ứ ề ậ Đ  bài: Phân tích và ch ng minh thiên nhiên trong Nh t kí trong tù

Bài làm

ở ủ ề ặ ọ ệ ề ơ Thiên nhiên là đ  tài muôn thu  c a văn h c, đ c bi ố t là truy n th ng th  ca ph ươ   ng

ổ ể ừ ệ ạ ơ ồ Đông. Là nhà th  mà phong cách sáng tác v a mang nét c  đi n và hi n đ i, H  Chí Minh

ả ậ ộ ấ ữ ể ế ả ớ không th  không tìm đ n v i nh ng hình  nh thiên nhiên quen thu c  y. Ph i v y không

ừ ụ ề ậ ậ ậ ầ ặ ậ   mà có l n GS Đ ng Thai Mai t ng nh n xét v  "Nh t kí trong tù": "T p Ng c trung nh t

ộ ị ự ị kí đã dành cho thiên nhiên m t đ a v  danh d ".

ơ ủ ậ ậ ố ớ ơ ả ả Trong s  133 bài th  c a t p Nh t kí trong tù thì có t i 20 bài th  t ậ  c nh. Th m chí ngay

ủ ữ ả ả ườ ọ ẫ ặ ấ ề ả ơ trong nh ng bài th  Bác không ch  ý t c nh, ng ủ   i đ c v n g p r t nhi u hình  nh c a

ắ ặ ạ ộ ồ ộ ế thiên nhiên. Qua đó, ta b t g p m t tâm h n thi sĩ d t dào, rung đ ng thi ớ ả   t tha v i c nh

ặ ờ ế ờ ế ừ ầ ầ ỉ ế ậ v t. T  b u tr i đ n cánh chim, đ nh núi đ n dòng sông, ánh m t tr i đ n v ng trăng tri

ỉ ấ ả ề ơ ườ ầ ủ ư ộ âm tri k , t t c  đ u đi vào th  Ng ộ ố i nh  m t ph n c a cu c s ng. Thiên nhiên trong th ơ

ườ ố ả ệ ể ị Bác th ng hi n lên qua hai b i c nh tiêu bi u: Khi b  tù đày và khi trên con đ ườ   ng

ụ ể chuy n ng c.

ậ ẹ ố ả ở ườ ạ Trong b i c nh không gian tù đày ch t h p, thiên nhiên tr  thành ng ớ   i b n tri âm v i

ườ ề ể ư ữ ấ ớ ị Bác. Nó d ỗ ng nh  xoa d u và vùi l p đi nh ng n i đau ghê g m v  th  xác đang hành h ạ

ườ ườ ử ổ ư ớ ớ ầ ệ ườ ạ Ng i. Ng i trò chuy n v i v ng trăng qua c a s  nh  v i ng i b n tri âm:

ượ Trong tù không r u cũng không hoa,

ữ ẹ ả ờ C nh đ p đêm nay khó h ng h .

ườ ắ Ng ử ổ i ng m trăng soi ngoài c a s ,

ắ ơ ử Trăng nhòm khe c a ng m nhà th .

ắ (Ng m trăng)

ườ ề ể ư ọ ị ạ ệ ồ ồ ớ ộ M t ng i tù b  đày đ a v  th  xác nh ng l i mang tâm h n thi sĩ đ ng đi u v i ánh

ư ở ầ ộ ớ ượ ồ trăng soi, trăng cũng nh  tr  thành ngu n đ ng viên tinh th n to l n giúp Bác v t qua

ổ ủ ộ ư ế ụ ả ắ ọ m i khó khăn gian kh  c a ng c tù. Đó qu  là m t t ư ừ   ư  th  ng m trăng x a nay ch a t ng

ộ ượ ộ ơ ị ề ặ ụ ạ có trong th  ­ m t cu c v ầ t ng c thú v  v  m t tinh th n. Bên c nh đó, Bác còn tinh t ế

ủ ậ ầ ươ ớ ọ ỏ ố ả ả c m nh n hình  nh c a v ng d ắ ng s m m c lan t a kh p không gian nhà lao t ị i m t.

ắ ườ ỉ ả ự ẩ Thiên nhiên qua con m t ng i tù lúc này không ch  mang ý nghĩa t ứ    th c mà còn  n ch a

ự ưở ườ ươ ươ ướ ọ khát v ng t do, tin t ủ ng c a Ng i vào t ng lai t i sáng phía tr c:

ầ ầ ớ ớ ươ Đ u non s m s m v ng d ọ ng m c

ắ ồ ơ ơ ự Kh p núi n i n i r c ánh h ng

ỉ ở ướ ố Ch  b i tr c lao còn bóng t i

ặ ờ ư ọ ấ M t tr i ch a r i th u vào trong.

ổ ớ ả (C nh bu i s m)

ả ầ ươ ọ ế ỗ ư ề ắ C nh v ng d ỉ ể ệ ng m c không ch  th  hi n cái nhìn tinh t ả   , n i ni m say s a ng m c nh

ổ ớ ủ ẩ ạ ậ ư ủ ườ thiên nhiên t o v t vào bu i s m mai c a Bác mà  n sau đó là tâm t c a Ng i. Bóng t ố   i

ủ ươ ữ ồ ươ ẹ kia là nh ng gian lao, khó khăn, còn ánh h ng là ánh sáng c a t ng lai t i đ p phía

ướ ướ ặ ắ ề tr ạ c. Cái nhìn l c quan luôn h ự ố ng v  phía ánh sáng, phía s  s ng là nét đ c s c làm nên

ơ ồ ụ ị ể ẳ ấ ị ch t thép trong phong cách th  H  Chí Minh. Có th  kh ng đ nh, dù trong tù ng c b  đánh

ấ ự ở ướ ư ủ ẫ ồ ộ ề m t t do, nh ng tâm h n c a Bác v n luôn r ng m  h ng v  thiên nhiên. Qua đó,

ườ ọ ả ậ ượ ấ ượ ọ ng i đ c c m nh n đ c phong thái ung dung t ự ạ  t i, ch t thép v t lên trên m i khó

ể ậ ưở ộ ờ ủ ọ ẻ ẹ khăn đ  t n h ng m i v  đ p cu c đ i c a Bác.

ộ ố ữ ụ ủ ể ầ ạ Nh ng lúc chuy n ng c đ y gian nan, tình yêu thiên nhiên, cu c s ng c a Bác l i càng

ượ ắ ặ ị ề ự ự ệ ế ắ đ c th p sáng khi b t g p hi n th c tr c ti p bên ngoài. Chân tay dù b  xi ng xích gông

ư ượ ự ắ ưở ứ ắ cùm nh ng nào ngăn đ ồ c tâm h n thi sĩ t do nhìn ng m, th ng th c màu s c, âm thanh

ủ ừ ư ổ ọ ủ c a núi r ng. Đó là cánh chim ­ đám mây bu i hoàng hôn nh  phác h a cái nhìn c a thi

ướ ể ấ ờ ộ ớ nhân đang h ng lên phía tr i cao đ  th y không gian bao la r ng l n:

ỏ ề ừ ố ủ Chim m i v  r ng tìm ch n ng ,

ẹ ữ ừ Chòm mây trôi nh  gi a t ng không;

ề ố (Chi u t i)

ườ ở ậ ụ ấ ể ệ ể ớ Cũng trên con đ ng chuy n ng c  y, thiên nhiên hi n lên v i vô vàn hi m tr  tr p trùng.

ở ứ ớ ế ớ ế ể ắ ồ ạ   Núi cao tr c tr  c  l p này đ n l p khác ch ng x p lên nhau không th  nào gián đo n

ượ ư ế ủ ắ ườ ứ ề ọ đ ế  th  đăng cao chi n th ng c a ng c t ệ   ư i tù. M i khó khăn nh  lùi v  quá kh , hi n

ễ ủ ạ ỉ ườ ữ ấ ờ ứ ạ t i ch  còn phong thái ung dung ng o ngh  c a con ng ọ   i đang đ ng gi a đ t tr i ôm tr n

thiên nhiên:

ườ ế Đi đ ớ ng m i bi t gian lao,

ồ ạ ậ Núi cao r i l i núi cao tr p trùng;

ế ậ Núi cao lên đ n t n cùng,

ầ ướ ắ Thu vào t m m t muôn trùng n c non.

ườ (Đi đ ng)

Ố ư ượ ủ ắ ự ọ ơ ng kính nhìn ng m thiên nhiên c a Bác nh  đ c soi r i rõ ràng và chân th c h n bao

ờ ế ơ ả gi h t trong bài th  "Gi ớ i đi s m":

ộ ầ ử Gà gáy m t l n đêm ch a tan,

ệ ượ ư Chòm sao đ a nguy t v t lên ngàn;

ườ ấ ướ ườ ẳ Ng i đi c t b c trên đ ng th m,

ậ ặ Rát m t đêm thu, tr n gió hàn.

ươ ể ắ ồ Ph ng Đông màu tr ng chuy n sang h ng,

ố ạ Bóng t i đêm tàn, quét s ch không;

ơ ấ ụ H i  m bao la trùm vũ tr ,

ườ ứ ồ Ng ỗ i đi, thi h ng b ng thêm n ng.

ả ắ ấ ệ ớ ư ậ C nh thiên nhiên  y có kh c nghi ố ạ t v i "tr n gió hàn" bu t l nh tê tái, nh ng sau t ấ ả   t c ,

ặ ờ ớ ề ả ọ ứ hình  nh m t tr i v i ni m tin, hi v ng l ạ ẫ ố i d n l ồ   ủ i cho "thi h ng" c a thi nhân. Tâm h n

ấ ứ ụ ả ườ ụ ể Bác dù trong b t c  hoàn c nh nào, dù trong nhà ng c hay trên đ ề   ng chuy n ng c đ u

ắ ạ ầ ưở mang s c thái l c quan và tràn đ y tin t ng.

ự ế ế ế ế ắ ắ ơ ở ả   Nh c đ n th  Bác là nh c đ n thiên nhiên b i dù tr c ti p hay gián ti p, các hình  nh

ở ờ ố ừ ậ ậ ừ ổ ể ệ ặ ấ ắ ơ ả c nh v t v a mang s c thái c  đi n v a đ m đ c h i th  đ i s ng luôn xu t hi n trong

ế ậ ườ ườ ớ ế ả "nh t kí trong tù". Có yêu thiên nhiên đ n nh ng nào, Ng i m i tinh t ậ    c m nh n

ư ườ ạ ỉ ở ậ ứ ể ả ồ chúng nh  ng i b n tri âm tri k . B i v y có th  nói, thiên nhiên là ngu n c m h ng vô

ơ ồ ậ t n trong th  H  Chí Minh.