Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu sự hiện diện và mức độ nhiễm vi nhựa trong các nguồn nước thải, nước sông Sài Gòn - Đồng Nai và đề xuất giải pháp giảm thiểu

Luận án này tập trung nghiên cứu về sự hiện diện và mức độ ô nhiễm vi nhựa trong các nguồn nước thải và nước sông Sài Gòn – Đồng Nai. Vấn đề vi nhựa đang ngày càng trở nên cấp bách do tính khó phân hủy và nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe con người và hệ sinh thái, đặc biệt khi thông tin định lượng về chúng trong môi trường nước ngọt lục địa còn hạn chế.

Luận án này hướng đến các nhà khoa học, nghiên cứu sinh, giảng viên trong lĩnh vực Kỹ thuật Môi trường và các ngành liên quan, cũng như các nhà quản lý môi trường, cơ quan hoạch định chính sách và cộng đồng quan tâm đến vấn đề ô nhiễm vi nhựa và bảo vệ môi trường nước.

Luận án tiến sĩ này nghiên cứu chuyên sâu về sự hiện diện và mức độ ô nhiễm vi nhựa trong các nguồn nước thải và nước sông Sài Gòn – Đồng Nai, đồng thời đề xuất các giải pháp giảm thiểu hiệu quả. Nhựa là vật liệu phổ biến nhưng khó phân hủy, dẫn đến sự tích tụ vi nhựa gây rủi ro cho sức khỏe con người và hệ sinh thái. Mặc dù vi nhựa đã được phát hiện rộng rãi trong môi trường nước và trầm tích trên toàn cầu, thông tin định lượng về hình dạng, kích thước, màu sắc và xu hướng biến đổi của chúng trong môi trường nước ngọt lục địa, đặc biệt là tại hệ thống sông Sài Gòn – Đồng Nai (nguồn cung cấp nước chính cho TP.HCM và các tỉnh lân cận), còn rất hạn chế. Nghiên cứu này sử dụng các kỹ thuật phân tích tiên tiến như kính hiển vi điện tử, quang phổ hồng ngoại FTIR, kết hợp với các thuật toán phân tích dữ liệu trên nền tảng R và SPSS, để định danh, xác định mật độ, sự phân bố và hình dạng của vi nhựa. Các mục tiêu chính bao gồm: (1) Vận dụng và cải tiến quy trình thu mẫu, phân tích vi nhựa từ nước biển của NOAA để phù hợp với điều kiện nước mặt lục địa Việt Nam; (2) Đánh giá mật độ và xu hướng biến đổi đặc tính của vi nhựa trong nước mặt sông Sài Gòn – Đồng Nai theo mùa và thủy triều; (3) Đánh giá mức độ nhiễm vi nhựa trong nước thải đầu vào và đầu ra, cùng hiệu suất loại bỏ của các nhà máy xử lý nước thải tập trung. Kết quả nghiên cứu không chỉ cung cấp dữ liệu ban đầu quan trọng cho các nhà quản lý môi trường về thực trạng vi nhựa tại khu vực mà còn góp phần hoàn thiện phương pháp luận nghiên cứu vi nhựa trong môi trường nước mặt lục địa. Luận án cũng đề xuất cơ chế và giải pháp giảm thiểu vi nhựa, có giá trị khoa học và thực tiễn cao, hỗ trợ cho các nghiên cứu mở rộng và giáo dục học thuật trong lĩnh vực môi trường.