ừ ề ậ ẩ ấ ẩ ủ Đ  bài: Phân tích ph m ch t anh hùng c a các nhân v t trong tác ph m "R ng xà

ủ ọ nu" c a nhà văn Nguyên Ng c

Bài làm

ơ ừ ứ "Tây Nguyên i! Hoa r ng bao nhiêu th

ấ ừ ẹ Cánh hoa đ p nh t r ng

ơ Tây Nguyên ớ i! Anh có nh  buôn làng

ớ ườ Nh  ng i con gái...

ấ ừ ớ ơ ẹ ... Nh  cánh hoa P ­lang đ p nh t r ng Tây Nguyên..."

ứ ơ (Ca khúc "Em là hoa P ­lang" – Đ c Minh)

ừ ụ ế ắ ấ ờ ữ Ai đã t ng l ng nghe ti ng hát  y trong nh ng tháng ngày sôi s c th i đánh Mĩ? Ai đã

ế ậ ủ ở ươ ơ ờ ơ ừ t ng bi t hoa P ­lang báu v t c a Tr i có hàng ngàn cánh, n  t ạ   i th m ngát hàng v n

ượ ế ế ế ấ năm đ c nói đ n trong "Bài ca chàng Đăm Săn"? Ti ng hát  y còn đem đ n cho ta bao

ộ ớ ữ ủ ẩ ấ ậ ồ ồ xúc đ ng b i h i khi nghĩ t ệ   i nh ng ph m ch t anh hùng c a các nhân v t trong truy n

ừ ủ ộ ệ ế ề ề ờ ễ "R ng xà nu" c a Nguy n Trung Thành, m t ki t tác vi t v  đ  tài Tây Nguyên th i đánh

Mĩ.

ủ ễ ệ ọ ờ ừ   Nguy n Trung Thành là bút danh c a nhà văn Nguyên Ng c th i đánh Mĩ. Truy n "R ng

ủ ầ ầ ượ ệ ạ ả xà nu" c a ông l n đ u tiên đ c đăng trên t p chí Văn Ngh  Quân gi ề   i phóng mi n

ộ ố ử ậ ợ ộ ệ Trung. Trung Trung b , s  2 năm 1965. Truy n mang đ m tính s  thi, g i lên m t không

ừ ủ ề ấ ạ ộ khí núi r ng thiêng liêng huy n tho i. Cu c đ u tranh vũ trang c a dân làng Xô man

ệ ễ ố ệ ầ ướ ọ ử ắ ch ng Mĩ – Di m di n ra vô cùng ác li t đ y máu và n ừ c m t, sáng b ng ng n l a và

ữ ế ườ ờ ố ằ ố ố chi n công. Nh ng con đ ị ầ ng, d c núi, b  su i ch ng ch t h m chông, h  chông, giàn thò

ắ ạ ơ ụ ộ ủ ư ườ ế ườ ưỡ l i "s c l nh". Nhà  ng n i t h i c a ng i Strá đã có lúc bi n thành pháp tr ng,

ườ ữ ộ ế chi n tr ng d  d i, bi tráng.

ả ừ ớ ộ C  dân làng Xô Man, t già t ớ ẻ ừ i tr , t đàn ông t i đàn bà, ai cũng có trong tay m t cây

ụ ậ ự ằ ộ ộ ọ giáo, m t cây mác, m t cây d , c y r a sáng loáng mài b ng đá mài núi Ng c Linh do anh

ề ỗ ườ ế Tnú gùi v , ai không có giáo mác thì có 500 cây chông. M i ng ộ i dân là m t chi n sĩ,

ọ ử ề ế ạ ằ ộ ộ ả   m t dũng sĩ nhen nhóm b ng ng n l a cách m ng và ni m tin mà anh Quy t cán b  Đ ng

ạ ộ ậ ạ ả ỹ ho t đ ng bí m t đem l ộ   i cho dân làng Xô Man: "Đánh M  ph i đánh lâu dài", "cán b  là

ả ả ướ Đ ng; Đ ng còn, núi n c này còn",...

ữ ố ệ ớ ủ ố Trong nh ng năm dài đen t ỹ i khi quân M  ­ Di m kéo t i, su t đêm ngày, chó c a nó và

ả ừ ủ ủ ừ ẫ súng c a nó "s a vang c  r ng", thì dân làng Xô Man v n thay nhau vào r ng ti p t ế ế ả   , b o

ộ ả ả ầ ị ặ ị ặ ắ ặ   ổ ệ v  cán b  Đ ng. Anh Xút b  gi c b t treo c  lên cây v  đ u làng, bà Nhan b  gi c ch t

ư ẳ ầ ộ ợ ườ ẻ ạ ầ đ u, c t tóc treo đ u súng. Nh ng ch ng ai s ! Ng i già, tr  con, Mai và Tnú,... l i thay

ư ề ừ ệ ấ ả ộ ờ ộ ộ ố nhau vào r ng nuôi gi u, b o v  cán b . Su t 5 năm tr i, ch a h  có m t cán b  nào b ị

ị ặ ặ ắ ế ừ ủ ề ự gi c b t hay b  gi c gi t trong r ng c a làng Xô Man. Đó là ni m t ẩ    hào, và đó là ph m

ữ ủ ấ ườ ch t anh hùng, trung dũng c a nh ng ng i Strá.

ườ ụ ế ế ẫ ộ ệ ỗ M i ng i dân làng Xô Man là m t chi n sĩ. C  M t già làng, oai phong l m li ắ   t. M t

ế ớ ụ ở ầ ư ộ ự ự ẫ sáng và x ch. Râu dài t i ng c mà v n đen bóng. Ông c tr n, ng c căng nh  m t cây

ẫ ồ ồ ế ớ ộ ờ ự ộ ổ xà nu l n. Đã 60 tu i mà ti ng nói v n ồ  vang d i trong l ng ng c! M t l i khen

ượ ư ộ ụ ủ ặ ả ị "đ ắ   ả ạ c" c a ông c  làm cho c  làng ai cũng h  d . Bàn tay n ng tr ch "nh  m t kìm s t".

ụ ọ ườ ề ụ ế ầ ẻ ặ ặ Lúc c  nói, m i ng ộ   i đ u im b t, tr  con im l ng thin thít. C  M t đ y uy tín, là m t

ụ ế ủ ự ế ể ế ấ ộ ị ạ   ẩ th  lĩnh quân s  tài ba, quy t đoán. Đ  chu n b  cho cu c chi n đ u, c  M t lãnh đ o

ứ ế ồ dân làng Xô Man đêm đêm th c mài vũ khí, ban ngày đi phát h t các cây cũ, tr ng pom­chu

ượ ả ừ ữ ắ ờ ữ ấ ọ ố và s n xanh m t c  núi r ng. Trong nh ng gi phút nghiêm tr ng nh t gi a cái s ng và

ụ ế ế ộ ỉ ừ ừ ư ấ ờ cái ch t, c  M t đã ch  huy đ i du kích t trong r ng b t ng  xông lên nhà  ng tiêu di ệ   t

ủ ụ ế ữ ự ế ế lũ ác ôn. Ti ng hô c a c  M t vang lên: "Chém! Chém h t!". Nh ng cây r a sáng loáng

ướ ưỡ ủ ụ ế ụ ụ ằ ằ ỉ vung lên. D i l ườ   i mác c a c  M t, th ng D c ch  huy n m g c trên vũng máu. M i

ị ế ữ ư ế ổ ố ặ tên gi c b  gi ử t ch t, xác ng n ngang quanh đ ng l a xà nu gi a nhà  ng. Chính " đêm

ấ ắ ừ ả ừ ử ế ổ ộ y", ti ng chiêng n i lên, l a cháy kh p r ng. Và "c  r ng Xô Man ào ào rung đ ng".

ụ ế ấ ườ ộ ộ ư ế ẫ ệ ủ Chính đêm  y, c  M t già làng, ng i anh hùng b  t c trong t th  l m li t c a ng ườ   i

ố ử ừ ế ề ắ ọ ỹ ị ệ chi n th ng đã truy n h ch đánh M  – Di m vang v ng núi r ng: "Đ t l a lên! T t c ấ ả

ườ ườ ẻ ườ ườ ỗ ườ ả ấ ộ ng i già, ng i tr , ng i đàn ông, ng i đàn bà, m i ng i ph i tìm l y m t cây giáo,

ụ ự ộ ộ ộ m t cây mác, m t cây d , m t cây r a. Ai không có thì vót chông, năm trăm cây chông.

ố ử Đ t l a lên!".

ụ ế ừ ượ ả ưỡ ộ ư ộ ị ệ C  M t trong truy n "R ng xà nu" đ c miêu t và ng ng m  nh  m t v  anh hùng dân

ọ ử ụ ử ế ế ấ ắ ắ ị ộ t c. C  đã th p sáng ng n l a chi n đ u và chi n th ng vì chân lý l ch s : "Chúng nó đã

ở ọ ả ầ ụ ắ ườ ả ữ ấ ầ c m súng, mình ph i c m giáo!". C  đã nh c nh  m i ng i Strá ph i gi ề    l y truy n

ố ươ ươ ướ ể ạ th ng "th ng núi, th ng n c" k  l ậ ụ ế   i cho con cháu nghe sau này. Nhân v t c  M t,

ộ ộ ườ ặ ắ ủ ễ ộ m t già làng, m t lão du kích phi th ng là m t thành công đ c s c c a Nguy n Trung

ắ ọ ử ệ ề ạ ậ Thành trong ngh  thu t kh c h a tính cách anh hùng s  thi huy n tho i.

ề ộ ự ụ ế ủ Tnú là m t trai làng dũng mãnh, là ni m t hào c a bà con dân làng Xô Man. C  M t đã

ớ ấ ả ề ươ ự ườ ẹ nói v  anh v i t t c  tình yêu th ng, t hào: "Nó là ng ế   i Strá mình. Cha m  nó ch t

ư ướ ư ụ ạ ờ ổ ố ớ s m, làng Xô Man này nuôi nó. Đ i nó kh , nh ng b ng nó s ch nh  n c su i làng ta".

ầ ộ ờ ướ ờ ủ ư ắ ộ ườ Cu c đ i Tnú đ y máu và n c m t nh  bao cu c đ i c a ng i dân làng Xô Man d ướ   i

ạ ủ ệ ườ ấ ủ ế ườ ở ủ ậ súng đ n c a Mĩ ­ Di m. Con đ ng chi n đ u c a Tnú là con đ ng qu t kh i c a quê

ươ ể ấ ề ắ ầ ộ ọ ộ h ng anh. Hai l n Tnú đi b  3 ngày lên núi Ng c Linh đ  l y m t xà lét đá tr ng v  làm

ề ấ ấ ấ ộ ộ ph n, l y m t gùi đá mài đem v  mài vũ khí, hành đ ng  y nói lên lòng khao khát ánh

ạ ự ủ ủ ẩ ượ sáng cách m ng và t ấ  do c a anh. Ph m ch t anh hùng c a Tnú đ c tôi rèn trong máu

ế ế ừ ế ở ỏ ộ ằ ệ ả ử l a chi n tranh. Thu  nh , Tnú vào r ng ti p t ế  và b o v  anh Quy t, cán b  "n m vùng"

ữ ớ ề ả ả ắ ộ ướ ể ọ đ  h c ch , v i ni m tin s t đá: "Cán b  là Đ ng, Đ ng còn, núi n c này còn". Đi giao

ừ ọ ặ ưỡ liên, lúc thì Tnú "xé r ng mà đi" l ủ t qua các vòng vây c a gi c, lúc thì anh c i lên thác

ư ộ ị ặ ắ ạ ờ ố ư   ự ấ băng băng nh  m t con cá kình, t o nÊn s  b t ng . B  gi c b t, Tnú nu t ngay th  bí

ị ặ ụ ả ặ ậ ấ ắ ộ m t. B  gi c tra t n dã man, b t khai ai là c ng s n, Tnú đ t tay lên b ng mình và nói: " Ở

ư ế ẫ ấ ấ ầ ữ ữ đây này!". L ng anh đ y v t chém, anh v n b t khu t, hiên ngang gi v ng lòng trung

ạ ớ thành v i cách m ng.

ở ứ ệ ậ ố ở Khi làng Xô Man qu t kh i đ ng lên mài vũ khí ch ng Mĩ ­ Di m thì Tnú tr  thành ch ỉ

ớ ọ ặ ở ồ ạ ừ ắ ộ huy đ i du kích. V i b n gi c ọ  đ n Đ c Hà, anh là "con c p... làm lo n r ng núi"... Tnú

ụ ư ắ ậ ặ ở căm thù sôi s c quân gi c khát máu. M t anh tr  thành khi lũ ác ôn giáng "tr n m a cây

ụ ằ ọ ố ợ ồ ị ườ ả ổ ắ s t" xu ng v  con anh. Anh coi b n th ng D c là "đ  ăn th t ng i!". Tnú đã nh y x  vào

ặ ể ứ ắ ủ ư ơ ợ ộ ớ ặ ấ   lũ gi c đ  c u v  con, "hai cánh tay r ng l n nh  h i cánh lim ch c c a anh ôm ch t l y

ị ặ ườ ườ ẹ ấ ả ố ọ   m  con Mai". Hình  nh Tnú b  gi c tra t n, đ t cháy m i ngón tay thành m i ng n

ử ự ừ ừ ắ ắ ố ồ đu c, m t anh tr ng tr ng, anh c n nát mòi, nghe l a cháy trong l ng ng c... "anh không

ộ ư ế ẫ ụ ả thèm kêu van", đã làm cho chúng ta vô cùng c m ph c. Anh đã nêu cao m t t th  l m li ệ   t

ườ ườ ư ượ ủ ằ hiên ngang. Con ng i anh t ng nh  đ c đúc b ng thép! Khí phách c a Tnú là khí

ủ ườ ế ầ ầ ặ ố phách c a ng ử i anh hùng s  thi. Tình ti t Tnú xông xu ng h m ng m gi c, không dùng

ỉ ế ườ ằ ằ ỉ súng, không dùng dao mà ch  gi t th ng ch  huy ác ôn b ng m i ngón tay, ngón nào cũng

ộ ố ặ ấ ờ ị b  cháy m t m t đ t ­ đã nói lên ý chí căm thù gi c không bao gi nguôi trong lòng anh.

ứ ế ế ấ ắ ạ Lòng căm thù đã cho Tnú s c m nh chi n đ u và chi n th ng.

ễ ể ậ ẩ ấ ắ ạ ủ   Nguy n Trung Thành đã kh c ho  đôi bàn tay Tnú đ  tô đ m ph m ch t anh hùng c a

ọ ử ủ ế ầ ứ đ a con yêu làng Xô Man. N u ng n l a th n A­nhi đã soi sáng lòng kiên trinh c a nàng

ọ ử ườ ử ừ Sita trong s  thi Ra­ma­ya­na, thì ng n l a xà nu trên m i ngón tay đã làm sáng b ng lên

ấ ủ ướ ễ ầ ấ ậ dũng khí và tinh th n b t khu t c a nhân v t Tnú anh hùng. D i ngòi bút Nguy n Trung

ẻ ẹ ề ạ ậ Thành, nhân v t Tnú mang v  đ p huy n tho i.

ả ườ ụ ữ ớ ủ ồ ộ ờ Mai và Dít là hình  nh ng i ph  n  m i c a đ ng bào các dân t c Tây Nguyên th i đánh

ế ế ừ ở ỹ ữ ấ ệ ả ộ ọ ỏ M . Thu  bé, Mai đã vào r ng ti p t và b o v  cán b . Mai h c ch  r t gi i, ba tháng

ữ ượ ố ở ườ ợ ườ ọ ượ đ c đ c ch , sáu tháng làm đ c toán hai con s . Khi đã tr  thành ng i v , ng ẹ   i m ,

ệ ứ ể ả ấ ấ ả ấ ơ ị Mai đã dũng c m l y thân mình đ  b o v  đ a con th , và ch  đã b t khu t hi sinh tr ướ   c

ắ ủ ư ủ ậ ằ ặ ơ tr n m a cây s t c a th ng gi c khát máu. Dít là em gái c a Mai. Cái mũi h i tròn, đôi

ị ặ ắ ắ ả ố ớ ở ố m t m  to, bình th n, trong su t. L n lên, Dít càng gi ng Mai. Dít cũng b  gi c b t khi Dít

ế ế ế ặ ấ ộ ố ừ đi vào r ng ti p t cho đ i du kích. Lũ gi c đã bi n Dít thành "t m bia s ng", b n s ắ ượ   t

ượ ừ ứ ườ ừ ả ạ ở qua tai, xém tóc, váy rách l t t ng m nh. T  viên đ n th  m i tr  đi, Dít chùi n ướ   c

ả ạ ắ ặ ặ ọ ạ ẫ ậ ệ ỉ m t, im b t, "nhìn b n gi c bình th n l lùng!". Th t là gan d , l m li t. Ch  3 năm sau,

ấ ủ ư ế ộ ở ộ ồ ộ ị Dít đã tr  thành Bí th  chi b  kiêm Chính tr  viên xã h i, linh h n cu c chi n đ u c a dân

ữ ủ ể ể ẩ ấ làng Xô Man. Có th  nói Mai và Dít tiêu bi u cho nh ng ph m ch t cao quý c a ng ườ   i

ệ ộ ờ ấ ả ắ ấ ụ ữ ph  n  Vi ậ t Nam: "Anh hùng, b t khu t, trung h u, đ m đang", đã g n bó cu c đ i mình

ớ ươ ấ ậ ụ ủ ớ ộ ờ ớ ự ố v i s  s ng còn, v i đau th ng và u t h n, v i nh c và vinh c a dân t c trong th i đánh

M .ỹ

ừ ệ ể ọ ượ ặ ả Đ c truy n "R ng xà nu", ta không th  nào quên đ c bé Heng, m c dù tác gi ỉ  ch  phác

ạ ộ ẹ ộ ộ ọ ườ ho  m t vài nét. Đó là m t chú bé nhanh nh n, thông minh, thu c m i con đ ữ   ng, nh ng

ữ ữ ư ủ ể ế ộ ầ h m chông, nh ng giàn thò, nh ng ác chi n đi m c a làng mình nh  thu c lòng bàn tay

ườ ụ ầ ố ỏ ộ ộ mình. Ng ế i nh  bé, đóng kh , áo bà ba dài ph t đít, đ u đ i m t cái mũ s p xin đ ượ   c

ả ẩ ộ ườ ư ủ c a anh Gi i phóng quân nào đó. M t kh u súng tr ng mát đeo chéo ngang l ng "ra v ẻ

ườ ự ự ắ ượ ướ ộ m t ng i lính th c s ". Khi thì Heng nh c Tnú không đ ố c u ng n c lã. Khi thì Heng

ớ ắ ố ồ ụ ề ệ ệ ấ ị gi i thi u v  ch  Dít. Heng gi c Tnú đi nhanh, "s p t i r i!". Nó h t hàm ra hi u, thân

ố ữ ề ậ ớ ổ m t nói v i Tnú: "Lâu ngày v , chân không leo n i cái d c n a à!". Em báo cho Tnú bi ế   t:

ấ ấ ấ ọ ố ố "Chông đ y! Có chông đ y!...". Heng tháo cây súng ch ng xu ng đ t và g i to; "Ng ườ   i

ơ ấ ỉ ườ ẫ ườ ườ ẫ ấ già i, có khách đ y!". Heng ch  là ng i d n đ ỉ ng, ch  là ng ệ   ệ i d n chuy n, xu t hi n

ầ ấ ượ ế ả ắ ủ ễ trong kho nh kh c. Th  mà đ y  n t ng, đó là cái tài c a Nguy n Trung Thành trong

ả ậ ưở ủ ế ộ miêu t nhân v t. Bé Heng đã tr ấ ng thành cùng cu c chi n đ u vũ trang c a dân làng Xô

ườ ấ ẩ ộ ộ Man. Con ng i em đã hình thành bao ph m ch t anh hùng. Em là m t cây xà nu, m t cây

ớ ọ ượ ế ữ ạ ặ ấ con m i m c "v t lên r t nhanh, thay th  nh ng cây đã ngã..." trong bom đ n gi c!

ừ ế ờ ướ ượ ộ ố ơ Th i kháng chi n, cây tre, cây d a, cây đ c đã đ c m t s  nhà văn, nhà th  dành cho

ộ ị ọ ố ị ạ ắ ậ m t đ a v  sang tr ng: "G y tre, chông tre ch ng l i s t thép quân thù. Tre xung phong vào

ữ ữ ữ ồ ạ xe tăng, đ i bác. Tre gi làng, gi ữ ướ  n c, gi mái nhà tranh, gi đ ng lúa chín.Tre hi sinh

ườ ệ ễ ớ ớ ệ ể ả đ  b o v  con ng i" ("Cây tre Vi t Nam" ­ Thép M i). V i Nguy n Trung Thành, cây

ạ ộ ở ể ượ ạ xà nu, m t lo i cây "man d i mà cao quý đáng yêu" đã tr ộ  thành m t bi u t ộ   ng, m t

ấ ố ẹ ậ ẩ ồ nhân v t mang bao ph m ch t t ừ   ệ t đ p, anh hùng. Trong truy n, cây xà nu, đ i xà nu, r ng

ự ử ọ ượ ế ấ ắ xà nu, cành lá xà nu, ng n xà nu, nh a xà nu, l a xà nu,... đ ề ầ   c nh c đ n r t nhi u l n,

ẻ ẹ ủ ả ầ ấ ượ đ y  n t ng. Cây xà nu là c nh quan, là v  đ p hùng vĩ c a làng Xô Man: "... trông ra xa,

ố ế ớ ữ ắ ấ ồ ế ầ h t t m m t cũng không th y gì khác ngoài nh ng đ i xà nu n i ti p t ồ   ờ i chân tr i". Đ i

ệ ấ ợ ưở ườ ườ ớ ớ ế ậ xà nu trùng đi p  y g i cho ta liên t ề ng v  ng i ng ế   i l p l p trong th  tr n chi n

ư ạ ủ ễ ặ ộ ộ ố ố tranh nhân dân, trong cu c di u binh hùng vĩ. M a đ i bác c a gi c gi i xu ng su t đêm

ậ ơ ố ươ ớ ngày đà h n ba năm nay, cây xà nu cùng chung s  ph n đau th ng tang tóc v i ng ườ   i

ị ươ ạ ặ ứ ạ ặ Strá. Hàng v n cây xà nu không có cây nào không b  th ng. Đ i bác gi c ch t đ t ngang

ư ộ ậ ộ ả ổ ượ ữ ộ ử n a thân mình, cây xà nu "đ  ào ào nh  m t tr n bão". M t c nh t ng d  d i, m t t ộ ư

ệ ị ươ ự ứ ệ ế ẫ th  l m li t hiên ngang. Cây xà nu b  th ừ   ề ặ ng, nh a  a ra tràn tr  "đ c quy n thành t ng

ữ ư ữ ế ạ ớ ữ ụ c c máu l n". Cũng nh  nh ng em bé ­ nh ng n n nhân trong chi n tranh, nh ng cây xà

ừ ớ ự ự ế ầ ạ ầ ị ươ nu v a l n ngang t m ng c, nh a còn trong, d u còn loãng, b  trúng đ n, v t th ng c ứ

ườ ế ượ ủ ừ ỗ loét mãi ra, năm m i hôm thì cây ch t. Cây xà nu đ c nhân hóa; n i đau c a r ng xà nu

ế ươ ườ ề mãi mãi là v t th ủ ng lòng c a con ng ộ ứ   i trong nhi u năm tháng. Cây xà nu có m t s c

ườ ệ ặ ờ ừ ạ ấ ố s ng phi th ng, vô cùng mãnh li t. Nó là lo i cây ham ánh sáng m t tr i nh t trong r ng.

Ở ộ ố ụ ớ ờ ọ ố ọ m t g c cây xà nu m i ngã g c đã có b n năm cây con m c lên, "ng n xanh r n, hình

ể ệ ấ ẹ ộ ư ế ẳ ầ ờ ọ ộ nh n mũi tên lao th ng lên b u tr i". M t so sánh r t đ p th  hi n m t t th  hiên ngang

ử ự ạ ạ ơ ỡ ơ ẩ   dũng mãnh trong l a đ n. Nh a xà nu "th m m  màng", "th m ngào ng t", đó là ph m

ể ạ ấ ừ ế ầ ờ ồ ch t cao quý đ  l i cho đ i. R ng xà nu, đ i xà nu mang t m vóc dũng sĩ. N u cây tùng

ơ Ứ ố ươ ể ạ ổ ả ố ỏ trong th   c Trai có tài đ ng l ng "nhà c  đòi phen ch ng kh e thay", đ  l i h  phách,

ể ợ ụ ừ ưỡ ấ ph c linh "dành còn đ  tr  dân này", thì r ng xà nu đã hai ba năm nay, " ự ớ   n t m ng c l n

ế ấ ở ờ ỏ ủ c a mình ra, che ch  cho làng". Qua đó, ta th y th i chi n tranh, cây c  đã cùng con ng ườ   i

ặ ể ữ ứ ệ ọ chung s c, chung lòng đánh gi c đ  gi làng gi ữ ướ  n ộ ấ   ừ c. Đ c truy n "R ng xà nu", m t  n

ố ớ ự ư ắ ỗ ố ượ t ử ng sâu s c đ i v i m i chúng ta là đ ng l a xà nu r c cháy trên nhà  ng đã làm cho

ủ ụ ế ủ ỏ ưỡ l ộ i mác c a c  M t, mũi giáo c a đ i du kích thêm sáng loáng, đã soi t xác lũ ác ôn

ữ ử ổ ng n ngang trên nh ng vũng máu. Cây xà nu, l a xà nu đã cùng dân làng Xô Man chan hòa

ề ắ ậ trong ni m vui th ng tr n.

ụ ế ẹ ằ ấ ớ ạ C  M t đã nói v i Tnú: "Không có cây gì m nh b ng cây xà nu đ t ta. Cây m  ngã, cây

ố ọ ế ế ừ ờ ứ ề ự con m c lên. Đ  nó gi t h t r ng xà nu này!". Đó là l i thách th c! Đó là ni m t ủ    hào c a

ủ ườ ề ừ ễ già làng, c a ng i dân làng Xô Man v  r ng xà nu yêu quý. Nguy n Trung Thành đã vi ế   t

ữ ệ ấ ưở nên nh ng trang văn xuôi tráng l nh t, mang âm h ề ng anh hùng ca v  cây xà nu. Cây xà

ượ ậ ử ầ ộ ộ nu là m t hình t ỳ ng kì vĩ, cũng là m t nhân v t s  thi th n k .

ừ ệ ộ ệ ươ ự ệ ả ồ ồ Truy n "R ng xà nu" là m t ki t tác văn ch ng. C m xúc d n nén, s  ki n d n nén,

ộ ờ ườ ượ ể ộ ệ ủ đúng là "truy n c a m t đ i ng ư ả ộ   c k  trong m t đêm, đó là cái đêm dài nh  c  m t i đ

ườ ừ ế ườ ấ ả ề ườ ề ờ đ i ng i". T  cây xà nu đ n con ng t c  đ u phi th i, t ẩ   ng, đ u mang theo bao ph m

ấ ả ề ượ ấ ự ố ư ườ ch t anh hùng. T t c  đ u t ng tr ng cho khí phách và s  s ng phi th ủ ng c a con

ườ ừ ủ ườ ợ ng i, c a thiên nhiên núi r ng Tây Nguyên hùng vĩ. Có ng ệ   i đã ca ng i thiên truy n

ề ự ừ ờ "R ng xà nu" là "khúc tráng ca v  t ỹ  do" th i đánh M .