BỘNỘIVỤ TRƯỜNGĐẠIHỌCNỘIVỤHÀNỘI KHOAQUẢNLÝXÃHỘI
KHÓALUẬNTỐTNGHIỆP
QUẢNLÝDITÍCHLỊCHSỬĐỀNSÁI,XÃTHỤYLÂM,HUYỆN
ĐÔNGANH,THÀNHPHỐHÀNỘI
Khóaluậntốtnghiệpngành :QUẢNLÝVĂNHÓA
Ngườihướngdẫn :TS.QUANGTHỊNGỌCHUYỀN
Sinhviênthựchiện :NGÔTHỊTHUHƯƠNG
Mãsốsinhviên :1805QLVA031
Khóa :2018-2022
Lớp :1805QLVA
HÀNỘI-2022
LỜICAM ĐOAN
Tôixincam đoanđâylàcôngtrìnhnghiêncứukhoahọccủa
riêngtôidướisựhướngdẫncủaTS.QuangThịNgọcHuyền.Nộidung
trìnhbàyvàkếtquảnghiêncứucủatôitrongkhóaluậnđảm bảotính
trungthực,chỗsửdụngkếtquảnghiêncứucủangườikhácđềucó
tríchdẫnnguồngốcrõràngvàchưatừngđượccôngbốtrongbấtkỳ
côngtrìnhnào.Tôixinhoàntoànchịutráchnhiệm vềsựcam đoannày.
HàNội,ngày tháng năm2022
Tácgiảkhóaluận
NgôThịThuHương
LỜICẢM ƠN
Trongsuốtthờigianngồihọctậpvànghiêncứutạigiảngđường
trườngĐạihọcNộiVụHàNội,em đãnhậnđượcsựquantâm,giúpđỡ
vàchỉdẫnrấtnhiệttìnhtừphíaThầy,Cô,giađìnhvàbạnbè.
Em xinbàytỏlòngbiếtơnsâusắcđếnTS.QuangThịNgọc
Huyềnđãtậntình,chỉbảo,hướngdẫnvàđộngviênem trongquátrình
làm khóaluận.
Em xinđượcgửilờicảm ơntớicácThầy,Côgiáotrongtrường
ĐạihọcNộiVụHàNội-nhữngngườiđãchỉdạykiếnthức,dìudắtem
trongsuốtquátrìnhhọctập.
Trongquátrìnhnghiêncứuđềtài,em khôngtránhkhỏinhững
hạnchếvềthờigian,nhậnthứccũngnhưnhữngvấnđềchuyênmôn,
chắcchắnkhóaluậnkhôngthểtránhkhỏinhữngsaisót.Rấtmong
nhậnđượcsựđónggópýkiếncủacácquýthầycôđểchấtlượngkhóa
luậncảithiệnhơn.Cuốicùng,em xinkínhchúctoànthểquýThầy,Cô
giáoluônmạnhkhỏe,hạnhphúcvàtrànđầysựnhiệthuyếtđểtiếptục
sựnghiệpláicủamìnhlàdẫndắtvàtruyềnđạtkiếnthứcchocácthế
hệhọctròmaisau.
Trântrọng!
HàNội,ngày tháng năm 2022
Tácgiảkhóaluận
NgôThịThuHương
DANHMỤCCHỮVIẾTTẮT
Chữviếttắt Chữviếtđầyđủ
BQL Banquảnlý
BTC BanTổchức
CHXH Cộnghòaxãhội
CTQG Chínhtrịquốcgia
DSVH Disảnvănhóa
DTLSVH Ditíchlịchsửvănhóa
DTLS Ditíchlịchsử
HĐND Hộiđồngnhândân
Nxb Nhàxuấtbản
QĐ Quyếtđịnh
QLVH Quảnlývănhóa
UBND UBND
VH&TT Vănhóa&thôngtin
Sở VH,TT&DL SởVănhóa,ThểthaovàDulịch
BộVH,TT&DL BộVănhóa,ThểthaovàDulịch
MỤCLỤC
LỜICAM ĐOAN
LỜICẢM ƠN
DANHMỤCCHỮVIẾTTẮT
MỞĐẦU 1
1.Lýdochọnđềtài 1
2.Tổngquantìnhhìnhnghiêncứuđềtài 2
3.Mụcđíchnghiêncứu 4
4.Đốitượngvàphạm vinghiêncứu 4
6.Phươngphápnghiêncứu 5
7.Đónggópcủađềtài 5
8.Bốcụccủakhóaluận 6
Chương1:CƠSỞLÝLUẬNVỀQUẢNLÝDITÍCHLỊCHSỬVĂNHÓA
VÀTỔNGQUANDITÍCHĐỀNSÁIXÃTHỤYLÂM,HUYỆNĐÔNGANH,
THÀNHPHỐHÀNỘI 7
1.1.Cơsởlýluậnvềquảnlýditíchlịchsửvănhóa 7
1.1.1.Mộtsốkháiniệm 7
1.1.2.Nộidungquảnlýnhànướcvềditíchlịchsửvănhóa 11
1.2.Cơsởpháplývềcôngtácquảnlýditíchlịchsửvănhóa 13
1.2.1.VănbảnpháplýcủaNhànước 13
1.2.2.VănbảncủathànhphốHàNộivềvấnđềquảnlýditíchlịch
sửvănhóa 14
1.2.3.VănbảncủahuyệnĐôngAnhvàxãThụyLâm vềvấnđềquản
lýditíchlịchsửvănhóa 15
1.3.TổngquanvềkhuditíchĐềnSái 16
1.3.1KháiquátchungvềlàngThụyLôivàditíchđềnSái 16
1.3.2.Cácgiátrịlịchsử,kiếntrúc,nghệthuậtcủaditíchđềnSái20
Tiểukếtchương1 24
Chương2:THỰCTRẠNGQUẢNLÝKHUDITÍCHĐỀNSÁIXÃTHỤY
LÂM,HUYỆNĐÔNGANH,THÀNHPHỐHÀNỘI 25
2.1.Cácđơnvịcóchứcnăng,tráchnhiệm,quảnlýnhànướcđốivới
ditíchđềnSáixãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội25
2.1.1.SởVănhóavàThểthaothànhphốHàNộivàPhòngVănhóa
thôngtinhuyệnĐôngAnh 25
2.1.2.BanquảnlýditíchđềnSái 30
2.2.ThựctrạngcôngtácquảnlýditíchđềnSáixãThụyLâm,huyện
ĐôngAnh,thànhphốHàNội 31
2.2.1.Tuyêntruyền,phổbiếncácvănbảnphápluậtbảovệvàphát
huycácgiátrịcủaditíchlịchsửvănhóatrongcộngđồng 31
2.2.2.CáchoạtđộngbảotồnditíchđềnSái 34
2.2.3.CáchoạtđộngquảnlýlễhộiđềnSái 37
2.2.4.Thanhtra,kiểm tra,xửlýnhữngviphạm phápluậtđốivớidi
tíchđềnSái 42
2.2.5.Sựtham giacủacộngđồngtrongviệcbảotồnvàpháthuy
cácgiátrịditíchđềnSái 43
2.2.6.QuảnlýtàichínhtạikhuditíchđềnSái 45
2.3.Đánhgiácôngtácquảnlýditíchlịchsử,kiếntrúc,nghệthuật
đềnSáixãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội 47
2.3.1.Kếtquảđạtđược 47
2.3.2.Nhữngtồntại,hạnchế 49
Tiểukếtchương2 51
Chương3:MỘTSỐĐỀXUẤTNÂNGCAOHIỆUQUẢQUẢNLÝDITÍCH
ĐỀNSÁIXÃTHỤYLÂM,HUYỆNĐÔNGANH,THÀNHPHỐHÀNỘI 52
3.1.Phươnghướng,nhiệm vụcủaBanquảnlýditíchđềnSáitrong
giaiđoạnmới 52
3.1.1.Phươnghướng 52
3.1.2.Nhiệm vụ 53
3.2.Đềxuấtcácgiảiphápnhằm nângcaohiệuquảquảnlýkhudi
tíchĐềnSáixãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội 54
3.2.1.Kiệntoànbộmáyquảnlý 54
3.2.2.Tăngcườngcôngtáctuyêntruyền,giáodụcnângcaoýthức
củacộngđồngvềbảovệkhuditíchđềnSái 55
3.2.3.QuảngbáhìnhảnhvàgiátrịcủakhuditíchđềnSái 57
3.2.4.Vềcơchế,chínhsáchchỉđạođiềuhành 58
3.2.5.Tăngcườngnângcaochấtlượngnguồnnhânlựcquảnlýkhu
ditíchđềnSái 60
3.2.6.Đẩymạnhtăngcườngcôngtácthanhtra,kiểm travàxửlývi
phạm tạikhuditíchđềnSái 61
3.2.7.Tổchứcthựchiệncôngtácquảnlý,bảotồnvàpháthuygiá
trịkhuditíchđềnSái 62
Tiểukếtchương3 64
KẾTLUẬN 65
DANHMỤCTÀILIỆUTHAM KHẢO 67
PHỤLỤC 71
MỞĐẦU
1. Lýdochọnđềtài
Ditíchlịchsửvănhóa(DTLSVH)làhiệnthân,làkếttinhcủacác
giátrịvậtchấtvàtinhthầnđượccácbậctiềnnhânhunđúc,xâydựng,
đượcgiữgìnvàlưutruyềntừthếhệnàysangthếhệkhác.Trongbối
cảnhhộinhậpvàodòngchảychungcủavănhóathếgiới,việcbảotồn
vàpháthuycácgiátrịcủaDTLSVHđãvàđangcónhữngcơhộivà
tháchthứcđốivớicácnhàquảnlýtrongsựnghiệpgìngiữ,xâydựngvà
pháttriểnnềnvănhóaViệtNam tiêntiến,đậm đàbảnsắcdântộc,
đồngthờikiếntạo,manggiátrịvănhóalàm tiềnđềchoviệcpháttriển
kinhtế-xãhội.
ĐôngAnhlàvùngđấtcổ“Địalinh,nhânkiệt”cóbềdầylịchsử,
truyềnthốngthượngvõ,tinhthầnyêunước,cùngnềnvănhóagiàubản
sắc.Làvùngđấtnổidanhvớihệthốngnhữngdisảnvănhóavậtthể,
phivậtthểtiêubiểuchứađựngtruyềnthốngvănhóa,cốtcáchcủatâm
hồnngườiĐôngAnh.
ThụyLâm làmộtxãnằm ởphíaĐôngBắccủahuyệnĐôngAnh,
làxãcóbềdàytruyềnthốnglịchsử,tinhthầnyêunước,cùngnềnvăn
hóagiàubảnsắc.Trongđiềukiệnkinhtếkhókhăncủathờiphongkiến,
nhândâncáclàngxãThụyLâm vẫnăndụm đểdành,tạodựngđược
mộthệthốngcáccôngtrìnhtínngưỡngphảnánhnhữnggiátrịlịchsử,
vănhóacủavùngquêKinhBắcngaysátkinhđôCổLoa;vàkhắcphục
sựtànphácủathờigian,thiêntai,địchhọađểgìngiữcácditíchđó
đếnngàynay.ThụyLâm làxãcósốlượngditíchđượcxếphạngnhiều
thứhaitronghuyệnĐôngAnh.Trênđịabànxãhiệncó21ditíchtrong
danh mục kiểm kê ditích theo Quyếtđịnh 5745/QĐ-UBND ngày
14/10/2016củaUBNDTP.HàNội.Trongđógồm 09ditíchxếphạng
Quốcgia;05ditíchxếphạngThànhphốvà07ditíchchưaxếphạng.
NổibậtnhấtlàditíchđềnSáinằm trongcụm ditíchlịchsửvănhóa,
điểm danhlam thắngcảnhđẹpgồm đìnhThụyLôi,đềnSái,đền
ThượngvàđềnthờtiếnsĩLêTuấnMậuthuộcthônThụyLôi,xãThụy
Lâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội.
Quátrìnhđôthịhóadiễnramạnhmẽđãmanglạitácđộngtích
cựcvàtiêucựcđốivớisựpháttriểnvănhóa.Lànsóngvănhóathực
dụngthôngquaInternet,phim ảnh,kháchdulịch,sảnphẩm vănhóa
độchại,…tạoranhiềukhókhăntrongviệcbảotồn,pháttriểnDSVH.
ĐốivớikhuditíchđềnSái,luônnhậnđượcsựquantâm củacáccấp
chínhquyềnvìthếhoạtđộngbảotồnvàpháthuygiátrịditíchđược
diễnratíchcực,thựchiệntheođúngquyđịnh.Việcgiữgìn,trôngnom
vàchăm sócditíchđượcnhândânđịaphươnghưởngứngrấtnhiệt
tình.Thếnhưngthựctrạngcủacôngtácquảnlývẫncònnhiềumặtyếu
kém nhưditíchđangdầnxuốngcấp,trìnhđộchuyênmôncủangười
quảnlýchưacao,nguồntàichínhtạiditíchquảnlýchưakhoahọc,vấn
đềvềphòngcháychữacháy,anninh,môitrườngchưađượcđảm bảo
tốt,…Trướcsựtànphácủathờigianvàconngười,ditíchđangdầnbị
tổnhạinghiêm trọng.Trongthờiđạingàynay,việcnghiêncứutoàn
diệnvềthựctrạngcôngtácquảnlýditíchlịchsửvănhóađềnSáilà
nhiệm vụcấpbách.Từnhữngcơsởđó,đềxuấtcácgiảiphápquyết
liệtnhằm bảovệ,tôntạovàpháthuygiátrịcủaditích.
Vớiyêucầuđó,họcviênchọnđềtài“QuảnlýditíchlịchsửĐền
Sái,xãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội”đểnghiêncứu
trongkhuônkhổmộtkhóaluậntốtnghiệpvớimongmuốngópphần
tìm ranhữnggiảiphápnângcaochấtlượngvàhiệuquảcôngtácquản
lýDTLSđềnSái.
2. Tổngquantìnhhìnhnghiêncứuđềtài
Tronglĩnhvựcvănhóađãcórấtnhiềucôngtrìnhnghiêncứuvề
DTLSVH,mỗicôngtrìnhđềucónhữngnhậndiệnkhácnhauvềloại
hìnhdisảnnày.Đâylàloạihìnhdisảnhàm chứanhiềugiátrịnhânvăn
sâusắc,cầnđượcbảovệvàkhaithác,biếnnhữnggiátrịdisảnthành
nguồntàinguyênvừagópphầnbảotồngiátrịvănhóavừapháttriển
kinhtếxãhội.
Đểthựchiệnđềtàinghiêncứu,tácgiảđãtham khảomộtsố
sách,tàiliệu,bàiviếtvềditíchlịchsửvănhóaliênquanđếnđềtàinhư:
-TrongcuốnsáchQuảnlývănhóaViệtNamtrongtiếntrìnhđổi
mớivàhộinhậpquốctếcủahaitácgiảPhanHồngGiang,BùiHoàiSơn
(đồngchủbiên)nêuraquanđiểm chungcủamộtsốquốcgiavềcông
tácquảnlývănhóa;chỉraquanđiểm,đườnglối,chủtrươngcủaĐảng
vàNhànướctavềlĩnhvựcvănhóa.Tổngkết,đánhgiánhữngthành
tựu,hạnchếtrongcôngtácQLVHcủanướctatừcấptrungươngtới
cấpcơsở,theongànhdọc.
-SáchDitíchlịchsửĐềnSáivàlễhộirướcvuagiảtruyềnthống
thônThụyLôidocácconem củadânlàngThụyLôi,đangsốngvà
côngtácxaquêđượcBanquảnlýditíchđềnSáigiaochobiênsoạn.
Tậpsáchnàygiớithiệukhárõvềcácsựkiệnlịchsửliênquanđếndi
cụm ditíchđềnSáibaogồm 03phần:I/TừthànhCổLoađếnditích
đềnSái;II/ĐềnSáivàcụmditíchlịchsửthônThụyLôi;III/Lễhộirước
vuagiả-mộtsinhhoạtvănhóatruyềnthốngđộcđáo.
-SáchGiáodụctruyềnthốnglịchsử,vănhóavàcáchmạng
huyệnĐôngAnh(2013)đềcậptổngquanvềtruyềnthống,vănhóavà
cáchmạnghuyệnĐôngAnh(từthờicácVuaHùngchođếnngàynay).
Sáchcònchỉrõvềcácsựkiện,dấutíchlịchsử,thànhtíchvĩđạivàtinh
thầnbấtkhuấtcủanhândânhuyệnĐôngAnhtrongcôngcuộcdựng
nướcvàgiữnướcởtừngthờikỳlịchsử.
-CuốnsáchmớinhấtlàcuốnĐôngAnhDitíchvàlễhộicủaỦy
banNhândânHuyệnĐôngAnh(2019),NxbHàNội.Nộidungcuốn
sáchliệtkêtổnghợp,phânloại,cungcấpđầyđủthôngtin,xácthựcvề
hệthốngDSVHtrênđịabànhuyệnĐôngAnh.Trongđó,hạngmụcdi
tíchcó319ditíchlịchsửvănhóatrênđịabànhuyệnđượcđềcậpvà
phânloại.
Bêncạnhđó,tácgiảđãtham khảoluậnvănthạcsĩtôngiáohọc
củaLêThịMỹKim (2019)vềLễhộitruyềnthốngđốivớiđờisống
ngườidânhuyệnĐôngAnh,thànhphốHàNộingàynaytrongluậnvăn
cóchỉravaitròcủalễhộiRướcvuagiảtạiditíchlịchsửđềnSáiđối
vớiđờisốngngườidânthônThụyLôi.
Ngoàicáctácphẩm nghiêncứuđãnêutrên,cònrấtnhiềucác
côngtrìnhnghiêncứukhác,…
Quanhữngcôngtrìnhtàiliệunêutrêncóthểkhẳngđịnh,đãcó
nhiềucôngtrìnhnghiêncứuvềđềnSái,lễhộiđộcđáoRướcVuagiảtại
đềnSái,tìm hiểuvềđềnSái,....Nhưngchưacóbấtkỳbàinghiêncứu
nàovềcôngtácquảnlýditíchlịchsửđềnSái,dođóđềtàivẫnđảm
bảotínhkhôngtrùnglặpvàcótínhkhoahọc.
Trongquátrìnhnghiêncứu,ngoàicácthànhquảtừviệcđiềutra,
tìm hiểutưliệu,khảosátthựcđịa,tácgiảđãkếthừakếtquảcủacác
côngtrìnhđitrướcđểnhìnnhậnrõhơnnhữngvấnđềthựctiễnđặtra
trongcôngtácquảnlýDTLSđềnSái.Từđóđưarahướnggiảipháp
đổimớicôngtácquảnlýDTLSđềnSáixãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,
thànhphốHàNội.
3. Mụcđíchnghiêncứu
Trêncơsởtìm hiểunhữngvấnđềlíluậnchungvềquảnlý
DTLSVH,đềtàitậptrungnghiêncứuthựctrạngquảnlýditíchđềnSái,
xãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội.Từđó,đềxuất
nhữnggiảiphápquảnlýditíchlịchsử-vănhóađềnSáinhằm pháthuy
nhữngkếtquảđạtđược,đồngthờiđưarahướnggiảiquyết,khắcphục
nhữngtồntại,hạnchếđểcôngtácquảnlýditíchđềnSáingàycàng
tốthơn,vừaphụcvụnhucầutâm linh,giữgìnbảnsắcvănhóadântộc;
vừađápứngnhucầudulịchngàycàngtăngcủanhândân.
4. Đốitượngvàphạm vinghiêncứu
-Đốitượngnghiêncứu:
ThựctrạngcôngtácquảnlýditíchlịchsửđềnSái,xãThụyLâm,
huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội.
-Phạm vinghiêncứu:
+Phạm vikhônggian:DitíchlịchsửđềnSái,xãThụyLâm,huyện
ĐôngAnh,thànhphốHàNội.
+Phạm vithờigian:Từnăm 2015đến2020(UBNDhuyệnĐông
Anhlậpkếhoạchquảnlý,bảotồnvàpháthuygiátrịDTLSĐềnSáigiai
đoạn2015–2020,UBNDxãThụyLâm thựchiện)
5. Nhiệm vụnghiêncứu
-Tìm hiểumộtsốvấnđềlýluậnchungvềquảnlýDTLSVH
-Khảosát,phântíchvàđánhgiáthựctrạngcôngtácquảnlý
DTLSđềnSáixãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội.
-Đềxuấtcácgiảiphápnhằm nângcaohiệuquảcôngtácquảnlý
ditíchlịchsửđềnSái,xãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHà
Nội.
6. Phươngphápnghiêncứu
Cácphươngphápnghiêncứuchínhđượctácgiảsửdụngđể
nghiêncứuđềtàibaogồm:
-Đềtàisửdụngphươngpháptiếpcậnhệthống,ngoàiracònsử
dụngcácphươngphápnghiêncứulịchsử,logic,tổnghợp,phântích,
thốngkê,phânloại,sosánh.Tácgiảnghiêncứuvềlịchsử,nguồngốc
tổngquanvềditíchđềnSái.Tổnghợphệthốngcáctàiliệutácgiảđã
sưutầm được,bám sátvàođóđểphânloạivàchọnlọctừđóthực
hiệntriểnkhaitheotừngnộidungcủakhóaluận.Ngoàira,tácgiảsử
dụngphươngphápnghiêncứusosánhvềsốliệu,côngtácquảnlýdi
tíchđềnSáicủacácnăm trướcđósovớithựctại.
-Phươngphápkhảosátthựcđịabaogồm quansát,ghichép,
chụpảnhvàphỏngvấnsâu.Tácgiảthựchiệnthôngquaviệcxuống
trựctiếpDTLSđềnSáiđểkhảosátthựctrạngcôngtácquảnlý,chụp
ảnhminhhọa;phỏngvấnđạidiệnlãnhđạoquảnlýdisảnvănhóa;
phỏngvấncáccụcaoniên,cộngđồngdâncưnhằm đánhgiáthực
trạngcôngtácquảnlýditíchvàđềxuấtgiảiphápnhằm nângcaohiệu
quảcôngtácquảnlýDTLSđềnSái.
7. Đónggópcủađềtài
-Đềtàikhóaluậngiúptácgiảkhóaluậnhiểuthêm vềcôngtác
quảnlýditíchlịchsửđềnSái.
-Đềtàiđónggópthêm tưliệunghiêncứuvềquảnlýDTLSđền
SáiởxãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội.
-Đềxuấtmộtsốgiảiphápnhằm nângcaochấtlượngvàhiệu
quảcủacôngtácquảnlýDTLSđềnSáixãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,
thànhphốHàNội.
8. Bốcụccủakhóaluận
NgoàiphầnMởđầu,Kếtluận,Tàiliệutham khảovàPhụlục,khóa
luậncókếtcấu3chương,cụthểnhưsau:
Chương1:Cơsởlýluậnvềquảnlýditíchlịchsửvănhóavàtổng
quanditíchđềnSái,xãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội.
Chương2:ThựctrạngquảnlýkhuditíchđềnSái,xãThụyLâm,
huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội.
Chương3:Mộtsốđềxuấtnângcaohiệuquảquảnlýditíchđền
Sái,xãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội.
Chương1:CƠSỞLÝLUẬNVỀQUẢNLÝDITÍCHLỊCHSỬ
VĂNHÓAVÀTỔNGQUANDITÍCHĐỀNSÁIXÃTHỤYLÂM,HUYỆN
ĐÔNGANH,THÀNHPHỐHÀNỘI
1.1.Cơsởlýluậnvềquảnlýditíchlịchsửvănhóa
1.1.1.Mộtsốkháiniệm
1.1.1.1.Ditíchlịchsử-vănhóa
Ditíchlịchsửvănhóalàmộtdisảnvănhóa.VậyKháiniệm di
sảnvănhóađượchiểunhưthếnào?Theocáchhiểuvềdisảnvănhóa
trongLuậtDisảnvănhóa,đãnêu:Disảnvănhóalàsảnphẩm tinh
thần,vậtchấtcógiátrịlịchsử,vănhóa,khoahọc,baogồm disảnvăn
hóaphivậtthểvàdisảnvănhóavậtthể,đượclưutruyềntừthếhệnày
quathếhệkhác.Trongđódisảnvănhóaphivậtthểlànhữngsản
phẩm cógiátrịtinhthầnđượclưugiữquacáchìnhthứcnhưchữviết,
trínhớ,truyềnnghề,truyềnmiệng….;disảnvănhóavậtthểlàsản
phẩm vậtchấtcógiátrịlịchsử,vănhóa,khoahọc,baogồm ditíchlịch
sử-vănhóa,danhlam thắngcảnh,divật,cổvật,bảovậtquốcgia[22].
Ditíchlàgì?Theocáchhiểuthôngthường,ditíchđượccoilà
dấutích,vếttíchcònlại.Ditíchlàdấuvếtcủaquákhứcònlưulạitrong
lòngđấthoặctrênmặtđấtcóýnghĩavềmặtvănhóavàlịchsử[21].
Ngoàira,TừđiểnBáchViệtNam cũngđưarađịnhnghĩa“Ditíchlàcác
loạidấuvếtcủaquákhứ,làđốitượngnghiêncứucủakhảocổhọc,sử
học...Ditíchlàdisảnvănhóa–lịchsửđượcphápluậtbảovệ,không
aiđượctùytiệndịchchuyển,thayđổi,pháhủy”[18.T1,tr.667].Nhưvậy,
chúngtacóthểhiểuditíchlịchsửlànhữnghiệnvật,nhữnggiátrịvề
lịchsử,vănhóakhôngbịhủyhoạidothờigianhoặctácđộngcủacon
người,làbằngchứngsốngđộngđểlạichohậuthếhiểubiếtvềsựbiến
động,thăngtrầm củamỗithờikỳlịchsử,đồngthờiđócũnglàbộphận
quantrọngtrongkhotàngdisảnvănhóacủadântộc.Chínhvìvậy,
trongLuậtDisảnVănhóađãnêurõvềkháiniệm này,đólà:“Ditích
lịchsử-vănhóalàcôngtrìnhxâydựng,địađiểm vàcácdivật,cổvật,
bảovậtquốcgiathuộccôngtrình,địađiểm đócógiátrịlịchsử,văn
hóa,khoahọc”[22].CáchgiảithíchnàycũngtươngđồngvớiTổchức
Giáodục,KhoahọcvàVănhóaLiênHiệpQuốc(UNESCO),khicho
rằngditíchlànơichứađựngnhữngchứngtíchcủamộtnềnvănminh,
mộtcôngtrìnhkiếntrúcnghệthuật,tôngiáo,nơisinhhoạtcộng
đồng….khôngcógiớihạnvềkíchcỡmàquantrọnghơncảlàchúngcó
giátrịvềýnghĩalịchsử,vănhóacủamộtcộngđồng,mộtthờiđại…
Đốivớiditíchlịchsửvănhóa,cácgiátrịvănhóađượcđềcập
đếnlàcảgiátrịvềvậtchấtvànhữnggiátrịtinhthần.Nóicáchkhác,di
tíchlịchsửvănhóamangtrongmìnhcácgiátrịvậtthểvàcảphivật
thể.
Nhằm cụthểhóaLuậtDisảnvănhóa,ngày21/9/2010,Nghịđịnh
Chínhphủsố98/2010/NĐ-CPcũngnêurõ"Ditíchlàcácditíchlịchsử
(ditíchlưuniệmsựkiện,ditíchlưuniệmdanhnhân),ditíchkiếntrúc
nghệthuật,ditíchkhảocổ,danhlamthắngcảnh”[25].
Ngoàinhữngđịnhnghĩa,kháiniệm vềditíchlịchsửvănhóa
đượchiểunhưđãnêu,LuậtDisảnvănhóađãđưaratiêuchíđểxác
địnhđảm bảosựthốngnhấtchungvềmộtditíchlịchsửvănhóa,đó
là:nhữngđịađiểm,côngtrìnhxâydựngphảigắnvớisựkiệnlịchsử
tiêubiểutrongquátrìnhdựngnướcvàgiữanướccủadântộc,gắnliền
vớithânthế,sựnghiệpcủadanhnhân,anhhùngcủaViệtNam,hoặc
nhữngcôngtrình,địađiểm đóphảigắnvớisựkiệnlịchsửtiêubiểu
trongcácthờikỳcáchmạngkhángchiếncứunướccủadântộc;cũng
đượccôngnhậnlàditíchlịchsửvănhóanếuđólàcácđịađiểm có
giátrịtiêubiểuvềkhảocổ,hoặcđólàcôngtrìnhkiếntrúcđơnlẻ,
cũngnhưcácquầnthểcáccôngtrìnhkiếntrúccógiátrịtiêubiểuvề
nghệthuật,kiếntrúccủamộthoặcnhiềugiaiđoạnlịchsử[22].
Hiệntại,cácditíchlịchsửvănhóaởnướcta,căncứvàogiátrị
lịchsử,vănhóavàkhoahọc,đượcphânloạichiathànhcáccấpđộ
khácnhau:
(1)Ditíchquốcgiađặcbiệt,doBộtrưởngBộvănhóa,Thểthao
vàDulịchtrìnhhồsơlênChínhphủvàđượcThủtướngchínhphủra
quyếtđịnhxếphạnglàditíchcógiátrịđặcbiệt,tiêubiểucủaquốcgia.
Nhữngditíchquốcgiađặcbiệtcóthểđượcnghiêncứu,thànhlậphồ
sơđềnghịUNSCOxem xét,đánhgiáxếploạidanhmụcdisảnthếgiới
(2)DitíchquốcgiadoChủtịchỦybannhândâncấptỉnhlậphồ
sơgửiBộVănhóa,ThểthaovàDulịchxem xét,đánhgiáraquyếtđịnh
làditíchcógiátrịtiêubiểucủaquốcgia
(3)DitíchcấptỉnhdoGiám đốcSởVănhóa,ThểthaovàDulịch
xâydựnghồsơditíchgửilênUBNDtỉnhxem xét,đánhgiá.Chủtịch
UBNDlàngườikýquyếtđịnhcôngnhậnditíchcấptỉnhcógiátrịtiêu
biểucủađịaphương.
Cóthểthấy,dựatrêncácgiátrịvềlịchsử,vănhóacủatừngđịa
điểm,mỗiditíchlịchsửđềuchứađựngnhữnggiátrịriêngnhưngđềughi
dấunhữngchặngđườnglịchsửcủadântộcđãtrảiquavớinhữngchiến
cônglịchsử,nhữngkiếntrúcnghệthuậtđặcsắcriêngcó,nhữnggiátrị
tâm linhtrongtâm hồnngườiViệt.Tấtcảhòaquyệnvàonhautạothành
mộtbứctranhđậm nét,sốngđộngchodòngchảyvănhóaViệtNam.
1.1.1.2.Quảnlýnhànướcvềditíchlịchsửvănhóa
Quảnlýnhànướcvềvănhóalàsựtácđộngliêntục,cótổchức,có
chủđíchcủaNhànướcbằnghệthốngphápluậtvàbộmáynhằm phát
triểnvănhóa,điềuchỉnhhoạtđộngcủamọicơquan,tổchức,cánhân
tronglĩnhvựcvănhóavàliênquan.Theođó,quảnlýnhànướcvềvănhóa,
nhằm giữgìn,pháthuybảnsắcvănhóatốtđẹpcủadântộc,đồngthời
tiếpthutinhhoavănhóanhânloại,xâydựngnềnvănhóaViệtNam tiên
tiếnđậm đàbảnsắcdântộc,gópphầnnângcaođờisốngvậtchấtvà
tinhthầncủanhândân.
DTLSVHlàmộtbộphậncủadisảnvănhóavậtthể,dovậynội
dungquảnlýDTLSVHcũngbám sátcácnộidungcủaquảnlýdisản
vănhóa.
QuảnlýnhànướcvềDTLSVH làsựchỉđạo,địnhhướngcótổ
chức,sửdụngquyềnlựcnhànướcđểđiềuhành,ápdụngquyđịnhcủa
phápluậtđốivớicáchoạtđộngquảnlýDTLSVH,docáccơquan
quyềnlựcnhànướctừTrungươngđếnđịaphươngtiếnhànhđểthực
hiệnchứcnăng,nhiệm vụdoNhànướcủyquyềnnhằm pháttriểnsự
nghiệpbảotồnvàpháthuygiátrịDTLSVH,duytrìtrậttự,kỷcương
trongbảovệdisảnvănhóacủađấtnước,thỏamãnnhucầuhưởng
thụvănhóacủanhândân,thựchiệncácmụctiêuvănhóavàđápứng
yêucầupháttriểncủađấtnước.DTLSVHđượcsinhratừcộngđồng,
chonênnóphảihướngvềcộngđồngvàphụcvụsựpháttriểncủa
cộngđồng.Chínhvìvậy,nhiệm vụcủangườiquảnlýlàcầntạođộng
lựcđểthuhútsựtham giacủacộngđồngvàocáchoạtđộngbảotồn
vàpháthuyDTLSVH.HoạtđộngquảnlýDTLSVH chủyếulànhằm
hướngtới2mụctiêucơbản,mộtlàbảotồn,gìngiữcácditích,chống
lạisựxâm hạicủathiênnhiênvàconngười;hailàkhaithácvàphát
huycóhiệuquảditíchphụcvụsựpháttriểnkinhtếxãhội.Mụctiêu
cầnhướngtớicủahoạtđộngquảnlýDTLSVHlàbảotồnvàpháthuy
giátrịditíchđểphụcvụquầnchúngnhândânvàđápứngcácyêucầu
củacôngcuộcxâydựngnềnvănhóatiêntiến,đậm đàbảnsắcdântộc.
HệthốngcơquanquảnlýnhànướcvềDTLSVHởnướctabao
gồm:Chínhphủ,BộVH,TT&DLcácBộ,cơquanngangBộcóliênquan
vàUBNDcáccấp.Trongđó,Chínhphủthốngnhấtquảnlýnhànướcvề
DTLSVH;BộVH,TT&DLchịutráchnhiệm trướcChínhphủthựchiện
quảnlýnhànướcvềdisảnvàDTLSVH;cácBộ,cáccơquanngangBộ
phốihợpvớiBộVănhóa,ThểthaovàDulịchthựchiệnquảnlýnhà
nướcvềvănhóatheothẩm quyềnvàUBNDcáccấpthựchiệnquảnlý
nhànướcvềdisảnvănhóanóichung,DTLSVHnóiriêngtheophân
cấpđượcgiao.
Vềthựcchất,quảnlýnhànướcvềDTLSVHđượcthểhiệncụthể
ởhoạtđộngquảnlýhànhchínhnhànước–mộthoạtđộngcủacáccơ
quanthựcthiquyềnhànhphápđểquảnlý,điềuhànhđốivớihệthống
DTLSVHtrongcảnướctheophápluậtnhằm duytrìvàpháttriểncác
mốiquanhệxãhộivàtrậttựphápluật,thỏamãncácnhucầuhợp
phápcủangườidântrongcôngcuộcbảotồnvàpháthuygiátrịcủa
cácDTLSVH.CơquanquảnlýhànhchínhnhànướcvềDTLSVH là
Chínhphủvàcáccơquanchínhquyềnđịaphương.
1.1.2.Nộidungquảnlýnhànướcvềditíchlịchsửvănhóa
Quảnlýnhànướcvềvănhóaphâncấptheongànhdọctừtrung
ươngđếncấpđịaphương.Quyềnquảnlýđượcphâncấpnhưsau:cấp
trungương,cấptỉnh(vàcácthànhphốtrựcthuộcTrungương),cấphuyện
(quận),cấpxã(phường).Quảnlýnhànướcvềvănhóaởcấpnàothìcơ
quannhànướccấpấyphảichịutráchnhiệm vàthựchiệnnhiệm vụđã
đượcquyđịnhtheophâncấpquảnlý.Quảnlýnhànướcvềvănhóalà
quảnlýcáchoạtđộngvănhóatrongđócáchoạtđộngdịchvụvănhóavà
sángtạovănhóa,quảnlýcácgiátrịvănhóavậtthể,phivậtthể.
Đốivớicácditíchlịchsửvănhóa,quảnlýnhànướccóvaitròtổ
chức,điềuhành,gìngiữvàpháthuycácDTLSVH.Việcgìngiữ,bảovệ,
tôntrọngcácditíchlịchsửvănhóađòihỏivaitròrấtcầnthiếtcủacác
cơquancóthẩm quyền.Đặcbiệt,trongnềnkinhtếthịtrường,vaitrò
quảnlýnhànướccàngđượcthểhiệnrõtrongviệckhuyếnkhíchngười
dântíchcựccùngtham giabảovệvàlantỏacácgiátrịlịchsửvănhóa
trongcộngđồng,hướngđếncộngđồng.
HoạtđộngquảnlýnhànướcvềDTLSVHdựatrêncácnguyêntắc
cơbảnnhư:Tínhthốngnhất,thôngsuốt,hiệulực,hiệuquả;nguồntài
chínhvớinguồnnhânsự,nhiệm vụ,thẩm quyền,tráchnhiệm vàcác
điềukiệncầnthiếtkhácphảiđảm bảotươngứng;cầnpháthuycaođộ
tínhchủđộng,sángtạocủacáccôngchức,viênchứcthựcthinhiệm
vụquảnlýnhànướcđốivớiDTLSVH,tuynhiênphảiđảm bảođúngsự
phâncông,phâncấpvàxácđịnhthẩm quyền,nhiệm vụ,tráchnhiệm
theoquyđịnhcủanhànước.
Nhữngnộidungchínhvềquảnlýnhànướcđốivớiditíchlịchsử
vănhóa:
Cácvănbảnquyphạm phápluậtquyđịnhnhữngnộidungthuộc
nhànướcquảnlýđốivớicácditíchlịchsửvănhóa.Dovậy,cáchoạt
độngtrongquảnlýnhànướcphảituânthủtrênnguyêntắcnhữngquy
địnhnày.Tuyệtđốitránhthựchiệncôngtácquảnlýmộtcáchtùytiện,
duyýchí.
Ngày29/6/2001,QuốchộiKhóaXđãthôngquaLuậtdisảnvăn
hóa(Luậtsố28/2001/QH10),cóhiệulựckểtừngày01/01/2002.Luật
nàyđãđượcsửađổi,bổsungvàonăm 2009.TrongĐiều54củaLuật
Disảnvănhóađãquyđịnhrõvềquảnlýnhànướcđốivớidisảnvăn
hóanhư:xâydựng,pháttriểnsựnghiệpbảovệvàpháthuycácgiátrị
vănhóathôngquaviệcxâydựngvàchỉđạothựchiệnchiếnlược,quy
hoạch,kếhoạchvàbanhànhchínhsách;Xâydựngcácvănbảnquy
phạm phápluậtvàquảnlýviệcthựcthiphápluậtvềdisảnvănhóa;tổ
chứcvàchỉđạohoạtđộngtrongviệctuyêntruyền,phổbiến,giáodục
vănbảnphápluậtvàpháthuycácgiátrịdisảnvănhóa;Nhànước
cũngquảnlýviệctổchức,hoạtđộngtrongnghiêncứukhoahọc,đào
tạo,bồidưỡngcánbộcóchuyênmônvềdisảnvănhóa;tổchứcthanh,
kiểm traviệcchấphànhphápluậtvàgiảiquyếtnhữngkhiếunại,tốcáo,
xửlýnhữngviphạm phápluậtđốivớidisảnvănhóa...[22].
TạiĐiều55,LuậtDisảnvănhóacũngquyđịnhthốngnhấtquản
lýnhànướcvềdisảnvănhóa,trongđóBộVănhóa,ThểthaovàDu
lịchchịutráchnhiệm trướcChínhphủthựchiệnquảnlýnhànướcvềdi
sảnvănhóa;Chínhphủphâncôngcácbộ,cơquanngangbộ,cơquan
thuộcChínhphủtráchnhiệm quảnlýnhànướcvềdisảnvănhóa;Ủy
banNhândâncáccấptrongphạm vinhiệm vụvàquyềnhạncủamình
thựchiệnviệcquảnlýnhànướcvềdisảnvănhóaởđịaphươngtheo
phâncấpcủaChínhphủ[22].
1.2.Cơsởpháplývềcôngtácquảnlýditíchlịchsửvănhóa
1.2.1.VănbảnpháplýcủaNhànước
TừsauCáchmạngtháng8năm 1954đếnnay,Chínhphủđãban
hànhnhiềuvănbảnquyđịnhvềcôngtácbảotồnditíchnóichungvà
quảnlýDTLSVHnóiriêng.Đâylànhữngnềntảngquantrọngđểxây
dựng,hoànthiệnvàbanhànhLuậtDisảnvănhóanăm 2001.LuậtDi
sảnvănhóacóhiệulựctừngày1/1/2002,đâylàhànhlangpháplý
quantrọngchocôngtácquảnlýDTLSVHtrongcảnước.
LuậtDisảnvănhóagồm 7chương74điều,trongđóquyđịnhrõ
nộidungquảnlýnhànướcvềDSVH,phânđịnhtráchnhiệm củacác
cấpđốivớiviệcquảnlýDSVHgồm:“Chínhphủthốngnhấtquảnlýnhà
nướcvềdisảnvănhóa;BộVănhóaThôngtinchịutráchnhiệmtrước
chínhphủthựchiệnquảnlýnhànướcvềdisảnvănhóa;cácBộ;cơ
quanngangBộ;cơquantrựcthuộcChínhphủcótráchnhiệmquảnlý
nhànướcvềDSVHtheophâncôngcủaChínhphủ;UBNDcáccấp19
trongphạmvinhiệmvụvàquyềnhạncủamìnhthựchiệnviệcquảnlý
DSVHởđịaphươngtheophâncấpcủaChínhphủ”[22].
Ngày23tháng7năm 2013,VănphòngQuốcHộiđãbanhànhvăn
bảnsố10/VBHN-VPQHLuậtDisảnvănhóatrêncơsởhợpnhấtLuậtDi
sảnvănhóanăm 2001vàLuậtDisảnvănhóasửađổinăm 2009nhằm
tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, nâng cao trách nhiệm của nhân
dân trong việc tham gia bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóavàđể
việcquảnlýnhànướcvềdisảnvănhóaphùhợphơnvớithựctiễn
quảnlýhiệnnay,LuậtDisảnvănhóađãđượcsửađổibổsung.
ĐểthựcthiLuậtDisảnvănhóavàNghịđịnhsố92/2002/NĐ-CP
quyđịnhchitiếtthihànhmộtsốđiềucủaLuậtDisảnvănhóa,BộVăn
hóa-Thôngtin(naylàBộVH,TT&DL)cũngbanhànhmộtsốvănbản
đểhướngdẫnthihànhLuậtvàNghịđịnhnhưsau:
Thôngtưsố04/2011/TT-BVHTTDLngày21tháng01năm 2011
củaBộVH,TT&DLquyđịnhvềviệcthựchiệnnếpsốngvănminhtrong
việccưới,việctangvàlễhội.
Thôngtưsố09/2011/TT-BVHTTDLngày14tháng7năm 2011
củaBộVH,TT&DLquyđịnhvềnộidunghồsơkhoahọcđểxếphạng
DTLSVHvàdanhlam thắngcảnh.
Côngvănsố3146/BVHTTDL-DSVHngày25/7/2017củaBộVăn
hóa,ThểthaovàDulịchvềviệctriểnkhaiChươngtrìnhhànhđộng
quốcgiabảovệvàpháthuygiátrịdisảnvănhóaphivậtthểThực
hànhTínngưỡngthờMẫuTam phủcủangườiViệt(giaiđoạn2017-
2022)
Thôngtưsố18/2012/TT-BVHTTDLngày28/12/2012củaBộVH,
TT&DLquyđịnhchitiếtmộtsốquyđịnhvềbảoquản,tubổ,phụchồidi
tích.
Quyếtđịnhsố15/QĐ-VHngày27tháng01năm 1986củaBộ
Vănhóavềviệccôngnhậnditíchlịchsử-vănhóaĐềnSái,ĐìnhThụy
Lôi,ĐềnThượngvàĐềntiếnsỹLêTuấnMậuxãThụyLâm huyệnĐông
AnhthànhphốHàNội.
Đểkhắcphụcnhữnghạnchếtrongcôngtácbảoquản,tubổ,
phụchồiditích,ngày30/12/2013BộVH,TT&DLđãtiếptụcbanhành
Thôngtưsố17/2013/TT-BVHTTDLhướngdẫnxácđịnhchiphílậpquy
hoạch,dựán,báocáokinhtế-kỹthuậtbảoquản,tubổ,phụchồidi
tích.Thôngtưđãhướngdẫnviệcxácđịnhchiphílậpquyhoạchdựán,
báocáokinhtế-kỹthuậtbảoquản,tubổ,phụchồiDTLSVHvàdanh
lam thắngcảnhsửdụng30%vốnNhànướctrởlên.
1.2.2.VănbảncủathànhphốHàNộivềvấnđềquảnlýditích
lịchsửvănhóa
TrêncơsởLuật,NghịđịnhchínhphủvàcácthôngtưcủaBộ
VH,TH&DLđãbanhành,UBNDthànhphốHàNộiđãbanhànhquyết
mộtsốvănbảnphápluậtliênquanđếnquảnlýnhànướcvềvănhóa
như:
-Ngày19/9/2016,banhànhQuyếtđịnhsố41/2016/QĐ-UBND
quyđịnhphâncấpquảnlýNhànướcmộtsốlĩnhvựchạtầng,kinhtế-
xãhộitrênđịabànthànhphốHàNội.Quyếtđịnhgồm có3chương,20
Điều;trongđóvấnđềphâncấpquảnlýnhànướcvănhóa–thểthao–
dulịchđãđượcthểhiệntạiĐiều16củaQuyếtđịnhnày.
-UBNDthànhphốHàNộibanhànhKếhoạchsố120/KH-UBND
ngày01/06/2017vềviệckhắcphụcnhữngtồntại,hạnchế;đổimới,
nângcaohiệuquảcôngtácquảnlýditíchvănhóa,quảnlýlễhộitrên
địabànthànhphốHàNội.
-Đặcbiệtngày17/11/2016,UBNDthànhphốHàNộiđãraQuyết
địnhsố48/2016/QĐ-UBNDQuychếquảnlý,bảovệvàpháthuygiátrị
ditíchlịchsử-vănhóavàdanhlam thắngcảnhtrênđịabànthànhphố
HàNội.Quychếquyđịnhhoạtđộngquảnlý,bảovệvàpháthuygiátrị
DTLSVHđãđượcxếphạngthuộcthẩm quyềnquảnlýcủaỦybannhân
dânthànhphốHàNội.
1.2.3.VănbảncủahuyệnĐôngAnhvàxãThụyLâmvềvấnđề
quảnlýditíchlịchsửvănhóa
-Ngày20/6/2017,UBNDhuyệnĐôngAnhđãbanhànhKếhoạch
số174/KH-UBNDvềKhắcphụcnhữngtồntại,hạnchế;đổimới,nâng
caochấtlượng,hiệuquảcôngtácquảnlýditíchvănhóa,quảnlýlễhội
trênđịabànhuyệnĐôngAnh.
-ThựchiệnCôngvănsố1927/UBND-VH&TTngày24/9/2019
củaUBNDhuyệnĐôngAnhvềviệcđánhgiácôngtácđảm bảophòng
cháy,chữacháytạicácditíchtrênđịabànhuyệnĐôngAnh.
-Ngày19/11/2019UBNDhuyệnĐôngAnhThựchiệnKếhoạch
số340/KH –UBNDvềviệctriểnkhaithựchiệnnhiệm vụtrọngtâm
tronghoạtđộngquảnlýnhànướclĩnhvựcVănhóa,Thểthao,Dulịch
vàThôngtintruyềnthôngtrênđịabànhuyệnĐôngAnhnăm 2020.
-Côngvănhỏatốcsố169/UBND-VH&TTngày04/02/2020của
UBNDhuyệnĐôngAnhvềviệctạm ngừngtổchứccáchoạtđộngđón
tiếpkháchthăm quantạicácditíchlịchsử-vănhóavàlễhộitrênđịa
bànhuyệnĐôngAnh;
-Côngvănsố1686/UBND-VH&TTngày30/8/2019củaUBND
huyệnĐôngAnhvềviệctăngcườngcôngtácquảnlývàgiám sátđầu
tưxâydựng,tubổ,tôntạoditíchtrênđịabànhuyệnĐôngAnh
-Văn bản số 958/UBND-VH&TT ngày27/4/2020 của UBND
huyệnĐôngAnhvềtăngcườngcôngtácquảnlý,bảovệnhằm ngăn
chặnviệcmấtcắpdivật,hiệnvật,xâm hạiditíchtrênđịabànhuyện
ĐôngAnh
-Quyếtđịnhsố63/2013/QĐ-UBND xãThụyLâm vềviệcban
hànhQuychếquảnlýhoạtđộngCụm ditíchlịchsửvănhóaĐềnSáixã
ThụyLâm Nhiệm kỳ2013-2014.
-Thôngbáosố198/TB-UBNDxãThụyLâm vềviệckiểm tracông
tácphòngcháy,chữacháytạicácditíchtrênđịabànxãThụyLâm.
-Ngày9/12/2019,UBNDxãThụylâm đãbanhànhKếhoạchsố
150/KH-UBNDtriểnkhaithựchiệnnhiệm vụtrọngtâm tronghoạtđộng
quảnlýnhànướclĩnhvựcVănhóa,Thểthao,DulịchvàThôngtin
truyềnthôngtrênđịabànxãThụyLâm năm 2020.
-Nhằm tăngcườngcôngtácquảnlý,bảovệditíchtrênđịabàn
xã,UBNDxãThụyLâm đãbanhànhVănbảnsố72/UBND.
1.3.TổngquanvềkhuditíchĐềnSái
1.3.1KháiquátchungvềlàngThụyLôivàditíchđềnSái
ThụyLôilàmộtthônlớnkéodàitừbếnsôngCàLồđếnsátcánh
đồnglàngVânĐiềm –quêhươngcủadònghọNguyễnnổitiếngcó
nhiềungườiđỗđạtthờixưa.ThụyLôicòncótênnôm làlàngNhội,Kẻ
NhộivàcáctênkhácnhưMaLôi,XuânLôi.ThônThụyLôi,làngNhội
khôngchỉlàthônđôngdân,cólịchsửlâuđờimàcònlàmộtthôncó
truyềnthốngyêunước,yêulaođộngvàhiếuhọc.[3]
ThụyLôilàmộtthôngồm 3khu(Khu5,khu6,khu7)thuộcxã
ThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội.Làvùngđấtcóbềdày
lịchsửvănhóavớitruyềnthốngcầncù,đoànkếtvàhiếuhọc,mộtđịa
danhđivàosửsách-nơicóditíchlịchsửvănhóaĐềnSáigắnliềnvới
sựtíchVuaThụcAnDươngVươngxâythànhCổLoa.DânlàngThụy
LôicótruyềnthốngCáchmạngkiêncườngbấtkhuấtchốnggiặcngoại
xâm,tronglaođộngsảnxuấtluôncầncùsángtạo,cóýthứcbảotồn
vàpháthuythuầnphongmỹtụccủaquêhương.ThụyLôicótậpthể
chibộluônđoànkếtthốngnhất,cácchihộiđoànthểchínhtrị,xãhội
hoạtđộngđềunêucaodânchủ,tíchcựcvậnđộngnhândânchấp
hànhtốtchủtrươngđườnglốicủaĐảng,phápluậtcủanhànước,quy
địnhcủađịaphương.Toànthểnhândântrongthôncótruyềnthống
cầncù,sángtạotronglaođộng,đoànkếttíchcựctham giacácphong
tràocủađịaphương.
NhândânlàngThụyLôiquyếttâm xâydựngthànhmộtthônvăn
hóađểxứngđángvớimộtmiềnquêcónhiềucụm ditíchlịchsửvăn
hóacấpquốcgiaĐềnSái,ĐềnthờtiếnsỹLêTuấnMậu,…
NúiSáinằm ởphíađôngbắccủathôn,giữamộtcánhđồngbằng
phẳng,rộnglớnkhôngxalắm làconsôngCàLồ-mộtdòngsônglấy
nướctừĐầm VạcvànúiTam Đảo,núiThằnLằn(VĩnhYên)xuôitheo
hướngtâybắc–đôngnam làm thànhranhgiớitựnhiêngiữahaihuyện
SócSơnvàĐôngAnhrồiđổvàosôngCầuởngãbaXàthuộcđịaphận
huyệnYênPhong(tỉnhBắcNinh).Ngàyxưa,núiSáicórừnglim già
baophủ.Trongrừngcónhiềuthúvàchim quý.TọatrênnúiSáilàĐền
SáithờHuyềnThiênTrấnVũ,mộtvịthánhtốithiêngcủađạolão,một
trongbốnvịthầntrấngiữđấtThăngLong.[3]
TruyềnthuyếtđềnSái
“TiếngchuôngTrấnVũcanhgàthọxương”.TiếngchuôngTrấn
VũởđâyđượchiểulàtiếngchuôngởĐềnSái(ĐềnSáicòncótênhiệu
làCungKim Khuyết).CungKim Khuyếtlànơicungcấm tônnghiêm,
Đềnrấtlinhvàđếntớilinhtừhạ,bênsauĐềnlàkhuChùathờphật,
bêncạnhlàĐềnkhuthờđứcthánhmẫu.ĐềnSáicáchtrungtâm thủ
đôHàNội25km vềphíaBắcvàgiáptỉnhBắcNinh.
Theotruyềnthuyếtkểlạirằng,tạiđấtxãnhà,thờicổxưacótên
gọiMaLôi,nằm trênđịahìnhbằngphẳng,độtkhởicóngọnnúitênlà
VũĐươngSơntoảhìnhrùarắnquấnnhau.Trênđỉnhnúicógiếngnàng
tiên(gọilàTiênđỉnh),cóaotiên(gọilàtiêntrì),cógiếngtiênmóng
ngựagọilàMãđềtiêntích,mộtcảnhtríthiênnhiênđẹptuyệtvờido
trờiđấtbàysẵn.BêncạnhnúicóThấtdiệuSơn,núicócongàtrống
trắngsốnghơnngànnăm tuổiẩnnáutạinơiđâyvàđãhóathànhtinh,
theotụctruyềngọilàBạchKêTinh.
ĐếnđờivuaThụcAnDươngVươngxâythànhCổLoa,hễxâysắp
xonglạinởđất.Nhàvualiềncholậpđàncầucácvịthần,bỗngcóthần
nhânhiệnlênvàchỉbảo:“PhảiđợiThanhGiangxứ,nóirồibiếnmất”.
Sángngàyhôm sau,nhàVuaracửađôngthành,thấyRùavàngtức
thầnKim QuynổilênmặtsôngtừphíaĐôngtrởlại,nóirõtiếngngười
vàtựxưnglàThanhGiangxứ,nhàVuarấtmừngbènhỏi:“vìsaothành
CổLoacứxâysắpxonglạinở”.ThầnKim Quyđáp:“Đólàdotinhkhí
củanúisôngnày,nguyêncácconnhàVuabịgiếthạimàbáooán,lại
cótinhconGàtrắngcầm đầuquấyphá,trừxongcáctinhkhíấythành
CổLoasẽxâyxong”.Sauđó,ThầnKim QuydẫnđườngchonhàVua
lênníuThấtDiệuSơnđểtrừBạchKêtinhvàloàiyêuquái.VềđếnVũ
Đươngsơn(tứcnúiSái)thấytrênđỉnhnúicóphiếnđáindấuchân
người,nhàVuabènhỏithầnKim Quyđáp–đâylànơiĐứchuyềnthiên
giánglâm –vìnướcđãtrừyêumađểphíaBắcđượcsốngancưlạc
nghiệp.NửathángsauthànhCổLoađãxâyxong,nhândâncảvùng
trởlạibìnhthường.
Thâm cảm côngđứccủaĐứcthánhhuyềnthiênTrấnVũnhàvua
đãvềlậpĐềnthờ,đắptượngthờngài,sắcphongngàilàbậcthần
thánh,đồngthờicấphơn80mẫuruộngcôngđiềncôngthổgiaocho
dânXuânLôithờcúng.
Hàngnăm mỗiđộxuânvềđếnngày11thángGiêng,báquan
triềuđìnhnhàThụcvềtạân.Sauquátrìnhnhiềunăm đilạilàm ảnh
hưởngkinhtếhoamầucủadân,nhàVuabèngiaophóchodânxã
XuânLôi(làngThụyLôingàynay)đượcphépthaynhàVuathựchành
nghilễThiêntửgiả,đượcxưngquantướcnhưmộttriềuđìnhnhàThục
thờithịnhthế:
-1đôtướngnhàvuatứcHoàngđếđươngtriều
-1phóđôtướngnhàvuatứcThanhGiangxứ
-1quanThựvệ
-1quanTánlý
-1quanĐềlĩnh
-1quanTrấnthủ
Đólà4quantứtrụtriềuđìnhnhàvuaThụcbấygiờ.Đólàchức
danhchínhtronglễhộirướcvuađộcđáocủadânlàngThụyLôi.
Truyềntíchnàycòngiữđượcchođếnngàynay.
TíchnàytừThụcTriềughiđể
ĐắpLoathànhgiữnướcchoyên
LậpđàncầuThiênđịasơnxuyên
Bỗngthấytiếngởđôngphươngứngbáo
NúidiệulinhBạchkêthânbáo
Tiêutrừđibánnguyệtthànhcông
Lòngcảmthôngcôngđứcbaophong
ĐưagiánhựtiếnquânvềYếtlễ
Quânsỹvềsợdânhaophí
Phóchodânđạihộiquânthần
CứminhniênXuânthủmộtlần
Giảvươngtướngquâncơquânvệ
Xemchẳngkhácloathànhthờithịnhthế
TưởnghồnhưThụcđếtựvì
Vềtạơnthánhtổtíchghi
Chonêncóhộikỳphúcấy
1.3.2.Cácgiátrịlịchsử,kiếntrúc,nghệthuậtcủaditíchđềnSái
1.3.2.1.Giátrịlịchsử
TheongườixưakểlạithìĐềnSáidovuaThụcxâydựngvàđặt
tênlàKim KhuyếtCungnhằm cảm ơncôngđứccủaHuyềnThiênTrấn
Vũ–ngườiđãgiánglâm trừmadiệttàxâydựngthànhCổLoavàgiúp
nhândântránhđượctaihọa.
CâuchuyệnRùavànggắnliềnvớisựkiệnvuaAnDươngVương
xâythànhCổLoa,cóliênquanchặtchẽtớiđịadanhNúiSái.SáchĐại
Việtsửkýtoànthưviếtnăm ChínhHòathứ18(1697)viết:“Bấygiờ
ThụcVươngđắpthànhởđấtViệtThườngrộngnghìntrượngcuốntròn
nhưhìnhconốcnêngọilàLoaThành…Thànhnàycứđắpxonglạisụp,
vualấylàm lomớitraigiớiđểkhấntrờiđấtvàthầnkỳnúisôngrồikhởi
côngđắplại…
Vuahỏivềnguyêndothànhsụp,Rùavàngđápđólàdotinhkhí
núisôngvừngnàybịconvuatrướcphụvàođểbáooán,nấpởnúiThất
Diệu.Trongnúicóconquỷ,chúngcóthểgọilâulahọpđànlũquấy
nhiễulàm chothànhsụp.VuaAnDươngVươngđãđíchthânđếnvùng
bảynúi(ThấtDiệu)đểtrừyêuma.
Từđấythànhđắpchưađầyquánửathángthìxong.Cáctác
phẩm cổxưanhưLĩnhNam chíchquái(củaVũQuỳnhvàKiềuPhú),
Lịchtriềuhiếnchươngloạichí(củaPhanHuyChú)vàĐạiNam nhất
thốngchí…cũngđềucónóitớichuyệnRùavàng,đếnnúiThấtDiệu
(núivàsựkiệnđắpthànhCổLoa).
Câuchuyệncóvẻnhuốm màuhuyềnthoạinàyđãphảnánhmột
thờikỳlịchsửcáchđâyhàngngànnăm.Đólàthờidựngnướccủadân
tộcViệtNam thờimà“vuatôiđồnglòng”,cảnướcchungsứcchống
thiêntai,dịchhọalàm rahạtlúa,củkhoainuôisốngconngười,đúc
đồngrèngiáomác,tênđồng,đàohào,đắplũychốngngoạixâm.
ChuyệnRùavànggiúpvuadiệttrừyêutinhGàTrắng(Bạchkêtinh)đã
phảnánhsựkiệnđắpCổLoaThànhvôcùngvĩđạicủangườidânnước
Việtthờicổ.Đólàmộtsựnghiệpbiếtmấycônglênh,vôcùngnhọc
nhằn,giankhổcủachaông.NgoàichuyệnRùavàng,trongdângian
vùngkẻNhội,quanhkhuvựcThấtDiệuSơnvàvùngCổLoacònlưu
giữrấtnhiềuhuyềnthoạikhácnóivềsựkiệnAnDươngVươngxây
thànhốc.Ấylàcâuchuyệnvềcácnàngtiêngánhđấtđắpthành.Họ
phảilàm việctrongđêm,trướckhigàgáysáng.Nơihọhọpnhau,nay
gọilàchợChờ(YênPhong),cầuđòLo,cầuTía,cầuHồng,cầuĐỏ,cầu
Hàn,…TRuyềnthuyếtcònkểrằngnhữnggòđốngnằm rảiráctrêncánh
đồngthônHậuThônchínhlànhữngsọtđấtmàcácnàngtiênlàm rơi
vãitrênđườngchuyểnđấttừmiềnnúixavềđắpCổLoathànhvàhiện
vẫngọilànúiMúc…
Rõràngbócđilớpvỏhuyềnthoại,quacáccâuchuyện,cácđịa
danhđượclưutruyềntừngànnăm nay,chuyệnxâythành,chuyệnThần
Kim QuidiệtBạchkê,chuyệncácnàngtiênđãkhẳngđịnhsựđónggóp
tolớncủanhândânvùngnúiThấtDiệuSơntrongviệcgiúpvuaThục
xâythànhCổLoa.Họđãvừaphảilaođộngcựcnhọc,vừaphảichiến
đấuchốngthiêntaikhắcnghiệt,chốngthúdữ,chốngcảcácthếlực
cảntrở,pháhoạiviệcđắpthànhcủavuanhàThục.Bêncạnhcác
truyềnthuyết,huyềnthoại,sửsáchghilạicôngtíchnàyHoaĐường
tiếnsĩcóđôicâuđối:
-Loathànhbánnguyệtthành,ThụcsửchiKimtruyềnhiểntích.
-Quylĩnhthiêntrutrĩ,XuânLôitựcổnghiễmlinhtừ.
NhàthơNgôLinhNgọcdịchlà:
-Thànhốcnửathángxong,dấulạcònngờitrangThụcsử
-NúiRùamônthủavững,đềnthiêngmãirạngđấtXuânLôi.[3]
1.3.2.2.Giátrịkiếntrúc
ĐềnSáiđượcxâydựngtheokiểukiếntrúccổcủangườiViệt
“tiềnThần,hậuPhật”,tứclànơithờThầnđặttrước,nơithờPhậtđặt
sau.Vìthế,bêncạnhĐềnSáicòncóchùaSái.ĐềnSáithờđứcthánh
TrấnVũ,chùaaSáithờPhật.ChùaSáiđượcxâydựngsongsongvới
tiềnđường,phíasauhậucung,trongchùacòncótươngđốiđầyđủ
cáctượngphật:Quanâm bồtát,phậtbànghìnmắtnghìntay,Tam thế
vàThíchcasơsinhđứngtrongtòacửulong,dọchaibênchùa,còncó
tượngBátvịkim cươngvàcảnh“thậpđiệnDiêm vương”răndạychúng
sinhtutâm,tíchđức,làm điềuthiện,tránhđiềuác.
Trướckhilênđềnchínhlàcổngtam quan.Tươngtruyềncổng
tam quanxưakiacó99bậcđá,nayquanhiềuđờitubổcònlạicảthảy
12bậc.Tam quanĐềnSáilàmộtcôngtrìnhkiếntrúcđồsộ,cổkính,uy
nghigồm bacửachính,haicửaphụnêngọilàngũmônquan.Trên
cổngcótrangtrílong,ly,quy,phượng(tứlinh),rồngvờnmây,hổphù
vàrấtnhiềuhọatiếthoalácáchđiệu,cânđối,tinhvi.Chínhgiữacổng
tam quanmặtngoàiđềbốnchữ“đạitựchukhaixươnghạp”;mặt
trongcũngđềbốnchữlớn“HuyềnThiếnđạiquán”.Haicửabêncủa
cửachính,mộtbêncửađềchữ“HữuThiênmôn”,bênkiađềchữ“Tả
Thiênmôn”.Haicửaphụđề“ThịnhhỷvàNghiChỉ”.Cácnhàkhảocổ
học,cácnhàkiếntrúcxácđịnhTam quanĐềnSáilàmộttrongnhững
côngtrìnhkiếntrúcđẹpnhất,cổkínhvàhiếm hoinhấtởmiềnBắccòn
lưugiữlạiđượcsaumấymươithếkỷchiếntranhliênmiên,saunhững
đợttiêuthổkhángchiến,bàitrừmêtíndịđoan.
Trướcnăm 1950,quacổngTam quancòncógácchuôngnăm
giancổkínhcânđốivàvữngchãi.Gácbênphảitreokhánh,bêntrái
treochuông,ởgiữatreomộttấm biađálớnkhắcbài“minh”bằngchữ
HáncủaLýCôngUẩntứcvuaLýTháiTổ(974-1028)–mộtôngvuacó
nhiềuđónggópvớilịchsử,mởđầuchonềnvănhóaThăngLong,xây
dựngthủđôThăngLong,tácgiảcủaThiênđôchiếu(chiếudờiđô)nổi
tiếng;đồngthờicũnglàmộtvịvuarấtsùngđạoPhật,rấtchútrọng
việcviếtsửvàxâydựngcácchùachiền,đúcchuông,dựngtượngphật.
Rấttiếclàdochiếntranh,cảgácchuông,chuôngvàkhánhtreoở
trongđócùngtấm biađálịchsửnàyđềukhôngcòngiữđược,may
mắnbàiminhcủavuaLýTháiTổkhắctrênbiacònđượcsửsáchsao
ra,chéplại.Trênnềncủagácchuôngcũ,gácchuôngmớiđãđượcdân
làngdựnglêncáchđâymươinăm.Đâycũnglàmộtcôngtrìnhkiến
trúcđẹp,khôngbềthếnhưngthanhthoátvàcổkính.Quagácchuông,
thẳngtrụcđườngthầnđạolànhàkínhthiên,mộtcôngtrìnhkiếntrúc
độcđáo.Rấttiếclàcôngtrìnhkiếntrúcnàyđãbịpháhoạitrongnhững
năm khángchiếnchốngthựcdânPháp.Năm 1983nhàkínhthiên
đượcdânlàngdựnglạitrênnềncũvớihaimái,sáuđầuđaocongvút,
mềm mại,gợivócdángcổkínhViệtNam xưa.
1.3.2.3.Giátrịnghệthuật
Giữanhàcổkínhthiêncòncómộttấm biađáhìnhtrụvuôngđề
niênhiệuChínhHòa(TânTỵ,1701).Trênđỉnhbiacólưhươnghình
quảdànhdành,bốncạnhcóchạm bốnconvậtmìnhchim đầurắn.
MặttrướcbiaghilịchsửđềnvàchùaSái,mặtsaughitêntuổinhữngvị
hungcôngvàtựchùa.Tấm biađáhìnhtrụvuôngđặttạinhàkínhthiên
làmộttấm biabấtquý,khôngchỉvềmặtnghệthuậtmàcòncógiátrị
lịchsử.theoniênđạighitrênbia:Năm ChínhHòa,TânTỵ-1701thì
tấm bianàyđãđượclàm cáchđâygần300năm.
Tiếptheonhàkínhthiênlànhàtiềntếvànhàtiềnđườngvàhậu
cung.Nhàtiềntếtrướckiacó7giannaydựnglạicòn5gian;nhàtiền
đường5gian,trênnócnhàcóđắptượnghổphù,chínhgiữalàbức
hoànhphichạm cảnhlưỡnglongchầunhật.Giữanhàtiềnđườnglà
hươngán,trênhươngáncóhaibứccuốnthưvàhaibứccồnrủxuống.
Cảhươngán,cuốnthưđềuđượcchạm khắctinhtế,sơnson,thiếp
vàng.Cácnhànghiêncứunghệthuậtxácđịnhđâylànhữngtácphẩm
điêukhắcđộcđáovàhiếm quýcủaĐềnSái.
Hậucunggắnliềnvớinhàtiềnđườngnhưkiểuchữ“ĐINH”.Nền
hậucunglátbằnggạchcổ,cácnhàkhảocổhọcnhậnđịnhmỗimột
viêngạchlátởđâylàmộthiệnvậtquý,cóniênđạihàngtrăm năm.
GiữahậucunglàmộtphotượngHuyềnThiênTrấnVũuynghi,
đồngthờicũnglàmộttácphẩm điêukhắcmangrấtnhiềugiátrịlịch
sửvànghệthuật.Tượngđượcđắpbằngđất,cao2m25,đườngkính
0.9m màuđen,mặtvàchântaytrắngngà.Mộtchântượngđạplưng
conRùa,chânkiadẫm lênlưngconRắnlớnđangtrongtưthếquấn
chặt.PhíasautượngHuyềnThiênTrấnVũlàcáctượngnhỏhơnvà
bànthờthânphụ,thânmẫuvàNgài.
Tiểukếtchương1
Chương1củakhóaluận,ngoàiviệcdựavàocáctàiliệutham
khảođãcôngbố,cácvănbảnquyphạm củaNhànướcvềcôngtác
quảnlýdisảnvănhóa,tácgiảkhóaluậnđãtrìnhbàymộtsốkháiniệm
đểlàm cơsởlýluậntiếptụctriểnkhaitrongkhóaluận.Từnhữngkhái
niệm vềquảnlýdisản,DTLSVHvànộidungquảnlýDTLSVH,xácđịnh
nộidungđểtiếnhànhxem xétthựctrạngởchương2củakhóaluận.
Tácgiảđãkháiquátvềnộidung,vaitròvàcácchủtrương,chính
sáchcủaĐảng,nhànước,thànhphốHàNội,huyệnĐôngAnhvàUBND
xãThụyLâm vềcôngtácquảnlýDTLS.
Cùngvớiđó,tácgiảđãgiớithiệukháiquátvềlàngNhộivàditích
ĐềnSáixãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội.Vớimộtbề
dàylịchsửlâudài,truyềnthốnglaođộngcầncù,sángtạo,hiếuhọcvà
quátrìnhđấutranhkhôngngừngnhằm khắcphụcnhữngkhókhănvề
điềukiệnthiênnhiênvàquátrìnhđấutranhgiảiphóngquêhươngđã
xâydựngcholàng,xãThụyLâm giátrịvănhóalịchsửtốtđẹpcần
đượcbảotồn,pháthuytrongthờigiantới.
Chương2:THỰCTRẠNGQUẢNLÝKHUDITÍCHĐỀNSÁIXÃTHỤY
LÂM,HUYỆNĐÔNGANH,THÀNHPHỐHÀNỘI
2.1.Cácđơnvịcóchứcnăng,tráchnhiệm,quảnlýnhànướcđối
vớiditíchđềnSáixãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội
2.1.1.SởVănhóavàThểthaothànhphốHàNộivàPhòngVăn
hóathôngtinhuyệnĐôngAnh
-SởVH,TT&DLthànhphốHàNội
Đốivớilĩnhvựcquảnlývănhóa,ởcấpTrungương,BộVH,TT&DL
làchủthểquảnlýcaonhất.ThànhphốHàNộicóchủthểquảnlýlàSở
VH,TT&DLthànhphốHàNội,cơquangiúpviệcchoSởlàPhòngQuảnlý
Disản.ỞcấpQuận,huyệnthịcócácphòngbanchuyênmôn.Cụthểtại
huyệnĐôngAnh,phòngVănhóa-Thôngtinlàđơnvịchịutráchnhiệm
quảnlýhệthốngcácDTLSVH.Vàcấpxã,phườngcóBanVănhóa–xã
hộithuộcUBND.TạixãThụyLâm,chủthểquảnlýlàBQLditíchĐềnSái
baogồm lãnhđạocơquanUBND,côngchứcvănhóaxãhộivàđạidiện
thànhviêncộngđồngdâncư.
SởVH,TT&DLchịusựchỉđạo,hướngdẫn,thanhtra,kiểm travề
chuyênmôn,nghiệpvụcủaBộVH,TT&DL.Làcơquanđầumối,tham
mưuUBNDThànhphốchỉđạocôngtácquảnlýditích.Đốivớihệthống
DTLSVHtrênđịabànhuyệnĐôngAnhnóichungvàDTLSĐềnSáinói
riêng;SởVH,TT&DLthànhphốHàNộilàchủthểquảnlývớivaitròchỉ
đạo,lãnhđạo.
TrìnhUBNDThànhphốcácdựthảoquyếtđinh,chỉthịvàcáckế
hoạchngắn,dàihạn,chươngtrình,đềán,..vàbiệnpháptổchứcthực
hiệncácnhiệm vụvềmọihoạtđộngởlĩnhvựcbảovệvàpháthuygiá
trịditích
Tổchứcthanhtra,kiểm tragiảiquyếtđơnkhiếunại,tốcáovềdi
tíchtrongcôngtácbảovệvàpháthuygiátrịditíchđồngthờikhen
thưởngvàcónhữngbiệnphápxửlýnghiêm cáctrườnghợpviphạm về
ditíchtheoquyđịnh.
DitíchsaukhiđượcphêduyệtSởVH,TT&DLsẽhướngdẫn,kiểm
travàtổchứcthựchiệncácvănbảnquyphạm phápluật,kếhoạch,dự
án,đềán,chínhsách,..HướngdẫnUBNDcấphuyệntổchứcnhậnbằng
xếphạng,xâydựngnộiquy,bảnggiớithiệuvềgiátrịditích,tusửa
phụcdựngcácditíchcấpthiếtvàcácdựántubổditíchthuộcthẩm
quyềnquảnlýcủacấphuyệnsaukhiđượcphêduyệt.
TheonộidungcủaĐiều19,Quyếtđịnhsố48/2016/QĐ-UBND,
ngày17/11/2016củaUBNDthànhphốHàNộivềviệcbanhànhQuy
chếquảnlý,bảovệvàpháthuygiátrịditíchlịchsử-vănhóavàdanh
lam thắngcảnhtrênđịabànthànhphốHàNội,SởVH,TT&DLthực
hiệnvớicácnhiệm vụbaogồm:
Thứnhất,làtiếnhànhtổchứcviệcnghiêncứu,sưutầm,xây
dựnghồsơtưliệuvềditíchvàthựchiệnsốhóatrongquảnlýhồsơdi
tích.
Thứhailà,tổchứcquảnlý,tubổtôntạovàpháthuygiátrịcácdi
tíchđượcphâncôngquảnlý;thỏathuậnnộidungquảnlýditíchdo
cấphuyệnphâncôngchocấpxã.
Thứbalà,thỏathuậnchủtrương,thẩm quyền,thiếtkếbảnvẽthi
côngdựántubổđồngthờithẩm địnhdựáncảitạo,xâydựngcông
trìnhnằm ngoàicáckhuvựcbảovệditíchcấpThànhphốvàditíchcó
trongdanhmụckiểm kêcókhảnăngảnhhưởngxấuđếnditích.
Thứtưlà,tiếpnhậnhồsơ,hướngdẫnthủtục,trìnhcấpcóthẩm
quyềncấpgiấyphépthăm dò,khaiquậtkhảocổ,khaiquậtkhẩncấp;
theodõi,giám sátviệcthựchiệnnộidunggiấyphépkhaiquậtởđịa
phương;xâydựnghồsơditích,hồsơcácđịađiểm khaiquậtkhảocổ
vàquảnlýcáchoạtđộngkhảocổtrênđịabànThànhphố.Thẩm định
hiệnvậtvàhồsơhiệnvậtđềnghịcôngnhậnbảovậtquốcgiacủacác
tổchức,cánhânlàchủsởhữuhoặcđangquảnlýhợppháphiệnvật
trênđịabàn.
Cuốicùnglà,hoạtđộngràsoát,đàotạo,bốtrí,sắpxếpcánbộ
quảnlýđúngchuyênngành;bồidưỡngnângcaotrìnhđộchuyênmôn,
nghiệpvụchođộingũcôngchức,viênchứcvàđộingũcánbộchuyên
tráchquảnlýditíchởđịaphương;thôngtin,tuyêntruyền,phổbiến,
giáodụcphápluậtvềbảovệvàpháthuygiátrịditích[31].
Ở cấpSở,PhòngQuảnlýDisảncóchứcnăngtrựctiếptham
mưuchoBanGiám đốcSởtronglĩnhvựcquảnlýnhànướcvềdisản
vănhóatheoLuậtDisảnvàquyđịnhhiệnhành.Chịutráchnhiệm chỉ
đạochuyênmôn,nghiệpvụvềquảnlýdisảnvănhóađốivớiPhòng
Vănhóa-ThôngtincấphuyệnĐôngAnh.Nhiệm vụvàquyềnhạncủa
PhòngQuảnlýdisảnbaogồm mộtsốnộidungchủyếusau:
Xâydựngvàchỉđạothựchiệncácchiếnlược,chươngtrình,kế
hoạch,quyhoạch,chínhsáchvềpháttriển,đềánhuyđộngvàsửdụng
cácnguồnlựcbảovệvàpháthuycácgiátrịdisảnvănhóa,đồngthời
giúpBanGiám đốcSởxâydựngdựthảocácvănbảnquyphạm pháp
luậtvềquảnlýdisảnvănhóatrênđịabànthànhphốtrìnhUBND
Thànhphốphêduyệt.
Quảnlýcáchoạtđộngtuyêntruyền,phổbiến,giáodụcphápluật
vềdisảnvănhóa,nghiêncứukhoahọc,đàotạo,bồidưỡngđộingũ
cánbộchuyênmôn,hợptácquốctếvềbảovệvàpháthuygiátrịdi
sảnvănhóatrênđịabànThànhphố;Hướngdẫnchuyênmônnghiệp
vụquảnlýnhànướcdisảnđốivớiphòngvănhóavàthôngtinthuộc
UBNDquận,huyện,thànhphốtrênđịabànHàNội.
Tham mưuchoBanGiám đốcSởlậphồsơtrìnhUBNDThành
phốthựchiệnviệcđặttên,đổitênđườngphố,côngviên,quảngtrường
vàcôngtrìnhvănhóa.
Theodõikhenthưởngcácđơnvịdoanhnghiệp,tổchứckinhtế,
cánhâncóthànhtíchtốttham giatrongviệcbảovệvàpháthuygiátrị
disảnvănhóaThủđô.Thụlýhồsơcấpphéptổchứclễhộitruyền
thốngtheoquyđịnh.Ngoàira,thựchiệnmộtsốchứcnăng,nhiệm vụ
kháctheoquyđịnhcủaphápluậtliênquan[40].
-PhòngVănhóavàthôngtinhuyệnĐôngAnh
Vịtrí,chứcnăng,nhiệm vụvàquyềnhạncủaPhòngVănhóa&
Thông tin huyện Đông Anh được quy định tạiQuyếtđịnh số
08/2018/QĐ-UBNDngày03/7/2018củaUBNDhuyệnĐôngAnhquy
địnhchứcnăng,nhiệm vụ,quyềnhạn,cơcấutổchứccủaPhòngVăn
hóavàThôngtin.
PhòngVănhóavàThôngtinlàcơquanchuyênmônthuộcỦy
bannhândânHuyện;thựchiệnchứcnăngtham mưu,giúpỦyban
nhândânHuyệnquảnlýnhànướcvề:vănhoá,giađình;thểdụcthể
thao,dulịchvàquảngcáo;báochí;xuấtbản;thôngtinđiệntử;bưu
chính;viễnthông;côngnghệthôngtin;phátthanhtruyềnhình;thông
tincơsở;thôngtinđốingoạivàhạtầngthôngtintrênđịabàn,thực
hiệnmộtsốnhiệm vụ,quyềnhạntheosựủyquyềncủaỦybannhân
dânHuyệnvàtheoquyđịnhcủaphápluật.
PhòngVănhóavàThôngtincótưcáchphápnhân,cócondấu
vàtàikhoản;chịusựchỉđạo,quảnlývềtổchức,vịtríviệclàm,biên
chếcôngchức,cơcấungạchcôngchứcvàcôngtáccủaỦybannhân
dânHuyện,đồngthờichịusựchỉđạo,kiểm tra,hướngdẫnvềchuyên
mônnghiệpvụcủaSởVănhóavàThểthao,SởDulịch,SởThôngtinvà
Truyềnthông.
-Lĩnhvựcvănhóa,thểthaovàdulịch:
TrìnhỦybannhândânHuyệnbanhànhquyếtđịnh,chỉthị;kế
hoạchdàihạn,05năm vàhàngnăm;đềán,chươngtrìnhpháttriểnvăn
hóa,giađình,thểdục,thểthao,dulịchvàquảngcáo;chươngtrình,
biệnpháptổchứcthựchiệncácnhiệm vụcảicáchhànhchínhnhà
nước,xãhộihóatronglĩnhvựcquảnlýnhànướcđượcgiao.TrìnhChủ
tịchỦybannhândânhuyệndựthảocácvănbảnvềlĩnhvựcvănhóa,
giađình,thểdục,thểthao,dulịchvàquảngcáothuộcthẩm quyềnban
hànhcủaChủtịchỦybannhândânhuyện.GiúpỦybannhândân
huyệnquảnlýnhànướcđốivớitổchứckinhtếtậpthể,kinhtếtưnhân;
hướngdẫnvàkiểm trahoạtđộngcáchộivàtổchứcphichínhphủ
hoạtđộngtrênđịabànthuộccáclĩnhvựcvănhóa,giađình,thểdục,
thểthao,dulịchvàquảngcáotheoquyđịnhcủaphápluật.Hướngdẫn
chuyênmônnghiệpvụvềlĩnhvựcvănhóa,giađình,thểdục,thểthao,
dulịchvàquảngcáođốivớicácchứcdanhchuyênmônthuộcỦyban
nhândânxã,phường,thịtrấn.Thựchiệncôngtácthốngkê,báocáo
địnhkỳvàđộtxuấtvềtìnhhìnhhoạtđộngvănhóa,giađình,thểdục,
thểthao,dulịchvàquảngcáotheoquyđịnhcủaỦybannhândân
huyệnvàGiám đốcSởVănhóavàThểthao,SởDulịch[32].
-Lĩnhvựcthôngtin,truyềnthông:
TrìnhUBNDcấpdựthảoquyếtđịnh,chỉthị,kếhoạchvềphát
triểnthôngtinvàtruyềnthôngtrênđịabàn;chươngtrình,biệnpháptổ
chứcthựchiệncácnhiệm vụcảicáchhànhchínhnhànướctrongcác
lĩnhvựcvềthôngtinvàtruyềnthông.TrìnhChủtịchỦybannhândân
huyệndựthảocácvănbảnvềthôngtinvàtruyềnthôngthuộcthẩm
quyềnbanhànhcủaChủtịchỦybannhândânhuyện.GiúpỦyban
nhândânhuyệnthẩm định,đăngký,cấpcácloạigiấyphépthuộccác
lĩnhvựcvềthôngtinvàtruyềnthôngtheoquyđịnhcủaphápluậtvà
theophâncông,phâncấpcủaỦybannhândânhuyện.GiúpỦyban
nhândânhuyệnquảnlýnhànướcđốivớitổchứckinhtếtậpthể,kinh
tếtưnhân,hướngdẫnvàtriểnkhaihoạtđộngcáchộivàtổchứcphi
chínhphủhoạtđộngtrênđịabànthuộclĩnhvựcthôngtinvàtruyền
thôngtheoquyđịnhcủaphápluật.GiúpỦybannhândânhuyệntrong
việctổchứccôngtácbảovệantoàn,anninhthôngtintrongcáchoạt
độngbưuchính,chuyểnphát,viễnthông,côngnghệthôngtin,Internet,
phátthanh.GiúpỦybannhândânhuyệnquảnlýnhànướcđốivới
mạnglướiphátthanh,truyềnthanhcơsở;Thựchiệncôngtácthôngtin,
báocáođịnhkỳvàđộtxuấtvềtìnhhìnhthựchiệnnhiệm vụđượcgiao
theoquyđịnhcủaỦybannhândânhuyệnvàSởThôngtinvàTruyền
thông[32].
-Mộtsốnhiệmvụkhác:
Quảnlýtổchứcbộmáy,vịtríviệclàm,biênchếcôngchức,cơ
cấungạchcôngchức,thựchiệnchếđộtiềnlương,chínhsách,chếđộ
đãingộ,khenthưởng,kỷluật,đàotạovàbồidưỡngvềchuyênmôn
nghiệpvụđốivớicôngchứcthuộcphạm viquảnlýtheoquyđịnhcủa
phápluậtvàtheophâncôngcủaỦybannhândânhuyện.Quảnlýtài
chính;tàisảnđượcgiaotheoquyđịnhcủaphápluậtvàphâncôngcủa
Ủybannhândânhuyện.Thựchiệncácnhiệm vụkhácdoỦybannhân
dâncấphuyện,ChủtịchỦybannhândâncấphuyệngiaohoặctheo
quyđịnhcủaphápluật.
PhòngVănhóa–thôngtinhuyệnĐôngAnhhiệncó08biênchế
(04lãnhđạo,03chuyênviên)và01viênchứcbiệtphái,100%cánbộ,
lãnhđạocótrìnhđộĐạihọctrởlên(trongđó06thạcsỹvà01đang
nghiêncứutiếnsỹ),chuyênmônphùhợpvớikhungnănglựcvàvịtrí
việclàm.
2.1.2.BanquảnlýditíchđềnSái
TheonguồntincungcấpcủaBanVănhóa–xãhộixãThụyLâm,
hầuhếtcácditíchtrênđịabànxãđượcxếphạngđãthànhlậpBQLdi
tích.DTLSđềnSáiđượcquảnlýtheomôhìnhkếthợpgiữa2phía
chínhquyềnvàcộngđồngngườidân.
BQLDTđềnSáiđượcUBND xãThụyLâm ủyquyềntrựctiếp
quảnlý,bảovệ,khaithácpháthuygiátrịcủaditíchtheochứcnăng,
nhiệm vụđượcgiao.Tổchứctiếpnhậnvàquảnlýnguồncungđứccủa
tổchức,cácnhânđónggóptôntạo,tubổ,xâydựngcụm DTLSđềnSái.
BQLditíchđềnSáicónhiệm vụphốihợpvớicáccấp,cácngành
cóliênquanquảnlý,bảovệcácdisảnvănhóa,cáchoạtđộngvănhóa,
lễhội,quảnlýchăm sóccâycảnh,câylưuniệm trongditích,quảnlývà
tổchứccáchoạtđộngdịchvụ,dulịch,thựchiệncácdựánvềxây
dựng,tôntạo,tubổditích.Nhữngviệckhácvượtquáthẩm quyềnphải
xinphépvàđượcsựđồngýbằngvănbảncủacáccấp.
SốlượngBQLDTLSđềnSái,theoquyđịnhgồm có19thànhviên,
trongđóUBNDxãThụyLâm có2thànhviênvà17thànhviêncònlại
đềutronghộihươnglãocủathônThụyLôi.Trongđó,đồngchíPhạm
MinhHuỳnh-PhóChủtịchUBNDxãThụyLâm phụtráchvănhóa–xã
hộigiữchứcvụTrưởngban.Phótrưởngbanlàcánbộvănhóa–xãhội
bàCaoThịThùyDungvềtrìnhđộchuyênmônnghiệpvụ(tốtnghiệp
trìnhđộĐạihọcngànhCôngtácxãhội,Quảnlývănhóa-đangtheo
họcCaohọc).Hộihươnglãogồm 17thànhviêntrongđó13cụôngdo
hộihươnglãocửhoặcbầu;04cụbàdogiớicụbàcửhoặcbầu;Cáccụ
ôngvàcụbàcóhoàncảnhgiađìnhphùhợp,cósứckhỏe,chấphành
tốtchủtrươngvàphápluậtnhànước,tuổiđờikhôngnênvượtquá72
tuổi.
BQLditíchtổchứchoạtđộngdướisựđiềuhànhvàchịutrách
nhiệm trướcUBNDxã.Hộihươnglão,chiếuphụngtrảnlàcốvấntham
mưu,khôngquyếtđịnhthaychoBQL.Mọivấnđềliênquanđếnquảnlý
trựctiếptạiditíchdoBQLchịutráchnhiệm theosựphâncông.Việc
thườngngàydoBQLquyđịnh,nhữngviệcđộtxuấtphóbanthường
trựcBQLDTbáocáoUBNDxãthôngquaTrưởngbanquảnlýhoặc
Trưởngbanvănhóaxã.
2.2.ThựctrạngcôngtácquảnlýditíchđềnSáixãThụyLâm,
huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội
2.2.1.Tuyêntruyền,phổbiếncácvănbảnphápluậtbảovệvà
pháthuycácgiátrịcủaditíchlịchsửvănhóatrongcộngđồng
Trênthựctế,ĐảngvàNhànướctađãbanhànhcácchủtrương,
chínhsáchđểthựchiệncôngtácbảovệvàpháthuygiátrịcủahệ
thốngDTLSVH,nóđượccụthểhóaquacácvănbảnphápluật.Đểtriển
khaithựchiệnmộtcáchđồngbộ,cóhiệuquảcácvănbảnquyđịnhvề
bảovệvàpháthuygiátrịcủaDTLS,ngoàithựchiệncácnhiệm vụbằng
cácdựán,đềán,kếhoạchcụthểthìcôngtáctuyêntruyền,phổbiến,
giáodụcphápluậtvềDTLSVHlàhìnhthứchiệuquả,làgiảipháphàng
đầutrongcôngtácquảnlý,bảotồnvàpháthuygiátrịDTLSVH.
Cụthể,BQLDTĐềnSáiđãtriểnkhaiđẩymạnhcôngtáctuyên
truyền,phổbiếnvàtổchứcthựchiệnvănbảnquyphạm phápluậtvềdi
tích–lịchsửvănhóatrênhệthốngloatruyềnthanhlàngxã,thôngqua
cáchộinghịcủacácban,ngành,đoànthể,cáccâulạcbộ;thôngqua
cáclớptậphuấnvềcôngtácquảnlývàtổchứclễhội,bảotồndisản.
Cácvănbảnphápluậtvềditíchcòncócáctinbài,chuyênmụcýnghĩa,
vaitròcủahoạtđộngbảovệditíchtrongđờisốngxãhội;Biểudương
kịpthờinhữngđiểnhìnhtậpthể,cánhântham giahoạtđộng,tuyên
truyềnnhữngnétđẹpvănhóatruyềnthốngtronghoạtđộngbảovệdi
tíchgắnvớiviệcpháthuygiátrịsẵncótạiditích.
Nhữngnăm qua,xãThụyLâm cũngđãlồngghépnộidungbảo
tồnDTLSĐềnSáitrongxâydựnghươngước,quyướccủathôn,khu.
Cùngvớiđóviệcđẩymạnhhoạtđộngsưutầm,nghiêncứu,biênsoạn
bàituyêntruyềngiáodụctruyềnthốnglịchsửtrongnhândân,đặcbiệt
làthếhệtrẻ.Phốihợpvớicáctrườnghọctạoracácphongtrào,
chươngtrìnhmangýnghĩachăm sócvàbảoquảnditích.Trongnhững
tiếthọcngoạikhóa,ngàylễ,cáctrườngcũngđãtổchứcchohọcsinh
tham quanđểtìm hiểuvềditích.Điềunàymangtínhgiáodụccaocho
cácem họcsinhvềđạođứctruyềnthống“Uốngnướcnhớnguồn”của
ôngchađồngthờigiúpcácem hiểurõđượclịchsửvềditíchtạiquê
hươngmìnhtừđósẽgópphầnhunđúcthêm chocácem vềtìnhyêu
quêhương,đấtnướcvàconngườiViệtNam.
Trongcácdịplễhộitruyềnthốngnhấtlàlễhộirướcvuagiảđộc
đáotrênđịabànxãThụyLâm,côngtáctuyêntruyềntrựcquanlạicàng
đượcđẩymạnhthôngquahệthốngpano,ápphích,khẩuhiệutrangtrí
trongvàngoàilễhộivớicácnộidung“ChungtaygìngiữĐềnSáiquê
nhà”;“Bảovệvàpháthuygiátrịdisảnvănhóalàquyềnvàtráchnhiệm
củamỗicôngdân!”,“TổchứcLễhộiantoàn,vănminh”,...Bêncạnhđó
cũngxâydựngnhữngấnphẩm gửiđếnkháchthậpphươnggiớithiệu
kháiquátvềgiátrịditíchvàýnghĩacủaditíchĐềnSái.
PhỏngvấnôngPhạm MinhHuỳnh–PhóchủtịchUBNDxãThụy
Lâm chobiết:“việctuyêntruyềncácvănbảnquyphạmphápluậtvề
bảotồncácDTLSVHtrênđịabànxãThụyLâmnhìnchungđềulàmrất
tốt.Trongđó,tôiđánhgiácaocôngtáctuyêntruyềntạikhuditíchĐền
Sái”.
HiệnnayUBNDxãThụyLâm đãxâydựngwebsite[43].Quakhảo
sát,UBNDxãThụyLâm cũngđãbiêntậpnhiềutinbàituyêntruyềnvề
cácchủtrương,chínhsáchcủaĐảngvàNhànướctrongquảnlý
DTLSVH,đăngtảimộtsốvideogiớithiệuvềđềnSái,nhữnghànhvivi
phạm phápluậtvềbảovệditích,nộiquytạiditíchđềnSái,thựchiện
nếpsốngvănminhnơithờtự,...Mặcdùsốlượngbàiviếtcònhạnchế
tuynhiênđâycũnglàđiểm sángtrongcôngtáctuyêntruyền.Bởivới
sựpháttriểnnhưvũbãocủamạnginternetthìkênhtuyêntruyềnqua
website,quamạngInternetlàmộtxuhướngtấtyếu.
PhỏngvấnbàCaoThịThùyDung–CôngchứcVănhóa–xãhội
chobiết:“Trênkhônggianmạng,cácnềntảngmạnghiệnnaythìviệc
tiếpcậnthôngtinvàđốitượngtiếpcậnkhôngbịhạnchếvềkhông
gianvàthờigian.Bêncạnhđó,nhiềungườiconcủaquêhươngđangđi
làmănxa,thôngquacácthôngtintrêntrangmạngcũngcóthểđóng
góp,ủnghộchocáchoạtđộngbảotồn,pháthuyDTLSĐềnSáitạiđịa
phươngcủahọ”.
Cóthểkhẳngđịnh,côngtáctuyêntruyền,vậnđộngnângcao
nhậnthức,tráchnhiệm củangườidânvềviệcthựchiệnđúngquytắc
ứngxử,nếpsốngvănminhnơithờtựlàmộthoạtđộngcóýnghĩa
quantrọng,gópphầnnângcaohiệuquảcôngtácquảnlýditích.
2.2.2.CáchoạtđộngbảotồnditíchđềnSái
BanquảnlýditíchlịchsửvănhóatrênđịabànxãThụyLâm đã
cósựphâncôngquảnlývàkiểm trathườngxuyênkhôngxảyrahiện
tượngmấtcácdisản,hiệnvật.Cáckhuditíchtrongxãđượcsựquan
tâm củacáccấp,cùngsựđónggópcủanhândânchoviệctôntạo
nângcấptubổthườngxuyên.
Hoạtđộngtubổ,bảoquảnDTLSđềnSáiđượcthựchiệnđúng
theoquyđịnh:Đơnxintubổditích;tríchnghịquyếthọpcủagiớihương
lão,họpchibộ,họpquândânchính,họpđạibiểunhândânthônlàng.
Việclậpbáocáokinhtếkỹthuật,hồsơbảnvẽtổngmặtbằngvàcác
hạngmụctubổtrongkhuônviênditích,dựtoánthiếtkếcủacông
trìnhdođơnvịtưvấncótưcáchphápnhânthiếtkế.Báocáo,giảitrình
nguồnvốntubổchoditích.Mọikếhoạchxâydựngtubổ,tôntạocác
hạngmụccôngtrìnhcủaditíchđềnSái,BQLđềucógiấytờtrình,báo
cáoUBNDxãvàcáccấpcóthẩm quyền,khiđượctrảlờibằngvănbản
chấpthuậnmớitiếnhànhtriểnkhaithựchiện.
BQLditíchxãThụyLâm đãcăncứkếhoạchcủaUBNDhuyện
ĐôngAnh,đồngthờixinýkiếncủanhândân,đặcbiệtlànhữngcụcao
niêncóuytíntạithôn,đồngthờitham gópýkiếngópýcủacácban,
ngànhđoànthể,xâydựngvàbanhànhkếhoạchtriểnkhaithựchiệncụ
thể.VídụnhưcăncứkếhoạchcủaUBNDhuyệnvềquảnlý,bảotồnvà
pháthuygiátrịDTLSĐềnSáigiaiđoạn2015-2020,UBNDxãThụy
Lâm đãxâydựngquyhoạchchitiếtmởrộngdiệntíchkhuônviênvà
nângcấp,sửachữa,tubổmộtsốcôngtrìnhphụtrợtạiditích.Mớiđây
nhấtlàCôngvănsố591/CV-UBNDxãThụyLâm vềviệcđềxuấtlàm
sânvàtrồngcâyxanhtạikhiDTLSvănhóaĐềnSái.
Năm 2018,căncứvàotìnhhìnhthựctếvànhucầuxâydựngcác
hạngmụcphụcvụpháttriểndulịchtạiditíchđềnSái,đểđảm bảo
phụcvụnhucầutínngưỡng,đảm bảocảnhquancủaditích,pháthuy
giátrịcủaditíchvàpháttriểndulịch,tạođiềukiệnthuậnlợichonhân
dânvàkháchthậpphươngtham quan,vãncảnhditích;UBNDxãThụy
Lâm đãtổchứcthảoluận,lấyýkiếncủacácthànhviênhộihươnglão
thônThụyLôivàđiđếnthốngnhấtchoBQLDTđềnSáiđềnghịvàxin
ýkiếnChibộ,Banlãnhđạo3khuThụyLôi,UBNDxãThụyLâm,UBND
huyệnĐôngAnh;cácphòngbanchuyênmônhuyệnĐôngAnhvềviệc
xâydựng,sửachữa,nângcấptubổmộtsốhạngmục,côngtrìnhphụ
trợtrongkhuônviênditíchbaogồm:
-XâydựngtuyếnđườngxungquanhditíchĐềnSái.
-Nângcấpnhà4gianphíađôngđangbịxuốngcấpnặng.
-Nângcấpnhàtruyềnthốngvànhà3gianphíaTây,lựilạimộtthân
nhà
-Nângcấpnhàphátấnphẩm (tờgiảithẻ vàlàm đườngđirộng
hơn).
Nguồnkinhphíxâydựngtubổngoàingânsáchnhànướccòncó
nguồncôngđứccủakháchthậpphương.Hiệnnay,BanQLDTĐềnSái
đangquảnlývàgửiởNgânhàngĐạiDươngvớisốtiềntrên5tỷđồng.
Ngày9/8/2019UBNDxãThụyLâm đãtiếnhànhkiểm tramộtsố
nộidungtheobáocáocủaBanQLDTđềnSáivềviệcxinphépsửa
chữa,tôntạotạiditíchđềnSáiđểđảm bảocôngtáctrôngnom,đảm
bảophụcvụnhucầutínngưỡng,đảm bảocảnhquancủaditích,tạo
điềukiệnthuậnlợichonhândânvàkháchthậpphươngtham quan,
vãncảnh.Saukhicácphòng,banchuyênmôntiếnhànhkiểm tra,khảo
sát,đồngýphêduyệtbáocáovềviệcsửachữa,tôntạomộtsốcông
trìnhphụtrợnhưsau:
1.Thaykhungcửabịhỏngbêntráitheolốiđilêncổngngũmôn
quan.
2.Làm máilợpbằngnhựa,khungtrướcnhàMẫu.
3.Lắpthêm 01mắtcameraphíatrongnhàMẫu.
4.Trangtríhệthốngánhsángtrêncổngngũmônquan.
5.Làm bổsunghệthốngcánhcửanhà5gianphíađông.
Hàngnăm,cụm ditíchlịchsửvănhóaĐềnSáiđónhàngchục
vạnkháchthậpphươngvềthăm quanvãncảnhkhuditích,đặcbiệtlà
trongdịpđầuxuânnăm mới.Dođónhucầutiêuthụđiệnnăngngày
mộtnhiềuvàđểđảm bảođủnguồnđiệnphụcvụchocôngtácchiếu
sángvàcôngtácquảnlý,trôngnom,giữgìnditíchlịchsửvănhóaĐền
Sái,đặcbiệtlàtrongdịpđầuxuânnăm mớinguồnđiệnkhôngđápứng
đượcnhucầusửdụngđiệnnăngtạicụm ditíchvănhóaĐềnSái,cho
nêncôngtáctiếpkhách,côngtáctổchứcđiềuhành,côngtácquảnlý,
trôngnom,giữgìn,bảovệvàđóntiếpkháchthậpphươngvềthăm
quanvãncảnhditíchvănhóaĐềnSáigặprấtnhiềukhókhăn,không
đảm bảoanninhtrậttự.Chínhvìvậynăm 2019,UBNDxãThụyLâm;
BanquảnlýditíchĐềnSáiđãcóvănbảnđềnghịUBNDhuyệnĐông
Anh;CôngtyĐiệnlựcĐôngAnhđầutưxâydựngTrạm Biếnápphụcvụ
điệnchokhuditíchlịchsửvănhóaĐềnSáivàkhuvựclâncận.
Nhằm thựchiệntốtcôngtácquảnlýditích,lễhộitrênđịabànxã,
ngaytừđầunăm ngànhVHTTđãsớm tham mưuvớiUBNDxãkiện
toàncácbanquảnlýditíchtrongxã.Trongcôngtácquảnlýditích
củaxãThụyLâm đặcbiệtchútrọngviệchuyđộngnguồnvốntrong
nhândânvàkháchthậpphươnggiúpchoviệcđầutưhỗtrợtubổ,tôn
tạocácditíchđượcxếphạngđãxuốngcấp,nhưtubổxâydựngcác
côngtrìnhphụtrợtạiditíchĐềnSáivớisốtiềnlà5tỷđồng,tubổtôn
tạonhàMẫu,sântườngtạiditíchchùaLưukhánhtựvớisốtiềnhơn
1,2tỷđồng,đồngthờichútrọngviệcđảm bảoanninhtrậttự,bảoquản,
quảnlýcáccổvậttrongcácditích.
Tạivănbảnsố92/UBND-VHTTV/vXintubổtạiditíchđềnSái
củaUBNDxãThụyLâm đềnghịvàxinýkiếncủaUBNDhuyệnđông
Anhvàcácphòngchuyênmônvềviệctubổvànângcấpmộtsốcông
trìnhphụtrợbaogồm:
-Nângcấpnhà4gianphíaĐông,hiệnđangthờ QuanVân
Trườngđangtrongtìnhtrạngxuốngcấpnặng.
-Nângcấpnhàtiếpkháchvànhà3gianphíaTây,lùilạimộtthân
nhà.
-Nângcấpnhàphátấnphẩm (sớ)vàcảitạođườngđitrongnội
bộkhuônviênditích.
-Kinhphítubổbằngnguồnxãhộihóa,côngđứccủakháchthập
phươngtạiĐềnSái.
Trênđâylàmộtsốcáccôngtrình,hạngmụcđãđượcthựchiện
tiếnhànhtubổtrongkhuônviênDTLSđềnSái,đápứngđượccôngtác
bảovệgìngiữyếutốgốccấuthànhditíchvàtínhtâm linhcủaditích
trongquátrìnhbảoquản,tubổ.
2.2.3.CáchoạtđộngquảnlýlễhộiđềnSái
2.2.3.1.Hoạtđộngtuyêntruyền,quảngbáditích,lễhộiđềnSái
Trongcôngtácthôngtin,tuyêntruyềnvềlễhộiĐềnSáiluônthực
hiệntheosựchỉđạocủacấptrên,theosựchỉđạocủaĐảngủy-UBND
xã,mởrộngcôngtáctuyêntruyềnđếntậnngườidân,Đàiphátthanh
củaxãluôntiếpsóngđàiphátthanhcủaHuyện,luônduytrìchương
trìnhphátthanhđếntậncácthôn,khu.Đàiphátthanhxãđãchủđộng
viếttinbàiphátthanhtuyêntruyềntrênhệthốngtruyềnthanhtrong3
thángđầunăm vớisốlượnglà25tinbài.Tậptrungtuyêntruyềntrên
hệthốngphátthanhvàbảngbiểuquytắcứngxửnơicôngcộngnhằm
nângcaonhậnthứcđểngườitham gialễhộithựchiệntốtnếpsống
vănminhnơithờtự,trongsinhhoạtvănhóa,tínngưỡngquytắcứng
xửnơicôngcộng.Tổchức03buổituyêntruyềnlưuđộngvềthựchiện
Nghịđịnh36/2009/NĐ-CP,luậtgiaothông,côngtácantoànthực
phẩm,vệsinhmôitrường,quychếlễhộivàphátđộngphongtràotổng
vệsinhmôitrườngtrênđịabàn,đảm bảocôngtáctuyêntruyềncổ
độngđếntừngthônlàngngõxóm.
BTClễhộicùngvớibanQLDTđãtậptrung,chútrọngcôngtác
tuyêntruyền,trangtrí,sựphốihợpđồngbộvớibanvănhóathôngtin
xãtrongcôngtácthôngtintruyêntruyền,đặcbiệtlàtreopanô,khẩu
hiệubăngzôn,cờđuôinheo,cờtổquốcdọctuyếnđườngtừHàLâm
đếnĐềnSái,thaymớivàtreocờhộitừĐìnhđếnĐềnvàtrênĐền.Viết
bàivàthubăngtuyêntruyền,phâncông cánbộđàiphátthanhxãtrực
vàpháttrênhệthốngtruyềnthanhtừtối30tếtđếnhếtngày11tháng
giêng.Phâncôngcáctổtrựctiếpkháchđảm bảo.
ThựchiệnQuyếtđịnhsố1665/QĐ-UBNDngày10/03/2017của
UBNDthànhphốHàNộivềviệcbanhànhQuytắcứngxửnơicông
cộngtrênđịabànThànhphốHàNội;thựchiệnsựchỉđạocủalãnh
đạoUBNDhuyệnĐôngAnh,ThườngtrựcĐảngủy–HĐND–UBNDxã
ThụyLâm vềviệctăngcườngtuyêntruyềnmạnhmẽcácnộidungQuy
tắcứngxửnơicôngcộngtạicácditíchvàlễhội;UBNDxãThụyLâm
đềnghịBanlãnhđạocácthônkhu chỉđạoBanquảnlýditích,Bantổ
chứclễhộicần:
+TăngcườngtuyêntruyềnQuytắcứngxửnơicôngcộngtạicác
cơsởtínngưỡng,tôngiáo,khuditích,khuvuichơigiảitrí,điểm tham
quandulịchvàlễhộitrênđịabàncácthônkhubằngnhiềuhìnhthức
đadạngtheođiềukiệncụthểcủatừngđiểm ditíchnhư:loaphát
thanh,tờrơidulịch,trựctiếpnhắcnhở...
+ChỉđạoBanquảnlýditích,Bantổchứclễhộitriểnkhailàm
biểnđồngbộtheomẫucủaThànhphốtrích,niêm yếtQuytắcứngxử
nơicôngcộngtạicáccơsởtínngưỡng,tôngiáo,khuditích,điểm
tham quandulịch(theomẫugửikèm).Kíchthước,vịtrílắpđặt,số
lượngbiểncăncứvàotìnhhìnhthựctếđảm bảothẩm mỹ,dễquansát.
Côngtácquảnlýditích,lễhộivàpháttriểndulịchcủaxãtrong
nhữngnăm quađãcónhữngchuyểnbiếntíchcực,đặcbiệttrongcông
tácquảnlýlễhộiĐềnSáiđãđivàoổnđịnh,đảm bảoanninhtrậttự,
hàngquánsắpxếptheotrậttự,đảm bảovệsinhmôitrườngđượccác
cấpđánhgiácaovànhândânhưởngứng.
Hiệnnay,tạivịtríđónkháchcủaDTLSđềnSáiđãđượclắpđặt
cácmãQR.Ngườidânkhitớiditíchtham quan,sửdụngđiệnthoại
thôngminhquétmãQRcóthểđọc,tìm hiểuvềnguồngốcDTLSđền
Sái,lễhộitruyềnthốngvànhiềuthôngtinkhác.Đâylàcáchlàm truyền
thôngtiếtkiệm,bảovệmôitrườngvàphùhợpvớixuhướngchung.
Ngoàira,BQLcònxâydựngcáckênhtruyềnthôngtrênmạngxãhội
nhưFanpageĐềnSái,FacebookĐềnSáiThụyLôi,Youtube,…Hiệnnay,
sốlượngngườitham giamạngxãhộilàrấtlớn.Thôngquamạngxã
hộicóthểtruyềntảicáchoạtđộngdiễnratạiDTLSđềnSái.
Đẩymạnhtuyêntruyền,hướngdẫndukháchxếptheohàng,trật
tựnghiêm túcvàolàm lễvàxinthẻ,từđólàm giảm hẳnhiệntượngcác
dukháchbịmấttiền.Nóichungcôngtáctuyêntruyền,trangtríđảm
bảo,trangtrọng,tạolênkhôngkhícủangàyhội,tiếpđóncácđoànvà
kháchthậpphươngchuđáođểlạinhiềuấntượngđẹptronglòngdu
khách.
2.2.3.2.Quảnlýcácnguồnlực,cơsởvậtchấtphụcvụchotổ
chứclễhội
BTClễhộicùngvớiBanQLDTĐềnSáihọptriểnkhai,xâydựng
kếhoạchhuyđộngthêm cáccụhươnglãolênlàm nhiệm vụcùngban
QLDTtừngày30/12âm lịchđếnhếtngày11thánggiêngvớitổngsố
60ngườivàphâncôngnhiệm vụcụthểtừngngười,từngvịtrícụthể.
Bốtrídựng01khungbạt,bànghếđảm bảochokháchthậpphương
sắplễvàthườngxuyênnhắcnhởdukhách,thuchânhương,kiểm tra
vàthaymớitoànbộcácbìnhcứuhỏatrướctết,quảnlýcáccổvật
đượcđảm bảo,khôngmấtcổvật.
CôngtácquảnlýlễhộiĐềnSáiđãpháthuynhữngkếtquảđạt
đượccủacácnăm trước,vớisựchủđộngvàchỉđạotíchcựccủacác
cấp,sựvàocuộctíchcựccủacácbanngành,côngtácquảnlýlễhội
ĐềnSáiđãđivàoổnđịnhnhư:Xâydựngkếhoạch,quyếtđịnhthành
lậpbantổchức,thànhlậpcáctiểuban,cósựphâncôngcụthểcác
thànhviêntrongbantổchức,đầutưkhungbạthàngquántheomẫuvà
quyhoạchsắpxếphàngquánđảm bảo,khôngchocáchàngquánbán
hàngtừđườngnhựavàođếncổngđềnvàtrênđền,dịchvụtrôngxe
đúngtheoquyđịnh,đảm bảoantoàn,khôngđểùntắcgiaothông,
đảm bảoanninhtrậttự,đảm bảoantoànthựcphẩm.Thôngtintuyên
truyềntrênhệthốngphátthanhxãvềcôngtáctổchức,quychếlễhội
từ30tếtđếnhếtngày11thángGiêng,thànhlậptổthugom rác,tổ
chứcquétvệsinhthườngxuyên,tăngcườngbốtrícácthùngráchợplý
chonêncôngtácvệsinhmôitrườngđảm bảoxanh-sạch-đẹp,được
cấptrênvànhândân,dukháchthậpphươngghinhậnvàđánhgiácao
kếtquảcôngtáctổchứclễhội.
Tronghainăm vừaqua,cácditíchtrênđịabànđãđóngcửa
khôngđóntiếpkhách,dừngcáclễhộitrênđịabànxãđểđẩymạnh
phòngchốngdịchbệnhCovid-19.LễhộirướcvuaĐềnSáivàongày11
thánggiêngchấphànhnghiêm sựchỉđạocủacấptrênvềviệcdừngtổ
chứccáchoạtđộnglễhội,bantổchứcvàhộihươnglãokhôngtổchức
khaimạc,khôngtổchứcrước,chỉ6cụvuachúa,bantổchứcbốtríxe
đưalênđềnthựchiệnnghilễtheođúngtụctruyền,sauđóvềgiađình.
2.2.3.3.Quảnlýcáchoạtđộngdịchvụ,vệsinhmôitrường,anninh
trậttự
UBNDxãThụyLâm giaocholãnhđạo3khuthốngnhấttổchức
trônggiữxeđảm bảogiaothông,đảm bảocảnhquan,mứcthuphí
theovănbảnhiệnhànhcủanhànướcsaukhiđãbáocáoxinphép
UBNDxã.
-Banlãnhđạokhu7:
+Xâydựnghoạchtrônggiữxe,theophươngánBTC,báocáo
danhsáchtổtrôngxe,làm thẻtrôngxe,côngkhaibảnggiáthuvégửi
xetạicácđiểm trônggiữ.
+Phốihợpvớitrạm tậphuấnchocáchộbánhàngănuốngvềAn
toànthựcphẩm.
+Phốihợpvớibancônganxãsắpxếphàngquánđảm bảomỹ
quan.Nghiêm cấm cáchộbánhàngcăngbạtráchlát,khôngđược
căngdâyquađường,nghiêm cấm cáchộbánhàngtừngã3vàođền.
Yêucầucáchộcócam kếtđảm bảovệsinhmôitrường,anninhtrậttự.
UBNDxã giaochoBantổchứclễhội,lãnhđạo3khu,Banquản
lýtổchứcsắpxếpcácdịchvụbánhàngđảm bảomỹquan,cáchộbán
hàngphảicógiấychứngnhậnvệsinhantoànthựcphẩm,cócam kết
đảm bảovệsinhmôitrường,cam kếtđảm bảoanninhtrậttựvà
phòngchốngcháy,nổ.
-Trạm ytếxã:Xâydựngkếhoạchđảm bảoantoànthựcphẩm
tạilễhội,phốihợpvớibanlãnhđạokhu7tậphuấnchocáchộbán
hàngtạilễhội.phâncôngcánbộtrựctạilễhộivàchuẩnbịmộtsố
thuốcsơcứubanđầu.
-Đoànthanhniênxã:chủđộnglấythanhniênphụcvụlễhội.báo
cáodanhsáchcụthểtheotừngngày.Hướngdẫndukháchvàđảm
bảocôngtácvệsinhmôitrường,hỗtrợbanquảnlýviếtcôngđứcvà
thựchiệnmộtsốnhiệm vụcủabantổchức.
Banquảnlýtổchứcsắpxếpnhữnghiệnvật,tranhảnh,sổvàng
côngđứccủakháchvànhândânđịaphươngmộtcáchkhoahọc.Ban
quảnlýtổchứcthựchiệnvệsinhthườngxuyênđảm bảocảnhquan
xanh-sạch-đẹp,bổsungđủcácthùngráchợpvớikhuônviênkhudi
tích,nơiđặtthùngrácphảihợplý,cóbiểnchỉdẫn,nhắcnhởdukhách
bỏrácvàothùng.
Banquảnlýlàm nộiquynhắcnhởdukháchtham quankhông
đượcmangtheochấtdễcháy,chấtnổvàokhuditích.Thườngxuyên
nhắcnhởdukháchthắphương,hạnchếvàngmã...Tổchứctậphuấn
phòngchốngcháynổ,cháyrừng,thườngxuyênbổxungcácbìnhchữa
cháy.
-Bancônganxã:chủđộngxâydựngkếhoạchđảm bảoanninh
tạilễhội,cụthể:
+Kếhoạchchitiết,giảthiếtxửlýcáctìnhhuốngxảyra.
+Phốihợpvớicônganhuyệnkiênquyếtxửlýcáchiệntượngcờ
bạc,áctệnạnxãhội,cáctròchơidướihìnhthứccóthưởng,xửlý
nghiêm cáctrườnghợpbánhàngtừngãbavàovàtrênđền.
+Báocáodanhsáchtrựctạilễhội(sốlượngcụthể)
-Quânsựxã:báocáodanhsáchlựclượcdânphòngtham gia
trựctạilễhội,danhsáchtừngngày,thựchiệnnhiệm vụtheosựphân
côngcủaBTC
-Cônganphụtráchxã,cônganhuyện:
+Đềnghịcônganphụtráchxãchủđộngxâydựngcácphương
án,báocáocônganhuyệnvàcùngvớicônganxãđảm bảoanninhtại
lễhội,xửlýnghiêm cáctệnạnxãhội.
+Đềnghịcungcấpphươngánđảm bảoanninh,danhsáchtrực
theongày,đềxuấthỗtrợkinhphíđểbantổchứctổnghợpxâydựngkế
hoạchphươngánchung.
-PhòngVHTThuyện:đềnghịquantâm hỗtrợvềmặtchuyên
môntrongcôngtáctổchức,báocáovềbanchỉđạolễhộihuyệnkịp
thờicácnộidung,cácvấnđềcấpbáchtrongquátrìnhtổchứclễhội.
2.2.4.Thanhtra,kiểmtra,xửlýnhữngviphạmphápluậtđốivới
ditíchđềnSái
UBNDxãThụyLâm đãchỉđạocánbộchuyênmôncùngvớiTiểu
banquảnlýditíchràsoáthồsơditíchgồm:Biênbản,bảnđồkhoanh
vùngbảovệDTLSđềnSái.Bộphậnthanhtraluônxâydựngchủđộng,
phốihợpvớibộphậnvănhóathôngtinvàcácbộphậnliênquantăng
cườngcôngtáckiểm tra,pháthiệnngay,sớm cácviphạm liênquan
đếntrậttựxâydựngtạikhuônviênditích.BQLditíchđềnSáithường
xuyênkiểm tra,ràsoáthệthốngcơsởvậtchất,việcbảoquản,tubổ,
bảovệditích,bảovệcácđồthờ,hiệnvậttạiditích.
UBNDxãluôntiếpnhậnnhữngýkiếntốcáocủanhândânvềcác
hànhviviphạm đếnhoạtđộngquảnlýDTLSđểkịpthờiđưaracác
biệnphápxửlýtheoquyđịnhcủaphápluật.
Hàngnăm,đoànthanhtracủaUBNDhuyệnĐôngAnhvềkiểm
traviệcchấphànhphápluậtvềdisảnvănhóađồngthờihướngdẫn
cácbiệnphápuốnnắnvàxửlýcáctrườnghợpviphạm trongditích.
Nhữngnăm qua,khicóđoànthanhtravềcôngtácquảnlýDTLSđền
Sáiđềuđượcđánhgiátíchcực,đảm bảochấphànhnghiêm chỉnh
theoquyđịnhcủaphápluậtvềbảovệvàpháthuygiátrịditích.Trong
khuDTLSđềnSáikhôngxảyrahiệntượngmấtcắptrộm,đánhnhau,
khôngcóhiệntượngcờbạcdướicáchìnhthứctrongditích,khôngđể
xảyratìnhtrạnglợidụngditích,nơithờtự,nghiêm cấm cáchìnhthức
mêtíndịđoanvàcáchoạtđộngtráiphápluật.
Vớicáccánhânkhôngthựchiệnnhữngquyđịnhvềquảnlýdi
tích,BQLđãnghiêm túcphêbình,nhắcnhởvàgiảithíchchocôngdân
hiểuvềhànhvicủamìnhvìthếhọcũngnhậnrađiểm saiphạm của
mìnhlàm gâyhạichoditíchvàcầnrútkinhnghiệm sâusắc.
Côngtácbiểudương,khenthưởngchocáctậpthể,cánhân
gươngmẫucóthànhtíchxuấtsắctrongviệcbảovệvàpháthuygiátrị
DTLSđềnSáicũngđượcbanlãnhđạoUBNDxétduyệtvàtặngbằng
khenvàocácquýhàngnăm trướcnhândânđịaphươngnhằm thúc
đẩyvàlàđộnglựcđểtoànthểnhândântiếptụchưởngứnghoạtđộng
bảovệditích.Từđó,cáctầnglớpnhândânsẽtựnhậnthứcđược
quyềnlàm chủcủamìnhtronghoạtđộngquảnlýditích.Chỉkhicùng
chungtayđónggóp,xâydựngthìcôngtácquảnlýditíchmớithựcsự
pháthuyvàđạtđượchiệuquảcao.
2.2.5.Sựthamgiacủacộngđồngtrongviệcbảotồnvàpháthuy
cácgiátrịditíchđềnSái
Cộngđồnglàmộttậphợpngườicưtrútrêncùngmộtđịavực,có
cácthànhviêntựnguyệngắnkết,hợptácvớinhautrêncơsởchiasẻ
nhữnglợiíchvànghĩavụchungvềcácgiátrịkinhtế,vănhóavàxãhội.
SốlượngthànhviêncủaHộihươnglãothônThụyLôitrongBQL
ditíchđềnSáilàminhchứngrõnhấtvềsựtham giabảotồnvàphát
huygiátrịditíchcủanhândânđịaphương.Đâylàmộttổchứcxãhội
tựnguyệnmangtínhchấttậpthểcủalớpngườicaotuổitrongthôn
dướisựlãnhđạocủabảnnhất,chiếuphụngtrản,lãnhđạo3khuhành
chính,Đảngủy–UBNDxãThụyLâm.Cáccụtừ50tuổitrởlêncóhộ
khẩuthườngtrúhoặccónguyênquánởthônThụyLôitựnguyệnxin
gianhậpvàohội.Cứcáchhainăm,hộisẽhọpđểcửhoặcbầura17cụ
trựctiếplênđềnSáitrôngnom,bảoquảnditích.
HộihươnglãothônThụyLôicótráchnhiệm phốihợpcùngUBND
xã,BQL,lãnhđạo3khu tổchứclễhộiRướcvuagiả,lễhộitruyền
thốngcủalàngvàtổchứccáctuầntiết,sócvọngtheotụclệcổtruyền.
Nhântốđóngvaitròquantrọngtrongquátrìnhsángtạo,hình
thànhvàsựtồntạicủaDTLSĐềnSáiđóchínhlàcộngđồng.Họlà
ngườithựchiệnvàtham gialễhộitrongtấtcảcáckhâuchuẩnbịcho
đếnviệcthựchiệncácnghilễvàcũnglàngườitham dựcáctròchơi,
vănhóa,vănnghệ,..tronglễhội.
DTLSĐềnSáilàcôngtrìnhkiếntrúctâm linhnhằm tônvinh
ngườicócôngvớidânvớinước.Cóthểnói,ditíchvữngchắctồntại
đếnngàynayđều lànhờcộngđồngđónggópcôngsứccủacộng
đồng.Nhữnghànhđộngtốtđẹpấyđãđượcduytrìtrongsuốtchiều
dàilịchvàlưutruyềnđếntậnhôm nayvàmaisauthôngquacácdivật
nhưchuôngđồng,hoànhphi,câuđối,...cótrongkhuditích.
NguyênvậtliệuxâydựngDTLSđềnSáichủyếubằngcát,vôi,
gạch,gỗ,đá,..Đâyđềulàcácvậtliệutruyềnthống,theothờigianvàđiều
kiệntựnhiêntácđộngsẽtrởnênlụpsụp,xuốngcấp.Vìthếrấtcần
nhậnsựquantâm,bảovệcủacácthànhviêntrongBQLditíchvàcộng
đồngnhândânthônThụyLôiđểquảnlývàtiếnhànhtubổkịpthời.
CũngnhưnhiềucácDTLSVH kháctrênđịabànthànhphốHà
Nội,việctubổ,tôntạoDTLSĐềnSáiđượcthựchiệnchủyếubằnghai
nguồnđólà:nguồnkinhphídoNhànướccấpvàsựhuyđộngtừcác
nguồnlựccộngđồng.Trongnhữngnăm qua,côngtácxãhộihóa
trongcôngtáctrùngtutôntạovàpháthuygiátrịDTLSĐềnSáiđã
đượctriểnkhairộngrãidướinhiềuhìnhthứcvàđãđượcnhândântiếp
cận,hưởngứngthuđượckếtquảtốtđẹp.
PhỏngvấnÔngPhạm MinhHuỳnh–TrưởngBQLDTĐềnSáicho
biết:“ChỉkhicộngđồngdânThụyLôicónhậnthứcđúngvềgiátrịcủa
ditíchĐềnSái,họmớicóhànhđộnglớn,nhỏđểbảovệditích.Vaitrò
củacộngđồnglàrấtquantrọngvàcóýnghĩanhânvănsâusắcđốivới
disảncủachínhquêhươnghọ”.
Việctraochocộngđồngquyềnlàm chủditíchcũngtạosựgắn
kếtgiữanhândânvớicơquanquảnlý.Nhờcósựgiám sát,theodõi
củacộngđồngthìnhữnghiệntượngviphạm xâm hạiđếnditíchsẽ
nhanhchóngbịpháthiệnvàthôngbáochocơquancóthẩm quyềnxử
lý.
2.2.6.QuảnlýtàichínhtạikhuditíchđềnSái
Việcquảnlý,thuchinguồncôngđứcdoBQLDTđềnSáiquảnlý,
đảm bảocôngkhai,dânchủđượcbànbạctrướckhichi,bốtrí,sắpxếp
hòm côngđứcđảm bảotheoquyđịnh.Toànbộtiềncôngđứcthu
đượcdoBanquảnlýtrựctiếpquảnlý.Việcsửdụngtheonhữngquy
địnhcủaluậtngânsáchnhànước,ưutiênhàngđầuchocôngtáctubổ
ditíchvàhoạtđộngthườngxuyên,đượcphânchianhưsau:
-52%chivàoviệctubổ,tôntạocáchạngmụccủakhuditíchvà
bổsungmuasắm cơsởvậtchất,vậtdụngthiếtyếuchocôngtácquản
lývàbảovệ.
-10%chitulễbaogồm:chichotổchứclễhộixuân,hộirướcvua,
hộitháng9,cácngàylễ,tuầntiết,sócvọngvàchitiềnđiện,nướchàng
tháng.
-10% chichoviệcbồidưỡngcáccụđượctrưngtậpgiúpviệc
trongthánggiêng,vệsinhmôitrường,chếđộbồidưỡngtrựcBanquản
lý,thườngtrựckhánhtiết.
-5%chichoviệcinsớ,inphùhiệu,cờhội,băngzôn,khẩuhiệu.
-5%chichoquanhệđốinội,đốingoại,cơsở3khu.
-3%chichocáchoạtđộngxãhội.
-5%chiphíchocáckỳhọp,sơtổngkết,thiđuakhenthưởng,tập
huấn.
-10%quỹdựphòng.
Cáckhoảnchiđềuthốngnhấttuânthủtheonguyêntắcsauđây:
-Cáckhoảnchidưới10.000.000(mườitriệuđồng)đồngdophó
banthườngtrựcBQLduyệtchỉsaukhixinýkiếnTrưởngbanquảnlý.
PhóbanthườngtrựcBQLđượcquyềnduyệtchidưới5.000.000đ(năm
triệuđồng)saukhithốngnhấtvớicácphóbanquảnlýkhác.
-Cáckhoảnchitrên10.000.000đ(mườitriệuđồng) đếndưới
50.000.000đ (năm mươitriệuđồng)dotrưởngbanhoặcphóban
thườngtrựcbanquảnlýtrìnhvàđượctoànbộbanquảnlýthốngnhất
chi.
-Cáckhoảnchitrên50.000.000đ(năm mươitriệuđồng)vào
côngtáctubổtôntạoditíchphảilàm hồsơthiếtkế,báocáokinhtế
kỹthuật.SaukhiUBNDxãvàcáccấpcóthẩm quyềnphêduyệt.
-Mọichithutàichínhphảiđượclưutrữtrongsổsách,hóađơn
chứngtừkếtoántheosốthứtựvàcóđóngdấuxácnhậncủaUBNDxã,
cácchứngtừthuchiđượclưugiữ05năm.
Phỏngvấnvềtínhcôngkhai,minhbạchtrongquảnlý,cụĐỗĐình
Tải–phụtráchthủquỹtạiditíchchobiết:“NhàđềngồmcácBanbệ,
thủquỹ,kếtoánthựchiệntheonguyêntắctàichínhcủanhànước.
Hàngngày,nguồnthutiềncôngđứcđềucóviếtphiếuthu,phiếuchi,
cóchứngtừđầyđủ.Mỗiđầuthángcôngkhaitàichínhchohộihương
lão1lầntạiđềnSái.Ngàyrằmđọcbáocáotàichính,côngkhaitại
đìnhThụyLôiđểnhândânđượcbiết”.
CụLêTràngThanh–phụtráchkếtoánditíchchobiết:“Mỗiquý
cácthànhviêntrongBQLditíchtổchứchọpmặt1lần.Nộidungcủa
buổihọpbaogồm:côngkhaitàichính,ưu,nhượcđiểmcủaquývừa
quavàtriểnkhaiphươnghướng,nhiệmvụcủaquýmới.Kinhphíchủ
yếulàvốnxãhộihóacủanhândânvànguồncungđứccủakháchthập
phươngđượcdùngphụcvụchocôngtáctrùngtu,tôntạokhuviêndi
tíchvàđểtổchứcnhữngngàylễ,ngàylệlàng,ngàyhộitruyềnthống
củadânlàng”.
2.3.Đánhgiácôngtácquảnlýditíchlịchsử,kiếntrúc,nghệ
thuậtđềnSáixãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội
2.3.1.Kếtquảđạtđược
Trongnhữngnăm qua,đặcbiệttừkhiLuậtDSVHđượcrađờivà
cóhiệulựcvàNghịđịnhsố92/2002/NĐ-CPcủaChínhphủbanhành
đãtạohànhlangpháplýchocôngtácquảnlýDTLSVHtrênđịabàn
toànthànhphốHàNộinóichungvàhuyệnĐôngAnhnóiriêngthực
hiệnhiệuquả.Quátrìnhtổchứctriểnkhai,thựchiệncôngtácquảnlý
DTLSVHluônnhậnđượcsựquantâm lãnhđạo,chỉđạochặtchẽcủa
UBNDhuyệnĐôngAnh,phòngVH&TThuyệnvàUBNDxã,sựphốihợp
vàthốngnhấthànhđộnggiữaBQLDTvàcáccấpchínhquyềnvànhân
dânđịaphương.
Cùngvớiđólàsựtham giatíchcựccủaBQL.BQLditíchĐềnSái
thườngxuyênđượckiệntoàntheođúngnhiệm kỳ,đảm bảobộmáy
nhânsựphụtráchcácmảngcôngviệcnhư:chăm nom,bảovệditích,
quảnlýđồthờcúng,tổchứclễhội,…
VaitròquảnlýDTLSĐềnSáicủacộngđồngđãđượcchútrọng
vànângcaothôngquacáchoạtđộngtuyêntruyền,giáodụcLuậtDi
sảnvănhóađangđượchưởngứngtíchcực,sâurộngđếncáctầnglớp
nhândânthôngquahệthốngcáctổchứcchínhtrị-xãhộinhưMặt
trậnTổquốc,Hộiphụnữ,HộiCựuchiếnbinh,Đoànthanhniên,...Dođó,
ngườidânđãnhậnthứcđượcýnghĩavàvaitròquantrọngcủahọ
trongviệctham giahoạtđộngbảovệvàpháthuygiátrịditíchgóp
phầngiữgìnbảnsắcvănhóadântộcđồngthờilàm choditíchđềnSái
gắnbógầngũivớiđờisốngvănhóacủacộngđồnghơn.
Trongthờigianqua,UBNDxãvàBQLditíchđãcócácphương
án,chínhsáchnhằm huyđộngthêm nguồnlựctừcộngđồngđểtham
giavàoviệcbảovệvàpháthuygiátrịdisảnvănhóa.Nhờđó,nhiều
phongtrào,dựánliênquanđếnbảovệvàpháthuygiátrịdisảnvăn
hóacủaditíchđãvàđangđượctriểnkhaihuyđộngđượcnguồnnhân
lựccũngnhưvậtchấtvàtàichínhcủacộngđồng,cáctổchứcxãhội
tham giađónggóp.VídụnhưtronglễhộiRướcvuagiảtạiĐềnSáicó
nhiềucánhânủnghộtới10triệuđồngđểđộngviên,khuyếnlệnhân
dânthônThụyLôipháthuygiátrịcủalễhộiđộcđáonàyvàủnghộ10
triệuđồnghỗtrợmônvậttruyềnthốngcủadânlàng.Cónhữngtổchức
doanhnghiệpủnghộtới30triệuđồngđểthựchiệncáccôngtrìnhtu
bổchonhàđền.
Vàocácdịplễhộidiễnrahoặclễtếtđầunăm,nhândânđịa
phươngvàlượngdukháchthậpphươngtham quanrấtđôngtạikhudi
tích.BQLditíchphốihợpvớicáctổchứcchínhtrị-xãhộitíchcực
tuyêntruyền,vậnđộngngườidânvàkháchthậpphươngkhôngvứtrác
bừabãi,quảnlýhàngquán,cáchoạtđộngmêtíndịđoan,giữgìncảnh
quanxanh–sạch–đẹptrongkhuônviêncủaditích.Dothườngxuyên
kiểm điểm vàrútkinhnghiệm từcácnăm trướcnêncáchoạtđộngnày
đãđiđượcvàonềnếphơn.
CôngtácphâncôngcácthànhviênTiểubanquảnlýditíchduy
trìtrựctạiditích,cóphươngánphòngchốngcháynổ;Thườngxuyên
kiểm traviệcsửdụnghương,nến,đèntrênbanthờ;Hạnchếtốiđaviệc
thắphươngtrongditích(chủyếusửdụnghươngvòngtrêncácban
thờ,thắphươngnéntạilưhươngcộngđồngngoàisân).Khônglắpđặt
vàsửdụngcácloạiđèntrangtrítrênbanthờ.Khôngtreocácđồmã
tạiditích(nhấtlàkhuvựcnhàMẫucủaChùa).Khôngđểhươngnến
chưasửdụngtrênbanthờhoặcdướibanthờ.Việcgiữanninhtrậttự,
trậttựantoànxãhộiđượclựclượngCôngan,phòngcháychữacháy
thựchiệntốt,hiệuquả,khôngđểxảyraùntắcgiaothông,khôngxảyra
cháynổ,khôngcóhiệntượngcờbạctráhìnhtrongkhuditíchvàlễhội.
UBNDxãThụyLâm cũngtổchứcmởcáclớptậphuấnđểcánbộ
vàcácthànhviêntrongBQLtrảinghiệm vàhọchỏinhữnghướngmới
trongcôngtácquảnlý.
Việcgiữanninhtrậttự,trậttựantoànxãhộiđượclựclượng
Côngan,phòngcháychữacháythựchiệntốt,hiệuquả,khôngđểxảy
raùntắcgiaothông,khôngxảyracháynổ,khôngcóhiệntượngcờbạc
tráhìnhtrongkhuditíchvàlễhội.Côngtáckiểm tra,quảnlýcácdịch
vụkinhdoanhtráchnhiềumặthàngcótrongdanhsáchbịcấm,gâyrối
trậttựanninhảnhhưởngđếnditíchđượckiểm soáttốt.
Phânminhkhenthưởngvàkỷluậtrõràng.Cáctổchức,cánhân
cónhữngviệclàm chưatốt,hànhvisaiphạm vềcôngtácbảotồnvà
pháthuygiátrịditíchđượcxửlýnhắcnhở,chấnchỉnhnghiêm túc.
Họpmặt,biểudươngkhenthưởngkhíchlệngườidâncóýthức,trách
nhiệm tốt,thànhtíchxuấtsắcđểtiếptụcpháthuytinhthầnđóđểgóp
phầnbảoquản,giữgìnvàpháthuygiátrịcủaditíchđềnSái.
2.3.2.Nhữngtồntại,hạnchế
CôngtácquảnlýDTLSĐềnSáixãThụyLâm,bêncạnhnhững
thànhtíchđãđạtđượcvẫncòntồntạimộtsốhạnchế:
Côngtáclãnhđạo,chỉđạogiữacácban,ngành,chínhquyềncòn
thiếuchủđộng,linhhoạt.Sựthiếuquantâm chỉđạođốivớicôngtác
quảnlýditích,dođókhôngkiểm soátđượctìnhhìnhvàđiềutiếtkịp
thờinhữngtìnhhuốngphátsinh.Mộtsốcánbộ,đảngviên,đoànviên,
hộiviênchưagươngmẫuchấphànhnhữngquyđịnhcủabộquytắc
ứngxửnơicôngcộngđãtácđộngđếnnhậnthứccủangườidân,làm
ảnhhưởngđếnviệcthựchiệntrongnhândân.
ThànhviênBQLditíchĐềnSáiđasốđềulàngườidânđịa
phươngthựchiệncôngtácquảnlýbằngkinhnghiệm bảnthânmà
chưacósựđàotạobàibản.Hiệnnay,cánbộVănhóaxãhộixãThụy
Lâm chỉcó01ngườilạivừaphảikiêm thêm vềmảngchínhsáchxãhội
vìthếviệcquảnlývàbảovệtàisảnditíchgầnnhưđượcgiaochoTiểu
BQL,nhữngngườitrựctiếptrôngnom ditích,đólàcáccụtrongHội
hươnglãocủathônThụyLôi.
Việcquảnlýditích,đặcbiệtlàquảnlýcácdivật,cổvậttạiDTLS
đềnSáichủyếulạilàBanbảovệ,hộingườicaotuổi,cáccụhươnglão
đảm nhiệm.Đâythườnglàcáccụtuổicao,sứckhỏeyếu,khócóthể
phảnứngnhanhkhicóvấnđềtrộm cắpdivậtxảyra.Hệthốngcácổ
khóatrongkhuditíchcònlỏnglẻo,khôngđảm bảoantoàn,dễbịcậy
phá,hệthốngcameragiám sátchấtlượngchưacao.Dokhôngcótrình
độchuyênmônnênkhitiếpnhậnvậtthờcònlúngtúng,khôngcóchọn
lọc,cáchbốtríđồlễtrêncácbanthờcònlộnxộn.Tổquảnlý,bảovệ
DTLShiệnnaycònnhiềuhạnchế,caotuổi.
Vàonhữngngàylễtếtđầunăm,lễhộiRướcvuagiảtìnhtrạng
đốtvàngmãdiễnratrànlan,châm nénhươnglộnxộn,nhétvàocác
khetượnggâyphảncảm;Tiềnlẻrảitừbanthờphíatrênđếnbệthờ
phíadưới;Vàngmãcũng“ngập”cácbanthờ.Nạnđổitiềnlẻvẫnchưa
chấm dứthẳn.
Ýthứccủamộtsốcánhânchưacao,nhậnthứcvềcôngtácbảo
tồnditíchchưađầyđủ,ýthứcchấphànhnếpsốngvănminh,quytắc
ứngxửnơicôngcộngchưanghiêm túc.Trongditíchcònnhiềubất
cậphiệntượngrác,chânrácxảrabừabãichưacóngườithudọnkịp
thời,hạnchếtốiđaviệcứđọngrácthảivàrácthảirơivãitrênmặt
đườnggâyphảncảm.Cácdịchvụphụcvụ,đặcbiệtlàhàngănuống
nênlượngrácthảiđổtrànlankhuvựcditích.Dođó,cầnphảithắtchặt
côngtácđảm bảovệsinhmôitrườngquanhkhuvựcditích.
Việcsắpxếphàngquántrongkhuditíchchưacốđịnh,lộnxộn
dođódẫnđếnhiệntượnggianhàngmỗingườimộtkiểu,gâyphản
cảm,mấtmỹquantạikhuditích.
Quátrìnhtubổ,trùngtuditíchgặpnhiềukhókhăn.Cáccông
trìnhthicôngnghiêncứuchưathấuđáo,chậm tiếnđộthiếuchuyên
nghiệpảnhhưởngcảnhquanditích,độingũcánbộtheodõi,giám sát
chưasátsao.
Tóm lại,dođộingũcánbộphụtráchquảnlýditíchcònthiếuvà
chuyênmôncònhạnchếvềvấnđềbảotồnditíchnêncôngtácbảo
tồnvàpháthuygiátrịditíchchưalàm hếtchứctráchcủamình.Công
tácquảnlýcònbuônglỏng,thiếuchặtchẽchưakhoahọc.
Tiểukếtchương2
TừkhiLuậtDSVHcóhiệulựcthihành,vớisựkếthợpcủacác
cấpchínhquyền,cáccơquanquảnlýchuyênngành,côngtácquảnlý
ditíchtrênđịabànxãThụyLâm đãcónhữngchuyểnbiếntíchcực.Có
thểkhẳngđịnh,việcphâncấpquảnlýđãđượcphâncấptớicấpxãthể
hiệnsựthốngnhất,tậptrung.
Hiệnnay,từ việctuyêntruyềntrong nhândânpháp luậtvề
DTLSVHnhằm bảovệchốngviphạm ditích,tubổ,tôntạovàpháthuy
giátrịditíchđangngàycàngđượcmởrộngvànângcaohiệuquả.Việc
thanh,kiểm tra,pháthiệnsaiphạm vàxửlýđơnthưkhiếunạiđược
thựchiệnnghiêm túc.Cáchìnhthứctậphuấn,bồidưỡngvềchuyên
mônnhằm nângcaokiếnthứcvànănglựcquảnlýditíchcholực
lượnglàm côngtácnàyđãđượcchútrọng.Việckhenthưởng,kỷluật
đốivớicáctổchức,cánhâncósaiphạm vềditíchđượcthựchiệntriệt
đểgópphầngìngiữvàpháthuygiátrịcủaditích.
Cóđượcnhữngkếtquảnêutrênlàcósựlãnhđạo,chỉđạocủa
cáccấpchínhquyền,đặcbiệtlàPhòngVH&TThuyệnĐôngAnh,BQL
DTLSđềnSáicùngýthứccủacáctầnglớpnhândânthônThụyLôi
trongviệccùngchungtaygiữgìn,bảovệvàpháthuygiátrịcủaDTLS
đềnSáinhằm phụcvụsựpháttriểncủacộngđồng.
Tuynhiênbêncạnhnhữngkếtquảđạtđượcvẫncòntồntại,hạn
chếđólà:Côngtácpháthuygiátrịditíchchưahiệuquả,việchướng
dẫnkháchthăm quanvàgiớithiệuvềditíchchưađượcthựchiệnđầy
đủ,thườngxuyên.ThànhviênBQLditíchđềulàkiêm nhiệm nêndẫn
đếnnhữngbấtcậptrongcôngtácquảnlý.Côngtáctuyêntruyền,vận
độngngườidânthựchiệntheoLuậtDisảnvănhóavàtham giabảovệ,
giữgìnditíchvẫncònthiếusựphốihợpchặtchẽgiữacácngành,
đoànthểvàchínhquyềncơsở.Việcđầutưtubổ,tôntạoditíchchưa
hiệuquả,kéodàitiếnđộthờigianthicôngdothiếukinhphí.
Chương3:MỘTSỐĐỀXUẤTNÂNGCAOHIỆUQUẢQUẢNLÝDITÍCH
ĐỀNSÁIXÃTHỤYLÂM,HUYỆNĐÔNGANH,THÀNHPHỐHÀNỘI
3.1.Phươnghướng,nhiệm vụcủaBanquảnlýditíchđềnSái
tronggiaiđoạnmới
3.1.1.Phươnghướng
-Tiếptụcđầutư,tubổtôntạovàpháthuygiátrịditích;thực
hiệnnghiêm phápluậtvềdisảnvănhóavàcácquyđịnhphápluậtvề
xâydựng.Tăngcườngsựphốihợpvớicácđơnvịchứcnăngtrongviệc
lậpvàthựchiệndựán,giám sátchuyênmôn,pháthuytráchnhiệm
giám sátcủacộngđồngđểkịpthờipháthiện,điềuchỉnhkịpthời
nhữngsaisótcóthểxảyratrongquátrìnhtriểnkhaidựán,tránhđể
xảyraviphạm rồimớixửlýnhằm bảovệtốiđayếutốcấuthànhditích
trongquátrìnhtubổ.
-Tậptrungquảngbávàkhaithácgiátrịcủaditích;tăngcường
côngtácquảnlýditíchđảm bảotheoquyđịnh;tăngcườngthựchiện
nguyêntắctậptrungdânchủ,côngkhai,minhbạch,đặcbiệtlàtrong
côngtácxâydựngcơbản,quảnlýthu–chitàichính.Tậptrungxây
dựngkhốiđạiđoànkếttronghộihươnglão,banquảnlýditíchvàcộng
đồngdâncưđểổnđịnhtìnhhìnhcủađịaphương,côngtácquảnlýdi
tíchđảm bảotheocácquyđịnhcủaNhànước.
-Chủđộngkiểm trahệthốngcửa,khóavàphốihợpchặtchẽvới
lựclượngcôngan,dânphòngtrongcôngtácđảm bảoantoàn,phòng
chốngtrộm cắpdivật,hiệnvật,hòm côngđứctrongcácditích.
-Tổchứccáchoạtđộngvănhóatínngưỡngtạiditích(tổchứclễ
hội,rước,cáctròchơidângian,vănhóavănnghệ,thểdụcthểthao)
phảigắnliềnvớithựchiệntốtnếpsốngvănminhnơithờtự,tháiđộ
ứngxửcóvănhóa,phùhợpvớithuầnphongmỹtụccủadântộc,gắn
vớigiátrịlịchsửcủaditích.
-TổchứccáchoạtđộnglễhộitheođúngquychếdoBộVHTT
banhành.Tổchứcphầnlễtrangnghiêm,phầnhộiphongphú,không
kéodàiquá03ngàytránhảnhhưởngđếnsảnxuất.Kiênquyếtxửlý
nghiêm đốivớicáchànhvilợidụngngàyhộiđểhànhnghềhoặccó
nhữngviệclàm tráivớiquyđịnhcủaluậtnhư:Mêtíndịđoan,cờbạc,
cuacá,lênđồng,cáctròchơimàthựcchấtlàhìnhthứcđánhbạctrá
hìnhtrongkhuvựclễhội.Khôngđốtvàngmã(nhàlầu,xe,ngựa,hình
nhânthếmạng…)gâytốnkém tiềncủavàlàm hưhạiditích,ảnh
hưởngđếnvệsinhmôitrường.Khôngđểcácđạolạtráiphápluậttụ
tậptuyêntruyềnnơiditích.
- Tổchứcđàotạo,bồidưỡngkiếnthứcchuyênmônvềcáclĩnh
vựcliênquan,nhằm nângcaochấtlượngtham mưucủađộingũcán
bộlàm côngtácquảnlý,hướngdẫnnghiệpvụ;xâydựngkếhoạchhọc
tập,traođổi,hợptácvớicácthànhphốlớntrongnướcvàquốctế;xây
dựngcácấnphẩm lưuniệm vềditíchnhằm gópphầnquảngbádisản
vănhóaThủđôvàđấtnước,tiếpthutinhhoavănhóathếgiới.
3.1.2.Nhiệmvụ
-Thựchiệnvàtổchứcquảnlýnhànướcđốivớicácditíchđảm
bảođúngquyđịnhcủaLuậtDisảnvănhóa,cácvănbảnphápluậtcủa
NhànướcvàthànhphốHàNội;Đẩymạnhcôngtácthôngtintuyên
truyền về LuậtDisản văn hóa;Nghịđịnh 70/2012/NĐ–CP ngày
18/9/2012 của Thủ tướng Chính phủ và Thông tư 18/2012/TT –
BVHTTDLngày28/12/2012quyđịnhvềtrìnhtựthủtụclập,phêduyệt
dựántubổditích.Giớithiệuvềýnghĩalịchsửcủaditích,niêm yếtnội
quyditích,bảnhướngdẫnthựchiệnnếpsốngvănminhnơithờtự,bảo
vệcâyxanh,aohồtrongvàngoàikhuvựcditích,khôngbẻcành,hái
lộc.
-KiệntoànBanquảnlýditíchtheonhiệm kỳ;Tiếnhànhkiểm kê
cổvật,đồthờtự,phânloạibảoquảnvàcóhìnhthứcbảovệhợplýđối
vớitừngcổvật,lậpsổsáchtheodõi,bàngiaocổvậtchongườitrông
nom ditích.
-UBNDxã,Banquảnlýditíchlịchsửvănhóatăngcườngsựphối
hợp,nângcaotinhthầntráchnhiệm,kịpthờigiảiquyếtnhữngphát
sinh,tồntạidiễnratronglễhội;quảnlýchặtchẽnguồncôngđức,
côngkhai,minhbạchhoạtđộngthuchinguồncôngđứctạiditích,lễ
hội.
-Tăngcườngkiểm tra,ràsoátcácditíchđểtăngcườngbiện
phápbảovệ,phòngchốngcháynổ.Tấtcảcácditíchyêucầutrangbị
phươngtiệnphòngchốngcháynổnhưbìnhbọt,bểnướccứuhỏavà
tiêulệnhchữacháyởnhữngnơidễcháy.Thườngxuyênkiểm traviệc
sửdụnghươngnến,hệthốngđiện;hạnchếtốiđaviệcthắphương
trongditích(chủyếusửdụnghươngvòngtrêncácbanthờ);bốtrínơi
hóaởvịtríhợplý,antoàn.
-Tăngcườngtuyêntruyền,phổbiến,giáodụcvềgiátrịdisảnvăn
hóanhằm nângcaonhậnthứccủacánbộ,ngườidântrênđịabànhiểu
vềlịchsử,truyềnthống,vănhóatạiđịaphương,tíchcựcvậnđộng
nhândântham giacáchoạtđộngbảovệ,giữgìngiátrịdisảnvậtthể,
phivậtthểtạiđịaphương.
-Tăngcường,chủđộngvàchịutráchnhiệm trongcôngtáckiểm
tra,giám sátcáccôngtrìnhxâydựng,tubổ,tôntạoditích.Ngănchặn
vàkiênquyếtxửlýviệcxâydựng,tubổ,tôntạoditíchchưacóthủtục
đúngquyđịnhcủaphápluật.
-Quantâm đếnvệsinhmôitrường,bốtríthùngráclưuđộng,nơi
chứarácthải;sắpxếphàngquán,dịchvụđiểm trônggiữxehợplý,
khônglàm ảnhhưởngđếncảnhquan,khônggiankiếntrúccủaditích
vàhoạtđộngtôngiáotínngưỡngcủakháchthăm quan.
3.2.Đềxuấtcácgiảiphápnhằm nângcaohiệuquảquảnlýkhu
ditíchĐềnSáixãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội
3.2.1.Kiệntoànbộmáyquảnlý
Giảiphápvềkiệntoàntổchứcvàphâncấpbộmáyquảnlý,ngoài
việcnhằm hạnchếvàkhắcphụcnhữngbấtcậphiệnnayđồngthờitạo
ratiềnđề,cơsởchoviệcthựchiệnnhữngkiếnnghịkhácvềchuyên
môn,nghiệpvụquảnlýDTLSVH.Cầnhoànthiệncơchếquảnlýtheo
hướngđẩymạnhphâncấpquảnlýthêm vàođólàquyđịnhphảirõ
ràng,cụthểvềchứcnăng,nhiệm vụ,quyềnhạncủatừngban,ngành,
chínhquyềncáccấp.
Vớivaitròlàcầunốitrongquátrìnhthựchiệncôngtácquảnlý
DTLSđềnSái,PhòngVH&TThuyệnĐôngAnhcầnchủđộnghướng
dẫnUBNDxãThụyLâm thựchiệntốtcáckhâuquảnlýnhànướcvềdi
tíchđồngthờihướngdẫnviệclậpcácdựánđầutư,tubổ,tôntạokhu
ditíchđềnSái,trìnhcáccấpcóthẩm quyềnphêduyệttheođúngquy
địnhcủaphápluật.Tham mưuchoUBNDhuyệnĐôngAnhxâydựng
nhữngđềán,dựánliênquannhằm bảotồn,khaithácvàpháthuyhiệu
quảcácgiátrịtạiditíchđềnSái.
Cánbộvănhóa–xãhộivàBQLditíchĐềnSáigiữvaitròchủ
đạotrongviệcgiúpUBNDxãThụyLâm thựchiệncôngtácquảnlý
DTLSĐềnSáimộtcáchtíchcực,chủđộngpháthiệnnhữngviphạm
saitráitạiditíchvàđềxuấtnhữnggiảiphápxửlýkịpthời.
HầuhếtcácthànhviêntrongBQLditíchđềnSáiđềutrongtập
thểHộihươnglãodocộngđồngngườidânbầuraquảnlývìthế cần
cóquyđịnhphâncôngtráchnhiệm vàquyềnhạncụthểchotừng
thànhviênphụtráchtạiditíchđềnSáimớitránhđượctìnhtrạngbị
xâm hạimàkhôngxácđịnhđượcaiđảm nhậnphụtráchvàtrách
nhiệm củaaiquảnlý.
3.2.2.Tăngcườngcôngtáctuyêntruyền,giáodụcnângcaoý
thứccủacộngđồngvềbảovệkhuditíchđềnSái
Trongguồngquaycủacuộcsốnghiệnđại,mọithứđềuđang
thayđổimộtcáchnhanhchóngvàgiúpconngườitiếnxahơn.Nhưng
cómộtthứmàdứtkhoátchúngtaphảibảotồn,gìngiữvàpháthuy,đó
chínhlàbảnsắcvănhóadântộc.Cầnxácđịnhrõ,hệthốngcácDTLS
ViệtNam trongđócóDTLSĐềnSái,khôngchỉlàtàisảnvôgiácủa
cộngđồngđịaphươngmàcònlàtàisảncủaquốcgia.Việcgìngiữ,
bảotồnvàpháthuygiátrịcủaDTLSĐềnSáilànhằm phụcvụcholợi
íchcộngđồng.Chínhvìvậy,cầnchútrọngviệctăngcườngtuyên
truyềngiáodụcnhậnthứcđúngcácgiátrị,ýnghĩaquantrọngvềkhu
ditíchđềnSáitớingườidânvàcánbộtrong,ngoàingànhvănhóa,đặc
biệtlànhândânthônThụyLôi,từđónângcaotinhthầntựgiácgìngiữ,
bảovệkhuditích.
Trongthờigianvừaqua,trênđịabànxãThụyLâm chủyếutập
trungvàocôngtáctậphuấn,tuyêntruyềncôngtácbảovệvàpháthuy
giátrịditíchchocánbộcònngườidânhầuhếtchưachúýtới.Vìthế
đểhoạtđộngtrởlênhiệuquảcầnphânchiatổchứctậphuấntheo
từngnhóm đốitượngkhácnhau.Đẩymạnhcôngtáctuyêntruyền
bằngcáchìnhthứcnhư:đưatin,viếtbài,xâydựngcácchuyênmục
trênsóngtruyềnthanh;panô,ápphíc,băngzôn,khẩuhiệutrêncác
trụcđườngchínhcủathôn,xã.Thườngxuyênđổimới,đadạnghóacác
nộidung,hìnhthức,phươngpháptuyêntruyền,vậnđộngnângcaoý
thức,tráchnhiệm củamọitầnglớpnhândânvàdukháchnghiêm túc
thựchiệncácquyđịnhcủaNhànướcvềbảovệvàpháthuycácgiátrị
củaditích.Đẩymạnhcôngtáctuyêntruyền,giớithiệuvềnguồngốc
củaditíchđềnSáivàvịthầnHuyềnThiênTrấnVũđượcthờtạiditích.
Trongnhữngngàyđầunăm,lượngdukháchtham quannhiều,
BQLditíchcầnthôngtintuyêntruyềnvềnộiquy,quychế,nộidung,giá
trịditíchtrênhệthốngtruyềnthanhđểdukháchnắm bắtkịpthời
thôngtin.
Vớicuộccáchmạng4.0vàquátrìnhchuyểnđổisốdiễnramạnh
mẽtạitấtcảcáclĩnhvực,cáchthứcmớiphùhợpvớixuhướngcủa
thờiđại.Nếutrướcđâychủyếuđượcbiếtđếnquatruyềnmiệng,qua
giớithiệubằngcácấnphẩm tuyêntruyềnnhưtờrơi,tờgấpthìhiệnnay
bằngcôngnghệcóthểcónhữngcáchtuyêntruyềntrênkhônggian
mạngvớitốcđộvàkhốilượngthôngtintruyềntảihiệuquảhơncách
truyềnthốngrấtnhiềulần.
BQLDTĐềnSáiđangtiếnhànhđẩymạnhvàhoànthiệnxâydựng
websitequảngbávềDTLSĐềnSái,tạiđâytậptrungcácdữliệunhư
thôngtinlịchsử,truyềnthuyết,hệthốngdivật,cổvật,hìnhảnh,phim
phóngsự,…ThôngquamạngInternet,ngườidâncóthểtìm hiểuhoặcnếu
chưacóđiềukiệnđếntham quan,nghiêncứuthìcóthểtham khảo,tra
cứuhoặcxem cácthôngtinvềDTLS.Bướcchuyểnđổisốnàycótác
độngsâusắcđếnxãhội,thôngquaứngdụngcôngnghệthôngtinđể
quảnlý,bảotồn,quảngbágiátrịcáchiệnvật,lưutrữlâudàivàantoànđể
phụcvụcôngtácbảotồn,bảoquảnsaunày.
Khihiểurõvàhiểuđúngcácvănbảnphápluậtquyđịnhvềditích
sẽngănchặntìnhtrạngxâm hạikhuditíchcủaconngườidovôtình
haycốýgâyra.Đồngthờicũngsẽgiúpcộngđồngngườidânhiểuvà
thêm yêu,trânquýnhữnggiátrịcủaditíchđềnSáimàchaôngđãgìn
giữđểlạichođếnngàynay.Đâylàyếutốquantrọnggiúpmọingười
nângcaotinhthần,cùngchungtaytham giagópsứcchoviệcbảotồn
vàpháthuygiátrịditíchđềnSáicủađịaphương,củadântộc.
3.2.3.QuảngbáhìnhảnhvàgiátrịcủakhuditíchđềnSái
Ởrấtnhiềunhữngbuổitạođàm,chươngtrình,sựkiện...liênquan
đếnDTLSVH,trongđómộtđềmụcmàluônđượccácnhànghiêncứu
vănhóabànluậnsôinổi,nổibậtnhấtđólàvấnđềgiữabảotồnvà
pháttriểncácDSVH.Làm thếnàođểbảovệvàpháthuygiátrịDTLS
nhưngkhôngđ¬ượccảntrởnhữngmụctiêupháttriểnkinhtế-xãhội
màphảitạođiềukiệnđểbiếncácgiátrịnhiềumặtcủadisảnvănhóa
thựcsựtrởthànhnguồnlựcthúcđẩypháttriểnkinhtế-xãhội.Trong
đầutưkinhtế,ViệtNam khaokhátlàm giàu,nhưngcáchlàm giàutừ
nướcngoàimàkhôngtôntrọngvănhóangườiViệtcũngkhôngthểtồn
tạibềnvững.
Mộttrongnhiềubiệnphápnếukhaitháctốtsẽmanglạihiệuquả
đólàviệcxâydựngtổchứckhônggiankiếntrúc,cảnhquanchokhudi
tích.Tuynhiên,làm thếnàođểtổchứckhaitháctốtcảnhquanchotại
cáckhuDTLSđềnSáikhôngphảilàmộtđiềuđơngiản.Nhữngcông
trìnhdịchvụđượcxâydựngđểphụcvụchonhucầuthiếtcủadu
kháchnhư:hàngquánănuống,gianhànglưuniệm,bãiđỗxe,khuđón
tiếpkhách,...cầnsắpxếpđượcvịtríhàihòa,hợplývàphảiđượcnghiên
cứutheophongcáchtruyềnthốnghòanhậpvớiyếutốgốcgợichodu
kháchthấyđượccáihồncủaditíchđềnSái.
TheotácgiảđểkhaitháccácgiátrịcủaDTLSđềnSáimộtcách
cóhiệuquảcầntậptrungvàomộtsốnộidungnhưsau:
Thứnhất,tăngtínhhấpdẫncủaDTLSđốivớikháchdulịch.
Nghiêncứu,sưutầm nhữngtưliệu,tổchứccácchươngtrình,sựkiện
cósựgắnkếtvớicácgiátrịhàm chứatrongkhuditíchđềnSáivềtính
thiêng,truyềnthuyết,giátrịlịchsử,kiếntrúc,nghệthuậtvàđặcbiệtlàlễ
hộitruyềnthốngRướcvuagiảđặctrưngđượcdiễnratạikhuDTLSđền
Sái.
Thứhai,tăngcườngquảngbáchoditích.Hoạtđộngquảngbá
cầnthựchiệnbằngnhiềuhìnhthứcđadạngkhácnhaunhư:tờrơi,tờ
gấp,sách,biểnquảngcáolớnđặtởcácnútgiaothông,loaphátthanh,
kếthợpcungcấpthôngtinvềditíchquacácphươngthứctrêncông
nghệthôngtintrênmạnginternet,cổngthôngtin,trangwebsite,...để
đưahìnhảnhDTLSđềnSáiđếnvớicôngchúngnhằm thuhútdukhách
thậpphươngđếnditích.
Thứba,kếthợpvớicáctổchứcdoanhnghiệpvềtourdulịchđể
ĐềnSáitrởthànhmộtđiểm đếntham quandulịchthuhútkháchthập
phương.
3.2.4.Vềcơchế,chínhsáchchỉđạođiềuhành
Ditíchlịchsửvănhóalàsảnphẩm mangtínhchấtđặctrưngbởi
đóhầuhếtlàcácsảnphẩm vậtchấtđượcsángtạotrongquákhứvà
nóđượctraotruyềnlạichođếnhiệntại,chínhvìthếnóđãgắnbógần
gũivàcóýnghĩarấtlớnđốivớiđờisốngtinhthầncủangườidân.Cho
nên,hệthốngcơquanquảnlýnhànướccầnxâydựngcơchếchính
sáchphùhợpphảimangtínhhuyđộng,khuyếnkhích,độngviêntrong
côngtácbảotồnvàpháthuygiátrịditích.Trêncơsởnghiêncứuthực
trạngDTLSđềnSáicáccấpquảnlýcần:
ĐốivớiPhòngVănhóa–thôngtinhuyệnĐôngAnh:Đóngvaitrò
làcầunốichỉđạo,hợptácvớiUBNDxãThụyLâm trongquátrìnhthực
hiệntốtcáckhâutrongcôngtácquảnlýDTLSđềnSái.Tổchứcbàn
giaovàphânrõtráchnhiệm quảnlýcụthểditíchđềnSáichođơnvị
UBNDxãThụyLâm.Tham mưucácvănbảnchỉđạo,hướngdẫnquy
trìnhthựchiệnviệctubổ,tôntạoditích.Thườngxuyênphốihợpvới
BQLditíchđềnSáitiếnhànhkhảosátkiểm tra,đánhgiácụthể,kỹ
cànghiệntrạngmứcđộxuốngcấpcủaditíchvàhướngdẫnthựchiện
kếhoạch,quytrìnhlậphồsơtubổ,tôntạoditíchtrêncởsởđóxây
dựngkếhoạchtusửa,tôntạoditíchmộtcáchkịpthờivớihiệuquả
cao.Cácdựánđượcphêduyệtđivàothựchiệnxâydựngcầntăng
cườngkiểm tra,giám sáthoạtđộngtrùngtu,tôntạoditíchđểtránh
xảyratìnhtrạngmấtđiyếutốnguyêngốcvàlàm lệchtheobảnthiết
kếđãđượcthốngnhất,phêduyệt.Tham mưuchoUBNDhuyệnĐông
Anhnhữngphươngán,dựán,đềánnhằm giữgìn,khaithácvàphát
huycácgiátrịcủaDTLSđềnSái.
ĐốivớicấpxãvàBQLditíchđềnSái:
UBNDxãThụyLâm cầncủngcố,kiệntoànBQL,xâydựngquy
chếquảnlýhoạtđộngDTLSđềnSáixãThụyLâm theocácnhiệm kỳ,
quyđịnhvềsốlượng,phâncôngnhiệm vụ,tráchnhiệm củatừngthành
viên,quảnlýsửdụngkinhphí,nguồnthucôngđứcmộtcáchrõràng,
côngkhai,minhbạch.BQLđềnSáiđượcUBNDxãThụyLâm ủyquyền
trựctiếpquảnlý,bảovệ,khaithácpháthuygiátrịcủaditíchtheochức
năng,nhiệm vụđượcgiao.
Chútrọngtậptrunghuyđộngvàsửdụngcóhiệuquảcácnguồn
lựcvàpháthuysứcmạnhcủacộngđồngdâncư.Huyđộngsựtham
gianhiệttình,tíchcựccủacáctổchứcđoànthểchínhtrị-xãhội.Đâylà
nhữngtổchứccólựclượngtham giađôngđảo,cótrìnhđộvàhệthống
lãnhđạochỉđạoxuyênsuốtcáccấpnêndễdàngtiếpcậntrongcôngtác
tuyêntruyền,giáodục,vậnđộngnhândântham giacôngtácbảotồnvà
pháthuyditích.Việcnàygiúpchongườidânnhậnthứcđượctráchnhiệm,
hiểurõhơnýnghĩalịchsửtruyềnthốngvềDTLScủađịaphương,từđó
họtiếpcậngầngũivớiditíchnêntinhthầntựgiáccaohơn,đónggóp,hỗ
trợsứcngười,sứccủatrongviệctubổ,bảovệditíchđạthiệuquảlàm
chokhuônviênkhuditíchtrởnêntrangkhang,sạchđẹp.
Nhữngnăm qua,khuditíchđềnSáiđãđượcquầnchúngnhân
dânđịaphươngtíchcựctham giagiữgìn,việcbảovệvàpháthuygiá
trịcủaditíchđượcthựchiệntuânthủđúngquyđịnhphápluật.Nhờ
vậymàmứcđộxuốngcấpcủaditíchđềnSáigiảm rấtnhiều,ngăn
chặnđượcnguycơxâm hạicủaconngườiđếnmôitrườngcảnhquan
thiênnhiên.Dođócầnxâydựngcơchếkhenthưởngphùhợp,khíchlệ
cảvềmặtvậtchấtvàtinhthầnchocácdoanhnghiệp,tổchức,cánhân
đónggóp,tàitrợtíchcựcđốivớicôngtáctubổ,bảotồn,pháthuygiá
trịcủaditíchđềnSái.
Cầnxâydựnggiảiphápvềcơchếquảnlýnguồntàichínhphục
vụcôngtácquảnlýditích.Cầncóchínhsáchtăngcườngđầutưđể
huyđộngtốiđanguồnvốnđầutưcầnthiếtchohoạtđộngbảotồnvà
pháthuygiátrịDTLSĐềnSái.Hướngdẫnviệcbốtríhòm côngđứctại
cácditíchđảm bảovănminh,lịchsự,tạođiềukiệnthuậnlợichodu
kháchtiếnhànhcáchoạtđộngtâm linhtạiditích.Sửdụngnguồnthu
tiềncôngđứcphảiđúngmụcđích,cóhiệuquả,côngkhaicósựthống
nhấtgiữachínhquyền,BQLditích,ngườiđạidiệnchocộngđồng
ngườidân.
UBNDxãThụyLâm cầntăngcườngphốihợpvớiPhòng,Sở,...để
tìm nguồnvốnđầutưtôntạoDTLSĐềnSáichohoạtđộngtôntạo,tu
bổditíchđềnSái.
3.2.5.Tăngcườngnângcaochấtlượngnguồnnhânlựcquảnlý
khuditíchđềnSái
Conngườilàyếutốđặcbiệtquantrọngquyếtđịnhmọivấnđề
thànhbạitrongquátrìnhcủacôngtácquảnlý.Nếubỏquayếutốcon
ngườichỉtậptrungđầutưcơsởvậtchất,hạtầngthìsẽrấtlãngphí.Vì
thếviệcnângcaochấtlượngnguồnnhânlựcđểđảm bảothựchiệntốt
côngtácquảnlýDTLSđềnSáilàmộtviệclàm hếtsứccầnthiết.
Chúngtacầntậptrunghuyđộngvàsửdụngcóhiệuquảcác
nguồnlựcvàpháthuysứcmạnhcủanhândânđểtubổ,bảotồncác
giátrịcủaditích.Chútrọngvấnđềbồidưỡngđàotạochuyênmônsâu,
nghiệpvụquảnlýnhànướcvềdisảnvănhóabằngcáchtạođiềukiện
đểcánbộquảnlýDTLStham giacácchươngtrình,lớptậphuấndo
cấphuyện,thànhphốtổchứcvềcôngtácbảotồnvàpháthuygiátrị
DTLS.
CácthànhviêntrongBQLditíchđềnSái,nhữngngườitrựctiếp
bảovệkhuditíchđềnSáichủyếulàcáccụcaotuổi,vìthếcầnphải
lựachọncácthànhviêntham giatrongTiểubanquảnlýnhàĐềnphải
tâm huyết,sứckhỏetốt.Ngoàiracầntrangbịchohọnhữngkiếnthức
cơbảnvềditích,hànhviviphạm phápluậtvềDSVH,cáchìnhthức
bảovệ,ngănchặnviệcxâm hạiditíchvàđặcbiệtlàcácnguyêntắc
theoquyđịnhcủaphápluậttronghoạtđộngxâydựngcôngtrìnhtrùng
tu,tôntạonhằm khônglàm sailệchđikếtcấunguyêngốccủaditích.
Đểtránhxảyracáctrườnghợptrên,BQLditíchcầncónhiềuhìnhthức
đàotạo,xâydựngkếhoạchđàotạokhoahọc,tránhviệchọclýthuyết
quánhiều.Tạođiềukiệnthườngxuyêntổchứccácbuổigặpgỡ,giao
lưu,họchỏikinhnghiệm vềnghiệpvụbảotồnởnhiềuditíchkhác
nhauđểdễđánhgiá,nhìnnhận,từđókhắcphụcnhằm nângcaochất
lượngcôngtácquảnlýcủaditíchđềnSái.
Mỗicánhân,tậpthểtrongBQLditíchđềnSáiđạtđượcthànhtích
xuấtsắccầncóchếđộđãingộhợplýcảvềvậtchấtlẫntinhthầnnhằm
khuyếnkhích,tạođộnglựcchohọtíchcựctham giavàcótráchnhiệm
caohơntrongquảnlývàbảovệkhuditích.
3.2.6.Đẩymạnhtăngcườngcôngtácthanhtra,kiểmtravàxửlý
viphạmtạikhuditíchđềnSái
Thanhtra,kiểm tralàhoạtđộngkhôngthểthiếutrongmọilĩnh
vựctrongđờisốngkinhtế,xãhội.Ởlĩnhvựcvănhóa,côngtácthanh
tra,kiểm tralàvôcùngcầnthiếttrongquảnlýDTLSbởinếukhôngsẽ
dẫnđếntìnhtrạngbuônglỏngquảnlý,quyhoạchxâydựngcôngtrình
tubổbừabãikhôngtheoquyđịnh,ditíchsẽmấtđigiátrịhoặcbịsử
dụngsaimụcđích,…
Cầnnângcaosựphốihợplinhhoạtgiữacáccơquancóthẩm
quyềnquảnlýtrongquátrìnhkiểm trathườngxuyên,địnhkỳhoặcđột
xuất.Quađó,pháthiệnvàbiểudươngkhenthưởngcáccánhân,tập
thểnghiêm chỉnhchấphànhxuấtsắcđồngthờinghiêm minhxửlýkịp
thờicáctậpthể,cánhânviphạm trongcôngtácquảnlýditích.BQLdi
tíchĐềnSáicầnxâydựngkhungđiểm mứckhenthưởngvàxửphạtrõ
ràng,côngminh,tránhbệnhthànhtích.
Ngănngừa,xửlýhànhchínhcáchànhviviphạm tronghoạt
độngbảotồn,tôntạo,pháthuygiátrịditíchĐềnSáitheothẩm quyền.
Hơnhếtlàcầnsựtham mưuchocơquanquảnlýhìnhthànhhệthống
thanhtraviênởxãThụyLâm đểthúcđẩycôngtácthanhtrakịpthờivà
hiệuquả.
3.2.7.Tổchứcthựchiệncôngtácquảnlý,bảotồnvàpháthuy
giátrịkhuditíchđềnSái
Ditíchtrướckhitổchứcthựchiệntubổcầnphảitiếnhànhkhảo
sát,nghiêncứumộtcáchbàibảnxácđịnhcácmặtgiátrịtiêubiểuvà
đặcbiệtlưuýđếntìnhtrạngbảoquảnvàmứcđộhưhạicủaditíchtừ
đóđưarahướngchỉđạođểtubổ,tôntạo.Căncứvàohiệntrạngdi
tích,tưliệulịchsử,lờikểcủanhânchứng,xinýkiếnđónggópcủacác
chuyêngia,cơquanchuyênmônlàm cơsở,dữliệu.Từđólậpquy
hoạchtổngthểkhuvựcditích,xâydựngbảnvẽtubổ,mứcđộcan
thiệpvàcácphươngántubổ,tôntạothíchhợpđảm bảogiữgìnditích
mộtcáchtốiưu.
Vìvậy,đểlàm tốtcôngtácbảotồnvàpháthuygiátrịkhuditích
đềnSái,theotôicầntậptrungmấyvấnđềsau:
Thứnhất,chúngtanhấtthiếtphảiđánhgiáđúnggiátrị,tầm
quantrọngvàýnghĩađốivớicácyếutốgốccấuthànhcủakhuditích
đềnSái.Thựchiệntiếnhànhtubổ,tôntạoditíchvớiquanđiểm vừa
giữvữngđượcđộbềncủaditíchtừkiểudáng,kiếntrúc,hoavăn,màu
sắc,...đếncácvậtliệuxâydựngtruyềnthốngđểditíchtồntạiđượcdài
lâuvừađảm bảokếtcấuởdạngnguyêngốc.
Thứhai,Tăngcườnggiám sátchuyênmônđểnângcaochất
lượngcácdựántubổ,xâydựngditích,cầnphảitraođổikỹlưỡng,xin
ýkiếnđónggóptừcácnhànghiêncứukhoahọccóliênquanđểcósự
xem xétởnhiềugócđộkhácnhauđảm bảophùhợpvớihoàncảnhlịch
sử,đặcđiểm vănhóacủađịaphương,môitrườngbảoquản...
Thứba,Côngtácbảoquảnvàtuyêntruyềngiớithiệukhuditích
đềnSáiphảiđượcxácđịnhlàmộtkhâuquantrọngtrongviệcbảotồn
vàpháthuygiátrịkhuditíchđềnSái.Vìthếbảoquản,giữgìnditíchvà
cáchiệnvật,môitrườngcảnhquancầnđượcthựchiệnchuđáo.
Thứtư,Chútrọng thựchiệntốtcông tácbiểudương,khen
thưởngngườitốt,việctốtđiểnhìnhtronghoạtđộngbảotồndisảnvăn
hóa,đặcbiệtlàcáctổchức,cánhâncóđónggópchocôngtácbảo
tồntubổditích.
Cuốicùng,Luônluônquantâm chăm lo,đàotạobồidưỡngđội
ngũtrongBQLditíchvềcôngtácquảnlýditíchcảvềđạođức,trình
độvànănglựccôngtácphảingangtầm vớinhiệm vụđượcgiao.
Tiểukếtchương3
Trongkhuônkhổchương3,dựavàonhữnglýluậnkhoahọcở
chương1,cùngvớiđólànộidungvềthựctrạngcôngtácquảnlýcủa
ditíchlịchsửđềnSáinhưđãnêuởchương2,tácgiảkhóaluậnđãđưa
raphươnghướngvànhiệm vụtrọngtâm củaBQLditíchđềnSáitrong
giaiđoạnmớinhằm bảovệvàpháthuytốiđacácgiátrịnhânvăn
trongkhuditích.Trêncơsởkhảosátthựctế,đánhgiáthựctrạngtác
giảnhậnthấyrằngquátrìnhcôngnghiệphóa,hiệnđạihóađangcó
nhữngtácđộngtheochiềutíchcựcvàcảtiêucựcđếncôngtácquản
lýDTLSđềnSái.Bêncạnhnhữngthànhtựuđạtđượcvànhữngảnh
hưởngvềnhậnthứchạnchếđó,tácgiảkhóaluậnđãđềxuất7giải
phápgópphầnnângcaohiệuquảtrongquátrìnhquảnlýditíchnày.
Đólàgiảiphápvềkiệntoànbộmáyquảnlýđểviệcchỉđạothực
hiệncácvănbảnphápquytừcấptrênxuốngcấpcơsởđượckhoahọc,
thốngnhấtvàhiệuquả.Chútrọngtớihoạtđộngtuyêntruyềngiáodục
nângcaonhậnthứccủacôngdânvềbảovệditíchgiúpchodânhiểu,
dânbiếttừđómỗingườidânthônThụyLôisẽcónhữnghànhđộng
chungtaytham giavàoviệcchăm sócvàbảovệditíchsẽtăngcảvề
chấtlượngvàsốlượngtrongcôngtácnày.Giảiphápquảngbáhình
ảnhbằngcáchxâydựngcácchươngtrìnhvềgiớithiệuditíchLSVH
đềnSáiđồngthờikếtnốicácchươngtrìnhdulịchvănhóa,dulịchtâm
linhgắnvớiditíchnày.Bêncạnhđólàcácgiảiphápchohoạtđộng
chuyênmônnhưràsoát,nângcaotrìnhđộ,kiểm tra,thanhtra,giám
sátchấtlượngdựántubổ,tôntạoditích,vệsinhmôitrường,nếp
sốngvănminhnơithờtựtrongkhuônviênditích.Ngoàiracòncógiải
phápvềcơchếchínhsách,nguồnnhânlựcvàkhaithácpháthuyhết
tiềm năngcácgiátrịcủaditíchđềnSáicũngđượctácgiảđềcậptới.
Tấtcảcácgiảiphápđónhằm hướngtớimụctiêuhoànthiệnvànâng
caochấtlượngtrongcôngtácquảnlý,bảotồnvàpháthuynhữnggiá
trịlịchsử,kiếntrúcvànghệthuậtcủaDTLSđềnSái.
KẾTLUẬN
MỗiDTLSVHvừalàmột"Bảotàngnghệthuật,vừalàthiếtchế
vănhóagiáodục,vừalàsânkhấuhóavềvậtthể",thôngquaDTLSVH,
mỗichúngtacóthểhiểubiếtsâurộnghơnvềgiátrịvàbảnsắcvăn
hóadântộc.
DTLSđềnSáicólịchsửhìnhthànhlâuđời.Côngtácquảnlý,bảo
tồnvàpháthuygiátrịDTLSđềnSáichínhlàgópphầngiữgìnnhữngdi
sảnvănhóachothếhệhôm nayvàmaisau;làthểhiệnsựtriân,lòng
biếtơncủachúngtahôm nayđốivớivịanhhùngHuyềnThiênTrấnVũ
cócôngvớidânvớinước.Đóchínhlàsựthểhiệnlòngyêuquêhương
đấtnướcbằngviệcgiữgìnvàpháthuytốtgiátrịtruyềnthốngtốtđẹp
củatổtiênchúngta,lấyđólàm cơsở,nềntảngđểtiếptụcpháthuy,
pháttriểnnềnvănhóaViệtNam tiêntiếnđậm đàbảnsắcdântộctheo
NghịquyếtTrungương5khóaVIIIđãđềra.
QuảnlýDTLSVH lànhântốquantrọngđốivớisựnghiệpphát
triểngiátrịdisảnvănhóacủadântộc,đồngthờigópphầnvàosựphát
triểnchungvềkinhtế-xãhộicủađấtnước.Vớitinhthầnđó,khóaluận
đãgiảiquyếtđượcmộtsốvấnđềchủyếusau:
Mộtlà,hệthốngnhữngvấnđềlýluậncơbảnvềquảnlýDSVH,
DTLSVHtừđónhậndiệnđượcnhữnggiátrịcủaDTLSđềnSáixãThụy
Lâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội.
Hailà,đánhgiáthựctrạngcôngtácquảnlýDTLSđềnSáixã
ThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội;trongđótậptrungvào
cáckếtquảđãđạtđượcvànhữngvấnđềcònhạnchếtronghoạtđộng
quảnlýditích
Balà,đưaracáccácnhóm giảiphápcơbảnnhằm nângcao
côngtácquảnlýDTLSđềnSái.
NghiêncứuvềcôngtácquảnlýDTLSđềnSáitrênđịabànxã
ThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNộilàmộtđềtàikhóvà
phứctạpvìtácgiảkhóaluậncònlàsinhviênchưacótrảinghiệm
nhiềutronglĩnhvựcquảnlýditíchnênrấthạnchếvềchuyênmôn,
nghiệpvụ.Bêncạnhđó,doảnhhưởngcủadịchbệnhCOVID-19nên
nhiềuphươngphápnghiêncứunhưđiềndã,phỏngvấntrựctiếpkhông
thểthựchiệndothựchiệngiãncáchxãhộiđểphòngchốngdịchbệnh.
Tuynhiên,vớitâm huyếtcủamộtsinhviênchuyênngànhQuảnlývăn
hóa,vớimongmuốnDTLSđềnSáicủađịaphươngmìnhđượcgìngiữ
vàpháthuygiátrịnêntácgiảmạnhdạnchọnđềtài“Quảnlýditích
lịchsửĐềnSáixãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNội”làđề
tàinghiêncứuchokhóaluậntốtnghiệpcủamìnhđểđượcgópmột
tiếngnóicủamìnhvàocôngtácbảotồndisảnvănhóacủaquêhương
ThụyLâm.
DANHMỤCTÀILIỆUTHAM KHẢO
1. ĐặngVănBài(2007),Bảotồndisảnvănhóatrongquátrìnhphát
triển,TạpchíDisảnvănhóa.
2.NguyễnChíBền(chủbiên)(2010),Bảotồn,pháthuygiátrịdisản
vănhóavậtthểThăngLong-HàNội,NxbHàNội.
3. NgôVĩnhBình,LêHuyHòa(1996)DitíchlịchsửĐềnSáivàlễhội
rướcvuagiảtruyềnthốngthônThụyLôi,NxbHàNội.
4.C.Mác.Tưbản.Quyển1,tập2.Nxb.Sựthật.H.,1963.
5. C.MácvàF.Ăng-ghen.Toàntập,tập23.Nxb.Chínhtrịquốcgia.
H.,1993.
6. ThS.TôVănĐộng(2016)CôngtácquảnlýditíchởHàNội5năm
nhìnlại,Thếgiớidisảnđiệntử.
7. ĐảngbộhuyệnĐôngAnh(2013)Giáodụctruyềnthốnglịchsử,
vănhóavàcáchmạnghuyệnĐôngAnh,NxbHàNội.
8.Đảngủy-HĐNDUBNDxãThụyLâm (2016)ThụyLâmtruyềnthống
lịchsửvănhóavàcáchmạng,NxbHàNội.
9.TrịnhThịMinhĐức,NguyễnĐăngDuy(1993),Bảotồnditíchlịch
sử-vănhóa,NxbĐạihọcquốcgia,HàNội.
10. PhanHồngGiang,BùiHoàiSơn(đồngchủbiên)Quảnlývănhóa
ViệtNamtrongtiếntrìnhđổimớivàhộinhậpquốctế,NxbChính
trịquốcgia,HàNội.
11.Nhiềutácgiả(1998),Quảnlýhoạtđộngvănhóa,NxbVHTT,Hà
Nội.
12.HiếnchươngquốctếvềBảotồnvàtrùngtu(2004),NxbXâydựng,Hà
Nội.
13.LêThịMỹKim (2019),Lễhộitruyềnthốngđốivớiđờisốngngườidân
huyệnĐôngAnh,thànhphốHàNộingàynay,LuậnvănThạcsĩTôn
giáohọc,ĐạihọcQuốcgiaHàNội,Trườngđạihọckhoahọcxãhội
vànhânvăn.
14. GiaLinh(2018),Nhữngvướngmắctrongcôngtácquảnlývàbảo
tồnditíchtạiHàNội,CổngthôngtinđiệntửBộVănhóa,thểthao
vàdulịch.
15. TừđiểnBáchkhoaViệtNam,T1,NxbTừđiểnBáchkhoa.
16. LưuTrầnTiêu(2012) Mấyvấnđềvềnguồnnhânlựctronghoạt
độngbảotồnditíchlịchsử-vănhóa. TạpchíDisảnvănhóa.
17. NguyễnThịPhươngThảo(2018),QuảnlýlễhộiCổLoahuyện
ĐôngAnh,thànhphốHàNội,Luậnvănthạcsĩchuyênngành
Quảnlývănhóa,TrườngĐạihọcSưphạm nghệthuậtTrungương.
18.NguyễnĐìnhThanh(chủbiên)(2008),Disảnvănhóabảotồnvà
pháttriển-chuyênđềkiếntrúc,Nxb Tổng hợp,Tp.Hồ Chí
Minh.T1
19.TrầnNgọcThêm (1997),CơsởvănhóaViệtNam,TrườngĐạihọc
khoahọcxãhộivànhânvăn,ThànhphốHồChíMinh.
20. UBNDhuyệnĐôngAnh(2019)ĐôngAnhditíchvàlễhội,NxbHà
Nội.
21. NguyễnNhưÝ(Chủbiên),(2004),TừđiểntiếngViệt,NxbVHTT,
HàNội.
Cácvănbảnpháplý:
22. Quốchội(2001),LuậtDisảnVănhóanăm2001;Luậtsửađổi,bổ
sungmộtsốđiềucủaLuậtDisảnvănhóanăm2009.
23. NghịquyếtTrungương5khóaVIII(1998),Xâydựngvàpháttriển
nềnvănhóaViệtNamtiêntiến,đậmđàbảnsắcdântộc.
24. ThủtướngChínhphủ(2021),QuyếtđịnhphêduyệtChiếnlược
pháttriểnvănhóađếnnăm2030.
25. Nghịđịnhsố98/2010/NĐ-CPngày21tháng9năm 2010,Quy
địnhchitiếtthihànhmộtsốđiềucủaLuậtDisảnvănhóavàLuật
sửađổi,bổsungmộtsốđiềucủaLuậtdisản.
26. Quyếtđịnhsố15/QĐ–VHngày27tháng01năm 1986,Vềviệc
côngnhậnditíchlịchsử-vănhóaĐềnSái,ĐìnhThụyLôi,Đền
ThượngvàĐềntiếnsỹLêTuấnMậuxãThụyLâmhuyệnĐông
AnhthànhphốHàNội.
27. Côngvănsố2009/BVHTTDL-DSVHngày28tháng05năm 2019,
Vềtăngcườngquảnlý,bảovệvàpháthuygiátrịditíchlịchsử-
vănhóa,danhlamthắngcảnh.
28. Quyếtđịnhsố05/2003/QĐ-BVHTTngày06tháng02năm 2003,
Quychếbảoquản,tubổvàphụchồiditíchlịchsử-vănhóavà
danhlamthắngcảnh.
29. Thôngtưsố18/2012/TT-BVHTTDLngày28tháng12năm 2012,
Quyđịnhchitiếtmộtsốquyđịnhvềbảoquản,tubổ,phụchồidi
tích.
31. Quyếtđịnhsố48/2016/QĐ-UBND thànhphốHàNộingày17
tháng11năm 2016,Quychếquảnlý,bảovệvàpháthuygiátrịdi
tíchlịchsử-vănhóavàdanhlamthắngcảnhtrênđịabànthành
phốHàNội,HàNội.
32. Quyết định số 08/2018/QĐ-UBND huyện Đông Anh ngày
03/7/2018,Quyđịnhchứcnăng,nhiệmvụ,quyềnhạn,cơcấutổ
chứccủaPhòngVănhóavàThôngtin,ĐôngAnh.
33. UBNDhuyệnĐôngAnh(2013),Côngvănvềviệctubổditíchtại
ĐềnSáixãThụyLâm,ĐôngAnh.
34. Vănbảnsố232/BC-UBNDngày22tháng08năm 2020,Báocáo
vềviệctriểnkhaicôngtácquảnlýtạicácditíchtrênđịabànxã
ThụyLâm,ThụyLâm.
35. Vănbảnsố10/HD-UBNDngày25tháng12năm 2018,Hướng
dẫnvềviệctổchứckiệntoànBanQLDTĐềnSáinhiệmkỳ2019-
2020,ThụyLâm.
36. Quyếtđịnhsố63/2013/QĐ-UBNDngày28tháng05năm 2013,
VềviệcbanhànhQuychếquảnlýhoạtđộngCụmditíchlịchsử
vănhóaĐềnSáixãThụyLâmNhiệmkỳ2013-2014,ThụyLâm.
37. Côngvănsố208/CV-UBNDngày25tháng12năm 2018,Vềviệc
kiệntoànBanQLDTĐềnSáinhiệmkỳ2019-2020,ThụyLâm.
38. Vănbảnsố134/UBND-VHTTngày20tháng08năm 2019,Báo
cáocôngtácQLDTĐềnSái,ThụyLâm.
39. UBNDxãThụyLâm (2020),BáocáokếtquảcôngtácVănhóa,
thôngtin,thểthaovàdulịchxãThụyLâm6thángđầunăm2020
vàphươnghướngnhiệmvụ6thángcuốinăm2020,ThụyLâm.
Website:
40. http://sovhtt.hanoi.gov.vn/gioi-thieu/phong-chuyen-mon/phong-
quan-ly-di-san/
41. https://donganh.hanoi.gov.vn/uy-ban-nhan-dan/-
/view_content/2394185-phong-van-hoa-va-thong-tin.html
42. https://thuylam.donganh.hanoi.gov.vn/
43. https://thuylam.donganh.hanoi.gov.vn/van-hoa-xa-hoi
44. http://thegioidisan.vn/vi/bao-ton-va-phat-huy-gia-tri-di-tich-lich-su
-van-hoa-danh-lam-thang-canh-vi-su-phat-trien-ben-vung.html
45. http://thegioidisan.vn/vi/cong-tac-phoi-hop-truyen-thong-quang-
ba-giua-cac-bao-tang-di-tich.html
46. http://dsvh.gov.vn/trao-doi-hop-tac-quang-ba-di-san-van-hoa-4
47. http://thegioidisan.vn/vi/cau-chuyen-quan-ly-di-tich-lich-su-trong-
boi-canh-hien-nay-truong-hop-huyen-dong-anh-ha-noi.html
48. https://daibieunhandan.vn/ha-noi-bao-ve-di-tich-truoc-nguy-co-bi
-xam-hai
49. https://www.hcmuc.edu.vn/he-thong-phap-ly-ve-bao-ton-di-san-
van-hoa-phi-vat-the-tai-viet-nam-doi-dieu-ngam-nghi.html
PHỤLỤC
Phụlục1.Mộtsốvănbảnphápluật
1.1. Bằngcôngnhậnditíchlịchsử-vănhóa
1.2. VănbảnQuyếtđịnhcủaBộVănhóacôngnhậncụmditíchĐền
Sáilàditíchvàdanhthắng
1.3.Vănbảntăngcườngcôngtácquảnlýditích,bảovệditíchtrênđịa
bànxãThụyLâm
1.4.VănbảnvềQuychếquảnlýhoạtđộngcụm DTLSVHĐềnSái
1.5.VănbảnvềviệcxintubổditíchĐềnSái
1.6.KiệntoànBQLDTLSvănhóaĐềnSáinhiệm kỳ2021-2022
Phụlục2
HìnhảnhditíchlịchsửĐềnSáixãThụyLâm,huyệnĐôngAnh,thành phốHàNội.
Ảnh2.1:SơđồtổngquanvềDTLSVHĐềnSái
(Tácgiảchụptháng03năm2022)
Ảnh2.2:KhuDTLSđềnSái
(Nguồnhttps://vietnamtourism.gov.vn/index.php/items/36298)
Ảnh2.3:Ngũmônquan
(Tácgiảchụptháng01năm2022)
Ảnh2.4:Bảngquytắcứngxửnơicôngcộng
(Tácgiảchụptháng01năm2022)
Ảnh2.5:NộiquyKhuditíchlịchsửvănhóaĐềnSái
(Tácgiảchụptháng01năm2022)