Nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ và khoảng cách gieo trồng tổ hợp ngô lai Il3 x Il6 trong vụ Xuân và vụ Thu năm 2010 tại một số tỉnh vùng Đông Bắc

Dương Thị Nguyên và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 85(09)/1: 105 - 110<br /> <br /> NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA MẬT ĐỘ VÀ KHOẢNG CÁCH GIEO<br /> TRỒNG TỔ HỢP NGÔ LAI IL3 x IL6 TRONG VỤ XUÂN VÀ VỤ THU NĂM<br /> 2010 TẠI MỘT SỐ TỈNH VÙNG ĐÔNG BẮC<br /> Dương Thị Nguyên*, Luân Thị Đẹp, Mai Xuân Triệu<br /> Trường ĐH Nông Lâm - ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Kết quả nghiên cứu vụ Xuân và Thu năm 2010 trên THL IL3 x IL6 tại Đại học Nông lâm Thái<br /> Nguyên, Sơn Dƣơng – Tuyên Quang, Chợ Mới – Bắc Kạn cho thấy mật độ 7,1 vạn cây/ha với<br /> khoảng cách hàng 50 cm và cây cách cây 28 cm thích hợp cho THL IL3 x IL6. Với mật độ khoảng<br /> cách này tạo cho quần thể ngô đạt đến mức độ tối ƣu trong tiếp nhận ánh sáng mặt trời và nhiệt độ,<br /> tạo điều kiện cho cây ngô sinh trƣởng phát triển tốt. Thời gian sinh trƣởng trung bình trong vụ<br /> Xuân là 111 ngày, vụ Thu là 98 ngày; khả năng chống chịu tốt với bệnh khô vằn; chống chịu khá<br /> với sâu đục thân và bệnh đốm lá; năng suất thực thu đạt cao nhất (dao động từ 82,34 – 86,23<br /> tạ/ha), vƣợt đối chứng từ 16,8 – 18,9%.<br /> Từ khóa: Ngô lai, khoảng cách hàng, mật độ, năng suất.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Năng suất của cây trồng nói chung và của cây<br /> ngô nói riêng đƣợc xác định trên cơ sở năng<br /> suất của cá thể và năng suất của quần thể. Để<br /> đạt đƣợc năng suất tối ƣu trên ruộng ngô, nhà<br /> nông học cần phải xác định một mật độ phù<br /> hợp để tối đa cả năng suất cá thể và năng suất<br /> quần thể. Theo Trần Hồng Uy (1985) [4], ở<br /> ngô có sự tƣơng tác chặt giữa giống và mật độ<br /> trồng, có nghĩa là mỗi một giống ngô sẽ cho<br /> năng suất cao ở một mật độ gieo trồng thích<br /> hợp. Để xác định mật độ và khoảng cách gieo<br /> trồng thích hợp cho tổ hợp lai (THL) IL3 x<br /> IL6 tại một số tỉnh vùng Đông Bắc, chúng tôi<br /> đã tiến hành thí nghiệm nghiên cứu về các<br /> mật độ và khoảng cách gieo trồng trong vụ<br /> Xuân và vụ Thu năm 2010 tại một số tỉnh<br /> vùng Đông Bắc.<br /> VẬT LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Vật liệu nghiên cứu<br /> Từ kết quả đánh giá đặc điểm nông sinh học<br /> và đánh giá khả năng kết hợp ở chỉ tiêu năng<br /> suất của các THL luân giao qua 3 vụ thí<br /> nghiệm (vụ Thu 2008, vụ Xuân và vụ Thu<br /> 2009) tại Thái Nguyên và Phú Thọ, chúng tôi<br /> đã chọn đƣợc 1 THL ƣu tú là IL3 x IL6 cho<br /> năng suất cao và ổn định.<br /> *<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> - Thí nghiệm đƣợc triển khai trong vụ Xuân<br /> và vụ Thu năm 2010 tại trƣờng Đại học Nông<br /> lâm Thái Nguyên, huyện Sơn Dƣơng, tỉnh<br /> Tuyên Quang, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn.<br /> Thí nghiệm bố trí theo khối ngẫu nhiên hoàn<br /> chỉnh (RCBD) với 3 lần nhắc lại. Diện tích ô<br /> thí nghiệm là 8,0; 9,6 và 11,2 m2 tùy từng<br /> công thức, mỗi ô gồm 4 hàng, mỗi hàng dài<br /> 4m với khoảng cách tùy từng mật độ khác<br /> nhau. Mọi chỉ tiêu theo dõi đánh giá đƣợc<br /> thực hiện ở 2 hàng giữa của ô.<br /> - Các chỉ tiêu theo dõi: Thời gian sinh trƣởng,<br /> chiều cao cây, chiều cao đóng bắp, số lá, chỉ<br /> số diện tích lá, sâu đục thân, bệnh khô vằn,<br /> bệnh đốm lá, các yếu tố cấu thành năng suất<br /> và năng suất thực thu.<br /> - Phƣơng pháp theo dõi: Theo quy phạm<br /> khảo nghiệm giống ngô Quốc gia số 10<br /> TCN 341 - 2006 [1]. Số liệu đƣợc xử lý<br /> bằng phần mềm SAS.<br /> KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> Ảnh hưởng của mật độ khoảng cách trồng<br /> đến thời gian sinh trưởng (TGST) và đặc<br /> điểm hình thái<br /> Số liệu bảng 1 cho thấy TGST của THL IL3 x<br /> IL6 không có sự sai khác giữa các mật độ và<br /> khoảng cách trồng trong cùng một vụ. Vụ<br /> Xuân, TGST của THL IL3 x IL6 là 111 ngày<br /> và vụ Thu là 98 ngày. Chiều cao cây của THL<br /> <br /> Tel: 945514967; Email: nguyentuaf1@gmail.com<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 105<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Dương Thị Nguyên và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> IL3 x IL6 với mật độ khoảng cách trồng khác<br /> nhau biến động từ 182,3 – 184,0 cm (vụ<br /> Xuân) và từ 185,0 – 187,3 cm (vụ Thu).<br /> Chiều cao đóng bắp của THL IL3 x IL6 biến<br /> động từ 87,1 – 88,5 cm (vụ Xuân) và từ 82,2<br /> – 90,4 cm (vụ Thu). Tỷ lệ chiều cao đóng<br /> bắp/chiều cao cây qua 2 vụ thí nghiệm biến<br /> động từ 47,7 – 48,1%. Số lá/cây của THL IL3<br /> x IL6 ở các mật độ và khoảng cách trồng khác<br /> nhau ít có sự biến động giữa vụ Xuân và vụ<br /> Thu. Trong vụ Xuân, các công thức thí<br /> nghiệm có số lá/cây từ 19,2 – 19,4 lá; vụ Thu,<br /> số lá/cây dao động từ 19,1 – 19,5 lá. Không<br /> có sự sai khác về TGST, chiều cao cây, chiều<br /> cao đóng bắp và số lá/cây giữa các mật độ,<br /> khoảng cách trồng trong thí nghiệm và so với<br /> đối chứng (kể cả 2 vụ thí nghiệm). Ngƣợc lại,<br /> mật độ khoảng cách trồng có ảnh hƣởng rất<br /> lớn đến chỉ số diện tích lá (CSDTL) của THL<br /> IL3 x IL6 trong cả vụ Xuân và vụ Thu. Vụ<br /> Xuân, các công thức thí nghiệm có CSDTL<br /> biến động từ 3,16 – 4,56 m2 lá/m2 đất, đối<br /> chứng đạt 3,70 m2 lá/m2 đất. CSDTL của<br /> THL IL3 x IL6 tăng dần theo mức tăng của<br /> mật độ gieo trồng trong các công thức nghiên<br /> cứu. Ở mật độ 5 vạn cây/ha CSDTL đạt từ<br /> 3,16 – 3,22 m2 lá/m2 đất, thấp hơn so với đối<br /> <br /> 85(09)/1: 105 - 110<br /> <br /> chứng, trong khi ở mật độ 8 vạn cây CSDTL<br /> đạt từ 4,48 – 4,56 m2 lá/m2 đất, cao hơn so<br /> với đối chứng và các mật độ khác ở mức độ<br /> tin cậy P ≥ 0,95. Vụ Thu, các công thức thí<br /> nghiệm có CSDTL đạt từ 3,10 – 4,45 m2<br /> lá/m2 đất, đối chứng là 3,70 m2 lá/m2 đất.<br /> Cũng giống nhƣ vụ Xuân, trong vụ Thu mật<br /> độ 8 vạn cây/ha CSDTL đạt cao nhất (4,35 –<br /> 4,45 m2 lá/m2 đất). Có sự sai khác có ý nghĩa<br /> về CSDTL giữa các mật độ trồng ở mức độ<br /> tin cậy P ≥ 0,95 (kể cả 2 vụ thí nghiệm) [2].<br /> Ảnh hưởng của mật độ, khoảng cách gieo<br /> trồng đến tình hình sâu bệnh hại<br /> Qua kết quả bảng 2 cho thấy, tỷ lệ cây bị sâu<br /> đục thân hại tăng dần theo chiều tăng của mật<br /> độ và cao nhất ở mật độ 8 vạn cây. Mật độ 5;<br /> 6; 7,1 vạn cây/ha, tỷ lệ sâu đục thân thấp,<br /> đƣợc đánh giá ở thang điểm 1 ở cả 2 vụ thí<br /> nghiệm, tƣơng đƣơng so với đối chứng. Mật<br /> độ 8 vạn cây/ha, tỷ lệ cây bị hại trong cả 2 vụ<br /> đƣợc đánh giá ở thang điểm 2, cao hơn so với<br /> các mật độ khác và đối chứng. Bệnh khô vằn<br /> ở mật độ 5; 6; 7,1 vạn cây/ha có tỷ lệ bệnh<br /> dao động từ 2,4 – 2,9% (vụ Xuân) và từ 1,5 –<br /> 1,9% (vụ Thu) tƣơng đƣơng với đối chứng.<br /> <br /> Bảng 1. Ảnh hƣởng của mật độ khoảng cách trồng đến thời gian sinh trƣởng và đặc điểm hình thái của<br /> THL IL3 x IL6 năm 2010 tại một số tỉnh vùng Đông Bắc<br /> TGST<br /> Mật độ<br /> Khoảng cách<br /> (ngày)<br /> (vạn cây<br /> (cm)<br /> /ha)<br /> Xuân Thu<br /> 50 x 40<br /> 111<br /> 98<br /> 60 x 33<br /> 5,0<br /> 111<br /> 98<br /> 70 x 28<br /> 111<br /> 98<br /> 50 x 33<br /> 111<br /> 98<br /> 60 x 28<br /> 6,0<br /> 111<br /> 98<br /> 70 x 24<br /> 111<br /> 98<br /> 50 x 28<br /> 111<br /> 98<br /> 60 x 24<br /> 7,1<br /> 111<br /> 98<br /> 70 x 20<br /> 111<br /> 98<br /> 50 x 25<br /> 111<br /> 98<br /> 60 x 21<br /> 8,0<br /> 111<br /> 98<br /> 70 x 18<br /> 111<br /> 98<br /> 70 x 25(đ/c)<br /> 5,7<br /> 111<br /> 98<br /> CV %<br /> LSD(0,05)<br /> <br /> CCC<br /> (cm)<br /> Xuân<br /> Thu<br /> 182,3 186,9<br /> 182,4 185,2<br /> 182,3 186,0<br /> 183,0 187,0<br /> 182,5 187,3<br /> 182,5 187,0<br /> 183,2 187,0<br /> 182,3 185,7<br /> 183,0 185,0<br /> 183,9 186,0<br /> 184,0 187,0<br /> 182,8 187,3<br /> 182,7 187,0<br /> 2,95<br /> 1,03<br /> ns<br /> ns<br /> <br /> CCĐB<br /> (cm)<br /> Xuân<br /> Thu<br /> 87,4<br /> 89,2<br /> 87,3<br /> 88,5<br /> 87,1<br /> 89,9<br /> 88,5<br /> 89,6<br /> 87,4<br /> 90,4<br /> 87,1<br /> 90,5<br /> 87,1<br /> 89,8<br /> 87,7<br /> 88,4<br /> 87,6<br /> 88,2<br /> 87,4<br /> 88,5<br /> 87,9<br /> 89,4<br /> 87,1<br /> 88,7<br /> 88,5<br /> 88,1<br /> 3,0<br /> 2,47<br /> ns<br /> ns<br /> <br /> Số lá<br /> (lá)<br /> Xuân<br /> Thu<br /> 19,2<br /> 19,4<br /> 19,3<br /> 19,3<br /> 19,3<br /> 19,4<br /> 19,2<br /> 19,1<br /> 19,3<br /> 19,1<br /> 19,2<br /> 19,3<br /> 19,4<br /> 19,4<br /> 19,3<br /> 19,3<br /> 19,2<br /> 19,4<br /> 19,3<br /> 19,5<br /> 19,2<br /> 19,5<br /> 19,2<br /> 19,3<br /> 19,2<br /> 19,2<br /> 3,25<br /> 3,07<br /> ns<br /> ns<br /> <br /> CSDTL<br /> (m2 lá/m2 đất)<br /> Xuân<br /> Thu<br /> 3,22d 3,21d<br /> 3,16d 3,20d<br /> 3,18d 3,10d<br /> 3,73c 3,55c<br /> 3,86c 3,56c<br /> 3,63c 3,58c<br /> 4,18b 3,97b<br /> 4,18b 3,95b<br /> 4,16b 3,94b<br /> 4,56a 4,35a<br /> 4,48a 4,36a<br /> 4,56a 4,45a<br /> 3,70c 3,71bc<br /> 3,95<br /> 5,24<br /> 0,26<br /> 0,33<br /> <br /> (Trung bình 3 tỉnh Thái Nguyên, Tuyên Quang, Bắc Kạn)<br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 106<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Dương Thị Nguyên và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Khi tăng mật độ lên 8 vạn cây/ha, tỷ lệ bệnh<br /> lên tới 5,6 – 5,7% (vụ Xuân) và 3,4 – 3,6%<br /> (vụ Thu), nặng hơn so với đối chứng và các<br /> mật độ khác chắc chắn ở mức độ tin cậy 95%.<br /> Mật độ trồng dày tạo quần thể rậm rạp, thiếu<br /> ánh sáng, ẩm độ trong ruộng ngô tăng cao là<br /> điều kiện thuận lợi cho sâu đục thân và bệnh<br /> khô vằn phát triển và gây hại nặng hơn. Bệnh<br /> đốm lá gây hại phổ biến trên tất cả các công<br /> thức thí nghiệm, tỷ lệ nhiễm bệnh không có<br /> sự sai khác giữa các công thức trong cùng<br /> một vụ. Vụ Xuân tỷ lệ lá bị nhiễm nhẹ,<br /> đƣợc đánh giá ở điểm 2. Vụ Thu, các công<br /> thức bị nhiễm bệnh rất nhẹ (< 10% số lá bị<br /> nhiễm bệnh) đƣợc đánh giá ở điểm 1.<br /> <br /> 85(09)/1: 105 - 110<br /> <br /> Các yếu tố cấu thành năng suất và năng<br /> suất thự thu của THL IL3 x IL6<br /> Ảnh hƣởng của mật độ khoảng cách trồng đến<br /> các yếu tố cấu thành năng suất của THL IL3 x<br /> IL6 đƣợc trình bày ở bảng 3 và bảng 4.<br /> <br /> chứng (vụ Xuân: 14,3 – 14,6 cm; vụ Thu 14,1<br /> – 14,5 cm; đối chứng:14,3 cm). Khi mật độ<br /> tăng dần (công thức 9 đến công thức 12)<br /> chiều dài bắp ngắn dần và công thức 11, 12<br /> có chiều dài bắp ngắn hơn đối chứng ở mức<br /> độ tin cậy P ≥ 0,95.<br /> - Đƣờng kính bắp dao động từ 4,5 – 4,9 cm<br /> (vụ Xuân), công thức 1 với mật độ 5 vạn<br /> cây/ha ở khoảng cách hàng 50 cm và công<br /> thức 7 ở mật độ 7,1 vạn cây/ha - khoảng cách<br /> hàng 50 cm có đƣờng kính bắp đạt 4,9 cm,<br /> lớn hơn đối chứng và các mật độ khoảng cách<br /> hàng khác ở mức độ tin cậy P ≥ 0,95. Công<br /> thức 11, 12 (mật độ 8 vạn cây/ha khoảng cách<br /> hàng 60 cm và 70 cm) có đƣờng kính bắp nhỏ<br /> nhất (4,5 cm). Vụ Thu, công thức 11, 12 (mật<br /> độ 8 vạn cây/ha khoảng cách hàng 60 cm và<br /> 70 cm) có đƣờng kính bắp nhỏ hơn đối chứng<br /> (4,2 - 4,3 cm), các công thức còn lại có đƣờng<br /> kính tƣơng đƣơng đối chứng (4,8 cm).<br /> <br /> - Chiều dài bắp: Chiều dài bắp biến động từ<br /> 13,6 – 14,6 cm (vụ Xuân) và từ 13,4 – 14,5<br /> cm (vụ Thu). Nhìn chung mật độ càng tăng<br /> chiều dài bắp có xu hƣớng giảm dần. Trong<br /> thí nghiệm các công thức từ 1 – 8 có chiều dài<br /> bắp tƣơng đƣơng nhau và tƣơng đƣơng đối<br /> <br /> - Số hàng hạt/bắp của các công thức thí<br /> nghiệm trong vụ Xuân và vụ Thu chênh lệch<br /> không nhiều. Vụ Xuân, các công thức thí<br /> nghiệm có số hàng hạt/bắp biến động từ 14,5<br /> – 14,9 hàng; vụ Thu, số hàng hạt/bắp từ 14,4<br /> – 14,8 hàng.<br /> <br /> Bảng 2. Ảnh hƣởng của mật độ, khoảng cách gieo trồng đến tình hình sâu bệnh hại của THL IL3 x IL6<br /> năm 2010 tại một số tỉnh vùng Đông Bắc<br /> Khoảng cách (cm)<br /> 50 x 40<br /> 60 x 33<br /> 70 x 28<br /> 50 x 33<br /> 60 x 28<br /> 70 x 24<br /> 50 x 28<br /> 60 x 24<br /> 70 x 20<br /> 50 x 25<br /> 60 x 21<br /> 70 x 18<br /> 70 x 25(đ/c)<br /> CV %<br /> LSD(0,05)<br /> <br /> Mật độ<br /> (vạn cây<br /> /ha)<br /> 5,0<br /> <br /> 6,0<br /> <br /> 7,1<br /> <br /> 8,0<br /> 5,7<br /> <br /> Sâu đục thân<br /> (điểm 1 - 5)<br /> Xuân<br /> Thu<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 2<br /> 2<br /> 2<br /> 2<br /> 2<br /> 2<br /> 1<br /> 1<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> Khô vằn<br /> (%)<br /> Xuân<br /> Thu<br /> 2,5b<br /> 1,6b<br /> b<br /> 2,8<br /> 1,5b<br /> b<br /> 2,6<br /> 1,6b<br /> b<br /> 2,8<br /> 1,6b<br /> b<br /> 2,4<br /> 1,5b<br /> b<br /> 2,9<br /> 1,6b<br /> b<br /> 2,4<br /> 1,9b<br /> b<br /> 2,6<br /> 1,8b<br /> b<br /> 2,9<br /> 1,9b<br /> a<br /> 5,6<br /> 3,4a<br /> a<br /> 5,6<br /> 3,6a<br /> a<br /> 5,7<br /> 3,4a<br /> b<br /> 2,8<br /> 1,6b<br /> 11,68<br /> 10,15<br /> 0,66<br /> 0,35<br /> <br /> Đốm lá<br /> (điểm 1 - 5)<br /> Xuân<br /> Thu<br /> 2<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> <br /> 107<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Dương Thị Nguyên và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 85(09)/1: 105 - 110<br /> <br /> Trung bình 3 tỉnh Thái Nguyên, Tuyên Quang, Bắc Kạn<br /> Bảng 3. Các yếu tố cấu thành năng suất của THL IL3 x IL6 với mật độ khoảng cách khác nhau<br /> năm 2010 tại một số tỉnh vùng Đông Bắc<br /> Công Khoảng<br /> thức cách (cm)<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 9<br /> 10<br /> 11<br /> 12<br /> 13<br /> <br /> 50 x 40<br /> 60 x 33<br /> 70 x 28<br /> 50 x 33<br /> 60 x 28<br /> 70 x 24<br /> 50 x 28<br /> 60 x 24<br /> 70 x 20<br /> 50 x 25<br /> 60 x 21<br /> 70 x 18<br /> 70 x 25<br /> (đ/c)<br /> CV %<br /> LSD(0,05)<br /> <br /> Mật độ Chiều dài bắp Đường kính<br /> (cm)<br /> bắp (cm)<br /> (vạn<br /> cây/ha) Xuân Thu Xuân Thu<br /> 14,6a 14,5a<br /> 4,9a<br /> 4,9a<br /> ab<br /> a<br /> b<br /> 5,0<br /> 14,5<br /> 14,5<br /> 4,8<br /> 4,9a<br /> ab<br /> a<br /> b<br /> 14,5<br /> 14,4<br /> 4,8<br /> 4,9a<br /> ab<br /> ab<br /> b<br /> 14,5<br /> 14,3<br /> 4,8<br /> 4,8a<br /> ab<br /> ab<br /> b<br /> 6,0<br /> 14,4<br /> 14,3<br /> 4,8<br /> 4,8a<br /> ab<br /> ab<br /> b<br /> 14,3<br /> 14,3<br /> 4,8<br /> 4,8a<br /> ab<br /> a<br /> a<br /> 14,5<br /> 14,4<br /> 4,9<br /> 4,9a<br /> ab<br /> ab<br /> b<br /> 7,1<br /> 14,3<br /> 14,1<br /> 4,8<br /> 4,7a<br /> bc<br /> b<br /> b<br /> 14,1<br /> 14,0<br /> 4,8<br /> 4,6ab<br /> ab<br /> b<br /> b<br /> 14,3<br /> 14,0<br /> 4,8<br /> 4,6ab<br /> c<br /> c<br /> c<br /> 8,0<br /> 13,6<br /> 13,5<br /> 4,5<br /> 4,3b<br /> c<br /> c<br /> c<br /> 13,6<br /> 13,4<br /> 4,5<br /> 4,2b<br /> 5,7<br /> <br /> Số hàng/bắp<br /> (hàng)<br /> Xuân Thu<br /> 14,9<br /> 14,8<br /> 14,8<br /> 14,7<br /> 14,8<br /> 14,7<br /> 14,8<br /> 14,7<br /> 14,7<br /> 14,7<br /> 14,7<br /> 14,5<br /> 14,8<br /> 14,7<br /> 14,7<br /> 14,6<br /> 14,6<br /> 14,6<br /> 14,6<br /> 14,6<br /> 14,6<br /> 14,4<br /> 14,5<br /> 14,4<br /> <br /> Hạt/hàng<br /> (hạt)<br /> Xuân Thu<br /> 32,6a 32,5a<br /> 32,5a 32,5a<br /> 32,4a 32,5a<br /> 31,9ab 31,8ab<br /> 31,4abc 31,4bc<br /> 31,1abc 31,3bc<br /> 32,5a 32,5a<br /> 31,0abc 31,9ab<br /> 31,0abc 30,9bc<br /> 30,5bc 31,1bc<br /> 30,0c 30,5c<br /> 30,0c 30,5c<br /> <br /> Khối lượng<br /> 1000 hạt (g)<br /> Xuân Thu<br /> 320,0a 319,8a<br /> 320,3a 318,7a<br /> 319,6a 318,6a<br /> 319,9a 319,0a<br /> 318,9a 318,5a<br /> 318,5a 318,0a<br /> 320,0a 318,8a<br /> 318,8a 318,9a<br /> 318,4a 318,7a<br /> 308,6b 307,6b<br /> 308,1b 307,2b<br /> 308,9b 307,0b<br /> <br /> 14,3ab<br /> <br /> 14,3ab<br /> <br /> 4,8b<br /> <br /> 4,8a<br /> <br /> 14,7<br /> <br /> 14,7 31,2abc 31,3bc 319,7a 318,5a<br /> <br /> 2,36<br /> 0,57<br /> <br /> 1,66<br /> 0,4<br /> <br /> 1,59<br /> 0,10<br /> <br /> 5,58<br /> 0,44<br /> <br /> 2,03<br /> ns<br /> <br /> 1,97<br /> ns<br /> <br /> 3,21<br /> 1,70<br /> <br /> 1,81<br /> 0,96<br /> <br /> 1,73<br /> 9,23<br /> <br /> 1,78<br /> 9,50<br /> <br /> (Trung bình 3 tỉnh Thái Nguyên, Tuyên Quang, Bắc Kạn)<br /> <br /> - Số hạt/hàng biến động từ 30,0 – 32,6 hạt (vụ<br /> Xuân) và từ 30,5 – 32,5 hạt (vụ Thu). Nhìn<br /> chung số hạt/hàng có xu hƣớng giảm dần theo<br /> mức tăng của mật độ trồng, sự khác biệt này<br /> thể hiện rõ nhất ở mật độ 8 vạn cây/ha và qua<br /> xử lý thống kê cho thấy có sự sai khác có ý<br /> nghĩa ở mức độ tin cậy 95% giữa mật độ 5<br /> vạn, 6 vạn, 7,1 vạn cây/ha so với mật độ 8 vạn<br /> cây/ha (khoảng cách hàng 60 cm và 70 cm).<br /> <br /> - Khối lƣợng 1000 hạt có sự sai khác có ý<br /> nghĩa ở mức độ tin cậy P ≥ 0,95 của các<br /> công thức trồng ở mật độ 5 vạn, 6 vạn, 7,1<br /> vạn cây/ha so với các công thức trồng ở mật<br /> độ 8 vạn cây/ha trong cả 2 vụ thí nghiệm.<br /> Khối lƣợng 1000 hạt ở mật độ 8 vạn cây/ha<br /> thấp hơn so với khối lƣợng 1000 hạt ở các<br /> mật độ khác.<br /> <br /> Bảng 4. Năng suất thực thu của THL IL3 x IL6 với mật độ khoảng cách khác nhau năm 2010<br /> tại một số tỉnh vùng Đông Bắc<br /> Công<br /> thức<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 9<br /> 10<br /> 11<br /> 12<br /> 13<br /> <br /> Khoảng<br /> Mật độ<br /> cách<br /> (vạn cây/ha)<br /> (cm)<br /> 50 x 40<br /> 60 x 33<br /> 5,0<br /> 70 x 28<br /> 50 x 33<br /> 60 x 28<br /> 6,0<br /> 70 x 24<br /> 50 x 28<br /> 60 x 24<br /> 7,1<br /> 70 x 20<br /> 50 x 25<br /> 60 x 21<br /> 8,0<br /> 70 x 18<br /> 70 x 25(đ/c)<br /> 5,7<br /> CV %<br /> <br /> Thái<br /> Nguyên<br /> 69,87f<br /> 69,51f<br /> 69,22f<br /> 75,64cde<br /> 73,97cdef<br /> 72,83def<br /> 84,10a<br /> 78,74bc<br /> 76,53bcd<br /> 81,34ab<br /> 76,19cde<br /> 72,67def<br /> 71,37ef<br /> 3,87<br /> <br /> Vụ Xuân<br /> Tuyên<br /> Quang<br /> 70,92fg<br /> 70,13fg<br /> 69,21g<br /> 75,05cdef<br /> 73,30defg<br /> 72,63efg<br /> 85,06a<br /> 80,40abc<br /> 78,48bcd<br /> 81,66ab<br /> 77,80cde<br /> 73,30defg<br /> 72,86efg<br /> 4,4<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> Bắc<br /> Kạn<br /> 71,65ef<br /> 71,22f<br /> 71,07f<br /> 76,01cd<br /> 74,73def<br /> 73,57ef<br /> 86,23a<br /> 81,37b<br /> 79,83bc<br /> 83,10ab<br /> 78,60bcd<br /> 74,18def<br /> 72,52ef<br /> 3,6<br /> 108<br /> <br /> Thái<br /> Nguyên<br /> 67,79ef<br /> 66,72ef<br /> 66,07f<br /> 73,82bcd<br /> 72,33cde<br /> 70,85cdef<br /> 82,46a<br /> 76,35bc<br /> 75,47bcd<br /> 78,50ab<br /> 74,04bcd<br /> 71,35cdef<br /> 70,50def<br /> 4,63<br /> <br /> Vụ Thu<br /> Tuyên<br /> Quang<br /> 68,09d<br /> 67,58d<br /> 67,40d<br /> 73,79bcd<br /> 71,48cd<br /> 70,47cd<br /> 82,34a<br /> 79,50ab<br /> 76,22abc<br /> 80,66a<br /> 76,30abc<br /> 73,22bcd<br /> 70,52dc<br /> 5,53<br /> <br /> Bắc<br /> Kạn<br /> 69,49ef<br /> 68,93ef<br /> 68,79f<br /> 74,41de<br /> 73,09def<br /> 71,76def<br /> 83,57a<br /> 80,02abc<br /> 77,20bcd<br /> 82,40ab<br /> 76,63dc<br /> 73,52def<br /> 70,67ef<br /> 4,44<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Dương Thị Nguyên và Đtg<br /> LSD (0,05)<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> 4,88<br /> <br /> 5,6<br /> <br /> - Năng suất thực thu của THL IL3 x IL6 khi<br /> trồng với các mật độ khoảng cách khác nhau<br /> có sự biến động lớn, tăng dần ở mật độ 5 vạn<br /> cây/ha lên 6 vạn cây/ha và đạt cao nhất ở mật<br /> độ 7,1 vạn cây/ha, sau đó có xu hƣớng giảm ở<br /> mật độ 8 vạn cây/ha. Trong thí nghiệm, các<br /> công thức ở mật độ 7,1 vạn cây/ha và công<br /> thức mật độ 8 vạn cây/ha, khoảng cách hàng<br /> 50 cm cho năng suất thực thu ở các địa điểm<br /> thí nghiệm cao hơn đối chứng và cao hơn các<br /> công thức ở mật độ 5 vạn, 6 vạn cây/ha. Cụ<br /> thể trong vụ Xuân năng suất đạt 76,53 tạ/ha<br /> (công thức 9 tại Thái Nguyên) đến 86,23 tạ/ha<br /> (công thức 7 tại Bắc Kạn). Vụ Thu đạt 75,47<br /> tạ/ha (công thức 9 tại Thái Nguyên) đến 83,57<br /> tạ/ha (công thức 7 tại Bắc Kạn). Trong đó nếu<br /> thu hẹp khoảng cách hàng từ 70 cm xuống 50<br /> cm thì năng suất có xu hƣớng đạt cao hơn kể<br /> cả 3 địa điểm và 2 vụ trồng. Qua hai vụ thí<br /> nghiệm cho thấy năng suất ngô có quan hệ<br /> chặt chẽ với mật độ và khoảng cách hàng, ở<br /> mật độ thích hợp sẽ tạo điều kiện cho ngô<br /> sinh trƣởng, phát triển tốt và cho năng suất<br /> cao. Ngƣợc lại nếu mật độ quá cao hoặc thấp<br /> sẽ không có lợi cho việc hình thành năng suất<br /> [3], [5]. Thực tế cho thấy năng suất thực thu<br /> tăng dần từ mật độ 5 vạn lên 7,1 vạn và đạt<br /> cao nhất ở mật độ 7,1 vạn cây và khoảng cách<br /> hàng 50 cm, vƣợt đối chứng 16,8 – 18,9%;<br /> khi tăng mật độ lên 8 vạn cây/ha năng suất ở<br /> các công thức có xu hƣớng giảm. Nhìn chung,<br /> ở mật độ 6 vạn; 7,1 vạn và 8 vạn cây/ha năng<br /> suất có xu hƣớng tăng khi thu hẹp khoảng<br /> cách hàng.<br /> KẾT LUẬN<br /> - Mật độ 7,1 vạn cây/ha với khoảng cách hàng<br /> 50 cm và cây cách cây 28 cm thích hợp cho<br /> THL IL3 x IL6. Với mật độ khoảng cách này<br /> tạo cho quần thể ngô đạt đến mức độ tối ƣu<br /> trong tiếp nhận ánh sáng mặt trời và nhiệt độ,<br /> tạo điều kiện cho cây ngô sinh trƣởng phát<br /> triển tốt.<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 4,64<br /> <br /> 85(09)/1: 105 - 110<br /> <br /> 5,68<br /> <br /> 6,87<br /> <br /> 5,60<br /> <br /> - Thời gian sinh trƣởng trung bình trong vụ<br /> Xuân là 111 ngày, vụ Thu là 98 ngày; khả năng<br /> chống chịu tốt với bệnh khô vằn; chống chịu<br /> khá với sâu đục thân và bệnh đốm lá; năng suất<br /> thực thu đạt cao nhất (dao động từ 82,34 –<br /> 86,23 tạ/ha), vƣợt đối chứng từ 16,8 – 18,9%.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [1].Bộ Nông nghiệp và PTNT (2006), Quy phạm<br /> khảo nghiệm giống ngô 10TCN 34 - 2006.<br /> [2].Kiều Xuân Đàm, Ngô Hữu Tình (2002), Ảnh<br /> hưởng của mật độ cây tới các đặc điểm hình thái,<br /> sinh lý và năng suất của giống ngô lai lá đứng<br /> LVN24. Kết quả Nghiên cứu Khoa học quyển IX,<br /> Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Việt Nam,<br /> tr. 101 - 105.<br /> [3].Lê Văn Hải (2011), Nghiên cứu đặc điểm nông<br /> sinh học của các tổ hợp lai triển vọng và một số<br /> biện pháp kỹ thuật phục vụ sản xuất ngô vùng<br /> Đông Nam Bộ, Luận án Tiến sĩ Nông nghiệp, Viện<br /> Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Việt Nam<br /> [4].Trần Hồng Uy (1985), Những nghiên cứu về di<br /> truyền tạo giống liên quan tới phát triển sản xuất<br /> ngô nước Cộng hoà Xã hội Chủ Nghĩa Việt Nam,<br /> Luận án Tiến sĩ Khoa học Nông nghiệp, Viện Hàn<br /> Lâm Nông nghiệp, Xophia, Bungari.<br /> [5].Barbieri P. A., Rozas H. R. S., Andrade F. H.,<br /> Echeverria H. E. (2000), “Row spacing effects at<br /> different levels of nitrogen availability in maize”,<br /> Agronomy journal 92, pp. 283 - 288<br /> <br /> 109<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br />