CH NG III:ƯƠ
PHÂN TÍCH CHI PHÍ – L I ÍCH Ợ
(COST BENEFIT ANALYSIS – CBA)
Gi ng viên: Ph m H ng Giang ả ạ ươ
Khoa Kinh t Qu c t - Đ i h c Ngo i Th ng ế ố ế ạ ọ ạ ươ
1
PHÂN TÍCH CHI PHÍ – L I ÍCH Ợ
I. Khái ni m phân tích chi phí – l i ích ệ ợ
II. Các b c ti n hành trong phân tích Chi phí – l i ướ ế ợ
ích
III. Các v n đ trong phân tích Chi phí – l i íchấ ề ợ
IV. Ý nghĩa c a công c CBA ủ ụ
2
I. Khái ni m phân tích chi phí – l i íchệ ợ
1. L ch s s d ng CBA ị ử ử ụ
Năm 1667, William Petty thi t l p các ch ng trình ch ng ế ậ ươ ố
d ch b nh London, s d ng CBAị ệ ở ử ụ
M , chính ph M chính th c ch p nh n s d ng CBA Ở ỹ ủ ỹ ứ ấ ậ ử ụ
cho công tác c a chính quy n t 1902 và b t bu c s d ng ủ ề ừ ắ ộ ử ụ
cùng v i Đ o lu t ki m soát lũ (Flood control act) năm ớ ạ ậ ể
1936.
Canada, CBA ch a đ c th a nh n v m t pháp lý đ Ở ư ượ ừ ậ ề ặ ể
có th s d ng cho các c quan Nhà n c c p liên bang ể ử ụ ơ ướ ở ấ
và t nh. ỉ
T nh ng năm 1990s đ n nay, CBA đã đ c ng d ng ừ ữ ế ượ ứ ụ
r ng rãi trên toàn th gi i và v n còn ti p t c phát tri n ộ ế ớ ẫ ế ụ ể
3
2. Khái ni m CBAệ
Frances Perkins: “Phân tích kinh t , còn g i là CBA, là phân tích ế ọ
m r ng c a phân tích tài chính, … đ c s d ng ch y u b i ở ộ ủ ượ ử ụ ủ ế ở
các Chính ph và các c quan Qu c t đ xem xét m t d án hay ủ ơ ố ế ể ộ ự
chính sách có làm tăng phúc l i c ng đ ng hay không” (ợ ộ ồ Frances
Perkins, 1994).
Boardman: “CBA là m t ộph ng pháp đánh giá chính sáchươ mà
ph ng pháp này l ng hóa b ng ti n giá tr c a t t c các k t ươ ượ ằ ề ị ủ ấ ả ế
qu c a chính sách đ i v i t t c m i thành viên trong xã h i ả ủ ố ớ ấ ả ọ ộ
nói chung. L i ích xã h i ròng (NSB = B-C) là th c đo giá tr ợ ộ ướ ị
c a chính sách” (ủBoardman, Greenbreg, D., Vining, A. , Weimer
(1996). Phân tích chi phí – l i ích: Lý thuy t và th c hành, xu t ợ ế ự ấ
b n l n 2. Prentice Hall. New York. Ch ng 1ả ầ ươ )
4
2. Khái ni m CBAệ
Khái ni m CBA: Phân tích chi phí – l i ích là công c xác đ nh và ệ ợ ụ ị
so sánh chi phí và l i ích c a m t ch ng trình, chính sách, d án ợ ủ ộ ươ ự
đ đánh giá ch ng trình, chính sách, d án làm tăng hay gi m ể ươ ự ả
phúc l i kinh t c a xã h i.ợ ế ủ ộ
Ví d : L a ch n d án nào?ụ ự ọ ự
Tên dự án Chi phí Lợi ích Lợi ích xã hội ròng
Trồng rừng 5 tỷ 15 tỷ 10 tỷ
Nuôi tôm ven biển 8 tỷ 20 tỷ 12 tỷ
Cải thiện chất lượng nước sinh hoạt 5 tỷ 10 tỷ 5 tỷ
Mở rộng đường 15 tỷ 30 tỷ 15 tỷ
Xây dựng công viên ở khu vực chùa Láng 7 tỷ 5 tỷ - 2 tỷ
5