BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRIỆU TRÂN HUÂN
NGHIÊN CỨU MỐI QUAN HỆ GIỮA SỰ PHÂN BỐ
HỆ THỰC VẬT BẬC CAO VÀ THỰC TRẠNG
SẠT LỞ BỜ SÔNG Ở KHU VỰC HẠ LƯU
SÔNG THU BỒN – HỘI AN
Chuyên ngành : SINH THÁI HỌC
Mã số : 60.42.01.20
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
Đà Nẵng - Năm 2015
Công trình được hoàn thành tại
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. VÕ VĂN MINH
Phản biện 1: TS. CHU MẠNH TRINH
Phản biện 2: TS. VÕ CHÂU TUẤN
.
Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt
nghiệp Thạc sĩ Khoa học họp tại Đại học Đà Nẵng vào ngày 26
tháng 12 năm 2015.
Có thể tìm hiểu luận văn tại:
- Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng;
- Thư viện trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Sạt lở bờ sông là hiện tượng tự nhiên hết sức phức tạp, nó phụ
thuộc và chịu sự tác động của nhiều yếu tố nội sinh, ngoại sinh hay
các nguyên nhân khách quan, chủ quan khác nhau, đó là: những đặc
điểm về điều kiện địa hình, địa chất, hình thái sông trong khu vực, sự
tác động của các yếu tố thủy lực dòng chảy Và những tác động khách
quan khác từ các hoạt động của con người (ảnh hưởng của việc xây
dựng các công trình trên sông, ven sông, giao thông thủy, khai thác
cát, khai thác đất bãi,…)[24].
Hiện tượng sạt lở bờ sông đã xảy ra nhiều năm và thường
xuyên, tình hình sạt lở có diễn biến ngày càng xấu, gây ra nhiều thiệt
hại về tài sản của nhà nước và nhân dân. Đặc biệt, khu vực hạ lưu
sông Thu Bồn đi qua thành phố Hội An, hiện tượng sạt lở bờ sông
đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế, di sản văn hóa Đô thị
cổ Hội An và các hoạt động du lịch trên dòng Thu Bồn[7].
Gần đây nhiều nước trên Thế giới đã nhận thức được yêu cầu
bảo vệ bờ sông phải hài hoà với môi trường tự nhiên nên phần nào
hạn chế công nghệ “cứng” và có xu hướng quay trở lại với công nghệ
“mềm”, hoặc công nghệ sinh học là sử dụng thực vật thích hợp để
giữ lại bờ sông, nó ít tốn kém và cung cấp nhiều lợi ích. Một trong
những giải pháp của công nghệ mềm là nghiên cứu lựa chọn những
loại thực vật có khả năng sống tốt, sống khoẻ trong điều kiện ngập
nước thường xuyên hoặc ở khu vực mái bờ chịu sự dao động của
nước để trồng ở bờ sông nhằm phòng chống sạt lở bờ.
Việc nghiên cứu hệ thực vật ven bờ và thực trạng sạt lở bờ
sông nhằm bổ sung dữ liệu khoa học cho hệ thực vật hạ lưu sông Thu
2
Bồn là cơ sở để đưa ra các giải pháp tối ưu nhằm phòng chống và
kiểm soát hiện tượng sạt lỡ ở khu vực hạ lưu sông Thu Bồn – Hội
An.
Xuất phát từ thực tiễn trên, chúng tôi đề xuất thực hiện đề tài:
“Nghiên cứu mối quan hệ giữa sự phân bố hệ thực vật bậc cao và
thực trạng sạt lở bờ sông ở khu vực hạ lƣu sông Thu Bồn – Hội
An”.
2. Mục tiêu và nội dung nghiên cứu
* Mục tiêu
- Xác định phân bố hệ thực vật bậc cao ven bờ ở khu vực hạ
lưu sông Thu Bồn – Hội An.
- Thực trạng sạt lở bờ sông tại khu vực.
- Xác định mối quan hệ giữa phân bố thực vật và thực trạng sạt
lở. Xác định một số loài có vai trò trong kiểm soát sạt lở và đề xuất
giải pháp.
* Nội dung nghiên cứu
- Đánh giá được tình hình sạt lở tại khu vực hạ lưu sông Thu
Bồn – Hội An.
- Điều tra được thành phần loài, đặc điểm phân bố các loài
thực vật bậc cao tại khu vực nghiên cứu.
- Đánh giá được mối quan hệ giữa sự phân bố các loài thực vật
với phạm vi và mức độ sạt lở bờ sông tại khu vực nghiên cứu. Trên
cơ sở kết quả thu được xác định vai trò của hệ thực vật và đề xuất các
giải pháp phòng chống và kiểm soát xói lở bờ sông.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Hệ thực vật ven bờ hạ lưu sông Thu
Bồn – Hội An, Quảng Nam.
3
Phạm vị nghiên cứu: Hạ lưu sông Thu Bồn – Hội An, Quảng
Nam. Với tổng chiều dài là:5,6km.
4. Ý nghĩa của đề tài
* Ý nghĩa khoa học
Xây dựng được cơ sở dữ liệu khoa học đáng tin cậy về hiện
trạng đa dạng thành phần loài thực vật bậc cao ven bờ và sự phân bố
của chúng tại hạ lưu sông Thu Bồn – Hội An.
* Ý nghĩa thực tiễn
- Kết quả nghiên cứu của đề tài tạo cơ sở khoa học để thành
phố Hội An đưa ra các giải pháp tối ưu cho việc kiểm soát và phòng
chống sạt lở.
5. Bố cục đề tài
Gồm có 5 phần chính:
- Mở đầu
- Chương 1: Tổng quan tài liệu
- Chương 2: Thời gian, địa điểm và phương pháp nghiên cứu
- Chương 3: Kết quả và thảo luận
- Kết luận và kiến nghị
CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
1.1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU HỆ THỰC VẬT VEN BỜ
SÔNG
1.1.1. Hoạt động nghiên cứu hệ thực vật ven bờ sông trên
thế giới
1.1.2. Hoạt động nghiên cứu hệ thực vật ven bờ sông tại
Việt Nam