1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài luận văn
Trong những năm qua, lĩnh vực y tế tại Thừa Thiên Huế
đã được đầu tư xây dựng và phát triển khá toàn diện theo hướng
chuẩn hóa và hiện đại hoá. Hệ thống y tế địa phương đã và đang
xây dựng, hoàn thiện phát triển theo 3 tuyến. Tuyến tỉnh có 10
Bệnh viện đa khoa, chuyên khoa và 03 Trung tâm làm công tác dự
phòng với 222 bác sĩ, 9 Trung tâm Y tế huyện/thị xã/thành phố có
348 bác sĩ và 141 xã/phường/thị trấn có 193 bác sĩ. Tuy nhiên bên
cạnh những kết quả đạt được vẫn còn nhiều khó khăn và thách
thức, đặc biệt là việc phát triển nguồn nhân lực nói chung và phát
triển nguồn nhân lực bác sĩ nói riêng tại các cơ sở y tế công lập
như: thiếu nguồn nhân lực bác sĩ; cơ cấu nhân lực bác sĩ còn mất
cân đối theo ngành đào tạo và theo tuyến; chính sách đào tạo và sử
dụng nhân lực y tế cần được hoàn thiện; chính sách thu hút nhân
lực bác sĩ cần được quan tâm. Cùng với sự phát triển kinh tế - xã
hội, nhiều vấn đề mới phát sinh như ô nhiễm môi trường, tệ nạn xã
hội đang ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ của nhân dân; cơ cấu bệnh
tật có nhiều thay đổi; quy mô dân số của tỉnh trong những năm tới
vẫn tiếp tục tăng; nhu cầu chăm sóc sức khoẻ nhân dân ngày càng
cao và đa dạng; nhiều trang thiết bị, kỹ thuật hiện đại đã và đang
được đầu tư và triển khai. Trước thực trạng đó, việc nghiên cứu
tìm ra các giải pháp khả thi để phát triển nguồn nhân lực bác sĩ
trong các đơn vị sự nghiệp y tế công lập của tỉnh nhằm đáp ứng sự
nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân trong nhiều năm tới là vấn đề
hết sức cấp bách và cần thiết. Nhận thức được tầm quan trọng của
vấn đề phát triển nguồn nhân lực đặc biệt là nguồn nhân lực bác sĩ
trong các đơn vị sự nghiệp công lập và để đáp ứng được nhu cầu
2
chăm sóc sức khoẻ của nhân dân trong bối cảnh phát triển kinh tế -
xã hội của của tỉnh Thừa Thiên Huế, tôi đã lựa chọn vấn đề: “Phát
triển nguồn nhân lực bác sĩ trong các đơn vị y tế công lập tỉnh
Thừa Thiên Huế” làm đề tài Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành
Quản lý công.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Có thể kể ra các bài viết, công trình nghiên cứu như sau:
- Trần Trung Kiên (2009), Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công
chức theo nhu cầu công việc,
- Nguyễn Hoàng Thanh (2011), Phát triển nguồn nhân lực
ngành y tế tỉnh Quảng Nam, luận văn thạc sĩ kinh tế, Trường Đại học
Đà Nẵng.
Ngoài ra, vấn đề nguồn nhân lực cũng được đề cập trên một
số báo, tạp chí khác như:
- Phạm Công Nhất (2008) với bài viết: “Nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu đổi mới và hội nhập kinh tế”, đăng
trên Tạp chí Cộng sản số 786.
- Phạm Văn Sơn (2015) với bài “7 giải pháp nâng cao chất
lượng nhân lực Việt Nam”, trên Báo Giáo dục thời đại.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận văn là đề xuất một số giải
pháp nhằm góp phần phát triển nguồn nhân lực bác sĩ trong các đơn
vị y tế công lập tỉnh Thừa Thiên Huế.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa các vấn đề lý luận về phát triển NNL bác sĩ.
3
- Phân tích, đánh giá thực trạng phát triển NNL bác sĩ ở các
đơn vị sự nghiệp y tế công lập tỉnh Thừa Thiên Huế trong giai đoạn
2018-2022.
- Đề xuất các giải pháp nhằm phát triển NNL bác sĩ trong các
đơn vị y tế công lập tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2025.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là phát triển nguồn nhân
lực bác sĩ tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập tỉnh Thừa Thiên Huế.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: đề tài nghiên cứu các nội dung phát triển nguồn
nhân lực bác sĩ ở các đơn vị y tế công lập của tỉnh Thừa Thiên Huế.
- Về không gian: Trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế.
- Về thời gian: Từ giai đoạn 2018 - 2022 và các giải pháp đến
năm 2025.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Phương pháp luận
Luận văn dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa Mác-
Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm đường lối, chủ
trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển nguồn nhân lực
bác sĩ ở các đơn vị y tế công lập tỉnh Thừa Thiên Huế.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp lý thuyết
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Phương pháp điều tra xã hội học bằng bảng hỏi (Phiếu điều tra)
- Phương pháp phỏng vấn
- Phương pháp xử lý số liệu
4
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn góp phần hệ thống hóa lý luận cơ bản quản lý nhà
nước về phát triển nguồn nhân lực ngành y tế và đặc biệt là nguồn
nhân lực bác sĩ.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn đã phân tích, đánh giá thực trạng phát triển nguồn nhân
lực bác sĩ trong các đơn vị y tế công lập tỉnh Thừa Thiên Huế và xác định
nguyên nhân hạn chế về phát triển nguồn nhân lực bác sĩ tại các đơn vị
công lập tỉnh Thừa Thiên Huế và đề xuất một số giải pháp khả thi góp
phần tham mưu cho các nhà quản lý ngành y tế trong việc phát triển
nguồn nhân lực bác sĩ ở địa phương. Khi phân tích thực trạng phát
triển nguồn nhân lực bác sĩ tại các đơn vị y tế công lập tỉnh Thừa
Thiên Huế đã rút ra được một số kết luận có thể vận dụng được khi
phân tích thực trạng phát triển nguồn nhân lực y tế với các tỉnh tương
đồng. Luận văn còn có thể sử dụng để nghiên cứu, hoạch định các
chính sách nhằm phát triển nguồn nhân lực bác sĩ ở các địa phương.
Đồng thời, sử dụng để nghiên cứu, giảng dạy.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo,
luận văn được trình bày 3 chương:
- Chương 1: Cơ sở khoa học về phát triển nguồn nhân lực bác sĩ
- Chương 2: Thực trạng phát triển nguồn nhân lực bác sĩ ở các
đơn vị y tế công lập tỉnh Thừa Thiên Huế
- Chương 3: Quan điểm và giải pháp phát triển nguồn nhân lực
bác sĩ ở các đơn vị y tế công lập tỉnh Thừa Thiên Huế
5
Chương 1:
CƠ SỞ KHOA HỌC
VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC BÁC SĨ
1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài
1.1.1. Nhân lực, nguồn nhân lực
Nhân lực:
“Nhân lực chính là tổng thể những tiềm năng của con người
mà trước hết và cơ bản nhất là tiềm năng lao động của một quốc gia
hoặc vùng lãnh thổ trong một thời kỳ nhất định (5 năm, 10 năm…)
phù hợp với kế hoạch và chất lượng phát triển”. [14,tr.24].
Như vậy, có thể nói nhân lực là năng lực mà con người sử
dụng vào quá trình hoạt động, bao gồm tất cả tiềm năng của một con
người sẵn sàng hoạt động trong một tổ chức hoặc một xã hội.
Nguồn nhân lực:
Nguồn nhân lực trong tổ chức là tổng thể tất cả lực lượng
nhân lực được xác định bởi số lượng, chất lượng và cơ cấu lao động
đủ điều kiện tham gia vào hoạt động của tổ chức đó.
1.1.2. Phát triển nguồn nhân lực
- Theo quan niệm của Tổ chức giáo dục - khoa học và văn
hóa của LHQ (UNESCO), Phát triển nguồn nhân lực được đặc trưng
bởi toàn bộ sự lành nghề của dân cư, trong mối quan hệ với sự phát
triển của đất nước. Quan niệm của UNESCO như trên giống với quan
niệm phát triển nguồn nhân lực của các nhà kinh tế, phát triển nguồn
nhân lực phải gắn với phát triển sản xuất và chỉ nên giới hạn phát
triển nguồn nhân lực trong phạm vi phát triển kỹ năng lao động và
thích ứng với yêu cầu về việc làm.