ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
ĐỖ THỊ THANH TÂM
NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH MỘT SỐ KIM LOẠI
TRONG NGUỒN NƯỚC SINH HOẠT Ở KHU VỰC
XÃ THẠCH SƠN - LÂM THAO - PHÚ THỌ
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
HÀ NỘI - 2011
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
ĐỖ THỊ THANH TÂM
NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH MỘT SỐ KIM LOẠI
TRONG NGUỒN NƯỚC SINH HOẠT Ở KHU VỰC
XÃ THẠCH SƠN - LÂM THAO - PHÚ THỌ
Chuyên nghành : Hóa phân tích
M s : 60 44 29
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS NGUYỄN VĂN RI
HÀ NỘI - 2011
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU…….……………………………………………………………………...1
Chương 1 - TỔNG QUAN…………….…………………………………………...3
1.1. Vài nét về xã Thạch Sơn-Lâm Thao-Phú Thọ và tình trạng ô nhiễm ở đây .... 3
1.1.1. Sản xuất nông nghiệp (2011) ..................................................................................... 3
1.1.2. Sản xuất tiểu thủ công nghiệp và vấn đề Môi trường ............................................. 3
1.2. Giới thiệu chung về chì, đồng và kẽm ..................................................................... 5
1.2.1. Tính chất vật lý ........................................................................................................... 5
1.2.2. Tính chất hoá học ....................................................................................................... 6
1.2.3. Một số hợp chất của chì, đồng, kẽm ......................................................................... 9
1.2.4. Tác hại của đồng, chì và kẽm .................................................................................. 11
1.2.5. Ứng dụng của chì, đồng, kẽm ................................................................................. 14
1.2.6. Các nguồn đưa chì, đồng, kẽm vào môi trường tự nhiên và cơ thể con người . 15
1.3. Các phương pháp tách và làm giàu ....................................................................... 15
1.3.1. Phương pháp cộng kết .............................................................................................. 15
1.3.2. Phương pháp chiết lỏng - lỏng ............................................................................... 16
1.3.3. Phương pháp chiết pha rắn ...................................................................................... 16
1.4. Các phương pháp xác định Pb, Cu, Zn ................................................................ 19
1.4.1. Các phương pháp điện hóa ...................................................................................... 19
1.4.2. Các phương pháp quang phổ ................................................................................... 20
1.4.3. Các phương pháp sắc ký .......................................................................................... 25
2.1. Đối tượng và mục tiêu nghiên cứu ......................................................................... 26
2.2. Nội dung nghiên cứu ................................................................................................ 26
2.2.1. Nghiệm lại các điều kiện phân tích, xác định Cu, Pb, Zn bằng phương pháp
F - AAS ................................................................................................................................ 26
2.2.2. Khảo sát các điều kiện làm giàu và tách chiết bằng phương pháp chiết pha rắn
sử dụng chelex 100 ............................................................................................................. 27
2.2.3. Ứng dụng phương pháp để phân tích Cu, Pb, Zn trong mẫu nước, từ đó đánh giá
sự ô nhiễm Cu, Pb, Zn trong nước. ................................................................................... 27
2.3. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................ 27
2.4. Hóa chất và thiết bị, dụng cụ sử dụng ................................................................... 27
2.4.1. Thiết bị, dụng cụ sử dụng ........................................................................................ 27
2.4.2. Hóa chất sử dụng ...................................................................................................... 28
Chương 3 - KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM VÀ THẢO LUẬN…..…………………30
3.1.Tối ưu hóa các điều kiện của phép đo phổ F- AAS xác định các nguyên tố chì,
đồng, kẽm ........................................................................................................................... 30
3.1.1. Khảo sát các điều kiện đo phổ ................................................................................. 30
3.1.2. Khảo sát các điều kiện nguyên tử hóa mẫu ............................................................ 34
3.1.3. Khảo sát các yếu tố ảnh hưởng khác ...................................................................... 37
3.1.4. Phương pháp đường chuẩn đối với kỹ thuật F - AAS .......................................... 47
3.1.5. Tổng kết các điều kiện đo phổ F - AAS của Cu, Pb, Zn ...................................... 55
3.2. Khảo sát các điều kiện làm giàu và tách chiết bằng phương pháp chiết pha
rắn sử dụng chelex 100 .................................................................................................... 56
3.2.1. Khảo sát môi trường tạo phức pH ........................................................................... 57
3.2.2. Khảo sát tốc độ nạp mẫu .......................................................................................... 58
3.2.3. Khảo sát khả năng rửa giải ...................................................................................... 59
3.2.4. Khảo sát ảnh hưởng của tốc độ rửa giải ................................................................. 62
3.2.5. Khảo sát ảnh hưởng của thể tích mẫu thử .............................................................. 63
3.2.6. Khảo sát ảnh hưởng của một số ion đến khả năng hấp thu của Cu2+, Pb2+ và
Zn2+
…...............................................................................................................................63
3.2.7. Đánh giá phương pháp tách và làm giàu ................................................................ 68
3.3. Phân tích mẫu thực .................................................................................................. 69
3.3.1. Lấy mẫu và sử lý mẫu .............................................................................................. 69
3.3.2. Phân tích mẫu thực ................................................................................................... 72
KẾT LUẬN.……………………………………………………………………….78
TÀI LIỆU THAM KHẢO….…………………………………………………….80
CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Ký hiệu
Tên tiếng Anh
Tên tiếng Việt
AAS
Atomic Absorption
Spectrophotometry
Phép đo phổ hấp thụ
nguyên tử
AES
Atomic Emission Spectrophotometry
Phép đo phổ phát xạ
nguyên tử
HPLC
High Performane liquide
Chomatography
Phương pháp sắc kí lỏng
hiệu năng cao
F-AAS
Flame Atomic Absorption
Spectrophotometry
Phép đo phổ hấp thụ
nguyên tử ngọn lửa
Abs
Absorption
Độ hấp thụ quang
ICP-MS
Inductively Coupled Plasma - Mass
Spectrometry
Phép đo khối phổ plasma
cao tần cảm ứng
SPE
Solid Phase Extraction
Chiết pha rắn
ICP - AES
Inductively Coupled Plasma - Atomic
Emission Spectrophotometry
Phép đo phổ phát xạ
nguyên tử plasma cao tần
cảm ứng
HCL
Hollow Cathod Lamp
Đèn catồt rỗng
LOD
Limit of detection
Giới hạn phát hiện
LOQ
Limit of quantity
Giới hạn định lượng
RSD
Relative standard deviation
Độ lệch chuẩn tương đối
TTCN
Tiểu thủ công nghiệp
APDC
Ammoniumpyrrolydithiocacbamate
PAN
Pyridin-azo-naphtol