Phân tích hệ thống môi trường - Mở đầu

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

123
lượt xem 29
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giúp người học trang bị tư duy và phương pháp luận hệ thống, nắm vững các khái niêm và nguyên lý , vận dụng vào thực tiễn ngành nghề cũng như đời thường

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phân tích hệ thống môi trường - Mở đầu

Giáo trình điện tử Phaân tích heä thoáng moâi tröôøng Environmental systems analysis Dành cho học viên Cao học ngành Quản lý Môi trường Thời lượng: 30 tiết TS.GVC. Cheá Ñình Lyù
Mục tiêu môn học 1. Giúp người học trang bị tư duy và phương pháp luận hệ thống, nắm vững các khái niệm (concepts) và nguyên lý (principles), vận dụng vào thực tiễn ngành nghề cũng như cuộc sống đời thường, 2. Trang bị cho người học một số các công cụ phân tích liên quan đến các hệ thống tự nhiên, xã hội nhằm giải quyết các nhiệm vụ phân tích trong lĩnh vực môi trường như: Phương pháp phân tích SWOT, Phương pháp LOGFRAME, Đánh giá tác động môi trường (EIA = Envieonmental Impacts Assessment); Đánh giá chu trình sống (LCA = Life cycle Assessment); Phân tích luồng vật chất (Material Flow analysis = MFA hay SFA = Substance Flow analysis); Phân tích rủi ro môi trường (Environmental Risk Assessment = ERA); Phân tích đầu vào-đầu ra (Input-Output analysis =IOA). . . . 3. Phát triển cho người học các kỹ năng của 6 bậc tri thức: kiến thức – hiểu – áp dụng – phân tích – tổng hợp - đánh giá nhằm áp dụng vào nghiên cứu , quản lý trong lĩnh vực môi trường.
Chương trình – nội dung môn học Bài 1: Phân tích hệ thống môi trường - Phương pháp luận hệ thống : các khái niệm cơ bản về khoa học hệ thống, Phân tích hệ thống, tư duy hệ thống, tiếp cận hệ thống và công nghệ hệ thống. Bài 2: Nhận thức các hệ sinh thái với phương pháp luận hệ thống Bài 3: Phương pháp phân tích SWOT xây dựng đỊnh hướng chiến lược phát triển cho các hệ thống Bài 4: Phương pháp LOGICAL FRAMEWORK xây dựng và quản lý dự án MTTN Bài 5: Các công cụ phân tích hệ thống môi trường, Ứng dụng công cụ LCA, IOA để xác định mục tiêu quản lý môi trường Bài 6: Phân tích hệ thống trong các hệ quản lý và hệ thống quản lý môi trường – Phương pháp xâydựng qui trình quản lý trong ngành môi trường
Bài 1: Phân tích hệ thống môi trường – Phương pháp luận hệ thống 1. Khái niệm về phân tích hệ thống môi trường (environmental system analysis = esa) 2. Phân biệt cách tiếp cận phân tích cổ điển và cách tiếp cận phân tích hệ thống 3. Phân loại các hệ thống 4. Cơ sở phương pháp luận của tiếp cận hệ thống: điều khiển học (cybernetics) và khoa học hệ thống (system science) 5. Khái niệm hệ thống và các khái niệm cơ bản liên quan 6. Bốn thành phần của phương pháp luận hệ thống: Phân tích, Tư duy, Tiếp cận và Công nghệ hệ thống
Bài 2: Phân tích hệ thống các hệ sinh thái 1. Ý NGHĨA VÀ SỰ CẦN THIẾT CỦA VIỆC PHÂN TÍCH HỆ THỐNG CÁC HỆ SINH THÁI 2. KHÁI NIỆM VỀ SINH THÁI HỌC 3. CÁC KHÁI NIỆM VỀ HỆ SINH THÁI 4. PHƯƠNG PHÁP VÀ KỸ NĂNG PHÂN TÍCH CÁC HỆ SINH THÁI 4.1) Thành phần cấu trúc tổng quát của các hệ sinh thái 4.2) Ranh giới – Hệ sinh thái và môi trường: môi trường nội hệ và môi trường ngoại hệ 4.3) Các tiến trình biến đổi cơ bản trong các hệ sinh thái 4.4) Động thái của các hệ sinh thái tự nhiên: 4.5) Cơ cấu cấp bậc trong hệ sinh thái địa cầu 5. CÁC ỨNG DỤNG CỦA PHÂN TÍCH HỆ THỐNG CÁC HỆ SINH THÁI
Bài 3: Phương pháp phân tích SWOT xây dựng đỊnh hưỚng chiến lược phát triển cho các hệ thống 1. Khái niệm về SWOT 2. Ý nghĩa của SWOT 3. Sáu giai đoạn thực hiện phương pháp phân tích SWOT 3.1) Xác định mục tiêu của hệ thống 3.2) Xác định ranh giới hệ thống 3.3) Phân tích các bên quan (thành phần bên trong hệ thống, các thành phần bên ngoài hệ thống) xây dựng khung làm việc cho phân tích SWOT 3.4) Phân tích SWOT 3.5) Giai đoạn vạch ra chiến lược hay giải pháp 3.6) Giai đoạn xử lý xung đột mục tiêu và xếp thứ tự các chiến lược
Bài 4: Công cụ phân tích Logframe 1. Nhận dạng các dự án liên quan đến môi trường tài nguyên 2. Khái niệm về phương pháp LOGFRAME 3. Sử dụng LFA 4. Các thuật ngữ trong LFA 5. Các giai đoạn thực hiện LFA 5.1) Giai đọan phân tích 5.1.1/ Phân tích tình huống – hoàn cảnh Phân tích các bên có liên quan - Hội thảo về khung luận lý: 5.1.2/ Phân tích vấn đề (The Analysis of Problems): 5.1.3/ Phân tích mục tiêu (Objectives Analysis): 5.1.4/ Phân tích chiến lược (Strategy Analysis): 5.1.5/ Kiểm tra tính hợp lý (logic) của cây 5.2) Giai đoạn lập kế hoạch (The Planning Phase) 5.2.1/ Lập ma trận khung luận lý 5.2.2/ Thiết lập tiến độ thực hiện các họat động 5.2.3/ Thiết lập các bảng thống kê dự trù nguồn lực cho dự án 5.2.4/ Viết thuyết minh dự án
Bài 5: :Các công cụ phân tích hệ thống môi trường 1. Tổng quan về các công cụ phân tích hệ thống môi trường 2. Tóm tắt về công cụ đánh giá tác động môi trường (EIA hay ĐTM) 3. Phân tích chu trình sống sản phẩm (LCA) 4. Đánh giá rủi ro môi trường (ERA) 5. Phân tích luồng vật liệu (MFA) 6. Phân tích biến vào – biến ra (IOA) Thực hành: Ứng dụng LCA để xác định định hướng bảo vệ MT
Bài 6:Phân tích hệ thống trong các hệ quan lý – qui trình quản lý . Phân tích hệ thống ứng dụng chung cho các lọai hệ thống quản lý Những ứng dụng phân tích hệ thống môi trường trong các doanh nghiệp Nguyên lý và nội dung thiết kế hệ thống quản lý môi trường 1) Phân tích cấu trúc hệ thống 2) Xác định ranh giới hệ thống quản lý 3) Phân tích mục tiêu của hệ thống quản lý 4) Các tiến trình biến đổi trong hệ thống quản lý 5) Động thái của các tổ chức quản lý 6) Cơ cấu cấp bậc các tổ chức quản lý 7) Xem xét tính trội của hệ thống trong quản lý 8) Ứng dụng: xây dựng các qui trình quản lý
Tài liệu tham khảo chính 1. FitzGerald J. and FitzGerald A.F.(1987) . Fundamentals of system Analysis, John Wiley &Sons Inc,NewYork. 2. Đoàn Minh Khang dịch từ Ota K. et al (1981) Sinh thái học Đồng ruộng, Nhà xuất bản Nông nghiệp Hà Nội. 3. Đặng mộng Lân (2001). Các công cụ quản lý môi trường. Nhà xuất bản Khoa học Kỹ thuật Hà Nội. 4. Phạm văn Nam,(1996). Ưng dụng lý thuyết hệ thống trong quản trị, Nhà Xuất bản Thống kê 5. Trần Kiên, Hoàng Đức Nhuận, Mai Sĩ Tuấn (1999)- Sinh thái học và Môi trường , Nhà Xuất bản Giáo dục. 6. Nguyễn thị kim Thái, Lê hiền thảo (2003) Sinh thái học và bảo vệ môi trường. Nhà xuất bản xây dựng. 7. Đào thế Tuấn (1984) - Hệ Sinh thái Nông nghiệp, Nhà xuất bản Khoa học Kỹ Thuật - Hà Nội.
Qui chế học tập và thi cuối môn 1. Để có điểm chứng nhận đã học bổ túc kiến thức: 2. Học viên phải có mặt > 80 % thời gian (có mặt > 5 chuyên đề) 3. Thực hiện một tiểu luận chuyên đề về các đề tài có liên quan đến 6 chuyên đề của môn học (lấy các bài thảo luận nhóm) – Nộp bản điện tử (không nhận bản in). Thời gian nộp: trước khi kết thúc môn học. Tiểu luận 40 % điểm. 4. Thi viết 120 phút , 60 % điểm. (Thi không tham khảo tài liệu) 5. Seminar nhóm + chuyên cần = điểm thưởng
Tiêu chí tiểu luận: Phải là bài viết chưa nộp trong bất kỳ môn học nào, thể hiện được 6 bậc tri thức: kiến thức – hiểu – áp dụng – phân tích – tổng hợp và đánh giá) Tối thiểu 6 trang A 4 Chủ đề: + Tự chọn từ các bài thảo luận nhóm, vận dụng vào một trường hợp nghiên cứu cụ thể + Tự chọn từ các tư liệu mới sưu tầm trên mạng internet + Khảo luận về các vấn đề, chủ đề đặt ra trong môn học. + Nộp bản điện tử và ký xác nhận.