

ấ ố ớ ố ượ ệ ả ấ ấ ế ứ ế ộ ố t t nh t, nhanh nh t, hi u qu  nh t đ i v i đ i t ng n p thu  là h t s c quan

ọ ừ ữ ứ ế ỹ ơ ở ố ậ ớ tr ng, t ố ề ị  nh ng thông s  v  đ nh m c kinh t ế    k  thu t m i có c  s  đ i chi u,

ắ ượ ủ ơ ị ệ ả ấ ả ấ so sánh, n m đ c tình hình s n xu t kinh doanh c a đ n v  hi u qu  nh t. Đ ể

ượ ẽ ữ ơ ố ợ ữ ự ặ ả ố ỏ có đ c nh ng thông s  đó, đòi h i ph i có s  ph i h p ch t ch  gi a c  quan

ế ớ thu  v i các ngành có liên quan.

ệ ố ế ộ ấ ố ế ả ằ ặ ự          Th c hi n t ẽ ố   t ch  đ  c p mã s  thu  nh m qu n lý ch t ch  đ i

ượ ộ t ế ng n p thu .

ế ủ ố ượ ố ế ượ ộ ư ủ ỗ ườ Mã s  thu  c a đ i t ng n p thu  đ c ví nh  tên c a m i ng ư   i nh ng

ặ ệ ơ ế ể ặ ả ơ ể nó có đi m đ c bi t h n là thông qua nó, c  quan thu  có th  qu n lý ch t ch ẽ

ệ ấ ữ ệ ư ữ ế ắ ớ ố ớ ơ h n v i nh ng d  li u thông tin g n v i nó. Vi c c p mã s  thu  cũng nh  làm

ố ủ ơ ủ ụ ị ừ ế ầ ạ th  t c đóng thu  là hai giai đo n; đ u và cu i c a đ n v , t ắ ầ  khi b t đ u thành

120

ế ề ệ ế ạ ậ ậ l p cho đ n khi k t thúc quá trình kinh doanh. Vì v y nó t o đi u ki n thu n l ậ ợ   i,

ầ ế ạ ộ ừ ệ ả ỗ ợ h  tr  thông tin c n thi ạ   t trong vi c qu n lý tình hình ho t đ ng hay ng ng ho t

ộ đ ng...

ủ ự ỗ ợ ừ ơ ở ố ệ Tranh th  s  h  tr  t ự    các c  s  ban ngành thành ph  trong vi c th c

ủ ụ ệ ệ hi n nhi m v  chuyên môn c a ngành

ỉ ạ ủ ấ ủ ự ề ề ạ ỷ ế   Tranh th  s  lãnh đ o, ch  đ o c a c p u , chính quy n v  công tác thu .

ề ướ ế ơ ế ấ ắ ả ờ ị ấ Các v n đ  v ng m c ph i báo cáo k p th i xin ý ki n c  quan thu  c p trên và

ố ợ ể ề ả ế ứ ể ề ấ chính quy n cùng c p đ  ph i h p gi ị   i quy t d t đi m. Cùng chính quy n đ a

ươ ỉ ạ ự ệ ế ả ậ ị ph ố   ng ch  đ o th c hi n công tác qu n lý thu  trên đ a bàn, t p trung ch ng

ố ậ ử ữ ấ ơ ị ế   th t thu ngân sách. X  lý nghiêm minh nh ng đ n v   có hành vi  tr n l u thu ,

ế ể ụ ợ ọ n  đ ng thu  đ  răn đe, giáo d c.

ố ợ ủ ộ ẽ ớ ể ạ ặ ơ Ch  đ ng ph i h p ch t ch  v i các c  quan thông tin đ i chúng đ  thông

ụ ề ế ậ ươ ị ấ ữ ơ ố tin tuyên truy n, giáo d c Lu t thu , nêu g ng nh ng đ n v  ch p hành t ậ   t lu t

ế ộ ế ố ữ ư ồ ờ ị thu , n p thu  t ự   ơ t. Đ ng th i phê phán nh ng đ n v  còn dây d a trì hoãn th c

ự ủ ế ử ữ ụ ệ ộ hi n nghĩa v  thu , x  lý nghiêm túc nh ng sai trái, tiêu c c c a cán b  ngành

thu . ế

ứ ạ ự ế ề ế ề   Công tác thu  là công tác ph c t p, nó liên quan đ n nhi u lĩnh v c, nhi u

ấ ứ ộ ế ể ạ ậ ố ố ượ đ i t ng chính vì v y mu n tri n khai b t c  m t k  ho ch công tác  mà c  th ụ ể

ỉ ạ ữ ề ề ệ ầ ấ ố ượ là nh ng đ  án ch ng th t thu hay các bi n pháp ch  đ o...đ u c n đ c h  tr ỗ ợ

ơ ở ể ạ ừ t ẳ  các c  s  ban ngành có liên quan. Ch ng h n trong công tác ki m tra khách

ự ố ợ ủ ơ ụ ầ ả ỉ ị ạ s n, nhà ngh , các d ch v  Karaoke ban đêm c n ph i có s  ph i h p c a c  quan

ị ươ Công an đ a ph ng.

Ậ Ế ƯƠ K T LU N CH NG  3

ồ ạ ứ ứ ữ ỉ ấ ậ Căn c  theo các ch  tiêu nghiên c u và nh ng t n t i, b t c p và các tác

ưở ố ớ ế ả ả ộ đ ng  nh h ế ng đ n công tác qu n lý thu thu  GTGT đ i v i các DNNQD trên

ế ố ở ươ ả ề ộ ố ả ấ ị đ a bàn thành ph  Hu  đã nêu ch ng 2. Tác gi đ  xu t m t s  gi i pháp

ướ ệ ả ằ ả ắ tr c m t và mang tính lâu dài nh m nâng cao hi u qu  công tác qu n lý thu thu ế

ờ ớ GTGT trong th i gian t i.

121

Ị Ậ PH N K T LU N VÀ KI N NGH

Ậ Ế 1. K T LU N

ừ ệ ự ế ạ ạ T  vi c phân tích th c tr ng công tác thu thu  GTGT t ụ i Chi c c Thu ế

ộ ố ế ế ậ ậ ố Thành ph  Hu , lu n văn rút ra m t s  k t lu n sau:

ế ị ự ệ ệ ả ế ố ớ ­ Th c hi n quy trình qu n lý thu  đ i v i doanh nghi p theo Quy t đ nh

ủ ụ ổ ưở ụ ổ ố s  1209 TCT/QĐ/TCCB ngày 29/7/2004 c a T ng c c tr ng T ng c c Thu ế

ứ ự ề ằ ậ ề ế ạ ấ nh m đ  cao ý th c t ề    giác ch p hành chính sách, pháp lu t v  thu  và t o đi u

ậ ợ ệ ệ ố ự ệ ụ ề ế ki n thu n l i cho các doanh nghi p th c hi n t t nghĩa v  v  thu ; xoá b ỏ

ủ ụ ữ ầ ế ề ệ ố nh ng th  t c không c n thi ả   t gây phi n hà và t n kém cho doanh nghi p. C i

ạ ộ ủ ụ ự ế ệ ế ằ ả ả ti n th  t c qu n lý thu  nh m nâng cao năng l c, hi u qu  ho t đ ng c a b ủ ộ

ấ ượ ả ệ ủ ộ ộ ế máy qu n lý thu , nâng cao ch t l ế ng làm vi c c a đ i ngũ cán b  thu .

ự ự ộ ế ơ ế ỉ ­ Theo quy trình này các DN t kê khai, t n p thu , c  quan thu  ch  làm

ụ ể ụ ộ ế ủ ệ ệ ệ ự nhi m v  ki m tra và giám sát vi c th c hi n nghĩa v  n p thu  c a doanh

nghi p.ệ

ủ ụ ả ạ   ế Đánh giá tình hình qu n lý thu thu  GTGT c a Chi c c trong giai đo n

2005­2008 cho th y:ấ

ư ệ ế ẫ ặ ố ộ + M c dù s  doanh nghi p kê khai n p thu  ngày càng tăng nh ng v n còn

ư ế ẫ ộ ố ở ứ 13% s  DN ch a kê khai n p thu , t ế ỷ ệ ợ  l n  thu  năm 2008 v n còn m c cao

12%.

ế ượ ụ + Công tác hoàn thu  đã đ c Chi c c quan tâm, trong 4 năm đã có 23

ế ớ ổ ế ề ệ ố ị ỷ ồ doanh nghi p xin hoàn thu  v i t ng s  thu  đ  ngh  hoàn là 15,4 t đ ng. Trong

ỷ ồ đó đã hoàn là 13,4 t đ ng.

ồ ơ ế ạ ể ụ ề ặ + Công tác ki m tra h  s  kê khai thu  t i Chi c c còn g p nhi u khó

ố ồ ơ ượ ế ủ ộ ữ ạ ấ ậ khăn có 8,8% s  h  s  không đ c ch p nh n do nh ng h n ch  c a đ i ngũ k ế

ố ồ ơ ư ượ ệ ố ượ ể toán doanh nghi p. Có 21,4% s  h  s  ch a đ c ki m tra do kh i l ng công

ệ ạ ộ ự ư ể ề ế ậ ồ vi c t i b  ph n ki m tra quá nhi u nh ng thi u ngu n nhân l c.

ế ạ ụ ở ệ ể ệ ặ ậ + Vì v y, vi c ki m tra thu  t ữ   i tr  s  các doanh nghi p cũng g p nh ng

122

ấ ị ế ạ khó khăn và h n ch  nh t đ nh.

ữ ệ ể ướ ắ ủ ệ ­ Đ  phát hi n nh ng khó khăn v ng m c c a các doanh nghi p trong

ế ề ệ ấ ộ ỏ ị vi c kê khai n p thu , đ  tài đã ph ng v n 73 DN kinh doanh trên đ a bàn thành

ụ ế ế ấ ả ả ộ ố ố ph  thu c Chi c c thu  thành ph  qu n lý. K t qu  phân tích cho th y:

ề ủ ụ ư ế ề ộ ư   + Các DN đ u hài lòng v  th  t c đăng ký, kê khai, n p thu  nh ng ch a

ỗ ợ ế ủ ề ề ề ầ ộ hài lòng v  công tác tuyên truy n, ph n m m h  tr  kê khai n p thu  c a Chi

ế ố ớ ệ ụ c c thu  đ i v i doanh nghi p.

ế ề ủ ự ộ ự ủ ­ Đánh giá c a cán b  thu  v  năng l c, tính t ệ    giác c a các DN trong vi c

ế ấ ộ kê khai n p thu  cho th y:

ỷ ệ ế ở ứ ấ ướ ộ ư + T  l DN không kê khai n p thu m c th p d i 20% nh ngt ỷ ệ  l DN

ự ế ấ ơ ự ế ơ kê khai doanh thu th p h n th c t và kê khai chi phí cao h n th c t trong

ừ ả kho ng t 41% ­80%.

ữ ể ạ ế ầ + Đánh giá nh ng khó khăn trong công tác ki m tra t i DN, h u h t các ý

ề ầ ế ề ế ấ ằ ộ ộ ki n đ u cho r ng trình đ  cán b  thu  là v n đ  c n quan tâm.

ừ ữ ề ấ ả ề T  nh ng đánh giá trên, đ  tài đã đ  xu t hai nhóm gi ớ i pháp l n. Trong

ả ữ ư ế ề ấ ả ằ đó nhóm gi i pháp mang tính vĩ mô đ a ra nh ng đ  xu t nh m c i ti n các

ế ủ ủ ụ ướ ả chính sách, th  t c, quy trình thu thu  c a Nhà n c. 6 nhóm gi i pháp mang tính

ượ ế ệ ề ả ấ ằ vi mô đ ả c đ  xu t nh m nâng cao hi u qu  qu n lý thu thu  GTGT các DN

ạ ụ ố ố ngoài qu c doanh t ế i Chi c c Thu  thành ph .

Ị Ế 2.  KI N NGH

ướ ơ ả ế ể ơ ở ị Trên c  s  đ nh h ề ng và quan đi m c  b n v  công tác thu thu  GTGT,

ế ệ ả ờ ớ ể đ  nâng cao hi u qu  công tác thu thu  GTGT trong th i gian t ộ ố ế   i, m t s  ki n

ị ề ự ệ ấ ằ ả ướ ắ ầ ậ ả ế ngh  đ  xu t nh m th c hi n các gi i pháp tr c m t c n t p trung gi i quy t

ướ ố ớ 2.1 Đ i v i Nhà n c

ướ ử ế ậ ậ ầ ổ ổ c c n xem xét s a đ i, b  sung Lu t thu  GTGT, Lu t DN và ­ Nhà n

ộ ố ằ ạ ườ ồ m t s  chính sách có liên quan khác nh m t o môi tr ấ   ng pháp lý đ ng nh t,

ậ ề ạ ộ ủ ị ướ h ủ ng DN tuân th  nghiêm các qui đ nh c a pháp lu t v  ho t đ ng kinh doanh

ư ự ệ ộ ế cũng nh  th c hi n đăng ký kê khai n p thu

123

ệ ố ự ữ ả ạ ơ ố ­  Xây d ng h  th ng máy tính n i m ng gi a các c  quan qu n lý Nhà

ữ ơ ể ố ể ế ế ệ ướ n ơ   c, gi a c  quan thu  và các doanh nghi p đ  đ i chi u, ki m tra hoá đ n,

ừ ộ ư ể ế ấ ả ứ ch ng t n p thu  GTGT cũng nh  ki m tra, giám sát tình hình s n xu t, kinh

ố ệ ủ ệ ề ặ doanh và s  li u v  doanh thu, chi phí c a doanh nghi p. M t khác Nhà n ướ   c

ả ứ ụ ệ ắ ộ ọ ị ệ ầ c n quy đ nh b t bu c các doanh nghi p ph i  ng d ng công ngh  tin h c vào

ể ế ớ ệ ế ấ ạ ả ả ể vi c khai thu , qu n lý s n xu t, kinh doanh, h ch toán, đ  ti n t i tri n khai

ế ệ ử ự ệ ỗ ợ ứ ặ ệ ỏ th c hi n khai thu  đi n t . Nghiên c u h  tr  DN, đ c bi ừ   t là DN nh  và v a

ấ ử ụ ả ướ ề ế ệ ầ ố ễ ph n m m k  toán doanh nghi p mi n phí th ng nh t s  d ng trên c  n c.

ố ớ ổ ụ ế 2.2 Đ i v i T ng C c Thu

ự ệ ệ ế ả ẩ ộ trình, ệ ­  Đ y nhanh vi c th c hi n vi c c i cách hành chính thu  theo l

ự ế ả ướ ả ơ xây d ng các qui trình qu n lý thu  theo h ừ   ng đ n gi n, rõ ràng, công khai, t ng

ệ ề ệ ạ ọ ướ ướ b c hi n đ i hoá, vi tính hoá, tôn tr ng và đ  cao trách nhi m tr ậ   c pháp lu t

ế ớ ả ả ự ủ c a ĐTNT. Quy trình qu n lý thu  m i ph i là nâng cao tính t ệ   ự  giác th c hi n

ụ ộ ế ủ ự ệ ệ ươ ự nghĩa v  n p thu  c a ĐTNT thông qua vi c th c hi n ph ng pháp t tính, t ự

ủ ơ ứ ế ế ệ ạ ề kê khai thu . Phát huy ch c năng, quy n h n c a c  quan thu  trong vi c hành

ứ ướ ị thu theo đúng ch c năng Nhà n c quy đ nh.

ể ườ ấ ơ ổ ế ­ Đ  khuy n khích ng ụ   i tiêu dùng l y hoá đ n khi mua hàng, T ng c c

ế ầ ứ ổ ố ở ưở ứ ể ố ớ Thu  c n nghiên c u t ch c thí đi m quay s  m  th ơ   ng  đ i v i hoá đ n

ở ộ ố ị ươ ả ướ ự ệ ộ GTGT m t s  đ a ph ng sau đó nhân r ng th c hi n trong c  n c. Tr ườ   ng

ườ ậ ượ ậ ượ ơ ỉ ừ ợ h p ng i mua hàng không nh n đ c hoá đ n, mà ch  nh n đ ứ c ch ng t mua

ườ ấ ề hàng đã thanh toán ti n hàng xong, thì ng ể i mua hàng có th  cung c p cho c ơ

ứ ừ ứ ừ ậ ượ ế ề ữ quan thu  v  nh ng ch ng t ơ ở  đó, trên c  s  các ch ng t thu th p đ ơ c, c  quan

ế ẽ ể ự ế ườ ứ ừ thu  s  ki m tra th c t , có ng i mua hàng làm ch ng và t ị  đó xác đ nh doanh

ấ ơ ừ ơ thu hàng hoá bán ra không xu t hoá đ n, t ạ   ế ẽ  đó c  quan thu  s  truy thu và ph t

ẽ ượ ế ố ưở ườ ế ố ề ề v  hành vi tr n thu . S  ti n thu  truy thu s  đ c th ng cho ng i mua hàng

ặ ưở ợ ơ ế ho c có c  ch  khen th ng phù h p.

ườ ấ ấ ượ ệ Vi c ng i mua hàng cung c p thông tin và th y đ c quy n l ề ợ ừ ệ   i t  vi c

ữ ấ ấ ộ cung c p thông tin, thì đó là m t trong nh ng kênh thông tin đ u tranh phòng

124

ệ ấ ố ơ ộ ố ch ng vi c bán hàng không xu t hoá đ n m t cách t ấ t nh t..

ố ớ ỉ ố 2.3 Đ i v i UBND T nh và Thành ph

ệ ả ầ ườ ể ả ấ   ng kinh doanh, có chính sách phát tri n s n xu t, ­ C n c i thi n môi tr

ầ ư ế ả ế ộ kinh doanh, thu hút đ u t ổ ơ ấ , thay đ i c  c u kinh t , b o h  và khuy n khích tiêu

ể ể ả ấ ộ ồ ợ ị dùng hàng s n xu t m t cách phù h p…đ  phát tri n ngu n thu trên đ a bàn cũng

ư ồ ị nh  thu hút ngu n thu ngoài đ a bàn.

ỗ ợ ừ ụ ằ ắ ậ ỏ ắ   ­ Thành l p các trung tâm h  tr  DN v a và nh  nh m m c đích n m b t

ỡ ướ ạ ộ ẫ ợ và tháo g  khó khăn, h ng d n và tr  giúp DN trong quá trình ho t đ ng.

ể ả ế ấ ạ ậ ­ T p trung công tác khuy n khích phát tri n s n xu t kinh doanh, t o môi

ườ ầ ư ổ ị ỗ ợ ỉ ạ tr ng kinh doanh  n đ nh, thu hút đ u t . Ch  đ o công tác h  tr  cho các doanh

ầ ư ư ụ ề ệ ố nghi p ngoài qu c doanh thông qua các chính sách v  tín d ng,  u đãi đ u t .

ư ở ế ầ ư ụ ỉ ạ ạ ­ Ch  đ o các ban, ngành có liên quan nh  s  K  ho ch đ u t ố   , C c th ng

ố ở ươ ẽ ớ ơ ố ợ ặ kê, phòng th ng kê, S  Công Th ng, Công an…ph i h p ch t ch  v i c  quan

ự ữ ử ế ệ ế ế ế ạ ả thu  trong vi c   xây d ng k  ho ch thu thu , qu n lý thu  và x  lý nh ng vi

ạ ế ề ph m v  thu .

ố ớ ụ ế ỉ ụ ế ố ế 2.4 Đ i v i C c thu  T nh và Chi c c thu  Thành ph  Hu

ố ợ ư ạ ạ ẩ ơ ớ ­  Đ y m nh ph i h p v i các c  quan thông tin đ i chúng nh  Đài phát

ề ề ả ậ ơ thanh truy n hình, các c  quan báo chí t p trung tuyên truy n, qu ng bá cho

ề ộ ứ ế ể ề ổ ĐTNT hi u rõ v  chính sách thu  GTGT. T  ch c tuyên truy n r ng rãi trong

ặ ệ ự ượ ộ ả ứ nhân dân, đ c bi t là trong l c l ng cán b , đ ng viên, công ch c nhà n ướ   c

ứ ủ ằ ổ ườ ị nh m làm thay đ i tâm lý và ý th c c a ng i tiêu dùng khi mua hàng hoá d ch

ơ ụ ả ấ v  ph i l y hoá đ n

ụ ế ố ố ệ ơ ấ ổ ứ ủ    ch c c a ả ủ ­ Chi c c Thu  Thành ph  ph i c ng c  và hoàn thi n c  c u t

ả ế ổ ứ ế ể ế ả ậ ộ ợ ớ ộ các Đ i thu  đ  phù h p v i Lu t qu n lý thu . C i ti n t ả    ch c b  máy đ m

ỗ ộ ụ ủ ứ ậ ợ ớ ườ ệ ả b o phù h p v i ch c năng, nhi m v  c a m i b  ph n. Tăng c ng cán b ộ

ứ ụ ệ ể ầ ả ả ớ ki m tra đ m b o đáp  ng v i yêu c u nhi m v .

ạ ế ể ể ầ ­ Đ  công tác ki m tra thu  t ế ạ ụ ở i tr ụ   ả  s  DN đ t k t qu  cao c n áp d ng

ế ổ ứ ủ ể phân tích và đánh giá r i ro trong thanh ki m tra thu , t ch c các nhóm phân tích

125

ứ ồ ơ ủ ứ ố ầ ủ ệ ế ụ   ỹ ồ ơ k  h  s  khai thu , xác minh và c ng c  đ y đ  ch ng c , h  s  tài li u ph c

ể ụ v  cho quá trình ki m tra.

ồ ưỡ ạ ọ ụ ẫ ệ ­ Chú tr ng công tác đào t o, b i d ạ   ng chuyên môn, nghi p v  l n đ o

ứ ệ ấ ả ộ ỉ ị ế ứ đ c và b n lĩnh chính tr  cho cán b  thu . Ch n ch nh ý th c trách nhi m, k  c ỷ ư­

ơ ỷ ậ ố ớ ộ ử ự ệ ộ ng, k  lu t đ i v i cán b , x  lý nghiêm các cán b  không th c hi n đúng quy

ế ả trình qu n lý thu .

ườ ể ạ ặ ắ ố ­ Tăng c ắ   ỡ ng công tác đ i tho i, g p g  DN đ  thông qua đó n m b t

ấ ậ ế ủ ữ ụ ự ệ ượ đ c nh ng khó khăn, b t c p trong quá trình th c hi n nghĩa v  thu  c a DN

ệ ằ ỡ nh m tìm bi n pháp tháo g  cho DN.

ổ ứ ấ ậ ướ ổ ế ụ ệ ẫ ­ T  ch c công tác t p hu n, h ng d n nghi p v , ph  bi n chính sách

ế ế ậ ổ ượ ủ ươ ằ Thu  khi có thay đ i nh m giúp DN ti p c n đ c các ch  tr ng, chính sách

ớ ể ụ ủ ự ủ ệ m i đ  DN th c hi n đúng, đ  nghĩa v  c a mình.

ườ ụ ế ề ậ ấ ị ­ Tăng c ộ ng công tác tuyên truy n v n đ ng, cung c p d ch v  thu  cho

ố ấ ườ ộ ế ườ ạ ộ DN m t cách t ự ự t nh t, th c s  coi ng i n p thu  là ng ồ i b n đ ng hành

ư ế ế ệ ể ả ị Đ  nâng cao hi u qu  công tác thu thu  GTGT nh  đã ki n ngh  trên đòi

ướ ể ị ứ ế ả ờ ỏ h i Nhà n c, Ngành thu  ph i nhanh chóng nghiên c u đ  k p th i ban hành

ể ổ ứ ệ ớ ợ ị chính sách và qui đ nh m i phù h p đ  t ự  ch c th c hi n ./.

126

DANH M C TÀI LI U THAM KH O

ơ ả

ế

ề 1. PGS.TS Lê Văn Ái (2000), Nh ng v n đ  lý lu n c  b n v  thu  trong n n kinh t

ế.

(Vi n nghiên c u tài chính), NXB Tài chính, Hà N i.

ễ ế ầ ả ạ ộ ầ   2. Nguy n Đình Ân (2007), "Đào t o cán b  thu  theo yêu c u c i cách ­ C n

ự ệ ẩ ế ạ T p chí thu  Nhà n c, chu n m c & chuyên nghi p", ướ 129(11), tr 6.

ớ ổ ứ ộ ứ ế ầ ả ả ổ 3. H i Anh (2007), "Đ i m i t ả    ch c b  máy qu n lý thu  đáp  ng yêu c u c i

ạ ế ạ T p chí thu  Nhà n c ệ cách và hi n đ i hoá", ướ , 123(5), tr 10.

ư ưở Ươ ệ ướ ẫ 4. Ban T  T ng văn hoá Trung ng (2006), "Tài li u h ề   ng d n tuyên truy n

ự ả

ậ D  th o Lu t qu n lý Thu

5. B  Tài chính (2005),

ế, Hà N i.ộ

ế ượ ả ệ ố ế ạ ộ chi n l c c i cách h  th ng thu  giai đo n 2005­2010", Hà N i, tr 12.

ự ả ọ ọ ươ ỉ ố ổ ợ 6. Tr ng B o (2008), "L a ch n tiêu chí và ph ng pháp tính ch  s  t ng h p và

ấ ượ ế ạ ả ế T p chí thu  Nhà n c, ch t l ng qu n lý thu ", ướ 186(20), tr 12­13.

ộ ệ ố ậ ề ử ế ả ổ   H  th ng các văn b n pháp lu t v  thu  GTGT s a đ i 7. B  Tài chính (2002),

ấ ả ố ộ ổ b  sung, Nhà xu t b n Th ng kê, Hà N i.

ộ ệ ố ậ ề ế ả H  th ng các văn b n pháp lu t v  thu  GTGT 8. B  Tài chính (2003), , Nhà xu tấ

ộ ố ả b n Th ng kê, Hà N i.

ế ượ ả ệ ố ự ệ ạ ộ ế 9. B  Tài Chính (2005), K  ho ch th c hi n chi n l c c i cách h  th ng thu ế

ộ ế đ n năm 2010, Hà N i

ộ ậ ấ ả ộ ộ ả Lu t qu n lý thu 10. B  Tài chính (2007), ế, Nhà xu t b n Lao đ ng ­ Xã h i, Hà

N iộ

ế ế ằ ớ ổ 11. Hoàng Minh Châu (2007), "Đ i m i chính sách thu  nh m khuy n khích phát

ệ ư ể ạ T p chí Tài chính doanh nghi p tri n doanh nghi p t nhân", ệ , (07), tr 29.

ụ ế ế ố ổ ế Báo cáo t ng k t công tác Thu  năm ế 12. Chi c c thu  thành ph  Hu , 2005.

ụ ế ế ố ổ ế Báo cáo t ng k t công tác Thu  năm ế 13. Chi c c thu  thành ph  Hu , 2006.

ụ ế ế ố ổ ế Báo cáo t ng k t công tác Thu  năm ế 14. Chi c c thu  thành ph  Hu , 2007.

ụ ế ế ố ổ ế Báo cáo t ng k t công tác Thu  năm ế 15. Chi c c thu  thành ph  Hu , 2008.

ủ ị ị Ngh  đ nh 158/2003NĐ­CP ngày 10/12/2003 16. Chính ph  (2003),

ế ọ ấ ả ố h c Vĩ mô", 17. Ngô Đình Giao (1998), "Kinh t Nhà xu t b n Th ng kê , Hà N i, trộ

24.

ự ệ ẫ ậ ằ ộ ướ 18. Mai H ng (2008), "Lu t QLT sau m t năm th c hi n  v n còn v ắ   ng m c",

ễ Di n đàn Doanh nghi p ệ , 1139(73), tr 11.

ễ ệ ễ ị 19. Nguy n Văn Hi u, Nguy n Th  Liên (2007), Giáo trình thu ,ế  Nxb Tài Chính,

Hà N i.ộ

ố ạ ọ ế ố ệ Phân tích s  li u th ng kê ữ 20. Hoàng H u Hòa (2001), , Đ i h c Kinh t ế  Hu .

ạ ồ ỏ ở ệ ừ ể ệ Phát tri n doanh nghi p v a và nh Vi t Nam 21. Ph m Văn H ng (2007), “

ế ỹ ậ ậ ế ườ ộ trong quá trình h i nh p qu c t ” ố ế , Lu n án ti n s  kinh t , Tr ạ ọ ng Đ i h c kinh

ộ ố ế t qu c dân, Hà N i.

ệ ự ệ ả ượ ạ T p chí thu ế 22. Trung Kiên (2008) " Hi u l c và hi u qu  QLT đ c nâng cao,

Nhà n cướ , 186(20), tr 4­5.

ả ướ ậ ẫ ệ 23. Lu t Doanh nghi p và các văn b n h ng d n thi hành (2006), Nxb Chính Tr ị

ấ ả

ế

ế

24. Lu t Qu n lý thu  ­ Khung pháp lý cao nh t đ m b o thu đúng thu đ

ủ. T p chí thu

nhà n

c,

ố ướ (2006), (s  3+4+5), Hà N i.

ố Qu c gia.

ả ổ ươ ạ ế T p\chí 25. Vũ Văn Ninh (2007),"Thay đ i căn b n ph ả ng pháp qu n lý thu ",

ế thu  Nhà n c, ướ 121(3), tr 7,8.

ế ễ ợ ướ ự ả ế T pạ 26. Nguy n Văn Ninh (2007), ''N  thu  là th c đo năng l c qu n lý thu ",

ế chí thu  Nhà n c ướ , 158 (40), tr 4­5.

ộ ướ

ế

Lu t thu  Gíá tr  gia tăng

ố 28. Qu c H i n

c CHXHCN Vi

t Nam (2008),

, Hà N i.ộ

ộ ướ

ả Lu t Qu n lý thu

ố 29. Qu c H i n

c CHXHCN Vi

t Nam (2006)

ế, Hà N i. ộ

ế ố ố ố 27. Phòng Th ng kê thành ph  Hu  (2008), Niên Giám Th ng kê năm 2008.

ụ ế ổ ữ ể ề ề ế ả ấ Nh ng v n đ  chung v  thu  ­ Bài gi ng Ki m thu 30. T ng c c thu  (2003),

viên, Hà N i,ộ  (1) tr 1­ 21.

ụ ế ổ ế ị Thu  giá tr  gia tăng ­ KTV2003, 31. T ng c c thu  (2003), Hà N i ộ

ụ ế ổ ớ ế ự ệ ế ề ả ơ 32. T ng C c Thu  (2004), Gi i thi u v  qu n lý thu  theo c  ch  t khai ­ t ự

ộ ế ộ n p thu , Hà N i.

ế

ươ

ế ế

Ch

ạ ng trình c i cách và hi n đ i hóa ngành Thu  đ n năm

33. T ng c c Thu  (2005),

2010, Hà N i.ộ

ứ ơ ả ụ ề ế ế ổ ộ ế 34. T ng C c Thu  (2006),"Ki n th c c  b n v  thu , Hà N i.

ụ ế ổ ả ướ ả ậ ẫ ế Lu t qu n lý thu  và các văn b n h ng d n thi hành, 35. T ng c c thu  (2007),

ấ ả ộ Nhà xu t b n Tài chính, Hà N i.`

ụ ế ế ả ả ậ ổ 36. T ng c c thu  (2007), “Lu t qu n lý thu  và các văn b n chi ti ế ướ t h ẫ   ng d n

ệ ậ ấ ậ ộ thi hành lu t”, Tài li u t p hu n, Hà N i.

ụ ể ế ễ ả ổ ả   37. T ng C c thu  (2008), “Quy trình kê khai, mi n gi m, hoàn, ki m tra & qu n

ế ợ ộ ấ ả lý n  thu ”, Nhà xu t b n Tài chính, Hà N i.

ồ ưỡ ụ ệ ề ế ế ả ổ 38. T ng c c thu  (2008), “Chuyên đ  qu n lý thu ”, Tài li u b i d ng cho

39.Website: http://www.huecity.gov.vn

40. Website: http://www.gdt.gov.vn

ứ ớ ộ   công ch c m i, Hà N i.

L I CAM ĐOAN

ố ệ ứ ế ậ ả ằ Tôi xin cam đoan r ng, s  li u và k t qu  nghiên c u trong lu n văn này là

ư ượ ử ụ ệ ộ ọ ị ể ả ự trung th c, chính xác và ch a đ c s  d ng đ  b o v  m t h c v  nào.

ọ ự ự ệ ệ ậ ằ ỡ Tôi xin cam đoan r ng, m i s  giúp đ  cho vi c th c hi n lu n văn này đã

ẫ ử ụ ề ậ ượ ượ ả ơ đ c c m  n và các thông tin trích d n s  d ng trong lu n văn đ u đ ỉ c ch  rõ

ố ồ ngu n g c.

ế                                     Hu , ngày 16 tháng 6 năm 2010

ườ Ng i cam đoan

ị ọ ễ Nguy n Th  Ng c Dung

i

Ờ Ả Ơ L I C M  N

ọ ậ ả ủ ứ ở ế ậ ườ Lu n văn là k t qu  c a quá trình h c t p, nghiên c u nhà tr ế   ng, k t

ệ ớ ạ ụ ế ố ợ h p v i kinh nghi m trong quá trình công tác t ế   i Chi c c Thu  thành ph  Hu ,

ủ ả ớ ự ỗ ự ố ắ v i s  n  l c c  g ng c a b n thân.

ạ ượ ế ả ỏ ế ơ ế Đ t đ c k t qu  này, tôi xin bày t lòng bi t  n chân thành đ n quý

ầ ườ ạ ọ ế ế ệ ỡ ỗ ợ th y, cô giáo tr ng Đ i h c Kinh t Hu ; đã nhi t tình giúp đ , h  tr  cho tôi.

ệ ỏ ế ơ ấ ế ắ ặ Đ c bi t, tôi xin bày t lòng bi ư   t  n sâu s c nh t đ n Cô giáo, Phó Giáo s  ­

ị ồ ế ườ ạ ọ ế ườ ự Ti n sĩ. Phùng Th  H ng Hà ­ Tr ng Đ i h c Kinh t ế  Hu  là ng ế   i tr c ti p

ẫ ọ ố ỡ ướ h ứ   ng d n khoa h c; Cô đã dày công giúp đ  tôi trong su t quá trình nghiên c u

ậ và hoàn thành lu n văn.

ả ơ ụ ạ ộ ế Tôi cũng xin chân thành c m  n đ n Ban lãnh đ o; cán b  Chi c c Thu ế

ỡ ạ ự ế ệ ề ố ờ ậ   ệ thành ph  Hu  đã giúp đ  t o đi u ki n cho tôi trong th i gian th c hi n lu n

ư văn cũng nh  trong công tác.

ạ ố ườ ả ơ Cu i cùng, tôi xin c m  n gia đình, b n bè, ng ạ   ứ i thân luôn đ ng bên c nh

ộ ệ ậ ố tôi đ ng viên, khích l ọ ậ  tôi trong su t quá trình h c t p và hoàn thành lu n văn.

ấ ố ắ ậ ặ ả ỏ ữ   ư M c dù b n thân đã r t c  g ng nh ng lu n văn không tránh kh i nh ng

ế ế ậ ượ ự ủ ầ khi m khuy t, tôi mong nh n đ c s  góp ý chân thành c a quý th y, cô giáo;

ể ậ ệ ượ ệ ơ ồ đ ng nghi p đ  lu n văn đ c hoàn thi n h n.

ả ơ Xin chân thành c m  n!

Hu ,ế  ngày 16 tháng 6 năm 2010

ọ ễ ị Nguy n Th  Ng c Dung

ii

ƯỢ

TÓM L

Ậ C LU N VĂN

ọ ọ ễ H  và tên: ị Nguy n Th  Ng c Dung

ị ả Chuyên ngành: Qu n tr  kinh doanh . Niên khoá: 2007­2010

ị ồ ẫ Ng ườ ướ i h ng d n khoa h c: ọ PGS.TS. Phùng Th  H ng Hà

ả ả ế ệ ề Tên đ   tài: Nâng  cao hi u qu  qu n  lý  thu  thu   GTGT   các   doanh

ố ế ố ệ ị nghi p ngoài qu c doanh trên đ a bàn thành ph  Hu

ấ ế ủ ề 1.Tính c p thi t c a đ  tài

ế ắ ả ộ ộ ưỡ ế Thu  là m t kho n đóng góp mang tính b t bu c, c ng ch , pháp lý cao,

ủ ế ồ ướ ứ ế là ngu n thu ch  y u cho ngân sách Nhà n ầ   ỉ c. Thu  không ch  đáp  ng nhu c u

ướ ể ề ụ ọ ế ề ủ chi tiêu c a Nhà n c mà còn là công c  quan tr ng đ  đi u ti t vĩ mô n n kinh

.ế t

ố ượ ế ị ế ố ượ ố Trong các đ i t ng ch u thu , kinh t ngoài qu c doanh là đ i t ng có

ế ế ỷ ọ ướ ượ ả ố s  thu  ph i thu chi m t tr ng cao trong Ngân sách Nhà n c, đ c xem là

ế ẽ ể ạ ấ ộ ầ thành ph n kinh t phát tri n m nh m  và năng đ ng nh t. Song cũng là thành

ầ ế ứ ạ ấ ạ ph n kinh t đa d ng và ph c t p nh t.

ự ế ặ ả ỏ ứ   ố ớ Công tác qu n lý thu thu  GTGT đ i v i lĩnh v c này đ t ra đòi h i b c

ế ẽ ệ ụ ủ ự ệ ả ặ thi ự t là làm sao qu n lý ch t ch  vi c th c hi n nghĩa v  c a khu v c kinh t ế

ờ ả ụ ằ ả ồ ớ ồ ộ này, đ ng th i đ m b o công b ng xã h i trong nghĩa v  đóng góp v i ngu n thu

ứ ể ượ ề ề ấ ả ủ c a ngân sách. Đ  đáp  ng đ c v n đ  này, đ  tài ả   ệ “Nâng cao hi u qu  qu n

ố ệ ế ị lý thu thu  GTGT các doanh nghi p ngoài qu c doanh trên đ a bàn thành

ố ữ ứ ẽ ơ ị ướ ế ế s  giúp cho c  quan thu  có nh ng căn c  và đ nh h ng trong công ph  Hu ”

ố ớ ế ầ ả ế ế ứ ả tác qu n lý thu thu  GTGT đ i v i thành ph n kinh t ạ  h t s c nh y c m trong

ơ ế ị ườ c  ch  th  tr ư ệ ng nh  hi n nay ở ướ  n c ta.

ươ 2. Ph ứ ng pháp nghiên c u

ươ ồ ươ ậ ị ứ ệ ậ Ph ng pháp chung g m ph ng pháp duy v t bi n ch ng, duy v t l ch

ố ệ ươ ế ươ ử ươ s ,ph ậ ng pháp thu th p s  li u, ph ng pháp phân tích kinh t , ph ng pháp

phân tích ANOVA

ọ ủ ứ ữ ế ậ ả 3. K t qu  nghiên c u và nh ng đóng góp khoa h c c a lu n văn

ệ ố ữ ề ế ề ậ ấ ả H  th ng hóa nh ng v n đ  lý lu n v  thu  GTGT và công tác qu n lý

iii

ờ ề ự ế ạ ồ ả thu  GTGT. Phân tích đánh giá th c tr ng đ ng th i đ  ra các gi ằ   i pháp nh m

ệ ế ả ả ị nâng cao hi u qu  qu n lý thu thu  GTGT các DN NQD trên đ a bàn thành ph ố

ự ệ ể ế ầ ế ộ ở ị ươ Hu  góp ph n vào s  nghi p phát tri n kinh t ­ xã h i đ a ph ng.

Ữ Ế Ữ Ụ Ắ DANH M C NH NG CH  VI T T T

ộ ể

nhân ế

ố ượ ị

ổ ả CBCC CQ SDĐ CTCP DN DN NQD DNTN ĐTNT GTGT GDP

ỉ ự ụ ấ

ế

cướ

ế ợ ưỡ ng ch  n

phí tr

ướ ạ c b  ­ thu khác ệ

ả ả ả ử ụ ả ổ

ị HC­NS­TV­AC HTX KK KK­KTT ­TH KTNB KTT KT­XH NNT NQD  NSNN NVDT QLN­CCN QLT QLTLPTB­TK SD ĐNN SXKD TCT  TNHH TTHT UBND VA ứ Cán b  công ch c ấ ề ử ụ Chuy n quy n s  d ng đ t ầ Công ty c  ph n Doanh nghi pệ ệ Doanh nghi p ngoài qu c doanh ệ ư Doanh nghi p t ộ Đ i t ng n p thu Giá tr  gia tăng (Gross Domestic Product): T ng s n  ố ộ ph m qu c n i Hành chính ­ nhân s  ­ tài v  ­  n ch H p tác xã Kê khai ọ ế Kê khai ­ k  toán thu  ­ tin h c ể ộ ộ Ki m tra n i b ế ể Ki m tra thu ế ộ  ­ xã h i Kinh t ế ườ ộ i n p thu Ng ố Ngoài qu c doanh Ngân sách Nhà n ệ ụ ự Nghi p v  d  toán ợ Qu n lý n  ­ c ế Qu n lý thu ệ Qu n lý thu l ấ S  d ng đ t nông nghi p ấ S n xu t kinh doanh ụ ế T ng c c Thu ữ ạ ệ Trách nhi m h u h n ỗ ợ ề Tuyên truy n h  tr U  ban nhân dân Giá tr  tăng thêm

iv

v

Ơ Ồ

DANH M C CÁC S  Đ

ơ ồ ổ ứ ộ

ơ ồ

ế

S  đ  2.1: S  đ  t  ch c b  máy c a Chi c c thu  thành ph  Hu

ế........................................53

ơ ồ

ế

S  đ  2.2. Quy trình qu n lý thu thu  theo ch c năng

.............................................................62

vi

Ụ Ả DANH M C B NG BI U

ộ ố ỉ

ế ủ B ng  2.1: M t s  ch  tiêu kinh t  c a thành ph  giai đo n 2005­2008

....................................48

B ng 2.3: Ch  tiêu tài chính c a thành ph  giai đo n 2005­2008

..............................................51

ế

ủ B ng 2.4 Tình hình lao đ ng c a Chi c c thu  Thành ph  Hu

ế .............................................56

giai đo n 2005­2008

...............................................................................................................56

ố ượ

B ng 2.5 S  l

ng Doanh nghi p NQD đóng trên đ a bàn giai đo n 2005­2008

......................58

ượ

ế

B ng 2.6 Tình hình DN đ

c phân c p, kê khai n p thu  giai đo n 2006­2008

.......................64

ế ộ

ế

ế

B ng 2.7  S  DN kê khai thu , n p thu  theo ngành ngh  kinh doanh t i Chi c c thu  thành

ế

ph  Hu  giai đo n 2005­2008

............................................................................65

ế

ế

ế

B ng 2.9 Tình hình n p thu  GTGT c a các DN NQD t i Chi c c thu  thành ph  Hu  giai

đo n 2005­2008

.................................................................................................68

ế

B ng 2.10 Tình hình n  thu  GTGT c a doanh nghi p ngoài qu c doanh

..........................................................................................................................70

ế

B ng 2.11 Tình hình hoàn thu  GTGT c a doanh nghi p

ệ .......................................................73

ế

ồ ơ B ng 2.12 Tình hình ki m tra h  s  khai thu  GTGT qua các năm

..........................................75

ế

B ng 2.14  K t qu  đánh giá c a DN v  đăng ký, kê khai, n p thu

ế.......................................79

ề ỗ ợ

ứ ộ

ế

ậ   ủ B ng 2.15. Ý ki n đánh giá m c đ  hài lòng c a DN v  công tác tuyên truy n h  tr  pháp lu t

thuế...................................................................................................................82

ế ủ

ỗ ợ

B ng 2.16 Ý ki n c a DN v  nhóm các bi n pháp h  tr  DN

................................................85

ệ ề

B ng 2.17 Đánh giá c a doanh nghi p v  công tác hoàn thu

ế.................................................88

ưở

ế

ế

V  đánh giá công tác thanh tra, ki m tra có gây  nh h

ng đ n SXKD c a DN. K t qu  phân

ươ

tích ph

ng sai theo lo i hình DN thì không có s  khác bi t vì giá tr  trung bình =

ớ ơ

3.29 và m c ý nghĩa 0,537 l n h n 0,05. Tuy nhiên phân tích theo ngành ngh  kinh

ỏ ơ

doanh thì có s  khác bi t trong cách đánh giá vì m c ý nghĩa là 0,003 nh  h n 0,05.

..........................................................................................................................91

ự ế ề

ề ả

ế

Qua th c t  đi u tra, các DN thu c ngành ngh  s n xu t và ăn u ng có ý ki n là vi c thanh,

ủ ơ

ế

ưở

ế

ki m tra c a c  quan thu  còn có  nh h

ủ ng đ n SXKD c a DN. Đi u này

ỏ ệ

ư ượ

ạ ch ng t  vi c thanh tra, ki m tra t i DN c a hai ngành ngh  này ch a đ

c DN

ề ệ ạ

ậ ợ đánh giá cao v  vi c t o đi u ki n thu n l i cho SXKD c a DN, ho c có th  còn

vii

ưở

ứ ộ ả

ế

ưở

ả có  nh h

ng đ n vi c SXKD c a DN tuy m c đ   nh h

ớ   ng không l n.

ủ ế ẫ

ề ạ   ộ Nguyên nhân ch  y u v n là do trình đ  cán b  thanh, ki m tra còn nhi u h n

ớ ầ

ế

ch , có khi còn gây khó d  cho DN. Do đó, trong th i gian t i c n chú ý b  trí cán

ế ạ

ờ ầ

ệ ấ ề ộ b  có trình đ  năng l c khi th c hi n v n đ  này, đ ng th i c n có k  ho ch đào

ế

ạ ồ ưỡ t o b i d

ệ   ng ki n th c cho cán b  thanh ki m tra đ  đáp  ng yêu c u trong vi c

ả c i cách hành chính giai đo n 2010­2015

............................................................91

ệ ề

ơ

B ng 2.18   Đánh giá c a doanh nghi p v  công tác thanh tra, ki m tra c a     c  quan thu

ế....91

ế ủ

ế

ộ ề ệ B ng 2.19 Ý ki n đánh giá c a cán b  v  vi c đăng ký, kê khai n p thu  c a DN

..................96

ậ ủ

ế ề

B ng 2.20 Đánh giá c a cán b  thu  v  hành vi không tuân th  pháp lu t c a DN

..................99

ế ạ

ế ề ệ B ng 2.21 Đánh giá c a cán b  thu  v  vi c ki m tra thu  t i doanh nghi p

ệ .......................102

M C L C

ờ L i cam đoan .............................................................................................................i

L i c m  n ờ ả ơ ............................................................................................................... ii

ắ Tóm t ậ t lu n văn .....................................................................................................iii

ữ ụ Danh m c nh ng ch  vi ữ ế ắ .................................................................................iv t t t

ụ Danh m c các s  đ ơ ồ.................................................................................................v

ụ Danh m c các b ng ả .................................................................................................vi

PH N M  Đ U

Ầ Ở Ầ .....................................................................................................................1

Ầ Ộ

PH N N I DUNG NGHIÊN C U

Ứ .........................................................................................6

ƯƠ

Ề Ấ

CH

Ả NG 1: T NG QUAN V  V N Đ  QU N LÝ THU THU  GIÁ TR  GIA TĂNG

.......6

1.1 T NG QUAN V  THU

Ế..................................................................................................6

1.1.1 Khái ni m v  thu

ế..........................................................................................................6

ể 1.1.2 Đ c đi m c a thu

ế.........................................................................................................8

ế

1.1.3 Vai trò c a thu  trong n n kinh t  th  tr

ế ị ườ ...................................................................9

ng

ụ ậ

ế

ủ ế 1.1.3.1 Thu  là công c  t p trung ch  y u ngu n thu cho Ngân sách Nhà N c

ướ .......................9

ề ế

ế

ế

1.1.3.2 Thu  tham gia vào vi c đi u ti t kinh t  vĩ mô

............................................................10

ụ ể ề

ế

1.1.3.3 Thu  là công c  đ  đi u hòa thu nh p, th c hi n công b ng xã h i trong phân ph i

ố ....10

M c l c ụ ụ .................................................................................................................viii

viii

ụ ể ể

ạ ộ

ế

ể 1.1.3.4 Thu  còn là công c  đ  ki m tra, ki m soát các ho t đ ng s n xu t kinh doanh

..........11

1.1.4 B n ch t, ch c năng c a thu

ế.......................................................................................11

ấ ủ

1.1.4.1 B n ch t c a thu

ế......................................................................................................11

1.1.4.2 Ch c năng c a thu

ế....................................................................................................12

ế

1.1.5 Chính sách thu  và phân lo i thu

ế..................................................................................15

1.1.5.1 Khái ni mệ ...................................................................................................................15

1.1.5.2 Phân lo i thuạ

ế............................................................................................................15

Ơ Ả

1.2 NH NG N I DUNG C  B N V  THU  GIÁ TR  GIA TĂNG

...................................17

ế

1.2.1 Khái ni m, đ c đi m, vai trò c a thu  giá tr  gia tăng

.....................................................17

ơ ả

ế

1.2.2  N i dung c  b n Lu t thu  giá tr  gia tăng

....................................................................19

1.3. QU N LÝ THU

Ế............................................................................................................21

ế

ữ   ổ ứ 1.3.1. Khái ni m Qu n lý thu  là quá trình t  ch c, qu n lý và ki m tra vi c th c hi n nh ng

ầ ủ ữ

ả ề

ế ằ

ế

quy đ nh trong Lu t thu  nh m huy đ ng đ y đ  nh ng kho n ti n thu  vào ngân

ướ

sách nhà n

ậ ị c theo lu t đ nh [35].

......................................................................21

ế

ế

1.3.2.1 Đăng ký, kê khai, n p thu , quy t toán thu

ế................................................................23

ế 1.3.2.2  Hoàn thu  giá tr  gia tăng

............................................................................................26

1.3.2.3. Công tác thanh tra, ki m tra thu

ế................................................................................28

Ả Ủ

1.4 CÁC CH  TIÊU Đ  ĐÁNH GIÁ HI U QU  C A CÔNG TÁC QU N LÝ THU

Ế..........29

Ố Ả

ƯỞ

1.5  NH NG NHÂN T   NH H

NG Đ N CÔNG TÁC QU N LÝ THU

Ế....................31

ệ ố

1.5.1 H  th ng chính sách, pháp lu t thu

ế..............................................................................32

ổ ứ ộ

1.5.2 T  ch c b  máy qu n lý thu

ế .......................................................................................32

1.5.3  Công tác tin h cọ ............................................................................................................32

1.5.4 Công tác tuyên truy n chính sách thu

ế............................................................................33

ự ố ợ

1.5.5 S  ph i h p gi a các ban ngành ch c năng

....................................................................33

ủ ế ộ ế

ơ

1.5.6  S  tuân th  ch  đ  k  toán, hoá đ n ch ng t

, quan h  thanh toán

............................34

ơ

1.5.7 Công tác ki m tra, thanh tra c a các c  quan qu n lý Nhà n

ướ ......................................34

c

1.5.8 Qui trình qu n lý thu thu

ế..............................................................................................35

Ộ Ố Ấ

Ề Ề

1.6 M T S  V N Đ  V  KINH T  NGOÀI QU C DOANH, DOANH NGHI P NGOÀI

QU C DOANH

................................................................................................35

ế

ự 1.6.1 Đ c đi m c a khu v c kinh t  ngoài qu c doanh

...........................................................35

ix

ế

1.6.2 Vai trò c a khu v c kinh t  ngoài qu c doanh

................................................................36

ế

1.6.3 Th t thu thu  doanh nghi p ngoài qu c doanh

...............................................................37

Ế Ớ

Ở Ệ

1.7 KINH NGHI M QU N LÝ THU  GTGT C A TH  GI

I VÀ

VI T NAM

..............39

1.7.1 Trên Th  Gi i

ế ớ ...............................................................................................................39

Ở ệ

1.7.2

Vi t Nam

.................................................................................................................45

Ứ Ề Ệ

Ị  1.8 T NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C U V  HI U QU  QU N LÝ THU  GIÁ TR

GIA TĂNG........................................................................................................45

ƯƠ

CH

Ả NG 2: TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ THU THU  GTGT CÁC DOANH

Ủ NGHI P NGOÀI QU C DOANH C A CHI C C THU  THÀNH PH

Ố ........47

Ơ Ả

2.1 M T VÀI NÉT V  TÌNH HÌNH C  B N C A THÀNH PH  HU

Ố Ế.............................47

ệ ự

ề 2.1.1 Đi u ki n t

nhiên

........................................................................................................47

ế

2.1.2 Đ c đi m kinh t  ­ xã h i

ộ ..............................................................................................48

2.2.1 Quá trình hình thành.......................................................................................................52

ơ ấ ổ ứ ộ

ế

2.2.2 C  c u t  ch c b  máy Chi c c Thu  thành ph  Hu

ế...................................................52

ụ ủ

ệ 2.2.3 Ch c năng, nhi m v  c a các Đ i thu

ế.........................................................................53

ứ ạ

ế

2.2.4 Tình hình phân b  cán b  công ch c t i Chi c c thu  thành ph  Hu

ế.............................55

Ố Ớ   2.3 TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ THU THU  GIÁ TR  GIA TĂNG Đ I V I

DOANH NGHI P NGOÀI QU C DOANH T I CHI C C THU  THÀNH PH

HUẾ..................................................................................................................57

ệ 2.3.1 Khái quát tình hình c a các doanh nghi p ngoài qu c doanh trên đ a bàn thành ph  Hu

ế..57

ấ ề

2.3.2 V n đ  phân c p qu n lý doanh nghi p

ệ .........................................................................58

ố ớ

ế

2.3.3 Quy trình qu n lý thu thu  theo ch c năng đ i v i các doanh nghi p

ệ ..............................60

ế 2.3.4 Tình hình kê khai, n p thu  doanh nghi p ngoài qu c doanh

...........................................63

ế

ế

2.3.5 Tình hình thu Ngân sách c a Chi c c thu  thành ph  Hu  giai đo n 2005­2008

..............66

ớ ự ố ợ

ượ ự

ạ ủ

ố ụ

ế ỉ

ỡ ủ   Đ c s  lãnh đ o c a UBND Thành ph , C c thu  T nh cùng v i s  ph i h p, giúp đ  c a

ớ ự ố ắ

ỗ ự ủ các c p, các ngành, v i s  c  g ng n  l c c a toàn th  cán b  công ch c, công tác

ế ở

ế

qu n lý thu thu

ạ   ế  Chi c c Thu  thành ph  Hu  trong nh ng năm qua đã đ t

ượ đ

ổ   c nh ng thành tích đáng trân tr ng. T ng thu ngân sách c a Thành ph  nói

ế

chung và thu thu  ngoài qu c doanh nói riêng luôn hoàn thành d  toán thu đ

ượ   c

x

ế

ơ

ướ

ế

giao, s  thu  thu năm sau cao h n năm tr

ạ   c. K t qu  thu ngân sách giai đo n

2005­2008 đ

ượ ậ ở ả c l p

b ng 2.8

.........................................................................66

ế

2.3.5.1. Thu  giá tr  gia tăng n p NSNN c a doanh nghi p giai đo n 2005­2008

.....................68

ế ưỡ

2.3.5.2. Công tác qu n lý n  thu  c

ế ợ ng ch  n  thu

ế.............................................................69

ế

2.3.5.3 Công tác hoàn thu  giá tr  gia tăng

................................................................................71

ế

ể 2.3.5.4 Công tác thanh ki m tra thu  giá tr  gia tăng

.................................................................74

Ề Ơ Ế Ự

Ự Ộ

Ệ 2.4 ĐÁNH GIÁ C A CÁC DOANH NGHI P V  C  CH  T  KHAI, T  N P THU

Ế.....79

ủ ơ

ế

ế

ế

ệ Qu n lý thu thu  GTGT không ch  là trách nhi m c a c  quan thu  mà còn liên quan đ n tính

ườ ộ

ế

ự t

giác, ý th c trách nhi m c a ng

ủ ụ i n p thu  và các th  t c liên quan đ  h  tr

ể ỗ ợ

ườ ộ

ng

i n p thu .

ế .................................................................................................79

ơ ở ề ấ

ả ả

ế

Đ  có c  s  đ  xu t các gi i pháp nh m nâng cao hi u qu  qu n lý thu  GTGT, chúng tôi đã

ế

ế ti n hành ph ng v n các DN NQD đóng trên đ a bàn thu c Chi c c thu  thành ph

ướ

qu n lý nh m phát hi n ra nh ng v

ng m c và khó khăn c a các DN trong quá

ế

trình th c hi n vi c kê khai n p thu  GTGT.

.....................................................79

ẩ ị ả

ể ệ

ế

Đ  vi c ph ng v n có k t qu , chúng tôi đã chu n b  b ng h i theo n i dung đã đ nh s n (xem

ử ụ

ụ ụ

ươ

ph  l c 01, 02) và s  d ng các ph

ằ   ố ng pháp ki m đ nh th ng kê phù h p nh m

phát hi n v n đ .

ệ ấ ề ...............................................................................................79

ệ ề ơ ế ự

ự ộ

N i dung đánh giá c a doanh nghi p v  c  ch  t

khai, t

n p thu  g m:

ế ồ .............................79

ệ ề ệ

ế ộ

ế

ế

2.4.1 Đánh giá c a các doanh nghi p v  vi c đăng ký, kê khai thu , n p thu  và k  toán thu

ế 79

ệ ề

ổ ế

ướ

2.4.2 Đánh giá c a các doanh nghi p v  công tác ph  bi n và h

ng d n chính sách, kê khai

ế ủ ơ

thu  c a c  quan thu

ế ......................................................................................81

ế ủ ơ

2.4.3 Đánh giá c a các doanh nghi p trong công tác hoàn thu  c a c  quan thu

ế.....................88

ế ạ

ệ   ự 2.4.4 Đánh giá c a doanh nghi p trong vi c th c hi n ki m tra, thanh tra thu  t i doanh nghi p

ủ ơ c a c  quan thu

ế...............................................................................................90

Ế Ố Ớ Ệ

Ế Ủ

2.5 ĐÁNH GIÁ C A CÁN B  THU  Đ I V I VI C KÊ KHAI, N P THU  C A DOANH

NGHI PỆ ............................................................................................................95

ế ề ệ

ế ộ

ế

ế

ế ủ   2.5.1 Đánh giá c a cán b  thu  v  vi c đăng ký, kê khai thu , n p thu  và k  toán thu  c a

doanh nghi pệ .....................................................................................................95

ế ề ứ ộ

2.5.2 Đánh giá c a cán b  thu  v  m c đ  hành vi không tuân th  pháp lu t thu

ế..................99

ế ề ệ

ế ạ

2.5.3 Đánh giá c a cán b  thu  v  vi c ki m tra thu  t i doanh nghi p

ệ ................................101

xi

ƯƠ

ƯỚ

CH

Ị NG 3: Đ NH H

NG VÀ GI I PHÁP NH M NÂNG CAO HI U QU  QU N LÝ

Ệ THU THU  GTGT CÁC DOANH NGHI P NGOÀI QU C DOANH TRÊN Đ A

BÀN THÀNH PH  HUỐ Ế................................................................................105

ƯỚ

Ị 3.1 Đ NH H

Ố Ớ   Ả NG NH M NÂNG CAO HI U QU  QU N LÝ THU  GTGT Đ I V I

DOANH NGHI P NGOÀI QU C DOANH

....................................................105

ướ

3.1.1 Đ nh h

ng chung

.......................................................................................................105

ướ

3.1.2. Đ nh h

ng c  th

ụ ể.....................................................................................................105

Ố Ớ   3.2 GI I PHÁP NH M NÂNG CAO HI U QU  QU N LÝ THU THU  GTGT Đ I V I

DN NQD TRÊN Đ A BÀN THÀNH PH  HU

Ố Ế..............................................107

3.2.1 Gi i pháp mang tính vĩ mô

...........................................................................................107

ế

3.2.2 Gi i pháp mang tính vi mô t i Chi c c thu  thành ph

ố..................................................111

ố ượ

ế

3.2.2.1 Đ y m nh công tác qu n lý đ i t

ng n p thu , qu n lý đăng ký, kê khai thu

ế.........111

ườ

ế

3.2.2.2 Tăng c

ấ   ng công tác thanh tra, ki m tra các doanh nghi p, nh m h n ch  tình tr ng th t

thu ..................................................................................................................112

ườ

ơ

3.2.2.3 Tăng c

ng công tác qu n lý hoá đ n, ch ng t

ừ .......................................................114

ậ ộ 3.2.2.4 Đ y m nh công tác truyên truy n, v n đ ng, giáo d c ý th c ch p hành pháp lu t thu

ế

ổ ớ

ệ ủ

ế

ủ ố ượ c a đ i t

ng n p thu , trong đó đ i m i trong tác phong làm vi c c a cán b

ơ ậ

ế

ế

ế

thu . Nâng cao hi u bi t pháp lu t thu  , kh i d y tính t

giác ch p hành nghĩa v

ế ố ớ

ướ

ọ ầ

thu  đ i v i ngân sách nhà n

c trong m i t ng l p nhân dân

..........................115

ộ ả

ủ ộ

3.2.2.5 Đ y m nh vi c nâng cao trình đ  qu n lý, trình đ  chuyên môn c a đ i ngũ cán b  làm

ế công tác thu  trên đ a bàn

..................................................................................118

ố ợ ồ

3.2.2.6  Ph i h p đ ng b  các gi i pháp

..............................................................................119

Ậ PH N K T LU N VÀ KI N NGH

Ị....................................................................................122

1. K T LU N

Ậ ......................................................................................................................122

Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O

xii