
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ Y TẾ
VIỆN KIỂM NGHIỆM THUỐC TRUNG ƯƠNG
TRẦN THÚY HẠNH
NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH MỘT SỐ
DƯỢC CHẤT NHÓM KHÁNG HISTAMIN
VÀ ĐIỀU TRỊ TĂNG HUYẾT ÁP
TRỘN TRÁI PHÉP
TRONG CHẾ PHẨM CHỨA DƯỢC LIỆU
LUẬN ÁN TIẾN SĨ DƯỢC HỌC
HÀ NỘI, NĂM 2024

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ Y TẾ
VIỆN KIỂM NGHIỆM THUỐC TRUNG ƯƠNG
TRẦN THÚY HẠNH
NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH MỘT SỐ
DƯỢC CHẤT NHÓM KHÁNG HISTAMIN
VÀ ĐIỀU TRỊ TĂNG HUYẾT ÁP
TRỘN TRÁI PHÉP
TRONG CHẾ PHẨM CHỨA DƯỢC LIỆU
LUẬN ÁN TIẾN SĨ DƯỢC HỌC
CHUYÊN NGHÀNH: KIỂM NGHIỆM THUỐC VÀ ĐỘC CHẤT
MÃ SỐ: 9720210
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Kiều Anh
TS. Trần Thị Hồng Anh
HÀ NỘI, NĂM 2024

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan
Luận án “Nghiên cứu xác định một số dược chất nhóm kháng
histamin và điều trị tăng huyết áp trộn trái phép trong chế phẩm chứa
dược liệu” là công trình nghiên cứu của tôi với sự hướng dẫn khoa học của
PGS.TS. Nguyễn Thị Kiều Anh và TS. Trần Thị Hồng Anh.
Các kết quả được trình bày trong luận án là trung thực và được công bố
một phần trong các bài báo khoa học của nhóm nghiên cứu. Luận án chưa từng
được công bố, không trùng lặp với luận văn, luận án hoặc các công trình nghiên
cứu khoa học của các tác giả khác.
Nghiên cứu sinh
Trần Thúy Hạnh

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận án, tôi đã nhận được sự giúp đỡ thực sự tận tâm, thiết
thực và có hiệu quả của nhiều tập thể và cá nhân, của các thầy, cô giáo, đồng
nghiệp, bạn bè và gia đình. Tại đây, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới:
PGS.TS. Nguyễn Thị Kiều Anh – Trường Đại học Dược Hà Nội, TS.
Trần Thị Hồng Anh – Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương, những người thầy
đã định hướng, hướng dẫn và hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong suốt quá trình thực
hiện luận án.
Ban Lãnh đạo Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương, phòng Khoa học
đào tạo và các Khoa/Phòng khác trong Viện đã tạo điều kiện về và chia sẻ
những kinh nghiệm quý báu để tôi hoàn thành luận án.
Bộ Y tế đã cấp kinh phí cho Nhiệm vụ Khoa học và Công nghệ cấp Bộ,
đồng nghiệp tại Trường Đại học Dược Hà Nội, Viện Kiểm nghiệm vệ sinh an
toàn thực phẩm Quốc gia, các bạn học viên cao học và các bạn sinh viên đã
phối hợp và hỗ trợ tôi trong quá trình thực hiện nghiên cứu và đồng ý cho phép
tôi sử dụng số liệu của đề tài, bài báo trong luận án.
Công trình nghiên cứu này được hoàn thành với sự nỗ lực của bản thân
và sự ủng hộ của Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương, của các Thầy, các Cô,
của các Đồng nghiệp, Bạn bè. Tôi xin chân thành cảm ơn tất cả những tình cảm
quý báu đó, trân trọng cảm ơn những người đã luôn sát cánh bên tôi, động viên
khích lệ tôi để hoàn thành nghiên cứu này.
Hà Nội, ngày 26 tháng 10 năm 2024
NCS. Trần Thúy Hạnh

MỤC LỤC
Trang
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT .................................................... i
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ........................................................................... iv
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ................................................................vii
ĐẶT VẤN ĐỀ ........................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ................................................................................... 4
1.1. Tình hình thuốc hóa dược trộn trái phép trong chế phẩm chứa dược
liệu trên thế giới ..................................................................................................... 4
1.1.1. Nhóm thuốc kháng histamin ............................................................... 5
1.1.2. Nhóm thuốc điều trị tăng huyết áp ...................................................... 5
1.2. Tình hình chất hóa dược trộn trái phép trong chế phẩm chứa dược liệu
tại Việt Nam ........................................................................................................... 7
1.3. Tổng quan về đối tượng nghiên cứu ...................................................... 10
1.3.1. Nhóm kháng histamin H1 ................................................................. 10
1.3.2. Nhóm điều trị tăng huyết áp .............................................................. 12
1.4. Tổng quan về phương pháp phân tích sử dụng trong nghiên cứu ..... 15
1.4.1. Phương pháp sắc ký lớp mỏng hiệu năng cao (HPTLC) .................. 15
1.4.2. Phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) ............................. 17
1.4.3. Phương pháp sắc ký lỏng khối phổ (LC-MS/MS) ............................ 21
1.5. Tổng quan về nền mẫu nghiên cứu ........................................................ 27
1.5.1. Dược liệu và chế phẩm từ dược liệu điều trị và hỗ trợ điều trị dị ứng,
mẩn ngứa ……………………………………………………………………...27
1.5.2. Dược liệu và chế phẩm từ dược liệu dùng trong điều trị và hỗ trợ điều
trị tăng huyết áp ................................................................................................. 29
CHƯƠNG 2. NGUYÊN LIỆU, TRANG THIẾT BỊ, NỘI DUNG VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................................ 34
2.1 Nguyên liệu, trang thiết bị ...................................................................... 34
2.1.1. Nguyên liệu ....................................................................................... 34
2.1.2. Trang thiết bị ..................................................................................... 35
2.2. Đối tượng nghiên cứu .............................................................................. 36
2.2.1. Mẫu thử ............................................................................................. 36
2.2.2. Mẫu nền ............................................................................................. 36
2.2.3. Mẫu tự tạo ......................................................................................... 36