Người bán hàng - nhà kiến trúc lựa
chọn
Công việc của nhà kiến trúc lựa chọn là thiết lập các phạm vi hay hành
lang để người khác ra quyết định. Câu chuyện dưới đây của Carolyn sẽ
giúp bạn hiểu rõ hơn về nghề bán hàng - nhà kiến trúc lựa chọn.
Carolyn là giám đốc của một công ty chuyên cung cấp thực phẩm cho một
chuỗi trường học tại một thành phố lớn. Cô chịu trách nhiệm cung cấp thức
ăn tại hàng trăm ngôi trường với hàng nghìn cô cậu học trò nhỏ ăn uống
trong các tiệm ăn của cô mỗi ngày. Carolyn thường xuyên tổ chức những
buổi huấn luyện về kiến thức dinh dưỡng (cô có bằng thạc sĩ của một trường
đại học công lập) cho nhân viên của mình. Cô thuộc loại người năng động
sáng tạo và thích nghĩ về mọi thứ theo phong cách phi truyền thống.
Một buổi chiều nọ, bên chai rượu vang hảo hạng, cô và anh bạn Adam, một
nhà tư vấn quản trị định hướng thống kê bỗng nảy ra một ý tưởng mới lạ:
không cần thay đổi thực đơn hàng ngày, liệu bọn trẻ trong các trường học
mà cô phục vụ có bị tác động và thay đổi quyết định chọn món ăn qua cách
trưng bày hay không? Rồi cô chọn một số trường làm thí nghiệm. Nơi thì cô
bày món tráng miệng ra trước các món chính, nơi lại dọn ra cuối cùng, có
nơi lại xếp thành một dãy riêng. Vị trí bày các món ăn cũng khác nhau giữa
các trường: nơi thì món khoai tây chiên kiểu Pháp được bày ở đầu bàn, nơi
thì những thanh cà-rốt được trưng bày trước và ngang tầm mắt của các em.
Carolyn là người mà chúng tôi gọi là nhà kiến trúc lựa chọn. Công việc của
nhà kiến trúc lựa chọn là thiết lập các phạm vi hay hành lang để người khác
ra quyết định. Ở góc độ này, hầu như tất cả chúng ta đều là những nhà kiến
trúc lựa chọn, nhưng đa phần chúng ta không nhận ra điều đó. Nếu bạn là
bác sĩ và bạn phải mô tả các phương án điều trị khác nhau cho một bệnh
nhân, khi đó bạn đã là một nhà kiến trúc lựa chọn rồi đó. Nếu bạn thiết kế
một biểu mẫu để nhân viên của bạn đánh dấu chọn phương án tiết kiệm hưu
bổng hay bảo hiểm y tế, bạn là nhà kiến trúc lựa chọn. Nếu bạn là một bậc
phụ huynh đang trao đổi với con cái các phương án chọn trường, bạn là nhà
kiến trúc lựa chọn. Nếu bạn là người bán hàng, bạn đương nhiên là một nhà
kiến trúc lựa chọn
Như vậy, dù là làm thuê với mức lương vài triệu đồng một tháng cho đến cả
trăm triệu đồng một tháng, bạn làm thuê “bình dân” hay “cao cấp”, trên thực
tế, bạn không bao giờ nhận đủ những gì bạn đã cống hiến, bạn đã làm được.
Nhưng đó là con số của cả cuộc đời vất vả của bạn. Và bao nhiêu thứ chi
tiêu, bao nhiêu việc đang trông chờ vào số tiền đó: nhà cửa, ăn uống, nuôi
dạy con cái, phụng dưỡng cha mẹ và cả cuộc sống hưu trí khi bạn không còn
đi làm nữa…