Đề án Thạc sĩ: Phân tích lỗi ngữ âm của sinh viên chuyên ngữ tiếng Trung trình độ sơ cấp ở Việt Nam và chiến lược giảng dạy (trường hợp sinh viên Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội)

Nghiên cứu này tập trung phân tích các lỗi ngữ âm thường gặp ở sinh viên Việt Nam học tiếng Trung Quốc trình độ sơ cấp, đặc biệt là tại Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội. Dựa trên lý thuyết chuyển di ngôn ngữ, nghiên cứu nhằm mục đích xác định nguyên nhân và đặc điểm của các lỗi phát âm, từ đó đề xuất các chiến lược giảng dạy và học tập hiệu quả để nâng cao chất lượng phát âm tiếng Hán cho người học.

Nghiên cứu này nhằm cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc tối ưu hóa công tác giảng dạy ngữ âm tiếng Hán tại Việt Nam, đặc biệt hướng đến giáo viên, các nhà nghiên cứu ngôn ngữ, và những người tham gia biên soạn giáo trình tiếng Trung, nhằm nâng cao hiệu quả học tập và khả năng phát âm chuẩn cho sinh viên Việt Nam.

Nghiên cứu này khảo sát chi tiết các lỗi ngữ âm của sinh viên chuyên ngữ tiếng Trung trình độ sơ cấp tại Việt Nam, với đối tượng cụ thể là 88 sinh viên Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội. Dựa trên lý thuyết chuyển di ngôn ngữ, nghiên cứu đã sử dụng các phương pháp điều tra, phân tích ngữ liệu và đối chiếu để định lượng và định tính các lỗi sai thuộc ba hệ thống: thanh mẫu, vận mẫu và thanh điệu. Kết quả cho thấy, về thanh mẫu, sinh viên mắc lỗi hệ thống do ảnh hưởng tiêu cực từ tiếng mẹ đẻ, đặc biệt là nhầm lẫn cặp âm bật hơi/không bật hơi và khó khăn trong việc điều chỉnh vị trí cấu âm (nhóm z/zh, c/ch, sh[s]). Đối với vận mẫu, các lỗi phổ biến bao gồm sai âm uốn lưỡi "er", phát âm "ü[y]" thành [wi], và nhầm lẫn giữa các vận mẫu kép như "uo-ou" cùng vần mũi "ing", phản ánh hạn chế trong kiểm soát âm lướt và âm mũi. Về thanh điệu, lỗi sai nhiều nhất ở thanh 4 (thường đọc 51 thành 55) và thanh 3 (đơn giản hóa 214 thành 213, khó nắm bắt quy tắc biến điệu), trong khi thanh 1 và 2 ít lỗi do tương đồng với tiếng Việt. Các nguyên nhân chính được xác định là chuyển di tiêu cực từ tiếng mẹ đẻ, khái quát hóa quá mức kiến thức ngôn ngữ đích và các yếu tố cá nhân. Từ đó, nghiên cứu đề xuất các kiến nghị thiết thực cho giáo viên tiếng Trung tại Việt Nam, bao gồm việc tập trung vào trọng điểm, tăng cường luyện tập, nâng cao tính sinh động trong giảng dạy và áp dụng phương pháp đánh vần âm tiết để cải thiện phát âm phụ âm tắc - xát, cũng như các đề xuất liên quan từ góc độ người học và biên soạn giáo trình.