BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TPHCM
VIỆN ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC

Môn học
Phân tích chính sách thuế
PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG CỦA THUẾ
XUẤT KHẨU TẠI VIỆT NAM
GVHD: PGS.TS. NGUYỄN NGỌC HÙNG
HVTH: LÊ NGỌC MINH TÚ
Lớp : NGÂN HÀNG – ĐÊM 6 – K20
TP.Hồ Chí Minh - Tháng 08 Năm 2012
Phân tích tác động của thuế xuất khẩu tại Việt Nam GVHD: PGS.TS.N guyễn Ngọc Hùng
HVT H: Lê Ngọc Minh Tú
2
MỤC LỤC
LỜI MỞ Đ ẦU.........................................................................................................trang 03
CHƯƠNG 1: Tổng quan về thuế xuất khẩu....................................................trang 05
1.1 Thuế và các nguyên tắc chung về thuế ...........................................................trang 05
1.1.1 Khái niệm thuế: ..............................................................................................trang 05
1.1.2 Lý do đánh thuế: ............................................................................................trang 05
1.1.3 Các nguyên t ắc chung về thuế:.....................................................................trang 05
1.2 Thuế xuất khẩu. .................................................................................................trang 06
1.2.1 Khái niệm thuế xuất khẩu: ............................................................................trang 06
1.2.2 Đặc điểm cơ bản của thuế xuất khẩu:..........................................................trang 07
1.2.3 Nguyên tắc thiết lập thuế xuất khẩu: ...........................................................trang 08
1.3 Quá trình hình thành, phát triển thuế xuất khẩu trên thế giới:.....................trang 09
CHƯƠNG 2: Thực trạng thuế xuất khẩu tại Việt Nam ...............................trang 11
2.1 Khái quát chung về thuế xuất khẩu hiện hành ở Việt Nam. ........................trang 11
2.2 Những thay đổi của khu ng thuế xuất khẩu khi Việt Nam gia nhập WTO:trang 15
2.3 Tác động của thuế xuất khẩu tại Việt Nam sau khi gia nhập WTO: ..........trang 17
2.4 Những hạn chế của thuế xuất khẩu Việt Nam trong quá trình hội nhập ....trang 19
CHƯƠNG 3: Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện thuế xuất khẩu tại Việt Nam
3.1 Các kiến nghị trước mắt nhằm nâng cao xuất khẩu từ thuế: .......................trang 22
3.2 Các kiến nghị trong dài hạn: ............................................................................trang 22
KẾT LUẬN .............................................................................................................trang 24
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..........................................................trang 25
Phân tích tác động của thuế xuất khẩu tại Việt Nam GVHD: PGS.TS.N guyễn Ngọc Hùng
HVT H: Lê Ngọc Minh Tú
3
LỜI MỞ ĐẦU
1) Lý do chọn đề tài:
Những năm gần đây nền kinh tế nước t a đă đạt được nhiều thành tựu to lớn. Dưới tác
động của quá trình tự do hóa toàn cầu ngày càng diễn ra mạnh mẽ, hoạt động ngoại
thương của nước ta cũng phát triển không ngừng. Cùng với quá trình đổi mới kinh tế,
hệ t hống thuế nước ta nói chung và thuế xuất khẩu, nhập khẩu nói riêng cũng không
ngừng phát triển và hoàn thiện. Tuy nhiên thuế xuất, nhập khẩu nước ta hiện nay vẫn
còn bất cập và cần được giải quyết. Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, xu thế liên kết
kinh tế quốc tế ngày càng được đẩy mạnh cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Nền kinh tế
các nước trên thế giới hiện nay càng phụ thuộc nhau hơn và liên kết chặt chẽ với nhau
hơn. Do vậy việc tham gia vào quá tŕnh hội nhập kinh tế quốc tế đòi hỏi các quốc gia
phải có sự điều chỉnh thích hợp, và hệ thống thuế của quốc gia cũng không tránh khỏi
điều đó. Nó không chỉ vừa phải đáp ứng được y êu cầu kinh t ế của quốc gia mà còn
phải phù hợp với thông lệ quốc tế. Vì thế việc nghiên cứu thuế xuất nhập khẩu trong
nước đang là một đòi hỏi cấp bách. Đối với các nước đang phát triển nói chung và
nước ta nói riêng, thuế xuất khẩu là một công cụ bảo hộ nguồn tài nguy ên quốc gia;
điều chỉnh, kiểm soát hoạt động ngoại thương và là một nguồn thu không nhỏ của
Ngân sách Nhà nước. Việc tuân thủ các cam kết về giảm và loại bỏ hàng rào thuế
quan và phi thuế quan sẽ có ảnh hưởng nhất định đến các vấn đề trên. Do đó, việc xem
xét, nghiên cứu chính sách thuế xuất khẩu, đánh giá những mặt ưu điểm và mặt nhược
điểm của nó, từ đó rút ra những bài học để xây dựng một chính sách phù hợp nhất,
vừa thực hiện được các mục tiêu của quốc gia vừa đảm bảo hội nhập kinh t ế quốc tế
trong tương lai là rất cần thiết. Chính vì vậy, Tôi đã chọn đề tài: “Phân tích tác động
của thuế xuất khẩu tại Việt Nam” để nghiên cứu.
2) Đối tượng nghiên cứu: đối tượng nghiên cứu của đề tài là chính sách thuế xuất
khẩu của Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế.
3) Mục tiêu nghiên cứu: mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm vào việc phân tích,
đánh giá ưu -nhược điểm của chính sách thuế xuất khẩu trong thời gian qua. Từ đó tìm
ra những biện pháp để giải quyết những hạn chế của chính sách cũ và góp phần xây
Phân tích tác động của thuế xuất khẩu tại Việt Nam GVHD: PGS.TS.N guyễn Ngọc Hùng
HVT H: Lê Ngọc Minh Tú
4
dựng những giải pháp phù hợp để hoàn thiện chính sách thuế xuất khẩu nhằm đáp ứng
những y êu cầu của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.
4) Phương pháp nghiên cứu:
Để nghiên cứu và tiếp cận đề tài, phương pháp luận được sử dụng gồm:
- Phương pháp duy vật lịch sử.
- Phương pháp duy vật biện chứng.
- Và một số phương pháp khác như: phương pháp thống kê, phương pháp so sánh,
phương pháp logic,…
Phân tích tác động của thuế xuất khẩu tại Việt Nam GVHD: PGS.TS.N guyễn Ngọc Hùng
HVT H: Lê Ngọc Minh Tú
5
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ THUẾ XUẤT KHẨU
1.1 Thuế và các nguyên tắc chung về thuế.
1.1.1 Khái niệm thuế:
Thuế là số tiền thu của các công dân, hoạt động và đồ vật (như giao dịch, tài sản)
nhằm huy động tài chính cho chính quy ền, nhằm t ái phâ n phối thu nhập, hay nhằm
điều tiết các hoạt động kinh tế-xã hội.
1.1.2 Lý do đánh thuế:
Chính quyền cung ứng các hàng hóa công cộng cho công dân, nên công dân phải có
nghĩa vụ ủng hộ tài chính cho chính quyền (vì thế ở Việt Nam và nhiều nước mới có
thuật ngữ "nghĩa vụ thuế").
Giữa các nhóm công dân có sự chênh lệch về thu nhập và do đó là chênh lệch về mức
sống, nên chính quyền sẽ đánh thuế để lấy một phần thu nhập của người giàu hơn và
chia cho người nghèo hơn (thông qua cung cấp hàng hóa công cộng).
Chính quyền có thể muốn hạn chế một số hoạt động của công dân (ví dụ hạn chế vi
phạm luật giao thông hay hạn chế hút thuốc lá, hạn chế uống rượu) nên đánh thuế vào
các hoạt động này.
1.1.3 Các nguyên tắc chung về thuế:
Các sắc thuế đều cần thỏa mãn ba nguyên tắc chung sau đây:
Trung lập: sắc thuế không được bóp méo các hoạt động sản xuất, dẫn tới phúc lợi xã
hội (tổng hiệu dụng) của nền kinh tế bị giảm đi.
Đơn giản: việc thiết kế sắc t huế và tiến hành trưng thu thuế phải không phức tạp và
không tốn kém.
Công bằng: sắc thuế phải đánh cùng một tỷ lệ vào các công dân có điều kiện như
nhau. Giữa các công dân có điều kiện khác nhau, thì thuế suất cũng cần khác nhau (vì
thông thường người có điều kiện tốt hơn có xu hướng tiêu dùng hàng hóa công cộng
nhiều hơn).
Riêng các sắc thuế địa phương còn cần thỏa mãn một số nguyên tắc nữa:
Cơ sở thuế phải bất biến: nghĩa là công dân, hoạt động và đồ vật phải tương đối cố
định, không hay di chuyển giữa các địa phương. N guy ên tắc này nhằm đảm bảo địa
phương này không đánh thuế lên công dân, hoạt động và đồ vật vốn là của địa phương
khác.