
KHOA HỌC KỸ THUẬT THỦY LỢI VÀ MÔI TRƯỜNG - SỐ 88 (3/2024)
73
BÀI BÁO KHOA HỌC
NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ TÀI NGUYÊN NƯỚC DƯỚI ĐẤT
TRONG CÁC GIỒNG CÁT TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẾN TRE
BẰNG PHƯƠNG PHÁP MÔ HÌNH SỐ
Trần Văn Quang
1
, Nguyễn Thị Nhớ
2
, Nguyễn Huy Vượng
3
Tóm tắt: Nghiên cứu này trình bày kết quả đánh giá tài nguyên nước dưới đất cho thấu kính nước nhạt
trong các giồng cát tỉnh Bến Tre. Kết quả cho thấy, thấu kính nước nhạt trong giồng cát có thành phần chủ
yếu là cát hạt mịn, nâu vàng, xám ghi thuộc thống Holocen nguồn gốc biển gió (mvQ
23
). Nước ngọt tồn tại
trong giồng cát dạng tầng chứa nước lỗ hổng, không áp, nguồn nước cung cấp chủ yếu từ nước mưa rơi trên
bề mặt thấm xuống, mực nước ngầm thay đổi theo mùa và thay đổi từ 0,1 đến 2,5m. Tài nguyên nước dưới
đất của các thấu kính nước trong các giồng cát tỉnh Bến Tre là 47746 m
3
/ngđ, trữ lượng có thể khai thác để
đảm bảo an toàn là 11040 m
3
/ngđ, chiếm 23,1% trữ lượng tài nguyên nước dưới đất.
Từ khóa: Tài nguyên nước dưới đất, trữ lượng có thể khai thác, giồng cát, Bến Tre.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
*
Vùng khan hiếm nước ven biển tinh Bến Tre
gồm: huyện Bình Đại, Ba Tri và Thạnh Phú cùa
tỉnh Bến Tre, là phần cuối cùng giáp biền cùa ba
cù lao với diện tích tự nhiên khoảng 116.700 ha,
dân số của vùng khoáng 4.571.707 người. Tình
hình sử dụng nước sinh hoạt cùa nhân dân ở đây
còn vô cùng khó khăn, nhất là vào những tháng
khô hạn trong những năm qua. Trên địa bàn tỉnh
Bến Tre có 68 công trình cấp nước do nhiều tổ
chức quản lý gồm: Công ty Cổ phần Cấp thoát
nước Bến Tre, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh
môi trường nông thôn và các đơn vị tư nhân. Tổng
công suất của các hệ thống cấp nước hiện nay trên
200.000 m3/ngày đêm từ nguồn nước mặt, cung
cấp cho trên 240.000 hộ dân. Ngoài hệ thống công
trình cung cấp nước tập trung, thì ở vùng giồng
cát, ven biển các huyện Bình Đại, Ba Tri, Thạnh
Phú, Giồng Trôm nguồn cung cấp một phần từ
khoảng 4.200 giếng khoan, 6.100 giếng đào. Chất
lượng nguồn nước này tuy không đảm bảo nhưng
là nguồn nước quý giá trong trường hợp hạn mặn,
thiếu nước ngọt diễn ra gay gắt.
Trước đây đã có các nghiên cứu về mô hình
hoá hệ thống dòng chảy nước dưới đất khu vực
1
Viện Công nghệ môi trường và biến đổi khí hậu
2
Trường Đại học Thủy lợi
3
Viện Thủy Công - Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam
ĐBSCL như: Mô hình hóa nước ngầm để quản lý
nước ngầm ở vùng ven biển khu vực đồng bằng
sông Cửu Long, Việt Nam (Nguyen Dinh Giang
NAM, et al 2017). Đánh giá tiềm năng nước dưới
đất tỉnh Bến Tre (Trung Tâm QH &ĐTTNNQG,
2018). Xâm nhập mặn tăng cường ở các tầng
ngậm nước ven biển do khai thác nước ngầm quá
mức: nghiên cứu trường hợp ở đồng bằng sông
Cửu Long, Việt Nam (Đang An Tran, et al 2022).
Phát triển bền vững nước ngầm vùng ven biển Trà
Vinh ở Việt Nam trong điều kiện xâm nhập mặn
và biến đổi khí hậu (Yangxiao Zhou, et al 2023).
Đánh giá tài nguyên nước dưới đất trong các thành
tạo bở rời thung lũng Mường Thanh bằng phương
pháp mô hình số (Nguyễn Huy Vượng, nnk 2021).
Tuy nhiên việc đánh giá trữ lượng nước dưới đất
trong các giồng cát ven biển tỉnh Bến Tre chưa
được nghiên cứu. Việc nghiên cứu, đánh giá tài
nguyên nước trong các giồng cát hết sức có ý
nghĩa trong việc quản lý khai thác, bảo vệ nguồn
tài nguyên quý giá này. Trên cơ sở phân tích cấu
trúc địa chất thủy văn, động thái nước dưới đất, sử
dụng phần mềm Visual Modflow để thiết lập bài
toán 2 chiều (2D) cho cả trạng thái ổn định và
không ổn định của tầng chứa nước nghiên cứu,
trình bày kết quả đánh giá tài nguyên nước dưới
đất cho các thấu kính nước nhạt trong các giồng
cát tỉnh Bến Tre.