vietnam medical journal n01&2 - FEBRUARY - 2019
82
PHÂN TÍCH MỨC TIÊU THỤ 86 CHẤT DINH DƯỠNG
TẠI 300 HỘ GIA ĐÌNH NĂM 2017
Lê Trần Ngoan1,5, Phm Văn Phú1, Nguyễn Quang Dũng1,
Trần Hiếu Học1, Phm Thị Oanh2, Nguyễn Thanh Bình3,
Đinh Thị Minh1, Nguyễn Thu Hoài1, Phm Thị Hà Phương1,
Trịnh Thị Đức Hnh1, Lâm Văn Chiến1, Lê Xuân Hưng1, Phan Văn Cần4
TÓM TẮT24
Mục tiêu: Mô tả mức tiêu thụ 86 chất dinh dưỡng
tại hộ gia đình năm 2017 theo nhóm thực phẩm ở một
số tỉnh ở miền Bắc nước ta. Phương pháp: Điều tra
mô cắt ngang đối với mức tiêu thụ thực phẩm bằng
mẫu phiếu hỏi ghi 24 giờ cho 3 ngày liên tục. Điều tra
viên thu thập số liệu tại hộ gia đình bằng phỏng vấn
trực tiếp. Trung bình lượng thực phẩm cho 1 khẩu
phần ăn/ngày được tính, sau đó quy đổi sang 86 loại
chất dinh dưỡng bằng Excel và Stata. Kết quả: Các
nhóm thực phẩm cung cấp số lượng các chất dinh
dưỡng bao gồm gạo: 49, lương thực khác: 41, lương
thực dạng củ: 40, đậu-đ-hạt: 59, rau dạng lá và quả:
61, trái cây: 53, thịt đỏ: 55, thịt gia cầm: 51, hải sản:
47, trứng: 55, sữa và chế phẩm: 55, mắm-muối-gia vị:
36, đồ uống có cồn: 29. Chất đạm động vật cung cấp
cao nhất là nhóm thịt đỏ 21,7gam, sau đó hải sản
8,0gam và thịt gia cầm 4,3 gam. Chất béo được cung
cấp cao nhất từ thịt đỏ 17,3 gam, đậu-đ-hạt 5,2
gam, thịt gia cầm 3,5 gam, sữa và chế phẩm 2,9 gam,
hải sản 1,7gam. Kết luận: Các nhóm thực phẩm
nghèo chất dinh dưỡng nên hạn chế dùng là mắm-
muối-gia vị (cung cấp muối ăn chủ yếu) và đồ uống có
cồn nên hạn chế dùng vì chúng làm tăng nguy cơ mắc
và tử vong do các bệnh không lây nhiễm.
Từ khóa:
Điều tra dinh dưỡng, hộ gia đình, mô tả
cắt ngang, tiêu thụ 86 chất dinh dưỡng
SUMMARY
ESTIMATED 86 NUTRIENTS INTAKE BASED
ON 300 HOUSEHOLDS SURVEY IN 2017
Objectives: To examine 86 nutrients intake in 300
household by a nutritional survey of 24-hour recall
food consumption in the North populations. Methods:
Cross-sectional household, house-to-house selection,
survey of 24-hour recall food intake for a consecutive
3-day by using the designed data collection form
made by the National Nutrition Institute were applied.
Average intake amount of each food items were
estimated per person per day. Then, nutrients (86
types) were converted from all food items for each
1Trường Đại học Y Hà Nội
2Bệnh viện K, cơ sở Tam Hiệp
3Ban quản lý An toàn Thực phẩm tỉnh Bắc Ninh,
4Tổng cục Thống kê
5School of Medicine, International University of Health
and Welfare, Japan
Chịu trách nhiệm chính: Lê Trần Ngoan
Email: letngoan@hmu.edu.vn
Ngày nhận bài: 8.12.2018
Ngày phản biện khoa học: 21.01.2019
Ngày duyệt bài: 28.01.2019
person per day, based on the Vietnamese food
composition table version 2007, in using Excel and
STATA 10. Results: Number of nutrients contributed
by polished rice: 49; cereal and products: 41; starchy
root and products: 40; pulses, nuts, seeds and
products: 59; vegetables: 61; fruits: 53; meat and
meat products (red meat): 55; poultry meat: 51;
seafood: 47; eggs: 55; milk and milk products: 55;
condiments, traditional sauces: 36; beverage and
liquor: 29. The highest contributed animal protein was
red meat 21,7 gam, followed by seafood 8,0 gam and
poultry 4,3 gam. Fat was majority contributed by red
meat 17,3 gam, pulses, nuts, seeds and products 5,2
gam, poultry 3,5 gam, milk and milk products 2,9
gam, seafood 1,7 gam. Conclusion: Two groups of
condiments, traditional sauces and beverage and liquor
would be limited to use because they were recognized to
increase the risk of non-communicable diseases.
Keywords:
Nutritional survey, household, cross-
sectional, intake of 86 nutrients
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong lịch sử sức khỏe nhân loại, nhiều bệnh
được ghi nhận do thiếu hụt một loại chất dinh
dưỡng cụ thể nào đó, ví dụ thiếu vitamin B1 gây
bệnh “Beriberi” hay thiếu vitamin C gây bệnh
“Scurvy”, thiếu vitamin A gây bệnh khô mắt,
thiếu vitamin D hạn chế phát triển thể lực trẻ
em, gây chân vòng kiếng (Park’s Textbook of
Preventive and Social Medicine, 23rd Edition,
2015)1. Dinh dưỡng đủ Canxi có tác dụng phòng
bệnh ung thư đại-trực tràng và dinh dưỡng đủ
vitamin C có tác dụng phòng chống hầu hết các
bệnh ung thư2. Bảng thành phần các chất dinh
dưỡng ở nước ta có 86 chất dinh dưỡng, tuy vậy,
các nghiên cứu truyền thống và điều tra Dinh
dưỡng Quốc gia3, thường chỉ phân tích và công
bố mức tiêu thụ các chất dinh dưỡng chính có
liên quan suy dinh dưỡng hay thừa cân béo phì.
Có rất ít công trình nghiên cứu công bố mức tiêu
thụ toàn bộ 86 chất dinh dưỡng ở nước ta, tính
cho đến thời điểm hiện nay.
Mục tiêu:
Mô tả
mức tiêu thụ 86 chất dinh dưỡng tại hộ gia đình
năm 2017 theo nhóm thực phẩm ở một số tỉnh ở
miền Bắc nước ta bằng điều tra hỏi ghi 24 giờ
tiêu thụ thực phẩm tại hộ gia đình.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Điều tra mô cắt ngang đối với mức tiêu thụ
thực phẩm trong 24 giờ cho 3 ngày liên tục được
