TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
55
CÁCNHÂNTỐẢNHHƯỞNGĐẾNĐỘNGLỰCLÀMVIỆC
CỦANHÂNVIÊNKHỐIVĂNPHÒNG
TẠICÔNGTYKẾTCẤUKIMLOẠIVÀLẮPMÁYDẦUKHÍ
ĐàoDuyHuân
13
,NguyễnTrungTrí
14
Tómtắt:Nghiêncứucácyếutốảnhhưởngđếnđộnglựclàmviệccủanhânviênkhối
vănphòngtạicôngtykếtcấukimloạivàlắpmáydầukhíđượcthựchiệndựatrênthamkhảo
các lý thuyết về động lực làm việc và kết quả tổng hợp nghiên cứu trong và ngoài nước.
Phươngphápnghiêncứuđịnhtínhvàđịnhlượngđểxácđịnhcácnhântố,môhình,thangđo
vàđánhgiáđộtincậycủathangđoCronbach’sAlpha,PhântíchnhântốkhámpháEFA,và
Phântíchhồiquy.Kếtquảnghiêncứuchothấycó7yếutốảnhhưởngđếnđộnglựclàmviệc
xếptheothứtựgiảmdần:Côngviệc;Sựổnđịnhtrongcôngviệc;Sựtựchủtrongcôngviệc;
môitrườnglàmviệc;Thunhậpvàphúclợi;Chínhsáchkhenthưởngvàcôngnhận;và(7)
Quanhệvớiđồngnghiệp.Từkếtquảnghiêncứu,nhữnghàmýquảntrịđượcđềxuấtđểnâng
caođộnglựclàmviệccủanhânviênkhốivănphòngtạicôngtykếtcấukimloạivàlắpmáy
dầukhí.
Từkhóa:Độnglựclàmviệc,lãnhđạo,quảntrịnhânsự.
Abstract:FactorsaffectingworkmotivationofofficeemloyeesatPetroleumEquipment
Assembly&MetalStructureCo.(PVC-MS)areconductedfromathoroughliteraturereview,
theoreticalbackgroundandpreviousrelatedstudies.Theresearchusedquantitativeresearch
methods including assessing scale reliability, exploratory factor analysis (EFA), and
regression analysis. The results indicated seven factors affecting employee’s motivation,
arrangingfromlargesttolowesteffect,asfollow:interestingandchallengeswork,stability,
autonomy, working conditions, income and benefit, recognition and relationship with
colleagues. From the results of the study, the management implications are proposed to
improve the motivation of office workers at metal structure and oil and gas machinery
installationcompanies.
Keywords:Motivationtowork,leadership,humanresourcemanagement.
1.Giớithiệunghiêncứu
Cóđượcmộtnguồnnhânlựcdồidàovàsẵnsànghoànthànhtốttừngcôngviệcđược
giaoluônlàđiềukỳvọngcủatấtcảcáctổchứcđặcbiệtlàcácđơnvị,cơquannhànước.Tuy
nhiêntrongcácdoanhnghiệpNhànướcvẫntồntạikhôngítnhữngviênchức,nhânviênthiếu
13
PhóGiáosư-Tiếnsĩ-PhóHiệutrưởngTrườngĐạihọcNamCầnThơ
14
PhóTổnggiámđốcTổngCôngtyXâylắpDầukhíViệtNam
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
56
độnglựclàmviệc,laođộngvớichấtlượngthấphơnnănglựcthậtsựcủabảnthânhọ,làm
ảnhhưởngđếnkếtquảcôngviệcvàmụctiêupháttriểncủatổchức.Vìvậy,việctạođộnglực
làmviệcvàduytrìlựclượnglaođộngcónănglựcvàkinhnghiệmtrongmộttổchứclàcông
việcrấtquantrọnggiúpchocácđơnvịhoànthànhmụctiêucủamình.
CôngtycổphầnKếtcấukimloạivàLắpmáyDầukhí(PVC-MS)làmộtdoanhnghiệp
cóquymôlớn,cócơsởhạtầnglàmviệckhangtranghiệnđại,hiệntượngnhânviênnghỉ
việckhônglýdo,sứcsángtạocủamộtbộphậnnhânviêncònnhiềuhạnchế,cótìnhtrạng
lãngcôngkhilàmviệc,hiệuquảlàmviệckhôngđồngđều,vìvậynghiêncứu nhântốảnh
hưởngđếnđộnglựclàmviệccủanhânviêntạiPVC-MScóýnghĩakhoahọcvàthựctiễn.
2.Cácnghiêncứuvềđộnglựclàmviệc
Hiệnnay,trênthếgiớivàtrongnướccórấtnhiềunghiêncứuxemxétcácyếutốảnh
hưởngđếnđộnglựclàmviệckhuvựccông,như:Macoveivàcộngsự(2016),Waliavàcộng
sự(2018),BùiThịMinhThuvàcộngsự(2014),NguyễnNgọcDuyPhươngvàTrầnThịViệt
Anh(2018).Tuynhiên,chưacónghiêncứunàoxemxétcácyếutốảnhhưởngđếnđộnglực
làmviệccủanhânviênkhốivănphòngtạiPVC-MS.
NghiêncứucủaKovach(1987),“Độnglựclàmviệc:Nhữngđiềucôngnhânvàngười
giámsátcần”,“Các yếutốảnhhưởngđếnđộnglực làmviệc củacôngnhân ngànhmay”;
Taguchi(2015),“CácyếutốhìnhthànhđộnglựclàmviệctạiNhậtBản;VũThịUyên(2007);
“GiảipháptạođộnglựccholaođộngquảnlýtrongcácdoanhnghiệpnhànướcởHàNộivàở
ViệtNamđếnnăm2020”;PhạmThịMinhLý(2015),“Cácnhântốảnhhưởngđếnđộnglực
làmviệccủanhânviêncácdoanhnghiệpvừavànhỏtạithànhphốHồChíMinh”;LâmThị
NgọcMỹ(2018),“CácnhântốảnhhưởngđếnđộnglựclàmviệccủanhânviêntạiCôngty
CổphầnMíaĐườngCầnThơ”.
Bảng1:Tổngkếtmộtsốmôhìnhnghiêncứutrước
Tácgiả Mụctiêu Thànhphầnthangđo Kếtquảnghiêncứu
Kovach
(1987)
Xâydựngmôhình
các yếu tố ảnh
hưởng đến động
lực làm việc của
công nhân làm
việc trong các
ngànhcôngnghiệp
khác nhau tại Hoa
Kỳ.
(1) Công việc thú vị, (2)
Công nhận thành tích, (3)
Cảmnhậnvaitròcánhân,
(4)Sựđảmbảotrongcông
việc, (5) Lương cao, (6)
Đào tạo và phát triển, (7)
Điềukiệnlàmviệc,(8)Sự
gắn bó của cấp trên, (9)
Phêbình kỷluậtkhéo léo,
(10)Giúpđỡcủacấptrên.
Yếutốtạođộnglựcgồm:(1)
Công việc thú vị, (2) Công
nhậnthànhtích,(3)Cảmnhận
vai trò cá nhân, (4) Sự đảm
bảo trong công việc, (5)
Lương cao, (6) Đào tạo và
phát triển,(7) Điềukiệnlàm
việc, (8) Sự gắn bó của cấp
trên, (9) Phê bình kỷ luật
khéoléo,(10)Sựgiúpđỡcủa
cấptrên.
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
57
Tácgiả Mụctiêu Thànhphầnthangđo Kếtquảnghiêncứu
Taguchi
(2015)
Các yếu tố hình
thành động lực
làm việc tại Nhật
Bản.
(1)Đánhgiánhânviên,(2)
Mục tiêu của công ty, (3)
Cơhộithăngtiến,(4)Thu
nhập, (5) Mối quan hệ
trong tổ chức, (6) Đặc
điểm công việc, (7) Điều
kiện nơi làm việc, (8) Cơ
cấu tổ chức, (9) Cân bằng
cuộcsốngvàcôngviệc.
Yếutốđộnglựclàmviệccủa
người lao động Nhật là: (1)
Đánhgiánhânviên,(2)Mục
tiêu của công ty, (3) Cơ hội
thăng tiến, (4) Thu nhập, (5)
Mối quan hệ trong tổ chức,
(6) Đặc điểm công việc, (7)
Điều kiện nơi làm việc, (8)
Cơcấutổchức,(9)Cânbằng
cuộcsốngvàcôngviệc.
Phạm
Thị
Minh
Lý
(2015)
Nhân tố ảnh
hưởng đến động
lực làm việc nhân
viênDNVVNởtp
HồChíMinh.
(1) Đồng nghiệp, (2) Trao
quyền, (3) Bản chất công
việc,(4)Lãnhđạo.
4 nhân tố ảnh hưởng đến
động lực làm việc: (1) Đồng
nghiệp, (2) Trao quyền,
(3) Bản chất công việc,
(4)Lãnhđạo.
BùiThị
Minh
Thu&
Lê
Nguyễn
Đoan
Khôi
(2014)
Nghiên cứu các
nhântốảnhhưởng
đến động lực làm
việccủanhânviên
trựctiếpsảnxuấtở
Tổng công ty lắp
máyViệtNam.
(1) Lương và chế độ phúc
lợi, (2) Văn hóa doanh
nghiệp, (3) Mối quan hệ
với đồng nghiệp, (4) Điều
kiện làm việc, (5) Mối
quan hệ với lãnh đạo, (6)
Sựtựchủtrongcôngviệc,
(7)Cơhộiđàotạovàphát
triển
Nhântốảnhhưởngđếnđộng
lực làm việc của nhân viên:
(1)Lươngvàchếđộphúclợi,
(2) Văn hóa doanh nghiệp,
(3) Mối quan hệ với đồng
nghiệp, (4) Điều kiện làm
việc,(5)Mốiquanhệvớilãnh
đạo,(6)Sựtựchủtrongcông
việc, (7) Cơ hội đào tạo và
pháttriển.
Lâm
Thị
Ngọc
Mỹ
(2018)
Các nhân tố ảnh
hưởng đến động
lực làm việc của
nhânviêntạiCông
ty Cổ phần Mía
ĐườngCầnThơ.
(1) Thu nhập,(2)Công nhận
thành tích, (3) Đào tạo -
Thăng tiến, (4) Phúc lợi,
(5)Bảnchấtcôngviệc.
Nguồn:Tácgiảtổnghợp
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
58
3.Giảithíchcácnhântốvàgiảthuyếtnghiêncứu
Côngviệcthúvị,tháchthứccóthểlàcôngviệcmàngườilaođộngchorằngthúvịvà
hàilòngvớinóvìcóthểgiúpngườilaođộnggắnbóvàquantâmđếnvaitròcủahọ.Một
côngviệcthúvị,tháchthứcvàcóýnghĩaphùhợpvớinănglựcvàpháthuyđượccáckỹnăng
sẽ thúc đẩy nhân viên nỗ lực hết mình để vượt qua và phát triển cánhân (Kovach, 1987;
NguyễnNgọcDuyPhươngvàctg,2018).
GiảthuyếtH
1
:Côngviệcthúvị,tháchthứcảnhhưởngđếnđộnglựclàmviệc
TheoHerzbergvàctg(1959),cácyếutốảnhhưởngđếnđộnglựclàmviệcđượcphânloại
gồm2yếutố:yếutốduytrìvàyếutốthúcđẩy.Trongđó,yếutốduytrìlàđiềukiệnlàmviệc,
chínhsáchcủacôngty,sựgiámsát,quanhệđồngnghiệp,tiềnlương,địavịvàcôngviệcổn
định.Vàđặcbiệttrongkhủnghoảngkinhtếhiệnnaythìsựổnđịnhcôngviệc,tiềnlươngđều
đặnlàmộttrongnhữngyếutốquantrọngđểgiữchânvàthuhútnhântàichoPVC-MS.
Giả thuyếtH
2
:Sự ổnđịnh trong côngviệcảnhhưởngthuậnchiều đếnđộnglực
làmviệc
Ngườilaođộngđượctraoquyềnkiểmsoát,chịutráchnhiệmvớicôngviệc,đượctham
gia ra cácquyếtđịnh liênquanđếncôngviệcvà đượckhuyến khíchđưara các sángkiến
trongcôngviệc.Khingườilaođộngnhậnthấyrằng,kếtquảcôngviệcphụthuộcrấtnhiều
vàonhữngnỗlực,nhữngsángkiếnquyếtđịnhcủahọ,họsẽcótráchnhiệmvàsựnỗlựccao
nhấtchocôngviệccủamình(Kovach,1987;NguyễnNgọcDuyPhươngvàctg,2018).
Giả thuyết H
3
: Sự tự chủ trong công việc ảnh hưởng thuận chiều đến động lực
làm việc
Điềukiệnlàmviệc,antoàn,cóđầyđủcôngcụđểlàmviệc,giờgiấclàmviệchợplý,
nơilàmviệcvuivẻvàđượctổchứctốttheonghiêncứucủaKovach(1987)cóảnhhưởngđến
độnglựclàmviệccủangườilaođộng.Ngườilaođộngsẽthíchvàtựhàovềđiềukiệnlàm
việcmàhọxemlàantoànvàđểpháttriểnthêmcảmgiácvềđộnglựctừcôngviệccủahọ.
GiảthuyếtH
4
:Điềukiệnlàmviệcảnhhưởngthuậnchiềuđếnđộnglựclàmviệc
Thunhậpvàphúclợithểhiệnởnhucầusinhlývàantoàntrongthuyếtnhucầucủa
Maslow.Khoảnthunhậpvàphúclợitốtphảithểhiệnởmứclươngphùhợpvớinănglựcvà
đónggópcủangườilaođộng,thưởngtươngxứngvớithànhtíchđónggópsẽthểhiệnsựquan
tâmcủalãnhđạođếnnhânviênvàlàmchonhânviêncảmthấyhàilòngvớichínhsáchphúc
lợi(Kovach,1987;NguyễnNgọcDuyPhươngvàctg,2018).
GiảthuyếtH
5
:Thunhậpvàphúclợiảnhhưởngthuậnchiềuđếnđộnglựclàmviệc
Đàotạođượctổchứcđúngcách,đúngquytrìnhsẽnângcaotrìnhđộcủacánbộ,công
chức,ngườilaođộng,giúphọcóđượccáckỹnăngmớivàmởrộngkiếnthức(Kochmańska
2016).Hệthốngđàotạophùhợpvàchínhxácvớitừngđốitượngngườilaođộngchophépphát
huytốiđatiềmnăngcủacánbộ,côngchức,ngườilaođộng,đạtđượccácmụctiêucủatổchức,
nócũngcótácđộnglớnđếnhệthốngđộnglựccủacánbộ,côngchức,ngườilaođộng.
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
59
GiảthuyếtH
6
:Đàotạovàthăngtiếnảnhhưởngthuậnchiềuđếnđộnglựclàmviệc
Ngườilaođộngsẽphảnứngmạnhvàtíchcựckhiđượcđánhgiácaotrongcôngviệc,
đặcbiệtkhiđượccôngnhậnvàkhenthưởngtừnhữngnỗlựccủahọbởivìnó khẳngđịnh
côngviệccủahọcógiátrị.
Giả thuyết H
7
: Chính sách khen thưởng và công nhận ảnh hưởng đến động lực
làm việc
Mốiquanhệtốtđẹpgiữacácđồngnghiệpsẽlàmgiảmmứcđộcăngthẳngvàngười
laođộngcảmthấythoảimáihơntạinơilàmviệc.Cácmốiquanhệgiúptăngcườngsựtin
tưởng,tháiđộvàchiasẻgiữahọ.Tăngsựchiasẻvềcácmụctiêucủatổchứccũngtạorasự
đoànkết.
Giả thuyết H
8
: Quan hệ với đồng nghiệp ảnh hưởng thuận chiều đến động lực
làm việc
Điềuquantrọngđốivớicácnhàlãnhđạolàbiếttôntrọngnhânviênvàsẽgiúpphổbiến
vănhóatôntrọngvàtôntrọnglẫnnhauởnơilàmviệc.Nóimộtcáchđơngiản,lãnhđạolà
mộtquátrìnhmàmộtcánhânthúcđẩyhoặcảnhhưởngđếnngườikhácđểđạtđượccácmục
tiêucủatổchức(Kestingvàcộngsự,2016).
GiảthuyếtH
9
:Phongcáchlãnhđạoảnhhưởngthuậnchiềuđếnđộnglựclàmviệc
Vănhóamạnhsẽcóảnhhưởngtớihànhvicủacácthànhviêntrongtổchứclớnhơnso
vớimộtnềnvănhóayếu.Mặtkhác,vănhóamạnhcòncómốiliên quantrựctiếptớiviệc
giảmmứcđộthaythếnhâncông(luânchuyểnlaođộng),tăngđộnglựclàmviệccủangười
laođộng(BùiAnhTuấnvàcộngsự,2013).
4.Phươngphápnghiêncứu
Nghiêncứuđịnhtínhđượcthựchiệnquathảoluậnnhómvàlấyýkiếnchuyêngianhằm
mụcđíchđiềuchỉnhmôhìnhnghiêncứuchophùhợpvớithựctiễn.Nghiêncứuđịnhlượng
được thực hiện qua khảo sát trực tiếp mẫu quan sát 206 nhân viên khối văn phòng tại
PVC-MSdùngthangđoLikert5mứcđộđượcsửdụngđểđolườngkhoảngcách.Phântích
dữliệubằngphươngphápthốngkêmôtả,phântíchđộtincậyCronbach’sAlpha,phântích
nhân tố khám phá EFA, phân tích tương quan và phân tích hồi quy để kiểm định các giả
thuyết.Với38biếnquansátcho10biếnđộclậpvà1biếnphụthuộcđượcxâydựngdựatrên
nguyêntắckếthừacácthangđođãkiểmđịnhđộtincậycủacácnhànghiêncứutrướctrong
vàngoàinướcđãnêutrongtổngquanlýluận.
5.Kếtquảnghiêncứu
Tỷ lệgiới tính nam trong mẫu nghiên cứu là 68,9%, vì Nhàmáy cần nam phụ trách
côngviệcvềkỹthuật,sửachữamáymócthiếtbị.Độtuổidưới26tuổichiếm9,7%,độtuổitừ
26-35chiếmtỷlệcaonhấtlà41,3%,độtuổitừ36-45tuổichiếm13,1%,độtuổitrên45chiếm
35,9%. Số người tham gia trả lời phỏng vấn có thu nhập dưới 7 triệu đồngchiếm 21,8%,
